۱. بوروکراسی دولتی و خروج برخی نیروهای متخصص از ایران: درآمدی مقایسه ای نویسنده: مسعود غفاری فریبا ترجمان منبع: دولت پژوهی سال اول تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲ کلید واژه ها: دولت ناکارآمدبوروکراسی ناکارآمدخروج نیروهای متخصص حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران چالشها و فرصت های ایران در جهان کنونی چالشهای داخلی تعداد بازدید : ۵۳۳ چکیده تعداد دانلود : ۳۲۴ در زمینه ی نقش دولت در توسعه دیدگاه های مطرح شده به طور کلی به دو دسته قابل تقسیم اند. کسانی که برای دولت قائل به نقش حداقلی هستند و تاکید بر جامعه و نقش آن دارند و کسانی که برای دولت نقش حداکثری قائل هستند و دولت را کارگزار اصلیِ توسعه می دانند. «پیتر اونز» در دسته دوم قرار می گیرد و مفهوم دولت ناکارآمد را در مقابل دولت کارآمد معرفی می کند. از زمان شکل گیری دولتِ مدرن در ایران و توسعه ی بوروکراسی شاهدِ ناکارآمدی آن بوده ایم؛ تداوم این مسئله به ناکارمدی دولت، خروج نیروهای متخصص از کشور و تعمیق توسعه نیافتگی کشور انجامیده است. پژوهشِ حاضر تلاش دارد تا رابطه ی بوروکراسی ناکارآمد و خروج نیروهای متخصص از ایران در دولت نهم و دهم در قالب این فرضیه که ناکارآمدی بوروکراتیک در ایران از عوامل تاثیرگذار بر خروج نیروهای متخصص است؛ مورد بررسی قرار دهد. در این راستا تاکید بر بوروکراسی کارآمد و انطباق آن با بوروکراسی وبری سبب می شود تا در کنار نظریه ی اونز، نظریه ی بوروکراسی وبر نیز به کار گرفته شود. در نهایت بررسی عناصر کلیدی بوروکراسی مبتنی بر اقتدار عقلانی- قانونی در ترکیب با ویژگی های دولت های کارآمد و ناکارآمد و نظریه ی جاذبه و دافعه می تواند معیار مناسبی باشد، تا نشان دهد چگونه دولت می تواند با کاستن از نقش های خود و جذب نیروهای متخصص و توانمند، خود را از جرگه ی دولت ناکارآمد خارج و به دولت کارآمد نزدیک و به این شیوه زمینه را برای کاهش روندِ خروج نیروهای متخصص از کشور و در نهایت تحقق توسعه فراهم آورد.
۲. جامعه شناسی تاریخیِ دولت و نسبت آن با مناسبات اجتماعی تولیدی ایران در عصر نظام الملک نویسنده: محمدامیر احمدزاده منبع: دولت پژوهی سال اول زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ کلید واژه ها: جامعه شناسی تاریخیخواجه نظام الملکدولت به مثابه تصاحبدولت به مثابه اداره امور حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران اقوام در ایران تعداد بازدید : ۴۱۸ چکیده تعداد دانلود : ۲۶۰ در بررسی ساختار قدرت سیاسی و مناسبات آن با جامعه و الگوی تولید می توان گفت ماهیتِ دولت در عصر نظام الملک بر مبنای اصل تمرکز قدرت چرخیده و عمدتاً ماهیت مالک الرقابی داشته است. مسئله ی نوشتار حاضر این است که چرا و متأثر از چه مولفه های جامعه شناختی فرهنگی مناسبات قدرت سیاسی با جامعه و نیروهای تولید در عصر نظام الملک این گونه بود؟ با روش تحلیلی و وارسی منابع تلاش داریم تا ماهیت و عملکرد دولت که از آن به عنوانِ «دولت به مثابه تصاحب امور» تفسیر خواهد شد، به صورت بندی جدیدی از گزاره های تاریخی بپردازیم. با مراجعه به گزاره های تاریخی این رویکرد اثبات می شود؛ زیرا سلجوقیان در آغاز راه، حکمرانی خود را با شمشیر و تغلّب بر ایران هموار کردند؛ خاستگاه غیر ایرانی داشتند و در ادامه ی تصاحب سرزمینی به رغم به کار گرفتن دیوان سالاران ایرانی همواره این گروه نخبگان اداری جان خود را در نزاعِ قدرت از دست دادند. از منظر اقتصادی نیز حاکمان سلجوقی ضمن تصاحب تمام منابعِ قدرت و ثروت، چیدمان پیشین و شکل یافته ی طبقات و گروه های اجتماعی ایران را بر هم زده و با تحکیم ساختار قدرت اقتصادی کالایی و بی ثباتی مالکیت نظام ارضی مانع از دگرگونی اساسی شدند. با اعمال شیوه اقتصاد مبتنی بر حیات کوچروی و توسعه الگوی زمینداری اقطاعی امکان انباشت سرمایه و گردش آن تقلیل یافت و به رغم توسعه ی حجم امور اقتصادی و گسترش سرزمین های تحت سیطره در این مقطع پر اهمیت تاریخی، شاهد تکوین مراحل تحول و جهش در این دوره نیستیم؛ بلکه حوادث عظیم این دوره صرفاً در درون یک دایره ی بسته رخ داد که دولت صاحب امور آن را کنترل می کرد. دولت به مثابه تصاحب با اتخاذ و تعمیم نظام ارباب رعیتی در عرصه های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تقویت می شد. دولت متمرکزِ عصر نظام الملک از شرایط برای نهادینه کردن تسلط خود بهره گرفت؛ اما برای گذار به مرحله تحول اساسی، حرکت جهش سازی صورت نگرفت.
