مطالب مرتبط با کلیدواژه

نخبگان


۲۱.

نظریات اقتصاددانان کلاسیک درنوشته های نخبگان روزنامه نگار دوره قاجار از عهد ناصری تا مشروطه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد روزنامه قاجار نخبگان کلاسیک

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه منابع و کلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ مطبوعات
تعداد بازدید : ۱۳۳۰ تعداد دانلود : ۷۵۲
نویسندگان روزنامه های داخل و خارج ایران در دوره قاجار که برخی ازایشان از جمله نخبگان حکومتی وبرخی نیز نخبگان فکری کشور بودند نقشی مهم را در اشاعه افکار و نظریات جدید در جامعه ایرانی داشته اند . اندیشه های نوین که برگرفته از اندیشه و تفکر اروپاییان بود توسط این اندیشمندان اخذ شده و در جامعه ترویج می شد . در همین راستا با توجه به پس رفت های کشور در زمینه اقتصادی ,نخبگان به دنبال راهی برای رهایی ایران از این کاستی ها به کنکاش در تفکرات اقتصادی غربیان پرداختند. این توجه و رویکرد به صورت کاملا آگاهانه صورت می گرفت . با عنایت به بی توجهی دولت به مسایل اقتصادی و وجود عهدنامه هایی که عملا نفوذ دول دیگر در زمینه اقتصادی را درپی داشت و اقدامات دولت ایران را برای مقابله با این نفوذ ناکام می گذاشت نظریات اقتصادی مکتب کلاسیک که درآن, حمایت از بازار آزاد و بخش خصوصی از اهمیت بالایی برخوردار بودند , به طور چشمگیری مورد توجه قرار گرفت. روزنامه های این دوره تاریخی مملو از مطالب اقتصادی هستند که در اکثر موارد این نوشته ها بدون اشاره به منشاء این نظریات و به طور غیر مستقیم بیان می شدند .اما نویسندگان دو روزنامه اختر و تربیت که یکی در داخل کشور و دیگری در خارج از ایران چاپ می شدند در سلسله مقالاتی به تشریح مستقیم نظریات مکتب کلاسیک پرداختند.
۲۲.

عصر و نسل از نگاه تاریخ

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: زمان نخبگان نسل تبار شناسی عصر تحقیب نظام تاریخی عصر تاریخی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۹۶۰ تعداد دانلود : ۴۶۹
این مقاله می خواهد با تعریفی جدید از عصر و نسل رابطه ی آن دو را بر اساس ملاحظه ی جدید تاریخی و مبتنی بر کارکرد جوهری هر یک روشن نماید. اگر عصر را گذشته از قالبی برای تاریخ،به معنی عنصری طبیعی نیز به حساب آوریم؛ سببیّت، علل و معلولات در نگاه مورخ غایب نخواهد ماند. زیرا هر ترکیب تاریخی، متضّمن عناصری از زمان جغرافیایی، زمان اجتماعی و زمان فردی است . حاصل جمع این عناصر سه گانه با لحاظ زمان،تاریخ را در نزد مورخ می سازد.
۲۳.

شناخت عوامل اجتماعی مؤثر بر مهاجرت نیروی کار به کانادا طی سال های 86 تا 91(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: مهاجرت نخبگان مهاجرت نیروی کار کشور مهاجر پذیر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کار و شغل
تعداد بازدید : ۹۴۸ تعداد دانلود : ۵۹۱
پژوهش حاضر بر اساس پرسشنامه های تکمیل شده توسط افرادی که دارای شرایط اقدام برای مهاجرت از طریق دفاتر مشاوره شغلی و کاریابی بین المللی دارای مجوز از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده اند، انجام شده است و به همین دلیل اطلاعات استخراج شده از آن بسیار دقیق و صحیح است و این موضوع نقطه قوت و ویژگی این پژوهش است. بنابراین یافته های این پژوهش بر اساس تحلیل ثانویه اطلاعات دفاتر مشاوره شغلی و کاریابی بین المللی است که مبنای تحلیل قرار گرفته است. در پژوهش حاضر تلاش شده است با بهره گیری از روش های کتابخانه ای و پرسشنامه ای، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و پس از ورود داده ها توسط نرم افزار SPSS، اطلاعات به دست آمده مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی و همچنین تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد که مهمترین عامل مهاجرت افراد به کانادا، یافتن شغل و درآمد بیشتر بوده است و نیافتن و کمبود شغل مناسب در کنار مسایلی چون امنیت شغلی و محدودیت های اجتماعی از عوامل دافعه در ایران بوده است.
۲۴.

