مطالب مرتبط با کلیدواژه

شهروندی


۸۱.

بررسی ارتباط بین استفاده از رسانه های جمعی وپایبندی به فرهنگ شهروندی(مطالعه موردی: افراد 18 سال به بالای شهر قائم شهر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۴۷) 79-94

کلیدواژه‌ها: رسانه های جمعی شهروندی فرهنگ شهروندی شبکه های اجتماعی مجازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۸۵
فرهنگ شهروندی هنجارهای جامعه را رقم می زند و پایه های ارتباط میان شهروندان را شکل می دهد، شهری که از فرهنگ غنی شهروندان لبریز است، امنیت و آرامش در آن هویداست و مشارکت شهروندان در هر فعالیت به چشم می خورد؛ مشارکتی سازنده که هزینه های اداره شهر را کاهش داده و لبخند را جایگزین دغدغه ها و نا آرامی ها می نماید. با توجه به اهمیت موضوع فرهنگ شهروندی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش، ابزار تحقیق پرسشنامه و استفاده از نرم افزار اس پی اس اس، به دنبال بررسی ارتباط بین رسانه های جمعی و پایبندی به فرهنگ شهروندی به عنوان هدف اصلی می باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی شهروندان 18 سال به بالای شهرستان قائمشهر می باشد، که تعداد 384 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین استفاده از رسانه های جمعی با میزان کل پایبندی به فرهنگ شهروندی (30/0) و ابعاد آن یعنی مشارکت اجتماعی (62/3)، عام گرایی (91/2)، مسئولیت پذیری اجتماعی (44/3)، گرایش به پیروی از قانون (58/3) ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد؛ بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تأیید می شوند.
۸۲.

حقوق شهروندی و میزان آگاهی شهروندان از آن (موردمطالعه: کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد و مدیریت شهری سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۱ ۷۹-۹۰

کلیدواژه‌ها: شهروندی حقوق شهروندی آگاهی شهروندان مفاهیم شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۲۹
حقوق شهروندی، از جمله مفاهیمی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، به نظر می رسد از یک سو، تلقی اشتباهی از نسبت میان حقوق شهروندی با سایر عناوین مشابه؛ از جمله حقوق اساسی، حقوق مدنی و به ویژه حقوق بشر، وجود دارد و از سوی دیگر، رابطه حقوق شهروندان با آموزش های شهروندی، به درستی شناخته نشده است. از این رو هدف تحقیق حاضر، بررسی آگاهی های شهروندان از حقوق شهروندی در کلان شهر تهران می باشد. روش تحقیق حاضر نیز از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، پیمایشی است. نمونه تحقیق ۳۵۰ نفر از شهروندان تهرانی در سال ۱۳۹۸ است. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه ۱۸ سؤالی محقق ساخته است که به منظور سنجش روایی ابزار، صاحب نظران با استفاده از روش روایی محتوا، روایی ابزار را در حد مطلوب ارزیابی کردند و به منظور برآورد پایایی ابزار پژوهش، از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که میزان آن برابر ۸۲/۰ محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون های t تک گروهی، t دو گروه مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان دادند که میزان آگاهی از حقوق شهروندی در شهروندان تهرانی، پایین تر از حد متوسط می باشد. همچنین بین میزان آگاهی شهروندان تهرانی از حقوق شهروندی بر اساس قومیت، تحصیلات، منطقه سکونت و رده سنی تفاوت معنی داری وجود ندارد اما میزان آگاهی شهروندان مرد تهرانی از حقوق شهروندی، بیشتر از شهروندان زن تهرانی می باشد و میزان آگاهی شهروندان متأهل از مجرد نیز بیشتر است.
۸۳.

مهارت های شهروندی

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال سوم آذر ۱۳۹۹شماره ۳۰ 28 - 19

کلیدواژه‌ها: مینه های فرهنگی مهارت شهروندی مهاجرت رشد اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۷ تعداد دانلود : ۳۸۶۰
با توجه به این که هر جامعه ای با عنایت زمینه های فرهنگی و ارزشی خود شهروندان خاص با خصوصیات ویژه پرورش می دهد، و این امر ضامن بقا و تداوم حیات اجتماعی و میزان توسعه هر کشوری می باشد؛ لذا باید آموزش شهروندی حساب شده ای برای تمام اقشار جامعه به طور وسیع در نظر گرفت. مهارت های شهروندی سرمایه گذاری برای آینده مورد نظر کشور در تمامی ابعاد است. مقاله حاضر از نوع کتابخانه ای -مروری می باشد با توجه به نظرات صاحبنظران و اندیشمندان نگاشته شده است . هدف از نگاشتن این مقاله لزوم آگاهی بیشتر و حساسیت بیشتر نسبت به مهارت های شهروندی و آموزش این مهارت ها است . نتایج این مقاله نشان می دهد که مهارت های شهروندی تاثیری زیادی در شهروندان و به طور کلی جامعه ی انسانی دارد که این امر خود لزوم توجه را در بر دارد.
۸۴.

