سیده زهرا اجاق

سیده زهرا اجاق

مدرک تحصیلی: دکتری تخصصی علوم ارتباطات اجتماعی, دانشگاه تهران
رتبه علمی: استادیار گروه ارتباطات و علم و فناوری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
پست الکترونیکی: zahraojagh1979@gmail.com
لینک رزومه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۵ مورد.
۱.

تحلیل ماهیت تعامل کودکان 9 تا 11 ساله با گوشی هوشمند: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 833 - 861

کلید واژه ها: رسانه سبک والدگری کنشگر - شبکه کودک گوشی هوشمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۱
همه گیری کووید 19 و ضرورت آموزش مجازی موجب رواج بیشتر استفاده کودکان از گوشی های هوشمند شده است. استفاده روزافزون کودکان از گوشی هوشمند، نداشتن شناخت صحیح از چگونگی و ماهیت این رابطه و ارائه تبلیغات غیرتخصصی به والدین درخصوص مضربودن استفاده از گوشی هوشمند، استفاده کودکان از این وسیله را به موضوعی بغرنج تبدیل کرده است. این مطالعه با هدف درک ماهیت تعامل کودک با گوشی هوشمند با وساطت سبک والدگری انجام شد. برای این منظور، با انتخاب رویکرد کیفی، داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شدند. سپس با رویکرد تحلیل مضمون نظریه محور براساس چارچوب نظری کنشگر-شبکه تحلیل شدند. اجزای بررسی شده در این مطالعه شامل کودک، گوشی هوشمند و سبک والدگری هستند. یافته ها نشان داد تعامل کودک با گوشی هوشمند، شبکه محوریت دارد. تعامل کودکان با گوشی هوشمند، ماهیت سیال و پیش بینی ناپذیر دارد. ارتباطات پی درپی اجزا در شبکه، هویت های متغیری به کودک می بخشد. از این رو سبک والدگری، کنترلی و سختگیرانه کارایی ندارد. کودک نیازمند امکان بروز کنش مستقلانه و سبک والدگری انعطاف پذیر، واجد کارایی بیشتری است.
۲.

بازشناسی الگوی بومی آموزش تربیت جنسی ازطریق رسانه با توجه به ویژگی های فرهنگی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۶۷ 259 - 283
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۵
با توجه به اهمیت تربیت جنسی در توانمندسازی و آگاه سازی کودکان، والدین به عنوان تسهیلگر نیازمند دریافت اطلاعات صحیح و متناسب با ویژگی های فرهنگی جامعه هستند. هدف این پژوهش دستیابی به الگوی بومی تربیت جنسی ازطریق رسانه برای آموزش، آگاه سازی و توانمندسازی والدین است؛ به طوری که ویژگی های فرم و محتوای تربیت جنسی رسانه ای شناسایی شوند. رویکرد پژوهش، کیفی است و از نظریه زمینه ای استفاده می کند. داده های حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 13 نفر از صاحب نظران و دست اندرکاران آموزش تربیت جنسی در رسانه به روش تحلیل خرد شامل کدگذاری باز و محوری تحلیل، و 646 برچسب مفهومی یا کدباز استخراج می شوند. این یافته ها بر اساس پرسش ها و اهداف پژوهش طبقه بندی و در مقوله ها و زیرمقوله ها جای گذاری می شوند. محاسبه ضریب کاپای کوهن (0.6) حاکی از پایایی قابل قبول داده هاست. نتایج نشان می دهند که وضعیت آموزش تربیت جنسی در رسانه های داخلی نیازمند توجه است. استفاده از قالب های رسانه ای مختلف با ارجحیت تلویزیون و پیام رسان های موبایلی، آموزش غیرمستقیم و متناسب سازی فرم ارائه اطلاعات با گروه های مختلف مخاطبان به عنوان ویژگی های فرمی در تربیت جنسی از طریق رسانه شناسایی می شوند. به لحاظ محتوایی نیز، متناسب بودن با فرهنگ و عرف جامعه، اتخاذ نگاه علمی به موضوع، لزوم آموزش خودمراقبتی و بدن آگاهی، پرهیز از افراط و تفریط و آموزش تدریجی واجد اهمیت معرفی می شوند. همچین نتایج نشان می دهند که برای توانمندسازی کودکان آموزش بهنگام، آموزش نقش های جنسیتی و ارائه الگوهای مناسب لازم هستند. در پایان براساس تحلیل داده ها «الگوی ارتباطی برنامه های آموزش تربیت جنسی در رسانه» ترسیم می شود.
۳.

