شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی

شناخت اجتماعی سال دهم بهار و تابستان 1400 شماره 1 (پیاپی 19) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

مقایسه اثر القای آزمایشی طرد اجتماعی با پذیرش اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: القای آزمایشی طرد اجتماعی پذیرش اجتماعی انعطاف پذیری شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 784 تعداد دانلود : 76
انعطاف پذیری شناختی یکی از مؤلفه های اساسی کارکردهای اجرایی است که نه تنها بر بهبود کیفیت روابط اجتماعی و سازگاری افراد اثر می گذارد بلکه از کیفیت روابط اجتماعی (طرد، پذیرش) اثر می پذیرد با این حال چگونگی تأثیر کیفیت روابط اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی مشخص نیست، از این رو لازم بود تا پژوهشی در این باره انجام شود، بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه ی اثر طرد اجتماعی با پذیرش اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی انجام شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری این پژوهش تمام افراد بزرگسال با میانگین سنی 25.74 و تحصیلات کارشناسی بودند که از میان آن ها 60 نفر که ملاک های ورود به نمونه را داشتند به شیوه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه پذیرش اجتماعی، طرد اجتماعی و کنترل قرار گرفتند. ابتدا آزمودنی ها به آزمون ویسکانسین (شاهقلیان و همکاران، 1390) پاسخ دادند؛ سپس با انجام بازی پرتاب توپ مجازی (ویلیامز، چانگ ، چویی،2000)، طرد اجتماعی و پذیرش اجتماعی به دو گروه آزمایش القا شد. پس از آن، جهت بررسی اثر القای آزمایشی، گروه های آزمایشی به پرسشنامه ی تهدید نیازهای بنیادین ویلیامز (2001) و عاطفه ی مثبت و منفی واتسن، کلارک و تلگن (1988) پاسخ دادند. در نهایت، آزمون ویسکانسین مجدداً بر روی سه گروه اجرا شد. داده های پژوهش، با استفاده از آزمون های واریانس یک راهه و تحلیل کواریانس چند متغیری و آزمون تعقیبی بونفرونی تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان داد که طرد اجتماعی باعث کاهش انعطاف پذیری شناختی در افراد می شود (01/0= P) و پذیرش اجتماعی تاحدودی سبب افزایش انعطاف پذیری شناختی شد (01/0= p). با توجه به اثر منفی طرد اجتماعی بر انعطاف پذیری شناختی و اهمیت این مؤلفه در کارکردهای شناختی سطح بالا، ضرورت دارد که جهت ارتقای انعطاف پذیری شناختی به بهبود کیفیت روابط اجتماعی افراد نیز توجه کرد.
۲.

تدوین مدل ساختاری تبیین رفتار جامعه پسند بر اساس انگیزه تعلق و حساسیت طردشدگی با میانجی گری اعتماد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار جامعه پسند انگیزه تعلق حساسیت طردشدگی اعتماداجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 972 تعداد دانلود : 693
مقدمه: رفتار جامعه پسند، از سازه هایی است که در روانشناسی اجتماعی به طور جدی مورد توجه قرار گرفته است و می تواند تحت تاثیر عوامل مختلفی باشد. از این رو، هدف این پژوهش تدوین مدل ساختاری تبیین رفتار جامعه پسند بر اساس انگیزه تعلق، حساسیت به طرد با میانجیگری اعتماد اجتماعی در دانشجویان بود. روش پژوهش همبستگی  و از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش همه دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که نمونه ای به حجم 400 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از میان آنان انتخاب شد. ابزار استفاده شده در این پژوهش شامل مقیاس رفتار جامعه پسند کاپررا و همکاران (2005)، مقیاس  اعتماد اجتماعی صفاری نیا و شریف (1389)، مقیاس انگیزه تعلق، کوادرادو و همکاران (2016) و مقیاس حساسیت طردشدگی، داونی و فولدمن (1996) بود. نتایج نشان داد مدل مفهومی تدوین شده با داده ها برازش مناسبی داشت. نتایج روابط ساختاری مدل نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طرد شدگی بر اعتماد اجتماعی (01/0 p<) و رفتار جامعه پسند (01/0 p<) اثر مستقیم و معناداری دارند. همچنین، اعتماد اجتماعی نیز بر رفتار جامعه پسند اثر مستقیم و معناداری داشت (01/0 p<). نتایج روابط غیرمستقیم نشان داد که انگیزه تعلق و حساسیت طردشدگی با میانجی گری اعتماد اجتماعی بر رفتار جامعه پسند اثر معناداری دارد (01/0 p<).  بر اساس نتایج انگیزه تعلق و حساسیت به طرد بر اعتماد و رفتارهای جامعه پسند موثر هستند. از این رو، با تدوین برنامه هایی جهت آموزش و افزایش انگیزه تعلق و کاهش حساسیت به طرد در افراد، می توان انتظار بهبود رفتارهای جامعه پسند را در آنان داشت.
۳.