تحلیل مبانی تربیت شهروندی از منظر آموزه های قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 235-263

کلیدواژه‌ها: شهروندی تربیت شهروندی مبانی تربیت شهروندی ویژگی های شهروند مسلمان مدل تربیت شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۵۳۲
پژوهش حاضر با هدف "بررسی تحلیلی مبانی تربیت شهروندی از منظر آموزه های قرآن کریم " تدوین شده است. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از لحاظ رویکرد کیفی است که برای دست یابی به اهداف آن از روشهای استنتاجی و تحلیل محتوای کیفی استقرایی بهره گرفته شده است. بعد از بررسی تحلیلی قرآن کریم حول سوالات پژوهش به این نتیجه رسیدیم که مبانی مرتبط با تربیت شهروند اسلامی عبارتنداز: توحیدمحوری، کرامت ذاتی انسان، مسئولیت پذیری، ازخودگذشتگی و ایثار، همدلی و وحدت، خودآگاهی، مدارا یا تساهل و تسامح، امر به معروف و نهی از منکر، خوش خلقی، دوری از منکرات اخلاقی، رعایت سجایای اخلاقی، جانبداری از حق و ترویج حق طلبی، صدق ، وفای به عهد، صلح طلبی و پرهیز از جنگ و آشوب ، پرهیز از سخن ناحق، وحدت و همدلی، امانتداری، تعاون و همکاری و ویژگی های یک شهروند مطلوب مسلمان عبارتنداز: پایمال نکردن حقوق مردم(حق الناس) و احترام به حقوق شهروندان؛ احساس مسئولیت نسبت به هم نوعان و کمک رسانی به آنان به هنگام بروز بلاهای طبیعی و غیر طبیعی؛ رعایت اخلاق اسلامی در تعاملات اجتماعی؛ داشتن حُسن خلق و رویی گشاده، تواضع و فروتنی، حلم و بردباری و مدارا کردن با مردم و شهروندان؛ احساس مسئولیت و تعهد؛ یاری رساندن و کمک به دیگران.
۸۵.

زمینه های حقوق شهروندی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۹ پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۷ 67-96

کلیدواژه‌ها: قرآن حقوق شهروندی حقوق بشر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵ تعداد دانلود : ۳۶۴
رعایت حقوق شهروندی به معنای مسئولیت ها و امتیازاتی که شخصِ تابع کشوری ازآن برخودار است به عنوان یکی از شاخصه های ثبات و امنیت در جوامع مطرح می باشد، و در اسلام نیز حقوق شهروندی و عوامل ثبات و امنیت در جامعه اسلامی با توجه به مبانی و اهداف قرآنی آن در قالب شهروند جهانی تحت عنوان خلیفه خدا در روی زمین مطرح می باشد. شهروندی که با کرامت اخذ شده از خداوند در راستای برقراری جامعه توحید محور با حفظ ارزشهای الهی - انسانی در پهنای دنیا متعهد است . بر همین اساس بررسی مؤلفه های تشکیل دهنده حقوق شهروندی اسلامی لازم و ضروری می نماید. گزارش قرآن از دنیا و ارتباط آن با آخرت و محوریت خداشناسی وتوحید عبادی و نقش و اهمیت آن در پیشرفته دانستن جوامع اسلامی و مسئولیت حاکمیت و دولت ها در برابر رعایت و حفظ و توسعه پایدار حقوق شهروندی در زمینه حقوق مدنی، حقوق سیاسی ، حقوق اقتصادی - اجتماعی، حقوق فرهنگی و حقوق قضایی و همچنین تعهد احاد جامعه بشری در مقابل آن از جمله مباحثی است که از دیدگاه قرآن در این مختصر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است.
۸۶.