۳. بررسی تأثیر ایدئولوژی و تفکر سیاسی در به کارگیری عناصر تصویری در آثار نقاشی انقلاب اسلامی نویسنده: مرتضی اسدی احمد نادعلیان منبع: نگره بهار ۱۳۹۲ شماره ۲۵ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی مطالعات هنر هنرهای زیبا هنرهای تجسمی طراحی، نقاشی ایران و اسلام حوزه‌های تخصصی مطالعات هنر تاریخ هنر تاریخ هنر جهان هنر معاصر ایران حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۱۴۹ چکیده تعداد دانلود : ۶۲۵
۴. فیلسوف - پیامبر به عنوان زمامدار آرمانى در اندیشه سیاسى ایران میانه نویسنده: دال سِونگ یو منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۱ شماره ۳ (پیاپی ۵۱) حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی حکومت اسلامی تعداد بازدید : ۵۵۷ چکیده تعداد دانلود : ۲۷۱
۵. بررسی اثرات آزادسازی های مالی بر بازار سهام در اقتصاد ایران نویسنده: شهزاد برومند میر حسین موسوی علی شهابی منبع: راهبرد سال بیست و یکم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۶۴ کلید واژه ها: بازارهای مالیتوسعه مالیبازار سهامآزادسازی مالی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۱۰۹ چکیده تعداد دانلود : ۳۹۶ هدف از آزادسازی بازارهای مالی که غالب کشورهای در حال توسعه در دهه های اخیر آن را دنبال کرده اند، تحرک بخشیدن به پس انداز داخلی، جذب سرمایه خارجی و بهبود کارایی استفاده از منابع مالی بوده است. این مقاله اثرات آزادسازی های مالی روی بازار سهام را در اقتصاد ایران مورد بررسی قرار می دهد. بدین منظور با استفاده از داده های فصلی دوره (2:1387ـ1:1373) و با به کارگیری تکنیک خودرگرسیونی برداری و تجزیه و تحلیل های هم انباشتگی به بررسی این موضوع پرداخته شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که آزادسازی بازارهای مالی در بلندمدت به واسطه توسعه سیستم مالی اثر مثبت روی شاخص کل قیمت بازار سهام دارد، اما در کوتاه مدت این سیاست اثر معنی داری بر شاخص کل قیمت سهام ندارد.
۶. تأملی در بازار: مطالعة تحولات بازار در دهة اول پس از انقلاب اسلامی نویسنده: مهدی حسین زاده فرمی ضحی معتمدی منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هشتم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۶ کلید واژه ها: دولتجامعه مدنیانقلاب اسلامیبازارصندوق های قرض الحسنه حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۰۱۲ چکیده تعداد دانلود : ۴۸۴ بازار سنتی ایران به عنوان یکی از گروه های تأثیرگذار در پیروزی انقلاب اسلامی مطرح بود. پس از پیروزی انقلاب، رابطه بازار با دولت دگرگون شد. در بررسی این دگرگونی، دو فرضیه قابل طرح است؛ اول، استقلال بازاریها از دولت و دوم، تسلط دولت بر بازار و اصناف. پس از ارائه شواهدی از طریق روش تحقیق تاریخی، به نظر میرسد هر دو فرضیه به واقعیت های بازار پس از انقلاب اشاره میکنند. نتیجه این مطالعه نشان میدهد که در دهه اول پس از انقلاب اسلامی، رابطه بازار با دولت دچار دگرگونی شد؛ یعنی با پیوستن بخشی از بازار به دولت، بخش دولتی بازار شکل گرفت و مناصب مهم دولتی به آنها اختصاص یافت و بخش غیرسیاسی بازار نیز پس از انقلاب، به حالت انزوا گرایید و قدرت خود را در جامعه مدنی از دست داد.