مقایسه ویژگی های بلاغی محتوای مرتبط با کووید 19 در تلویزیون، خبرگزاری ها و اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 107 - 134
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۳۲
ارتباطات بحران در همه گیری کووید 19 به انواع اطلاعات و شیوه تولید محتوا در رسانه های رسمی و غیررسمی بستگی دارد. این مقاله با تمرکز بر فنون ساخت پیام، ویژگی های بلاغی پیام های تولید شده در این دوره را در چهار خبرگزاری، اخبار ساعت 21 شبکه اول سیما و متون اینستاگرام طی ماه های اول شیوع همه گیری کووید 19 تحلیل می کند. چارچوب مفهومی مبتنی بر اهمیت ادراک در مدیریت بحران و سه دسته اطلاعات آموزشی، انطباق پذیری و درونی ساختن در شرایط بحرانی استرجز است. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و شناسایی ابزارهای بلاغی بکار رفته در متون با تاکید بر دو مفهوم استعاره و طرح در مدل لی، فنون تولید محتوا شناسایی می شوند. یافته ها نشان می دهند که فنون تولید محتوا از سه منظر قالب ارائه، شیوه تولید محتوا و هدف تولید محتوا قابل تفکیک هستند. نتایج نشان می دهند که در هر سه رسانه ابزارهای بلاغی هم در راستای ایجاد تغییر در رفتار فعلی و هم برای ایجاد رفتار جدید به کار رفته اند. مقابله با ضدعلم در خبرگزاری ها و اینستاگرام مشاهده می شود اما تلویزیون به آن بی توجه است. قابلیت اثرگذاری محتوا در تغییر رفتار مخاطب به ترتیب در اینستاگرام، خبرگزاری و تلویزیون کاهش می یابد.
۴.

چارچوب بندی زیست فناوری کشاورزی در رسانه های ایران از 1384 تا 1396(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال هفتم تابستان ۱۴۰۰شماره ۲۶ 325-358

کلید واژه ها: زیست فناوری کشاورزی جامعه مخاطره آمیز چارچوب بندی اخبار خبرگزاری ها ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۸۱
در سال 1396 بحث تصویب قانون منع واردات محصولات تراریخته موجب گرم شدن مباحثات عمومی درباره زیست فناوری کشاورزی شد. رسانه ها با پوشش اخبار مربوطه، بر کیفیت این مباحث و درک عمومی از این فناوری تاثیر گذاشتند. این موضوع، اهمیت مطالعه چگونگی پوشش رسانه ای و چارچوب بندی اخبار زیست فناوری کشاورزی را بیشتر کرد. در این پژوهش، اخبار سه خبرگزاری پربازدید ایران برای بازه زمانی 13 ساله با روش انتمن تحلیل چارچوب شده اند. نتایج نشان می دهند که تنها 4.2 درصد از اخبار منتشر شده در حوزه زیست فناوری به زیست فناوری کشاورزی مربوطند و بقیه درباره زیست فناوری پزشکی هستند. در بازه زمانی 1394 تا 1396 تعداد اخبار مربوط به زیست فناوری کشاورزی افزایش یافته و جریان غالب خبری در هر سه خبرگزاری با رویکرد مثبت و غیرانتقادی چارچوب بندی شده است. چهار چارچوب شناسایی شده عبارتند از مدیریت زیست فناوری کشاورزی، اثرات آن، جلب حمایت برای توسعه آن و درک عمومی از آن.
۵.

مطالعه ارزش های اخلاقی نهفته در کنش های ارتباطی در دو کانال منتخب تلگرامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره ۱۵ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 1 - 22
تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۲۷
مسئله این پژوهش نبود شناخت درباره ارزش های اخلاقی حاکم بر کنش های کاربران در پیام رسان اجتماعی تلگرام و کمبود تعامل محترمانه، درک متقابل و گفت وگوی سازنده گروه های اجتماعی مختلف با یکدیگر است.  شناسایی ارزش ها در این مطالعه از آن جهت مهم است که، ارزش ها ملاک های شکل گیری شیوه های خاصی از کنش هستند.  رویکرد روش شناسانه پژوهش، کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای جهت دار انجام شده است.  برای این منظور با تلفیق مفهوم اخلاق گفت وگویی هابرماس و ارزش های بنیادین شوارتز، مدل نظری پژوهش تدوین شده و مبنایی برای انجام تحلیل محتوای جهت دار بوده است.  در نتیجه این تلفیق، سه ارزش همنوایی، جهان شمولی و امنیت به عنوان مقوله های اصلی تحلیل محتوای جهت دار شناسایی شدند.  نمونه های مورد مطالعه، محتوای مندرج در دو کانال با رویکرد متفاوت به صلح هستند؛ یعنی کانال «ارتش سایبری مدافعان حرم» و کانال «پاتوق دوستان».  یافته ها حاکی از آنند که در گروه نخست ارزش های «امنیت» و «جهان شمولی» بیشتر نقض شده و در گروه دوم ارزش های «همنوایی» و «جهان شمولی» بیشتر رعایت شده اند اما در مواجهه با افکار مخالف، شیوه های غیرتعاملی همچون به سخره گرفتن استفاده شده است.  نقض ارزش های اخلاقی منجر به مفاهمه در نمونه های مورد مطالعه هم امکان دستیابی به گفت وگو و درک متقابل و هم فرصت شناخت و آگاهی ناشی از تبادل نظر و رابطه محترمانه را در این کانال ها کاهش داده است.   
۶.

