درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اجتماعی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۱۰۱ تا ۱٬۱۲۰ مورد از کل ۳۳٬۷۳۰ مورد.
۱۱۰۱.

خوانش مخاطبان از اخبار و سیاست های خبری صدا و سیما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال ۱۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۱ 233 - 260

کلید واژه ها: صداوسیما خوانش اخبار سیاست های خبری مصاحبه فردی و گروهی تحلیل مضمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۸
در فضای رسانه ای کشور، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، اصلی ترین سازمان رسانه ای است که روایت رسمی را از رویدادها ارائه می دهد، اما نوع مواجهه مخاطبان با این روایت ها و یا خوانش آنها همیشه دغدغه جدی مسئولان و سیاستگذاران بوده است. این تحقیق با هدف شناخت قرائت های مخاطبان از اخبار و سیاست های خبری صداوسیما انجام شده است. برای رسیدن به این هدف، با استفاده از روش مصاحبه کیفی متمرکز، 24 مصاحبه نیمه ساخت یافته فردی و گروهی با 32 نفر از مخاطبان تهرانی بالای 18 سال صورت گرفته و داده های حاصل از این مصاحبه ها به روش تحلیل مضمونی، واکاوی شده است.نتایج تحقیق نشان داد که خوانش مصاحبه شوندگان از سیاست های بازنمایی اخبار بین المللی حاوی دو مولفه اصلی است: بزرگنمایی مشکلات کشورهای دیگر و بازنمایی دوقطبی اخبار خوب و بد بین المللی (اهوارایی/ اهریمنی). همچنین خوانش آنها از اخبار سیاسی داخلی در سه مولفه اصلی بازنمایی غیرمتوازن گروه های اجتماعی، سوگیری جناحی و سیاست های محدودکننده (سانسور و سوگیری) خلاصه می شود. البته مصاحبه شوندگان سیاست خبری تلویزیون برای بازنمایی اقتصاد را با مولفه های (بازنمایی آرامش اقتصادی؛ ناهمخوانی بازنمایی شاخص های اقتصادی با تجربه زندگی روزمره؛ بازنمایی دوگانه وضعیت اقتصادی کشور) خوانش کردند. همچنین از نظر آنها بازنمایی فرهنگ در برنامه های خبری تلویزیون را می توان در سه مقوله دسته بندی کرد: سیاست های متناقض در بازنمایی مولفه های فرهنگی؛ مرزبندی در بازنمایی مسائل اجتماعی و فرهنگی و آسیب های بازنمایی برنامه های خبری فرهنگی در تلویزیون.
۱۱۰۲.

خاصگی رسانه سینما در عصر دیجیتال: قیاس تطبیقی سینمای گسترش یافته و سینمای داستانگوی آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره ۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۵ (ویژه نامه هنر و بازنمایی) 1 - 20

کلید واژه ها: خاصگی سینما دیجیتالیسم داستانگویی تجربه گرابودن تکنیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۷
خاصگی سینما در دوران کلاسیک مورد توجه حوزه های دانشی گوناگون و اندیشمندانِ فرمالیسم و رئالیسم از جمله مانتسبرگ، آرنهایم، لوکاچ، استم، کراکوئر، کرول، بازن، بورچ و وولن قرار گرفته و آرای مختلفی در این زمینه قابل مشاهده است. همچنین، سینمای عصر حاضر، تحت تأثیر فرایند دیجیتالیسم، دستخوش تغییراتی بنیادین، هم در تکنیک و هم در ایده پردازی، شده است و تفاوتهای بسیاری با سینمای خاص دوره کلاسیک یافته است. هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل تغییرات شیوه های بیانی سینما در عصر دیجیتال است. به بیان دیگر، مسئله اصلی عبارت است از واکاوی تاثیرات دیجیتالیسم بر سینما و مکاشفه روندی که خاصگی سینما را در عصر حاضر با جهش مواجه ساخته است. روش تحقیق کیفی و داده بنیاد است. از این رو، برای رسیدن به یک نظریه مبنایی بر اساس انتخاب هدفمند از موارد مطلوب 50 کتاب و 50 مقاله علمی از پایگاه های ملی و بین المللی، آثاری از سینمای تجربه گرا و 22 فیلم از سال 2000الی 2022 از سینمای داستانگوی آمریکا که بیشترین جایزه اسکار را دریافت کرده اند مورد مداقه و تطبیق قرار گرفت. نتیجه حاصله نشان از آن دارد که جنبه های خودبودن/ خودانگاری، هیبریدی بودن/ شدن، رویکرد خانگی/ داخلی، بازسازی یا بازآفرینی، برساختگرایی واقعیت، کنش تعامل گرایی و امپاتیک، پداگوژی محورهای مور توجه خاصگی سینما در عصر دیجیتال هستند.
۱۱۰۳.

