این مقاله، گزارش مختصری از نتایج بخشی از یک پژوهش وسیع تر درباره برنامه ریزی زبان و هوشیاری زبانی در ایران است. بنابر فرضیه تحقیق، هویت مفهومی پیچیده است و مولفه های بسیاری در شکل گیری نمادهای هویت ملی ایرانی دخیلند که یکی از اصلی ترین آنها، زبان فارسی است. پاسخ به سه سوال اساسی زیر هدف اصلی این مقاله است: مولفه های هویت ملی ایرانی از دیدگاه ایرانیان کدام اند؟ زبان فارسی در این میان چه جایگاهی دارد؟ و آیا سن و هویت صنفی افراد، در نگرش آنها به جایگاه زبان فارسی، به عنوان نماد هویت ملی، تاثیری دارد؟ نگرش سنجی در این پژوهش، با توزیع پرسش نامه در میان 826 ایرانی ساکن تهران و با استفاده از شیوه های آماری گوناگون به انجام رسید. نتایج پژوهش، نشان می دهد که مردم، موارد زیر را از جمله مولفه های هویت ملی ایرانی می دانند: فرهنگ (آداب و رسوم، لباس، رفتار، غذا، باورها و مانند آن)، خصوصیات اخلاقی (مثبت و منفی)، شناسنامه ایرانی، آثار باستانی، اساطیر ایرانی، ورزش های باستانی و ورزش ملی معاصر، دین، قومیت، سرود ملی، جغرافیا و مکانها، اقتصاد، هنر، زبان فارسی، ادبیات، علم و صنعت، تاریخ و تمدن، مشاهیر ایرانی، سیاست و پرچم. از نظر اولویت نقش هر مولفه، به نظر می رسد که زبان فارسی در زمره مهمترین نمادهای هویت ملی ایرانی است. دو متغیر سن و هویت صنفی در تلقی مردم از زبان فارسی تاثیری بسزا دارد؛ به این ترتیب که می توان گفت «هویت پدیده ای پویاست که در طول زمان و در گروه های مختلف مردم تغییر می کند».