تحلیل گفتمان مدیران و نخبگان کشور درباره صنعت گردشگری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدیران مشروعیت گردشگری نخبگان تحلیل گفتمان انتقادی(تگفا)

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت بازرگانی مدیریت جهانگردی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه تاریخچه، آموزش و روش تحقیق در علم مدیریت
تعداد بازدید : ۱۰۱۹ تعداد دانلود : ۶۶۴
هدف اصلی این پژوهش یافتن راهکارهای گفتمانی است که مدیران و نخبگان کشور در حوزه صنعت گردشگری ایران، از طریق آنها به گفتمان گردشگری مشروعیت داده و یا از آن مشروعیت زدایی کرده اند. هدف فرعی این پژوهش یافتن تفاوت میان مشروعیت در گفتمان مدیران و نخبگان دولتی و غیردولتی در این حوزه، می باشد. در این پژوهش سخنرانیها و مصاحبه های مدیران و نخبگان کشور درباره صنعت گردشگری در ایران، به روش تحلیل گفتمان انتقادی ونلیوون( 2008 )، توصیف و تحلیل شده است. فرآیند تهیه پیکره داده ها بدین صورت بوده که ابتدا واژه ""گردشگری"" در موتورهای جستجوگر اینترنتی، جستجو شده و سخنرانیها و مصاحبههایی که مرتبط با موضوع و قابل تحلیل بودهاند؛ گردآوری و در مجموع 70 مقاله یافت شد و 23 مورد آن به صورت هدفمند انتخاب و بررسی گردید. هر دو گروه مدیران و نخبگان دولتی و غیردولتی به تعامل مثبت با دنیا و وضعیت امنیت در کشور مشروعیت داده اند اما از وضعیت زیرساختهای گردشگری و وجود تبلیغات سوء علیه کشور مشروعیت زدایی نموده اندد. بخش دولتی موافق حضور بخشی خصوصی در این حوزه، به شرط نظارت بر خدمات دفاتر مسافرتی است. در صورتی که غیردولتیها خواهان کم کردن نقش دولت در این حوزه می باشند.
۲۵.

تاثیر انتخابات بر پایداری و ثبات نظام سیاسی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مشارکت سیاسی انتخابات استبداد نخبگان استعمار احزاب سیاسی نهضت ملی شدن نفت سیستم سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران احزاب
تعداد بازدید : ۲۶۱۴ تعداد دانلود : ۱۴۱۹
امروزه کمتر متفکر یا اندیشمند آگاه از مسایل سیاسی اجتماعی را می توان یافت که از اهمیت حیاتی مشارکت سیاسی برای بقا و پایداری سیستم های سیاسی غافل باشد و در مورد زیان های ناشی از فقدان آن هشدار ندهد. تا آنجا که به کار ما مربوط می گردد، شاید مهم ترین نتیجه و حاصل مشارکت سیاسی، تاثیر آن بر حفظ وحدت و یکپارچگی سیستم سیاسی و ایجاد ارتباط میان الیت سیاسی و مردم به گونه ای منطقی و صحیح به دور از عوام زدگی یا عوام فریبی می باشد. این امر به ویژه در مورد کشورهای جهان سوم که همواره در معرض رهبران پوپولیست هستند، صدق می کند. روشن است مشارکت سیاسی همانند مفاهیم سیاسی دیگر برای تحقق خود نیازمند مکانیزم مناسبی می باشد. در اینجا مهم ترین مکانیزم انتخابات می باشد که چنآن چه به درستی انجام پذیرد، می تواند ضریب ایمنی سیستم های را در برابر مشکلات و مسایل مختلف افزایش دهد. مقاله حاضر می کوشد با فرض نظریه سیستمی به بررسی این امر در شانزدهمین دوره مجلس شورای ملی بپردازد که بدون تردید یکی از مهم ترین ادوار تاریخ معاصر ما می باشد. در این دوره از یک سو نهضت ملی شدن صنعت نفت و از سوی دیگر تقلب-های انتخاباتی گسترده ای رخ داد که این امر موجب اعتراضات گسترده مردمی واقع شد. این اعتراضات که در پرتو پیوند میان مردم و الیت سیاسی صورت گرفت، پیامدهای عمیقی برای کل سیستم سیاسی به همراه داشت. اگر چه سیستم سیاسی در نهایت توانست از طریق کودتا زمام امور را در دست گیرد، اما به واسطه ی انسداد در گردش نخبگان و بستن مجاری مشارکت سیاسی هیچ گاه نتوانست خود را از کژکارکردهای مبتلابه رهایی بخشد و سرانجام نیز در انقلاب 1357 فروپاشید. از دیدگاه این مقاله، ثبات و پایداری هر سیستم سیاسی در وجود رابطه ای ارگانیک و قانونمند میان مردم و الیت سیاسی می باشد.
۲۶.

