مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی سال 19 زمستان 1401 شماره 71 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

ارائه الگوی راهبردی پرورش مدیران جهادی با تاکید بر الگوی شایستگی در نظام فکری شهید سلیمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مدیران جهادی شایستگی تفکر انقلابی الگوی مدیریتی شپهبد شهید قاسم سلیمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۱
شهید سپهبد قاسم سلیمانی به عنوان تنها مدیر عالی در نظام جمهوری اسلامی که موفق به گرفتن نشان ذوالفقار از رهبری معظم ایران شده است نه تنها در عملکرد شغلی خود موفق بود بلکه با محبوبیتی کم نظیر در سطوح و سلایق مختلف جامعه همراه شد. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده ها پیمایشی با استفاده از تکنیک دلفی می باشد. با استفاده از نظر با 15 نفر از خبرگان و رویکرد تحلیل شبکه ای به کمک نرم افزار سوپردسیژن مولفه های موثر در الگوی جامع پرورش مدیران جهادی مبتنی بر الگوی شایستگی ارائه شده است، نتایج نشان داد الگوی راهبردی مدیریت جهادی بر اساس نظام فکری شهید سلیمانی دربرگیرنده طینت پاک و بزرگواری و مهرورزی، ساده زیستی، کیاست و تدبیر و تفکر انقلابی، خردورزی، بلندنظری، ولایتمداری، فهم و تحلیل و دانش تخصصی، عزم و اراده، شجاعت و صلابت می باشد.
۲.

نقش جمهوری اسلامی ایران در تغییر الگوی امنیتی منطقه غرب آسیا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الگوهای امنیتی خاورمیانه غرب آسیا امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲ تعداد دانلود : ۱۲۴
منطقه غرب آسیا به عنوان حلقه اتصال سه قاره آسیا، آفریقا و اروپا از مناطق استراتژیک در چرخه قدرت جهانی است و پویش های امنیتی آن همواره از اهمیت استراتژیک برخوردار است. از سویی نقش ایران به عنوان یکی از کشورهای اصلی منطقه در تغییر و تحول نظم امنیتی منطقه از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و گرداوری اطلاعات از طریق اسنادی و نیز مصاخبه با 15 تن از صاحبنظران حوزه امنیت منطقه غرب آسیا در پی آن است که ایران خصوصا پس از حمله آمریکا به عراق (2003) نقش برجسته ای در تحولات امنیتی منطقه یافته و الگوی امنیتی منطقه را از موازنه قوا (بین امریکا و شوروی) قبل از انقلاب اسلامی و هژمونی آمریکا پس از فروپاشی شوروی به چالش کشیده و منطقه را از هژمونی مسلط امریکا خارج کرده و به موازنه چندقطبی یا موازنه جبهه ها تبدیل کرده
۳.

رابطه عقلانیت و مشروعیت در اثبات ولایت فقیه با تاکید بر آراء و اندیشه های امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ولایت فقیه شبهات عقلانیت مشروعیت امام خمینی ره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۴
نظریه ی ولایت فقیه نظریه ای مهم در فلسفه سیاسی اسلام و از مهمترین مبانی حکومت اسلامی و اصلی ترین مؤلفه ساختار آن است، با توجه به اهمیت این موضوع ولزوم دفاع عقلانی از آن به عنوان اساسی ترین پایه حکومت اسلامی، این نوشتار با روش تحلیلی و توصیفی به بررسی جایگاه ولایت فقیه در اسلام و تحلیل برخی شبهاتی پیرامون مشروعیت، مقبولیت و عقلانی بودن آن پرداخته و با استمداد ازمنابعی چون: نظریات حضرت امام، آیات، روایات و آموزه های عقلانی به پاسخ آنها پرداخته است. یافته های پژوهش بیانگرآنند که نظریه ی ولایت فقیه، با توجه به دلایل ومبانی شرعی و عقلانی ملازم، دارای اعتبار و غیر قابل خدشه است، لذا انکار آن، به نوعی استنکاف از حکم عقل و شرع است.
۴.

راهبردهای معرفتی و عملیاتی در ایجاد و گسترش همگرایی اسلامی از دیدگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: همگرایی راهبرد معرفتی راهبرد عملیاتی مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۰۸
همگرایی به معنای نزدیکی، احساس برادری پیروان مذاهب و پذیرش اسلام و مسلمانی پیروان سایر مذاهب از ابتدای انقلاب در بیانات و مکتوبات مقام معظم رهبری مورد تأکید و مطالبه جدی ایشان بوده و یک اصل دینی است که بر دیگر اصول مقدم است.همگرایی دارای اقسام اسلامی، بین المللی، حکومتی و مردمی است که در مقاله حاضر راهبردهای معرفتی و عملی همگرایی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. از نظر مقام معظم رهبری، سوق دادن اختلافات به محافل علمی، شناخت اشتراکات و کمرنگ ساختن افتراقات، تلقی همگرایی به مثابه اصل و وظیفه، شناخت مخاطب و اقتضائات از راهکارهای شناختی و معرفتی همگرایی محسوب شده، در کنار این موارد، تمرکز بر شعارهای وحدت آفرین، دقت به تنوع سلایق و جداسازی مسائل امروز از گذشته از جمله راهبردهای عملیاتی همگرایی است. همه این راهبردها در کنار یکدیگر موجب تقریب مذاهب اسلامی و در نتیجه همگرایی و احساس برادری مسلمانان خواهد شد.
۵.

