۱.
کلید واژه ها:
دستاوردهای آموزشی انقلاب اسلامی چهاردهه آموزش وپرورش
ارزیابی فعالیت ها و ثمرات یک نظام سیاسی پس از انقلابی گسترده و بنیادین با وجود برهه های طولانی جنگ و بحران های ناشی از تحریم های طولانی مدت و ... بی شک کار آسانی نیست. با گذشت چهاردهه از تأسیس نظام جمهوری اسلامی، اکنون زمانی است که پژوهشگران با تحقیقات مستدل علمی و آماری و نگاهی منصفانه، به ارزیابی دستاوردهای آموزشی و علمی انقلاب اسلامی بپردازند تا مهم ترین نمود توفیقات نظام که نشانگر کارآمدی آن است معلوم گردد. بنابراین تحقیق حاضر در پاسخ به این سئوال است که دستاوردهای آموزشی و علمی چهل ساله انقلاب اسلامی در سطح منطقه ای و جهانی در چه جایگاهی قرار دارد و آیا توانسته است کارآمدی خود را نشان دهد؟ یافته های تحقیق آمارهایی را نشان می دهد که دستاوردهای انقلاب اسلامی در سطح منطقه ای و بین المللی رشد چشم گیری داشته و ایران را به عنوان یکی از قطب های علمی جهان معرفی می کند. روش تحقیق تحلیلی توصیفی و آماری است که با روش گردآوری کتابخانه ای و الکترونیکی (سایت های داخلی و بین المللی) می باشد.
۲.
کلید واژه ها:
کارآمدی جمهوری اسلامی جمهوریت دهه پنجم نظارت مشارکت
ارتقای کارآمدی نظام جمهوری اسلامی از مسایل حائز اهمیت در دهه پنجم است. دو دستاورد کلان نظام جمهوری اسلامی «جمهوریت» و «اسلامیت»، وجه تمایز آن از رژیم پهلوی است. در چهار دهه گذشته شاهد دستاوردهای عظیمی از این دو مؤلفه بوده ایم، اما به منظور بهره وری بیشتر از این دو ظرفیت، لازم است در دهه پنجم، تأملاتی در این زمینه صورت پذیرد. در این نوشتار، عنوان «جمهوریت» مورد بحث و بررسی قرار گرفته تا به این سوال پاسخ داده شود که از این ظرفیت، در دهه پنجم انقلاب، چگونه می توان برای کارآمدی بیشتر نظام بهره گرفت؟ با بهره گیری از اسناد بالادستی جمهوری اسلامی و به شیوه تحلیلی تجویزی نشان داده شده است که در آینده نظام جمهوری اسلامی هم باید تحولاتی در امر نظارت و مشارکت مردم، هم خدمت گذاری به مردم و هم تقویت نهادهای رابط مردم و حکومت صورت پذیرد.
۳.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی استقلال خواهی نظام سلطه استقلال بر مدار امت تمدن
پژوهش پیش رو با طرح این پرسش اساسی که تأثیر انقلاب اسلامی بر استقلال به مثابه یک دستاورد مهم چیست؛ تطورات و سطوح استقلال در فرآیند رو به رشد انقلاب را موضوع بررسی قرار داده است. در رویکردی سلبی، پژوهش این فرضیه را طرح می کند که انقلاب اسلامی، استقلال خواهی مبتنی بر دولت وستفالیایی را طرد و به لحاظ ایجابی استقلال خواهی بر پایه آموزه اسلامی را بسط داده است. تحقیق حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی این انگاره را در سپهر اندیشه سیاسی در سه ساحت مطرح کرده است. استقلال در سطح ملی با طرد مداخله بیگانه بر وضع و اجرای قانون در گستره مرزهای جغرافیایی تأکید دارد. در مدار امت، استقلال خواهی بر وحدت جهان اسلام تأکید کرده و می کوشد آرمان امت اسلامی را تعقیب کند. و در افق تمدنی و جهانی، استقلالِ نظام سلطه را با چالش مواجه و درصدد تحقق ارزش های انسانی مبتنی بر فطرت است.
