۱.
کلید واژه ها:
ایران انقلاب مصر اخوان المسلمین ایدئولوژی انقلابی تحولات پساانقلابی
دو انقلاب اسلامی ایران (۱۹۷۹) و مصر (۲۰۱۱) ازجمله انقلاب های مهم و تأثیرگذار در منطقه غرب آسیا و نیز جهان بوده اند که مورد توجه جدی نظریه پردازان انقلاب قرار گرفته اند. پرسش اصلی نوشتار حاضر این است که ایدئولوژی چه نقش و جایگاهی در جریان انقلاب و به ویژه تحولات پس از فروپاشی رژیم های پیشین در این دو کشور داشته است؟ پژوهش با بهره گیری از دیدگاه نظریه پردازان نسل چهارم انقلاب به ویژه جان فوران و جک گلدستون می کوشد پیامدهای این دو انقلاب را در دو حوزه داخلی و خارجی مورد بررسی و مقایسه قرار دهد. یافته های پژوهش نشان می دهد که انقلاب اسلامی ایران، به دلیل برخورداری از ایدئولوژی منسجم اسلام انقلابی ملهم از فرهنگ سیاسی مذهب تشیع و در سایه رهبری فرهمند امام خمینی+ نقشی اساسی در ایجاد وضعیت انقلابی، سقوط نظام پهلوی، استقرار و تثبیت نظام نوپای جمهوری اسلامی در ایران داشته است. درحالی که انقلابیون مصر از چنین پشتوانه فکری ایدئولوژیکیِ منسجمی برخوردار نبودند.
۲.
کلید واژه ها:
بازنمایی نشانه شناسی سیره امام خمینی (ره) مستند شاخص خط امام (ره) پنج رمزگان بارت
هدف اساسی این مقاله، فهم و تبیین چگونگی بازنمایی«سیره سیاسی امام خمینی(ره)» در رسانه ملی از طریق مطالعه موردی مستند تلویزیونی «شاخص» است. سؤال اصلی مقاله این است که در مستند تلویزیونی شاخص برای بازنمایی سیره سیاسی حضرت امام(ره) از چه نشانه هایی استفاده شده است؟ برای نیل به این مقصود، مفهوم و نظریه بازنمایی به عنوان چارچوب نظری پژوهش مورد استفاده قرار گرفته و در ادامه به مفهوم شناسی سیره در صدر اسلام پرداخته شده است. سپس مفاهیم نظری مربوطه همچون «سیره» و «سیره سیاسی» و «نشانه» تعریف شده است. در روش شناسی تحقیق، از الگوی روایی رمزگان پنجگانه «رولان بارت» استفاده می شود. مقوله های مورد نیاز برای بررسی صحنه های انتخابی و پاسخ به سؤالات تحقیق، از این الگو استخراج شده و مورد استفاده قرار گرفته است.
۳.
کلید واژه ها:
ایران آمریکا تحریم اقتصادی اوباما تحریم یک جانبه
شناخت ماهیت و تحولات تحریم ها که به تعبیر مقام معظم رهبری در چند سال اخیر (دوره ریاست جمهوری اوباما) به جنگ تمام عیار اقتصادی تبدیل شده است، برای طراحی راهبردهای اقتصادی و سیاسی لازم جهت مقابله و یا حذف تحریم ها، امری ضروری است. بررسی روند و ساختار تحریم های ایران در دوره اوباما نشان می دهد، تحریم ها از نظر نوع، بخش اقتصادی هدف، مکانیزم اجرا و شدت دچار تحول شده است که هدف از آن، افزایش فشار بر مردم ایران است تا از طریق نارضایتی عمومی، ساختارهای حکومت ایران به چالش کشیده شود. مهمترین علت این تحول، وقوع فتنه ۸۸ و مثبت شدن نگاه سیاستمداران آمریکا به راهبرد فروپاشی از درون برای ایران است. البته در کنار این عامل، افزایش قدرت منطقه ای ایران با توجه به شکست مکرر اسرائیل از جریان مقاومت، تحولات بازار جهانی نفت و شکست تحریم های هدفمند نیز سهم مجزایی در این موضوع داشته اند. در این راستا لازم است رفع نقاط ضعف اقتصادی کشور به خصوص در بخش وابستگی به نفت به عنوان مهمترین راهبرد بلندمدت جهت خلاصی از تحریم ها در دستور کار دولت و ملت ایران قرار گیرد.
