۱.
کلید واژه ها:
بهینه سازی توان سیاسی دولت اسلامی گام دوم انقلاب
درحال حاضر بین وضعیت موجود و مطلوب تمدن اسلامی شکافی است که متفکران، رهبران و کنشگران سیاسی را برآن داشته است تا تمامی تلاش خود را برای ایجاد تمدن نوین اسلامی و دولت سازی لازمه آنکه در بیانیه گام ترسیم شده است به کار گیرند. برای دستیابی به این مهم راهبردهای متعددی ممکن است به کار گرفته شود. این پژوهش تلاشی است برای پاسخ دادن به این پرسش: چه راهبردی می تواند سریع تر، وضع موجود دولت اسلامی را به وضع مطلوب نزدیک سازد؟ و آزمون این ادعا که با اتخاذ راهبرد بهینه سازی توان سیاسی فرصت هایی در اختیار قرار می گیرد که می تواند نیل به وضعیت مطلوب را تسریع نماید.این پژوهش به روش سوات (swot) انجام شده و یافته های پژوهش نشان می دهد بهینه سازی توان سیاسی ناشی از بکارگیری مجموعه ای از توانمندی های بومی می تواند شرایط دگرگونی وضع موجود و دستیابی به بسترهای دولت سازی مطلوب اسلامی را فراهم آورد.
۲.
کلید واژه ها:
جریان شناسی تفسیر سیاسی قرآن انقلاب اسلامی اجتهادی - اصولی قرآن بسنده تجددگرا
موضوع این پژوهش، جریان شناسی تفاسیر و برداشت های سیاسی از قرآن کریم در انقلاب اسلامی است که با هدف صورت بندی، شناسایی و آشنایی روشمند با تفاسیر و برداشت های سیاسی از قرآنِ جریان های دخیل و تأثیرگذار در انقلاب اسلامی صورت گرفته است. در این پژوهش، از روش قرائت متن و زمینه برای تحلیل جریان ها استفاده شده است. در یک دسته بندی کلی نگرش ها و رهیافت ها نسبت به تفسیر سیاسی قرآن به چهار دسته دیدگاه حداکثری جریان اجتهادی اصولی، رویکردهای روایت گرا، رویکرد قرآن بسنده و رویکردهای تجددگرای حداقلی متأثر از فلسفه و معرفت شناسی غربی تقسیم شده است. اکثر جریان های سیاسی دخیل در انقلاب اسلامی به قرآن، به عنوان یک متن «تفسیرپذیر» که می تواند در جامعه و سیاست اثرگذار باشد، نگاه کرده اند. تفسیر سیاسی قرآن نشان می دهد که ظرفیت ذاتی تولید نظریه های سیاسی در دل مباحث قرآنی وجود دارد که می تواند جهت گیری های عرصه های نظری، رفتاری و کاربردی را در علوم انسانی تغییر دهد.
۳.
کلید واژه ها:
علامه طباطبایی گفتمان مارکسیسم انقلاب اسلامی مواجهه تلفیقی حلقات فکری
بحث درباره شیوه مواجهه اندیشمندان و صاحب نظران مسلمان با گفتمان های رقیب انقلاب اسلامی همچون مارکسیسم، از مباحث مهم تاریخ معاصرایران و جهان اسلام می باشد. علامه سید محمدحسین طباطبایی از جمله متفکران جامع و برجسته معاصر جهان اسلام است که می توان مواجهه ایشان با گفتمان مارکسیسم را در دو حوزه «عمل و نظر» کشف و ارائه نمود. تحقیق حاضر براساس روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر داده های کتابخانه ای و با توجه به مبانی نظری (هستی شناسی، معرفت شناسی، انسان شناسی) علامه طباطبایی؛ مواجهه ایشان را در دو حوزه «عمل و نظر» کشف و تبیین می نماید. علامه طباطبایی در حوزه نظر از طریق بحث در مبانی و ادبیاتی که برای مطالبات سیاسی و اجتماعی تولید کرده بودند، و در حوزه عمل با تشکیل حلقه های فکری همچون: اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ هانری کربن، تفسیر المیزان و تبیین ابعاد اجتماعی و سیاسی اسلام در آن حلقات، با گفتمان مارکسیسم به مقابله پرداخته است.
۴.
