درخت حوزه‌های تخصصی

روانشناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
ارزیابی، سنجش وآمار تاریخچه و مکاتب حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی اجتماعی روانشناسی انگیزش روانشناسی رشد و تحول روانشناسی شخصیت روانشناسی مرضی تحولی روانشناسی یادگیری عصب شناختی رفتاری مشاوره مناسبات انسانی در محیط نقد و بررسی کتاب هوش هیجان
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۷۸۱ تا ۵٬۸۰۰ مورد از کل ۳۳٬۹۷۶ مورد.
۵۷۸۱.

مقایسه اثربخشی بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۸ 259 - 294

کلید واژه ها: ارتقا روابط بین فردی هیجان مدار شناختی رفتاری دلبستگی تعهد زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۲۳۸
هدف این پژوهش مقایسه اثربخشی بسته تدوین شده ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و مشاوره زناشویی شناختی رفتاری بر دلبستگی و تعهد زناشویی بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری بود. جامعه آماری شامل زوجین با تعارضات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر تهران بود که 30 زوج به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه (هر گروه 10 زوج) قرار داده شدند. یک گروه 12 جلسه بسته آموزشی ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار و یک گروه 12 جلسه مشاوره زناشویی شناختی-رفتاری دریافت کردند؛ اما گروه کنترل، مداخله ای دریافت نکرد. ابزار پژوهش شامل مقیاس های تعارضات زناشویی، تعهد زناشویی و دلبستگی بزرگ سالان بود. داده های پژوهش با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری در نرم افزار 22- SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که آموزش ارتقاء روابط بین فردی زوجین بر اساس رویکرد هیجان مدار بر تمامی ابعاد دلبستگی و تعهد زناشویی مقایسه با گروه کنترل اثربخشی معنادار و پایداری دارد (05/0p<) و در مقایسه با گروه مشاوره زناشویی شناختی – رفتاری اثربخشی بیشتری بر هر سه بعد دلبستگی و تعهد ساختاری دارد (05/0p<). گروه شناختی–رفتاری در مرحله پس آزمون فقط بر دو بعد دلبستگی (اجتنابی و اضطرابی) (05/0>p) اثربخشی معنادار داشته است که این اثرات پایدار نماند (05/0<p) ولی اثرات پایدار معناداری بر هر سه بعد تعهد زناشویی نشان داد (05/0>p). نتیجه پژوهش بیانگر این بود که استفاده از بسته ارتقاء روابط بین فردی زوجین براساس رویکرد هیجان مدار در مقایسه با مداخله شناختی-رفتاری جهت بهبود دلبستگی و تعهد زناشویی زوجین دچار تعارض زناشویی اولویت دارد.
۵۷۸۲.

ساخت و اعتباریابی مقیاس اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی-فرم والد (DMDDS)(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره نوزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۴) ۲۷۵-۲۶۳

کلید واژه ها: اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی والدین ساخت و اعتبار یابی مقیاس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۶۸
زمینه و هدف: اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی یکی از اختلالات طبقه خلقی از پنجمین ویرایش تشخیص اختلالات روانی است. این اختلال از کودکی شروع شده و برای والدین، معلمان، دوستان و خود کودکان مشکلات زیادی ایجاد می کند. این اختلال که با مشکلات اجتماعی همراه است بسیار ناتوان کننده است. پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتبار یابی اولیه مقیاس اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی انجام شد. مواد و روش ها: روش این پژوهش، توصیفی و ابزارسازی بوده و جامعه آماری این تحقیق عبارت است از کلیه والدین کودکان ۱۲-۶ سال شهر اصفهان در سال ۱۳۹۷. تعداد نمونه آماری شامل ۳۰۰ نفر بود که به صورت نمونه گیری در دسترس انجام گرفت. جهت گردآوری داده ها به منظور سنجش این اختلال از مقیاس محقق ساخته ی اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی (DMDDS) استفاده شد. برای بررسی گویه ها از روایی محتوایی کمی و کیفی، روایی صوری کمی و کیفی، تحلیل عامل اکتشافی (EFA) با چرخش واریماکس، تحلیل عامل تائیدی (CFA) و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته ها: بر اساس پارامترهای شاخص ضریب تأثیر بالای ۵/۱، شاخص روایی محتوای بالای ۶۲/۰، نسبت روایی بالای ۷۰/۰، همچنین بر پایه تحلیل عامل اکتشافی و تحلیل عامل تائیدی تعداد ۲۴ گویه در ابزار حفظ شد. با در نظر گرفتن ارزش ویژه بالای ۱، چهار عامل تکانش گری، عملکرد، خلقی و ناکامی استخراج گردید. طبق نتایج به دست آمده از عوامل چهارگانه مذکور، این مقیاس قادر به پیش بینی ۸۰/۵۰ درصد از تغییرات کل مقیاس بود. همچنین ضریب اعتبار کل مقیاس به روش آلفای کرونباخ ۸۹۴/۰ به دست آمد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، شاخص روایی محتوایی و نیز صوری و سازه ای مقیاس طراحی شده برای والدین قابل قبول بوده و می تواند جهت ارزیابی اختلال کژ تنظیمی خلقی ایذایی در کودکان ۱۲-۶ سال مورداستفاده قرار گیرد.
۵۷۸۳.