۴.
کلید واژه ها:
ایران آمریکا حقوق بشر مبارزه با تروریسم انرژی هسته ای صلح خاورمیانه
الگوهای رفتاری و ساماندهی آنها به عنوان پارامترهای شکل دهنده پدیده نظم سیاسی، از متغیرهای مهم در سیستم به عنوان چارچوب کارکردی روابط بین الملل محسوب می شود. در این میان، الگوی رفتاری حاکم در روابط بین آمریکا و ایران در طول حدود چهار دهه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی مبتنی بر الگوی تعارض بوده است که در این مقاله، تلاش می شود مؤلفه های اصلی شکل گیری چنین الگویی تبیین شود. این مقاله مبتنی بر روش توصیفی، تبیینی، تحلیلی درصدد تبیین و پاسخ به این سؤال است که «چه عوامل ملی، منطقه ای و بین المللی در واگرایی روابط ایران و آمریکا تاثیرگذار هستند؟» نتایج تحقیق نشانگر آن است که تعارضات ایدئولوژیک بین دو کشور، نگرش های مردمان هر دو کشور نسبت به یکدیگر و مسائل مهمی همچون انرژی هسته ای، حقوق بشر، مبارزه با تروریسم و صلح خاورمیانه به عنوان عوامل ملی، منطقه ای و بین المللی در تعارض روابط بین دو کشور بیشترین نقش را دارند.
۵.
کلید واژه ها:
انقلاب مصر رهبر معظم انقلاب بیداری اسلامی دولت مرسی
با خیزش بیداری اسلامی در مصر و سقوط رژیم مبارک، بسیاری از تحلیل گران، به قدرت رسیدن محمد مرسی را فصل تازه ای در ساختار داخلی و خارجی این کشور می دانستند؛ اما دیری نپایید که همگان شاهد سقوط حکومت مرسی با کودتای نظامیان بودند. در این میان رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های متعددی به جنبه های مختلف جنبش های مردمی تحت عنوان بیداری اسلامی پرداختند. این مقاله بر آن است تا به واکاوی علل ناکامی دولت مرسی از منظر رهبر معظم جمهوری اسلامی ایران بپردازد. معظم له در نخستین همایش بیداری اسلامی، درخصوص علل تکوین، رشد و آسیب شناسی جنبش های اسلامی اخیر منطقه غرب آسیا، مطالبی بیان فرمودند که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.
۶.
کلید واژه ها:
حقوق بشر منشور جهانی حقوق بشر نظام حقوقی غربی و نظام حقوقی اسلامی
حقوق بشر در جهان امروز، بیش از آنکه یک آرزو و خواست حقوقی باشد، ابزاری سیاسی برای فشار غربی ها بر جهان غیرغربی می باشد. به رغم این، می توان با رویکردی علمی، «منشور جهانی حقوق بشر» را به عنوان عالی ترین سند حقوقی با متون و آموزه های حقوقی مخالف با آن مورد بررسی تطبیقی قرار داد. این نوشتار درصدد است تا با بررسی تطبیقی مبانی حقوق بشر در اسلام و غرب، کاستی های منشور جهانی حقوق بشر و برتری های حقوق اسلامی را بیان کند. در بررسی انجام گرفته، برتری حقوق بشر اسلامی بر حقوق بشر غربی در حیثیات متعددی ازجمله: منشأ، متعلق، رابطه با اخلاق، رابطه با فطرت، زیرساخت های فاعلی، ابزار سنجش و ... تبیین شده است. لازم به ذکر است که آن بخش از حقوق بشر غربی ازجمله مباحث مربوط به «نسل سوم حقوق بشر» که هنوز در منشور جهانی حقوق بشر وارد نشده، مورد بررسی این نوشتار نبوده است.