ارائه مدل راهبردهای رسانه ای مدیریت بحران در مجموعه های ورزشی شهرداری تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ارتباطی سال ۳۰ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۳) 107 - 123

کلید واژه ها: بحران مجموعه های ورزشی رسانه شهرداری مدل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۶۱
هدف از این پژوهش، ارائه مدل راهبردهای رسانه ای مدیریت بحران در مجموعه های ورزشی شهرداری تهران و روش پژوهش از نوع کیفی، با رویکرد گراندد تئوری از نوع گلیزری بوده است. جامعه آماری دو بخش منابع انسانی (استادان، مدیران ورزش شهرداری، مدیران مجموعه های ورزشی) و منابع اطلاعاتی (کتاب ها، مقالات، اسناد و رسانه ها) را شامل می شود و نمونه گیری به تعداد قابل کفایت و با روش قضاوتی بر مبنای رسیدن به اشباع نظری انجام شده است (22 نفر). ابزار پژوهش، شامل مطالعه کتابخانه ا ی نظام مند و مصاحبه های اکتشافی ساختارمند بوده و روایی ابزار بر اساس اعتبار حقوقی و علمی نمونه، نظر خبرگان و توافق بین مصححان، ارزیابی و تأیید شده است. بر اساس چارچوب مفهومی، سه کد محوری برای تدوین راهبردهای رسانه ای مدیریت بحران در مجموعه های ورزشی شهرداری تهران به دست آمده است: راهبردهای رسانه ای قبل از وقوع بحران که دارای مقوله های برنامه ریزی، شبکه سازی، کانال ارتباطی و آموزش است، راهبردهای رسانه ای حین وقوع بحران که دارای مقوله های روانی، ارتباطی و نظارتی است و راهبردهای رسانه ای بعد از وقوع بحران که ارزیابی و آینده نگری را شامل می شود. در نهایت بر اساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که راهبردهای رسانه ای مدیریت بحران، فرایندی نظام مند و چندسطحی است که در هر سطح و مرحله، ویژگی های مختص به خود را دارد و از عوامل همبسته اثر می پذیرد.
۱۱۰۴.

تحلیل نقش وابستگی سیاسی رسانه های ایرانی بر بازنمایی عملکرد آنها در شرایط آغازین شیوع ویروس کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۳۳) 5 - 28

کلید واژه ها: خبرگزاری ها وابستگی سیاسی چارچوب بندی هژمونی پروپاگاندا مشخص سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۳۹
یکی از ایده های رایج برای ارتباطات بحران این است که اجماع رسانه ها بر نقش دولت موجب همدلی مردم با دولت شده و به دولت در پیشبرد کنترل بحران کمک می کند. با توجه به نقش کلیدی این موضوع در شرایط آغاز بحران، مقاله حاضر نقش وابستگی سیاسی خبرگزاری های ایرانی را در بازنمایی عملکرد دولت در شرایط بحران همه گیری کووید 19، طی هفت ماهه نخست شیوع این بیماری مطالعه می کند. برای این منظور چارچوب مفهومی مبتنی بر سه مدل رابطه دولت و رسانه یعنی هژمونی، پروپاگاندا، و مشخص سازی تنظیم شده است. همچنین رویکرد کیفی و روش تحلیل چارچوب استقرایی برای تحلیل 794 خبر استفاده شده که از دو خبرگزاری نزدیک به اصلاح طلبان یعنی ایرنا و ایلنا، و دو خبرگزاری وابسته به اصول گرایان یعنی فارس و مهر انتخاب شده اند. یافته ها ضمن نشان دادن روند کاهشی تولید اخبار مرتبط با ویروس کرونا در بازه مورد مطالعه، نشان می دهند که سه خبرگزاری ایرنا، مهر و فارس از چارچوب <کرونای تهدیدآمیز اما مهارپذیر با پیشگیری و حمایت دولت> استفاده کرده اند. همه خبرگزاری ها، چارچوب <انتقاد از دولت> را به کار گرفته اند، ولی ایلنا برخلاف سایر خبرگزاری ها هرگز از چارچوب حمایت از دولت استفاده نکرده است. نتایج نشان می دهند که در خیز اول ویروس کرونا، همه خبرگزاری ها مبتنی بر مدل هژمونیک عمل کرده اند و روی موضوع های مهمی چون مدیریت پذیر بودن ویروس کرونا و شرایط ناشی از همه گیری آن با هم توافق داشته اند. اما طی خیز دوم، شاهد عدم توافق بین خبرگزاری ها هستیم، به طوری که خبرگزاری مهر رویکرد هژمونیک و سایر خبرگزاری ها رویکرد مشخص سازی را برگزیده اند.
۱۱۰۵.

بررسی مقایسه ای−انتقادی بنیان های اخلاق اقتصادی اسلام از دیدگاه ماکس وبر و شهید مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال ۱۵ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۹ 223 - 247

کلید واژه ها: اسلام مسیحیت سرمایه داری سطوح مطالعات دین الهیات گرایش های رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۳۸
هدف این مقاله بررسی تطبیقی−انتقادی اندیشه ماکس وبر درخصوص عوامل پیدایش و عدم پیدایش سرمایه داری در مسیحیت و اسلام، از منظر شهید مطهری است. بنیاد انتقادات این نوشتار، پذیرش حقیقت وحیانی دین است که در عرصه نظریه پردازی مطالعات دین موجب تفکیک سطوح پژوهش دینی می شود. دیدگاه جامعه شناسانه وبر و ابژه کردن و نگاه کارکردگرایانه به آن باعث شده از فهم فلسفه ها و حقایق باطنی دین اسلام ناتوان بماند.به گمان وبر اسلام در ارائه اخلاقیات رستگاری عاجز مانده و ازاین جهت از قافله نظام سرمایه داری جامانده است؛ امّا به راستی آنچه موجب رویگردانی اسلام از فلسفه رستگاری و زهد بی انتهای پیوریتانی است، مواجهه مثبت اسلام با دنیاست. پلیدانگاری جهان طبیعت و تکلیف بی حدوحصر بشر که ناشی از نبود اطمینان نسبت به سرنوشت است در اسلام جایگاهی ندارد. در عوض حقوق اسلامی بر پایه حسن ظن به خالق و مخلوق در جهان، او را به سمت شکوفایی اقتصادی می کشاند.
۱۱۰۶.