شناخت ویژگی ها و تغییرات گفتمان های کودک در مجله های «پیک دانش آموز» و «رشد دانش آموز»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۹)

کلید واژه ها: گفتمان کودک قدرت تحلیل گفتمان انتقادی رشد دانش آموز پیک دانش آموز ون لیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۴ تعداد دانلود : ۲۶۸
هدف این پژوهش شناخت ویژگی ها و تغییرات گفتمان های کودک از آغاز کار مجله «رشد دانش آموز» در دی ماه سال 1343 با عنوان «پیک دانش آموز» تا سال 1397 است. این مقاله با اتکا بر آرا فوکو در مورد گفتمان و مدل قدرت انضباطی، و با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی ون لیون الف) ویژگی ها و تنوع گفتمان های کودک در این مجله، ب) تحول یا ثبات گفتمان های کودک و چرایی آن و ج) رابطه ی قدرت و این گفتمان ها را مطالعه می کند. یافته ها، وجود هشت گفتمان کودک در داستان های دوره ی پهلوی دوم و بازتولید آن ها و تولید هفت گفتمان جدید در دوره جمهوری اسلامی را نشان می دهد. همچنین به ازای هر یک از گفتمان های کودک، یک تقابل دوگانه بین کودک و بزرگسال نیز شناسایی شده است. نتایج تحلیل انتقادی گفتمان های کودک نشان می دهند در این گفتمان ها همواره کودک در جایگاه فرودست نسبت به بزرگسال قرار دارد. وجود رابطه ی فرودستی-فرادستی بین کودک و بزرگسال، روابط سلسله مراتبی را در جامعه تحکیم می بخشد. در روابط سلسله مراتبی به دلیل محدود شدن آزادی افراد فرودست، توازن قدرت برهم می خورد و رابطه به سمت سلطه می رود که می تواند موجب حفظ نظم حاکم شود.
۷.

بازتعریف نقش و جایگاه روزنامه نگاری علم در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیستم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۵ 103 - 126

کلید واژه ها: ارتباطات عمومی علم رسانه علمی عمومی خوب روزنامه نگاری علم ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۳۳۷
با وجود بیش از 100 سال تجربه روزنامه نگاری علم در ایران، رسانه های علمی عمومی، در ارتباط علم و جامعه، بیشتر بر کارکرد انتقال دهندگی تأکید دارند و نقش روزنامه نگاران علم، ترجمه و ساده سازی زبان تخصصی علم یعنی ارتباطات عمومی علم سنّتی است. این پژوهش می کوشد<sub> </sub> تا از طریق مصاحبه عمیق و کانونی با روزنامه نگاران علم با بیش از 10 سال سابقه فعالیت، مقولات مورد نظر آنان در بازتعریف روزنامه نگاری علم خوب را شناسایی کند. نتایج نشان می دهند که بازتعریف نقش روزنامه نگاری علم نیز مبتنی بر مدل سنّتی است. ولی تعداد محدود مخاطبان و احساس نیاز به استقلال اقتصادی، موجب تفکر درباره این رسانه ها به مثابه عناصری هویت بخش و در عین حال سرما یه ای فیزیکی، فرهنگی و اجتماعی شده است. این رویکرد می تواند فعالیت روزنامه نگاری علم را در ایران تغییر دهد و آن را به بخشی پویا و اثرگذار در عرصه رسانه و علم تبدیل کند.  
۸.

نشانه شناسی و تحلیل راهبردهای انتقال ایدئولوژی در سریال های تاریخی : مورد مطالعه سریال «در چشم باد»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های انسان شناسی ایران دوره ۱۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 1 - 19

کلید واژه ها: نشانه بازنمایی ایدئولوژی سریال های تاریخی انتقال ایدئولوژی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۲۲
این پژوهش نحوه نمایش وقایع تاریخی دوره قاجار و پهلوی برای بازتولید ایدئولوژی دوره معاصر و ایجاد پشتوانه تاریخی برای آن را در سریال تاریخی " در چشم باد" با استفاده از راهبردهای انتقال ایدئولوژی مطالعه می کند. ترکیب نظریه برساخت معنای استوارت هال با راهبردهای انتقال ایدئولوژی تامپسون، چارچوب نظری مناسبی برای دستیابی به هدف پژوهش ارائه می دهد. با شناسایی دو مولفه اصلی بازنمایی شده در سریال یعنی نهاد مطبوعات و شخصیت های سیاسی تاریخی، از نشانه شناسی جان فیسک برای تحلیل و شناخت رمزگان به کار رفته در فیلم، و مطالعه اسنادی برای فهم تنوع روایتهای تاریخی دوران بازنمایی شده استفاده می شود. یافته ها نشان می دهند که این سریال با استفاده از حذف و گزینش و تحریف زمانی به تقویت ایدئولوژی جمهوری اسلامی در دوره معاصر پرداخته و از از سه راهبرد الف) عادی سازی یا چیزوارگی به وسیله بازنمایی برخی روایات، و چشم پوشی از روایت های دیگر برای طبیعی جلوه دادن وقایع اجتماعی و سیاسی آن دوران، ب) مشروعیت زدایی در همه مولفه ها ج) چندپارگی به وسیله مطلوبیت زدایی از برخی شخصیت های مهم سیاسی. با استفاده از این سه راهبرد، روایت های تاریخی در خدمت تقویت ایدئولوژی جمهوی اسلامی ایران بوده اند. این پژوهش نشان می دهد که بهره مندی از متون و اسناد تاریخی در تحلیل نشانه شناسی می تواند ضمن افزودن بر غنای تحلیل و درک رمزگان ایدئولوژیک، ابزار مناسبی برای شناخت راهبردهای انتقال ایدئولوژی در مطالعه فیلم باشد.
۹.