مقایسه تأثیر تحریک الکتریکی مستقیم مغز و درمان نگهدارنده متادون بر تنظیم هیجان، تحمل پریشانی وکاهش ولع در افراد با اختلال مصرف مواد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عصب روانشناسی سال هفتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۷) 95 - 109

کلید واژه ها: تحریک الکتریکی مستقیم مغز درمان نگهدارنده متادون تنظیم هیجان تحمل پریشانی ولع مصرف مواد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۸
مقدمه: مشکلات هیجانی، پریشانی روان شناختی و  ولع مصرف از عوارض ناشی از مصرف مواد است. هدف این پژوهش مقایسه تاثیر تحریک الکتریکی مستقیم مغز  و درمان نگهدارنده متادون بر کاهش ولع، تنظیم هیجان و تحمل پریشانی در افراد با اختلال مصرف مواد افیونی بود. روش: روش پژوهش نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری شامل کلیه افراد پذیرش شده در مراکز درمانی ترک اعتیاد شهر همدان در سال 1398 بودند که 40 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس و داوطلبانه در قالب دو گروه آزمایش متادون درمانی (13 نفر)، تحریک الکتریکی مغز (13 نفر)  و یک گروه کنترل (14 نفر) انتخاب شدند. داده ها با استفاده مقیاس های دشواری در تنظیم هیجان، تحمل پریشانی و  سنجش وسوسه مواد پس از ترک جمع آوری شد. داده ها با روش تحلیل کوواریانس تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که تحریک الکتریکی تاثیر معناداری در ولع مصرف، تنظیم هیجان و تحمل پریشانی داشت (05/0p< ).  متادون درمانی بر کاهش ولع و تنظیم هیجان موثر بود اما بر تحمل پریشانی تاثیر نداشت. در مقایسه بین دو گروه آزمایش در کاهش ولع، تفاوت معنادار مشاهده نشد (05/0p> ) اما اثر تحریک الکتریکی بر تنظیم هیجان، بیشتر بود. نتیجه گیری: با توجه به تاثیر بیشتر روش تحریک الکتریکی، بر تنظیم هیجان و تحمل پریشانی، می توان از آن به عنوان یک درمان موثر و مکمل، در کنار درمان های معمول اختلال مصرف مواد و پریشانی هیجانی ناشی از آن بهره برد. 
۵۷۸۴.

تأثیر آموزش "مهارت های پرورش کودک متفکر" به والدین بر تاب آوری و راهبردهای مقابله ای کودکان با سطح سازش یافتگی پایین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره هشتم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۶) ۱۹۲-۱۷۵

کلید واژه ها: پرورش کودک متفکر تاب آوری راهبردهای مقابله ای سازش یافتگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۰ تعداد دانلود : ۱۷۰
زمینه و هدف: تجربیات دوران کودکی بر مشکلات سازش یافتگی مانند اضطراب، افسردگی، و سبک های والدگری افراد در بزرگسالی مؤثر هستند. یکی از مهم ترین راه های پیشگیری از اختلالات روان شناختی، ایجاد ویژگی های شخصیتی مثبت از دوران کودکی و روش های صحیح والدگری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش "مهارت های پرو رش کودک متفکر" به والدین بر تاب آوری و راهبردهای مقابله ای کودکان با سطح سازش یافتگی پایین است. روش: روش پژوهش حاضر، شبه تجربی از نوع طرح «پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه» بود. نمونه مورد مطالعه متشکل از 26 نفر از والدین دانش آموزان دختر مقطع ابتدایی مدارس دولتی ناحیه 1 شهر رشت، با دامنه سنی 10 تا 12 سال در سال تحصیلی 1396-97 بود که از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و برحسب کسب نمره زیر 65 در پرسشنامه سازش یافتگی (دخانچی، 1377) انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 15 نفر) جایدهی شدند. برنامه مداخله ای طی 9 جلسه دوساعته هفتگی برای گروه آزمایش ارائه شد. داده ها با استفاده از مقیاس تاب آوری کودک و نوجوان (انگار و لیبنبرگ، 2009) و پرسشنامه راهبردهای مقابله ای نوجوانان (موس، 1993) جمع آوری، و با استفاده از آزمون تی دو نمونه مستقل و تحلیل کواریانس چند متغیری تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها پژوهش نشان داد آموزش "مهارت های پرو رش کودک متفکر" باعث افزایش تاب آوری و راهبردهای مقابله ای مطلوب و کاهش راهبردهای مقابله ای نامطلوب در کودکان با سطح سازش یافتگی پایین می شود (0/05 p≤). نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر می توان گفت برنامه مداخله ای به کار گرفته شده با تکیه بر مهارت های حل مسئله و با تأثیر بر سبک والدگری بر تاب آوری و راهبردهای مقابله ای در کودکان با سطح سازش یافتگی پایین، مؤثر بوده است.
۵۷۸۵.

اثربخشی آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی با جهت گیری اسلامی بر خودکارآمدی و شادکامی دانش آموزان(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال ۱۴ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 55-68

