درخت حوزه‌های تخصصی

آزمون قیاس رمزگونه یک مقیاس شناختی است که برای سنجش اعتماد به خود طراحی شده است. اعتماد به خود نیز جنبه ای از فراشناخت است که به صحتخودارزیابیفرد در حوزه های شناختی مربوط می شود.هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسنجی آزمون قیاس رمزگونه در دانشجویان بود. نمونه پژوهش 250 دانشجوی دختر کارشناسی ارشد بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از دانشگاه شهید چمران اهواز انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری پژوهش شامل آزمون قیاس رمزگونه، پرسشنامه توانایی حافظه و استدلال و مقیاس خودکارآمدی عمومی بود.نتایج پژوهش حاضر نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه از همسانی درونی مطلوبی برخوردار است. همچنین، نتایج نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه با پرسشنامه توانایی حافظه و استدلال، خرده مقیاس توانایی استدلال و مقیاس خودکارآمدی عمومی همبستگی مثبت معنی دار دارد. به علاوه، نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که آزمون قیاس رمزگونه در سطح قابل قبولی (81/0AGFI=) برازنده داده هاست و در نمونه دخترها قابل استفاده است.

هدف پژوهش حاضر ساخت و مطالعه ویژگی های روان سنجی و اعتباریابی مقیاس کارکرد های روان شناختی خانواده ایرانی بود. بدین منظور تعداد410 نفر از نوجوانان، جوانان و والدین آنها در شهر مشهد به عنوان نمونه پرسشنامه مذکور را پس از ساخت تکمیل نمودند. همچنین تعداد 52 نفر از جوانان بعد از دو هفته با هدف بازآزمایی، مجدداً به سؤال های پرسشنامه پاسخ دادند. پس از جمع آوری داده ها، آلفای کرونباخ مربوط به کل سؤال ها پرسشنامه، آلفای مربوط به هر یک از ابعاد، تعیین معادل سازی نمرات خام به نمرات استانداردZ و تعیین نمرات استاندارد با میانگین 50 و انحراف معیار 10 (نمره t) انجام شد. نتایج نشان داد که ابعاد پرسشنامه از اعتبار بازآزمایی کافی برخوردار است. همچنین آلفای کرونباخ کلی این پرسشنامه نیز از اعتبار بالایی برخوردار می باشد، اما در رابطه با اعتبار ابعاد پرسشنامه نتایج نشان داد که برخی ابعاد از اعتبار کمتری برخوردار هستند که با حذف سؤال های نامناسب در هر بعد، اعتبار آن افزایش می یابد، که این سؤال ها نیز مشخص شده است. بنابراین، IFPFS را می توان به عنوان یک ابزار پایا و معتبر برای ارزیابی کارکردهای روان شناختی خانواده ایرانی به کار برد.

زمینه و هدف: محدودیت های کلامی کودکان، مشارکت ضعیف آن ها با درمانگر و یا فقدان آگاهی آن ها نسبت به هیجانات و اعمال خود، ارزیابی روان شناختی آن ها، را به درجه بندی رفتار کودک توسط والدین یا معلمان یا استفاده از مشاهدات رفتاری ساخت دار محدود نموده است. بنابراین نیاز مبرمی برای شناسایی و کاربرد ابزار تشخیصی که بتواند هیجانات کودک را از دیدگاه خود کودک مورد ارزیابی قرار دهد، وجود دارد. به نظر می رسد که آزمون طراحی یک قصه قادر است تا پاسخی به این نیاز باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اعتبار، روایی و هنجاریابی مقیاس طراحی یک قصه (DAS یا Draw a story) در جمعیت کودکان دوره ابتدایی شیراز بود. مواد و روش ها: تعداد 500 نفر از دانش آموزان مدارس ابتدایی شیراز به شیوه خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. آزمودنی ها آزمون طراحی یک قصه (DAS)، را انجام دادند و سیاهه رفتاری کودکان (CBCL یا Child behavior checklist) توسط والدین آن ها تکمیل گردید. داده ها با استفاده از ضریب توافق Kappa، ضریب همبستگی Spearman، Cronbach’s alpha، تحلیل واریانس یک طرفه تحلیل شد و برای تعیین جدول هنجاری از نمرات استاندارد t و z استفاده گردید. یافته ها: ضریب Cronbach’s alpha برای مقیاس های هیجانی مقیاس طراحی یک قصه 82/0، اعتبار نمره گذاری برای 3 مقیاس محتوای هیجانی، خودانگاره و استفاده از شوخی به ترتیب برابر 69/0، 64/0 و 58/0 گزارش شد. روایی همگرا از طریق تعیین ضریب همبستگی با سیاهه رفتاری کودک (CBCL) محاسبه شد و برای احراز روایی افتراقی نمرات سه گروه از کودکان (افسرده، پرخاشگر و عادی) مورد مقایسه قرار گرفت. همچنین برای تعیین هنجاریابی مقیاس نمرات خام گروه 500 نفری به نمره معیار t و z و نمرات درصدی تبدیل گردید. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، مقیاس طراحی یک قصه، واجد ویژگی های روان سنجی مورد نیاز برای کاربرد در پژوهش های روان شناختی و تشخیص های بالینی است.