پیامدهای خیانت زناشویی در ایران؛ مطالعه فرا ترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناسی معاصر سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 165 - 204

کلید واژه ها: خیانت زناشویی خیانت جنسی خیانت عاطفی روابط فرازناشویی فراترکیب کیفی بی وفایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۱
هدف این پژوهش، شناسایی و طبقه بندی پیامدهای خیانت زناشویی در جامعه ایرانی بوده است. در این راستا، 78 مقاله علمی در ایران که به موضوع خیانت زناشویی پرداخته اند با روش فراترکیب، مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت. تمام یافته های این مقالات، استخراج گردید و در یک فرآیند کدگذاری چندمرحله ای تحلیل و طبقه بندی شد. نتایج پژوهش گویای آن است که پیامدهای خیانت زناشویی در ایران، چندگانه و چندلایه است و آن ها را می توان حداقل در قالب هشت مقوله متفاوت، دسته بندی کرد که شامل موارد پیشِ رو است؛ 1- پیامدهای عاطفی و روانی؛ 2- پیامدهای شناختی؛ 3- پیامدهای خانوادگی؛ 4- پیامدهای اجتماعی؛ 5- پیامدهای اقتصادی؛ 6- پیامدهای فردی؛ 7- پیامدهای جسمی؛ و 8- پیامدها برروی فرزندان. در این زمینه، پیامدهای عاطفی و روانی خیانت زناشویی، شامل مواردی چون: «اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD)»، «اختلال افسردگی»، «احساس خشم و پرخاشگری»، «کاهش اعتماد به نفس»، «کاهش عزت نفس»، «احساس تنفر» و «سوگ و حسرت» بوده است. پیامدهای شناختی خیانت، شامل «آشفتگی های شناختی» و «تغییر ارزش های قربانی» است. پیامدهای خانوادگی خیانت نیز شامل «خشونت خانگی»، «جدایی عاطفی»، «پاسخ های انتقامی» و «احتمال طلاق» زوجین بوده است. پیامدهای اجتماعی نیز شامل: «احساس ناامنی»، «احساس بی اعتمادی» و «آسیب به شبکه اجتماعی فرد» است؛ هم چنین پیامدهای اقتصادی نیز شامل: «تهدید وضعیت شغلی» و «تهدید منابع مالی خانواده» است. پیامدهای فردی نیز شامل «کاهش توجه به خود»، «کاهش کیفیت زندگی» و «احتمال بروز بیماری های مقاربتی» است. پیامدهای جسمی نیز شامل مواردی چون: «اختلال خواب»، «اختلال هورمونی»، «اختلال در اشتها»، «تغییر وزن بدن»، احتمال بروز «مشکلات قلبی» (سندرم قلب شکسته) و نظایر آن است. درنهایت پیامدهای خیانت برروی فرزندان نیز شامل: «آسیب به سلامت روانی فرزندان» (احتمال افسردگی، دل بستگی ناایمن در فرزند)، «کاهش آرامش فرزندان»، «ترس از آینده فرزندان» و «اُفت تحصیلی» آن هاست.
۱۱۰۷.

راهکارهای پیشگیری از جرم مبتنی بر فعالیت دانش آموزان مقطع متوسطه در سایت های شرط بندی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 95 - 120

کلید واژه ها: پیشگیری از جرم دانش آموزان سایت های شرط بندی اوقات فراغت فضای مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸ تعداد دانلود : ۵۰
زمینه و هدف: استفاده روزافزون از فضای مجازی و محدودیت در برنامه های فراغتی سبب شده است تا برخی افراد در زمان های آزاد خود علی رغم آگاهی از مجرمانه بودن حضور در سایت های شرط بندی، به مشارکت در آن بپردازند و چنانچه این موضوع استمرار یابد، اعتیاد به فعالیت مستمر در سایت های شرط بندی شکل می گیرد که پیامدهای منفی بسیاری به خصوص در گروه دانش آموزی به دنبال دارد. بنابراین هدف پژوهش حاضر؛ راهکارهای پیشگیری از جرم مبتنی بر فعالیت دانش آموزان مقطع متوسطه در سایت های شرط بندی است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی می باشد و به روش کیفی با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی توصیفی انجام شد. افراد مشارکت کننده در پژوهش حاضر را اعضای هیات علمی دانشگاه در گروه روانشناسی، مشاوره و مدیریت ورزشی، دانش آموزان مقطع متوسطه درگیر در فرایند شرط بندی و والدین دانش آموزان، در سال 1402 تشکیل می دادند؛ که نمونه ی 16 نفری از افراد ذکرشده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته با پرسش های باز بود. برای دستیابی عمیق تر به محتوای پژوهش، مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته انجام شد. به منظور معتبرسازی نهایی پژوهش از ملاک های اعتبار و قابلیت اعتماد استفاده شد. یافته ها: با تجزیه و تحلیل اطلاعات حاصل از مشارکت کنندگان در پژوهش، راهکارهای پیشگیری از جرم مبتنی بر فعالیت دانش آموزان مقطع متوسطه در سایت های شرط بندی را 48 مضمون فرعی در قالب 6مضمون اصلی: نقش نیروی انتظامی، نقش خانواده، نقش فرد، نقش گروه همسالان، نقش برنامه های فراغتی و نقش مشاوران تشکیل می دادند. نتیجه گیری: مفاهیم شناسایی شده در این پژوهش، به کاهش فعالیت دانش آموزان در سایت های شرط بندی کمک شایانی می کند و درنهایت سبب پیشگیری از جرایم سایبری متنتج از فضای مجازی می گردد.
۱۱۰۸.

