مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی

مطالعات انقلاب اسلامی سال دوازدهم تابستان 1394 شماره 41 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

دیپلماسی عمومی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در روابط با کشورهای حوزه خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دیپلماسی عمومی قدرت نرم دیپلماسی فرهنگی روابط ایران با همسایگان جنوبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 596 تعداد دانلود : 228
تلاش های صورت گرفته در حوزه دیپلماسی عمومی در منطقه خلیج فارس همواره با چالش ها و موانع همراه بوده است. دلایل این امر به تصویر سازی غیر واقع بینانه از اهداف ج.ا.ایران توسط رسانه های گروهی قدرت های فرامنطقه ای از یک سو و عدم پویایی وکارامدی سیاست خارجی ایران در حوزه دیپلماسی عمومی از سوی دیگر بازمی گردد. این کاستی ها موجب بی اعتمادی، افزایش تنش و کاهش روابط خوب همسایگی با کشورهای این منطقه شده است. این پژوهش به دنبال این است که در چارچوب قدرت نرم، با بررسی دیپلماسی عمومی در ابعاد مفهومی وکارکردی به تحلیل نقش فرصت ها و چالش ها در حوزه دیپلماسی عمومی ایران پرداخته و راهکارهای مؤثر برای بهبود و تقویت مناسبات و روابط ج.ا.ایران با همسایگان جنوبی را مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
۲.

بررسی منابع تأثیرگذار بر سیاست خارجی و استراتژی امنیتی رژیم صهیونیستی پس از تحولات بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سیاست خارجی رژیم صهیونیستی بیداری اسلامی چالش های امنیتی سطوح تصمیم گیری جیمز روزنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 268 تعداد دانلود : 778
پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، سیاست خارجی رژیم صهیونیستی در قبال جنبش های بیداری اسلامی را مورد بررسی قرار داده است. سیاست خارجی کشورهای منطقه با توجه به وسعت، سرعت و شدت این تحولات با تغییرات ماهوی، بنیادی، شکلی و تاکتیکی همراه بوده است. رژیم صهیونیستی نیز با آغاز این تحولات تغییراتی را در سیاست خارجی خود اعمال کرده است. این پژوهش به دنبال آن است تا روشن سازد که آیا اولاً تغییرات امنیتی و سیاست خارجی تل آویو دارای ماهیتی بنیادین بوده یا رویکردی صرفاً تاکتیکی داشته است، ثانیاً تحولات بیداری اسلامی کدام ابعاد از سطوح تصمیم گیری سیاست خارجی تل آویو را تقویت و کدام ابعاد را تضعیف کرده است. نوشتار حاضر بنیان پژوهشی خود را به منظور بررسی سیاست خارجی و امنیتی رژیم صهیونیستی، سطوح پنج گانه تصمیم گیری «جیمز روزنا» قرار داده و تلاش کرده سیاست خارجی تل آویو، از آغاز بیداری اسلامی (نوامبر 2010) تا پایان دولت سی و سوم این رژیم (آوریل 2015) را مورد بررسی قرار دهد.
۳.

تبیین شاخص های گفتمانی و نمادین گروهک تروریستی جیش العدل در تعارض با جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تروریسم سیستان و بلوچستان جیش العدل گفتمان لاکلا و موف ریشه های هویتی سازه انگارانه خشونت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 10 تعداد دانلود : 59
سیستان و بلوچستان به عنوان بزرگترین ناحیه اقلیت مذهبی کشور با تراکم بالای قومیتی و وجود ساختار اجتماعی طایفه قبیلگی، همیشه منطقه ای مناسب برای شکل گیری گفتمان های مشروعیت بخش خشونت بار تلقی می گردیده است که این خشونت ها یکی از بزرگترین چالش های امنیتی جمهوری اسلامی ایران در مرزهای داخلی کشور محسوب می گردد. این نگاشته با دیدی توصیفی تحلیلی و استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلا و موف، گفتمان مشروعیت بخش گروهک تروریستی جیش العدل را در سال 1393 مورد بررسی قرار می دهد و در این راه با تحلیل بیانیه ها و استفاده از منابع دست اول، شاخص های نمادین مشروعیت بخش این گروه را معرفی کرده تا با هدفی کاربردی، شرایط را برای برنامه ریزی ها و سیاست گذاری های هویتی و گفتمانی در جهت ناکام گذاشتن این عناصر مشروعیت بخش فرآهم آورد تا گامی در جهت تحکیم مبانی انقلاب در این استان برداشته شود. شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش استفاده از داده های کتابخانه ای و بیانیه های تروریستی این گروه در سال 1393 می باشد.
۴.