چالش های پیش روی فیلم های دینی در سینمای ایران: مطالعه موردی فیلم سینمایی "رستاخیز"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 127-156

کلید واژه ها: فیلم رستاخیز نظریه کنش ارتباطی مسئولین فقها سازندگان فیلم رستاخیز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۴ تعداد دانلود : ۲۳۰
سینمای دینی پس از انقلاب اسلامی در ایران، علیرغم ادعای نظام فرهنگی کشوردر حمایت ازاین گونه سینمایی، همواره با چالش های جدی روبرو بوده است. فیلم سینمایی رستاخیز، یکی از چندین فیلم دینی در ایران است که با وجود اخذ مجوزهای لازم برای اکران عمومی از مقامات سینمایی کشور، براثر اختلافات و حواشی بهوجود آمده پیرامون آن توقیف شد و همچنان (تا زمان انتشار این مقاله)، سرنوشت نامعلومی دارد. مسئله محوری در این تحقیق، مواجه با یک پدیده متناقض نما در ژانر دینی سینمای پس از انقلاب است. از یک طرف، سینماگران به تولید فیلمهای دینی تشویق می شوند و از طرف دیگر، وجود ناهماهنگیها و موانع مدیریتی و ساختاری موجب هدر رفت وقت، انرژی، بودجه سازندگان فیلمهای دینی و منابع کشور می شود. این تحقیق در نظر دارد، با استفاده از نظریه کنش ارتباطی هابرماس و روش تحلیل محتوای کیفی، چالش های پیش روی فیلم های دینی را بامطالعه موردی فیلم رستاخیز مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد. برای این منظور، سه گروه مؤثر و دخیل در سرنوشت این فیلم، یعنی؛ فقها، مسئولین فرهنگی/هنری و سازندگان فیلم شناسایی و دسته بندی شده اند. در فرایند تحلیل، اظهارات هر گروه کدگذاری، مقوله بندی و پس ازآن مضامین حاصل از مقوله ها مورد شناساییقرارگرفته و در پایان، یافته های تحقیق براساس نظریه کنش ارتباطی هابرماس، جمع آوری و جمع بندیشده اند. یافته های پژوهش حاکی از فقدان ارتباط و گفتگوی مؤثر میان گروه های دخیل در سرنوشت فیلم رستاخیز بوده، و نیز نشان می دهند که اظهارات این کنشگران از کنش راهبردی پیروی می کنند. درنتیجه، به علت فقدان عقلانیت ارتباطی در اظهارات و تعاملات میان سه گروه کنشگر، تفاهمی بر سر نمایش فیلم رستاخیز بهوجود نیامده است.
۱۰.

گفتمان های جمعیتی در ایران: سیاست و بازتولید رسانه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجلس و راهبرد سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۹۷ 137 - 164
تعداد بازدید : ۷۷۰ تعداد دانلود : ۴۵۹
مساله این مقاله، نبود شناخت درباره ویژگی های گفتمان های جمعیتی است که در رسانه ها تولید و بازتولید می شوند، و می توانند بر تصمیم گیری های سیاسی و شخصی اثر بگذارند. در این مقاله با توجه به نقش گروه های متخصصان و ذینفعان در تنویر افکار عموم و یاری رساندن به برنامه ریزان در تنظیم سیاست های جمعیتی متونی که رویکرد صاحب نظران از جمله متخصصان جمعیت شناسی را در این باره بازتاب می دهند، با روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین مطالعه می شوند. این مطالعه پس از مرور گفتمان های علمی جمعیت شناسی و گفتمان های سیاسی حاکم بر ایران که سیاست-های جمعیت را متاثر می سازند به تحلیل گفتمان انتقادی متون مربوط می پردازد و نشان می دهد که گفتمان برخی از گروه های ذینفع، بحرانی؛ و گفتمان مربوط به جمعیت شناسان، گفتمان طبیعی است. در مرحله تبیین با تشریح فرایندهای نهادی و اجتماعی این گفتمان ها نشان داده می شود که گفتمان بحرانی در رسانه ها با توجه به وجوه مختلف گفتمان و با شدت بیشتری بازتولید شده، حال آن که گفتمان طبیعی، تنها از وجه توسعه مورد توجه واقع شده است.
۱۱.