۷. آسیب شناسی نقش الگویی رهبران جامعه در تداوم انقلاب اسلامی ایران نویسنده: علی اکبر شایسته نژاد منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هشتم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲۷ کلید واژه ها: انقلاب اسلامی ایرانمفهوم الگواهمیت نقش الگویینقش الگویی رهبرانآسیب شناسی الگوها حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۹۶۷ چکیده تعداد دانلود : ۴۶۱ به دلیل ارتباط عمیق مردم با رهبران خود در جمهوری اسلامی ایران، الگو پذیری مردم از رهبران جامعه به ویژه رهبران دینی، زمینه بسیار خوبی برای پیروزی و حفظ انقلاب اسلامی ایران بوده است. استمرار این نقش ارزشمند، نیازمند مراقبت جدی و عمیق از ابتلای به آسیب هاست. نگارنده پس از تبیین مفهوم الگو و اهمیت نقش الگویی از نظر قرآن و پیشوایان دین، به آسیب شناسی آن پرداخته و اموری چون دنیا زدگی، چندگانگی الگوها، نفوذ فرصت طلبان، سازش کاری، عوام فریبی و عدم شناخت زمان را از عوامل تخریب الگوها خوانده و برای حل این مشکل، باور منزلت الگو بودن، حفظ ارتباط با مردم، باورِ خردورزی مردم و برخورد قاطع با عوامل مزاحم را مهم خوانده است.
۸. دورنمای محیط کسب و کار در لایحه برنامه پنجم توسعه کشور نویسنده: محمد خضری منبع: مطالعات راهبردی سال سیزدهم تابستان ۱۳۸۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) کلید واژه ها: توسعه اقتصادیبرنامه پنجم توسعهفضای کسب و کارمحیط سرمایه گذاری حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد خرد اقتصاد جمعیت و اقتصاد کار بازارهای خاص نیروی کار سیاست گذاری حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۲۴۷ چکیده تعداد دانلود : ۱۰۱۸ این مقاله سیاست های لایحه برنامه پنجم توسعه را از منظر تاثیر اجرای آنها بر فضای کسب و کار کشور بررسی میکند. در سیاست های کلی ناظر بر برنامه پنجم، بهبود محیط کسب و کار به عنوان راهبرد اساسی تحقق رشد مستمر و پرشتاب اقتصادی، گسترش عدالت اجتماعی و ارتقای استاندارد زندگی مردم قلمداد شده است. در لایحه برنامه پنجم توسعه، که قاعدتاً باید در چارچوب سیاست های کلی و معطوف به اهداف آن تنظیم شده باشد، نیز بر بهبود فضای کسب و کار به مثابه راهبردی مؤثر برای توانمندسازی مردم در برابر فقر، بیکاری و تورم و نیز برای شکوفایی بیشتر اقتصاد کشور تاکید شده است. در این مقاله، برخی از عمده ترین آسیب های لایحه برنامه پنجم از منظر راهبرد بهبود محیط کسب و کار بررسی و تحلیل شده است.
۹. بررسی پایگاه اجتماعی هیات وزیران جمهوری اسلامی ایران (1388-1368) نویسنده: محمدرحیم عیوضی ملیحه رمضانی منبع: راهبرد یاس زمستان ۱۳۸۹ شماره ۲۴ کلید واژه ها: پایگاه اجتماعینخبگان سیاسیپایگاههیات وزیران حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۸۱۵ چکیده تعداد دانلود : ۷۷۰ بررسی پایگاه اجتماعی نخبگان و رجال سیاسی از جمله مباحث مهم در حوزه جامعه شناسی سیاسی است. اهمیت این موضوع از آن جهت است که با مطالعه پایگاه اجتماعی رجال سیاسی می توان به ساخت قدرت سیاسی و موقعیت اجتماعی رجال و نخبگان سیاسی جامعه پی برد. از آنجایی که رجال سیاسی از نیروهای مؤثر در سیاست گذاری محسوب می شوند، این موضوع از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. از طریق مطالعه سن، جنس، تحصیلات و امتیازات علمی، شغل، منابع درآمد و ... می توان پایگاه اجتماعی افراد را مورد بررسی قرار داد. این مقاله با روش توصیفی و تحلیل اطلاعات مربوط به هیات وزیران از قبیل سن، جنس، شغل و ... درصدد است، پایگاه اجتماعی اعضای کابینه های جمهوری اسلامی ایران در فاصله سال های 1388- 1368 را مورد بررسی قرار داده و به نتایجی در رابطه با پایگاه اجتماعی رجال و نخبگان سیاسی در سطح هیات وزیران جمهوری اسلامی ایران دست یابد. داده های پژوهش حاکی از آن است، پایگاه اجتماعی هیات وزیران ایران در فاصله سال های 1388- 1368 متعلق به طبقه متوسط جامعه بوده است. همچنین پایگاه اجتماعی اعضای کابینه های سه رئیس جمهور ایران (هاشمی رفسنجانی، سیدمحمد خاتمی، محمود احمدی نژاد) از لحاظ شاخص های مربوط به پایگاه اجتماعی و آمار ارقام مربوط به هر یک از این معیارها با یکدیگر دارای تفاوت بوده است.
