منیژه صادق بیگی

هدف این پژوهش طراحی الگوی شایستگی دبیران دبیرستان های دولتی ایران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، پژوهشی است توسعه ای و ازنظر راهبرد و روش تحقیقی ترکیبی از نوع اکتشافی است. مواد و محتوای این تحقیق در مرحله کیفی عبارت است از داده های حاصل از مصاحبه ها و جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی، شامل چهار گروه خبرگان علمی، مدیران مناطق آموزش وپرورش، مدیران دبیرستان ها و دبیران دبیرستان های دولتی، و در مرحله کمّی نیز شامل دبیران و مدیران دبیرستان های دولتی مستقر در شهر تهران است. حجم نمونه در مرحله کیفی 23 نفر و در مرحله کمی 350 نفر بود. اعضای نمونه در مرحله کیفی از طریق نمونه گیری هدفمند و در مرحله کمیّ از طریق نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش، مصاحبه عمیق و پرسش نامه محقق ساخته، شامل 75 گویه و یک سؤال باز پاسخ، با پایایی 95/. بود. داده های کیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفت، یافته های حاصل از تحلیل داده های کیفی، با استفاده از روش دلفی به تأیید مصاحبه شوندگان رسید. تحلیل داده های حاصل از پرسش نامه با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، واریانس، انحراف معیار و رسم نمودار) و آمار استنباطی شامل آزمون های آماری کولموگروف-اسمیرنوف، آزمون کای دو، کروسکال والیس، تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب رگرسیون چندمتغیره صورت گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که الگوی شایستگی دبیران دبیرستان های دولتی ایران دربردارنده 71 مؤلفه شایستگی است که در قالب هشت عامل با توجه به ضرایب اهمیت شامل توانایی ها، مهارت، ویژگی های اخلاقی، نگرش، ویژگی های شخصیتی، اعتبار، دانش و بینش بودند. از نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که مهم ترین شایستگی های یک دبیر برخورداری او از توانایی ها و مهارت های لازم برای انجام وظایف و مسئولیت های حرفه ای خویش است.