تأثیر اجرای قوانین شهری و حقوق شهروندی در مسیر توسعه شهری پایدار؛ با تأکید بر عملکرد مدیریت شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی در علوم مدیریت و توسعه سال پنجم آذر ۱۳۹۹ شماره ۷ (پیاپی ۲۷) جلد دو 53-62

کلیدواژه‌ها: شهروندی حقوق شهروندی مدیریت شهری توسعه شهری پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۸۵
شهرها به عنوان مجموعه ای مدرن از زندگی جوامع انسانی می باشند که ساکنان آن به عنوان شهروندان این مجموعه می بایست ضمن زندگی و بقاء فردی در آن همزیستی و تعامل دوجانبه ای را با سایر شهروندان در جهت حفظ ثبات، پایداری و رشد کیفیت زندگی در شهر که از آن به توسعه شهری پایدار تعبیر می گردد رفتار نمایند. این تعامل و همزیستی مستلزم رعایت و اجرای دستورالعمل و قوانین ویژه ای می باشند که از آن به حقوق شهری و حقوق شهروندی تعبیر می گردد. تحقیق حاضر به اهمیت و لازم الاجرا بودن این قوانین و حقوق در زندگی عمومی شهر جهت رسیدن به کارکرد مطلوب و توسعه پایدار شهری و نقشی که مدیریت شهری به عنوان یکی از ارکان مهم اجرایی شهر دارد و زمینه های اجرای هرچه بهتر و بیشتر اجراء و حاکمیت قوانین و مقررات موصوف را داشته باشد پرداخته است. روش تحقیق پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری داده های مورد نیاز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و بررسی و مطالعه مقالات، پایان نامه ها و برخی سایت های معتبر است.
۸۷.

شهروندی در فلسفه سیاسی اسلامی

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال دوم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۳) 113-140
تعداد بازدید : ۲۲۳ تعداد دانلود : ۲۵۹
سازمان دهی حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه از مهم ترین بسترهای فکری فیلسوفان سیاسی بوده است. شهروندی در فلسفه سیاسی اسلامی بر بنیان حقیقت استوار است. بنیاد های معرفتیِ حقایقِ سیاسی توسط قوه عاقله انسان درک می گردد و شریعت در تفصیل آن می تواند به فلسفه سیاسی کمک نماید. جامعه، محیط تربیتی است که می کوشد با فضیلتمندنمودن شهروندان سعادت آن ها را تأمین نماید. فضیلت، عنصر بنیادین در شهروندی از نظر فلسفه سیاسی اسلامی است. فضیلت ریشه در حقیقت دارد و می کوشد سعادتمندشدن شهروند را میسر سازد. ویژگی بارز شهر/مدینه در فلسفه سیاسی اسلامی فاضله بودن است و هدف از آن رساندن شهروندان به خیر دو جهان است. مدینه فاضله جامعه ای است که اعضای آن را کسانی تشکیل می دهند که می خواهند به فضیلت نائل شوند. حقیقت، فضیلت و سعادت به ترتیب به عنوان مبدأ، اصل بنیادین و مقصد شهروندی است که حد و حدود اصول شهروندی چون عدالت، آزادی، برابری و مشارکت سیاسی را به عنوان حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه مشخص می نماید. عدالت در نظام شهروندی چینش درست دیگر مؤلفه ها را مشخص می نماید و با مبناقراردادن فضیلت شهروند، میزان آزادی شهروند را مشخص می کند. برابری، رابطه عمیقی با اصل عدالت دارد و برابریِ عادلانه در فلسفه سیاسی اسلامی مطلوبیت دارد. مشارکت سیاسی، مطلق و رها نیست و فضیلت، حدود مشارکت سیاسی را مشخص می نماید. شهروندی در فلسفه سیاسی اسلامی، در گستره های تعریف شده در فلسفه های کلاسیک و مدرن نمی گنجد و بر این اساس متعلق به ملت و سرزمین خاصی نیست و گستره ای جهان شمول دارد.
۸۸.