۱۰. ارزیابی فرهنگی دولت دهم نویسنده: سید مهدی غنی منبع: چشم انداز ایران دی و بهمن ۱۳۸۹ شماره ۶۵ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۵۸۳ چکیده تعداد دانلود : ۳۰۱
۱۱. مولفه های امنیت سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در افق چشم انداز 1404 جمهوری اسلامی ایران نویسنده: محمدعلی تصدیقی منبع: مهندسی فرهنگی سال چهارم مرداد و شهریور ۱۳۸۹ شماره ۴۳ و ۴۴ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۲۶۲۲ چکیده تعداد دانلود : ۱۱۳۵
۱۲. مسئولیت همگانی، امر به معروف، نهی از منکر و قانون اساسی نویسنده: منصور میراحمدی حسین جدی منبع: علوم سیاسی باقرالعلوم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۵۲ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۴۳۷ چکیده تعداد دانلود : ۶۶۲
۱۳. رانتیریسم و تاثیر آن بر رابطه دولت و احزاب در ایران (1330-1357) نویسنده: سید جواد امام جمعه زاده سید داود معصومی منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال اول بهار و تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱ کلید واژه ها: مصرف گراییطبقه متوسطرانتیریسمدولت پهلویناکارآمدی احزاب حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران احزاب تعداد بازدید : ۱۶۰۱ چکیده تعداد دانلود : ۷۴۴ یکی از کارکردهای احزاب سیاسی تجمیع و تألیف خواسته های مردم و انتقال آن خواسته ها به دستگاه سیاسی و نمادهای تصمیم گیری است. همان طور که موریس دوورژه می گوید: احزاب چون ترجمان نیروهای اجتماعی به شمار می روند و خواسته های گروه، طبقه، و نیروی اجتماعی ای را که از آن برآمده اند تأمین می کنند. این هدف از طریق کسب و حفظ قدرت توسط احزاب معمولاً در نظام انتخاباتی تحقّق می یابد. بررسی کارکرد احزاب در جامعه ایران، نشان دهنده آن است که احزاب به ویژه از زمان کودتای 28 مرداد تاکنون ناکارآمد بوده اند. استدلال این مقاله آن است که ماهیت رانتیر دولت در دهه چهل و پنجاه شمسی از جمله دلایل ناکارآمدی احزاب سیاسی بوده است. دولت قبل از انقلاب، با توان اقتصادی حاصل از درآمدهای رانتی توانسته بود به حمایت از مصرف گرایی و تأمین نیازهای اوّلیه زندگی عامّه مردم بپردازد، و آنها را از گرایش به فعّالیت های سیاسی در چارچوب احزاب و دیگر گروه ها برای پیگیری خواسته هایشان باز دارد؛ همچنین درآمدهای مالیاتی این توان را به دولت می داد که با درآمدهای رانتی، احزاب دولتی کاملاً وابسته ای را به وجود آورد و به کنترل و سرکوب احزاب مخالف بپردازد.