تأثیر افشای هیجانی نوشتاری در پرخاشگری و زودانگیختگی و دشواری تنظیم هیجانی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای: مطالعه تک آزمودنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: افشای هیجانی نوشتاری پرخاشگری زودانگیختگی تنظیم هیجان اختلال نافرمانی مقابله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 144 تعداد دانلود : 56
مقدمه: هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی افشای هیجانی نوشتاری بر زودانگیختگی، پرخاشگری وسختی تنظیم هیجانی سه نوجوان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای در چارچوب یک طرح تجربی تک آزمودنی خط پایه چندگانه بود. روش: سه نوجوان براساس تشخیص مبتنی بر چهارمین ویرایش مقیاس درجه بندی سوانسون، نولان و پلهام،  5 DSM و ایشنباخ، انتخاب شدند. بمنظور سنجش پرخاشگری، زودانگیختگی و دشواری تنظیم هیجانی، پرسشنامه های پرخاشگری باس و پری (1992)، پنج عاملی زودانگیختگی لینهام و همکاران (2001)، و تنظیم هیجانی روئمر و گراتز (2004) در مراحل خط پایه، جلسات مداخله و پیگیری توسط آزمودنی ها تکمیل شدند. یافته ها: مقدار اندازه اثر پرخاشگری مقیاس باس و پری بر حسب شاخص کوهن برای آزمودنی های اول تا سوم به ترتیب برابر با 56/0، 41/0 و 47/0 و میزان بهبودی پس از مداخله 45، 35 و 49%و مرحله پیگیری با 47، 41 و 50% است . مقدار اندازه اثرزودانگیختگی مقیاس پنج عاملی، بر حسب شاخص کوهن برای سه آزمودنی به ترتیب برابر با 40/0، 53/0 و 52/0 و میزان بهبودی پس از مداخله 47، 52 و 47%و مرحله پیگیری 47، 51 و 50% است. مقدار اندازه اثر دشواری تنظیم هیجان، بر حسب شاخص کوهن برای سه آزمودنی به ترتیب برابر با 41/0، 38/0 و 37/0 و میزان بهبودی پس از مداخله با 35، 44 و 37% و مرحله پیگیری با 37، 41 و 35% است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد راهبرد افشای نوشتاری هیجان می تواند در مداخلات روانشناختی برای کاهش پرخاشگری، تکانشگری و سختی تنظیم هیجانی نوجوانان مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای مد نظر قرار گیرد.
۴.

