مطالب مرتبط با کلیدواژه

همبستگی اجتماعی


۲۱.

تأثیر تمایزات فقهی و عملی تشیع امامی در همگرایی اجتماعی و انسجام سیاسی (در طی سه قرن نخست هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال اول بهار ۱۳۸۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: فقه امامیه همبستگی اجتماعی انسجام اجتماعی تشیع هویت شیعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی خلفای مسلمان عباسی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تاریخ اسلام و سیره تاریخ و سیره شناسی تاریخ سیاسی مسلمین
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ ادیان
تعداد بازدید : ۸۷۳ تعداد دانلود : ۵۴۵
قالب های ویژه ی کلامی، تمایزات فقهی و مواضع خاص سیاسی، اساسی ترین نشانه های انشعابات مذهبی در تاریخ اسلام است که هر یک محصول مجموعه ای ازعوامل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود. این نشانه های سه گانه، گاه چنان در هم تنیده اند که باز شناسی و تفکیک آنها از یکدیگر مشکل می نماید. کشف رابطه ی میان شکل گیری تمایزات فقهی و تقویت مقاومت شیعیان در مقابل دستگاه حاکم، دغدغه ی اصلی این پژوهش است. این پژوهش با رویکردی تحلیلی، در صدد بازنمایی تأثیر شکل گیری تمایزات فقهی بر تعمیق همگرایی سیاسی شیعیان امامیه در سه قرن نخست تاریخ اسلام، یعنی تا حدود پایان عصر حضور ائمه است. محقق تلاش می کند نشان دهد چگونه تفاوت های فقهی شیعیان با سایر آحاد جامعه ی اسلامی، اندک اندک به نوعی رفتار سیاسی و مقاومت در مقابل جریان فکری حاکم بر جامعه تبدیل گردید و به تقویت همگرایی میان شیعیان منجر گردید و نشانه ای از اقتدار و نفوذ ائمه بر پیروانشان تلقی شد.
۲۲.

بررسی نظریات قشربندی اجتماعی با تاکید بر شرایط اجتماعی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال پنجم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: طبقات اجتماعی همبستگی اجتماعی نابرابری قشربندی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۹۳۹ تعداد دانلود : ۷۱۷۳
هدف مقاله حاضر، نخست بررسی تحولات نظری در حوزه قشربندی اجتماعی است و دوم برآن است تا بر اساس این تحولات، نظریاتی که قادرند به بهترین وجه ممکن تبیین جامعی از قشربندی و نابرابری های اجتماعی درباره ایران ارائه دهند، مورد شناسایی قرار گرفته و با بررسی انتقادی از این گونه نظریات، چارچوبی تلفیقی از آنها ارائه شود، تا بدین وسیله بتوانیم قشربندی اجتماعی در ایران را مشخص سازیم.نتایج تحقیق نشانگر ان است که در تبیین قشربندی اجتماعی در ایران توجه به عواملی از جمله تقسیم کار، قدرت و اقتدار، منزلت یا آبروی اجتماعی، اقتصاد یا مالکیت خصوصی و تضاد ضروری است.
۲۳.

آسیب شناسی شکاف های اجتماعی و ارائه راهبردهایی برای تقویت همبستگی ملی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۷۱

کلیدواژه‌ها: ایران همبستگی اجتماعی دوستی همگرایی ملی شکاف های اجتماعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی جامعه شناسی سیاسی جامعه شناسی سیاسی ایران
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات قشربندی و نابرابری اجتماعی
تعداد بازدید : ۲۵۸۵ تعداد دانلود : ۱۰۶۷
این مقاله می کوشد با اتکاء به یافته های پژوهش های میدانی، وضعیت چهار شکاف اجتماعی عمده در جامعه ایران (شکاف های نسلی، جنسیتی، قومی و مذهبی) را آسیب شناسی کند و راهکارهایی برای تحکیم همبستگی اجتماعی و همگرایی ملی و تقویت الفت و دوستی در جامعه ایران ارائه نماید. نتایج بررسی ها نشان می دهد شکاف های اجتماعی فوق، شکاف های فعالی در جامعه ایران نیستند، اما در میان مؤلفه های گوناگون همبستگی اجتماعی و همگرایی ملی، نگرش جوانان، زنان، اقوام ایرانی و هم وطنان اهل سنت به مقوله هایی چون «عدالت اجتماعی»، «اعتماد عمومی» و «کارآمدی نهادها و مسئولین»، چندان مثبت نیست و اصلاح سیاست ها و برنامه ریزی های منتج به «کاهش فقر و تبعیض»، «افزایش مشارکت سیاسی و اجتماعی» و «افزایش تعاملات فرهنگی» در جامعه به ویژه در مناطق درگیر کشور برای تحکیم همبستگی اجتماعی، تقویت وحدت ملی و افزایش الفت و دوستی در جامعه ضروری است. تمرکز زمانی این پژوهش بر دهه 1380 می باشد
۲۴.