شناسایی مولفه های تعیین کننده ارزش آفرینی بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار برای کسب و کارها با رویکرد تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ۹ بهار ۱۴۰۲شماره ۳۳ 390 - 363

کلید واژه ها: ارزش آفرینی بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار کسب و کارها تحلیل مضمون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵ تعداد دانلود : ۵۹
بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار به مشارکت کاربران با نفوذی اطلاق می شود که اعتبار، دنبال کننده و انگیزه انتشار دهان به دهان مثبت تبلیغات در وبلاگ ها و رسانه های اجتماعی را دارند و به عنوان یکی از اجزای کلیدی استراتژی های بازاریابی دیجیتال برای کسب و کارها اهمیت دارد. هدف این پژوهش شناسایی مولفه های تعیین کننده ارزش آفرینی بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار برای کسب و کارها است و با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون مطالعات گذشته انجام شده است. مولفه ها با استفاده از ماتریس اهمیت- کارکرد و جمع آوری نظر خبرگان از طریق پرسشنامه اولویت بندی شده است. مولفه-های تعیین کننده ارزش آفرینی بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار در 8 دسته مضمون سازمان دهنده و 59 مضمون پایه شناسایی شده است و شامل مولفه های ویژگی های مخاطب، ویژگی های افراد تاثیرگذار، ویژگی های محتوا، ویژگی های پلتفرم، ویژگی های صنعت، افق زمانی، نگرانی های اخلاقی و شبکه سازی همکاری است. از نتایج پژوهش حاضر می توان برای توسعه استراتژی های بازاریابی از طریق افراد تأثیرگذار متناسب با شرایط کسب و کارها استفاده نمود.
۱۱۰۹.

تدوین و اعتباریابی بسته آموزش ارتقای مهارت های فردی برای زنان ساکن در مناطق حاشیه نشین(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۳ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۹۰ ۲۰۹-۱۸۳

کلید واژه ها: اعتباریابی بسته آموزشی مهارت های فردی زنان حاشیه نشین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۹
مقدمه: امروزه با گسترش کلان شهرها و پیچیدگی های زندگی، مشکلات زندگی نیز روز به روز در حال افزایش است. مشکلاتی که مواجهه شدن با آنها نیاز به مهارت و توانایی دارد. هدف این پژوهش تدوین و اعتبار یابی بسته آموزش مهارت های فردی دختران و زنان جوان حاشیه نشین است. روش: بسته آموزش ارتقای مهارت های فردی در این پژوهش براساس نظریه شناختی- رفتاری طراحی شده است. طراحی بسته در 4 مرحله ی مصاحبه با افراد مطلع، مرور متون، برگزاری جلسه هم اندیشی و تدوین بسته آموزشی، تعیین روایی محتوایی بسته آموزشی بود. در یک نشست تخصصی و با نظرخواهی از متخصصان، روایی محتوایی بسته با استفاده از ابزار شاخص روایی محتوایی و ضریب نسبی روایی محتوایی سنجیده شد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که بسته آموزشی طراحی شده از اعتبار بالایی برخوردار می باشد. همچنین ضریب نسبی روایی محتوایی بسته برابر با 714/ 0 بدست آمد. بحث: بسته ی آموزشی به آموزش سه مهارت خودآگاهی، ارتباط موثر، تنظیم هیجان پرداخته تا بستری برای ورود و به کارگیری این مهارت ها در زندگی واقعی این اقشار، فراهم آورد.
۱۱۱۰.

دلالت های سیاسی اجتماعی سوره کهف در پرتوی تحلیل ساختاری آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قرآن و علوم اجتماعی سال ۳ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 101 - 121

کلید واژه ها: سوره کهف تفسیر ساختاری توحید شرک دلالت های سیاسی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۱۷
تفسیر ساختاری و کشف اغراض اصلی سُوَر قرآن کریم ازجمله روش های نوین در عرصه تفسیر قرآن کریم بوده که کمتر موردتوجه واقع شده است. این مقاله درصدد است سوره کهف را تحلیلی ساختاری نماید و دلالت های سیاسی اجتماعی آن را بر اساس اغراض محوری آن تبیین نماید. برای رسیدن به این هدف از روش تفسیر ساختاری و تحلیل مضمون استفاده شده است. به استناد شاخص های کشف اغراض سُوَر، یافته ها حاکی از آن است که توحیدمداری و شرک دو موضوع محوری سوره کهف به شمار می روند که به دیگر آیات این سوره، نظم و انسجام بخشیده اند. بر این اساس، عدم تبعیت از سبک زندگی مشرکان، تبیین و قیام علیه رژیم طاغوتی مشرکان منکر قیامت و معاد، استراتژی هجرت از جامعه مشرک برای حفظ ایمان و کسب آزادی فرهنگی و حمایت از مستضعفان ازجمله دلالت های سیاسی اجتماعی سوره کهف در وضعیت حاکمیت شرک در جامعه محسوب می شود. همچنین مبارزه با ظلم و برقراری عدالت و رفع تهدید و تأمین امنیت، مشارکت مردم و کارآمدی حکومت الهی ازجمله دلالت های سیاسی اجتماعی سوره کهف در وضعیت حاکمیت توحید در جامعه است.
۱۱۱۱.