هدف این مقاله ساخت واعتبار یابی مقیاس علاقه اجتماعی بود. علاقه اجتماعی به معنای علاقه به نوع بشر و نیازها و نگرانی های دیگران است. روش پژوهش به صورت پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام شده وجامعه آماری این پژوهش شامل جوانان شهر شیراز می باشد. روش نمونه گیری به صورت خوشه ای مرحله ای و تعداد حجم نمونه 457 نفر است.در این پژوهش ابتدا روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظر متخصصان تایید گردیده سپس با روش تحلیل عاملی اکتشافی پرسشنامه علاقه اجتماعی مشتمل بر 4 عامل و 27 ماده ساخته شده است که بر روی عامل اول (بهزیستی و رفاه دیگران)، 8 ماده، بر روی عامل دوم (همدلی) 6 ماده، بر روی عامل سوم (تعامل با دیگران) 6 ماده و عامل چهارم پرسش های واگرا (بهزیستی و رفاه خود) 7 ماده قرار گرفته است.پایایی این پرسشنامه بر اساس آلفای کرونباخ و روش دونیمه کردن بررسی شد که نتیجه رضایت بخش بود،هم چنین روایی سازه ای این پرسشنامه بوسیله ی دو فرضیه بررسی گردید.این فرضیه ها،رابطه ی بین مذهب و سن با علاقه اجتماعی را تبیین می کردند که یافته ها رابطه مثبت ومعنی داری را نشان دادند و هر دو فرضیه تایید گردید. به علاوه، با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی متغیر مکنون علاقه اجتماعی با چهار خرده مقیاس دارای برازندگی بوده است. نتایج این مطالعه نشان می دهند که پرسشنامه علاقه اجتماعیاز روایی وپایایی بسیار رضایت بخشی برخوردار است و در نتیجه می تواند ابزار مناسبی برای ارزیابی علاقه اجتماعی باشد

این پژوهش با هدف ساخت پرسش نامة سنجش آخرت نگری، سازه آخرت نگری بر اساس مبانی نظری دین اسلام انجام گرفت. پس از بررسی اعتبار محتوایی و صوری توسط کارشناسان و اجرای آزمایشی، تعداد پرسش ها به هفتاد سؤال رسید. پرسش نامة هفتاد سؤالی در نمونه ای با تعداد 259 نفر که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند، اجرا شد. تحلیل عاملی با چهار عامل و با چرخش پروماکس انجام گردید و ساختار پرسش نامه با 44 سؤال به دست آمد. این پرسش نامه به عنوان فرم آلفای پرسش نامه ارائه شده است. به منظور بررسی اعتبار آزمون، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد. برای بررسی روایی پرسش نامه، افزون بر ارزیابی محتوایی پرسش نامه توسط کارشناسان دینی، از روش همبستگی بین نمرة کل و خرده آزمون ها استفاده گردید. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان مى دهد که قابلیت اعتماد این آزمون در حد قابل قبولى است و با تکیه بر پژوهش هاى کامل تر مى توان از آن به عنوان مقیاسى معتبر در سنجش آخرت نگری استفاده کرد. این آزمون از پنج خرده مقیاس تشکیل یافته است که عبارت اند از: تکلیف گریزی، آمادگی، آخرت محوری، تعالی، و لذت جویی.