نسبت سنجی نظام بین المللی سلطه و جنبش های بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: انقلاب اسلامی بیداری اسلامی غرب آسیا داعش نظام بین المللی سلطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 421 تعداد دانلود : 617
در این مقاله، موج سوم بیداری اسلامی به مجموعه تحولاتی اطلاق شده که از اواخر سال 2010 از شمال آفریقا آغاز و به دیگر کشورهای عربی تسری یافت. وقوع انقلاب اسلامی دومین موج بیداری اسلامی محسوب می شود. موج اول بیداری اسلامی نیز به مجموعه واکنش هایی اطلاق می شود که نیمه دوم قرن هجدهم و قرن نوزدهم به ویژه پس از انقلاب صنعتی در گستره جهان اسلام علیه هجوم سیاسی فرهنگی غرب انجام شد. وقوع امواج مذکور، به مثابه یک «مسئله علمی»، منتهی به این سؤال شده که «چه نسبتی میان امواج سه گانه بیداری اسلامی که یک طی دوره دو سده ای رخ داده اند و نظام بین المللی سلطه وجود دارد؟» اگرچه امواج بیداری در شرایط فکری، سیاسی و اجتماعی متفاوتی رخ داده اند، اما فرضیه نویسنده این است که «امواج سه گانه بیداری اسلامی، واکنشی در مقابل «نظام بین المللی سلطه» و عوامل داخلی آنها در قلمرو جهان اسلام بوده است.
۵.

شبکه های ماهواره ای و تلاش برای شکست گفتمان انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گفتمان ماهواره انقلاب اسلامی هژمونی بی قراری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 734 تعداد دانلود : 457
شکست غرب در تقابل سخت افزاری با گفتمان انقلاب اسلامی، باعث شد تا این جبهه تمام قدرت خود را در عرصه نرم افزاری به کار گیرد که از هژمونیک شدن گفتمان انقلاب اسلامی جلوگیری کند. رسانه های جمعی و در رأس آنها شبکه های ماهواره ای فارسی زبان و وابسته یکی از مهم ترین ابزارهای غرب در این تقابل گفتمانی هستند. نوشتار حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال مهم و اساسی است که شبکه های ماهواره ای فارسی زبان معاند چگونه می خواهند گفتمان انقلاب اسلامی را دچار بی قراری نمایند؟ در پاسخ به سؤال فوق این فرضیه محوری مطرح است که شبکه های ماهواره ای فارسی زبان معاند، به دنبال ساختارشکنی از دال مرکزی گفتمان انقلاب اسلامی، یعنی اسلام هستند تا از این طریق گفتمان انقلاب اسلامی را دچار بی قراری و از جاشدگی کنند.
۶.

بیداری اسلامی در منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا و واکنش ایالات متحده نسبت به آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیداری اسلامی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا آمریکا و نظام سلطه غرب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 279 تعداد دانلود : 171
پرسش اصلی این پژوهش این است که آمریکا در مقابل بیداری اسلامی مردم کشورهای عربی غرب آسیا و شمال آفریقا چه واکنشی داشته است؟ فرضیه ما این است که قیام های مردم کشورهای عربی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا که منجر به سقوط رژیم های دیکتاتوری دست نشانده غرب گردیده بود، نظام سلطه غرب و در رأس آن، ایالات متحده آمریکا را غافلگیر کرد و امروز آمریکا، تمام سعی و تلاش خود را به کار گرفته است تا با استفاده از ابزارها و سازوکارهای مختلف اعم از سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی در سطوح مختلف محلی، منطقه ای و فرامنطقه ای، سوار بر موج شده و تحولات سیاسی منطقه را در جهت منافع استراتژیک خود هدایت کرده و جریان بیداری اسلامی را خنثی سازد.
۷.

ویژگی های آرمانی معماری انقلاب اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: معماری معاصر ایران معماری در انقلاب اسلامی اصول اسلامی ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 955 تعداد دانلود : 498
هدف از این تحقیق ارائه مفاهیم و اصول بنیادین معماری انقلاب اسلامی از دیدگاه صاحب نظران و تئوری پردازان انقلاب است. روش تحقیق به صورت تحلیل محتوای کیفی است. اصول معماری انقلاب اسلامی با تحلیل شعارها، سخنان و آرمان های انقلابی مرتبط با هنر و معماری استخراج گردیده است. به نظر می رسد برای تداوم مسیر انقلاب اسلامی و تحقق آرمان های آن در زمینه معماری باید این اصول را به کار گرفت. تحقیق پیش رو به ویژگی ها و شاخصه هایی از معماری انقلاب اسلامی ایران که عبارتند از هویت، زیبایی ساده، میزان جهانی شدن و سلامت محوری دست یافت. هر کدام از این ویژگی ها به زیرشاخه های ریزتری تقسیم می شوند و جزئیات بیشتری از رابطه آرمان های انقلاب و معماری مطلوب و مورد نظر به دست می دهند.
۸.

