پژوهش ملل

امنیت زیست محیطی در سال های بعد از جنگ جهانی دوم در نظریات روابط بین الملل و از سوی دولت ها مورد توجه جدی تر قرار گرفت. در دهه های متمادی تحت عنوان بحران مدرنیته و تاثیرات آن بر امنیت محیط زیست، معاهدات بین المللی پیرامون این مساله بین المللی مطرح شد. علاوه بر این در نظریات روابط بین الملل نیز بطور جدی مساله امنیت زیست محیطی مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا، در مقاله حاضر در پی پاسخگویی به این پرسش اساسی هستیم «مهمترین محورها و موضوعات مطرح شده، در نظریه های روابط بین الملل نسبت به تحول پارادایمی امنیت زیست محیطی چه بوده اند و در آنها چه مسائلی طرح شده است؟» در این زمینه، در سال های بعد از 1991 یعنی پس از جنگ سرد مسائلی همچون گرمایش زمین، تخریب فضاهای سبز و تاثیر مخرب مدرنیته در ابتدا از سوی نظریه پردازان اجتماعی مورد نقد و بررسی قرار گرفت و سپس نظریات مطرح روابط بین الملل همچون رئالیسم و لیبرالیسم توجه خاصی به این موضوع داشتند. رئالیست ها اساسا مساله امنیت زیست محیطی را در قالب توجه به مقوله حفظ امنیت جهانی نگاه می کنند و برخلاف آنها لیبرال ها بر همکاری دسته جمعی برای حفظ نظم بین الملل، امنیت زیست محیطی را لحاظ می کنند، نه همچون یک مسئله امنیتی.

پژوهش حاضر به بررسی تاثیر مولفه های ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی در تقویت افکار عمومی و سلامت سیاسی کشور در تهران با هدف شناخت روابط جامعه پذیری سیاسی؛ ایجاد وفاق ملّی و گفتگو میان مردم، روشنفکران و حکومت؛ اثرگذاری برنامه ها و افکار خود، جلب افکار عمومی مردم و همچنین افزایش سطح تعاملات و تبادلات میان افراد با ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی می پردازد. روش پژوهش برمبنای توصیفی پیمایشی به تحلیل همبستگی می پردازد. جامعه آماری پژوهش شامل اساتید و دانشجویان دانشکده های علوم سیاسی دانشگاه های تهران، شهید بهشتی و دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات و تهران مرکز می باشد که حجم نمونه 200 نفر به شیوه فرمول کوکران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و پرسشنامه مربوط تکمیل گردید .ابزار پژوهش بر مبنای پرسشنامه پژوهشگر ساخته بوده و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در دامنه ای از 78 تا 86 درصد بدست آمده است، تحلیل داده ها توجه به ماهیت مقیاس اندازه گیری از آزمون های رگرسیون و ضریب همبستگی استفاده شده است .یافته ها نشان می دهد که جامعه پذیری سیاسی؛ ایجاد وفاق ملّی و گفتگو میان مردم، روشنفکران و حکومت؛ اثرگذاری برنامه ها و افکار خود، جلب افکار عمومی مردم، افزایش سطح تعاملات و تبادلات میان افراد با ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان با وسایل ارتباطات جمعی در دانشکده های علوم سیاسی دانشگاه های مورد مطالعه رابطه معنی داری وجود دارد. یعنی با افزایش هر یک از مؤلفه های ارتباطات سیاسی و اقتصادی نخبگان و وسایل ارتباطات جمعی (P<0/05). تقویت افکار عمومی و سلامت سیاسی کشور نیز افزایش می یابد.