سرمایه اجتماعی ایرانیان در آئینه مذاکرات هسته ای و برجام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال نوزدهم تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۷۲)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی همبستگی اجتماعی اعتماد نهادی مطالعات ایران برجام مطالعات حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۰ تعداد دانلود : ۴۰۳
نوشتار حاضر، برجام را از منظر سرمایه اجتماعی مورد بررسی قرار می دهد. در این راستا، تلاش خواهد شد از رویدادها و روندهای مشاهده شده در جامعه ایرانی در ارتباط با مذاکرات هسته ای و برجام، به مثابه شاخص هایی برای ترسیم وضعیت کنونی سرمایه اجتماعی در ایران بهره گرفته شود. همچنین، نقش برخی کارکردهای آشکار و پنهان مذاکرات هسته ای و دستیابی به برجام، سازوکار تصمیم گیری در داخل نظام سیاسی ایران، اعلام مواضع گروه های مرجع و نیز مشارکت شهروندان در مباحث مربوطه در تقویت یا تضعیف سرمایه اجتماعی در کشور نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
۲۵.

بازخوانی مفهوم «قرض» در قرآن کریم؛ با تکیه بر انسان شناسی اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اقتصاد اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: قرآن کریم همبستگی اجتماعی انسان شناسی اقتصادی کارکردهای قرض مبادله هدیه ای

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی اقتصاد اقتصاد اسلامی اقتصاد خرد رفتار مصرف کننده مسلمان رفتار مصرف کننده مسلمان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه اقتصادی دیگر موارد(ضمان، تقاص،قرض)
تعداد بازدید : ۱۱۴۶ تعداد دانلود : ۹۱۹
«قرض» مفهومی اقتصادی است که بارها در قرآن کریم از آن یاد شده و به صورت ویژه مورد سفارش قرار گرفته است. بر همین اساس در طول تاریخ جهان اسلام، مفسران قرآن کریم و نیز فقیهانِ مسلمان بحث های فراوانی پیرامون این مفهوم کلیدی مطرح نموده اند. با این حال، این عالمان تلاش چندانی جهت ارائه تصویری واضح از قرض در عصر نزول با تکیه بر شواهد تاریخی نکرده اند. از همین روی، این نوشتار می کوشد برای تبیین دقیق تر این مفهوم و چرایی اهمیت آن، از دستاوردهای علم انسان شناسی اقتصادی در حوزه «دهش» (مبادله هدیه ای) استفاده کند. بر این اساس، «قرض» مبادله ای هدیه ای است که مبتنی بر مراحل سه گانه ی «دادن اموال»، «دریافت کردن آنها» و سپس «جبران نمودن»، در پی ایجاد یا تثبیت روابط اجتماعی بین مُقرض (قرض دهنده) و مُقترض (قرض گیرنده) است. قرآن کریم با داشتن نگاه ابزاری به اموال و دارایی های جابجاشده در «قرض» که باعث ایجاد وضعیت دو سویه ی رفت و برگشتی بین مقرض و مقترض می شود، خواهان گسترش همکاری های جمعی و تقویت همبستگی های بینافردی در جامعه اسلامی است.
۲۶.

بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت در دانشگاه اسلامی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی همبستگی اجتماعی مشارکت اجتماعی اعتماد اجتماعی مدارای اجتماعی دانشگاه اسلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مدیریت گروههای ویژه مدیریت اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی مدیریت تئوری های مدیریت کلیات
تعداد بازدید : ۹۹۹ تعداد دانلود : ۹۹۱
هدف:این پژوهش با هدف شناخت جایگاه سرمایه اجتماعی در دانشگاه اسلامی از منظر قرآن کریم انجام شد. روش:در تدوین مقاله از روش ترکیبی بهره گرفته شده است؛ بدین معنی که با استفاده از روش تحلیل ثانویه، داده های موجود در خصوص مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان بررسی شد. همچنین با استفاده از شیوه اسنادی به شناسایی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در قرآن مبادرت شده است. در نهایت با استفاده از مدل مقایسه ای، به تبیین جایگاه و چگونگی ارتباط مؤلفه های موجود سرمایه اجتماعی در دانشگاه با تعالیم گرانقدر قرآن کریم پرداخته شده است. یافته ها:بنابر بررسی های صورت گرفته، چهار حیطه: اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همبستگی اجتماعی و مدارای اجتماعی، مهم ترین مؤلفه های سرمایه اجتماعی در میان دانشجویان است. نتیجه گیری:با تحلیل نتایج مقالات نگارش یافته در این خصوص و مقابله آنان با مؤلفه های قرآنی سرمایه اجتماعی، این گونه می نماید که دانشگاهها چنان که باید، نتوانسته اند به تقویت و گسترش سرمایه اجتماعی مبادرت کنند.
۲۷.

بررسی تأثیر میزان و انواع دینداری بر همبستگی اجتماعی

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی مسائل اجتماعی ایران سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: همبستگی اجتماعی همبستگی ارتباطی احساس تعلق مشارکت اجتماعی دینداری و نوع دینداری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
تعداد بازدید : ۱۳۰۷ تعداد دانلود : ۶۵۱
هدف این تحقیق بررسی رابطه میزان و انواع دینداری با همبستگی اجتماعی است. روش این تحقیق پیمایشی بوده و اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری تحقیق را دانشجویان دوره کارشناسی واحد حصارک دانشگاه خوارزمی تشکیل می دهند. از میان این دانشجویان تعداد 409 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله با این دانشجویان مصاحبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های t استیودنت، تحلیل واریانس و همبستگی پیرسون استفاده شده است. نظریه دورکیم در رابطه با تأثیر دینداری بر همبستگی اجتماعی الگوی نظری این تحقیق است. نوع دینداری نیز با توجه به انتقادی که بر نظریه دورکیم در رابطه با کارکرد انسجامی دین وارد شده و عدم توجه دورکیم به انواع دینداری در دستگاه نظری خود مطرح می شود. بر این اساس، دسته بندی هیک از انواع دینداری (انحصارگرا، شمول گرا و تکثرگرا) مورد توجه قرار گرفته است. بر مبنای دستگاه نظری تحقیق، دینداری و انواع دینداری متغیرهای مستقل تحقیق و همبستگی اجتماعی متغیر وابسته تحقیق به شمار می آیند. همچنین این تحقیق دارای یک فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که بین دینداری با همبستگی اجتماعی ارتباط مستقیم و معناداری وجود دارد. در بررسی نوع دینداری سه روش به طور همزمان به کار گرفته شد: 1- نوع دینداری بر مبنای شاخص نوع دینداری، 2- نوع دینداری بر مبنای عامل انحصارگرایی دینی و 3- نوع دینداری بر مبنای عامل تکثرگرایی دینی. با توجه به این طبقه بندی ها، بین نوع دینداری با همبستگی اجتماعی ارتباط معناداری وجود ندارد.
۲۸.

نقش مراکز مذهبی در ایجاد همبستگی میان شهروندان با رویکرد سرمایة اجتماعی (مطالعه موردی: شهر فردوسیه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیای اجتماعی شهری سال چهارم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: سرمایة اجتماعی مشارکت انسجام اجتماعی همبستگی اجتماعی شهر فردوسیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۷ تعداد دانلود : ۵۰۴
در دوران شهرنشینی حاضر به ویژه در جوامع جهان سوم که بی اعتمادی و عزلت بر زندگی اکثریت شهروندان سایه افکنده است، تلاش در جهت همبستگی اجتماعی و بالابردن سرمایة اجتماعی درون شهرها از مهم ترین اهداف برنامه ریزان و مدیران شهری می باشد. به این منظور مذهب با تکیه بر ابزارهای مادی و معنوی خود نقشی به سزا در بالابردن حس تعلق و اعتماد اجتماعی و مهم تر از همه ایجاد وفاق و همبستگی اجتماعی بین شهروندان می تواند داشته باشد. هدف از این مطالعه، بررسی نقش مراکز مذهبی به ویژه مسجد در ایجاد همبستگی میان شهروندان با رویکرد سرمایة اجتماعی در مسجد جامع شهر فردوسیه شهرستان شهریار می باشد. جامعة پژوهش را تمام شهروندان شهر فردوسیه تشکیل می دهند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است. برای انجام این تحقیق با توجه به حجم نمونة تعیین شده از طریق جدول مورگان، تعداد 341 پرسشنامه میان شهروندان مورد مطالعه توزیع شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری و با رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) از طریق نرم افزار Smartpls.2 استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که مدل ایجاد شده برای ایجاد همبستگی میان شهروندان از برازش مناسبی برخوردار بود و عوامل پیشنهاد شده به خوبی توانایی اندازه گیری مفهوم مورد نظر را دارند. بارهای عاملی به دست آمده برای متغیرهای مشاهده شده بالاتر از 5/0 بود و سازه ها از روایی و پایایی مناسبی برخوردار بودند؛ همچنین، بر اساس مدل ایجاد شده از طریق مدل یابی ساختاری، اعتماد و مشارکت ارتباطی معنادار و مثبت با همبستگی اجتماعی داشتند، در حالی که انسجام اجتماعی ارتباطی معنادار با همبستگی اجتماعی نداشت.
۲۹.