نقش گروه های تکفیری تروریستی سوریه و عراق در تأمین امنیت اسرائیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسرائیل عراق سوریه ایالات متحده داعش گروه های تکفیری تروریستی جبهه النصره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 945 تعداد دانلود : 640
سؤال اصلی این است که چگونه گروه های تکفیری تروریستی نظیر «داعش» و «جبهه النصره» در خدمت منافع و تأمین امنیت اسرائیل عمل می کنند؟ نتیجه مقاله حاضر نشان می دهد که اقدامات گروه های تکفیری تروریستی که در حال حاضر یکی از عوامل مهم بی ثباتی در منطقه تلقی می شوند، عملاً در راستای منافع و تأمین امنیت اسرائیل است. گروه های تکفیری تروریستی نظیر «داعش» یا «دولت اسلامی عراق و شام» و «جبهه النصره» در عراق و سوریه به نحوی عمل می کنند که هدف اسرائیل در منطقه، یعنی تأمین امنیت و منابع راهبردی آن برآورده می شود. اقدامات تکفیری تروریستی این گروه ها زمینه تداوم حضور ایالات متحده در خاورمیانه را فراهم می کند و این به معنای تأمین امنیت اسرائیل خواهد بود؛ زیرا از زمان تشکیل اسرائیل تاکنون جلب حمایت و طرفداری قدرت های بزرگ، یک ستون دائمی راهبرد اسرائیل بوده است و با حضور امریکا در منطقه امکان تحقق این راهبرد تسهیل خواهد شد. دوم اینکه اقدامات گروه های تکفیری تروریستی سبب خواهد شد که کشورهای افراطی و مخالف اسرائیل در لاک دفاعی فرو رفته و مشغول به مقابله با بحران های داخلی گردند. در نتیجه، توانایی آنها در مقابل اسرائیل افول می کند که نتیجه آن تغییر معادلات منطقه قدرت به نفع اسرائیل خواهد بود.
۹.

بازشناسی ویژگی ها و نقش جمهوری اسلامی ایران در راهبرد کلان وحدت و همگرایی امت مسلمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: وحدت مسلمین نقش جمهوری اسلامی ایران همگرایی مسلمانان امت مسلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 159 تعداد دانلود : 119
سؤال اصلی پژوهش این است که نقش جمهوری اسلامی ایران در ایجاد وحدت و همگرایی مسلمانان، با توجه به ویژگی ها و ظرفیت ها (مادی و معنوی) چیست؟ بر این اساس، این پژوهش ویژگی ها، نقش و اقدامات اعمالی و اعلامی جمهوری اسلامی ایران را در ایجاد وحدت و همگرایی مسلمانان با روش توصیفی تحلیلی بازشناسی خواهد کرد و به ضرورت، مروری هم بر ظرفیت های مسلمان که می تواند زمینه ساز وحدت و همگرایی مسلمان باشد و همچنین بر موانع وحدت خواهد داشت.
۱۰.

بررسی تطبیقی حقوق دولت برملت در نظام سیاسی اسلام و نظام لیبرال دموکراسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اسلام حقوق دولت ملت لیبرال دموکراسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 537 تعداد دانلود : 47
ما در جهان معاصر، با دو نگرش اساسی در مورد حقوق روبه رو هستیم: نگرشی بر اساس فرهنگ دینی و الهی و نگرشی مبتنی بر فرهنگ لیبرال دموکراسی که سیاست را جدای از دین می انگارد. در فرهنگ دینی، حق الهی حقی ذاتی است و سایر حقوق از حق الهی سرچشمه می گیرد. از این رو خداوند حقوق و تکالیفی را برای بشر تشریع کرده که در سایه آن، بشر می تواند به سعادت و قرب الهی دست یابد، در حالی که در نظام لیبرال دموکراسی به دلیل نادیده گرفتن مبدأ جهان هستی مشروعیت همه قوانین به میل و خواست بشری وابسته است و هیچ مرجعی برای داوری به جز عقل بشری وجود ندارد. به همین دلیل پژوهشگر درصدد برآمده تا در این مقال حقوق دولت بر ملت را در دو نظام سیاسی اسلام و لیبرال دموکراسی ارزیابی کند و با یکدیگر بسنجد. مهم ترین شاخصه های مورد بحث و بررسی عبارتند از: مشروعیت، نظارت، مشارکت سیاسی و الزام سیاسی. گرچه در شاخصه های فوق، اشتراکاتی در دو نظام سیاسی مشاهده می شود، تفاوت های جدی و مهمی نیز وجود دارد که در این مقاله به آن پرداخته شده است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۶۷