تبیین مفهوم و مؤلفه های شهروندی در فلسفه سیاسی ارسطو و فارابی

نویسنده:
منبع: تحقیقات بنیادین علوم انسانی سال سوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۶) 73-96
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۰۱
سازمان دهی حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه از بسترهای فکری فیلسوفان سیاسی بوده است. یکی از منظم ترین مباحث فلسفی درباره شهروندی در فلسفه سیاسی کلاسیک، مربوط به ارسطوست. ارسطو در کانون مباحث شهروندی، مؤلفه اعتدال را قرار می دهد. او حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه را بر اساس اصل اعتدال صورت بندی می کند. پیوند کمال و فضیلت با مؤلفه اعتدال، از ویژگی های بنیادین شهروندی در نظام فلسفی ارسطوست. فارابی نیز به عنوان بنیان گذار فلسفه سیاسی اسلامی با سه عنصر بنیادین به شهروندی می پردازد که عبارت اند از: حقیقت، فضیلت و سعادت. او حقیقت را در مرکز نظام شهروندی خود قرار می دهد و ارتباطی وثیق میان شریعت و فلسفه برقرار می کند. شهروندی حقیقت گرایانه فارابی بر اساس تعامل نزدیک شریعت و فلسفه بازسازی می گردد. معرفت ناب حاصل شده از این تعامل است که به عنوان مؤلفه بنیادین در مرکزیت گفتمان شهروندی در فلسفه فارابی قرار می گیرد. حقوق و تعهدات متقابل فرد و جامعه در درون نظم مبتنی بر حقیقت سازمان دهی می گردد تا با رساندن شهروند به فضیلت، سعادت او را میسر سازد. براین اساس ارزش هایی چون آزادی، برابری، عدالت، مالکیت، قانون مداری و دیگر مؤلفه های شهروندی با توجه به اقتضائات حاصل از تعامل نزدیک حقیقت، فضیلت و سعادت، کانون توجه قرار می گیرد. در این نوشتار، مفهوم شهروندی با استفاده از توصیف، مقایسه و ارزیابیِ مبتنی بر تحلیل عقلی، بررسی می شود.
۸۹.

مفهوم شهروندی در دوران میانه اروپا: فردگرایی یا جمع گرایی؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 82 - 59

کلیدواژه‌ها: شهروندی دوران میانه فردگرایی جمع گرایی نظام حق و تکلیف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۰
با ورود اروپا به دوران میانه و نگرش اساساً آن جهانی مسیحیت همراه با خصلت های ذاتی آن مانند فردگرایی و جهان شمول گرایی، نگاه به انسان و جایگاهش، چه در رابطه با جامعه و چه در رابطه با حکومت، متحول شد. این تحول در مفهوم شهروندی که فرهنگ سیاسی مغرب زمین از دوران باستان به ارث برده بود نیز اثر گذاشت. دیدگاه رایج بر تاریخ نگاری تحولات و تفکر اجتماعی، تصویری ارائه می کند که در آن گسترش فرهنگ مسیحیت به ذوب شدن فردیت انسانی در جامعه منتهی شده است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی، تکیه بر دستاوردهای پژوهش های علمی و غیر جانب دارانه تاریخ نگاری متأخر دوران میانه نشان داده شود که برخلاف تصور رایجی که دوران میانه اروپا را مصادف با محو فردگرایی به نفع جمع گرایی حاصل آموزه های دینی مسیحیت می داند، منشأ همگن سازی فرهنگ سیاسی جوامع مغرب زمین، نه فرهنگ مسیحی دوران میانه، بلکه تفکر دوران نوزایی و سپس روشنگری است.
۹۰.

طراحی مدل ورزش شهروندی در کلانشهر تهران با استفاده از نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۰) 789 - 817

کلیدواژه‌ها: روش دلفی رویکرد ساخت گرایانه شهروندی نظریه داده بنیاد ورزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۳ تعداد دانلود : ۳۶۴
هدف این پژوهش طراحی مدل ورزش شهروندی در کلانشهر تهران است. تحقیق حاضر از نظر هدف، بنیادی است که با روش کیفی در دو مرحله اجرا شد. در مرحله اول با استفاده از راهبرد داده بنیاد با 25 نفر از خبرگان مصاحبه عمیق صورت گرفت و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش چارمز بهره گرفته شده و مدل اولیه استخراج شد. در مرحله دوم، مدل برآمده از مرحله قبل در سه مرحله در اختیار کارگروه دلفی متشکل از شش خبره مدیریت ورزشی جهت اصلاح و تأیید نهایی گذاشته شد. نتایج نشان داد که سیاست گذاری کلان، الزامات توسعه بخش، وظایف سازمان متولی ورزش شهروندی، شهر ورزشی، مدیریت واحد شهری و در نهایت محیط کلانشهری تهران عوامل تأثیرگذار بر ورزش شهروندی هستند. بنابراین به نظر می رسد که دولتمردان، سیاست گذاران و مدیریت شهری با درک مفهوم واقعی ورزش شهروندی و شناسایی عوامل مؤثر بر آن، براساس مدل پژوهش حاضر، می توانند به منظور فراهم سازی بستر مشارکت حداکثری شهروندان، با فرهنگ سازی و تبلیغات رسانه ای مناسب، ضمن افزایش سلامتی و نشاط اجتماعی، پایه های اقتصاد و رفاه شهری را تقویت کرده و کلانشهر تهران را به شهر ورزشی شناخته شده ای در منطقه تبدیل کنند.
۹۱.