تحلیل گفتمان سیاست های رسانه ای شده افزایش جمعیت: ارائه یک راهبرد ترویجی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۵ 133-164

کلید واژه ها: سیاست های کلی جمعیت روزنامه ایران روزنامه کیهان تحلیل گفتمان انتقادی ترویج نظریه رفتار برنامه ریزی شده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۹ تعداد دانلود : ۳۰۹
با وجود تاکید اخیر برنامه ها و سیاست های رسمی و آشکار برخی کشورها بر افزایش جمعیت، مطالعات اندکی درباره نقش رسانه ها در موفقیت سیاستهای جمعیت منتشر شده است. پس از اعمال سیاست کنترل جمعیت در ایران، با ابلاغ سیاست های کلی جمعیت در 30 اردیبهشت 1393 تغییر سیاستها به افزایش جمعیت وجهه ای رسمی یافت. علیرغم توجه سیاست های ابلاغی به ابعاد مختلف (کمی و کیفی) جمعیت، نحوه بازتولید گفتمانی و ترویج این سیاست ها در رسانه ها عمدتا با توجه به بعد کمیت جمعیت انجام می شود، که به نظر می رسد هم توانایی این پیام ها در تغییر رفتار را کاهش داده و هم تصویری ناقص از سیاست های جمعیتی ارائه می دهد. در این مقاله، با استفاده از نظریه رفتار برنامه ریزی شده عوامل موثر بر تغییر رفتار معرفی شده و با استفاده از روش تحلیل گفتمان انتقادی، گفتمان های اصلی دو روزنامه کیهان و ایران شناسایی می شوند. سپس، گفتمان ها از نظر حضور یا فقدان عوامل اثرگذار بر تغییر رفتار باروری تحلیل می گردند. در نهایت، سه اصل برای بهینه کردن فعالیت های ترویجی سیاست های جمعیتی ایران معرفی می شوند که عبارتند از الف) توجه به عوامل متعدد اثرگذار بر رفتار باروری؛ ب) اتخاذ رویکرد مخاطب آگاه، گزینشگر، و عقلانی؛ و ج) برقراری ارتباط و همکاری علمی بین روزنامه نگاران و جمعیت شناسان.
۱۲.

تحلیل محتوای سایت های پربازدید ایرانی در حوزه سلامت از منظر شیوه های اقناع مخاطب در تغییر رفتار مصرف سیگار ( (فروردین– شهریور 139(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶ 264 - 299

کلید واژه ها: ارتباطات سلامت اطلاعات سلامت محور نظریه رفتار برنامه ریزی شده نظریه اقناع سایت های حوزه بهداشت و سلامت ترک سیگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۷ تعداد دانلود : ۴۰۲
به نظر می رسد که رسانه ها و فضای مجازی به مثابه یکی از عوامل مداخله گر در تغییر رفتار می توانند در ترغیب افراد به ترک سیگار ایفای نقش کنند. مسئله این مقاله، شناخت معیارهای نگارش محتوای سلامت محور ترغیب کننده به ترک سیگار و تحلیل وضعیت پایگاه های اطلاعاتی سلامت محور اینترنتی از این منظر است. پژوهش حاضر با ترکیب نظریه رفتار برنامه ریزی شده آجزن و فیشبن، و نظریه اقناع بینگر می کوشد تا مقوله های ترغیب کننده به تغییر رفتار را به لحاظ نظری شناسایی کند. با مفروض دانستن احتمال کارآمد بودن این مقوله ها و با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای جهت دار، محتوای مرتبط با سیگار تولید و منتشرشده در هشت سایت پربازدید حوزه بهداشت و سلامت را ارزیابی می کند. بازه زمانی موردمطالعه، شش ماه ابتدای سال 1396 و جامعه نمونه موردمطالعه، تمام 67 مطلب مرتبط با سیگار هستند که در این سایت ها منتشرشده اند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار 10 MAXQDA کدگذاری شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که اطلاعات سلامت محور سایت های تحلیل شده، ظرفیت چندانی برای ایجاد قصد/ تغییر رفتار در مخاطب سیگاری را ندارند. این محتواها بیش از هر چیز با استفاده از مقوله های ترس، نقل قول و ارائه نتیجه گیری روشن تولیدشده اند که حاکی از ظرفیت نه چندان زیاد سایت ها در تغییر نگرش مخاطب سیگاری است. برای نگارش محتوای اقناع کننده، لازم است که مطلب اقناع کننده به ترک سیگار با توجه به 13 مقوله دیگر که تحت سه اصل کلی نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری درک شده، و متناسب ساختن آن ها با موضوع قرار دارند، تولید شود.
۱۳.