ارایه مدل رابطه بین سرمایه روانشناختی و بخشایش با تحمل پریشانی، به واسطه گری انعطاف پذیری شناختی و ادراک استرس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بخشایش انعطاف پذیری شناختی ادراک استرس سرمایه روان شناختی تحمل پریشانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 33 تعداد دانلود : 958
مقدمه: خیانت زناشویی یک مشکل پیچیده عاطفی، اجتماعی، خانوادگی، حقوقی و اخلاقی است که پیامد های ناخوشایندی به دنبال دارد. توان تحمل پریشانی ناشی از خیانت زناشویی  می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی باشد. هدف پژوهش حاضر، ارایه مدل رابطه بین سرمایه روانشناختی و بخشایش  با تحمل پریشانی، به واسطه گری انعطاف پذیری شناختی و ادراک استرس بود. روش: روش پژوهش همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری در این پژوهش شامل تمامی زنان و مردان متأهل دچار خیانت زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره خانواده شهر تهران در نیمه دوم سال 1398 بودند که از بین آنها 215 نفر با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شده و به پرسشنامه های تحمل پریشانی، بخشایش، ادراک استرس، سرمایه روان شناختی و انعطاف پذیری شناختی پاسخ دادند. داده ها با استفاده از نرم افزار (SPSS) نسخه 22 و تحلیل ساختاری گشتاوری ( AMOS ) با محاسبه شاخص های برازندگی، تحلیل شد. یافته ها: نتایج حاصل از شاخص های برازندگی، بیانگر برازش مدل پیشنهادی بعد از کنترل همپوشی بین دو مؤلفه از سرمایه های روانشناختی (تاب آوری و مثبت اندیشی) بود. نتایج تحلیل معادلات ساختاری و رگرسیون حاکی از معناداری ضرایب مسیر مستقیم بین متغیرها در مدل نهایی بود. بر طبق مسیر اول، نقش واسطه ای مثبت انعطاف پذیری شناختی در رابطه بین سرمایه روان شناختی و بخشایش با تحمل پریشانی زوجین مشخص شد. اما در مسیر دوم مشخص شد که متغیر ادراک استرس نقش منفی بر اثر مثبت سرمایه های روانشناختی و بخشایش بر تحمل پریشانی داشت. نتیجه گیری: بر اساس این نتایج می توان نتیجه گرفت که اگرچه سرمایه های روانشناختی و بخشایش رابطه مستقیم با تحمل پریشانی زوجین دچار خیانت زناشویی، دارند، اما در این میان، انعطاف پذیری بالا، نقش تسهیل کننده و در مقابل، استرس بالا، نقش تعدیل کننده بر تحمل پریشانی زوجین دچار خیانت دارند.
۵.

ارزیابی اثر خستگی ذهنی و آگاهی از موقعیت بر عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی: نقش تعدیل کننده منابع استرس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عملکرد شناختی خستگی ذهنی آگاهی از موقعیت منابع استرس خلبانان خطوط هوایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 740 تعداد دانلود : 627
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثر خستگی ذهنی و آگاهی از موقعیت بر عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی با توجه به نقش تعدیل کننده منابع استرس انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی و جامعه آماری کلیه خلبانان غیرنظامی مرد شاغل در شرکت های هواپیمایی ایران در سال 1398 بود. 320 خلبان با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس به عنوان نمونه اصلی در تحلیل شرکت کردند. شرکت کنندگان به پرسشنامه سنجش چندبعدی خستگی ذهنی، مقیاس رتبه بندی آگاهی از موقعیت و پرسشنامه استرس شغلی پاسخ دادند و عملکرد شناختی آن ها بر اساس داده های محیط شبیه سازی ارزیابی شد. داده ها با استفاده ار روش همبستگی پیرسون، آزمون بوت استرپ و نمودار اثرات تعاملی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که استرس می تواند اثر خستگی ذهنی بر عملکرد تصمیم گیری خلبان و اثر آگاهی از موقعیت بر عملکرد توجه اجرایی را تعدیل کند. بر اساس یافته های پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که خستگی ذهنی، آگاهی از موقعیت و منابع استرس می توانند در تعامل با هم عملکرد شناختی خلبانان خطوط هوایی ایران را پیش بینی کنند.
۶.

اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب شناختی و رضایت زناشویی زنان با مشکلات زناشویی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پذیرش و تعهد زنان رضایت زناشویی اجتناب شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 949 تعداد دانلود : 300
مقدمه: رضایت زناشویی اصل تداوم بخش یک پیوند زوجی است و شناسایی مداخلات مؤثر در تقویت آن حائز اهمیت است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اجتناب شناختی و رضایت زناشویی زنان با مشکلات زناشویی انجام شد. روش: پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل تمامی زنان مراجعه کننده مراجعه کننده به مرکز خدمات روانشناسی مشاوره طلوع سلامت در منطقه 3 شهر تهران در سال 1398 بود. از این بین تعداد 32 نفر به روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس ملاک های ورود به مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی در گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (16 نفر در هر گروه). گروه آزمایش تحت 8 جلسه 90 دقیقه ای درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها عبارت بود از پرسشنامه اجتناب شناختی سکستون و داگاس و مقیاس سازگاری زناشویی اسپانیر. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-21 و از طریق آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیری تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در کاهش اجتناب شناختی و افزایش رضایت زناشویی زنان دارای مشکلات زناشویی اثربخش است (05/0>P). نتیجه گیری: طبق نتایج می توان در طراحی برنامه های مرتبط با ارتقای سلامت خانواده و روابط زوجین از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به عنوان مداخله ای مؤثر در بهبود اجتناب شناختی و رضایت زناشویی استفاده نمود.
۷.

نقش انعطاف پذیری شناختی و سبک های دلبستگی در شناخت اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انعطاف پذیری شناختی سبک دلبستگی شناخت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 345 تعداد دانلود : 34
مقدمه: هدف اساسی پژوهش حاضر نقش انعطاف پذیری شناختی و سبک دلبستگی در شناخت اجتماعی دانشجویان بود. روش:   جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه پیام نور مرکز رشت که در سال سال تحصیلی 99-1398مشغول تحصیل بودند، می باشد . با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای 309 دانشجو انتخاب شدند . داده ها به وسیله شاخص های ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند . شرکت کنندگان پرسشنامه های انعطاف پذیری شناختی (دنیس و وندروال ، 2010)، سبک دلبستگی (هازن و شیور، 1987)  و شناخت اجتماعی دانشجویان (نجاتی، کمری و جعفری، 1397) را تکمیل نمودند. یافته ها: نتایج نشان داد بین شناخت اجتماعی دانشجویان با انعطاف پذیری شناختی و سبک دلبستگی ایمن همبستگی مثبت معنادار و با سبک دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا همبستگی منفی معنادار وجود دارد ( 05/0 .(p< همچنین تحلیل رگرسیون نشان داد که انعطاف پذیری شناختی 49/0 و سبک دلبستگی اجتماعی02/0 واریانس شناخت اجتماعی دانشجویان را به طور معناداری پیش بینی نمودند (05/0 .(p< نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان داد که انعطاف پذیری شناختی و سبک دلبستگی در شناخت اجتماعی دانشجویان نقش تعیین کننده ای دارند.
۸.