کلید واژه ها: کیفیت زندگی جهت گیری اسلامی شادکامی خودکارآمدی و دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۷ تعداد دانلود : ۲۹۴
دانش آموزان سرمایه های عظیم کشور هستند و تأثیری شگرف در آینده کشور دارند. توجه به عوامل مؤثر بر سلامت روان آنها ازجمله شادکامی و خودکارآمدی از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش باهدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی، با جهت گیری اسلامی بر شادکامی و خودکارآمدی دانش آموزان دختر دبیرستان های مقطع متوسطه دوم بروجن انجام شد. در این پژوهش، که از نوع نیمه تجربی بود، جامعه آماری 1270 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان بروجن بود. با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی، 36 دانش آموز انتخاب و به روش جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل به طور برابر قرار گرفتند. گروه آزمایش در طی ده جلسه 90 دقیقه ای، تحت آموزش کیفیت زندگی اسلامی IS-QOLT)) قرار گرفت. اندازه گیری ها در مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری انجام شد. ابزارهای اندازه گیری، شامل پرسش نامه شادکامی آکسفورد (OHI) و مقیاس خودکارآمدی (SGSES) بود. نتایج نشان داد آموزش مبتنی بر کیفیت زندگی با جهت گیری اسلامی، اثر معنادار برافزایش شادکامی و خودکارآمدی گروه آزمایش داشته است. براساس یافته های این پژوهش می توان گفت افزودن بعد معنویت، به ویژه در سایه مذهب، با نگاهی کل گرایانه و یکپارچه نسبت به انسان، می تواند به اثربخشی مداخلات، به ویژه در حوزه روان شناسی مثبت نگر کمک کند.
۵۷۸۶.

اثربخشی مداخله سوسیودرام بر بهبود مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 53 - 64

کلید واژه ها: مداخله سوسیودرام مهارت های اجتماعی اختلال اضطراب اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۲۰۴
مقدمه: اضطراب اجتماعی ممکن است استفاده شخص از فرصت های خود برای یادگیری مهارت های اجتماعی مناسب را محدود کند. این پژوهش با هدف تبیین اثربخشی مداخله سوسیودرام بر بهبود مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی انجام گرفت. روش: روش تحقیق در این پژوهش آزمایشی از نوع طرح تک آزمودنی AB بود. جامعه آماری شامل تمامی کودکان 6 تا 7 سال مبتلا به اضطراب اجتماعی بود که در سال تحصیلی 1400- 1399 در مراکز روانشناسی شهر تهران حضور داشتند. از بین آنها تعداد 5 کودک دارای اختلال اضطراب اجتماعی (دو پسر و سه دختر) بر اساس ملاک های ورود و خروج و به شیوه نمونه گیری هدفمند گزینش شدند. مداخله سوسیودرام برای هر کودک در 10 جلسه اجرا گردید. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی ماتسون و چک لیست رفتار اجتماعی بود. تحلیل دیداری داده ها در دو سطح درون موقعیتی و بین موقعیتی انجام گرفت. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که مداخله سوسیودرام سبب افزایش مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی در مقیاس سنجش مهارت های اجتماعی ماتسون شده؛ و میزان بهبودی کلی در هر یک از تک رفتارهای اضطراب و اجتناب در حل مسأله، اضطراب و اجتناب در خودکنترلی، اضطراب و اجتناب در مسئولیت پذیری، اضطراب و اجتناب در برقراری ارتباط، اضطراب و اجتناب در دوست یابی، اضطراب و اجتناب در مشارکت و همکاری و اضطراب و اجتناب در ابراز وجود به ترتیب 67/01، 83/30، 82/80، 82/65، 77/37، 86/88و 82/87 درصد بود. میزان بهبودی کلی بین پنج آزمودنی نیز 82/42درصد برآورد شد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مداخله سوسیودرام قادر است سبب افزایش مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی شود. بنابراین، نهادهای خانواده و آموزشی، مراکز خدمات روانشناختی و مشاوره می توانند برای بهبود مهارت های اجتماعی کودکان دارای اختلال اضطراب اجتماعی از مداخله سوسیودرام بهره مند شوند.
۵۷۸۷.

اولویت های انتخاب زوج در عصرکرونا و مقایسه آن با ده سال گذشته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۹) مجموعه مقالات کووید- ۱۹ 128 - 135

کلید واژه ها: ازدواج عصر کرونا اولویت های انتخاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اولویت های انتخاب زوج در عصر کرونا و مقایسه آن با ده سال گذشته انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش از نوع علّی مقایسه ای بود و جامعه آماری شامل جوانان ۲۲ تا ۴۰ ساله دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی شهر تهران بودند که از بین آنان به طور تصادفی تعداد 2۰۰ نفر (100 نفر زن، 100 نفر مرد) در فاصله سنی ۲۲ تا ۴۰ سال که به صورت نمونه برداری در دسترس و هدفمند انتخاب  شدند. ابزارهای مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل دو بخش: 1) ویژگی های فردی شرکت کننده، 2) آزمون انتخاب شریک عاطفی (بخش اولویت ها و بخش اهمیت و الزام معیار) بودند. تجزیه وتحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه از طریق نرم افزار spss24 در دو بخش توصیفی و استنباطی (آزمون دو جمله ای) تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داده اند که ملاک های: سازگاری، سلامتی خوب، تحصیلات، هوش و کفایت عقلانی، اجتماعی بودن، جاه طلبی و ساعی بودن، آشپزی و خانه داری خوب، نداشتن روابط جنسی قبلی و زمینه سیاسی مشابه رتبه بهتری (میانگین رتبه پایین تر) از گذشته داشته اند و تفاوت معنی داری نیز نشان داده اند و لذا تغییر در اولویت های حال حاضر و 10 سال گذشته را نشان داده اند و در مورد ملاک های: علاقه مندی به خانه و بچه، خانواده دوستی، انسان صادق و یکرو، خوش قیافه بودن، وفاداری، موقعیت و رتبه مطلوب اجتماعی و باروری تغییر معنی داری با گذشته نشان داده اند (0.01=P). نتیجه گیری: نتایج نشان داد تغییرات ایجاد شده نشان از کاهش اولویت ملاک ها نسبت به گذشته دارد و دیگر ملاک ها اختلافی معنی دار در اولویت بندی با گذشته نشان نداده اند.
۵۷۸۸.

رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان متوسطه شهرستان بجنورد

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۴ ۵۰۹-۵۰۱

کلید واژه ها: فرسودگی تحصیلی اشتیاق عملکرد تحصیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۳
هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین فرسودگی تحصیلی با اشتیاق و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان متوسطه شهرستان بجنورد در سال تحصیلی 1397-1396 بود. این پژوهش از حیث هدف یک پژوهش کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی-همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهرستان بجنورد به تعداد 4191 نفر بود که با توجه به جدول مورگان 352 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها عبارت است از سه پرسشنامه فرسودگی تحصیلی برسو همکاران (1997)، پرسشنامه استاندارد اشتیاق تحصیلی فردریکز، بلومنفیلد، پاریس (2004)، پرسشنامه استاندارد عملکرد تحصیلی درتاج (1383) که پایایی پرسشنامه ها با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برای پرسشنامه فرسودگی تحصیلی 0/75، پرسشنامه اشتیاق تحصیلی 0/89 و پرسشنامه عملکرد تحصیلی 0/78 محاسبه شد و روایی آن ها از نوع صوری و محتوایی بود. داده ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 18 تجزیه وتحلیل شد. نتایج حاصل نشان داد بین بعد خستگی تحصیلی و اشتیاق تحصیلی همبستگی (رابطه معنادار) برقرار بوده که این همبستگی منفی، نسبتاً قوی و معنادار است و بین بعد خستگی تحصیلی و عملکرد تحصیلی همبستگی (رابطه معنادار) برقرار بوده که این همبستگی منفی، ضعیف و معنادار است. بین اشتیاق تحصیلی و عملکرد تحصیلی همبستگی برقرار بوده که این همبستگی مثبت، قوی و معنادار است. همچنین کاهش میزان افسردگی تحصیلی به بالا رفتن اشتیاق و عملکرد تحصیلی منتج می گردد و هرچه میزان اشتیاق تحصیلی بیشتر باشد دانش آموزان از عملکرد تحصیلی قابل قبول تری برخوردار خواهند بود.
۵۷۸۹.

اثربخشی روش تلفیقی اورتون-دیویس به صورت آموزش از راه دور بر نارساخوانی دانش آموزان دختر نارساخوان دوره ابتدایی شهر تهران در دوران پاندمی کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره دوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۹) مجموعه مقالات کووید- ۱۹ 416 - 431

کلید واژه ها: توانبخشی شناخت خواندن درک کودکان نارساخوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۶۱
هدف: هدف پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی روش تلفیقی اورتون-دیویس به صورت آموزش از راه دور بر نارساخوانی دانش آموزان دختر نارساخوان دوره ابتدایی شهر تهران بود. روش پژوهش: روش پژوهش در این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و از طرح های پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری این مطالعه را تمام دانش آموزان دختر دبستانی نارساخوان که در مراکز اختلالات یادگیری شهر تهران در سال 1400-1399 بود. برای اندازه گیری متغیر وابسته مورد مطالعه از آزمون خواندن و نارساخوانی نما (کرمی نوری و مرادی، 1384) استفاده شد. در این پژوهش دو مداخله آموزشی روش تلفیقی اورتون-دیویس که از روش های چند حسی بوده و شامل تکالیف مبتنی بر بازی های جهت دار بوده و توسط عچرشاوی (1399)، برای ارتقای مهارت خواندن و کاهش نارساخوانی طراحی و تدوین شده است. یافته ها: نتایج نشان داد روش تلفیقی اورتون-دیویس به صورت آموزش از راه دور بر عملکرد کلی خواندن (001/0>P) و درک کلمات (001/0>P) و درک متن (001/0>P) کودکان نارساخوان موثر بود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت روش تلفیقی اورتون-دیویس به صورت آموزش از راه دور بر عملکرد کلی خواندن و درک کلمات و درک متن کودکان نارساخوان تاثیر دارد و می توان از آن در جهت کاهش مشکلات کودکان نارساخوان استفاده کرد.
۵۷۹۰.

مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار فردی با درمان هیجان مدار با کاربرد هنر بر نشخوار فکری در افراد با سندرم ضربه عشقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۷) 441 - 459

کلید واژه ها: درمان هیجان مدار هنر درمانی نشخوار فکری سندرم ضربه عشقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۱۶۷
هدف: هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان هیجان مدار فردی با درمان هیجان مدار با کاربرد هنر بر نشخوار فکری در افراد با سندرم ضربه عشقی بود. روش پژوهش: این مطالعه نیمه آزمایشی ، از نوع طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه و پیگیری سه ماهه بود. به منظور انتخاب شرکت کنندگان پژوهش، از میان سه کلینیک روان شناختی در منطقه دو تهران 51 نفر با سندرم ضربه عشقی به روش نمونه گیری هدفمند طبق معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند و به صورت تصادفی در گروه های آزمایش و گواه (هر گروه 17 نفر) جایگزین شدند. گروه آزمایشی اول 12 جلسه درمان هیجان مدار فردی، گروه آزمایشی دوم 12 جلسه درمان هیجان مدار با کاربرد هنر دریافت کردند، در حالی که گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکرد. در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری مقیاس پاسخ نشخوارگونه نولن- هوکسما و مورو (1991) جهت جمع آوری داده ها توسط شرکت کنندگان تکمیل شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج نشان داد که اثربخشی درمان هیجان مدار با کاربرد هنر و درملان هیجان مدار فردی بر نشخوار فکری 17/13=P= 0.001, F) در افراد با سندرم ضربه عشقی در پس آزمون موثر بود و درمان هیجان مدار با کاربرد هنر نسبت به درمان هیجان مدار فردی اثربخش تر بود؛ همچنین تغییرات ناشی درمان هیجان مدار با کاربرد هنر و درمان هیجان مدار فردی بر هر سه مؤلفه سه ماه بعد از اتمام دوره درمان پاپرجا مانده بود. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر می تواند پایه ای برای به کارگیری هنر در درمان های روان شناختی جهت اثربخشی بیشتر درمان ها برای روانشناسان کاربردی باشد.
۵۷۹۱.

رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با استرس ثانویه و سلامت روانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی نظامی سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 45 - 62

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی ادراک شده استرس ثانویه سلامت روانی همسران جانبازان اعصاب و روان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۹۵
اختلال استرس پس از ضربه، یکی از مشکلات حاد و مزمن اختلالات روانی جانبازان جنگ تحمیلی به شمار می رود که علاوه بر ایجاد چالش در زندگی آن ها، می تواند بر سلامت روانی همسران آن ها نیز تأثیر بگذارد. هدف این مطالعه، بررسی رابطه حمایت اجتماعی ادراک شده با استرس ثانویه و سلامت روانی در همسران جانبازان اعصاب و روان بیمارستان روانپزشکی صدر تهران بود. نمونه آماری پژوهش، 192 نفر از همسران جانبازان اعصاب و روان مراجعه کننده به بیمارستان روانپزشکی صدر تهران در سال 1399 تشکیل دادند که به صورت نمونه گیری تصادفی سیستماتیک از بین این جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه حمایت اجتماعی ادراک شده (زیمت، داهلم، زیمت و فارلی، 1988)، پرسشنامه استرس ثانویه (موتا، ژوسف، رز، سوزی و لیدرمن، 1997) و پرسشنامه 28 سوالی سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلیر، 1979) بود. برای آزمون فرضیه ها، از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند گانه استفاده گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد حمایت اجتماعی ادراک شده، قادر به پیش بینی استرس ثانویه و سلامت روانی در افراد مورد مطالعه بوده و به تنهایی توانسته است 3/33 درصد از تغییرات استرس ثانویه و 8/ 35 درصد از تغییرات استرس ثانویه و سلامت روانی را پیش بینی کند. لذا می توان گفت، حمایت اجتماعی ادراک شده، پیش بینی کننده معنی داری برای استرس ثانویه و سلامت روانی همسران جانبازان اعصاب و روان بوده و ارائه خدمات حمایت روانی به این گروه آسیب پذیر می تواند نقش بسزایی در تأمین سلامت روانی آن ها داشته باشد. 
۵۷۹۲.

نقش پیش بینی کننده ذهنیت های طرح واره ای و دشواری در تنظیم هیجان در اضطراب بیماری کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال سیزدهم تایستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۰) 169 - 180

کلید واژه ها: اضطراب کرونا ذهنیت طرح واره ای دشواری در تنظیم هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۸
مقدمه: هدف پژوهش حاضر پیش بینی اضطراب بیماری کرونا بر اساس دشواری در تنظیم هیجان و ذهنیت های طرحواره ای بود. روش: طرح پژوهشی حاضر، همبستگی بود؛ جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان شهر مشهد که کاربر شبکه اجتماعی (نرم افزارهای تلگرام و اینستاگرام)؛ از بین افراد جامعه، 238 نفر به صورت داوطلبانه به سوالات پرسشنامه ها پاسخ دادند. جهت گرداوری اطلاعات از مقیاس اضطراب بیماری کرونا (CDAS)، پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجان گراتز و رومر (DERS)، و پرسشنامه ذهنیت های طرح واره ای (SMQ) استفاده شد؛ داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه تحلیل شد. یافته ها: نتایج این پژوهش حاکی از آن بود که اضطراب بیماری کرونا بر اساس ترکیب مؤلفه های دشواری در تنظیم هیجان و ذهنیت های طرحواره ای پیش بینی می شود؛ از زیر مقیاس های دشواری در تنظیم هیجان، مؤلفه های کنترل تکانه دارای ارتباط مثبت معنادار و عدم وضوح هیجانی دارای ارتباط منفی معنادار با اضطراب بیماری کرونا بودند. نتیجه: در مجموع با توجه به یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر، با مداخلاتی در تنظیم هیجان، می توان در زمینه پیشگیری از اضطراب بیماری کرونا، اقدامات مؤثری به عمل آورد.
۵۷۹۳.

اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های روانشناختی( استرس، اضطراب، افسردگی) و سبک های حل مسئله در دانش آموزان دوره متوسطه اول شهرستان سنندج(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره چهاردهم فروردین و اردیبهشت ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 12-22

کلید واژه ها: درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش مؤلفه های روانشناختی سبک های حل مسئله دانش آموز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۲۸۴
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های روانشناختی (استرس، اضطراب، افسردگی) و سبک های حل مسئله در دانش آموزان دوره متوسطه اول شهرستان سنندج انجام گرفت. روش ها: روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمامی دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهر سنندج در سال تحصیلی 97-96 بود. براساس جامعه آماری و هدف پژوهش با توجه به مقایسه ای بودن آن، تعداد 40 نفر از دانش آموز دختر مقطع متوسطه اول، پس از انجام مرحله غربالگری انتخاب گردید. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در پژوهش حاضر برای اجرای پژوهش از روش میدانی(انجام درمان بر روی گروه های درمانی) و برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های سیاهه افسردگی بک، سیاهه اضطراب بک، مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و پرسشنامه سبک های حل مسئله ابزارهای خودگزارشی استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج: یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر مؤلفه های روانشناختی (استرس، اضطراب، افسردگی) و سبک های حل مسئله تاثیر معنی داری داشته است (001/> p ). نتیجه گیری: مشاهدات حاضر مؤید اثربخشی آموزش درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش در تغییر سطح مؤلفه های روانشناختی (استرس، اضطراب، افسردگی) و سبک های حل مسئله در دانش آموزان دوره متوسطه اول شهرستان سنندج بود.
۵۷۹۴.