نقش ساختار کالبدی بر شکل گیری همبستگی اجتماعی در محلات شهری (نمونه موردی: محله قصردشت شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی شهری سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۳ 85 - 96

کلیدواژه‌ها: ساختار کالبدی محله همبستگی اجتماعی وحدت اجتماعی مشارکت احساس تعلق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۶۳۴
الگوی ساخت کالبدی را می توان ساده ترین راه در راستای دست یابی به شکل گیری همبستگی اجتماعی دانست. بی تردید کیفیت کالبدی شهر در میزان و چگونگی برقراری روابط اثرگذار خواهد بود؛ به عبارت دیگر، روابط اجتماعی موجود در شهر، روح محله را زنده می سازد و بدون شک، کمیت و کیفیت آن، در گرو سلامت کالبد محله خواهد بود. تعاملات اجتماعی موجود درمحله ها در مقایسه با سایر شبکه های اجتماعی، موثرترین عاملی است که در نتیجه ی آن، همبستگی اجتماعی حاصل می شود. عاملی که در سطح محله ها به ایجاد همبستگی اجتماعی کمک می کند، کیفیت ساختار کالبدی این مکان ها است که حضورپذیری ساکنان و به تبع آن شکل گیری تعاملات اجتماعی را به دنبال دارد. در این راستا، هدف اصلی پژوهش، نقش ساختار کالبدی بر شکل گیری همبستگی اجتماعی محله ی قصردشت شهر شیراز در نظر گرفته شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی است که در محله ی قصردشت شیراز با جمعیت 7302 نفر و نمونه ی قابل تعمیم 365 نفر مورد بررسی قرارگرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و از طریق ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهد که تأثیر مؤلفه های همبستگی اجتماعی و رابطه ی آن ها با ساختار کالبدی معنادار است. همچنین از میان 4 مؤلفه ی همبستگی اجتماعی، وحدت اجتماعی، مشارکت و احساس تعلق، وحدت اجتماعی، بیشترین تأثیر و احساس تعلق، کمترین تأثیر را بر همبستگی اجتماعی دارند.بنابر آن چه گفته شد، در محله هایی که مناسبات اجتماعی در طول سالیان به واسطه ی روابط چهره به چهره میان ساکنان شکل گرفته است، درجه بالاتری از اعتماد، امنیت، کنش متقابل، همبستگی و انسجام اجتماعی وجود دارد.
۳۰.

پارادایم مدیریت مبتنی بر منابع، به عنوان ضرورت ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت سیاسی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۸)

کلیدواژه‌ها: پارادیم مبتنی بر منابع ساخت درونی نظام اقتصاد مقاومتی همبستگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۲۶۱
جهان امروزی، نه در کنترل ماست و نه قابل پیش بینی است؛ نه می توان منتظر اقدامات و حرکات ماند و نه می توان عکس العملی نشان نداد؛ زیرا علت، شدت و جهت تغییرات مشخص نیست. بنابراین، دیدگاه مبتنی بر محیط در شرایط فعلی برای کشور امکان پذیر نیست؛ انتخاب «استراتژی مبتنی بر منابع»، عقلایی و هوشمندانه می باشد. هدف این پژوهش، بررسی میزان ضرورت «پارادایم مبتنی بر منابع»، در ساخت درونی نظام می باشد. «پارادایم مبتنی بر منابع»، به عنوان چارچوب نظری تحقیق می باشد. روش پژوهش، به صورت کیفی و با به کارگیری روش دلفی فازی و با مراجعه به 13 نفر از خبرگان صورت گرفته است. پس از سه دور نظرسنجی از افراد صاحب نظر، مولفه ها و شاخص های ساخت درونی نظام جمهوری اسلامی ایران شناسایی گردید. نتایج تحقیق نشان داد که در بُعد اقتصاد، مؤلفه اقتصاد مقاومتی؛ در بُعد سیستم های اجتماعی، همبستگی اجتماعی؛ در بُعد سیاست، هم افزایی در سیاست و در بُعد تکنولوژی، قطع وابستگی به خارج، به عنوان مؤلفه های اصلی ساخت درونی نظام محسوب می گردند.
۳۱.

