جنبش ها در ایران

نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۱۱۶ مورد.

۱.

جنبش های اجتماعی در ایران؛ زمینه ها و چالش ها

نویسنده: جمال شفیعی

منبع: مطالعات راهبردی ۱۳۸۲ شماره ۲۱

کلید واژه ها: جهانی سازی جنبش های نوین اجتماعی تحولات ساختاری چالش های هویتی سبک های نوین زندگی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۵۲۲۱ تعداد دانلود : ۲۳۱۵

جامعه ایران متناسب با تحولات ساختاری در مناسبات اجتماعی و باورهای فرهنگی (به ویژه در کلان شهرها) در شرایط مدرنیته قرار گرفته است و این شرایط، مطالعه در خصوص وضعیت جنبش های جدید اجتماعی در کشورمان را ناگزیر می کند. به واقع، جنبش های اجتماعی از نمودهای جهان جدید به شمار می رود و صاحب نظران، پدیداری و تاثیرگذاری آن را محصول تعامل میان تغییرات ساختاری و هویت ها می دانند. بدین معنا که تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی در سطح ساختارهای به مثابه متغیر مستقل، می تواند جنبش های اجتماعی به عنوان متغیر وابسته را بازتولید نماید....

۲.

آسیب شناسی جریان اصلاحات در ایران

نویسنده: حمید بهلولی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۴۴۳۱

نگارنده در پاسخ به این پرسش که چرا اصلاح‏طلبی در ایران ناکام ماند، متغیرهای اثرگذار بر کامکاری و ناکامی آن چه بودند؟ معتقد است که کامکاری و ناکامی اصلاح‏طلبی بستگی تام به میزان زایش و افزایش سرمابه اجتماعی که به وجود آورده است دارد. با توجه به تعریف سرمایه اجتماعی و اهمیت نقش اعتماد ملی در آن چنین نتیجه می‏گیرد که اصلاح‏طلبان موجب گسترش بی‏اعتمادی ملی و گسست جامعه و دولت شدند و راه علاج پارادوکس دموکراسی توسعه تاریخی ایران را در دموکراسی تعاملی نخبگان می‏داند، نه در دموکراسی توده‏ای اصلاح‏طلبان.

۳.

ارزیابی نیروهای ملی - مذهبی در بستر تحولات اجتماعی

مصاحبه شونده: عزت الله سحابی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۱ شماره ۳۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۳۷۸۶

این گفت‏وگو با اشاره به تاریخچه شکل‏گیری نیروهای ملی ـ مذهبی آغاز می‏شود و به مرام سیاسی و خط مشی فکری آنان ختم می‏شود. وی جریان ملی ـ مذهبی را یکی از شاخه‏های نوگرایی می‏شمارد و پایه‏گذار آن را مرحوم مدرس می‏داند و با تفکیک میان جریان ملی ـ مذهبی از جریان روشن‏فکری دینی معتقد است که روشن‏فکران دینی به دنبال عقل آزاد و نفی هر گونه ایدئولوژی هستند؛ حال آنکه ملی ـ مذهبی‏ها به دنبال بومی کردن مدرنیته و مؤلفه‏های آن در ایران‏اند. در این گفت‏وگو جریان دوم خرداد از این زاویه مورد نقادی قرار گرفته است.

۴.

نحله های روشنفکری در ایران

مصاحبه شونده: حاتم قادری

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۳۷۵۱

شاخص اصلى روشنفکرى این است که منتقد و مخالفِ نظام فکرى مسلط بر جامعه است. در تاریخ معاصر ایران، روشنفکران را مى‏توان به پنج گروه دسته‏بندى کرد: رمانتیک‏ها، عقل‏گرایان، احیاگرها، ایمان‏گرایان و کسانى که در حال گذار از مدرنیته هستند. روشنفکران دینى در سال‏هاى اخیر به روشنفکران سکولار نزدیک شده‏اند؛ ولى این نزدیکى چندان قوى نیست.

۵.

ارزیابی جنبش سبز در ایران

نویسنده: غلامعلی شکری خالد اسماعیل زاده محسن رفیعی

منبع: زریبار سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۸۷ شماره ۶۵ و ۶۶