فرهنگ سیاسی نخبگانِ زمانه ی برآمدن و برافتادنِ پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رضاشاه فرهنگ سیاسی نخبگان برآمدنِ پهلوی اول برافتادن پهلوی اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۷ تعداد دانلود : ۶۱۵
نگارندگان با بررسی نقش فرهنگ سیاسی نخبگان دوره ی رضاشاه در ظهور و سقوط وی، در این مقاله، به این دستاورد نظری رسیدند که مؤلفه های مبتنی بر دو سطح مشروعیت بخشی به نظام و شرکت در فرآیندهای سیاست گذاری که آغشته به فرهنگ سیاسی محدود و غیردموکراتیک نخبگان سیاسی است از عوامل مؤثّر در برآمدن و فروپاشی نظام پهلوی اول بود. مؤلفه های غیردموکراتیک عبارتند از قهرمان پرستی، وفاداری به فرد به جای نهادهای سیاسی، اولویت منافع فردی در مقابل منافع ساختاری، بی اعتمادی سیاسی و روش حذف و تخریب در حلِّ اختلافات سیاسی. نگارندگان در نوشتار پیش ِرو با توجّه به الگوی نظری آلموند، چهره ای دیگر از فرهنگ سیاسی نخبگان ِ روزگارِ رضاخانی/ رضاشاهی را ترسیم نمودند. رویکردِ پژوهش، تبیینی و روش بررسی، اسنادی/ مقایسه ای است. برای دست یابی به داده ها، از روش کتابخانه ای بهره گرفته شد.
۲۷.

نگرش انتقادی از درون به اصلاح طلبی در جمهوری اسلامی ایران؛ درس هایی برای مصالحه#,(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران نخبگان گذار به دموکراسی مصالحه اصلاح طلبی نگرش انتقادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۵ تعداد دانلود : ۶۱۷
نزدیک به دو دهه پس از انقلاب اسلامی ایران، گروهی از نخبگان، با جهت گیری به سمت دموکراتیزاسیون نظام سیاسی حاکم، تلاش و تکاپوی های نظری و عملی خود را آغاز کردند. این نخبگان و اندیشه ی آنها به نام «اصلاح طلبان» و «اصلاحات» مشهور و سبب تحول مهمی در تاریخ سیاسی و اجتماعی جمهوری اسلامی شدند؛ اما تحقق اهداف آنها با چالش مواجه شد. ناکامی در اصلاحات و «گذار به دموکراسی»، نخبگانی را که به نحوی شگرف، قدرت سیاسی را بدست آورده بودند، از دایره ی آن خارج کرد. هدف اصلی این مقاله، نقد و بررسی عملکرد جریان اصلاح طلب در ساختار جمهوری اسلامی ایران، با نگاهی درونی است و در این راستا، از روش و ابزار مصاحبه با برخی از دولتمردان و متفکران اصلاح طلب و یا نزدیک به آنها (نمونه گیری هدفمند)، استفاده شده است. بر این اساس، با توجه به ماهیت موضوع، از نظریات گذار به دموکراسی در چارچوب نظرات نخبه گرایانه ی اودانل[1] و اشمیتر[2] برای تحلیل و تبیین، بهره گرفته و نیز بر مشی تعاملی و مصالحه جویانه، تأکید شده است. بر اساس یافته های پژوهش، اصلاح طلبان نتوانستند انسجام و مشی واقع گرایانه و میانه روی را حفظ نموده و تعامل مناسبی با مخالفان اصلاحات و نیز بدنه ی اجتماعی خود برقرار کنند؛ لذا به دنبال عدم توفیق در اجماع و مصالحه، که در واقع به معنای ناکامی های سیاسی آنها بود، به تدریج اعتماد جامعه را نیز از دست داده و دچار افول اجتماعی شدند. مجموعه ی این حوادث، به خشونت و بی ثباتی سیاسی- اجتماعی، خروج گسترده ی اصلاح طلبان از دایره ی قدرت و نیز بسته شدن بیش از پیش فضای سیاسی و اجتماعی انجامید و روندهای سیاسی دست کم تا سال 1392، به سوی عکس اهداف اصلاح طلبی، جریان یافت.
۲۸.

شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت نخبگان در تدوین الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه مشارکت نخبگان الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۷ تعداد دانلود : ۱۷۳۱
نیل به موفقیت در تدوین و اجرای الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت به عنوان یک طرح ملی که بعد از قانون اساسی، والاترین سند راهنمای حرکت نظام است نیازمند مشارکت همه آحاد جامعه خصوصاً نخبگان است زیرا نخبگان هر جامعه مبدع و محرک تحولات بزرگ محسوب می شوند. پژوهش حاضر به شناسایی عوامل مؤثر بر مشارکت نخبگان در تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می پردازد. داده های پژوهش به روش مصاحبه عمیق با اساتیدی از گروه های مختلف علمی که همکاری هایی در موضوع الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت داشته اند جمع آوری و با روش داده بنیاد، تحلیل و سپس نظریه نهایی پژوهش ارائه شده است. در این پژوهش تعداد 623 کد اولیه به دست آمد که در 9 طبقه اصلی درج و روابط علّی بین آن ها مشخص شد. بر اساس یافته های پژوهش، عوامل موثر بر مشارکت نخبگان، به سه دسته کلی الف- عوامل زمینه ای مشتمل بر ایجاد بسترهای قانونی همسو با ترغیب نخبگان به مشارکت با مرکز الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، تقویت فرهنگ ملی مشوق مشارکت در جامعه، و اصلاح رفتار سیاسی- اجتماعی در سطح ملی؛ ب- عوامل ساختاری شامل تدبیراندیشی مرکز الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت، هماهنگ سازی برنامه و تصمیمات دانشگاه ها در سوق دادن نخبگان به مرکز الگو، هماهنگ سازی برنامه و تصمیمات حوزه های علمیه در سوق دادن نخبگان به مرکز الگو، و حمایت حاکمیت و دستگاه های اجرایی از اهداف مرکز الگو و ج- عوامل رفتاری شامل برنامه ریزی جهت به سازی خصوصیات فردی نخبگان، و اصلاح ادراک و نگرش نخبگان جامعه است.
۲۹.

مقدمه ای بر شناخت نخبگان خوزستان در عصر آل بویه

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایران خوزستان آل بویه نخبگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۹۵ تعداد دانلود : ۶۵۲
در این مقاله ضمن بررسی مختصر جغرافیای تاریخی خوزستان در عصر آل بویه اشاره ای به نخبگان سیاسی، علمی و فرهنگی خوزستان در آن دوره شده است از میان این نخبگان اندیشمندانی چون این خلاد رامهرمزی، بختیشوع فرزند یوحنا، علی بن عباس مجوسی اهوازی؛ ابو یعقوب اهوازی، ناخدا بزرگ پور شهریار، ابوالحسن اهوازی، در تحولات علمی و فرهنگی و سیاسی نقش مؤثری داشتند. علی بن عباس اهوازی نویسنده کتاب مشهور الملکی یا کامل الصناعه فی الطب است که کتاب وی مدت ها در اروپا مورد توجه پزشکان و دانشمندان بود و تنها پس از آشنایی با کتاب قانون ابن سینا بوده که به جای الملکی از کتاب قانون استفاده گردید. افزون بر این کوشش پزشکان و نخبگان سیاسی، اجتماعی، علمی در بهبود اوضاع اجتماعی و سلامت جامعه و بهتر شدن اوضاع معیشتی مردم تأثیر عمیقی گذاشته و زمینه های مناسبی برای تحول در جامعه فراهم نموده است و همان طوری که می دانیم عصر مورد بحث بخشی از دوران طلایی تمدن و فرهنگ ایرانی و اسلامی به شمار می رود. این جستار تنها مقدمه ایست برای آشنایی با اندیشمندان خوزستانی عصر آل بویه و بررسی نقش هر کدام از این نخبگان نیاز به تحقیق گسترده تری دارد تا احوال و آثار هر یک مورد بررسی قرار گرفته شود.
۳۰.

موقعیت یابی راهبردی و شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر جذب نخبگان در ارتش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جذب نخبگان نقاط قوت و ضعف تحلیل محیط فرصت ها و تهدیدات

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دولتی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
تعداد بازدید : ۱۰۴۱ تعداد دانلود : ۴۶۷
نخبگان، به واسطه هوش، خلاقیت و توان علمی، ظرفیت گران سنگی هستند که بهره گیری از آنان، در ارتش موضوعی حایز اهمیت است و جذب آنان در بازار کار رقابتی موجود، امری حیاتی ب ه شمار می رود. لازمه مدیریت جذب نخبگان، داشتن شناختی دقیق از عوامل مؤثر خارجی و داخلی آجا برای جذب آنهاست. مسئله این تحقیق فقدان شناخت عوامل مؤثر خارجی و داخلی آجا برای جذب نخبگان جدیدالاستخدام می باشد. تحقیق از نوع، کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. تحقیق به شیوه خبرگی انجام شد. روش های گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و میدانی بود. پرسشنامه محقق ساخته به 130 نفر از جامعه آماری ارائه و تعداد 117 پرسشنامه جمع آوری گردید. به منظور تعیین میزان پایایی پرسشنامه از روش آلفای کرونباخ و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، با بهره گیری از ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، ماتریس ارزیابی عوامل خارجی و از فن طوفان مغزی استفاده شد. در نتایج تحقیق، ابعاد و مؤلفه های شناخت عوامل خارج و داخل آجا مشخص شد. در بُعد محیط داخلی، مؤلفه هایی بدین شرح تعیین گردیدند: نیرویابی، گزینش، آموزش، پژوهش، فناوری، به کارگیری، جبران خدمات، فرهنگ و جو سازمانی، مقررات و منابع مالی. بُعد محیط خارجی، به دو محیط دور و نزدیک دسته بندی شد. تحلیل محیط دور، به روش پستل انجام گرفت و محیط نزدیک با سه مؤلفه آموزش، پژوهش و نظامی تحلیل گردید. عوامل کلیدی خارجی و داخلی احصا و تعداد 10 نقطه قوت، 6 نقطه ضعف، 5 فرصت و 4 تهدید مشخص شدند. با توجه به ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی، آجا برای جذب نخبگان در ناحیه تهاجمی قرار دارد و باید با استفاده از نقاط قوت داخلی، از فرصت های خارجی بهره برداری نماید
۳۱.

شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان در دانشگاهها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانشگاه مدیریت دانش نخبگان عوامل درونی عوامل بیرونی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت سازمانی و منابع انسانی مدیریت منابع انسانی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت مدیریت دانش و IT مدیریت دانش
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۴۲۴
هدف:هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان با تأکید بر دانشگاههاست که به بررسی این عوامل در دو بعد درونی و بیرونی می پردازد. ابعاد درون سازمانی شامل فرهنگ، فنّاوری اطلاعات، مدیریت، منابع انسانی و ساختار، و ابعاد برون سازمانی شامل رقابت، بسترهای ملی حاکم، ارتباطات بیرونی دانشگاه و سازوکار حل مسائل ملی است. روش:روش پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی و روش گردآوری اطلاعات، مطالعات اسنادی و پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش شامل 290 عضو هیئت علمی و دانشجوی دکتری رشته مدیریت در دانشگاههای دولتی استان قم است. 165 پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب در میان جامعه آماری توزیع شد. یافته ها:نتایج تحلیل عاملی نوع دوم و آزمون تی استیودنت نشان داد از دیدگاه استادان و دانشجویان دکتری تمامی 10 عامل استخراجی، از عوامل مؤثر بر بهبود مدیریت دانش نخبگان هستند. نتیجه گیری:در میان عوامل درونی و بیرونی، عوامل بیرونی مهم تر و در میان عوامل درون سازمانی، عامل «منابع انسانی» و در عوامل برون سازمانی، عامل «ارتباطات بیرونی دانشگاه» بیشترین اثر را در این زمینه دارند.
۳۲.

نقش صحابه در تحولات فرهنگی و اجتماعی زمان پیامبر(ص)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نقش صحابه تحولات فرهنگی اجتماعی نخبگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰۹ تعداد دانلود : ۵۶۹
صحابه پیامبر 9، در مقام بزرگان جامعه صدر اسلام و به عنوان کارگزاران و نخبگان جامعه، نقش اساسی در تغییرات و تحولات زمان خود ایفا نمودند. صحابه بر اساس جایگاه و نقش خود در جامعه و در حوزه های مختلف دست به اقداماتی زدند که در بسیاری از دگرگونی ها و تحولات تأثیرگذار بودند. در این مقاله با توجه به نقش کلیدی و نخبگی که به صحابه داده شده است، بر اساس نظریه نخبگان در تغییرات اجتماعی، نقش آنان در تحولات فرهنگی و اجتماعی زمان پیامبر 9، بررسی شده است. این که صحابه چگونه توانستند این نقش ها را به دست آورند و چه عوامل و معیارهایی پایگاه اجتماعی آنان را تعیین و تثبیت کرد و بر اساس نقش و پایگاه اجتماعی خود، چه تأثیری بر تحولات فرهنگی و اجتماعی داشته اند، موردتوجه قرار گرفت. فرضیهٔ این مقاله آن است که؛ عملکرد برخی از صحابه در تحولات جامعه در جهت ارزش های اسلامی بود. با توجه به متون تاریخی و روایی این نتیجه به دست آمد که برخی از صحابه پیامبر 9 به دلیل همسانی عملکردشان بر اساس ارزش های مورد تأیید جامعه اسلامی، توانستند دارای پایگاه اجتماعی برتر شوند. اسلام آوردن و ایمان به خدا و پیامبر 9، هجرت، جهاد، مصاحبت و همراهی با پیامبر 9 و... ازجمله عوامل تعیین پایگاه اجتماعی در صدر اسلام بودند. صحابه با استفاده از این موقعیت ها جایگاه خود را در جامعه به عنوان افراد شاخص و برجسته تثبیت نمودند و این عوامل موجب شد تا آنان از طرف جامعه، مورد تأیید قرارگرفته و نقش نخبگی به آنان داده شود و نقش تعیین کننده ای در تحولات جامعه داشته و با تکیه بر رهبری الهی و ایمان و عقیده بر مبنای تعالیم قرآن کریم و سیره پیامبر 9 جامعه ای اسلامی تشکیل دادند و در گسترش آن نقش مهمی ایفا کردند.
۳۳.