آموزش سواد رسانه ای به کودکان : معرفی شاخص های محتوای آموزش سواد رسانه ای در دبستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۳ 221 - 247

کلید واژه ها: گفتمان هژمونی آنتاگونیسم آگونیسم مصالحه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳۲ تعداد دانلود : ۸۲۰
  آموزش سواد رسانه ای در ایران به شکل رسمی و غیررسمی در حال گسترش است و نیاز به متون یا منابعی وجود دارد که به طور علمی شاخص های مناسب برای محتوای آموزش را شناسایی و ارائه کنند. با توجه به این که مخاطب مستقیم و غیرمستقیم این آموزش ، کودکان هستند، در این مقاله با انتخاب رویکرد کودک محور به رابطه کودک با رسانه، مدل های برساخت گرای آموزش سواد رسانه ای مطالعه و تحلیل می شوند. این مطالعه با استفاده از روش تحلیل ثانویه مبتنی بر اسناد، ویژگی های روش و محتوای مناسب برای آموزش سواد رسانه ای را مشخص می کند. این پژوهش نشان می دهد که شیوه آموزش باید از حالت یک سویه به چند سویه، و از تک گویی به گفتگویی تغییر کند. همچنین لازم است محتوای آموزشی در دو سطح نظری و عملی به کودکان یاد داده شود. در سطح نظری کودکان متناسب با سن خود، مبانی مفهومی رسانه را با تاکید بر مفهوم بازنمایی و واژگان اصلی علم مطالعات رسانه یاد می گیرند و با شناخت روش نشانه شناسی از آن برای تحلیل رسانه ها استفاده می کنند. در سطح عملی نیز مهارت تولید رسانه ای، نقد و بازخورد دادن را یاد می گیرند. سه شاخص اصلی برای انتخاب محتوای مناسب نظری و عملی عبارت از یادگیری مفهوم بازنمایی، خودکارآمدی، و بازاندیشی هستند.
۱۴.

نقش سواد رسانه ای در حل تعارض نقشی- هویتی کودکان مورد مطالعه: مخاطبان کودک کارتون مرد عنکبوتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۳) 21 - 39
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۲۴
هدف این پژوهش تشخیص جایگاه سواد رسانه ای در حل تعارض نقشی- هویتی کودکان 3 تا 7 ساله در مواجهه با ابرقهرمان «مرد عنکبوتی» است. در این مقاله از مدل سه وجهی سواد رسانه ای فیث روگو و رویکرد کیفی پدیدارشناسی استفاده می شود. بدین ترتیب که با استفاده از تکنیک مصاحبه ی عمیق، تفاسیر و تحلیل های کودکان از کنش های مردعنکبوتی به دست می آید. سپس از روش تحلیل چارچوب برای تحلیل این تفسیرها، به منظور شناخت وجوه سه گانه سواد رسانه ای و فهم تعامل یا تعارض نقشی هویتی کودکان استفاده می شود. نتایج نشان می دهند که اغلب کودکان با دیدن کارتون مرد عنکبوتی، تعارض نقشی هویتی را تجربه می کنند. این نتایج روشن می کنند که کودکان در سطح اول سوادرسانه ای یعنی «فهم داستان» توانمند بوده و در سطح سوم یعنی «فهم زبان رسانه» مهارت نسبتاً خوبی دارند. از این رو، با ارائه چهار نوع جایگزین منطقی می توانند تعارض نقشی- هویتی شان را مدیریت کنند که عبارتند از: انجام حرکات مهیج اما ایمن، شبیه سازی جنگ با همسالان، استفاده از پوشش مشابه و تغییر روایت.
۱۵.

تحلیل کنش های ارتباطی و مدیریت تأثیر در گروه های تلگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال دوم بهار ۱۳۹۵ شماره ۵ 75-100

کلید واژه ها: تلگرام کنش ارتباطی عملکرد چهره مدیریت تأثیر تحلیل سبک زبانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات فضای مجازی، جهانی شدن و تکنولوژی های نوین ارتباطاتی مطالعات فضای مجازی شبکه های اجتماعی موبایل محور
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۳۴۱
پژوهش حاضر به منظور مطالعه کنش های ارتباطی اعضاء در گروه های مجازی تلگرام ازنظر نحوه مدیریت تأثیر با استفاده از عملکرد چهره خود انجام شده است. برای این منظور از ترکیب نظری کنش ارتباطی هابرماس و مدیریت تأثیر یا کنش نمایشی گافمن استفاده شده است. با توجه به ویژگی نوشتاری خاص پیام ها در تلگرام، رویکرد روش مورد استفاده تحلیل سبک زبانی است. در این تحقیق حدود 10 هزار کاربر از 20 گروه تلگرام تحت عنوان هنر، علم و ورزش ارزیابی می شوند. نتایج این مطالعه حاکی از حضور بارز کنش معطوف به هدف در این گروه ها است. شبکه اجتماعی تلگرام باوجود اینکه فرصتی برای حضور و تشکیل گروه فراهم ساخته ولی رابطه پیروی بر رابطه گفتگویی و تعاملی در این گروه ها غلبه دارد. بازنمایی خود کاربران در گروه های تلگرامی اغلب از راه تأیید و پذیرش پیام ها و در فقدان نقد و مخالفت انجام می شود. همچنین نتایج نشان می دهند که هنجار حمایتگری در این گروه ها با مفهوم جدیدی بروز کرده است که افراد برای عملکرد چهره مثبت، گسترش ارتباطات مثبت و مدیریت تأثیر هدفمند از آن استفاده می کنند.
۱۶.