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۰۶ تعداد دانلود : ۱۲۸۵

زندگی به همان اندازه که نیازمند تغذیه است به تنفس نیازمند است، احمقانه تر از این نیست که جامعه بشری به خاطر مصرف بیشتر راه تنفس را ببندد و زیست را به نابودی بکشاند. مقاله حاضر کوششی است درجهت ارزیابی موقعیت و حرکت جمعی طر فداران محیط زیست که یکی از مباحث عمده در عرصه عمومی ایران است. نگارنده پس از ارائه مقدمه ای در باب محیط زیست وتاریخچه شکل گیری تشکل های زیست محیطی و جنبش سبز در جهان سعی می کند به بحث مناقشه انگیز جنبش سبز درایران بپردازد. به نظر نگارنده حرکت جمعی سبزها در ایران از حداقل ویژگی های مشترک جنبش های اجتماعی (مانند: وجود شبکه ای غیر رسمی، گفتمان آگاهی بخش و روشنگری وتوان و فرصت اعتراض سیاسی) برخوردار نمی باشد ولی وجود یک گرایش سیاسی ـ اجتماعی سبز در ایران احساس می گردد. در این ارزیابی از منابع کتابخانه ای همچون کتاب، نشریات و نمایه داخلی و اینترنت استفاده شده است.

۶.

جنبش دانشجویی و کوشش برای نقد قدرت

نویسنده: حسین بشیریه مراد ثقفی محمد حیدری جلال بشاریت علیرضا اشراقی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۶

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۳۱۸۴

نویسندگان، در مقام پاسخ به این پرسشند که وضعیت فعلى جنبش دانشجویى چگونه است و این جنبش چه اهدافى دارد و از آنچه انتظارى مى‏توان داشت.

۷.

نگاهی به گفت و گوی حمید اشرف و تقی شهرام

نویسنده: حمید اشرف تقی شهرام

منبع: چشم انداز ایران دی و بهمن ۱۳۸۹ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۵۴۱ تعداد دانلود : ۱۱۴۳

۸.

رخدادهای انتخابات 1388 از چشم انداز تحلیل چارچوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیدرضا جلایی پور آرش نصر اصفهانی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: تحلیل محتوای کیفی تحلیل چارچوب فضای فرهنگی جنبش سبز انتخابات 1388

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۵۳۶ تعداد دانلود : ۱۲۷۲

در این مطالعه، موضوع تعامل میان رهبری جنبش ها با بدنة اجتماعی آن ها با توجه به حوادث پس از انتخابات در سال 1388 در ایران بررسی شده است. برای این کار، از رویکرد تحلیل چارچوب استفاده شده که در سال های اخیر در بررسی جنبش های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. این رویکرد به اهمیت چارچوب های تفسیری در قابل فهم کردن وضعیت موجود برای مخاطبان جنبش و تأثیر آن بر توان بسیج گری رهبری جنبش می پردازد. نتایج تحقیق از تحلیل محتوای کیفی متن سخنرانی ها و بیانیه ها در یک دورة دو ساله به دست آمده است. نگارندگان در این مقاله، چارچوب بندی رهبری جنبش قبل و بعد از انتخابات را به سه دورة مجزا تقسیم و ویژگی های هر مرحله را بیان کرده و بر این اساس، نتیجه گرفته اند که پویش های درونی جنبش در طی رخدادهای اجتماعی، رهبران را نیز دچار تغییر می کند و چارچوب بندی آن ها را از وضعیت موجود تحت تأثیر قرار می دهد.

۹.

انقلاب یا جنبش

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۳ شماره ۵۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۴۵۸

۱۰.

جامعه شناسی جنبش دانشجویی

نویسنده: حمیدرضا جلایی پور

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۷۹ شماره ۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۳۹۸

در این مقاله پنج تحلیل از جنبش دانشجویى مطرح شده است و در پاره‏اى موارد سعى شده تا جنبش دانشجویى ایران نیز در آن قالبها جاى داده شود. توسعه کمى دانشجویان، نقش‏آفرینى در مبارزه طبقه کارگر بر ضد سرمایه‏داران، ایفاى یک نقش سمبولیک، مشارکت در قدرت و دخالت در فرهنگ‏سازى پنج تحلیلى هستند که در مقاله آمده‏اند.

۱۱.

اصلاحات و سؤالات اساسی

نویسنده: علیرضا شجاعی زند

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۷۹ شماره ۳

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۲۷۱

در این مقاله ابتدا بر ضرورت تبیین پدیده اصلاحات و ابعاد و ویژگى هاى آن تأکید شده، سپس معناى عامیانه و تخصصى آن و نیز آنچه موجب پشتیبانى مردم از اصلاحات مى گردد، بیان گردیده است. همچنین تفاوت انقلاب و اصلاح به معناى تخصصى و ضرورت اصلاح در جامعه ایران پس از انقلاب اسلامى بررسى شده است.

۱۲.