ارتباطات گروهی نخبگان نوجوان؛ مورد مطالعه سیاست های کانون دانش پژوهان نخبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ارتباطات گروهی نخبگان نوجوان دانش پژوهان نخبه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۳
نخبگان جزو سرمایه های مهم هر جامعه ای محسوب می شوند که اگر به موقع و به درستی شناسایی، جذب، هدایت و به کارگیری نشوند آسیب هایی جدی به پیشرفت جامعه وارد می شود. از طرف دیگر نوجوانی دوره ای است که شخصیت افراد شکل می گیرد و مقدمه ای اساسی برای مراحل بعدی زندگی انسان ها به شمار می رود. بدین جهت این دوره برای قشر نخبه می تواند سرنوشت ساز باشد و اگر درست و بهینه مورد استفاده قرار نگیرد، هم خود فرد، هم جامعه ای که در آن زندگی می کند خسارت های جبران ناپذیری را متحمل خواهند شد. نوجوان در این دوره برای ساختن هویت خود و پاسخگویی به سایر نیازهای مادی و معنوی اش عضو گروه های مختلف می شود. ارتباطات گروهی ذیل عنوان روان شناسی اجتماعی موضوعات مختلفی را با عنوان پویایی گروه بررسی می کند؛ از ماهیت و شاخصه های یک گروه گرفته تا نظریه های تشکیل آن، نوع ارتباط اعضا و کارکردهای آن. شناخت این ظرفیت ها درسیاست گذاری ارتباطات گروهی حوزه نخبگان می تواند نقش بسزایی در شناسایی، جذب و هدایت نخبگان یک جامعه از مقطع نوجوانی باشد. در این پژوهش سعی شده تا با استفاده از ظرفیت های موجودِ ارتباطات گروهی در حوزه نخبگان نوجوان، سیاست های مجموعه کانون دانش پژوهان نخبه که با تشکیل گروه هایی نخبگانی در مقطع نوجوانی در مناطق جنوبی تهران فعالیت می کند مورد مطالعه قرار گیرد و نهایتاً مدلی از ظرفیت های ارتباطات گروهی به منظور سیاست گذاری در حوزه نخبگان نوجوان ارائه گردد. برای این کار علاوه بر استفاده از روش های اسنادی، از مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمیق برای شناخت ظرفیت های ارتباطات گروهی و مطالعه مجموعه مورد نظر بهره گرفته شده است.
۳۴.

انقلاب خاموش رضوی؛ فرایندها و سازوکارها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امام رضا (ع) انقلاب خاموش مقابله نرم عوام نخبگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۴۶
امام رضا (ع) در عصر خویش شاهد حاکمیت ظلم و طاغوت بودند و در مقابله و مبارزه با این روند گام های مهمی برای هدایت جامعه مسلمانان برداشتند که می تواند الگویی عملی و کاربردی برای طالبان راه حق در عصر غیبت معصوم باشد. این مقاله با تمرکز بر شیوه مبارزاتی امام رضا (ع) تلاش می کند فرایندها و سازوکارهای مهم آن امام را در مبارزه با حکومت جور زمان خویش بازیابد تا الگویی برای پیروان امروز معصومان باشد.این مقاله به روش توصیفی وتحلیلی چنین نتیجه می گیرد که امام رضا (ع) سعی داشتند با جذب مردم و هدایت نخبگان طرفدار خود در جهت تبلیغ افکار سیاسی شیعه و مقابله نرم با حکومت مامون اقدام کنند. در واقع امام (ع) جنگی نرم و خاموش را علیه دستگاه عباسیان به راه انداختند که بر دو پایه نقش آفرینی عوام و خواص و آگاهی بخشی به آنان استوار بود.
۳۵.

تأثیر مؤلفه های سیاسی- اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباط جمعی بر سلامت سیاسی کشور

تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۵۹۷
پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مولفه های ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی در تقویت افکار عمومی و سلامت سیاسی کشور در تهران با هدف شناخت روابط جامعه پذیری سیاسی؛ ایجاد وفاق ملّی و گفتگو میان مردم، روشنفکران و حکومت؛ اثرگذاری برنامه ها و افکار خود، جلب افکار عمومی مردم و همچنین افزایش سطح تعاملات و تبادلات میان افراد با ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی می پردازد. روش پژوهش برمبنای توصیفی پیمایشی به تحلیل همبستگی می پردازد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و دانشجویان دانشکده های علوم سیاسی دانشگاه های تهران، شهید بهشتی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات و تهران مرکز می باشد که حجم نمونه 200 نفر به شیوه فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه مربوط تکمیل گردید .ابزار پژوهش بر مبنای پرسشنامه پژوهشگر ساخته بوده و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در دامنه ای از 78 تا 86 درصد بدست آمده است، تحلیل داده ها توجه به ماهیت مقیاس اندازه گیری از آزمون های رگرسیون و ضریب همبستگی استفاده شده است .یافته ها نشان می دهد که جامعه پذیری سیاسی؛ ایجاد وفاق ملّی و گفتگو میان مردم، روشنفکران و حکومت؛ اثرگذاری برنامه ها و افکار خود، جلب افکار عمومی مردم، افزایش سطح تعاملات و تبادلات میان افراد با ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان با وسایل ارتباطات جمعی در دانشکده های علوم سیاسی دانشگاه های مورد مطالعه رابطه معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش هر یک از مؤلفه های ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی (P<0/05). تقویت افکار عمومی و سلامت سیاسی کشور نیز افزایش می یابد.
۳۶.