ماهیت شناسی «اطلاق» در مفهوم ولایت مطلقه فقیه و انطباق آن با مفهوم مردم سالاری دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جمهوری اسلامی اختیارات مطلق اختیارات ویژه ولایت مطلقه فقیه ولایت فقیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۲۴
از آن جا که ساختار جمهوری اسلامی، بر محوریت «ولایت مطلقه فقیه» شکل یافته، یکی از مسائل و چالش های اساسی در اندیشه مخالفان، مسأله ی گستره ی اختیارات ولی فقیه است.این نوشتار درصدد است که اولا تصویری روشن از مفهوم ولایت مطلقه ارائه نماید و سپس به کمک روش تحلیلی مقایسه ای و با بهره گرفتن از رویکرد گفتگویی به ترکیب دستاوردهای دین و عقل مدرن پرداخته و در نهایت به رفع چالش مزبور مبادرت نماید. نتیجه مقایسه و ترکیب مزبور آن گونه که در قانون اساسی جمهوری اسلامی منعکس گردیده، برخورداری ولی فقیه، از اختیارات ویژه ولایی، شبیه به اختیارات حکومتی پیامبر و امام است که با اختیارات ویژه رهبران در کشورهای دموکراتیک، قابل مقایسه است، مزید بر این که إعمال این اختیارات همواره با نظارت شهروندان جامعه اسلامی یا نمایندگان منتخب آنان انجام می پذیرد، درست شبیه به آن چه که در نظام های دموکراتیک مدرن اجرا می گردد.
۶.

ارزیابی رویکرد باستانگرایی در دولت پهلوی اول با مؤلفه های مشروعیت زا در ایران باستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رضا شاه ملی‌گرایی مشروعیت سیاسی ایدئولوژی باستانگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۳
کسب مشروعیت، برای حکومت ها امری حیاتی به شمار می رود. از همین رو دستگاه تبلیغاتی پهلوی، ایران باستان را به عنوان پشتوانه مشروعیت بخش و نقطه عزیمت خود معرفی نمود. بررسی ابعاد و زوایای مبانی مشروعیت زای پهلوی اول، نیز میزان همپوشی آن با ایران باستان، موضوع مهمی است که چندان به آن پرداخته نشده است. این جستار با روشی توصیفی تحلیلی، بررسی رویکرد باستان گرا در دولت پهلوی اول و میزان همپوشی آن با مؤلفه های مشروعیت زا در ایران باستان را در کانون توجه خود قرار داده است. یافته ها نشان می دهند: ایدئولوژی باستان گرای پهلوی نه تنها سنخیتی با مبانی مشروعیت ساز ایران باستان نداشت، بلکه در مقابل آن نیز قرار گرفته و به تدریج به دور شدن مردم از حکومت انجامید. هدف از ارائه چنین رویکردی کسب وجاهت سیاسی، مقابله با اسلام و ایجاد نوعی عرفی گرایی ذیل مدرنیزه کردن کشور بود که این رویکرد قرین موفقیت نشد و نتوانست موجد همگرایی و اتحاد ملی در ایران شود.
۷.

توسعه از نظر علمای شیعه در تاریخ معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه پیشرفت نوسازی عدالت استبداد بی قانونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۴
با توجّه به اتهام هایی که همواره به روحانیت شیعه زده شده و به آن ها نسبت ارتجاع و مخالفت با پیشرفت داده شدند. هدف این نوشتار پاسخ به این سؤال است که در یکصد سال گذشته موضع روحانیت شیعه نسبت به ترقی و پیشرفت همه جانبه جامعه چه بوده برای نیل به این مقصود با استخراج نظریه علما این نتیجه گرفته شد که علما همزمان باروشنفکران عوامل پیشرفت، و عقب ماندگی را مطرح کرده بودند و از قضا در مدلی که از نظرات آن ها برای توسعه استخراج شد هم عدالت وهم رفاه توأمان دیده شده بود ولی از آنجایی که جناح رقیب از هر وسیله ای برای بیرون کردن علما استفاده می کرد تلاش کرد تا علما را مرتجع و عقب گرا نشان دهد و چون رسانه ها وقدرت در دست آن ها بود تا حدّی در این کار موفّق شدند، وبا این حربه توانستند علما را برای یک قرن بیرون از صحنه سیاست نگهدارند.
۸.

تبیین اثر بخشی انگیزشی «خودباوری» بر پیشرفت جامعه علمی کشور(با تأکید بر بیانیه گام دوم انقلاب)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خودباوری عرصه علم و پژوهش منویات مقام معظم رهبری اثر انگیزشی آموزه های وحیانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۹
پژوهش حاضر با هدف تبیین و بررسی مفهوم «خودباوری» و اثر انگیزشی آن بر پیشرفت جامعه علمی کشور به عنوان مقدمه تحقق بیانیه گام دوم انقلاب انجام شده و با روش توصیفی تحلیلی، منویات مقام معظم رهبری در عرصه علم و پژوهش را بر پایه دانش روانشناسی و آموزه های وحیانی برمی رسد. یافته های پژوهش نشان می دهد خودباوری از سه مؤلفه اساسی «وجود استعداد و توانایی در درون انسان»، «باور به وجود آن توانمندی ها توسط خود انسان» و نیز «نیروی انگیزشی ناشی آن باور که انسان را به سمت عمل سوق می دهد» تشکیل شده است. «شناخت ویژگی ها و توانمندی های خود»، «هویت بخشی به جامعه علمی کشور» و «القای روحیه ما می توانیم» سه عامل زمینه ساز ایجاد خودباوری در عرصه «علم و پژوهش» اند.«از ثمرات خودباوری یادشده، «جسارت ورود به عرصه های بزرگ علمی» است... .

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۹