لایه های جنبشی جامعه ایران؛ دو جنبش کلان و ده جنبش خرد اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حمیدرضا جلایی پور

منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال هفتم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۸)

کلید واژه ها: جنبش خرد اجتماعی جنبش کلان اجتماعی جنبش فراگیر سیاسی جنبش مبتنی بر پیشروی آرام

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۵۷

در این مقاله جامعه کنونی ایران از منظر دو «گونه» جنبش و به روش کیفی توصیف و تفسیر می شود. طبق این مطالعه ایران دارای پتانسیل جنبشی باقابل توجهی است. این جامعه میزبان دو جنبش «کلان» (جنبش «مردمی-مذهبی-ضدآمریکایی» و جنبش «دموکراسی خواهی») است. جنبش اول غیر از امکانات جامعه از امکانات دولت نیز برخوردار است اما جنبش دموکراسی خواهی با ده جنبش مبتنی بر پیشروی آرام در رابطه متقابل قرار دارد. این جستار نشان می دهد اولاً، یکی از راه های موثر تخلیه جنبش های اجتماعی تقویت سازوکار مردم سالاری است. ثانیاً، ممکن است بتوان تظاهرات جنبش دموکراسی خواهی را در خیابان ها کنترل کرد ولی آن را نمی توان در درون جامعه محو نمود. زیرا این جنبش به جنبش های دهگانه ای مرتبط است که در بطن زندگی روزانه مردم در جامعه به حیات خود ادامه می دهد و به راحتی محو شدنی نیست

۱۳.

آسیب شناسی اصلاحات در ایران

مصاحبه شونده: حاتم قادری

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۸

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۱۹۳

اگر جامعه ما دچار اصلاحات بنیادى نشود، حتى حفظ مجموعه‏اى به نام «ایران» دشوار خواهد بود. اصلاحات معطوف به آزادى نیازمند لایه‏هاى اجتماعى مناسبى است که در جامعه ما شکل نگرفته‏اند و نیز باید به دریافت مناسبى از مقولات و مفاهیم موجود در جریان مدرنیته و مدرنیزاسیون برسیم. بخشى از اصلاح‏طلبان، قدرت‏جویان سال‏هاى قبل هستند که دچار تحول شده‏اند. اصلاح‏طلبان برخى اشکالات ساختارى مشترک با جناح مقابل دارند و نتوانسته‏اند این مشکلات را حل کنند.

۱۴.

خاستگاه جنبش جوانان در ایران

نویسنده: مسعود غفاری علی اصغر قاسمی

منبع: پژوهش علوم سیاسی ۱۳۸۶ شماره ۴

کلید واژه ها: ایران دموکراسی شکاف نسلی جنبش جوانان

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۱۹۴

این مقاله به دنبال تبیین خاستگاه جنبش جوانان ایران در فاصله زمانی 1380ـ1350 است. در این سه دهه جنبش جوانان یکی از جنبش های اجتماعی مهم در عرصه سیاسی کشور بوده است. برای تبیین خاستگاه این جنبش دو متغیر «شکاف نسلی» و «دموکراسی» بررسی شده و نتایج حاصل نشان می دهد خاستگاه جنبش جوانان در ایران تقابل دموکراسی و اقتدارگرایی بوده است نه شکاف نسلی. در تحلیل های این مقاله علاوه بر آمارهای رسمی از نتایج برخی نظرسنجی ها نیز استفاده شده است.

۱۵.

آدم های سیاسی، روشن فکران دینی

ناقد: محمدحسن روزبه مصاحبه شونده: بیژن عبدالکریمی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۶ شماره ۸۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۱۲۷ تعداد دانلود : ۱۱۷۰

۱۶.

جامعهٔ نزاری قهستان از نگاه محتشم ناصرالدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم معزی

منبع: جستارهای تاریخی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲

کلید واژه ها: اسماعیلیه نزاریان قهستان نصیرالدین طوسی اخلاق محتشمی محتشم ناصرالدین

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۰۷۸

در قرن هفتم هجری (سیزدهم میلادی) قهستان در کنار الموت و شام یکی از سه مرکز بزرگ نزاریان به شمار می رفت و پس از حملهٔ مغول و پیش از یورش هولاکو گسترش و اهمیت چشمگیری یافت. از وضعیت اجتماعی و روابط درونی این جامعه کسی آگاهی چندانی نداشت. کسانی که بیرون از آن بودند با کینه و پیشداوری از نزاریان خبر دادند. معدود منابعی نیز که از درون جامعهٔ نزاری باقی ماند بیشتر کتاب ها و رساله های اخلاقی بود که خواجه نصیرالدین طوسی به سفارش رئیس نزاریان قهستان، محتشم ناصرالدین تألیف یا ترجمه کرد. در نبود منابع دیگر شاید بتوان از همین کتاب های اخلاقی به ویژه اخلاق محتشمی دربارهٔ درون جامعهٔ نزاری آگاهی های بیشتری یافت. فرض بر آن است که علاقه مندی ناصرالدین محتشم، رئیس و اندیشمند جامعه نزاری، سفارش دهندهٔ اصلی این گونه کتاب های اخلاقی نه از سر تفنن و سرگرمی ادیبانه، بلکه سودمندی آن را برای جامعهٔ نزاری معاصر خود در نظر داشت. او اخلاق محتشمی را آگاهانه گزینش کرد و ترجمه و تدوین آن را به خواجه نصیرالدین واگذارد. بنابراین، کتاب را باید همچون نسخهٔ پزشکی آشنا با بیماری های جامعهٔ نزاری قهستان دانست. اگر دردها از چشم بیرونیان پوشیده بود، داروهای شفا بخش در این کتاب آشکار است. این مقاله بر آن است تا کتاب اخلاق محتشمی را از راه نقد درونی و بیرونی تاریخی بازکاود و اوضاع اجتماعی نزاریان قهستان را در فاصلهٔ سال های 617 تا 654 هجری در مقایسه با آگاهی های پراکندهٔ بیرونیان بازنماید.