مطالعه تطبیقی امنیت ملّی با تأکید بر قدرت دولت و ملّت و مناسبات بین آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) بهار ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰ 121 - 173

کلید واژه ها: دولت قوی ملت قوی تعادل قدرت دولت - ملت همسویی دولت - ملت امنیت ملی پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲ تعداد دانلود : ۲۱
مسئله اصلی نوشتار حاضر امنیت ملّی است. پرسش نوشتار حاضر این است که چه جوامعی و چرا تهدیدات بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی مخاطره آمیز امنیت ملّی را کمتر تجربه می کنند، درحالی که برخی جوامع پیوسته در معرض و در حال تجربه تهدیدات مخاطرات آمیز هستند؟ وضعیت ایران از حیث قدرت دولت و ملّت و تهدیدات مخاطره آمیز امنیت ملّی چگونه است؟ به منظور یافتن راه حل تئوریک مسئله با استعانت از نظریه های دولت- ملت سازی، ابعاد قدرت دولت و ملّت استخراج و سپس با بهره گیری از نظریه نهادگرایی تاریخی به واکاوی نظری مناسبات بین دولت- ملّت و امنیت ملّی پرداخته شد. همچنین برای یافتن راه حل تجربی مسئله نیز از روش شناسی کمّی و تکنیک تحلیل ثانویه در سطح کلان استفاده شده و داده های مرتبط به متغیرهای پژوهش برای ۱۳۰ کشور از منابع مختلف بین المللی گردآوری و برای دوره زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۲ م تحلیل شده اند. یافته های حاصل از تحلیل تطبیقی کمّی نشان داد که ظرفیت دولت و ملّت و ساخت متعادل- متوازن قدرت آن ها و همچنین تعادل و توازن قدرت بین دولت و ملّت که زمینه همسویی و هم افزایی قدرت آن ها را فراهم می کند، اثر کاهنده ای بر تهدیدات بالقوه و بالفعل داخلی و خارجی و اثر فزاینده ای بر امنیت ملّی دارد.
۱۱۱۲.

آسیب شناسی سیاست گذاری در ایران؛ با تاکید بر امر اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۹ 1221 - 1250

کلید واژه ها: امر اجتماعی سیاست گذاری اجتماعی نظام بازار توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۱
از زمان تکوین دولت شبه نوین در ایران، فقدان رویکرد جامع به امر توسعه و سیطره تدریجی خوانش هایی از حکمرانی که دولت محور و جامعه گریز تعریف شده اند، موجب از رونق افتادن امر اجتماعی شده است. مقاله حاضر که با موضوع «آسیب شناسی سیاست گذاری در ایران؛ با تأکید بر امر اجتماعی» تهیه شده، هدف خود را واکاوی مهم ترین عواملی که به طرد امر اجتماعی از حوزه سیاست گذاری می انجامد قرار داده است؛ امری که با استفاده از نظریه های پساتوسعه و بهره بردن از مدل نهادی در سیاست گذاری اجتماعی و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و مطالعات اسنادی دنبال شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که به لحاظ سیاستی، «کمبود توجه به ملاحظه های اجتماعی در سیاست گذاری های رسمی»، «مقررات زدایی در عرصه های مختلف»، «کاهش مسئولیت پذیری دولت در ارائه خدمات اجتماعی» و «ممانعت از تشکل یابی جامعه»، زمینه های طرد امر اجتماعی از حوزه سیاست گذاری را فراهم آورده اند و به لحاظ نظری نیز خوانشی خاص از نظریه «تقسیم معرفت»، سیطره «فردگرایی روش شناختی»، تقلیل انسان به «انسان اقتصادی»، «بسط منطق سود و زیان به اخلاقی ترین حوزه های اجتماعی»، تأکید بر «نظم خودجوش و غیرقابل فهم نهادهای اجتماعی» و «تفکیک قواعد فرهنگی بین حوزه های کوچک و کلان اجتماعی» به امکان ناپذیر بودن فهم منطق درونی پدیده های اجتماعی و عدم امکان سیاست گذاری های عمومی در حوزه اجتماعی می انجامد.
۱۱۱۳.

بازنمایی سوژه زن مطلقه در سینمای دهه 90 ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 129 - 158

کلید واژه ها: بازنمایی سوژگی زن مطلقه سینمای ایران نشانه شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۱
 این پژوهش درصدد فهم شیوه های برساخت و بازنمایی سوژه زن مطلقه در سینمای دهه اخیر ایران است که با بهره گیری از روش نشانه شناسی و تلفیق رویکردهای بارت و فیسک و سلبی و کاودری و چارچوب نظری مبتنی بر ایدئولوژی از منظر آلتوسر و نظریه بازنمایی «هال» صورت گرفته است. با استفاده از نمونه گیری هدفمند 3 فیلم (ناهید، رگ خواب و اینجا بدون من) برای تحلیل گزینش شد. نتایج نشان می دهد که طبقه اجتماعی پایین، در معرض قضاوت قرار داشتن، نگاه مغرصانه مردم به زنان مجرد مطلقه، بی توجهی و سوء ظن جامعه نسبت به زنان مستقل و مطلقه، بازتولید چرخه خشونت از جانب آنها و جامعه، وضعیت رفتاری، معیشتی، اقتصادی و رفتاری نامطلوب و در نهایت نمایش بازیابی زنانگی در محیط هایی مثل آشپزخانه از جمله مهمترین رمزگان ایدئولوژیکی است که در فیلم ها معنا یافته است. همچنین پیروی از ایدئولوژی (مردسالاری) باعث می شود زنان نیز آن را درونی کنند و عامل بازتولید آن گردند مانند زن صاحب خانه در فیلم رگ خواب. همچنین کنش های سوژه زنان مطلقه و پذیرفتن نقش های تحمیلی از جانب جامعه به عنوان یک زن و یک مطلقه آن را تبدیل به سوژه ای از درون تهی شده می کند که نقش های مختلف او را دچار یاس می کند. همچنین ایدئولوژی مردسالارانه چنان در افراد جامعه و مناسبات روزمره مردم، سنت و خانواده ریشه دوانده است که زن مطلقه تبدیل به سوژه منقادشده ایدئولوژی می شود و کنش خلاف جهت آن منجر به بازخواست شدن از جانب افراد مسحور آن ایدئولوژی می شود.
۱۱۱۴.