تاثیر طرحواره درمانی بر اضطراب، افسردگی و طرحواره های ناکارآمد اولیه افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 299-324

کلید واژه ها: طرحواره درمانی طرحواره های ناسازگار اولیه افسردگی اضطراب اختلال مصرف مواد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۰ تعداد دانلود : ۳۰۱
هدف : این پژوهش با هدف تعیین تاثیر طرحواره درمانی بر افسردگی، اضطراب و طرحواره های ناسازگار اولیه افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد انجام شد. روش: این پژوهش نیمه آزمایشی به صورت طرح تک آزمودنی با روش خط پایه چندگانه ABA بر روی شش آزمودنی که دارای اختلال مصرف مواد بودند، انجام گرفت . جامعه آماری شامل همه افراد مبتلا به اختلال مصرف مواد مراجعه کننده به مراکز درمانی شهرستان رزن (یکی از شهرستان های استان همدان) در سال 1398 بود. ابزارها شامل پرسش نامه افسردگی بک، پرسش نامه اضطراب بک و پرسش نامه طرحواره های ناسازگار اولیه بود. طرحواره درمانی در 15 جلسه به صورت گروهی و فردی و در هر هفته یک جلسه اجرا شد. آزمودنی ها در چهار مرحله مورد آزمون قرارگرفتند. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: نتایج تاثیر طرحواره درمانی را در بهبود طرحواره های ناسازگار اولیه و پس از گذشت 4 ماه نشان داد ولی درکاهش نشانگان افسردگی و اضطراب از نظر آماری تفاوت معنا داری مشاهده نشد، ولی در نمودار ABA مقدار تغییرات در نمرات افسردگی، اضطراب و طرحواره های ناکارآمد حوزه دوم محسوس بود. نتیجه گیری: بنابراین، با مداخلات درمانی متمرکز بر طرحواره می توان موجب تغییر و اصلاح طرحواره ها و کاهش علائم افسردگی و اضطراب در افراد با اختلال مصرف مواد شد. بر این اساس، پیشنهاد می شود تکنیک های طرحواره درمانی به صورت فردی برای افراد با اختلال مصرف مواد که افسردگی، اضطراب و طرحواره های ناکارآمد دارند، استفاده شود.
۵۷۹۵.

اهمال کاری: نقش پیش بین خطا های شناختی و کمال گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال دهم خرداد ۱۴۰۰ شماره ۳(پیاپی ۶۰) 89-100

کلید واژه ها: اهمال کاری خطا های شناختی کمال گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۹ تعداد دانلود : ۴۳۱
هدف پژوهش حاضر، پیش­بینی اهمال­کاری از طریق خطاهای شناختی و کمال­گرایی است. روش پژوهش حاضر توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستانی شرق شهر تهران در سال تحصیلی 94- 1393 بودند. 280 نفر از آنها با روش نمونه­گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع­آوری داده­ها از پرسشنامه خطا‌های شناختی منفی (لیتنبرگ و همکاران، 1985)، مقیاس چندبعدی کمال‌گرایی (هویت و فلت، 1991) و پرسشنامه اهمال­کاری رفتاری (لِی، 1986) استفاده شد. نتایج با روش تحلیل همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و آزمون تی مستقل تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد اهمال­کاری با انواع خطاهای شناختی رابطه مثبت معنادار دارد. همچنین اهمال­کاری با کمال­گرایی خودمدار و جامعه­مدار به ترتیب رابطه مثبت و منفی معنادار دارد (01/0> p ). نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که خطاهای شناختی و کمال­گرایی خودمدار می­توانند 5/15 درصد از واریانس اهمال‌کاری را پیش­بینی کنند (01/0> p ). نتایج آزمون تی مستقل هم نشان داد که نمرات دختران و پسران در هیچ ‌یک از متغیرها تفاوت معناداری ندارد (05/0< p ). این نتایج اهمیت خطاهای شناختی و کمال­گرایی را در اهمال­کاری روشن می­سازد و درمانگران و طراحان کارگاه­ها و برنامه­های آموزشی مبتنی بر شناخت­درمانی می­توانند از این یافته­ها جهت غنی­تر کردن مداخلات خود استفاده نمایند.
۵۷۹۶.