بحران ها هنگامی که وقوع می پیوندند اقداماتی از سوی کنشگران جهانی در جهت مدیریت آنها صورت می گیرد که از جمله آنها می توان به سازمان ها اشاره کرد که در رأس آنها شورای امنیت بعنوان مسئول اصلی حفظ صلح و امنیت بین الملل است. علاوه بر شورا برخی از سازمان ها مثل ناتو با دارا بودن سازوکارهای لازم براساس فصل هشتم منشور در زمینه مدیریت بحران ایفای نقش می کنند. ناتو بعد از آنکه در دوره بعد از جنگ سرد با بحران هویت مواجه شد کوشید تا با بهره گیری از سازوکارهای مختلف حوزه ماموریت خود را گسترش دهد و بقا و تداوم خود را تضمین کند. برعهده گرفتن وظایفی در حوزه مدیریت بحران از جمله این سازوکارها بوده است. بطوریکه ناتو در بحران های مختلفی همچون کوزوو، عراق، افغانستان و لیبی ایفای نقش کرده است. اما در بحران هایی که در سال های اخیر رخ داده همچون بحران اوکراین نقش فعالی نداشت. همین امر این سوال را برمی انگیرد که ایفای نقش این نهاد در بحران ها از چه عواملی تاثیر می پذیرد. در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که ایفای نقش ناتو در بحران ها متاثر از تجربیات گذشته، اهمیت محل وقوع بحران و سیاست های قدرت های بزرگ است. یافته های پژوهش نشان می دهد که دستاوردهای محدود و هزینه های فراوان مداخله های قبلی، شرط گرفتن مجوز از شورای امنیت برای مداخله در حالیکه روسیه بعنوان یکی از بازیگران اصلی بحران باعث شد تا ناتو در این بحران سیاست عدم مداخله را در پیش گرفته و در زمینه مدیریت بحران نقش فعالی نداشته باشد.

دیپلماسی فرهنگی آمریکا و چین بعد از وقایع 11 سپتامبر اهمیت ویژه ای پیدا کرد. هر دو کشور برای احیا و نفوذ قدرت نرم خود در میان کشورهای مختلف جهان سعی بر استفاده از ابزارهای مختلف فرهنگی بعنوان وسایل اعمال قدرت نرم به جای قدرت سخت جهت ارائه تصویری مردم پسند و حق به جانب نمودند تا با استفاده از این ابزارها بیش از پیش به ترمیم وجهه خود در میان کشورهای ضعیف و قدرتمند و ناراضی دنیا دست یازند. پژوهش حاضر می کوشد با استفاده از چارچوب نظری امپریالیسم فرهنگی به بررسی و بکارگیری ابزارهای فرهنگی که بخشی از سیاست فرهنگی دولت هاست بپردازد. پرسش اصلی این است که نقش ابزارهای فرهنگی در گسترش سیاست های بین المللی قدرت های بزرگ از 11 سپتامبر2001 تاکنون چگونه بوده است؟ در این پژوهش فرضیه اصلی آن است که آمریکا در کنار چین به دلیل برنامه های اجرایی در طول چند دهه پس از جنگ های جهانی توفیق بیشتری در ارتقاء سیاست های بین المللی خود از طریق بکارگیری ابزارهای فرهنگی داشته است. روش انجام این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و گردآوری اطلاعات، به صورت کتابخانه ای بوده است. باتوجه به بررسی های انجام شده در یافته می شود آمریکا با اجرای چندین دهه سیاست های فرهنگی و استفاده از انواع ابزارهای فرهنگی در گسترش قدرت نرم خود، تاکنون موفق ترین قدرت بزرگ جهان بوده است؛ ولی از سوی دیگر، چین در سه دهه اخیر با برنامه ریزی های دقیق و گسترده در سراسر جهان تلاش دارد جایگاه آمریکا را در تمامی حوزه ها به دست آورد.

استحاله فرهنگی بعنوان یکی از نشانه های افول اهداف راهبردی کشورها و واحدهای سیاسی محسوب می شود. هر کشوری که در معرض قدرت و کنش معطوف به امنیت سازی قرار گیرد، نیازمند بهینه سازی موقعیت خود از طریق گفتمان های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی است. دشمن همواره در تلاش است برای بسط و گسترش تهدید خود در گام اول بر جوامع هدف و در درجه بعد بر تمام جهان دست پیدا کند و با سود جستن از فناوری برتر و قدرت ارتباطی و رسانه ای خود، سیاست های استعماری نوینی را به مرحله اجرا بگذارد. در دهه های اخیر مقام معظم رهبری بارها به مسئله تهدیدات نرم دشمن اشاره فرمودند، ایشان هدف دشمن از تهدید نرم در کشور را که عده ای آن را باور نداشتند و هنوز هم باور ندارند، فرهنگ و اخلاق اسلامی می دانند و معتقدند که دشمن می خواهد هرآنچه خود بپسندد به افکار و عقاید ملت ما منتقل کند. دشمن از راه اشاعه فرهنگ غلط- فرهنگ فساد و فحشاء سعی می کند جوان های ما را از ما بگیرد، کاری که دشمن از لحاظ فرهنگی می کند یک "تهاجم فرهنگی" بلکه باید گفت یک "شبیخون فرهنگی" یک "غارت فرهنگی" و یک "قتل عام فرهنگی" است. نوشتار حاضر با هدف تبیین راهبرد تهدید نرم دشمن (جنگ نرم و نفوذ) و چگونگی تاثیر آن بر استحاله نمودن فرهنگ کشور در اندیشه مقام معظم رهبری به روش اسنادی-توصیفی و تحلیلی به استناد سخنرانی های ایشان در دهه های اخیر انجام شده است.