بررسی عوامل ارتقا مشارکت شهروندان همدانی در اجرای مصوبه های شورای شهر

نویسنده:
منبع: چشم انداز حسابداری و مدیریت دوره چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۳۹ (جلد ۲) 83 - 96

کلیدواژه‌ها: شورا مشارکت مصوبه کمیسیون شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۴۰۴
امروزه مشارکت شهروندان در اداره شهر ها نقش بسیار مهمی در افزایش سرعت توسعه و بهبود کیفیت جوامع دارد. تلاش در افزایش میزان مشارکت و نزدیکی به مردم همواره یکی از عوامل اصلی توسعه یافتگی محسوب شده و تحقق آن از دغدغه های اصلی مسئولین هر کشوری بوده است. تحقیق حاضربا هدف بررسی عوامل ارتقا مشارکت شهروندان همدانی دراجرای مصوبه های شورای شهر صورت گرفته است.این تحقیق از نظر دسته بندی بر اساس هدف ،کاربردی است و از نظر جمع آوری اطلاعات توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه شهروندان همدانی در مناطق چهار گانه این شهر بوده و حجم نمونه مورد بررسی بر اساس جدول مورگان 384 نفر تعیین گردیده است،که از این تعداد ،199 نفر را زنان و 185 نفر را مردان تشکیل داده اند . اطلاعات میدانی مورد نیاز به وسیله پرسشنامه حاصل شده است و برای اندازه گیری پایایی سوالات پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده گردیده است. روایی این پژوهش نیز به روش روایی محتوا مورد بررسی و تایید قرار گرفته است. فرضیات پژوهش با استفاده از آزمون های آماری نظیر کولموگوروف- اسمیرنوف و رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از پژوهش، بیانگر این موضوع بود که تمام فرضیات تحقیق مورد تایید قرار گرفته اند. بدین معنی که هشت عامل رضایتمندی، رعایت عدالت، اطلاع رسانی ،استقبال شورا از مشارکت مردمی، اعتمادسازی، عوامل فرهنگی ،عوامل اقتصادی و عوامل مذهبی بر میزان مشارکت مردم در اجرای مصوبات تاثیر مستقیم دارند.
۹۲.

شهروندی به مثابه دلالت هنجاری توسعه فراستمند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۸ 245-272

کلیدواژه‌ها: فرونسیس توسعه فراستمند شهروندی مشارکت ودموکراسی مشورتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۳۹۱
رابطه «توسعه» به معنای ایجاد شرایط برای «بهتر شدن زندگی»، با فلسفه سیاسی در سرآغاز های اندیشه مدرن به حاشیه رانده شد و در قرن بیستم، با اتکا به فایده گرایی و اقتصاد بازار، توسعه به مثابه «رشد» مدعی چیزی شد که دانش مدنی/ سیاسی از ابتدا در پی آن بود، یعنی «زندگی خوب». در دهه های اخیر، علوم انسانی- اجتماعی به فرونسیس (حکمت عملی) ارسطو توجه کرده است. این مقاله تلاش می کند تا از این مفهوم برای نظریه پردازی در حوزه توسعه بهره بگیرد. این مقاله، با اخذ مفهوم «فرونسیس» و ارتقای آن، سعی در ارائه یک نظریه توسعه با عنوان «توسعه فراستمند» دارد. نظریه توسعه فراستمند سعی در احیای پیوند اخلاق، اقتصاد و سیاست با توسعه دارد. به تعبیری با واسازی نظریه «رشد اقتصادی» و نشان دادن تقلیل گرایی آن در معنا و اهداف توسعه، برای بازسازی نظریه توسعه با بهره گیری از مقومات اندیشه مدنی/ سیاسی تلاش می شود تا نظریه فراستمندی توسعه با رویکرد دلالتی مطرح شود و نقش و جایگاه شهروندی به عنوان دلالت هنجاری توسعه فراستمند نشان داده شود. بدین معنا «شهروندی مبتنی بر ایده توسعه فراستمند»، مفهومی است که باید در پی تحقق آن باشیم و شاخص ارزیابی توسعه بر اساس میزان تحقق شهروندی در جامعه اندازه گیری شود. دموکراسی به مثابه خردورزی جمعی، مشارکت به معنای ارتقای فرونسیس شهروندان و آزادی، مهم ترین مؤلفه های تحقق شهروندی برای توسعه فراستمند هستند.
۹۳.