ویژگی های روان سنجی پرسشنامه حسادت چند بعدی در نمونه ی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم تابستان (تیر) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۰ 503-510

کلید واژه ها: حسادت چند بعدی حسادت عاشقانه پایایی روایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۳۵
زمینه: حسادت عاشقانه ساختاری پیچیده است که از ابعاد مختلفی تشکیل شده است. با توجه به ماهیت چند بعدی حسادت عاشقانه، داشتن مقیاسی که چند بعد آن را در نظر بگیرد مفید است. مسأله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا پرسشنامه حسادت چندبعدی مقیاس مناسبی برای سنجش حسادت عاشقانه در نمونه ی ایرانی است؟ هدف: مطالعه حاضر با هدف بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه حسادت چند بعدی انجام شد. روش: این پژوهش از نظر هدف بنیادی - کاربردی، از حیث نوع گردآوری اطلاعات پیمایشی پرسشنامه ای و از نظر روش شناسی، از جمله مطالعات آزمون سازی به حساب می آید که در قالب یک طرح پژوهشی همبستگی انجام گرفته است . جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز که در سال تحصیلی 99-1398 در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند تشکیل داده اند. نمونه پژوهش حاضر براساس فرمول کوکران 376 نفر بدست آمد که به دلیل احتمال وجود پرسشنامه های بی اعتبار، 428 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند و به مقیاس خودگزارش دهی حسادت چند بعدی پفیفر و وونگ (1989) پاسخ دادند. جهت بررسی پایایی کل و زیر مقیاس های پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی ساختار عاملی پرسشنامه از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد پرسشنامه حسادت چند بعدی به همراه سه بعد آن (شناختی، هیجانی و رفتاری) از پایایی مطلوبی برخوردار است (ضریب آلفای کرونباخ 0/94– 0/83). همچنین، شاخص های برازندگی در محدوده برازش مدل قرار گرفتند. نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسشنامه حسادت چند بعدی ابزار مناسبی برای ارزیابی حسادت عاشقانه در سه بعد (شناختی، هیجانی و رفتاری) در جامعه ایران است.
۵۷۹۷.

نقش میانجی استقامت در رابطه بین شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت با تاب آوری خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده درمانی کاربردی دوره دوم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۶) 124 - 149

کلید واژه ها: تاب آوری خانواده شادمانی زناشویی نیازهای بنیادین روانشناختی معنویت استقامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۹۴
هدف: هدف از این پژوهش بررسی نقش میانجی استقامت در رابطه بین شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت با تاب آوری خانواده بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری کلیه زنان و مردان متاهل شاغل در کادر آموزشی سازمان آموزش و پرورش شهر تهران در سال 1399 به تعداد 46257 نفر (32046 نفر زن و 14211 نفر مرد) بودند. حجم نمونه 420 نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین (2016) و به شیوه نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس به شیوه آنلاین انتخاب و به مقیاس تاب آوری خانواده سیکبی (2005)، مقیاس شادمانی زناشویی آزرین و همکاران (1973)، مقیاس نیازهای بنیادین روانشناختی لاگاردیا و همکاران (2000)، پرسشنامه معنویت پارسیان و دونینیگ(2009) و فرم کوتاه مقیاس استقامت (GRIT-S) داکوورث و کوین (2009) پاسخ دادند. الگوی پیشنهادی از طریق مدل معادلات ساختاری با استفاده از SPSS و AMOS نسخه 24 تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد مسیرهای مستقیم شادمانی زناشویی (309/0=β و 002/0=P)، نیازهای بنیادین روانشناختی (556/0=β و 001/0=P)، معنویت (309/0=β و 001/0=P) و استقامت (632/0=β و 001/0=P) بر تاب آوری خانواده معنادار بودند؛ همچنین اثرات غیرمستقیم شادمانی زناشویی، نیازهای بنیادین روانشناختی و معنویت از طریق نقش میانجی استقامت بر تاب آوری خانواده معنادار بود (01/0=P). نتیجه گیری: مدل ساختاری اصلاح شده پژوهش برازش مطلوب و قابل قبول با داده های پژوهشی داشت و این گام مهمی در جهت شناخت عوامل مؤثر بر تاب آوری خانواده در افراد متاهل است.
۵۷۹۸.

ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روان شناختی خانواده بر اساس قرآن کریم(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال پانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۸ 7 - 29

کلید واژه ها: مرزهای خانواده مرزهای درونی مرزهای بیرونی زیرمنظومه پرسشنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۲۶
پژوهش حاضر با هدف ساخت و اعتباریابی پرسشنامه سنجش مرزهای روان شناختی خانواده [1](H.FBQ) براساس قرآن کریم انجام شد. مرزهای خانواده به روش اجتهاد دینی−روان شناختی از آیات قرآن کریم و روایات تفسیری ذیل آنها استخراج و ارائه گردید. الگوی نهایی شامل 5 مرز مرتبه اول، 15 مرز مرتبه دوم و 64 مرز مرتبه سوم است. براساس مرزهای استخراج شده، پرسشنامه طراحی شد. روایی محتوایی گویه ها را کارشناسان براساس CVI و CVR تایید کردند و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه شد. پایایی کل پرسشنامه 975/0، مرز های عام 884/0، مرزهای زوجینی 92/0، مرزهای والدینی 925/0، مرزهای برادران−خواهران 789/0 و مرزهای بیرونی 761/0 بود. پرسشنامه در نمونه 600 نفری از خانواده های شهر قم اجرا شد. نتایج تحلیل عاملی بیانگر تأیید روایی سازه برای پنج عامل (مرز) زیربنایی و 164 گویه برای سنجش آنها بود. نتایج مقایسه مرزها بین خانواده های معمولی و خانواده های در معرض طلاق، مؤید روایی سازه و قدرت تفکیک پرسشنامه بین خانواده های بهنجار و نابهنجار است. بررسی ویژگی های روان سنجی پرسشنامه مرزهای خانواده نشان داد که پرسشنامه 164 گویه ای از روایی و پایایی مطلوب برخوردار است.
۵۷۹۹.