بررسی تعاملات اجتماعی رسانه ها در توجه به رفتارهای شهروندی در میان شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 54-80

کلید واژه ها: تعاملات اجتماعی رسانه رفتارهای شهروندی شبکه های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۹۳
هدف پژوهش حاضر بررسی تعاملات اجتماعی رسانه‌ها در توجه به رفتارهای شهروندی است. از لحاظ دستیابی به هدف، روش تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از لحاظ روش گردآوری اطلاعات روش پژوهش موردنظر پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی شهروندان بالای 18 سال شهر تهران در سال 1401 تشکیل می‌دهند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده و نمونه برابر 384 نفر برآورد گردید. روش نمونه‌گیری نیز خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS تحلیل شد و برای تحلیل فرضیات از ضریب رگرسیون استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی در رسانه ملی و رسانه‌های اجتماعی بر توجه به رفتارهای شهروندی تأثیر مثبت معناداری دارد. اما تعاملات اجتماعی در رسانه‌های محلی بر رفتارهای شهروندی تأثیری ندارد. ضریب همبستگی بین تعاملات اجتماعی در رسانه‌ها باتوجه‌به رفتارهای شهروندی برابر 65/0 و ضریب تعیین برابر 42/0 است. به عبارتی می‌توان گفت که 42/0 تغییرات توجه به رفتارهای شهروندی توسط تعاملات اجتماعی در رسانه‌ها تعیین می‌شود و 58/0 نیز توسط متغیرهای دیگر تعیین می‌شود. همچنین نتایج نشان می‌دهد که تعاملات اجتماعی در رسانه ملی 38/0 و تعاملات اجتماعی در رسانه‌های اجتماعی 57/0 تغییرات توجه به رفتارهای شهروندی را پیش‌بینی می‌کند.
۱۱۱۵.

تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی بر رفتارهای جمعیِ نمایشی در بستر ویروس کرونا؛ مورد مطالعه: شهر بوشهر در سال 1400(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال ۱۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۴۶ 148-184

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی رفتارهای جمعی نمایشی کرونا متغیرهای جمعیت شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۲
پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تأثیر متغیرهای جمعیت شناختی در رفتارهای جمعیِ نمایشی در بستر ویروس کرونا در شهر بوشهر، با روش پیمایش و رویکرد توصیفی انجام شده است. جمعیت آماری متشکل از ساکنان 15 سال به بالای شهر با تعداد 197864 نفر هستند که نمونه ای به تعداد 384 نفر با تکنیک نمونه گیری تصادفی – خوشه ای از میان آن انتخاب شدند. پرسشنامه پژوهش محقق ساخت است که رواییِ محتوایی آن توسط استادان و پایایی اش به وسیله آزمون آلفای کرونباخ (79/.) تأیید شدند. فرضیه های پژوهش با آزمون های آماریِ تی تک نمونه ای، آزمون فریدمن و تحلیل واریانس آزمایش شدند. نتایج نشان می دهند میانگین واقعی نمره میزان رفتار جمعیِ نمایشی پاسخگویان برابر 195 و یازده صدم است که از میانگین مورد انتظار آن یعنی مقدار 174 بالا تر است و این نشان می دهد که رفتارهای جمعی نمایشی در ایام شیوع کرونا بالاتر از متوسط جامعه بوده است. در رتبه بندی میانگین ابعاد متغیر رفتارهای جمعیِ نمایشی، بُعد مد اجتماعی با میانگین رتبه ای 28/6، اولویت اول را دارد. در واقع آن بعد از رفتار نمایشی که تنها به طور دوره ای و در فرایند شیوع کرونا در معرض تغییر قرار گرفت. متغیرهای جنس، وضعیت تأهل، وضعیت تحصیلات و نوع منزل مسکونی پاسخگویان تأثیر معنی داری بر رفتارهای جمعیِ نمایشی دارند و افراد متأهل، زنان، افراد با تحصیلات پایین و افراد ساکن در مسکن غیرشخصی، بیشتر تحت تأثیر رفتارهای جمعیِ نمایشی قرار گرفته اند.   
۱۱۱۶.

بررسی تأثیر پیامک های هشدارآمیز بر تغییر رفتارهای پیشگیرانه شهروندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال ۲۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۹۹) 165-203