تحلیل محتوای کتاب های درسی اقتصاد دوره دوم متوسطه از منظر انعکاس مفاهیم «اقتصاد مقاومتی»

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی تولید ملی سیاست های اصل 44 نخبگان فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۷ تعداد دانلود : ۴۰۱
این پژوهش با هدف تحلیل محتوای کتاب های درسی اقتصاد دوره دوم متوسطه از منظر انعکاس مفاهیم «اقتصاد مقاومتی» در سال تحصیلی 1395-1396 با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام گرفته است. حجم جامعه در پژوهش حاضر کتاب درسی اقتصاد و ابزار گردآوری داده ها چک لیست می باشد. رواﯾﯽ چک لیست نیز توسط اﺳﺎتید متخصص تأیید شده است. ﭘﺎﯾﺎﯾﯽ ابزار از طریق ﺿﺮﯾﺐ ﺗﻮاﻓﻖ ﺑﯿﻦ اندازه گیری های ﻣﺴﺘﻘﻞ دو ﻣﺤﻘﻖ ﺣ ﺪود 75/0 ﺑ ﺮآورد ﺷ ﺪ. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات موجود در پرسشنامه ها، از نرم افزار SPSS استفاده شده است. در سطح آمار توصیفی، جداول و نمودارها و در سطح آمار استنباطی، آزمون خی دو و فریدمن به کارگرفته شده است. از این مطالعه نتایج زیر حاصل شده است: مفاهیم «اقتصاد مقاومتی»، «سیاست های اصل 44 قانون اساسی» و «توجه به نخبگان» در کتاب های درسی اقتصاد دوره دوم متوسطه به میزان پایین تر از حد متوسط انعکاس یافته است و مفاهیم «حمایت از تولید ملی» و «استفاده از فناوری نوین» در کتاب های درسی اقتصاد دوره دوم متوسطه بالاتر از حد متوسط انعکاس یافته است.
۳۷.

نخبگان، ملی گرایی و دیاسپورای کرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: دیاسپورا نخبگان ناسیونالیسم کرد ها برندسازی ژئوپلیتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۸ تعداد دانلود : ۴۹۹
امروزه یکی از مباحث مهم در جامعه شناسی سیاسی، دیاسپورا و کارکرد های آن در راستای تقویت ناسیونالیسم قومی در جوامع متکثر می باشد. جامعه دیاسپورا به عنوان یک کارگزار استراتژیک، پیشتاز حرکت ملی گرایانه و خالق جایگاه راهبردی برای خلق گفتمان های ملی است. ساختار فرصت ها و ظهور الیت های کرد در دیاسپورا به عنوان کارگزاران اصلی تعارض و ناسیونالیسم در خاورمیانه کنونی نقشی اساسی را ایفا می نماید. از سویی ناسیونالیسم در دیاسپورا صورت می گیرد و جوامع دیاسپورا تاثیر زیادی بر روی گفتمان و سیاست های سرزمینی می گذارند و بررسی آن در قالب نقش آفرینی اجتماعی حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش دیاسپورا به عنوان فرصتی برای جامعه با رویکرد ملی می باشد. سوال اصلی پژوهش این است که دیاسپورا چگونه باعث تقویت روحیه ملی گرایی در کرد ها می شود؟ فرضیه پژوهش حاکی از این است که تاکید الیت ها بر روحیه ملی گرایی باعث شکل گیری نظم اجتماعی کرد می گردد. این تحقیق با روشی تحلیلی توصیفی در پی آنست که نشان دهد، نخبگان دیاسپورای کرد در جوامع غربی بر تعارضات هویتی و ناسیونالیسم کرد تاثیرگذار و درصدد هژمون سازی هویتی و ژئوپلیتیکی کردستان به عنوان یک واحد جغرافیایی متمایز می باشند.
۳۸.