کلید واژه ها:
دیپلماسی عمومی مقام معظم رهبری کارآمدی منافع ملی جمهوری اسلامی
دیپلماسی عمومی به عنوان ابزاری مؤثر جهت نیل به اهداف سیاست خارجی محسوب می شود. در ایران نیز از این مؤلفه بهره برداری می گردد. آنچه محور این پژوهش قرار گرفته بررسی جایگاه و نقش مقام معظم رهبری در جهت دهی به افکار عمومی سایر ملت ها به منظور صیانت از ارزش های اسلام و انقلاب است. یافته تحقیق مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی گویای آن است که مقام معظم رهبری با توجه به جایگاه خود در ساختار سیاسی حقوقی کشور، مرجعیت دینی و برخورداری از شأن ولایت فقیه با بهره گیری از شیوه های گفتمان سازی، اعتباربخشی، اقناع سازی و مدیریت تصویر و از طریق ابزارهای ارتباطی، ارسال پیام و نامه به مخاطبین، نقش تعیین کننده ای در جهت تأمین منافع کشور و جهان اسلام گام برداشته است.
۵.
کلید واژه ها:
پیشران ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی دولت اسرائیل روابط بین الملل
یکی از مهم ترین کارویژه های سیاست، فهم ادبیات حاکم بر ساختار سیاسی دولت ها می باشد. همچنان که بازشناسی مؤلفه های حاکم بر سیاست گذاری حکومت ها در روابط بین الملل، اهمیت این مسئله را دوچندان می سازد. از این رهیافت، پژوهش حاضر با تمرکز بر رفتار سیاسی رژیم صهیونیستی، واقعیت های حاکم بر ساختار سیاسی دولت اسرائیل را بررسی و تحلیل کرده است. با این توجه، سؤال اصلی مقاله حاضر، تبیین پیشران های حاکم بر ساختار سیاسی رژیم صهیونیستی است که با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. یافته های تحقیق حاضر، گویای آن است که اسرائیل با در نظرداشت اهدافی چون: حفظ قدرت و هژمونی در منطقه، امنیت رژیم صهیونیستی و همچنین رفاه اجتماعی جامعه اسرائیل، پیشران هایی را مدنظر قرار داده است. این پیشران ها عبارت اند از: به کارگیری صهیونیسم محوری، بهره برداری ابزاری از دین، کارکردگرایی اسرائیل، خشونت گرایی در منطقه و اتحاد با دولت ها در روابط بین الملل، که درواقع با این پیشران ها، بسترها و زمینه های لازم برای تحصیل اهداف و آرمان هایشان را فراهم می آوردند.
۶.
کلید واژه ها:
نظام برنامه ریزی توسعه و پیشرفت عناصر برنامه ریزی گفتمان ولایت فقیه ارکان جهت ساز
نظام برنامه ریزی کشور، باید ملهم از ارزش ها، ارکان و عناصر برنامه ریزی و در نتیجه جهت دهنده و هدایت گر مسیر حرکت جامعه باشد. هدف پژوهش، تبیین مانی و ارکان نظام برنامه ریزی کشور است که برمبنای گفتمان ولایت فقیه اندیشه های حضرت امام خمینی+ و مقام معظم رهبری و در سه سطح اهداف ارزش ها، دکترین و سیاست ها صورت پذیرفته است. در انجام مطالعه، از روش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و سپس مراجعه به متخصصان استفاده شد. به کمک تحلیل محتوای کیفی کلیه بیانات امام خمینی+ و مقام معظم رهبری در خصوص نظام برنامه ریزی و توسعه و پیشرفت کشور، تجزیه و تحلیل شد و سپس با مراجعه به متخصصان، الگوی استخراج شده، مورد ارزیابی و اعتبارسنجی قرار گرفت. براساس نتایج تحقیق، مهم ترین ارکان جهت ساز نظام برنامه ریزی کشور در سه بعد اهداف، دکترین و سیاست ها تبیین و پیشنهادات اصلاح نظام برنامه ریزی کشور ارائه گردید.
۷.
کلید واژه ها:
راهکار همگرایی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان
رابطه ایران و آذربایجان، فراز و نشیب های گوناگونی را تجربه کرده است، دوره ای به همگرایی نزدیک شده و دوره ای نیز واگرا بوده است، در چنین فضایی، گفتمان های متفاوت در کشور آذربایجان شکل گرفته که باعث ایجاد محیط مستعدی برای رشد گروه های ضد جمهوری اسلامی ایران شده است همین امر باعث ایجاد فضای غبارآلود بین این دو کشور شده است، حال چه راهکارهایی در راستای همگرایی در روابط سیاسی جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان وجود دارد؟ در این سپهر، مقاله حاضر با تحلیل و تبیین عوامل و موانع همگرایی بین دو کشور تلاش کرده با بهره گیری از چارچوب نظری همگرایی با روش کتابخانه ای و میدانی، راهکارهایی برای همگرایی در روابط سیاسی دو کشور ارائه کند در نهایت در حوزه سیاسی راهکاره های تأسیس کمیته مشترک سیاسی، تأسیس مجمع سیاسی اکو، پیمان امنیتی، حمایت از تمامیت ارضی یکدیگر، ایجاد تعادل میان کشور آذربایجان و ارمنستان با حفظ رویکرد مثبت آذربایجان به ایران و خنثی کردن عملکرد ترکیه، عربستان و اسرائیل در آذربایجان را ارائه کرده است.