محدودیت های آزادی مطبوعات؛ نظام بین المللی حقوق بشر و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مجله جهانی رسانه دوره دهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۹) 20-37
تعداد بازدید : ۴۵ تعداد دانلود : ۱۷
این مقاله به مساله ناسازگاری محدودیت های اصل آزادی مطبوعات در نظام حقوقی ایران با نظام حقوقی بین الملل می پردازد. با توجه به چالش هایی که این مساله در عرصه بین المللی برای کشور ایران ایجاد کرده، هدف پژوهش حاضر پی بردن به دلایل این ناسازگاری ها است تا به این ترتیب گامی نظری در راستای برطرف کردن این چالش ها بردارد. در این راستا پس از اشاره به محدودیت های آزادی مطبوعات در قانون اساسی و قانون مطبوعات ایران و ارزیابی مطابقت قانون مطبوعات با قانون اساسی، به اصول حاکم بر اعمال محدودیت بر اصل آزادی مطبوعات تحت عنوان شروط شکلی پرداخته شده و رعایت این اصول در نظام حقوقی ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس ضمن شرح محدودیت های مصرح در اسناد بین المللی جهانی و منطقه ای حقوق بشر تحت عنوان محدودیت های ماهوی و بیان ضرورت سازگاری نظام حقوقی داخلی با نظام حقوقی بین الملل به تحلیل سازگاری و مغایرت محدودیت های مصرح در قانون اساسی با محدودیت های مذکور در نظام حقوق بین الملل می پردازد. نتایج حاکی از آن است که در نظام حقوقی ایران، اصول حاکم بر اعمال محدودیت به طور کامل رعایت نشده است. سازگاری محدودیت های ماهوی نیز نشان می دهد که این محدودیتها باید تحت عناوین مصرح در اسناد حقوق بشری تعریف و تفسیر شوند تا برداشتهای دوگانه مرتفع شود.
۱۷.

مطالعه منطق مدیریت تولید محتوا در مجله های علمی عمومی ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران سال هفتم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۲۷)

کلید واژه ها: مدیریت رسانه مجله های علمی عمومی ایرانی منطق مدیریتی تولید محتوای علمی عمومی ساده سازی علم جذاب سازی محتوا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ مطالعات فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی مطبوعات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ برنامه ریزی و مهندسی فرهنگی
تعداد بازدید : ۱۳۲۰ تعداد دانلود : ۵۳۰
هدف از نگارش این مقاله شناخت و ارزیابی منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله های علمی عمومی ایرانی است. تولید دانش در این حوزه کمک خواهد کرد تا درک روشنی از چرایی و چگونگی تولید متون علمی عمومی در ایران به دست آوریم. برای دست یابی به این شناخت، این مقاله بر نحوه کاربرد زبان در ساده سازی علم تمرکز کرده و بین کاربرد قابلیت های زبان در این مجله ها و منطق مدیریتی حاکم بر آنها رابطه منطقی برقرار کرده است. اهمیت این پژوهش در آن است که این مجله ها حدود صد سال است که در ایران فعالند ولی تاکنون مدیریت انتقال پیام های علمی در این مجله ها مورد پژوهش قرار نگرفته است. برای انجام این مطالعه از روش تحقیق ترکیبی استفاده شده است که شامل سه روش تحلیل محتوا، مصاحبه و پیمایش از طریق پرسشنامه می باشد. جمعیت مورد مطالعه در این تحقیق شامل اشخاص و مجلات هستند که به طور تصادفی نمونه گیری شده اند. البته با توجه به فقدان فهرست مجله های علمی عمومی ایرانی، ابتدا این فهرست را تهیه کردیم و سپس بر آن اساس واحد تحلیل مشخص شد و نمونه گیری تصادفی بر این مبنا انجام شد. برخی نتایج این پژوهش علاوه بر این که نشان می دهند مجلات علمی در ایران از روش های ساده کردن و جذاب کردن علم در تلفیق با نظرات خوانندگان استفاده کرده اند، همین نتایج آشکار می سازند که منطق مدیریتی حاکم بر تولید محتوا در مجله های علمی عمومی ایرانی، بر اساس مؤلفه های فرهنگی اطلاع رسانی تنظیم شده است. در عین حال و بر اساس نتایج به دست آمده، مقاله مدعی است که منطق تجارت آموزش، منطق مناسب تری برای مدیریت این مجله ها است.
۱۸.

