عبدالله وثوقی

در دهه اخیر، مدیریت سازمان ها دریافته است که سرمایه انسانی، بیشترین اهمیت را در دستیابی به مزیت رقابتی پایدار و بهره وری دارد. دراین راستا، هدف این پژوهش، مدل سازی شاخص های تأثیرگذار و مهم سرمایه انسانی در یک دانشگاه نظامی به منظور افزایش اثربخشی و کارایی و همچنین ارائه پیشنهاده های کاربردی است. داده های موردنیاز از 15 نفر خبرگان یک دانشگاه نظامی به وسیله پرسشنامه جمع آوری و با استفاده از نرم افزاری های MATLAB و SUPER DECISIONS تجزیه تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در بخش ارزیابی به روش ISM-ANP شاخص آموزش مستمر به عنوان علت علت ها و تأثیرگذارترین و بعد از آن تحصیلات دانشگاهی، دانش حرفه ای، تجربه کاری و خلاقیت فردی به عنوان متغیرهای تأثیرگذار و بااهمیت شناسایی شدند. دراین راستا، به دانشگاه موردمطالعه پیشنهاد می شود که به تدوین برنامه های متنوع آموزشی مستمر، فعالیت های یادگیری رسمی و غیررسمی و استقرار نظام مدیریت دانش بین کارکنان خود اقدام کند و درنهایت، فرهنگ مناسبی را که پذیرای ایده های جدید و نظرات متنوع در دانشگاه است، پیاده سازی و اجرا نماید.

سازمان ها و یگان های نظامی کشور و بالاخص ارتش جمهوری اسلامی ایران به دلیل مأموریت ویژه ای که در خصوص دفاع از کیان کشور ایفا می کنند، جایگاه مهمی در بین سازمان های دیگر دارند. در این گونه سازمان ها یکی از آسیب های رفتاری مهم، فرار سربازان می باشد. براین اساس و باتوجه به نقش و تاثیر عوامل درون و برون سازمانی مؤثر بر فرار از خدمت سربازان، در این مقاله سعی بر آن است  به مفهوم فرار از خدمت و عوامل درون و برون سازمانی موثر بر آن پرداخته شود. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه سربازان فراری منطقه هوایی مهرآباد از دی 1394 تا شهریور ماه 1395 به تعداد 103نفر می باشد. برای تعیین نمونه آماری، به علت محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شده است. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه کتبی محقق-ساخته بدست آمده است. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ(86/0) و روایی پرسشنامه نیز با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان موضوع مورد بررسی و تایید قرار گرفت. نتایج بررسی ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون دو متغیره نشان می دهد که بین عوامل درون سازمانی(عوامل مدیریتی و عوامل تقنینی) و عوامل برون سازمانی(عوامل فردی، خانوادگی و عوامل محیطی) با فرار از خدمت سربازان ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین نتایج حاصل از آزمون تحلیل رگرسیون بیانگر تاثیرمعنادار عوامل برون و درون سازمانی بر فرار از خدمت سربازان بوده و از بین عوامل برون سازمانی داشتن بیماری جسمانی و روانی، دلتنگی خانواده و شرایط بد آب و هوایی و از بین عوامل درون سازمانی، تبعیض در تعیین محل خدمت، آزار و اذیت سربازان ارشد و میزان طولانی بودن مدت خدمت نظام وظیفه دارای بیشترین تاثیر بر فرار از خدمت می باشند. 

با توجه به نقش همه جانبه آموزش عالی و دانشگاه ها در زندگی اجتماعی انسان ها نقش عدالت در این سازمان ها پیش از پیش آشکارتر شده است. دانشگاه ها در حقیقت نمادی از جامعه بوده و تحقق و اجرای عدالت در آن به منزله تحقق عدالت در سطح جامعه می باشد. بر این اساس، هدف این تحقیق بررسی نقش رفتار شهروندی در ارتباط با  عدالت سازمانی و استرس شغلی با عملکرد سازمانی در یکی مراکز آموزش عالی نظامی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل 260 نفر از کارکنان بخش اداری و پشتیبانی یکی از دانشگاه های نظامی بودند که با استفاده از روش تصادفی ساده و بر اساس جدول مورگان تعداد 155 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. پرسش نامه های عدالت سازمانی نیهوف و مورمن(1993)، رفتار شهروندی سازمانی پودساکف و همکاران(1990)، استرس شغلی دوپوی(1977) و عملکرد کارکنان از پرسش نامه ویلیامز و اندرسون(1981) به عنوان ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر بودند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق مدل سازی معادلات ساختاری(نرم افزار اسمارت پی. ال. اس) و نرم افزار SPPS ویراست19 انجام گردید. یافته های تحقیق نشان داد که استرس شغلی با رفتار شهروندی سازمانی رابطه ای منفی و معناداری دارد، عدالت سازمانی  با عملکرد کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی با عملکرد کارکنان رابطه ای مثبت و معناداری دارد.

رهبران تحول آفرین دارای رفتارهایی هستند که پیروان خود را بر می انگیزانند تا در راستای اهداف و علایق سازمانی تلاش نمایند و آنها را محقق سازند. همچنین این رهبران قابلیت تحریک کارکنان جهت عملکرد کاری فراتر از حد انتظار را نیز دارند. هدف از این تحقیق؛ تأثیر رهبری تحول آفرین و نوآوری سازمانی کارکنان (مطالعه موردی: شعبه مرکزی سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح شهر تهران) می باشد. جامعه آماری (نمونه آماری) تحقیق کلیه کارمندان (رئیس؛ معاون و کارکنان) واحدهای مختلف شعبه مرکزی سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح شهر تهران که تعداد 62 نفر برآورد گردیده اند؛ بوده است. به منظور بررسی ویژگی های جمعیت شناختی افراد نمونه در این تحقیق؛ از جداول و نمودارهای فراوانی؛ میانگین؛ انحراف معیار، و جهت تحلیل استنباطی داده ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون و جهت رتبه بندی متغیرها از آزمون اسمیرنوف و کلمروف استفاده شد. نهایتاً پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS کلیه فرضیات تحقیقی به تأیید رسیدند.