عوامل مؤثر بر آگاهی شهروندان از مفهوم حقوق شهروندی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 47 - 67

کلیدواژه‌ها: شهروندی رسانه های جمعی حقوق اجتماعی مشارکت اجتماعی شهر خورموج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴ تعداد دانلود : ۸۱۳
حقوق شهروندی آمیخته ای از وظایف و مسئولیت های افراد در قبال یکدیگر، شهر و دولت است و شامل حقوق سیاسی، مدنی، اجتماعی، فرهنگی و جنسیتی می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی آگاهی شهروندان از مفهوم حقوق شهروندی در بین شهروندان شهر خورموج انجام شده است. این پژوهش که با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته، جامعه آماری آن شهروندان بالای 18 سال ساکن شهر خورموج در سال 95 می باشند. حجم نمونه ی آن 381 نفر است که با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. روایی و اعتبار به کمک آلفای کرونباخ و اعتبار صوری حاصل گردید و همچنین برای تحلیل نتایج داده های پژوهش از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که بین متغیرهای زمینه ای و آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنی داری وجود ندارد؛ اما بین متغیرهای رسانه های جمعی، حقوق مدنی، حقوق سیاسی، حقوق اجتماعی،  مشارکت اجتماعی و متغیر آگاهی از حقوق شهروندی رابطه معنی داری در سطح (000/P<) و با 99 درصد اطمینان وجود دارد.
۹۴.

ادراک معلمان از نقش برنامه درسی در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی

نویسنده:
منبع: پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی دوره دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵) 27 - 36

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دانش آموزان تربیت شهروندی معلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۲۸۸
تربیت شهروندی یکی از ضرورت های مهم هر نظام آموزشی است، به طوری که می توان گفت هدف اصلی نظام تعلیم و تربیت، تربیت شهروند مطلوب برای هر جامعه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی ادراک معلمان از نقش برنامه درسی در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی انجام شده است. ماهیت پژوهش، کاربردی از نوع توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری شامل آموزگاران ابتدایی شاغل دردوره دوم ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 98-97 است. نمونه پژوهش بر اساس جدول کرجسی و مورگان202 نفر تعیین و مورد بررسی قرار گرفت. روش نمونه گیری پژوهش خوشه ای- طبقه ای است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن طبق نظر استادان مورد تائید قرار گرفت و پایایی آن به روش ضریب آلفای کرونباخ 806/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده از آزمون آماری t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد از دید معلمان، برنامه درسی توانسته است در رفتارهای دانشی(15/3)، رفتارهای فرهنگی- ملی(63/3) و رفتارهای اجتماعی (51/3) در بهبود تربیت شهروندی دانش آموزان ابتدایی در حد متوسط به بالا عمل کرده است و در تربیت شهروند الکترونیک (07/3) در سطح مطلوب عمل نکرده است. پیشنهاد می شود با توجه به اختلاف میانگین مؤلفه شهروند الکترونیک با سطح مطلوب و ضرورت تربیت شهروند الکترونیک در جامعه مدرن امروز، طراحان و تدوین کنندگان برنامه درسی به این موضوع بیشتر بپردازند.
۹۵.

شناسایی عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاههای فنی و مهندسی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۳۹) 259 - 294
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۳۱
تربیت سیاسی فرایندی است که به افزایش مهارتها و قابلیتهای شهروندان برای تأثیرگذاری در سرنوشت سیاسی و اجتماعی خود و جامعه منجر می شود. لذا شناسایی عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی شهروندان حائز اهمیت است. دانشجویان بخش مهمی از شهروندان در زمینه فعالیت سیاسی و اجتماعی به شمار می آیند؛ لذا شناسایی عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی این قشر، اهمیت دارد. مسئله اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی دانشجویان و سنجش میزان تأثیر هر یک از این عوامل بوده است. روش: این پژوهش با روش پیمایش و استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. با استفاده از روش نمونه گیری سیستماتیک، از بین دانشگاههای فنی و مهندسی تهران، دو دانشگاه دولتی و دو دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب و تعداد 384 نفر از دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور مقایسه داده ها، از روش درصدگیری و محاسبه میانگین و برای تعیین تأثیر متغیّرها و تعمیم نتایج به جامعه آماری و سنجش تأثیر متغیّرهای مورد بررسی از آزمون تی استیودنت تک نمونه ای استفاده شده است. یافته ها: عوامل مؤثر بر تربیت سیاسی دانشجویان، شناسایی و میزان تأثیر این عوامل در قالب 10 شاخص سنجیده شده است. نتیجه گیری: یافته های این پژوهش نشان می دهد چهار شاخص خصلتهای فردی، خانواده، رسانه های جمعی و تحولات بین المللی، تأثیر معناداری بر تربیت سیاسی دانشجویان دانشگاههای فنی و مهندسی دارد و سایر شاخصها تأثیر معناداری ندارند.
۹۶.