۸.
کلید واژه ها:
پیشرفت عدالت سیاسی رهبری
برای تولید نظریه پیشرفت سیاسی عدالت محور، باید به چهار عنصر مکتب، مردم، رهبر و دولت توجه نمود. تبیین جایگاه هر یک از این چهار عنصر و نوع روابط میان آنها کمک می کند تا این الگو، بر پایه ای مستحکم بنا شود و سپس می توان درخصوص انواع پیشرفت سخن گفت و راهکار مناسب را تجویز نمود. سوال نوشتار این است که تعریف، نقش و جایگاه رهبر در فرآیند دستیابی به پیشرفت سیاسی عدالت محور چیست؟ رهبر در فرآیند پیشرفت سیاسی عدالت محور در دو مرحله انقلاب و تاسیس نظام سیاسی و سپس بقاء و ادامه نظام سیاسی دارای نقش و جایگاه است. تربیت جامعه اسلامی، جهت دهی به امیال و اغراض و جهت گیری های سیاسی اجتماعی، سیاست گذاری برای پیشرفت، مدیریت و راهبری پیشرفت در سطوح مختلف و بالاخره نظارت و بازخوردگیری مدام از وظایف نهاد رهبری در فرآیند پیشرفت سیاسی عدالت محور است که در تمام این وظایف ملکه عدالت فردی و اجتماعی در سطوح نظری و عملی بایستی در نهاد و شخص رهبر استوار و جاری باشد. برای دستیابی به پیشرفت. برای پاسخ به سوال با روش تحلیل درون متنی تلاش شد به استنباطی برآمده از استنطاق متون اسلامی و متفکران اصیل انقلاب اسلامی پرداخته شود.
۹.
کلید واژه ها:
فقه مقاصد شریعت قانون گذاری فقه مقاصدی
مهمترین نرم افزارِ قانون گذاری در نظام های سیاسی اسلامی، دانش فقه است. تجربه قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران، حاکی از وجود چالش های متعدد در ابتنای قانون گذاری بر فقه می باشد که اگر راه حلی برای رفع این چالش ها، ارائه نشود با بن بست های نظری در قانون گذاری مواجه خواهیم شد. برای رفع این چالش ها، راه حل های متعددی همچون استفاده از احکام ثانوی و مجمع تشخیص مصلحت نظام و احکام حکومتی پیشنهاد و تجربه شده است. فرضیه مقاله پیش رو آن است که یکی از مهمترین و بنیادی ترین راه حل ها، استفاده از رویکرد مقاصدی در فقه است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد فقهی اصولی، به بررسی این فرضیه پرداخته و با بررسی چگونگی تأثیر فقه مقاصدی در عرصه قانون گذاری به این نتیجه می رسیم که رویکرد مقاصدی در فقه، هم در عرصه احکام منصوص و هم در عرصه موضوعات نوظهور، ظرفیت غیرقابل انکاری در پشتیبانی از نظام قانون گذاری اسلامی خواهد داشت. یکی از مهمترین نتایج این نوشتار، تبیینِ نقش رویکرد مقاصدی در تأمین سازوکارِ منطقی برای تطابق بیشتر قوانین با شریعت اسلام در حوزه احکامِ غیرمنصوص است.
۱۰.
کلید واژه ها:
انقلاب اسلامی گفتمان انقلاب نظام سلطه جامعه مدرسین جهان اسلام آمریکا
بررسی جایگاه عنصر مقاومت در برابر نظام سلطه و واکاوی مفهومی آن در گفتمان جامعه مدرسین، در طی چهار دهه گذشته از پیروزی انقلاب، مسئله اصلی این پژوهش بود که با کاربست روش تحلیل گفتمان لاکلا وموف انجام گردید. یافته ها نشان داد عنصر مقابله با نظام سلطه، از دهه اول، به عنوان یکی از دال های مورد تأکید، در گفتمان جامعه مدرسین تثبیت شده و این تشکل طی سال های دهه دوم تا چهارم، علاوه بر اهتمام به جلوگیری از اشاعه برخی لغزش های معنایی در فضاهای تصمیم گیری سیاسی و رسانه ای، این عنصر را بدون کاهش دامنه و با برجستگی بیشتر، در ساختار گفتمان خود حفظ نموده است. همچنین بخش فرامحیطی گفتمان جامعه مدرسین، معطوف به گسترش و تقویت گفتمان مقاومت در جهان اسلام و مقابله با اقدامات مخرب نظام سلطه در این کشورها بوده است. این یافته ها مؤید اهتمام فزاینده جامعه مدرسین به حفظ اصالت گفتمان انقلاب اسلامی و ظرفیت های انقلابی آن می باشد.