۴.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی جمهوری اسلامی نظام سیاسی شهروند نظریه سیستم ها
این مقاله به دنبال پاسخ به این سئوال است که رابطه جامعه ای متشکل از شهروندان با نظام سیاسی سالم چیست؟ و انقلاب اسلامی در چهارمین دهه از عمر خود، تا چه اندازه توانسته در تبیین الگوی ایدئال از «روابط حکومت و شهروندی» موفق عمل نماید. درخصوص فرضیه می توان گفت در نظام سیاسی برآمده از دل انقلاب، شهروندان فعال و صاحب انگیزه، در بستر جامعه ی سالم و بانشاط می توانند در تأسیس، تکوین، تثبیت و تداوم نظام جمهوری اسلامی نقشی فعالانه همراه با آزادی و آگاهی داشته باشند. ازاین رو، هدف مقاله حاضر، درک دستاوردهای انقلاب اسلامی در زمینه تبیین و بازتولید رابطه سالم و با نشاط میان جامعه شهروندی و حاکمیت و نیز شناخت هر یک از ابعاد جامعه سالم و ارتباط آن با نظام سیاسی که نمی تواند فارغ از شناخت فرایندهای مذکور و نیز رسیدن به تبیینی نظری از انگاره جمهوری اسلامی به عنوان یک الگو برای بازتعریف نظام سیاسی سالم، متعادل و مطلوب باشد.
۵.
کلید واژه ها:
آینده پژوهی انقلاب اسلامی تمدن نوین اسلامی آیت الله خامنه ای
پس از چرایی و چگونگی وقوع انقلاب، یکی از موضوعات برجسته و حائز اهمیت در هر انقلابی، آینده و چشم انداز پیش روی آن است. پژوهش در تحولات آینده انقلاب ها، از موضوعات پرکاربرد در حوزه سیاست و نظریه پردازی درباره انقلاب ها به شمار می رود؛ بنابراین پژوهش حاضر درصدد است با روش آینده پژوهی پس نگری به این مسئله بپردازد که آینده انقلاب اسلامی ایران در تلاطم تحولات چگونه خواهد بود؟ ازآنجایی که انقلاب اسلامی حدوث و بقای تمدنی دارد؛ یافته های پژوهش، نمایانگر آن است که چشم انداز و منتها الیه انقلاب اسلامی پس از گذشت چهار دهه از حیات خود، تمدن نوین اسلامی را ترسیم ساخته است؛ چراکه به جهت برخورداری از ماهیت دینی، ظرفیت های تمدنی، بینش مردمی، وجود شخصیت های سیاسی مذهبی راهبر، گام های مؤثری در مسیر تمدن سازی نوین متناسب با ساخت و بافت ذهنی و عینی اسلام و ایران برداشته شده و چشم انداز آینده آن هموار شده است.
۶.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی تمدن نوین اسلامی عقلانیت سیاسی دکترین امامت
تمدن نوین اسلامی یکی از مباحث نوظهور در اتمسفر فکری انقلاب اسلامی محسوب می شود. در این میان، بررسی بنیادهای این تمدن و نیز فرآیند و عناصر دخیل در شکل گیری آن، موضوعی است که این پژوهش به مثابه یک مسئله کلیدی به آن نگریسته است. ازآنجا که هر تمدنی از یک عقلانیت روشن برخوردار است، مسئله فرعی پژوهش، بررسی این عقلانیت از زاویه سیاسی است که با ترکیب دو روش اجتهادی و گراندد تئوری دنبال شده است. در این پژوهش، تمدن نوین اسلامی فرآیندی است که با استفاده هدفمند از سرمایه تمدنی و تکیه بر ظرفیت های انقلاب اسلامی به دنبال تجسم بخشی به تعالیم اسلامی است. بنابراین، جغرافیای سیاسی ایران نقش محور و جهان اسلام نقش میدان را در این تمدن برعهده دارند. از طرف دیگر، عقلانیت سیاسی مبتنی بر دکترین امامت، جدای از وجه مشروعیت زایی آن، با فراهم سازی یک نظم سیاسیِ ممتاز، تکیه گاه اصلی تمدن نوین اسلامی به شمار می رود.
۷.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای دستاوردها
آیت الله خامنه ای انقلاب اسلامی را تغییری بنیادین در ارزش ها می داند که با دگرگونی در دل های افراد و ساختارهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همراه است. این دگرگونی که با حضور توده مردم صورت می گیرد و ماهیتی مستمر دارد؛ جهتی تکاملی و تعالی بخش را می پیماید؛ دستاوردهای انقلاب در چنین فرآیندی بررسی و تعریف می گردد. تغییر بنیادین و فراگیر دو وجه اساسی و اصلی در شکل دهی به انقلاب ها می باشند. این مقاله درصدد است دستاوردهای انقلاب اسلامی در اندیشه آیت الله خامنه ای که بیشترین مستندات تجربی و میدانی را در ابعاد مختلف در اختیار داشته اند بررسی کند. بر اساس یافته ها مهمترین و اولین دستاورد انقلاب، استقلال سیاسی، رهایی از وابستگی و تشکیل نظام اسلامی است. در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و علمی نیز دستاوردها بسیار گسترده و غیرقابل مقایسه با زمان حاکمیت طاغوت مشاهده می شود که در مقاله بیان می گردد.