اثربخشی آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره درمانی بر بهزیستی روان شناختی و تمایزیافتگی خود در دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آموزش گروهی رویکرد مبتنی بر طرحواره بهزیستی روان شناختی تمایزیافتگی خود دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 114 تعداد دانلود : 242
مقدمه: پژوهش حاضر با هدفشناسایی اثر آموزش گروهی مبتنی بر طرحواره بر بهزیستی روان شناختی و تمایزیافتگی خود دانشجویان دختر انجام پذیرفت.   پژوهش در چارچوب طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون_پس آزمون با گروه گواه اجرا گردید. جامعه آماریپژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر کارشناسی 18 تا 21 سال ساکن در خوابگاه چمران تهران در سال 1396 بود که از بین آن ها 30 نفر به صورت نمونه دردسترس انتخاب گردیده و به تصادف در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. جهت گرداوری اطلاعات در این پژوهش از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ( PWBS ) و پرسشنامه خودمتمایزسازی اسکورون  و اسمیت(2003) استفاده شد و مطابق با طرح، آزمودنی ها در دو مرحله قبل و بعد از اجرای آموزش گروهی به سنجش درآمدند. برنامه اجرایی به مدت 11 جلسه آموزش گروهی 90 دقیقه ای برای گروه آزمایش اجرا شد اما گروه گواه، آموزشی دریافت نکرد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شده و یافته ها حاکی از آن بود که طرحواره درمانی باعث افزایش معنادار بهزیستی روان شناختی و شش مولفه آن یعنی پذیرش خود، ارتباط مثبت با دیگران، خودمختاری، تسلط بر محیط، هدف مندی در زندگی و رشد شخصیشده است. همچنین این برنامه منجر به تفاوت معنادار گروه ازمایشی نسبت به گروه گواه در خودمتمایز یافتگی شد. نتیجه پژوهش تائید کننده اثربخشی طرحواره درمانی در اصلاح طرحواره های ناسازگار بوده و  قادر است جوانان دانشجورا در  حفظ استقلال و تنظیم هیجان و رفتار خود یاری نماید. این برنامه همچنین  به واسطه تقویت تسلط افراد بر طرحواره های خود  در بهبود شاخصه های بهزیستی روان شناختی آنها موثر بوده و می تواند به عنوان الگویی ثمربخش در  مشاوره روان شناختی دانشجویان مورد استفاده قرار بگیرد.
۹.

شناسایی عوامل تاثیرگذار بر کاهش تحریف شناختی ناشی از پاندمی کووید 19 (سلامت معنوی، صبر، همزیستی مسالمت آمیز و اعتماد به کادر درمان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحریف شناختی پاندمی کووید - 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 942 تعداد دانلود : 400
مقدمه: پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کاهش تحریفات شناختی ناشی از پاندمی کووید 19 به انجام رسید. پژوهش حاضر از جهت هدف، پژوهش کاربردی و از حیث ماهیت، توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری شامل افراد ساکن در شهر کرج بود که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. نمونه گیری بصورت هدفمند و با روش داوطلبانه صورت گرفت. به منظور گردآوری داده ها از مقیاس تحریف شناختی اوزتورک و حمامچی (2004)، سلامت معنوی پالوتزین و الیسون (1983) و پرسشنامه های پژوهشگرساخته صبر، همزیستی مسالمت آمیز و اعتماد استفاده شد. یافته های پژوهش بر اساس تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که سلامت معنوی، اعتماد به کادر درمان و همزیستی مسالمت آمیز تأثیری مثبت بر کاهش تحریف شناختی داشتند، ولی تأثیر صبر معنادار نبود. در نتیجه، در بعد اجتماعی، افزایش اعتماد و گسترش همزیستی همدلانه در جامعه و در بعد فردی، افزایش سلامت معنوی می تواند زمینه ساز کاهش تحریف شناختی گردد.
۱۰.