تحلیل جامعه شناختی خودکشی در ایران (براساس آمار سال های 1389 تا 1393)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال دهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 195-215

کلیدواژه‌ها: خودکشی همبستگی اجتماعی فشار اجتماعی تضاد نقش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۳ تعداد دانلود : ۱۵۳۳
هدف این مقاله تحلیل جامعه شناختی پدیده خودکشی در ایران در فاصله سال های 1389 تا 1393 براساس آمار و داده های کلان کشوری است. افزایش 17 درصدی خودکشی در سال 1389 در مقایسه با سال 1388 و افزایش 5 درصدی در سال 1393 در مقایسه با سال 1392 بیانگر رشد خودکشی در این بازه زمانی است. با توجه به روند افزایشی خودکشی طی این دوره، پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیل آمارهای موجود، به دنبال تبیین عوامل مختلف اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر خودکشی در این بازه زمانی بوده است . نتایج نشان داد که متغیرهای مستقل 6/82 درصد از واریانس نرخ خودکشی در ایران را تبیین می کنند که در این بین، تأثیر فشار اجتماعی (مبتنی بر نظریه اگنیو) بیشتر از همبستگی اجتماعی است. عامل فشار اجتماعی (طلاق، ضرب وجرح و توهین) منجر به افزایش خودکشی شده است. یافته اساسی دیگر پژوهش مبتنی بر نظریه همبستگی (مبتنی بر نظریه دورکیم) بود. در این پژوهش بر دو بعد همبستگی اجتماعی (بعد اجتماعی و بعد اقتصادی) تأکید شده است. در بعد اقتصادی، یافته ها نشان داد هر اندازه، طی سال های موردمطالعه، نرخ مشارکت اقتصادی افزایش یافته است، تعداد خودکشی ها کاهش داشته اند و برعکس افزایش خودکشی با کاهش مشارکت اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری همراه بوده است. درواقع، مشارکت اقتصادی و رهایی از بیکاری به نوعی سبب ادغام فرد در زندگی اجتماعی می شود. مقایسه بین استان های مختلف نشان داد که رضایت بیشتر از زندگی، افزایش عرق ملی و اعتماد عمومی بیشتر به نوعی علقه های اجتماعی فرد را گسترش می دهد و احساس تعلق و همبستگی فرد به جامعه افزایش می یابد. رابطه متغیر تضاد نقش ها که صرفاً برای زنان آزمون شده بود با میزان خودکشی زنان تأیید نشد، گرچه که رابطه بین آنها معکوس است. بر این اساس به نظر می رسد برای زنان مشارکت اجتماعی و اقتصادی دارای اهمیت بیشتری از سنگینی نقش است.
۳۲.

تحلیل اجتماعی عوامل موًثر بر اعتماد اجتماعی جوانان (بررسی تجربی جوانان شهر گتاب)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: مطالعات علوم اجتماعی ایران سال نهم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۳)

کلیدواژه‌ها: سرمایه ی اجتماعی اعتماد اجتماعی نظر خواهی امنیت اجتماعی از خود بیگانگی همبستگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۲۸۹
اعتماد اجتماعی را می توان یکی از ستون های اصلی هر جامعه ای دانست که نسل های مختلف را به نهاد ها و اعضای جامعه را به یکدیگر پیوند می دهد...
۳۳.

دولت سازی در افغانستان در رهیافت واقع گرایی ساختارگرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۴۴ پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ 547 - 564

کلیدواژه‌ها: بحران هویت دولت سازی مشروعیت نیروهای اجتماعی همبستگی اجتماعی هویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۴ تعداد دانلود : ۴۷۵
دولت سازی در افغانستان ضرورت جدید سیاست امنیتی آمریکا محسوب می شود. نظریه پردازان امنیتی آمریکا معتقدند که تروریسم انعکاس شکل گیری «دولت های ورشکسته» و محیط های اجتماعی است که جلوه هایی از هرج ومرج در آن تداوم یافته است. بدین ترتیب، دولت سازی در افغانستان را باید در قالب رهیافت واقع گرایی ساختارگرا بررسی کرد. مؤلفه های هویتی یکی از عوامل اصلی دولت سازی محسوب می شود. بنابراین، دولت در افغانستان را باید نمادی از معادله ساختاری در شکل بندی های قدرت در نظام بین الملل و همچنین نشانه های هویتی و اجتماعی در افغانستان دانست. شرایط ساختاری برای شکل گیری دولت در افغانستان به وجود آمده است، اما تمامی شواهد نشانگر آن است که به دلیل تداوم تضادهای هویتی و اجتماعی، روند دولت سازی با تأخیر همراه خواهد بود.
۳۴.

پیاده روی اربعین حسینى؛ جایگاه و کارکردها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هشتم مهر ۱۳۹۸ شماره ۲۶۲ «ویژه جامعه شناسی»

کلیدواژه‌ها: زیارت اربعین پیاده روی اربعین کارکرد آشکار و پنهان همبستگی اجتماعی سرمایه اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۷۹۷
مراسم پیاده روی اربعین حسینی، در سال های اخیر به پدیده منحصربه فردی تبدیل شده که موجب تحیر جهانیان گردیده است. این اجتماع عظیم بشری، فرصت و تهدیدهای بسیاری را به دنبال داشته که شایسته است از سوی متخصصان علوم مختلف مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. یافته های پژوهش حاکی از این است که مراسم اربعین، یک فرصت و سرمایه عظیم اجتماعی برای جهان اسلام است که کارکردهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، مذهبی، نظامی و امنیتی پرشماری دارد. ازجمله کارکردهای اجتماعی این اجتماع عظیم بشری، می توان به نمایش اقتدار جهان اسلام، رساندن پیام های عاشورا به جهانیان، دیدار چهره به چهره مسلمانان و افزایش هم افزایی در زمینه های گوناگون، کاهش کشمکش ها و اختلافات اشاره کرد. در این پژوهش، گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و مشاهده ای صورت گرفته و به شیوه توصیفی تحلیلی نگاشته شده است.
۳۵.

ارتقای کیفیت فضاهای عمومی شهری راهبردی در شکل گیری همبستگی اجتماعی (نمونه موردی: محوطه پیرامونی ارگ کریمخان، شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 225 - 242

کلیدواژه‌ها: همبستگی اجتماعی فضای شهری تحلیل عامل رگرسیون چندگانه به روش Enter

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۳۵۱
پایداری و حیات اجتماعی جامعه در گرو همبستگی اجتماعی اجزای آن است. همبستگی توافق در ارزش هاست و در فرایندی اجتماعی متولد می شود. در شهرهای امروز فضاهایی که نقطه آغاز تعاملات چهره به چهره باشند کمتر به چشم می خورد، بنابراین برآن شدیم تا به بررسی نقش فضای شهری در شکل گیری همبستگی اجتماعی بپردازیم.به این منظور پرسشنامه ای با 45 سوال طراحی گردید، با توجه به میزان جذب جمعیت مجموعه کریمخانی، نمونه آماری 356 مورد محاسبه شد. ضریب آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی پرسشنامه 85/0 برآورد گردید. روش های تحلیلی؛ ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه به روش Enter و تحلیل عاملی می باشند. نتایج نشان می دهد که متغیرهای انتخابی نقش به سزایی در شکل گیری همبستگی در فضاهای شهری داشته اند. تحلیل عاملی مشخص می کند که اعتماد، وجدان جمعی و مشارکت بیشترین تاثیر را در شکل گیری و افزایش همبستگی اجتماعی دارند. در نهایت می توان گفت محتوی در قیاس با فرم در شکل گیری همبستگی اجتماعی نقش غالب دارد.
۳۶.

رویکرد حقوقی جرم شناختی به مداخله ناظران در پیشگیری از جرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های حقوق کیفری دوره جدید پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۸ 3 - 30

کلیدواژه‌ها: ناظر عام ناظر خاص جرم پیشگیری همبستگی اجتماعی وضعیت اضطراری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۳ تعداد دانلود : ۴۳۳
مداخله ناظران، یکی از سازوکارهای مهم پیشگیری اجتماعی غیر رسمی است که از رهگذر نهادینه کردن مسئولیت افراد جامعه در قبال کمک به افراد در معرض خطر، در جهت تأمین امنیت جامعه و شهروندان گام برمی دارد. مداخله ناظران در این مفهوم راهبردی نوین در زمینه پیشگیری از جرم است که با توجه به سازمان نیافته بودن آن، از سایر برنامه های پیشگیری از جرم متمایز می باشد. در سیاست کیفری ایران، قانون گذار این راهبرد را از رهگذر ماده واحده خودداری از کمک به مصدومین و ماده 295 قانون مجازات اسلامی به رسمیت شناخته است. در خصوص این راهبرد، نظریه پردازان حوزه های روان شناسی اجتماعی، عوامل متعددی را برای مداخله یا عدم مداخله ناظران ذکر کرده اند. بر اساس نظریات موجود، کمک و همدردی با افراد در معرض خطر، یکی از مهم ترین اصول اخلاقی محسوب می شود که با تحریک عواطف ناظران، آن ها را ترغیب به مداخله می نماید. اما برای دستیابی به این مهم، افراد جامعه باید مهارت لازم را جهت مداخله فرا گیرند تا بتوانند بر عوامل بازدارنده مانند ابهام موقعیت و انتشار مسئولیت غلبه نمایند و با مداخله امن و مؤثر، در راستای حمایت از منافع عمومی و فردی گام بردارند.
۳۷.

بررسی مقایسه ای میزان استفاده از رسانه های نوین (اینترنت) و تأثیر آن بر میزان همبستگی اجتماعی دانشجویان دانشگاه های آزاد و دولتی زنجان

نویسنده:
منبع: رادیو تلویزیون سال پنجم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۰ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: همبستگی اجتماعی استفاده از رسانه رسانه های نوین اینترنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۵۸
این پژوهش با هدف بررسی مقایسه ای میزان استفاده  از اینترنت و تأثیر آن بر همبستگی اجتماعی" دانشجویان دانشگاه های آزاد و دولتی زنجان صورت گرفته است . در این تحقیق، برای جمع آوری اطلاعات تکنیک پرسشنامه به کار گرفته شد و برای توصیف داده ها از آزمون های آماری چند متغیره استفاده شده است. همچنین، جامعه آماری این تحقیق، دانشجویان دانشگاه های آزاد و دولتی زنجان اند که بر اساس آمار در مجموع ، 21000 نفرند. از این تعداد 13000 نفر دانشجوی دانشگاه آزاد و 8000 نفر دانشجوی دانشگاه دولتی زنجان هستند.  حجم  نمونه مناسب برای این تعداد جامعه آماری، با توجه به فرمول حجم نمونه کوکران، 377 نفر است. واحد آماری این پژوهش، دانشجویان دانشگاه های آزاد و دولتی می باشند.  نتایج این تحقیق نشان می دهد که بین استفاده از اینترنت و میزان همبستگی اجتماعی ارتباطی وجود دارد. میزان همبستگی اجتماعی  دانشجویان دانشگاه  آزاد بیشتر از دانشجویان دانشگاه دولتی است. میزان همبستگی اجتماعی بین مقاطع مختلف تحصیلی متفاوت است؛ فوق لیسانس بیشتر از فوق دیپلم و فوق دیپلم، بیشتر از لیسانس است
۳۸.

فعالیت در سازمان های مردم نهاد ؛ برساخت شبکه ارتباطی جدید به مثابه جایگزین محدودیت های ساختاری: ارائه نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل اجتماعی ایران سال یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 203-232

کلیدواژه‌ها: سازمان های مردم نهاد مسئولیت پذیری اجتماعی همبستگی اجتماعی نابرابری اجتماعی ناکارآمدی نظام تصمیم سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۵۴۸
با نظر به اهمیت نهادهای مدنی به­ عنوان اصلی­ترین شاخص توسعه اجتماعی، پژوهش حاضر درصدد است با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به مطالعه­ زمینه­ ها و دلایل رشد سازمان ­های مردم نهاد در شهر سنندج و تجربه و درک فعالیت مدنی در نزد نمونه ای از شهروندان کُرد سنندجی بپردازد. روش­شناسی پژوهش، کیفی است و داده­های کیفی در این مطالعه با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری شدند. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از روش نظریه زمینه­ای استفاده شده است. بر اساس روش­ های نمونه­ گیری هدفمند و حداکثر تنوع و لحاظ معیار اشباع نظری 27 نفر از شهروندان کُرد سنندجی در این مطالعه شرکت کردند و درک و تفسیر آن­ها نسبت به دلایل و زمینه­ های فعالیت در سازمان­های مردم نهاد مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش بیانگر آن است که زمینه‌هایی چون ناکارآمدی دولت و نظام تدبیر در منطقه، و نابرابری اجتماعی (احساس تبعیض و عینی شدن فشار ساختاری) در حضور و مشارکت در سازمان­ های مردم نهاد نقش دارند. در این میان، بهره ­مندی از مجاری سازمانی و رهایی از روزمرگی و معنابخشی به زندگی به ‏مثابه زمینه­ تسهیل‌‏گر و مسئولیت‌پذیری اجتماعی و کسب اعتبار اجتماعی به ‏منزله شرایط مداخله‏ گر عمل کرده ‏اند. بازسازی معنایی تجربه و درک فعالان مدنی، از حضور و مشارکت در سمن­‌ها بر سمن‌­ها به مثابه مجرایی برای مشارکت و همبستگی اجتماعی، تغییر فرهنگی و اجتماعی و پل ارتباطی ذی­نفعان و دستگاه‌­های اجرایی دلالت دارد. مقوله­ی هسته نیز بر سازمان‌های مردم‌نهاد؛ برساخت شبکه ارتباطی جدید به مثابه جایگزین محدودیت­‌های ساختاری» دلالت دارد.
۳۹.

پیش بینی سلامت روان بر اساس اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی اجتماعی دوره ۹ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ 129 - 141

کلیدواژه‌ها: سلامت روان اضطراب همبستگی اجتماعی بیماری کرونا کروناویروس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۵۹۴
هدف: همه گیری بیماری کرونا و اجرای قرنطینه، اثرات مختلفی بر جنبه های روانی و اجتماعی افراد جامعه گذاشته است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه ارتباط اضطراب و همبستگی ناشی از بیماری کرونا با سلامت روان در جامعه شهر تهران است. روش: به این منظور نمونه ای شامل 618 زن و مرد بزرگسال توسط پرسشنامه GHQ-12، مقیاس اضطراب بیماری کرونا (علیپور، 1398)، و همبستگی اجتماعی (بر اساس پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز و شاپیرو، 2004) به صورت اینترنتی و از طریق شبکه های مجازی مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل نشان داد که اضطراب بیماری کرونا (بصورت منفی) و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا (بصورت مثبت) با سلامت روان همبستگی دارد. همچنین مشخص شد که اضطراب و همبستگی اجتماعی ناشی از بیماری کرونا، به ترتیب 47 و 26 درصد از تغییرات سلامت روان را پیش بینی می کنند. نتیجه گیری: این نتایج نشان دهنده بروز اثرات مثبت و منفی روانی و اجتماعی در زمان قرنطینه بوده و دارای تلویحات کاربردی در تدوین مداخلات بحران در زمان همه گیری بیماری کرونا است.
۴۰.

بررسی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین تمدن نوین اسلامی دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 1 - 24

کلیدواژه‌ها: مقام معظم رهبری سرمایه اجتماعی تمدن نوین اسلامی اعتماد اجتماعی همبستگی اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۰ تعداد دانلود : ۵۹۹
هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در بیانات مقام معظم رهبری و نقش آن در تمدن سازی نوین اسلامی است. ازجمله مهم ترین دغدغه های مقام معظم رهبری در طول چند سال اخیر تلاش برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی است. یکی از مسیرهای رسیدن به این مهم، توجه به مؤلفه های سرمایه اجتماعی است که مقام معظم رهبری مکرراً به آن ها اذعان داشته اند. سرمایه اجتماعی ازجمله کلیدواژه های است که بیش از یک دهه است که به طورجدی در حوزه علم و دانش به آن پرداخته می شود و تمام دانشمندانی که در این حوزه مشغول به کار هستند اذعان می کنند که یکی از خلأهای موجود در جامعه کنونی، نبود مؤلفه های سرمایه اجتماعی که شامل اعتماد اجتماعی، همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، حمایت اجتماعی و بیداری اجتماعی است. درنتیجه این تحقیق بر آن دارد که مؤلفه های سرمایه اجتماعی مذکور را در بیانات مقام معظم رهبری کنکاش کرده و در پایان مدلی مفهومی از آن استخراج نموده و تأثیر آن بر تمدن سازی نوین اسلامی را توضیح دهد.