۸.
کلید واژه ها:
جمهوری اسلامی ایران راهبردهای آمریکا رئالیسم تهاجمی موازنه سازی
انقلاب اسلامی، به عنوان بزرگ ترین تحول تاریخی دوران معاصر، منافع آمریکا را با چالش های فراوانی مواجه ساخته است. شناخت ابزار و راهبردهای مورد استفاده آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، ما را در فهم بیشتر و مواجهه بهتر با این کشور یاری می رساند. درهمین راستا با استفاده از نظریه رئالیسم تهاجمی به راهبردهای مورد استفاده آمریکا در تقابل با جمهوری اسلامی ایران پرداخته شده است. در واقع سوال اصلی تحقیق این است که راهبردهای آمریکا برای مهار جمهوری اسلامی در چهار دهه اخیر چگونه بوده است؟ برای پاسخ به این سؤال از نظریه رئالیسم تهاجمی به تحلیل راهبردهای مطرح براساس دیدگاه مرشایمر به عنوان اصلی ترین نظریه پرداز رئالیسم تهاجمی استفاده می شود. از نتایج این نوشتار می توان به بهره گیری آمریکا از راهبردهای احاله مسئولیت، موازنه سازی، جنگ، طعمه گذاری و آتش بیاری معرکه، جهت مهار قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی ایران، اشاره داشت.
۹.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی اسلام سیاسی گفتمان لیبرال دموکراسی هژمونی آمریکا
هدف اصلی در این نوشتار، چگونگی نحوه تقابل و افول هژمونی آمریکا در دوران چهل سالگی انقلاب اسلامی است. براین اساس، در تجزیه و تحلیل موضوع از روش تحلیل گفتمان لاکلا و موفه استفاده می شود و فرضیه تحقیق عبارت است از اینکه ضمن مبنا قرار دادن تعارض گفتمانی انقلاب اسلامی و آمریکا؛ ایالات متحده درصدد است در سطح بین المللی، ایران را از چالش به دشمن بین اللملی، در سطح منطقه، ایران و عربستان را از دو رقیب به دشمن منطقه ای و در سطح داخلی، جمهوری اسلامی را از محتوایش (آرمان ها و اهداف) تهی سازد . نتایج تحقیق حاکی از آن است که گفتمان اسلام سیاسی با هژمونیک شدن در ایران در سطوح منطقه ای و بین المللی گفتمان های قدرت به خصوص لیبرال دموکراسی را متأثر ساخت. در این راستا گفتمان دولت آمریکا در رسیدن به اهداف خود در سطوح مختلف ناکام مانده و افول هژمونی آن اجتناب ناپذیر گردیده است.
۱۰.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی آموزش و پرورش عدالت آموزشی آسیب شناسی
در توصیف انقلاب اسلامی همین کفایت می کند که امام خمینی & از انقلاب اسلامی با عنوان هایی مانند «معجزه قرن» و «انفجار نور» یاد کرده اند. در شرایط فعلی که هجمه های مختلف غیرمنصفانه ای به کشور وارد می شود، اهمیت تبیین دستاوردهای انقلاب اسلامی به عنوان یک وظیفه، معین می گردد. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد انقلاب اسلامی در حوزه نظام آموزش و پرورش رسمی و عمومی و با روش تحلیل اسنادی و تحلیل کیفی صورت گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که نظام آموزش و پرورش عمومی در چهار دهه انقلاب اسلامی در بسیاری از شاخص ها، توسعه ای چشمگیر و در مواردی بالاتر از میانگین جهانی رشد داشته است، ازجمله: برابری جنسیتی در دسترسی به آموزش، نرخ باسوادی زنان، نرخ باسوادی روستاییان، تأمین امکانات آموزشی بالاخص در مناطق محروم، پوشش تحصیلی دانش آموزان، نسبتِ معلم به دانش آموز، اهمیت دادن به کتاب های درسی اقلیت های مذهبی، و ... درنهایت برای تحقق یافتن اهداف متعالی انقلاب و آرمان های امام خمینی & ، آسیب های مترتب بر عملکرد نظام آموزش و پرورش نیز احصاء گردید.