کلید واژه ها: پیشگیری انفعالی پیامک های هشداری پلیس فتا معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضاییه تئوری های تغییر رفتار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۱۶
زمینه و هدف:هشدار به شهروندان از گذر ارسال پیامک های پیشگیرانه،جزو اقدامات و تدابیر پیشگیری انفعالی یا منفعالانه محسوب می شود. در حال حاضر، پلیس فتا و معاونت اجتماعی و پیشگیری از جرم قوه قضاییه با چنین رویکردی،در تلاش هستند تا از گذر ارسال پیامک های حاوی هشدار،توانایی شهروندان در هنگام مواجهه با حملات مجرمانه را افزایش داده و با ایجاد تغییر در الگوهای رفتاری مردم موجبات پیشگیری از جرم یا کاهش آثار زیان بار بزه را فراهم آورد.هدف از این پژوهش بررسی نگرش و نحوه برخورد با پیامک های هشدارآمیز و تأثیر چنین پیامک هایی بر تغییر رفتار پیشگیرانه شهروندان است. روش: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق کمی به شیوه پیمایشی است. جامعه آماری تمامی شهروندان ساکن در شهرستان تهران با تعداد نمونه 177 نفر از افرادبالای 13سال بودند که از طریق فرمول کوکران و به روش نمونه گیری خوشه-ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. برای تحلیل اطلاعات جمعیت شناختی پاسخ-دهندگان، از آمار توصیفی استفاده شد و داده ها با نرم افزار اس.پی.ای.ای و آر استخراج شدند. یافته ها:یافته های پژوهش بیانگر سه گونه برخورد از جانب شهروندان در برابر پیامک های پیشگیرانه است.گروهی از شهروندان ضمن ارزیابی مثبت از این پیامک ها،افزایش آگاهی و سطح احتیاط شهروندان را از پیامدهای مفید پیامک های پیشگیرانه قلمداد می کنند.دسته دوم با تاکید بر آثار منفی و زیانبار ناشی از ارسال پیامک ها،مخالف پیامد آموزشی و پیشگیرانه آن ها هستند و بالعکس ارسال عمده پیامک ها و دریافت آن توسط بزهکاران را موجب توسعه خلاقیت جنایی و تغییر و پیشرفت شیوه های بزهکاری قلمداد می کنند و در نهایت برخورد دسته سوم نسبت به پیامک ها خنثی است. نتایج:پژوهش حاضر با ارزیابی بازخورد پیامک های هشدارآمیز در میان شهروندان و با لحاظ برخی نظریات تغییر رفتار، ضرورت ارتقاء کیفیت آموزه های پیشگیرانه از طریق بهبود محتوای پیامک ها،ایجاد تمایز اساسی میان هشدارهای پیشگیرانه و پیامک های تبلیغاتی ارسالی برای شهروندان و اعتمادسازی نسبت به کاربست این پیامک ها را مورد تاکید قرار می دهد.
۱۱۱۷.

بررسی گفتمان مطالبه گری دو نسل از کارگران کارخانه سیمان تهران با رویکرد پارادایم تفسیری پرگمتیستی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال ۱۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۶۰) 29 - 55

کلید واژه ها: کنش پیوسته سندیکا جنبش اجتماعی اعتصاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸ تعداد دانلود : ۶۹
فرهنگ مطالبه گری و احقاق حقوق کارکن و شیوه ارتباط بین کارفرما و کارکن در چارچوب ساخت اجتماعیِ سازمان های اقتصادی و تولیدی مدرن به لحاظ خصوصیت مدرنیته یعنی فردیت و اصل تفکیک یافتگی به معنای همفهمی افرادِ جامعه، در ایران به درستی تبیین نشده است. «تضاد» به عنوان گوهر مطالبه گری در تمامی اشکال آن در پارادایم ها و گفتمان های متعارف به عنوانِ دیالکتیکی از نوع قطبی و هگلی آن که اساسا تضاد به تناقض تبدیل می شود دیده می شود. در حالیکه توجه و فهمِ اشکال مورد نظر زیمل و گورویچ از دیالکتیک می تواند تغییرات بنیادی در نگاه عناصر موجود در مطالبه گری ها اعم از جنبش های اجتماعی یا مطالبات صنفی را به وجود بیاورد و یک بازتولید روابط را در تمامی مطالبه گری ها شاهد باشیم.کشف، شناخت و بررسیِ نقش زمینه ها و عناصر محیطی و تاریخی در جهت مطالبه گری از اهداف این پژوهش می باشد. پژوهش میدانی با راهبرد استقرایی و کنش پژوهی با رویکرد تئوری زمینه ای بوده و از ابزارهای مشاهده غیر رسمی و به صورت مشارکت کامل پژوهشگر و همچنین مصاحبه رسمی و غیر رسمی بهره گرفته شده و در تحلیل داده ها از تحلیل موقعیت و تحلیل گفتمان استفاده گردید. این پژوهش نشان داد که نسل جدید شیوه مطالبات خود را با توجه به شرایط و موقعیت موجود متناسب نموده  و با احتسابات عملگرایانه کمتر دست به مطالبه گری صنفی از جنس کنشی جمعی و کنش پیوسته می زند.
۱۱۱۸.

تدوین مدل سیاستگذاری رسانه ای با رویکرد شناختی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال ۱۳ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۲۵) 115-139

کلید واژه ها: سیاستگذاری رسانه ای علوم شناختی مدل سیاستگذاری رسانه ای صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۶۷
رسانه ها یکی از عوامل و نیروهای مهم تغییرات اجتماعی در جوامع اند. از این رو باید برای این نهادهای تأثیرگذار سیاست هایی در سطح کلان تدوین کرد تا بتوان بیشترین بهره برداری را از آنها به عمل آورد. رویکرد شناختی با توجه ب ه در نظر گرفتن نقش فرد تصمیم گیرنده، عوامل سازمانی و تأثیر محیط، بهتر می تواند مدل سیاست گذاری را تبیین نماید. هدف اصلی: هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی جامع در سیاست گذاری رسانه ی ملی با رویکرد شناختی است. روش تحقیق در این پژوهش با استفاده از روش دلفی مهمترین عوامل موثر بر سیاست گذاری رسانه ای استخراج گردید و یازده عامل استخراجی از روش دلفی در قالب ماتریس خود تعاملی ساختاری، تفسیری در اختیار خبرگان قرار گرفت تا ارتباط بین عوامل شناسایی شود و پس از تعیین روابط آنها مدل سیاست گذاری رسانه ای رسانه ی ملی با رویکرد شناختی تدوین شده و در اختیار پانل خبرگان قرار گرفت. روش جمع آوری داده های مورد استفاده محقق در این پژوهش روش دلفی و روش جمع آوری عوامل ابتدایی در مصاحبه با خبرگان ،تحلیل مصاحبه های عمیق از روش ZMET بوده است.
۱۱۱۹.