روش شناسی جدیدی که از تلفیق روش های کمّی و کیفی تشکیل شده را «روش تلفیقی» نام نهاده اند. پس از آنکه انتقادات فراوانی به «روش کمّی» وارد شد، جنبش دوم روش شناسی با عنوان «روش کیفی» در دهه های90-1970میلادی گسترش یافت. این روش شناسی برخلاف روش شناسی اول که به کمیت گرایی و تجربه گرایی بها می داد، بیش تر بر آن شد تا نواقص و ایرادات وارده بر روش شناسی اول (که تا دهه1970 این روش شناسی غالب بود)، عدم توانمندی آن در پرداختن به ابعاد انسانی و کیفیت واقعیت های حیاتی انسانی بود را رفع نماید. جنگ پارادایمی بین محققان کمّی (اثبات گرایی و پسا اثبات گرایی) و کیفی (تفسیرگرایی،انتقادگرایی،فمنیسم و پست مدرنیسم) باعث شد که علوم اجتماعی به دنبال پارادایم جدیدی بیفتد. جنبش سوم روش شناسی، بر این اساس شکل گرفت که جهان واقعی را تنها از راه یک روش علمی (اثباتی یا تفسیری) نمی توان شناخت. لذا، به ترکیب دو جنبش روش شناسی کمّی و کیفی می پردازد. از دهه1990 میلادی موج سوم روش شناسی، «روش شناسی ترکیبی یا تلفیقی» نام گرفت.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های روان سنجی و روایی سازه سلسله مراتبی فرم کوتاه مقیاس زمینه یابی سلامت (36-SF) با به کار گیری مدل معادلات ساختاری در بین دانشجویان بود. مواد و روش ها: نمونه ای با حجم 310 نفر (158 پسر و 152 دختر) به روش نمونه گیری چند مرحله ای از بین دانشجویان دانشگاه تهران انتخاب شدند و برای بررسی روایی تشخیصی از هر دو گروه به عنوان نمونه بالینی استفاده شد. نمونه بالینی اول شامل 52 بیمار مبتلا به بیماری های جسمانی و نمونه گروه دوم شامل 58 مراجع با تشخیص اختلال روان شناختی بودند که به روش نمونه گیری در دسترس از مراکز درمانی دانشگاه انتخاب گردیدند. برای محاسبه روایی همگرا و واگرا، هم زمان با اجرای فرم کوتاه مقیاس زمینه یابی سلامت (36-SF)، مقیاس افسردگی دانشجویی (University student depression inventory یا USDI)، استرس زندگی دانشجویی (Student-life stress inventory یا SLSI)، مقیاس شادکامی آکسفورد (Oxford happiness scale یا OHS)، سیاهه سلامت روانی (Mental health inventory یا MHI) و حمایت اجتماعی (social­Support یا SS) نیز در گروه نمونه غیر بالینی اجرا شد. جهت بررسی ساختار عاملی تأییدی مرتبه اول، دوم و سوم مقیاس 36-SF از روش برآورد کم ترین مقدار مجذورات وزن دار (weighted least squares یا WLS) و برای ارزیابی کفایت برازش مدل با داده ها از شاخص های RMR، RMSEA، CFI، AGFI، GFI، 2c، /df2c و 2Dc استفاده گردید. یافته ها: ضریب Cronbach¢s alpha همه زیر مقیاس ها بالاتر از 70/0 و در حد رضایت بخشی بود. ساختار عاملی مقیاس 36-SF در هشت بعد مرتبه اول عملکرد جسمی، ایفای نقش جسمی، درد بدنی، سلامت عمومی، سرزندگی، عملکرد اجتماعی، ایفای نقش هیجانی و سلامت روانی با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. بررسی ضرایب همبستگی نشان داد که مقیاس 36-SF با مقیاس های افسردگی و استرس رابطه منفی معنی دار و با مقیاس های شادکامی، سلامت روانی و حمایت اجتماعی رابطه مثبت معنی داری دارد که این رابطه بیانگر روایی همگرا و واگرای رضایت بخش مقیاس 36-SF است. نتیجه گیری: ساختار عاملی مرتبه اول هشت عاملی و مرتبه دوم سه عاملی مقیاس 36-SF برازش بهتری با داده های مشاهده شده داشتند و ساختار عاملی مرتبه دوم دو عاملی و مرتبه سوم یک عاملی برازش رضایت بخشی نداشتند. ساختار عاملی تأییدی، اعتبار و روایی مقیاس 36-SF برای کاربردهای پژوهشی و تشخیص های بالینی در حد قابل قبول بود.

هدف این مطالعه، بررسی ساختار تاییدی یک عاملی و دو عاملی نسخه فارسی مقیاس عزت نفس روزنبرگ بر روی نمونه ای از دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بود. در این مطالعه 129 (74 پسر و 55 دختر) دانشجو از بین دانشجویان سال اول ساکن در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و آنها مقیاس عزت نفس روزنبرگ را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 16-AMOS انجام شد. یافته نشان داد که مدل یک عاملی برازنده داده ها نیست و میزان خطا (REMSE) برابر با 1/0 است. اما مدل دو عاملی اقتباس شده از رجبی و بهلول (1386) با دو شاخص اصلاح و میزان خطای 05/0 برازنده داده ها است. در نتیجه پژوهشگران می توانند از ساختار دو عاملی ایجاد شده نسخه فارسی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در زمینه های مختلف پژوهشی، آموزشی و درمانی استفاده کنند.