مطالعه ای کیفی از جایگاه نخبگان جوان ایرانی در بستر جامعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: نخبگان فرار نخبگان نظریه زمینه ای توسعه علمی نظام اجتماعی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۹ تعداد دانلود : ۳۹۱
نخبگان و سرآمدان در هر کشوری ازجمله ایران زمینه ساز رشد و توسعه اند؛ به همین دلیل، نهادهای مختلف جامعه سال ها تلاش کرده اند نخبگان جوان ایرانی در کشور بمانند و در توسعه علمی کشور نقش آفرینی کنند؛ با وجود این تلاش ها، کشور ایران رتبه اول فرار نخبگان را در جهان دارد؛ هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛ زیرا با فهم و کشف این مسئله، تا حد زیادی امکان ورود به ذهن نخبگان ایرانی و فهم آنان از وضعیت خودشان در نظام اجتماعی ایران فراهم می شود؛ بدین منظور، در قالب روش شناسی کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای و نمونه گیری هدفمند و نظری، با گروهی از نخبگان جوان ایرانی مصاحبه شد. جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافته های پژوهش، شامل مقوله های جایگاه نامطلوب و ظاهری، شرایط نامساعد و پیش بینی ناپذیر، دورنمای آینده ای تاریک، راهکارهای جمعی - فردی، موفقیت های شخصی، خسران نخبه بودن و گذار پرگداز از کشور شد. نتیجه ها، به طور کلی نشان د هنده جایگاه نامطلوب نخبگان بود. براساس نتیجه های پژوهش، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری ارائه شد.
۳۹.

فرصت های سیاسی و تاثیر آن در وقوع بحران های امنیتی بر پایه نظریه ساختار فرصت سیاسی مک آدام

کلیدواژه‌ها: بحران های امنیتی ثبات یا بی ثباتی فرصت سیاسی نخبگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۸۶ تعداد دانلود : ۸۴۴
نظریه جنبش اجتماعی به مدد تعامل و برهم کنش سه حوزه کارکردی آن، یعنی فرصت های سیاسی، ساختارهای بسیج کننده و چارچوب ها، قادر است پویش های پیچیده و سیالی را که یک کشور در مقام بحران های اجتماعی - امنیتی به واسطه آن به فعالیت می پردازد، مطمع نظر قرار دهد حال پرسش مقاله حاضر بر این است که فرصت های سیاسی چه نقشی در بحران های امنیتی ایفا می نماید. فرض خود را بر این استوار ساخته که فرصت سیاسی از طریق سرمایه گذاری بر ثبات یا بی ثباتی در بین مجموعه نخبگان، باز بودن نسبی یا انسداد سیستم حکومتی، ظرفیت یا تمایل طبیعی دولت به سرکوب و وجود یا فقدان نخبگان متحد بر وقوع یا کنترل بحران های امنیتی تأثیرگذار هست. لذا مقاله حاضر کوشش می کند تا با بازخوانی ابعاد و مؤلفه های کلیدی نظریه ساختار فرصت سیاسی و شناخت قابلیت های نظری آن، میزان مفید بودن و کارآمدی و مؤثر بودن فرصت های سیاسی در وقوع بحران های امنیتی را به نمایش بگذارد و نتابج حاصله حاکیست دو بعد ثبات یا بی ثباتی در بین مجموعه گستره نخبگان و بازبودن نسبی یا انسداد سیستم حکومتی نسبت به دوبعد دیگر و چهار مؤلفه شکاف های قومی، مذهبی و نژادی؛ همگرایی بین نخبگان، میزان مشارکت فعال آحاد جامعه و رسانه ها در بین بیست مؤلفه مورد بررسی تأثیر بیشتری بر وقوع بحران های امنیتی نسبت به سایر ابعاد و مؤلفه دارند.
۴۰.

بررسی آسیب تقلید در اعتقادات دینی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی تقلید عقاید دینی تبعیت خردورزی نخبگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۷۴
روایت تاریخ از زندگی اجتماعی بشر، حاکی از آن است که در همه اجتماعات انسانی، گروهی به سبب توانمندی های اقتصادی، مذهبی و یا سیاسی، نخبه تلقی شده و رهبری دیگران را به دست گرفته اند که در این میان، نقش عالمان و اندیشمندان مذهبی در جهت گیری دینی عوام حائز اهمیت و بی بدیل است. قرآن کریم نیز با پذیرش این واقعیت خارجی، با ذکر نمونه های متعدد، آن را آسیب شناسی کرده و با دعوت های مکرر به خردورزی، سعی در کاهش فاصله فکری طبقات اجتماعی داشته است. از منظر قرآن، پیروی از نخبگان دینی در پیشگاه الهی رفع تکلیف نکرده و همه افراد در قبال مواضع دینی که اتخاذ می کنند، مسئول هستند. از این رو، همگان مکرراً به تعقل و تدبر در نصوص وحیانی دعوت شده اند تا افزون بر آگاهی همگانی از مفاهیم دینی، کتاب آسمانی معیاری برای تشخیص سره از ناسره در دعاوی نخبگان قرارگیرد. بنابراین در منطق قرآن، وابستگی فکری عوام جامعه به نخبگان، امری مذموم است و همگان موظف اند با افزایش آگاهی و تعقل در براهین دینیِ ارائه شده از سوی رهبران اجتماع، مسیر حق را پیدا نموده و با دیده ای باز از نخبگان صالح پیروی نمایند تا به سعادت ابدی دست یابند.