۱۴. مقایسه تطبیقی الگوی مصرف منابع ایران با کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه نویسنده: علیرضا امینی علیرضا فرهادی کیا منبع: مجلس و پژوهش سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۶۲ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بخشی،اقتصاد صنعتی،کشاورزی،انرژی،منابع طبیعی،محیط زیست اقتصاد انرژی انرژی و رشد حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۸۶۴ چکیده تعداد دانلود : ۴۱۴
۱۵. طرح سامان دهی تبلیغات دینی نویسنده: یعقوب توکلی منبع: سوره تابستان ۱۳۸۸ شماره ۴۳ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی فرهنگ و سیاست فرهنگ رسمی و سیاست حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ برنامه ریزی و مهندسی فرهنگی تعداد بازدید : ۹۸۸ چکیده تعداد دانلود : ۴۸۴
۱۶. مقایسه نظام جوایز صادراتی ایران با کشورهای منتخب نویسنده: خشایار سیدشکری منبع: مجلس و پژوهش سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۶۱ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت سیاست های تجاری حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد برنامه ریزی و سیاست گذاری سیاست های تجاری،سیاست تحرک عوامل،سیاست های ارزی حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۶۳۸ چکیده تعداد دانلود : ۳۰۳
۱۷. تاثیر ترکیب هزینه های دولت بر فساد مالی در اقتصاد ایران نویسنده: عزت الله عباسیان محمدمعین جهانگیر منبع: اطلاعات سیاسی اقتصادی ۱۳۸۸ شماره ۲۶۴ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۵۴۳ چکیده تعداد دانلود : ۶۸۹
۱۸. بررسی و مقایس سیاست های حمایتی تجاری ایران با کشورهای عمدی طرف تجاری نویسنده: فتح الله تاری سید محسن علوی منش منبع: مجلس و پژوهش سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۶۱ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد بین الملل تجارت سیاست های تجاری حوزه‌های تخصصی اقتصاد توسعه اقتصادی،تغییر تکنولوژیکی،رشد برنامه ریزی و سیاست گذاری سیاست های تجاری،سیاست تحرک عوامل،سیاست های ارزی حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۳۰۳ چکیده تعداد دانلود : ۴۹۲
۱۹. شالوده شکنی اصل چهل وچهارم قانون اساسی نویسنده: محسن خلیلی منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی دوره پنجم اسفند ۱۳۸۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) کلید واژه ها: شالوده شکنیخبرگان قانون اساسیاصل چهل وچهار قانون اساسیزمانه تدوین متن قانون اساسیتئوری انقلاب اسلامی حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۹۶۱ چکیده تعداد دانلود : ۳۹۶ تولید هر متن در شرایط ویژه و با درجه های متفاوتی از انتخاب و در پیوندی خاص با قدرت صورت می پذیرد و به همین شکل در دسترس خوانندگانی قرار می گیرد که شرایط متفاوتی دارند. تحلیلگران گفتمان بر این عقیده اند که با توجه به فقدان واقعیت اجتماعی ناب، گفتمان خنثی و بی طرف نیز وجود ندارد، بلکه ما با گفتمان ها یا متن های وابسته به اشخاص، جناح ها، ایدئولوژی ها و فرهنگ های خاص مواجهیم؛ اما شناخت دیدگاه ها و موضع گیری های اجتماعی، سیاسی و ایدئولوژیک نویسنده که هم در متن و هم در خارج از آن پنهان است، بدون توجه به اینکه افراد گوناگون به متن یا گفتار به شیوه های مختلف می نگرند، کمابیش غیرممکن است؛ بنابراین باید به متن به مثابه یک کل معنادار نگریست که این معنا لزوماً در خود آن نیست. وانگهی هیچ متن خنثی و بی طرفی وجود ندارد زیرا با تاثیر پذیری از بافت یا زمینه اجتماعی ـ فرهنگی، دارای بار ایدئولوژیک می شود تنها به آن دلیل که هر متنی در شرایط و موقعیت خاص تولید می شود و ازاین رو همیشه رنگ خالق خود را با خود همراه دارد. متن اصل چهل وچهار قانون اساسی ایران واجد معنا و زاییده بافتاری ویژه است. کوشش نگارنده بر آن است که با کاربست «شالوده شکنی ـ واسازی» نشان دهد که چهره حقیقی متن اصل چهل وچهار چه بوده و در زمانه تولید متن، از آنْ چه معناهایی استدراک می شده است. شالوده شکنی در حقیقت نشان می دهد هر متنی دو برداشت را در بردارد: برداشت نخست، برداشتی وفادارانه به متن و بیانگر تعیین کنندگی یک سویه آن است؛ ولی برداشت دوم شالوده شکنانه است و نشان می دهد چه مفاهیمی در مرز و حاشیه های متن، حذف، طرد و یا سرکوب شده اند. در زمانه وجود گوناگونی برداشت ها از اصل چهل وچهار، نیازمند فهم آنچه هستیم که در واقع رواج داشته تا بفهمیم با برداشت های امروزی چه تفاوت هایی یافته است. آیا در عمل اصل چهل وچهار قانون اساسی قابل اجراست؟
۲۰. تاملی بر سلسله مراتب هنجارها در نظام حقوقی جمهوری اسلامی نویسنده: محمدرضا ویژه منبع: راهبرد ۱۳۸۸ شماره ۵۰ حوزه های تخصصی: حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی مسایل ایران بررسی ساختار اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی تعداد بازدید : ۱۴۶۸ چکیده