مفهوم و قلمرو شهروندی از منظر قرآن کریم

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و علوم سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 65 - 104

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم مفهوم قلمرو شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۵۶
در اندیشه های شهروندی موجود، معیار در سنجش مثبت و منفی دولت ها، در رعایت مؤلفه های شهروندی قلمرو و چارچوب مرزها، رکن اساسی به حساب می آید. این سنجش به لحاظ تأثیرگذاری سازمان های بین المللی اهمیت ویژه یافته که عمل کشورهای اسلامی به نحوی از این قاعده مستثنا نبوده است. در تحقیق حاضر به این پرسش پاسخ داده می شود که: اعتبار قلمروهای ترسیمی از منظر قرآن کریم چگونه است و مؤلفه های شهروندی موجود با آموزه های قرآن کریم هم خوانی دارد یا نه؟ بر اساس یافته های این تحقیق، خطابات قرآن کریم فرازمانی و فرا مکانی بوده و بر نفی قلمروهای ترسیمی تأکید دارد و مؤلفه های شهروندی با آنچه قرآن در روابط اجتماعی انسان با تأکید بر کرات انسان بیان داشته تفاوت ماهوی دارد؛ گرچه ممکن است در مواردی ازنظر شکلی یا محتوایی هم خوانی وجود داشته باشد. درنتیجه با استفاده ازآنچه قرآن کریم بیان داشته می توان به برتری شهروندی قرآنی و پیام جهانی شان، آن را به عنوان یک الگوی مطلوب ارائه کرد و این امر با در نظر داشت کرامت انسانی که قرآن روی آن تأکید دارد قابل تحقق است.
۹۷.

مؤلفه های اساسی تربیت شهروندی اسلامی- ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۴ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۵۶) 51 - 74
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۴
هدف از پژوهش حاضرشناسایی مؤلفه های اساسی تربیت شهروندی اسلامی ایرانی است. مسأله مورد پژوهش شناسایی مؤلفه های اساسی تربیت شهروندی اسلامی ایرانی است. روش پژوهش تلفیقی از دو روش تحلیل اسنادی و پیمایشی دلفی است. مطالعات در برخی منابع اسلامی نظیر قرآن، نهج البلاغه و روایات و هم چنین برخی آثار شعرا، فلاسفه و اندیشمندان صورت گرفت. از میان دانشگاه های کشور 5 دانشگاه (دانشگاه شاهد، بهشتی، تربیت معلم تهران، تربیت معلم اراک و دانشگاه آزاد اراک) به عنوان نمونه به صورت نمونه گیری در دسترس نظیر30 نفر از اساتید با تکمیل ابزار پرسشنامه محقق ساخته و اعتبار بخشی شده و بررسی شد. یافته ها دوازده مؤلفه اساسی تربیت شهروندی اسلامی ایرانی مشتمل بر مؤلفه های ارزشمندی، هدفمندی، روشمندی، نوعدوستی، مردم سالاری دینی، شایسته سالاری، جستجوگری، استقلال فردی، کفایت، سلامت، وطن دوستی و اعتدال را نشان دادند. مؤلفه اساسی مردم سالاری دینی دارای بیشترین میانگین بوده است.
۹۸.

تحلیلی بر وضعیت حقوق شهروندی در بین دانشجومعلمان (مطالعه موردی: دانشگاه فرهنگیان استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال ششم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۱ 115 - 135