یکی از پدیده های جامعه شناسی کهن و بسیار حیاتی در طول سال های زندگی بشر، پدیده شکاف نسلی است. از جمله دلایل بروز این پدیده می توان به اتخاذ شیوه های مختلف در ایجاد تعاملات، گسترده شدن ارتباطات و روابط اجتماعی، و درونی شدن ارزش ها و هنجارها به شیوه های مختلف اشاره کرد که این عوامل سبب شکل-گیری روند ناهمسان شدن جامعه پذیری و در نهایت شکاف نسل ها شده است. پژوهش حاضر، میزان شکاف نسلی بین دانش آموزان پسر برخی آموزشگاه های زبان انگلیسی منطقه جنوب شرق تهران و عوامل موثر در آن را با روش پیمایشی مورد بررسی و کاوش قرار داده است. انتخاب دانش آموزان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای صورت گرفته که در آن تعداد 300 نفر از دانش آموزان شرکت داشته اند. گفتنی است که داده های مورد نیاز این تحقیق از طریق پرسشنامه جمع آوری گردیده که اعتبار محتوایی پرسشنامه را نیز تعداد 3 نفر از اساتید با تجربه آموزشگاهی بررسی و تایید کرده اند. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای موردنظر در این مطالعه از قبیل دینداری، میزان کاربرد وسایل ارتباط جمعی و شبکه های اجتماعی، پشتوانه فرهنگی و اقتصادی، میزان تحصیلات والدین، و سن ارتباط معناداری با شکاف نسلی دارند.

آگاهی شهروندان از قوانین شهری و تنظیم رابطه بین شهروندان با مدیران شهری در آفرینش شهری ایمن و زیست پذیر و نیز آگاهی شهروندان از حقوق شهروندی و حقی که ارگان های ذیربط نسبت به شهروندان یک شهر برعهده دارند در مشارکت و همیاری مردم و حس تعلق نسبت به مسائل شهر و محیط زندگی شان، برای داشتن شهری منظم، قانونمند و ایده آل جهت زندگی بسیار حائز اهمیت می باشد. بطوریکه بسیاری از مشکلات شهری کشور ناشی از کمبود آگاهی و روند نادرست آگاه سازی شهروندان از حقوق شهروندی است. هدف اصلی از این پژوهش بررسی میزان آگاهی شهروندان شهر تنکابن از حقوق و قوانین شهری می باشد. هدف پژوهش، کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی پیمایشی است و گردآوری اطلاعات نیز تلفیقی از روش های اسنادی و میدانی می باشد. جامعه آماری شهروندان بالای 15 سال شهر تنکابن انتخاب شدند که طبق فرمول کوکران تعداد 381 نمونه گزینش شد و پایایی پرسشنامه نیز توسط آلفای کرونباخ رقم 853 درصد بدست آمد که حاکی از پایایی بالای سوالات پرسشنامه می باشد. پس از جمع آوری داده ها، توسط نرم افزارspss و آزمون های آماری کای اسکوئر، تای سی کندال و d سامرز نتایج تجزیه و تحلیل شد که مشخص شد میزان آگاهی شهروندان با سن آنان ارتباط معناداری دارد و سطح تحصیلات نیز بر میزان آگاهی تاثیر مثبتی دارد، اما ارتباطی بین جنسیت با میزان آگاهی مشهود نیست.