۷.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی رژیم صهیونیستی قدرت هوشمند تقابل نرم افزاری تقابل سخت افزاری تهدید هستی شناختی
وقوع انقلاب اسلامی در ایران علاوه بر ایجاد تغییر در اصول و ارزش های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی حاکم بر جامعه و ارائه تعریف جدیدی از هویت، اصول و هنجارهای حاکم بر سیاست گذاری ها را نیز تغییر داد. تقابل با «دیگر» جدیدی به نام صهیونیسم از زمان پیروزی انقلاب اسلامی آغاز گشته و در طول زمان، بی تأثیر از تحول در مفهوم و کارکرد قدرت از قدرت سخت به قدرت نرم و سپس تغییر شکل از آن به قدرت هوشمند ، نبوده است. لذا جمهوری اسلامی ایران عرصه های تقابل خود با رژیم صهیونیستی را به تقابل هوشمند و به صورت ترکیب قدرت نرم افزاری و سخت افزاری تغییر داده است. در این پژوهش عرصه های تقابل هوشمند انقلاب اسلامی با رژیم صهیونیستی مورد واکاوی قرار می گیرد و به این امر منتج می شود که تقابل سخت افزاری و نرم افزاری جمهوری اسلامی ایران با رژیم صهیونیستی موجب تهدید امنیت هستی شناختی و وجودی اسرائیل گشته است.
۸.
کلید واژه ها:
جهاد اسلامی روابط بین الملل دعوت شیعه امامیه
این پژوهش با هدف بررسی جهاد در اندیشه امامیه سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که جهاد در اندیشه شیعه امامیه چگونه تبیین و مفهوم بندی می شود و آیا با خشونت گرایی و تروریسم برابر است؟ فرضیه این است که در نگرش امامیه، جهاد اقدامی است برای دفع ظلم و تجاوز و یا رفع فتنه که با اقدامات تروریستی، در تضاد کامل قرار دارد. در جهت بررسی فرضیه، ابتدا به ارائه چارچوبی مفهومی از هستی شناسی روابط بین الملل در اندیشه شیعی و سپس به جهاد اسلامی با توجه به بنیان معرفتی مکتب امامیه، پرداخته ایم. برای این منظور از رویکرد توصیفی تحلیلی استفاده شده و با توجه به موضوع، در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای بهره گرفته ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که امامیه با تعریف جهاد و انواع آن و بیان شروط متفاوت برای وجوب هرکدام، جهاد را وسیله و ابزاری برای رفع تجاوز، فتنه، فساد و ستم و ایجاد صلح و روابط مسالمت آمیز دانسته است.
۹.
کلید واژه ها:
امنیت امنیت ملی تهدیدات امنیتی مکتب کپنهاگ توافق نامه مشارکت استراتژیک آمریکا افغانستان
توافق نامه مشارکت استراتژیک آمریکا- افغانستان یک پیمان راهبردی است که به منظور استقرار امنیت، ثبات و بهبود وضعیت اقتصادی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی در افغانستان، به امضا رسید. با توجه به روابطه خصمانه آمریکا و ایران و همجواری ایران با افغانستان، این توافق نامه استراتژیک تهدیداتی را متوجه امنیت ملی ایران خواهد کرد. اما پرسش اصلی این است که این توافق نامه استراتژیک که باعث حضور بلند مدت آمریکا در افغانستان و مزرهای ایران می شود چه تهدیداتی علیه امنیت ملی ایران خواهد داشت؟ در پاسخ به این سؤال این فرضیه مورد آزمون قرار گرفته است که تهدیدات ناشی از این توافق نامه در سطوح مختلف سیاسی، امنیتی نظامی، اقتصادی، اجتماعی خواهد بود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی و با استفاده از فیش برداری کتابخانه ای می باشد.
۱۰.
کلید واژه ها:
بازنمایی ایدئولوژی رسانه تحلیل گفتمان انتقادی ایران هراسی
انقلاب اسلامی ایران با بهره از جوهره انقلابی مکتب تشیع، مدلی از ساختار حکومتی اسلام بر مدار اسلام سیاسی را در دنیا ترسیم می کند که برای نظام جهانی سلطه، پرچالش ارزیابی می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی گفتمان ایران هراسی در شبکه CNN انجام گرفته است. نویسندگان در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل انتقادی گفتمان ون دایک، به مطالعه گفتمان مجری برنامه گفتگوی خبری GPS در سال ۲۰۱۳ و در دو مقوله متن و بافتار اجتماعی پرداخته اند. مقوله متن در سه سطح معنا، سبک و استدلال و مقوله بافتار در دو سطح میزان دسترسی و مشارکت کنندگان مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده، سوگیرانه بودن گفتمان فرید زکریا را در پرداختن به مسائل ایران نشان می دهد.