فراخواندن مخاطبان از سوی متون علمی عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۴

کلید واژه ها: ارتباطات عمومی علم درک عامه از علم مجله های علمی عمومی ایرانی علم تعاملی نظریة کنشگر - شبکه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۹ تعداد دانلود : ۵۵۱
این مقاله به مسئلة عمومی کردن علم در مجله­های علمی عمومی ایرانی می­ پردازد. با آنکه مدت زیادی است این قبیل مجله­ها در ایران منتشر می شوند اما هنوز به عنوان مقوله ای ارتباطاتی در این حوزه مورد مطالعه واقع نشده اند. مقالة حاضر با توجه به نقش مجله­های مذکور در انتشار اطلاعات و درک علمی در حوزة عمومی بر زبان به کاررفته در تولید متون علمی عمومی ایرانی، تمرکز و معیارهایی را برای مناسب کردن زبان این مجله ها در راستای افزایش درک عامه از علم شناسایی کرده است. برای دستیابی به این معیارها، از محتوای نظری دو نظریة کنشگر ـ شبکه و علم تعاملی استفاده شده و هفت معیار به دایرة شناخت درآمده است. اهمیت شناخت این معیارها در آن است که ابزاری را برای کاربرد در مجله های علمی عمومی به منظور ارائة روش­های ارتباطات مؤثّر محتواهای علمی با عموم فراهم می کند. در این مقاله با توضیح معیارهای زبان ایده­آل یا نگارش متون علمی عمومی، روش برقراری ارتباطات عمومی علم مؤثّر توضیح داده شده تا این معیارها از وضعیت انتزاعی بیرون آمده و عملیاتی و اجرایی شوند.
۱۹.

تحلیل تاریخی وضعیت ارتباطات عمومی علم در مجلات علمی عمومی ایرانی (1290 ـ 1390 خورشیدی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۱۹ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۷۳

کلید واژه ها: مجلات علمی تاریخ ارتباطات علم عمومی عامه ایرانی ساختار ارتباطات گرامیداشت علم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۲ تعداد دانلود : ۶۳۹
هدف: هدف این پژوهش، شناخت و تحلیل تغییراتی ساختاری در جامعه ایران است که به واسطه انتشار مجلات علمی عمومی ایرانی صورت گرفته است. روش: در این مطالعه از روش تاریخی ـ اَسنادی استفاده شده است. برای این منظور علاوه بر استفاده از اسناد و مدارکی که روشنگر وضعیت علم در ایران هستند، از تحلیل محتوای نمونه های تصادفی مجله های علمی عمومی ایرانی نیز بهره گرفته شد. این نمونه ها هرگز در گذشته به طور منظم و سازماندهیشده، سیاهه برداری نشده بودند و برای اولین بار برای انجام این تحقیق سیاهه ای از آنها تنظیم گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که می توان سه نقش کلی را برای مجلات علمی عمومی ایرانی در ارتباط با تحول و تغییر فضای فرهنگی جامعه ایرانی قایل شد. این سه نقش عبارتند از : 1- معرفی زیرساخت های علم توسط مجله های علمی عمومی 2- گرامیداشت علم توسط مجلات علمی عمومی ایرانی، و 3- گسترش کمی در نهادهای ارتباطات عمومی علم. اصالت/ارزش: این پژوهش، اولین پژوهشی است که نقش مجله های علمی عمومی را در تغییرات ساختاری جامعه ایران مطالعه میکند. این مطالعه با در نظر گرفتن مجلات علمی عمومی به مثابه محیط های فرهنگی، نقش این مجلات را در تشکیل و تطور ساختار ارتباطات عمومی علم در کشور مورد پژوهش قرار داده است.
۲۰.

تحلیل مقایسه ای مجله های علمی عمومی ایران با تاکید بر توانایی آن ها در افزایش سواد علمی مخاطبان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۱ 43 - 62

کلید واژه ها: فرهنگ زبان کودکان دوزبانه پیشرفت تحصیلی آموزش مدرسه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۷۳
این مقاله به این مساله می پردازد که نحوه بازنمایی علم در مجله های علمی عمومی ایرانی از نظر ارتباطی به شکلی ناقص صورت می گیرد و به همین دلیل این مجله ها نقش چندانی در افزایش سواد علمی مخاطبانشان نداشته اند. چارچوب نظری برای تحلیل این مساله با استفاده از نظریه قالب بندی تنظیم شده که بین کیفیت متون علمی عمومی و کیفیت سواد علمی مخاطبان رابطه منطقی برقرار می کند تا بتواند فرآیند اثرگذاری متون ارتباطی را تبیین کند. به لحاظ روش شناسی نیز 144 مجله علمی عمومی (12 شماره از 12 عنوان مجله) را به طور تصادفی انتخاب و تحلیل محتوای کیفی کرده ایم تا توانایی آن ها در افزایش سواد علمی مخاطبان را نشان دهیم. برای انجام این تحلیل، ابتدا مفهوم سواد علمی را براساس مشخصاتی که برای فرد باسواد علمی تعریف شده، عملیاتی و چهار مولفه بازنمایی ویژگی های کنش علم محور، ویژگی های نگرش علمی، تاثیرات اجتماعی علم و ویژگی های هنجاری علم را شناسایی کردیم. سپس چنین فرض کردیم که چنانچه این ابعاد چهار گانه در متن علمی عمومی بازتاب یافته باشند، در این صورت می توان قضاوت کرد که چنین متونی قابلیت افزایش سواد علمی مخاطبان را دارند. تحلیل این مجله ها، امکان مقایسه آن ها را نیز فراهم آورد و نتایج نشان می دهند که مجله « نجوم»، بیش از یازده مجله دیگر، متونی را تولید کرده که توانایی افزایش سواد علمی مخاطب را دارند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان