مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
توسعه علمی
حوزه های تخصصی:
هر گونه توسعه در معنای واقعی خود نه فقط به برنامه ریزی جامعه پژوهشی ، آموزشی مناسب و همه جانبه اجتماعی ، فرهنگی نیاز دارد ، بلکه هر گونه توسعه جدی در هر کشوری به عزم ملی همگانی نیز نیازمند و مستلزم درک صحیح اقشار مختلف از توسعه و مشارکت و درگیری آنها در فرهنگ توسعه است و این عزم و اراده ملی که یک اثر اجتماعی و فرهنگی است الزاماَ همان عزم سیاستگذاران و نخبگان اقتصادی و فنی نیست ، بلکه عزمی برای آن نوع توسعه ای است که در غالب فرهنگ جای گرفته و با آن ترکیب شده است و در شخصیت و رفتار جامعه منعکس می شود ...
بررسی راهکارهای افزایش دسترسی به آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
" افزایش دسترسى به آموزش عالى و حرکت به سوى همگانى کردن آن، از پیش شرطهاى اساسى توسعه علوم و فناورى در کشور است. در این مقاله سعى مى شود با بررسى دلایل افزایش تقاضا براى بهره مندى از آموزش عالى و با توجه به استلزامات عصر اطلاعات و موج سوم چهارچوب اصلى نظام متوازن تحقق دسترسى به آموزش عالى تبیین شده و راهکارهاى آن مورد بحث قرار مى گیرد.
"
نقش دانشگاه اسلامی در توسعه تفکر خلاق دانشجویان
حوزه های تخصصی:
در آستانه هزاره سوم میلادی، فرایند تغییر و تحول مستمر و پرشتاب، از عمده ترین جریانهای حاکم بر حیات بشری و از مهم ترین مشخصات بارز آن به شمار می رود؛ تا آنجا که عنصر پیچیدگی به عنوان بارزترین ویژگی جهان امروز، جایگاه خود را روز به روز مستحکم تر می کند. در این میان، تفکر خلاق و لزوم نوآوری که اساس و بستر ساز تغییر، تحول و دگرگونی است، نقش بنیادین و تعیین کننده ای دارد. لذا برای رویارویی با این شرایط پیچیده و نیز موقعیتها و فرصتهای ایجاد شده، نیازمند تقویت روح خلاقیت و نوآوری در بین دانشجویان کشور می باشیم. فرایند توسعه علمی به عنوان زیربنایی برای توسعه در سایر بخشها، نیازمند وجود بستری مناسب است و در این رابطه، تقویت تفکر خلاق می تواند از طریق تولید ایده های خام، چرخ تولید علم را به حرکت درآورد. مقاله حاضر در راستای توجه به پرورش و شکوفایی استعدادها، تشویق ایده های خلاق و نوآوری در کشور و با هدف بررسی چالشها و موانع فراروی بسط خلاقیت و نوآوری در جریان برنامه ها و چشم اندازهای توسعه کشور، به توصیف تفکر خلاق و نقش دانشگاه اسلامی در توسعه تفکر خلاق به عنوان بستری مناسب در زمینه ایجاد توسعه علمی در کشور پرداخته است. نتایج نشان می دهد که نوآوری و خلاقیت در دانشگاه از اهمیت والایی برخوردار است و یکی از اهداف مهم دانشگاه می باشد که دانشگاه اسلامی جهت تحقق آن، باید در زمینه اشاعه، نشر دانش و انتقال آن به جامعه و نسل جوان، بیش از پیش تلاش و کوشش کند. در واقع، چالش مهم دانشگاههای اسلامی ایران در این زمان، کسب و ارتقای هویت علمی و فرهنگی با توسعه استقلال سازمانی و آزادی علمی به منظور افزایش بهره وری و تحقق رسالتهای دانشگاه، افزایش اثربخشی اجتماعی است.
نقد و تحلیل روند تحقیقات و تالیفات در موضوع زنان در ایران
در میان تحقیقات علوم انسانی در ایران، موضوعات زنان، با آنکه دارای عناوین متنوع و متعددی است، ولی جزء رشته های نوپا و جدید محسوب می شود؛ و در نظام علمی کشور، اهمیت این دانش به لحاظ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی مورد کم توجهی قرار گرفته است.
در مقاله حاضر، به بررسی اجمالی تغییرات پدید آمده نسبت به جایگاه زنان در ایران، چالش ها و موضع گیری های دوگانه در مورد موضوعات مبتلا به آنان (مانند تناقصی تحصیل و اشتغال) پرداخته شده و ضرورت تولید و تنظیم الگوی سازمان یافته و متناسب با جامعه ی اسلامی ـ ایرانی به عنوان خلاء اصلی به خصوص در بخش های پژوهشی و تحقیقات علوم انسانی و مطالعات زنان، اشاره شده است.
این مقاله، در برگیرنده ی گزارشی از طرح پژوهشی انجام گرفته در گروه بررسی مسائل زنانِ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است. در این پژوهش علاوه بر گزارش روند تحقیقات در موضوعات مربوط به زنان در بیست سال گذشته (1363-1383)، الگویی جامع شامل 27 متغیر سه بُعدی به عنوان شاخصه ی ارزیابی معرفی می شود که این پژوهش را از تحقیقات مشابه آن متمایز می نماید.
یافته های تحقیق حاضر حاکی از آنند که تحقیقات و تألیفات بیشتر در موضوعات فردی زنان، با پیروی از شرایط اجتماعی به جای نگرش به ابعاد توسعه ای از جمله محورهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بوده است؛ به علاوه، الگوی خاصی که مبین سیر مشخص و حاکم بر جهت تحقیقات باشد، یافت نشد.
بررسی عوامل بنیادی مدیریت دانش در محیط های دانشگاهی: مطالعه ای موردی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جمهوری اسلامی ایران بر آن است که با اجرای برنامه های توسعه و رسیدن به اهداف چشم انداز بیست ساله تا سال 1404، جامعه ای مبتنی بر دانایی و کشوری توسعه یافته ایجاد کند. دستیابی به این امر مهم نیازمند مدیریت دانش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی است. هدف از این تحقیق، بررسی عوامل بنیادی مدیریت دانش در محیط های دانشگاهی بود. یکی از دانشگاه های دولتی تهران با جامعة آماری 383 نفر اعضای هیئت علمی دانشگاه انتخاب شد که از این تعداد صد نفر در تحقیق مشارکت کردند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامة محقق ساخته، مشتمل بر 49 گویة بسته پاسخ و 3 گویة باز پاسخ بود. از تحلیل عاملی به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات و شناسایی ابعاد مدیریت دانش استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، عوامل بنیادی مدیریت دانش در دانشگاه نمونه، اشاعه دانش (آموزش)، تولید دانش (پژوهش)، به کارگیری دانش (خدمات اجتماعی) و ذخیرة دانش بودند.
شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت توسعه علوم انسانی با رویکردی مبتنی بر نظریه داده بنیاد با نگاهی به آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر مدیریت توسعه علوم انسانی با رویکردی مبتنی بر نظریه داده بنیاد و آزمون این عوامل در وضعیت موجود آموزش عالی صورت گرفته است. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی پیمایشی و رویکردی آمیخته، پژوهش در دو بخش کیفی و کمی به صورت متوالی انجام پذیرفت. در بخش کیفی 14 نفر از صاحب نظرترین افراد به کمک روش نمونه گیری هدفمند و در بخش کمی، تعداد 245 نفر به روش تصادفی ساده از بین اعضای هیئت علمی رشته های علوم انسانی دانشگاه های دولتی و پیام نور استان اصفهان (تعداد 670 نفر) گزینش شدند. روایی سوالات مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته به روش محتوایی و هم زمان و پایایی به ترتیب با روش ضریب توافق (04/90) و آلفای کرونباخ (87/.) محاسبه گردید. یافته های کیفی مبتنی بر تحلیل داده ها به روش داده بنیاد و یافته های کمی حاصل تحلیل رگرسیون چندگانه و شاخص های توصیفی می باشد. نتایج کلی پژوهش حاکی از آن است که 9 عامل اصلی و 33 عامل فرعی به طور کلی بر مقوله محوری مطالعه حاضر مؤثر می باشد که در قالب شرایط عِلّی، زمینه ای و میانجی قابل تبیین می باشند.
توسعه علمی و فناوری در کشور و تأثیر آن بر افزایش قدرت منطقه ای ؛ مطالعه تطبیقی جمهوری اسلامی ایران و هند)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در قرن بیستم، عوامل گوناگونی در شکل گیری قدرت های جدید جهانی نقش داشته اند که شناخت این عوامل و بررسی چگونگی اثرگذاری آنها بسیار با اهمیت است. به طور قطع، یکی از این عوامل قدرت زا فناوری می باشد که با تأثیرگذاری بر حوزه های مختلف نظامی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی موجب افزایش قدرت ملی و فاصله گیری چند کشور از بقیه شده است. قدرت ملی در هر کشوری جایگاه آن را در سلسله مراتب قدرت جهانی یا ساختار ژئوپلیتیکی جهانی تعیین می کند که امروزه، ارتباط مستقیمی با درک مفاهیم اقتصاد ملی دارد. تأثیر مثبت و اساسی فعالیت در زمینه های اقتصادی بر رشد و توسعه قدرت ملی را می توان در بازسازی و برتری کشور های شکست خورده آلمان و ژاپن به دلیل بهره مندی از اقتصاد و فناوری و متقابلاً بهره مندی کمتر روسیه در صحنه جهانی با وجود دارا بودن قدرت نظامی مشاهده کرد.پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که علم و فناوری چگونه می تواند در تعامل با اقتصاد، موجب ارتقاء جایگاه منطقه ای و جهانی کشور شود. به همین جهت روش توصیفی – تحلیلی به عنوان روش تحقیق انتخاب شده و از چارچوب نظری «نظام ملی نوآوری» استفاده گردید، گردآوری اطلاعات مورد نیاز نیز به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. برای مطالعه تطبیقی نیز کشور هند انتخاب گردید. یافته ها نشان داد که در کشورمان علی رغم وجود زیرساخت های لازم، نیروی انسانی کارآمد و تأکید و برنامه ریزی در سطح ملی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین فناوری زیستی، این دو بخش فناوری، تأثیر قابل توجهی در اقتصاد ملی نداشته اند در حالی که در هند، علی رغم جمعیت فقیر زیاد، بوروکراسی پیچیده، فساد اداری و مشکلاتی از این دست، با مدیریت مؤثر دو بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات و زیست فناوری، اقتصاد ملی قدرتمندی شکل گرفته و اشتغال و ثروت قابل توجهی تولید شده است. اقتصاد مبتنی بر فناوری در کنار سایر مؤلفه های قدرت همچون جمعیت، سرزمین پهناور و تسلیحات استراتژیک نظامی موجب ارتقاء جایگاه جهانی هند تا سطح قدرت های نوظهور شده است.
چالش ها و موانع توسعه روزنامه نگاری علم در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف از پژوهش حاضر «بررسی چالش ها و موانع توسعه روزنامه نگاری علم در ایران» با نگاه سیستماتیک و رویکرد بین رشته ای و کمک گرفتن از رشته های جامعه شناسی علم، فلسفه علم، اقتصاد علم، تاریخ علم و ارتباطات علم است. در این پژوهش از روش مصاحبه عمقی نیم ساخت یافته، در مصاحبه با روزنامه نگاران علم و متخصصان حوزه علم استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که برخی از چالش های نهاد علم و سیاست گذاری علم در کشور، مبتلا به حوزه روزنامه نگاری علم نیز هست. نگاه نخبه گرایانه به علم، تلقی عوام زدگی از طرف دانشگاهیان در صورت مشارکت در تولید محتوای رسانه ای، الگوی تکنوکراتیک حاکم بر فضای سیاست گذاری علم، به جای الگوی مشارکت مردم، ایدئولوژیک شدن علم و فناوری، انگاشتن علم به مثابه قدرت از سوی سیاست گذاران علم، از جمله چالش های روزنامه نگاری علم در ایران است. تربیت نشدن روزنامه نگاران علم برای حضور حرفه ای در این حوزه و نبود نهاد آموزشی، سپهر عمومی روزنامه نگاری علم را به عرصه تجربه آزمون و خطا تبدیل کرده و باعث افزایش اشتباهات در این حوزه و سلب اعتماد از جامعه علمی شده است. عدم تشویق کارهای با کیفیت و ارزش دهی کمَی به جای کیفی، باعث عدم انتشار کارهای مطلوب شده است. همچنین به دلیل اغراق در فرهیخته پنداری دانشمند در ذهنیت جامعه، توان نقادی روزنامه نگار در مواجهه با دانشمند بسیار پایین است و باعث می شود محتوا، بدون ساده سازی به مخاطب عرضه شود.
مطالعه ای کیفی از جایگاه نخبگان جوان ایرانی در بستر جامعه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نخبگان و سرآمدان در هر کشوری ازجمله ایران زمینه ساز رشد و توسعه اند؛ به همین دلیل، نهادهای مختلف جامعه سال ها تلاش کرده اند نخبگان جوان ایرانی در کشور بمانند و در توسعه علمی کشور نقش آفرینی کنند؛ با وجود این تلاش ها، کشور ایران رتبه اول فرار نخبگان را در جهان دارد؛ هدف پژوهش حاضر، بررسی فهم نخبگان و استعدادهای برتر از جایگاه خود در نظام اجتماعی ایران است؛ زیرا با فهم و کشف این مسئله، تا حد زیادی امکان ورود به ذهن نخبگان ایرانی و فهم آنان از وضعیت خودشان در نظام اجتماعی ایران فراهم می شود؛ بدین منظور، در قالب روش شناسی کیفی و با استفاده از نظریه زمینه ای و نمونه گیری هدفمند و نظری، با گروهی از نخبگان جوان ایرانی مصاحبه شد. جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها به شیوه کدگذاری باز و محوری و گزینشی انجام شد. یافته های پژوهش، شامل مقوله های جایگاه نامطلوب و ظاهری، شرایط نامساعد و پیش بینی ناپذیر، دورنمای آینده ای تاریک، راهکارهای جمعی - فردی، موفقیت های شخصی، خسران نخبه بودن و گذار پرگداز از کشور شد. نتیجه ها، به طور کلی نشان د هنده جایگاه نامطلوب نخبگان بود. براساس نتیجه های پژوهش، الگوی پارادایمی و طرح واره نظری ارائه شد.
تحلیل تطبیقی - کیفی عوامل مؤثر بر تولید علم در سطح کلان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی کاربردی سال سی ام بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۷۳)
105 - 122
حوزه های تخصصی:
نویسنده در مطالعه پیش رو درصدد است که بداند یک جامعه باید چه شرایطی داشته باشد تا به موازات برابری در آموزش عالی، به توسعه علمی نیز دست یابد. در این زمینه با استفاده از منطق فازی، استخراج شرایط لازم و کافی و شناخت سازوکار علی وقوع نتیجه (توسعه علمی) مدنظر قرار گرفت. به طور کلی پنج مسیر علی با کفایت نظری مقبول به دست آمد؛ اما به دلیل پوشش نظری و تجربی بیشتر، تنها یک مسیر علی دارای اهمیت نظری و تجربی تشخیص داده شد. نتایج مسیر علی منتخب نشان دادند تکثر کنشگر علمی تنها در شرایطی ممکن است سبب توسعه علمی شود که جامعه ازنظر داشتن اقتصادی پویا و مبتنی بر تولید در شرایط مطلوبی باشد و ضمن ادغام متقارن در نظام جهانی از بعد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، توان رقابت پذیری زیادی در عرصه بین المللی داشته باشد. به عبارت دیگر، نتایج نشان می دهند تکثر کنشگر علمی به طور جداگانه تنها یکی از شروط لازم توسعه علمی است و برای تحقق توسعه علمی باید با عوامل ذکرشده ترکیب شود. ذکر این نکته ضروری است که بین مسیرهای علی، داشتن اقتصادی پویا و مبتنی بر تولید، تنها شرطی بود که در تمام آنها ظاهر شد؛ به طوری که موردی یافت نشد که در نبودن اقتصادی مولد، تکثر کنشگران علمی سبب توسعه علمی شود.
ارائه نظریه زمینه ای از رویارویی نخبگان جوان با بوروکراسی بنیاد ملی نخبگان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نخبگان علمی یکی از ارکان توسعه کشور محسوب می شوند؛ از این رو ماندگاری یا جذب آنان از اولویت های اساسی کشور است. با این حال، آمارها نشان دهنده وضعیت به شدت نامطلوب کشور از نظر فرار نخبگان است. به فراخور اهمیت موضوع، در سال های گذشته سازمان بنیاد ملی نخبگان بر ای رسیدگی و بهبود وضعیت نخبگان تأسیس شده است. شناخت چگونگی بازنمایی این بنیاد و بوروکراسی حاکم بر آن در ذهن نخبگان می تواند به فهم جهان ذهنی نخبگان، شناخت محتوا و کیفیت اثرگذاری این بنیاد منجر شود؛ از این رو در این مطالعه تجربه نخبگان از رویارویی با بوروکراسی بنیاد کاوش شده است؛ بدین منظور، با استفاده از روش شناسی کیفی و برای ارائه نظریه زمینه ای، با یازده نفر از استعدادهای درخشان مصاحبه های عمیق انجام شد که به صورتی هدفمند و نظری انتخاب شدند. سپس کدگذاری داده های حاصل به شیوه باز، محوری و گزینشی انجام شد. درمجموع یافته های پژوهش شامل 15 مقوله اصلی، 36 مقوله فرعی و 317 مفهوم است. درنهایت نیز مقوله هسته نهایی استخراج شد. نتایج نشان می دهد تنش های مداوم و گوناگون نخبگان در مواجهه با ساختار بوروکراتیک بوده که آن ها را از خود بیگانه کرده است. در پایان نتایج در قالب مدل پارادایمی و طرح واره نظری ارائه و مطرح شد.
موانع توسعه علوم انسانی از منظر خردگرایی نقاد با نگاهی به ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جوامع مختلف برای قرار گرفتن در مسیر بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی خود نیازمند فراهم نمودن زمینه های رشد و توسعه علمی هستند. جمهوری اسلامی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و برای رسیدن به توسعه و بهبود شرایط اجتماعی و اقتصادی خود نیازمند توسعه علوم به ویژه در حوزه علوم انسانی به عنوان اساس تحول جامعه است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است که مهم ترین موانع توسعه علوم انسانی در ایران کدامند؟ فرضیه ای که در پاسخ به این پرسش می توان مطرح کرد این است که مجموعه ای از عوامل معرفتی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، موانع توسعه علوم انسانی در ایران را ایجاد نموده اند که این موانع نیز هم عرض و هم ارزش نیستند و برخی نسبت به برخی دیگر تقدم داشته، جنبه تعیین کنندگی دارند. با استفاده از نظریه خردگرایی نقاد، موانع توسعه علوم انسانی در ایران بررسی شده است.
الگوی راهبردی توسعه علم و دانش از نگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه دانش به یکی از مهم ترین ابزاری تسلط بر جوامع مختلف تبدیل شده است. اقتصاد دانش بنیان در همه جهات توسعه پیدا کرده و بر بازارهای جهانی حاکم شده است. به درستی می توان علم را به عنوان یک منبع بسیار مهم در اقتدار ملی به حساب آورد. این تحقیق در نظر دارد با بررسی نظریات و بیانات مقام معظم رهبری(مدظله) به عنوان عالی ترین و استراتژیک ترین مقام رسمی کشور یک الگوی راهبردی از توسعه علم و دانش در کشور را ارائه دهد. به این منظور تمامی سخنرانی های ایشان در مقام ولی فقیه یعنی از سال 1368 تا 1398 که مرتبط با موضوع دانش بوده مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقیق کیفی و ترکیبی از تحلیل محتوای جهت دار و تحلیل مضمون بوده است. مؤلفه های اساسی این الگوها عبارتند از ارزش ها، دکترین، اهداف و سیاست ها می باشند. از مهم ترین یافته های تحقیق می توان به دکترین اصلی این الگوی راهبردی اشاره نمود که همان دکترین اقتدار آفرینی علم از نگاه مقام معظم رهبری است.
عملکرد روزنامه نگاران علم در صفحه علم و فناوری مطبوعات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به نقش «روزنامهنگاران علم» به عنوان یکی از ارکان ترویج علم در جامعه و جایگاه «روزنامهنگاری علم» در توسعه علمی کشور بررسی عملکرد آنها در رسانههای گوناگون میتواند توصیفکننده جایگاه واقعی آنها در سپهر علمی جامعه و مقدمهای برای یافتن چالشهای این حوزه باشد. لذا این پژوهش با هدف بررسی عملکرد روزنامهنگاران علم در مطبوعات با استفاده از روش تحلیل محتوای کمَی و با نگاهی بر درسنامههای فدراسیون جهانی روزنامهنگاران علم، به بررسی محتوای تولید شده، در صفحات علم و فناوری چهار روزنامه جامجم، کیهان، خراسان و آفرینش پرداخته است. دادههای پژوهش ضعف عملکرد روزنامهنگاران علم را در برخی حوزهها نشان میدهد:مطالب علم و فناوری در این روزنامهها، به ندرت برجسته میشوند. این مطالب عمدتا، از منابع دیگر استخراج میشوند و تولید، در این حوزه کمتر اتفاق میافتد.مصاحبهها و گزارشهای نقادانه سهم بسیار اندکی در این صفحات دارند، پرداختن به سیاستهای علمی و مناقشات علم، چه در سطح جامعه و چه در سطوح تولید دانش، از جمله مواردی است که مغفول مانده و به آن پرداخته نشده است. در این صفحات از شیوههای غالب علمینویسی، مطابق با درسنامههای فدراسیون جهانی روزنامهنگاران علم، مثل گزارشنویسی به شیوه داستانی و یا فیچر نویسی استفاده نمیشود.
سهم وقف و امور موقوفه در توسعه فرهنگی، رشد و اعتلای علمی جوامع در عصر جدید
منبع:
رهیافت فرهنگ دینی سال سوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۹
73 - 94
حوزه های تخصصی:
وقف در طول تاریخ اسلام همواره سهم بسزایی در ایجاد تمدنی شکوفا داشته است؛ امری که حتی فرهنگ غرب را نیز تحت تأثیر خود قرار داده و به آن اذعان شده است. تحقیق حاضر به دنبال تبیین میزان نیاز به وقف و گسترش و ترویج امور مربوط به آن در جوامع اسلامی و بشری است؛ بدین شکل که با روش توصیفی-تحلیلی و با ذکر نمونه های وقف بر مراکز عام المنفعه از سوی مسلمانان، میزان تأثیر هر کدام بر توسعه فرهنگی و شکوفایی علمی جوامع و پیشرفت تمدن و اعتلای فرهنگی و علمی در عصر کنونی تشریح شده است. نتایج نشان داد که نقش وقف در توسعه فرهنگی جوامع و رشد و شکوفایی علمی آن ها در دو بعد ترغیبی و روانی و بعد عملی و بسترسازی قابل تشریح است. در هر جامعه ای که عمل خیرخواهانه وقف گسترش بیشتری داشته، توسعه فرهنگی و شکوفایی علمی آن جامعه نیز بیشتر بوده است. راه های فراوانی وجود دارد که می توان امور موقوفه را در راستای رشد و توسعه علمی جوامع سوق داد که در این مقاله بررسی و تحلیل شده است.
ساختار مفهومی سیاستگذاری علم و فناوری در حوزه مهندسی
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۸ زمستان ۱۳۸۵ شماره ۳۲
21 - 49
یکی از مهم ترین ویژگی های جوامع پیشرفته امروزی دانش بنیانی شدن آنهاست. در چنین جوامعی بهره گیری از دانش و علم اساس کلیه فعالیت ها و تصمیم گیری هاست و از طرفی، هرگونه برنامه ریزی غالباً با توجه به توسعه پایدار طراحی و اجرا می شود. در الگوی توسعه پایدار هر کشور، توسعه صنعتی یکی از محورهای عمده و اساسی آن محسوب می شود. توسعه صنعتی به افزایش مهارت ها و قابلیت ها؛ یعنی توسعه علمی و فناوری وابسته است که مهندسان مجرب، مسئول، متعهد، وطن دوست،پزتلاش و کوشا و نیز اجرای پژوهش موتور محرکه آن محسوب می شوند. در این پژوهش تلاش شده است تا با توجه به نظام توسعه پایدار، سازمان های مسئول پیشبرد علم و فناوری در کشور مشخص و چگونگی تعامل آنها با یکدیگر، به خصوص با نظام مهندسی، با تأکید بر نهادینه شدن دانش و علم بر همه فعالیت ها، طرح ها و برنامه ها شرح داده شود. نظام ملی نوآوری به عنوان ساختاری مناسب برای هدفمند ساختن سیاست های کلان علم و تکنولوژی کشور شناسایی و بررسی و بر زمینه های مناسب برای پیاده سازی تفکرات علمی در عرضه دانش و تکنولوژی تأکید شده است. در نهایت، الگوی مفهومی سیاستگذاری توسعه علمی و فناوری برای خلق دانش، انتشار دانش و بهره برداری از دانش برای توسعه و ارتقای کشور با تکیه بر نظام نوآوری در حوزه مهندسی تدوین و ارائه شده است
وضع کنونی علم در کشور
منبع:
آموزش مهندسی ایران سال ۱۳ بهار ۱۳۹۰ شماره ۴۹
1 - 17
این مقاله فصل آخر گزارش پژوهش علم در ایران از دارالفنون تا کنون است که در آن رشد علمی در نظام زندگی کشور تجزیه و تحلیل شده است. پیشینه آموزش علوم جدید از زمان صفویه و به خصوص از سال 1288 شمسی به بعد و شرایط کنونی رشد علمی از دیدگاههای اجتماعی ارزیابی و نقد شده است. همچنین، حاصل پژوهشها و پیشرفتهای علمی در سالهای اخیر از نظر ابعاد مختلف اجتماعی ، اقتصادی و تاریخی تحلیل شده است.
آینده پژوهی علمی ایران، تبیین چالش های پیش رو و چشم انداز توسعه ی علمی کشور تا سال 1414
منبع:
پژوهشنامه تاریخ سیاست و رسانه سال ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۵)
109 - 130
یکی از اهداف آرمانی چشم انداز توسعه علمی کشور احراز جایگاه علم و فناوری و تحقق اهداف چشم انداز در ابعاد علمی، پژوهشی و فناوری است که مستلزم سیاستگزاری صحیح و عزم جهاد علمی است. تبیین چالش ها و چشم انداز توسعه علمی کشور نقش مهمی در آینده جامعه ایران داشته و بررسی این امر خطیر جز با واکاوی چالش های موجود و آینده پژوهی مؤثر در جهت توسعه رسالت توسعه علمی کشور امکان پذیر نمی-باشد. هدف از پژوهش حاضر، آینده پژوهی علمی ایران و تبیین چالش های پیش رو و چشم انداز توسعه علمی کشور تا سال 1414 است. سئوال اصلی پژوهش حاضر این است که؛ چگونه می توان با استناد به اسناد بالادستی کشور به تبیین و بررسی چالش ها و چشم اندازهای توسعه علمی کشور تا سال 1414 پرداخت؟ در پاسخ به این سئوال این فرضیه مطرح می شود که با سیاستگزاری های صحیح و مناسب و آینده پژوهی در جهت توسعه علمی کشور می توان چالش ها و چشم انداز های توسعه علمی کشور را مورد تبیین و بررسی قرار داده و آن را در راستای تحقق اهداف توسعه رسالت علمی کشور رهنمود ساخت. برای دستیابی به این هدف با توجه به روش کیفی و با استفاده از منابعی چون اسناد بالا دستی و صاحب نظران حوزه علمی کشور تلاش شده اولویت ندی چشم انداز ها و رسالت ها و دستیابی به توسعه علمی کشور در نظر گرفته شود.
بررسی راهکارهای تقویت توسعه علمی در نهادهای آموزشی با تأکید بر نظریه های انسانی سازمان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
نامه آموزش عالی سال ۵ تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۸
29 - 43
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی مقاله حاضر این است که برای تقویت توسعه علمی در نهادهای آموزشی چه راهکارهایی می توان ارائه داد. این امر با کند و کاو نظریه های سازمان و سبک های مدیریت و رهبری صورت گرفته است. پرداختن به بحث توسعه علمی و لزوم آن و بررسی راهکارهای تقویت آن ضروری به نظر می رسد. با توجه به ماهیت سؤال تحقیق به نظر می رسد که با روش اسنادی بهتر می توان جنبه های مختلف موضوع را کاوید.
یافته های تحقیق حاکی از آن است که به طور کلّی نظریه های انسانی سازمان از جمله تئوری Y، نظریه مدیریت مبتنی بر کرامت انسانی می توانند نهادهای آموزشی را هر چه بیشتر به سمت توسعه علمی سوق دهند. همچنین سبک های مدیریت مشارکتی و الگوهای مردم سالارانه که در آنها کارکنان نقش مستقیمی در هدف گذاری، تصمیم گیری، حل مسائل و ایجاد تغییرات سازمانی ایفا می کنند، الگوی مناسبی در سازمان های آموزشی به نظر می رسد.