احساس استیگمای وابستگان در بستگان درجه یک و درجه دو افراد ناتوان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: استیگما استیگمای وابستگان ناتوانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 903 تعداد دانلود : 511
مقدمه: این مقاله با هدف تحلیل عاملی تائیدی و اکتشافی مشخصه های روانسنجی پرسشنامه همدلی تورنتو و تطبیق آن با زبان فارسی ارائه شده است. مقاله حاضر بصورت یک مطالعه توصیفی، کاربردی و از نوع همبستگی بوده و با هدف توسعه ای-روانسنجی نگارش شده است. جامعه آماری شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان گرمسار می باشد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی تحلیل شده و روایی و پایایی آن با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Lisrel بررسی شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه با ضریب اعتبار کل 59/0 دارای پایایی متوسط و KMO  با مقدار 702/0 از کفایت مناسبی برخوردار است. این مقاله مبتنی بر سه مطالعه مختلف می باشد که تفاوت آن ها در تعداد عوامل تشکیل دهنده پرسشنامه همدلی تورنتو می باشد و مطالعه سوم با تلفیق دو مطالعه اول، شامل یک عامل کلی مرتبه اول و پنج عامل مرتبه دوم می باشد. شاخص های برازش به دست آمده بیانگر برازش مناسب مدل می باشند. پایایی نمره کل در روش آلفای کرونباخ 92/۰ و در روش بازآزمایی 88/۰ می باشد، که ضرایب پایایی بسیار مناسبی هستند. پرسشنامه همدلی تورنتو به منظور حذف تنوع در ارزش گذاری در مولفه های همدلی و ایجاد یک نسخه تک مولفه ای با خصوصیات روانسنجی بالا ایجاد شد، بنابراین، این پرسشنامه با 10 آیتم و تبیین 58/96% از واریانس همدلی در جامعه دانشجویان ایرانی تایید شد .  
۱۱.

مقایسه اثر بخشی آموزش گروهی مدیریت خشم و توانمند سازی روانی- اجتماعی بر پرخاشگری و خودکارآمدی اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدیریت خشم توانمندسازی روانی - اجتماعی رفتارهای جامعه پسند سازگاری اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 393 تعداد دانلود : 516
مقدمه: پایین بودن خودکارآمدی و پرخاشگری در ﻫﻤﻪ فرهنگ ها دﯾﺪه می شود و از شایع ترین ﻣﺸﮑﻼت در دانش آموزان ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻧﺎراﺣﺘﯽ و ﭘﺮﯾﺸﺎﻧﯽ دﯾﮕﺮان ﺷﺪه و ﺑﻬﺪاﺷﺖ رواﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻣﺨﺘﻞ می کنند. هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی آموزش گروهی مدیریت خشم و توانمندسازی روانی-اجتماعی بر پرخاشگری و خودکارآمدی اجتماعی بود. روش: روش پژوهش آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل همراه با مرحله پیگیری 2 ماهه بود. در این پژوهش جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 125110 نفر دختر بودند و با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 90 نفر از آنان انتخاب و در سه گروه (هر گروه 30 نفر) به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه های آزمایش تحت هر کدام 12 جلسه 90 دقیقه ای آموزش مدیریت خشم و آموزش توانمندسازی روانی-اجتماعی قرار گرفتند؛ اما گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکردند و در لیست انتظار باقی ماندند. از پرسشنامه پرخاشگری و خودکارآمدی اجتماعی به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم افزار SPSS نسخه 24 با تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد هر دو درمان مذکور در مرحله پس آزمون و پیگیری نسبت به گروه کنترل اثربخشی معناداری بر کاهش پرخاشگری و افزایش خودکارآمدی اجتماعی دانش آموزان اعمال کردند (05/0>P). افزون بر این نتایج نشان دهنده آن بود که آموزش گروهی مدیریت خشم اثربخش تر از گروه توانمندی روانی-اجتماعی در کاهش پرخاشگری و افزایش خودکارآمدی اجتماعی بود(05/0>P). نتیجه گیری: می توان نتیجه گیری کرد که، آموزش مدیریت خشم و توانمندی روانی-اجتماعی را به عنوان ابزارهای حمایتی و مؤثر جهت کاهش پرخاشگری و افزایش خودکارآمدی اجتماعی به شمار آورد و از آن به ویژه برای نوجوانان سود جست.
۱۲.