مطالعه نحوه میانجیگری والدین در مواجهه با فضای رسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال ۹ پاییز ۱۴۰۲شماره ۳۵ 397-444

کلید واژه ها: خانواده میانجیگری کودکان شبکه های اجتماعی رسانه فرزندپروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۷
رسانه های نوین،از طریق ترویج الگوهای متفاوت تعامل اجتماعی وامکان دسترسی به اطلاعات وسیع، چشم اندازهای جدیدی به روی اعضای خانواده گشوده وبافراهم کردن فرصت های جدید برای فعالیت مشترک، تأثیرات شگرفی برارتباطات اعضای خانواده گذاشته است.هدف اصلی این مقاله،مطالعه نحوه میانجیگری وتعاملات والدین دربکارگیری واستفاده فرزندان ازامکانات فضای مجازی،حدودو مرزهای فعالیت بافناوریهای ارتباطی ومهارتهای لازم در فضای رسانه است.این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شده است.نمونه تحقیق،مشارکت کنندگان بالقوه ازوالدین درسطح شهرکرج بودند.بادر نظر گرفتن اهمیت حداکثرتنوع درنمونه تحقیق ومحدودیت های موجودبرای انجام مصاحبه،ملاک هایی برای انتخاب چارچوب نمونه درنظر گرفته شد.بااستفاده ازنمونه گیری هدفمند(برمبنای معیارهای انتخاب)ونظری،بعدازمصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نمونه والد،اشباع مضمونی حاصل شد.یافته های این پژوهش از57 اظهار مهم غیرتکراری وغیرهمپوشان،ذیل4 "مضمون کلی"شامل توانمندی رسانه ای والدین،"میانجیگری محدود کننده"،"میانجیگری دیده بان"،"میانجیگری فعال"،10"مضمون فرعی" و43 "واحد معنایی فشرده" به دست آمدند.نتایج نشان داد مهارتهای رسانه ای والدین شامل راهبردهایی است که به آنان امکان می دهد به طورموثربامحیط رسانه ای واستفاده کودکان و نوجوانان روبرو شوند.باتوجه به انواع استراتژی های میانجیگری های محدود کننده،دیده بانی و فعال،در تعاملات پیچیده والد-کودک،بسیاری از عوامل زمینه سازفردی مداخله کرده واستراتژی های میانجی گری،باتغییرات رفتارهای دیجیتالی کودکان متغیربوده،وتابعی ازرشدوفعالیت آنان درفضای مجازی است.بنابراین نحوه مواجهه والدین بافضای رسانه،منحصربه یک استراتژی میانجی گری نبوده،وممکن است به منظورمداخله رسانه ای،والدین ازچندروش استفاده کنند.نه تنهاوالدین بررفتارهای کودک تأثیرگذارند،بلکه رفتارواقعی کودک یا تواتمندیهای دیجیتالی وی نیزرفتارآنان رامتأثرنموده،به نحوی که رویکردمیانجیگری خودرا،باتوجه به فعالیتی که کودک انجام می دهد،اتخاذ می کنند.
۱۱۲۰.

پرسش از سوبژکتیویته فلسفه فارابی و آینده فرهنگ فلسفی ما(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال ۱۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۴) 105 - 127

کلید واژه ها: فارابی سوبژکتیویته دکارت مدرنیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۴
اگر تا کنون فارابی را مؤسس فلسفه اسلامی دانسته اند، زین پس می توان وی را به عنوان مؤسس سوبژکتیویته ای خاص در تفکر فلسفی جهان اسلام نیز دانست. نزد برخی از فیلسوفان جهان و نیز در تفکر فلسفی معاصر ایران، به طورکلی، به امکان گفت وگو میان تفکر فلسفی کلاسیک و فلسفه های جدید اذعان شده است. اما این گفت وگو برای فلسفی اندیشان کلاسیک ایران از اهمیت مضاعفی برخوردار است چرا که چنین گفت وگویی جزو شرایط امکان حضور در افق فلسفی جدید و هم زبانی (و نه لزوماً هم رأیی) با آن است. تا کنون تمرین این گفت وگو، کم وبیش، بر محور مقولاتی فلسفی از قبیل وجود، ماهیت، علیت، حرکت، غایت، معرفت و... صورت گرفته است. پیشنهاد این مقاله آن است که می توان و حتی بایسته است که این بار با طرح یک مسئله اساسی دیگر و گشودن مسیری دیگر به ادامه این گفت وگو پرداخت. مسئله اساسیِ پیشنهادی، پرسش از سوبژکتیویته فلسفه فارابی است. فلسفه فارابی متضمن معرفت شناسی خاصی است و هر معرفت شناسی، کم وبیش، مشتمل بر نظریه یا توصیفی در باب سوژه است. حال پرسش این است که سوبژکتیویته منطوی در بحث معرفت نزد فارابی چیست؟ این پرسش از آن رو قابل اعتنا و طرح است که بنیاد مدرنیته را سوبژکتیویته تشکیل می دهد. این نوشتار تلاش می کند با الهام از روش شناسی دکارتی در استخراج سوبژکتیویته فلسفی، به استناد متون فارابی همین رویکرد را در آثار فارابی دنبال کند. در نتیجه این وجه، می توان فارابی را به عنوان بنیان گذار سوبژکتیویته اسلامی معرفی کرد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان