فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۶۰ مورد.
حوزه های تخصصی:
جریان های سیاسی پس از انقلاب اسلامی ایران تاکنون انشعاب های متعددی به خود دیده است. به گونه ای که هر جریانی، حتی تازه تأسیس بعد از مدت نه چندان طولانی به انشعاب و چندگانگی دچار می شود. انشعاب ها در جریان های سیاسی در بسیاری موارد به انحلال جریان و یا تقابل و نزاع های سیاسی منجر می شود. علت کاوی این انشعاب ها گام اولی است که می توان برای ایجاد ثبات در جریان ها و احزاب سیاسی داخل برداشت، زیرا سیر تحولات سیاسی به گونه ای است که نشان از ادامه داشتن این روند در جریان های سیاسی دارد. در تحقیق حاضر علت کاوی این مسئله بر مبنای الگوی سه سطحی گفتمانی فرکلاف موردپژوهش قرار می گیرد که بر مبنای آن هر گفتمان در سه سطح متن، فرآیند تولید و کارکرد اجتماعی بررسی می شود. بر این اساس یافته های تحقیق حاضر در سطوح توصیف، تفسیر و تبیین بیان شده است. علت های بروز انشعاب در جریان های سیاسی بر اساس مفاهیم نظریه تحلیل گفتمان، از قبیل تکمیل معانی در مواجهه با معانی دیگر، تعریف گفتمان بر اساس ضد های خود، اثرگذاری تغییرات اجتماعی بر گفتمان و سازوکار مفصل بندی بیان می شود و علل انشعاب جریان ها در هر بخش بیان می گردد.
تشکل های سیاسی در گفتمان سیاسی امام خمینی(س)
حوزه های تخصصی:
عمومی شدن، مردم سالاری در جهان کنونی، ضرورت ها و الزاماتی به همراه داشته است واگرچه برخی جزء مقتضای ذات عمومی شدن و مردم سالار شدن سیاست و رژیم های سیاسی نیست، لکن در استقرار و تدوام این وضعیت موثر است. سازمان یافتگی فعالیت های سیاسی ازجمله ضرورت هایی است که به اشکال گوناگون در فضای عمل سیاسی نمود می یابد. تشکل های سیاسی گونه هایی از این سازمان یابی است. انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(س) به حکومت دیکتاتوری وابسته در ایران پایان بخشید و با تأسیس نظام جمهوری اسلامی مبتنی بر و ملهم ازآموزه های اسلام عصری نو را در سیاست ،درجهت تحقق خواست عمومی مردم بنیان گذاشت. نکته حائز اهمیت این است که از آغاز و در فرایند تأسیس نظام اسلامی ، درمورد تشکل های سیاسی، ماهیت و نوع عمل و ساختار و نقش و جایگاه آن ها ، در افکار عمومی پرسش ها و دیدگاههای مختلفی مطرح شد.آنچه هم اکنون بعد از گذشته سه دهه از تاسیس نظام اسلامی همچنان مطرح است. هدف این مقاله پرتو انداختن بر وجوه و ابعاد ناشناخته و ابهامات مربوط به احزاب و تشکل های سیاسی از طریق تبیین دیدگاه های حضرت امام خمینی(س) است. روش به کار رفته در این پژوهش اکتشافی و تحلیلی با بهره گیری از امکانات تحلیل گفتمان است.
تبیین جامعه شناختی تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز(طی دو دهه 1367-1388)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع مقاله حاضر تحلیل و تبیین تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز، به عنوان یکی از گفتمان های سیاسی موثر پس از انقلاب اسلامی است. در این چارچوب پس از مروری بر تحول گفتمان مجمع روحانیون مبارز در دولت های جنگ، سازندگی، اصلاحات و دولت اصولگرا عوامل ساختاری تحول این گفتمان بررسی گردیده است. برای تحلیل و تبیین از نظریه گفتمان لاکلاو و موفه به عنوان چارچوب مفهومی و از روش تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف به عنوان روش تحقیق بهره گرفته شده است. تحول این گفتمان طی دو دهه از اسلام (قرائت ایدئولوژیک و انقلابی اسلام) به مردم (قرائت دموکراتیک و مردم گرایانه اسلام)، ارزش های آرمانی و انقلابی به ارزش های واقع گرایانه و عمل گرایانه، عدالت به آزادی، اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار بوده است. یافته های تحقیق در سطح نخست نشان داد که عوامل ساختاری نظیر فرایند تکوین این گفتمان در یک جامعه پساانقلابی بر تحول آن اثر گذاشته است؛ از مهمترین خصائص جامعه پساانقلابی انشعاب نیروها و تحول فضای ایدئولوژیکی جامعه است. در سطح دوم عوامل ساختاری به دو گروه عوامل سخت افزاری و نرم افزاری تقسیم شدند؛ عوامل سخت افزاری نظیر تحولات جمعیتی، گسترش شهرنشینی، افزایش سواد، تحولات اقتصادی – معیشتی و عوامل نرم افزاری نظیر گذار از اقتدار کاریزماتیک به اقتدار عقلانی - قانونی، تحولات روشنفکری، تحولات رسانه ای، چیرگی موج دموکراتیزاسیون در جهان و رواج آموزه های آزادی گرایانه بوده است.
رانتیریسم و تاثیر آن بر رابطه دولت و احزاب در ایران (1330-1357)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از کارکردهای احزاب سیاسی تجمیع و تألیف خواسته های مردم و انتقال آن خواسته ها به دستگاه سیاسی و نمادهای تصمیم گیری است. همان طور که موریس دوورژه می گوید: احزاب چون ترجمان نیروهای اجتماعی به شمار می روند و خواسته های گروه، طبقه، و نیروی اجتماعی ای را که از آن برآمده اند تأمین می کنند. این هدف از طریق کسب و حفظ قدرت توسط احزاب معمولاً در نظام انتخاباتی تحقّق می یابد. بررسی کارکرد احزاب در جامعه ایران، نشان دهنده آن است که احزاب به ویژه از زمان کودتای 28 مرداد تاکنون ناکارآمد بوده اند. استدلال این مقاله آن است که ماهیت رانتیر دولت در دهه چهل و پنجاه شمسی از جمله دلایل ناکارآمدی احزاب سیاسی بوده است. دولت قبل از انقلاب، با توان اقتصادی حاصل از درآمدهای رانتی توانسته بود به حمایت از مصرف گرایی و تأمین نیازهای اوّلیه زندگی عامّه مردم بپردازد، و آنها را از گرایش به فعّالیت های سیاسی در چارچوب احزاب و دیگر گروه ها برای پیگیری خواسته هایشان باز دارد؛ همچنین درآمدهای مالیاتی این توان را به دولت می داد که با درآمدهای رانتی، احزاب دولتی کاملاً وابسته ای را به وجود آورد و به کنترل و سرکوب احزاب مخالف بپردازد.
تاریخچه ی حزب ایرانیان (4)
منبع:
حافظ بهمن ۱۳۸۸ شماره ۶۶
حوزه های تخصصی:
نوسازی سیاسی و شکل گیری احزاب در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر شکل گیری احزاب را ناشی از نوسازی سیاسی در جمهوری اسلامی می داند و فرایند تحول احزاب در ایران را بر اساس مدل هانتینگتون در خصوص جوامع دست خوش نوسازی بررسی کرده است. پدیده نوسازی سیاسی و شکل گیری احزاب در ایران را می توان از دو جنبه بررسی کرد: 1. انقلاب اسلامی، یک انقلاب مردمی بود و تقریبا تمامی طبقات جامعه در آن شرکت داشتند؛ 2. با پیروزی انقلاب، نوعی قانون اساسی تدوین شد که بر پایه دو رکن اسلامیت و جمهوریت بود. امر بنیان لازم را برای شکل گیری احزاب فراهم کرد. علاوه بر این نوسازی اقتصادی کشور در دوران سازندگی، طبقه متوسطی را ایجاد کرد که در سال های بعد، به شکل گیری احزاب در کشور کمک کرد، اما این فرایند چالش هایی را نیز در برابر نظام می گذارد که ناشی از دغدغه های حفظ قوانین اسلامی از یک سو و استمرار مشارکت مردم از سوی دیگر است. این دغدغه ها یکی از موانع گسترش احزاب و دلیل نهادینه نشدن آن هاست.
جستارى در ولایتمدارى جریان ها و احزاب سیاسى ایران
منبع:
حصون ۱۳۸۷ شماره ۱۵
حوزه های تخصصی:
پـس از پـیـروزى انـقـلاب اسـلامـى و بـا هـدایـت روحـانـیـت و مـرجـعـیـت دیـنى و رهبرى بى بـدیـل حـضـرت امـام خـمـینى (ره )، ولایت فقیه در نزد مردم به عنوان شاخص اصلى براى سـنـجش درستى همه امور به ویژه در مسائل فکرى ـ سیاسى مورد پذیرش قرار گرفت . امـام (ره ) فـرمـودند: ((پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکتتان آسیب نرسد.)) مردم این نـظـریـه امـام (ره ) را با تمام وجود پذیرفتند و خط امام و ولایت ، به عنوان تنها شاخص مـورد قـبـول مـلت نـهـادیـنـه گـردیـد. بـراى احـزاب ، گـروهـهـا و تشکل هاى سیاسى به تجربه ثابت گردید که بقا و تداوم حیات سیاسى آنان در گرو هـمـراهـى با خط امام و ولایت فقیه است . بر همین اساس شعار خط امام ، خط ولایت ، پیروان ولایـت فـقیه ، پیروان امام و... به یک شعار مشترک در میان احزاب و گروههاى سیاسى با تـفـکـرات و گـرایـش هـاى مـخـتـلف تـبـدیـل شـد. هـر چـنـد بـرخـى از آنـان در عـمـل رفـتـارى مـتـفـاوت از شـعـار خـود داشـتند. بنابراین در کشور و جامعه اى که از نظر سیاسى شالوده آن براى اداره امور بر راءى مردم بنا شده است و احزاب سیاسى از طریق راءى مردم وارد ساختار قدرت مى گردند، از طرفى خط امام (ره ) و ولایت فقیه براى مردم یـک شـاخـص سـنـجـش و صـراط مـستقیم هدایت به حساب مى آید، شناخت ولایتمدارى احزاب و گروههاى سیاسى یک ضرورت اجتناب ناپذیر خواهد بود. که این نوشتار به بررسى این موضوع پرداخته است .
اصول گرایان و انتخابات هشتمین دوره مجلس شوراى اسلام
منبع:
حصون ۱۳۸۶ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
اصـول گـرایـى و اصـلاح طـلبـى دو واژه اى هـسـتـنـد که در سالهاى اخیر وارد واژه گان سیاسى در گفتهاى مردم ، نخبگان ، جریانها، جناحها، احزاب و گروههاى سیاسى شده اند. مـقـاله حـاضـر در صـدد است که مبانى اصول گرایى را تبیین ، شاخصهاى آن را مشخص و گـروهـهـاى آن را مـعـرفـى کـنـد. عـلاوه بـر ایـن ، بـیـان نـمـایـد کـه اصـول و مبانى فکرى ، قوتها، ضعفها، راهبرد و موقعیت این جناح در انتخابات آینده چیست و چگونه مى تواند به حضور خود در مجلس شوراى اسلامى تداوم دهد و تغییر و تحولات مـورد نـظـرش را بـه اجـرا بـگـذارد. طـبـیـعـى اسـت کـه در این روند به باید و نبایدهاى انـتـخـابـاتـى ایـن جـنـاح اشـاره خـواهد شد. روش کار به صورت توصیفى ، تحلیلى و تجویزى است .
دوم خردادى ها (اطلاح طلبان )، گذشته ، حال و راهبردهاى انتخاباتى
منبع:
حصون ۱۳۸۶ شماره ۱۴
حوزه های تخصصی:
انتخابات عرصه رقابت و پیکار سیاسى میان احزاب ، گروهها و جریان هاى سیاسى ، در هـر جـامـعـه ى سـیـاسـى بـا نـظام انتخاباتى است . در یک جامعه سیاسى باز، هر جریان سـیـاسى در مقطع انتخابات مى کوشد وارد ساختار قدرت شده ، آن قدرت را حفظ و سطح آن را افزایش دهد. بـراساس قانون اساسى جمهورى اسلامى ، ایران کشورى است که اداره آن متکى بر آراى مـردم بـوده ، مـردم نـقـش خـود در اداره کـشـور را از طـریـق انـتـخـابـات اعـمال مى کنند. بنابراین هر جریان سیاسى در ایران براى ورود به ساختار قدرت نیاز به جلب آراى مردم دارد. به موازات تلاشى که جریان هاى سیاسى براى تاثیرگذارى روى افکار عمومى براى جـلب آراء آنـان دارنـد، مـردم و بـه ویـژه خـواص جـامـعـه نـیز باید تلاش کنند جریانهاى سیاسى را به خوبى شناخته بر اساس شناخت صحیح از آنان ، دست به انتخاب بزنند. اگر شرکت در انتخابات را حقى بدانیم که باید بر اساس تکلیف از آن استفاده نماییم ، بـایـد آگـاهـانـه ایـن تـکـلیـف را بـه جـاى آوریـم ؛ زیـرا درقبال آن مسئولیت داریم . اکـنـون در آسـتـانـه انـتـخـابـات هـشـتـمـیـن دوره مجلس شوراى اسلامى قرار داریم . در این انـتـخـابـات دو جـریـان اصـلى کـشـور با عناوین جریان دوم خردادى ها (اصلاح طلبان ) و اصـولگـرایـان بـا هـم به رقابت پرداخته اند. در این نوشتار جریان دوم خرداد از نظر مواضع ، موقعیت ، کارکردها و راهبردهاى انتخاباتى بررسى شده است . برخى از سران دوم خـردادى بـرآنـنـد کـه آیـنده اى متفاوت از گذشته براى این جریان در صورت حضور مجدد در قدرت ترسیم نمایند. آنان با تقسیم دوم خردادى ها یا اصلاح طلبان به افراطى هـا و مـعـتـدل هـا، بـر ایـن راهبرد تاکید دارند که باید افراطى را کنار زد و با استفاده از تـجـارب گـذشـتـه بـا کـمـک نـیـروهـاى مـعـتـدل اصـلاحـات را بـه سـرمـنـزل مـقـصـود رسـانـد. ایـن نـوشـتـار درصـدد پـاسـخ بـه ایـن سـؤ ال نیز مى باشد که آیا موضوع کنار گذاشتن افراطیون از جبهه دوم خرداد جنبه تاکتیکى دارد یا یک راهبرد اساسى در این جبهه مى باشد.
بررسی تعاملات فرهنگ سیاسی و تحزب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
فرهنگ سیاسی عبارت است از مجموعه نگرش ها و ارزش هایی که به فرایند و زندگی سیاسی شکل می بخشد. نوع و میزان جامعه پذیری و مشارکت سیاسی برحسب تبعی و انفعالی یا مدنی بودن فرهنگ سیاسی، فرق می کند. بر همین مبنا و با توجه به عاملیت و نقش مهم فرهنگ سیاسی در نوع عملکرد و میزان کارآیی احزاب و نحوه نگرش به تحزب، این نوشتار به بررسی نوع تعاملات این دو متغیر به ویژه تاثیر منفی برخی مولفه های فرهنگ سیاسی ایرانی بر مقوله تحزب پرداخته و تلاش نموده یکی از علل مهم ناکارآمدی احزاب ایرانی را از منظر فرهنگ سیاسی توضیح دهد