مقایسه اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی و بازی درمانی شناختی-رفتاری بر شناخت اجتماعی (سازگاری اجتماعی و پذیرش اجتماعی) کودکان بیش فعال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شناخت اجتماعی سازگاری اجتماعی پذیرش اجتماعی آموزش مهارت های اجتماعی بازی درمانی شناختی - رفتاری و کودکان بیش فعال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 81 تعداد دانلود : 518
پژوهش حاضر، با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی و بازی درمانی شناختی-رفتاری بر شناخت اجتماعی (سازگاری اجتماعی و پذیرش اجتماعی) کودکان بیش فعال انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی کودکان بیش فعال پیش دبستانی شهر تهران بود که در سال تحصیلی 1400-1399 در مراکز پیش دبستانی این شهرستان مشغول تحصیل بودند. بدین منظور، 75 کودک بیش فعال به روش نمونه گیری هدفمند از بین کودکان بیش فعال پیش دبستانی منطقه بهارستان تهران انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه گواه (هر گروه 25 نفر) تقسیم شدند. گروه آزمایش اول آموزش مهارت های اجتماعی و گروه آزمایش دوم بازی درمانی شناختی-رفتاری مورد مداخله قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﮐﺎﻧﺮز واﻟﺪﯾﻦ، مقیاس سازگاری کودکان و پرسشنامه پذیرش اجتماعی بود. داده های به دست آمده، با استفاده از تحلیل کوواریانس نشان داد که هر دو روش آموزش مهارت های اجتماعی و بازی درمانی شناختی-رفتاری بر سازگاری اجتماعی و پذیرش اجتماعی کودکان بیش فعال اثرگذار بوده است و تأثیر درمان بازی درمانی شناختی- رفتاری در افزایش سازگاری و پذیرش کودکان، بیشتر از درمان آموزش مهارت های اجتماعی بوده است. به نظر می رسد آموزش مهارت های اجتماعی و بازی درمانی شناختی-رفتاری، هر دو در تحول شناخت اجتماعی کودکان بیش فعال مؤثر هستند و می توان از آن ها در مداخلات بالینی استفاده نمود.
۱۳.

پرسشنامه همدلی تورنتو: ارزیابی مشخصه های روانسنجی در نمونه ای از دانشجویان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پرسشنامه همدلی تورنتو تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل عاملی تائیدی خصوصیات روانسنجی همدلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 296 تعداد دانلود : 583
این مقاله با هدف تحلیل عاملی تائیدی و اکتشافی مشخصه های روانسنجی پرسشنامه همدلی تورنتو و تطبیق آن با زبان فارسی ارائه شده است. مقاله حاضر بصورت یک مطالعه توصیفی، کاربردی و از نوع همبستگی بوده و با هدف توسعه ای-روانسنجی نگارش شده است. جامعه آماری شامل 400 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی شهرستان گرمسار می باشد که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی تحلیل شده و روایی و پایایی آن با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Lisrel بررسی شد. یافته ها نشان داد که پرسشنامه با ضریب اعتبار کل 59/0 دارای پایایی متوسط وKMO با مقدار 702/0 از کفایت مناسبی برخوردار است. این مقاله مبتنی بر سه مطالعه مختلف می باشد که تفاوت آن ها در تعداد عوامل تشکیل دهنده پرسشنامه همدلی تورنتو می باشد و مطالعه سوم با تلفیق دو مطالعه اول، شامل یک عامل کلی مرتبه اول و پنج عامل مرتبه دوم می باشد. شاخص های برازش به دست آمده بیانگر برازش مناسب مدل می باشند. پایایی نمره کل در روش آلفای کرونباخ 92/۰ و در روش بازآزمایی 88/۰ می باشد، که ضرایب پایایی بسیار مناسبی هستند. پرسشنامه همدلی تورنتو به منظور حذف تنوع در ارزش گذاری در مولفه های همدلی و ایجاد یک نسخه تک مولفه ای با خصوصیات روانسنجی بالا ایجاد شد، بنابراین، این پرسشنامه با 10 آیتم و تبیین 58/96% از واریانس همدلی در جامعه دانشجویان ایرانی تایید شد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۲۳