کلیدواژه‌ها: شهروندی حقوق شهروندی دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۶۳
شهروندی از مهم ترین مفاهیم اجتماعی است که به منظور کمک به شناخت بهتر جامعه، روابط درونی آن و هدایت کنش ها و رفتارها خلق شده است و «حقوق شهروندی» علیرغم قدمتی که در تمدن های بشری داشته، اصطلاح جدیدی است که گستره وسیعی از حوزه های زندگی افراد از جمله حیطه های سیاسی، امنیتی، قضایی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی را در بر می گیرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل وضعیت حقوق شهروندی در دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان انجام شده است. جامعه آماری این مطالعه که به شکل هدفمند مورد بررسی قرار گرفت، دانشجومعلمان حاضر در سه پردیس شهید مفتح، نسیبه و مرکزشهدای مکه در استان تهران بودند که بر اساس آمار استانی در سال تحصیلی 98-97 تعداد آنها 1948 نفر بود. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 320 تعیین گردید که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. به منظور جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته 28 گویه ای با طیف پنج گزینه ای لیکرتی استفاده گردید. پس از تأیید روایی پرسشنامه توسط ده نفر از اساتید حوزه علوم تربیتی، پایایی ترکیبی آن 90/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss24 و Smart-PLS با استفاده از آمار توصیفی و معادلات ساختاری بهره گیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد وضعیت موجود حقوق شهروندی دانشجومعلمان مورد مطالعه کمتر از حد متوسط است و هر یک از مؤلفه های «آموزشی- پژوهشی»، «سیاسی»، «فرهنگی- اجتماعی»، «صنفی- رفاهی» و «انضباطی» به ترتیب در وضعیت «حقوق شهروندی» سهم دارند؛ به طوری که این عوامل بر روی هم تقریباً 66/0 از واریانس «حقوق شهروندی» دانشجومعلمان را تبیین می کنند.
۹۹.

تبیین مدل ارتباطی فرهنگ شهروندی و سبک زندگی سلامت زیست محیطی (جامعه مورد مطالعه شهروندان بالای 18 سال ساکن در استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی رفاه و توسعه اجتماعی بهار ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 31 - 93

کلیدواژه‌ها: فرهنگ شهروندی توسعه پایدار سبک زندگی زیست محیطی شهروندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰ تعداد دانلود : ۲۰۴
پژوهش حاضر با هدف تبیین مدل ارتباطی میان متغیر فرهنگ شهروندی با سبک زندگی سلامت زیست محیطی در بین شهروندان 18- 70 سال ساکن استان همدان انجام شده است. تحقیق به روش پیمایشی با استفاده از تکنیک پرسشنامه محقق ساخته به اجرا درآمده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران کمی برابر با 660 نفر در بین شهروندان ساکن در سه شهر استان همدان و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شده اند. با بررسی اطلاعات و همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss و Amos سعی در تبیین مناسب داده ها و مدل ارتباطی شده است. بر مبنای نتایج آموس پس از بررسی و تأیید الگو برای آزمون معناداری فرضیه ها از دو شاخص جزئی نسبت بحرانی CR و P استفاده شده است. بر اساس سطح معناداری05/0 مقدار بحرانی بیشتر از 96/1 بدست آمده است. که نشان دهنده تایید فرضیه ها می باشد. همچنین نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی برابر با 796/5 است که دلالت بر مطلوب بودن مدل دارد. نتایج آزمون همبستگی نشان از معنادار بودن رابطه بین فرهنگ شهروندی (36/0) و سبک زندگی سلامت زیست محیطی دارد. مطابق نتایج رگرسیونی متغیر برخورداری از حقوق اجتماعی با مقدار ضریب بتا 270/0 به بهترین وجه متغیر وابسته سبک زندگی سلامت را تبیین می کند.
۱۰۰.

«شهروندی» به مثابه بدیلی برای «از جهان بیگانگی» با تکیه بر اندیشه های هانا آرنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۰ 307 - 334

کلیدواژه‌ها: از خود بیگانگی شهروندی هانا آرنت از جهان بیگانگی و عمل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۸ تعداد دانلود : ۲۳۹
یکی از مسائل بنیادین جوامع مدرن، مسئله «بیگانگی» است. از این رو تحلیل و تبیین این مسئله در مطالعات بسیاری از اندیشمندان، ظهور و بروز دارد. «هانا آرنت» از جمله اندیشمندان سیاسی است که از یکسو، بیگانگی انسان مدرن را در مطالعات خود مورد توجه قرار داده است و از سوی دیگر، مفهوم شهروندی به معنای کلاسیک آن را که در پیوند با عمل است، مورد بازخوانی و تبیین قرار داده است. در این مقاله، پس از تبیین دو مفهوم «ازجهان بیگانگی» و «شهروندی» نزد هانا آرنت، کوشش می شود به این پرسش پاسخ داده شود که آیا می توان تئوری شهروندی آرنت را به عنوان بدیلی برای وضعیت از جهان بیگانگی انسان مدرن در نظر گرفت؟ همچنین این ادعا تبیین می شود که در تقابل با بیگانگی انسان جامعهمدرن، وضعیت انسانی مطلوب آرنت در قالب شاخص های شهروندی قابلیت تحقق دارد.