۱۷.

نقد و بررسی جریان های روشنفکری ایران

نویسنده: تقی رحمانی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۹

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۰۸۷

روشنفکر کسى است که سنت و قدرت را نقد مى‏کند. روشنفکرى در ایران سه شاخه اصلى داشته است: لائیک؛ مارکسیستى و و روشنفکرى دینى. دو گروه اول هر چند به نقد قدرت پرداختند، ولى چون نقد سنت نکردند، کارشان ناقص و ناتمام ماند. ولى روشنفکران مذهبى نخست به نقد سنت پرداختند و در نقد قدرت هم موفق بودند. روشنفکر مذهبى در مقابل سنت است و نه در مقابل لائیک‏ها یا مارکسیست‏ها یا مدرنیته. ما نقاد مدرنیته هستیم؛ ولى مدرنیته را نفى نمى‏کنیم.

۱۸.

روشنفکری؛ گذشته، حال و آینده

مصاحبه شونده: محمد مددپور

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۰ شماره ۱۴

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۲۰۸۳

متن زیر حاصل گفت‏وگویى است که ماهنامه اندیشه حوزه با آقاى مددپور انجام داده و روزنامه کیهان آن را نقل کرده است. آقاى مددپور با ریشه‏یابى جریان روشنفکرى غرب در رنسانس و مدرنیته، به طبقه‏بندى روشنفکران ایران قبل و بعد از انقلاب پرداخته است. ایشان جریان روشنفکرى در دهه دوم انقلاب را به دو گروه «لیبرال‏هاى مسلمان» و «لیبرال‏هاى لائیک» تقسیم مى‏کند و گروه اول را به سه گروه «لیبرال‏هاى تئوریک»، «لیبرال‏هاى پراتیک» و «ژورنالیست‏هاى لیبرال» دسته‏بندى مى‏نماید. به اعتقاد وى، استحاله لیبرالیسم آغاز شده است و این روند به استیلاى دین و فرهنگ دینى خواهد انجامید.

۱۹.

نگرورزی در موج چپ نو در ایران

نویسنده: طوس طهماسبی

منبع: راهبرد یاس ۱۳۸۴ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۱۹۶۵ تعداد دانلود : ۹۶۷

۲۰.

گذار از روشن فکری دینی؟

نویسنده: محمد قوچانی

منبع: بازتاب اندیشه ۱۳۸۴ شماره ۶۵

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران جنبش ها در ایران

تعداد بازدید : ۱۹۴۶

نویسنده معتقد به مفهومی به نام روشن‏فکری دینی است و چون این روشن‏فکری دینی را در حال گذار می‏داند معتقد است باید از آن پاسداری کرد. در توضیح ابتدا با نگاهی اجمالی به روند شکل‏گیری و تحولات روشن‏فکری دینی پرورنده آن را دکتر شریعتی و پدرش را مهدی بازرگان می‏داند که تاکنون ادامه داشته است. در این مسیر تاریخی روشن‏فکران دینی گاه دچار ارتداد مارکسیستی و گاهی دچار ارتجاع لائیتیسه شده‏اند و در حد وسط با دکتر سروش ادامه یافته است. آغاز روشن‏فکری دینی با فقر فلسفه شریعتی همراه بود و در ادامه دچار فقر تاریخی‏دانی. اولی به ستیز با روحانیت و ارتداد مارکسیستی رسید پس دومی نباید در شرایط گذاری که در آن قرارداد این تجربه را تکرار کند. راه توسعه جز از راه اصلاح‏طلبی دینی نمی‏گذرد پس با تکرار آن تجربه توسعه را به عقب نیاندازیم و اصلاح‏طلبی را از دین جدا نکنیم.

درخت حوزه‌های تخصصی