ساخت و اعتباریابی نسخه مقدماتی آزمون تصویری – رایانه ای کارکردهای اجرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم پاییز (آبان) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۴ 1249-1235

کلید واژه ها: کارکردهای اجرایی بهنگام سازی حافظه فعال جابه جایی ذهنی بازداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۹
زمینه: کارکردهای اجرایی مجموعه ای از پردازش های عالی ذهن هستند که در تنظیم افکار و رفتار هدفمند نقش دارند. علی رغم اهمیت این کارکردها اما مشکلات زیادی در مورد سنجش صحیح آن ها وجود دارد. مشکلاتی از قبیل پیچیدگی، محدودیت های پایایی و روایی و همچنین ناخالصی در سنجش مؤلفه ها. هدف: این پژوهش با هدف ساخت و اعتباریابی آزمون تصویری - رایانه ای کارکردهای اجرایی انجام پذیرفت تا مشکلات موجود در ابزارهای رایج را به حداقل برساند. روش: این پژوهش به لحاظ هدف جزء پژوهش های تحقیق و توسعه، و به لحاظ شیوه ی گردآوری اطلاعات، پیمایشی و از نظر روش شناسی از جمله تحقیقات آزمون سازی به حساب می آید نمونه پژوهش شامل 115 دانش آموز بود که به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای و از مناطق 16 و 6 شهری تهران انتخاب شدند. از آزمون علائم حیاتی سیستم اعصاب مرکزی به عنوان ابزاری جهت تعیین روایی همزمان استفاده شد. یافته ها: پایایی نمرات اصلی خرده آزمون ها با استفاده از روش باز آزمایی عمدتاً در دامنه معنادار محاسبه شد . همچنین روایی همزمان آزمون با استفاده از همبستگی بین نمرات خرده آزمون های ابزار و خرده آزمون های CNS حاکی از همبستگی معنادار بود. ضرایب محاسبه شده برای خرده آزمون های مار و پله، جعبه ی هدیه، کیف مدرسه، خط ویژه، آدمک ها، کارت ها، سیب ها، توپ و راکت و دست ها به ترتیب برابر با 0/61، 0/53، 0/41، 0/79، 0/54، 0/38، 0/66، 60 و 0/39 بود. تحلیل عاملی اکتشافی سه مولفه بهنگام سازی حافظه فعال، جابه جایی ذهنی و بازداری را شناسایی کرد. نتیجه گیری: مجموعه آزمون تصویری - رایانه ای کارکردهای اجرایی از ویژگی های برجسته ای جهت سنجش کارکردهای اجرایی دانش آموزان برخوردار است
۵۸۰۰.

اثربخشی مداخله های پذیرش و تعهد و شناختی رفتاری بر طرحواره های هیجانی و کیفیت زندگی بیماران با سندرم روده تحریک پذیر دارای اختلال اضطراب فراگیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره بیستم پاییز (آبان) ۱۴۰۰ شماره ۱۰۴ 1422-1403

کلید واژه ها: مداخله پذیرش و تعهد مداخله شناختی رفتاری طرحواره هیجانی کیفیت زندگی سندرم روده تحریک پذیر اختلال اضطراب فراگیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۰۳
زمینه: سندرم روده تحریک پذیر، یک اختلال عملکردی دستگاه گوارش است که عوامل روانشناختی از جمله اضطراب و هیجانات منفی، در تحریک و تشدید آن نقش بسزایی دارند و بر کیفیت زندگی این بیماران تأثیر می گذارد. اما آیا مداخله های پذیرش و تعهد و شناختی رفتاری می تواند بر بهبود طرحواره های هیجانی و کیفیت زندگی بیماران با سندرم روده تحریک پذیر دارای اختلال اضطراب فراگیر کمک کند؟ هدف: هدف پژوهش بررسی اثربخشی مداخله های پذیرش و تعهد و شناختی رفتاری بر طرحواره های هیجانی و کیفیت زندگی بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر با سندرم روده تحریک پذیر بود. روش: این مطالعه شبه تجربی با طرح پیش آزمون / پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری، بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شهر تهران بود. 60 نفر بیمار به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (20 نفره) قرار گرفتند. گروه های آزمایش 12 جلسه 90 دقیقه ای مداخلات شناختی رفتاری (داگاس و رابی چاوود، 2007) و پذیرش و تعهد (آیفرت و فورثایث، 1396) را دریافت کردند و گروه گواه در این مدت هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه های کیفیت زندگی بیماران سندرم روده تحریک پذیر پاتریک و دروسمان (1998) و پرسشنامه طرحواره های هیجانی جیانگ و همکاران (2019) در مراحل پیش آزمون و پس آزمون ارزیابی و داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس مختلط تحلیل شد. یافته ها: هر دو مداخله اثر معناداری بر بهبود کیفیت زندگی بیماران سندرم روده تحریک پذیر و طرحواره های هیجانی داشت (0/01 (P< و این اثر در طول دوره پیگیری پایدار بود (0/01 (P< . همچنین، بین دو درمان از نظر میزان اثربخشی تفاوت معنی داری مشاهده نشد و هر دو درمان به یک میزان اثربخش است. نتیجه گیری: هر یک از مداخله های شناختی رفتاری و پذیرش و تعهد به عنوان یک مداخله مؤثر، می تواند در مراکز درمانی و بهداشتی در جهت بهبود کیفیت زندگی و اصلاح طرحواره های هیجانی بیماران دارای اختلال اضطراب فراگیر با سندرم روده تحریک پذیر به کار برده شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان