مطالب مرتبط با کلیدواژه

قدرت نظامی


۱.

جایگاه قدرت نظامی در تثبیت هژمونی آمریکا (پس از پایان جنگ سرد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هژمونی قدرت نظامی هژمونی آمریکا تثبیت هژمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۱۷۶
بررسی ویژگی های قدرت های بزرگ از حیث تاثیر گذاری بر مولفه های روابط بین الملل و نیز ایفای نقش در مناطق و قلمروهای ژئوپلیتیکی جهان به منظور تامین منافع خود از اهمیت خاصی برخوردار است. بحث هژمونی از جمله همین ویژگی هاست که به طور خاص در مورد آمریکا باید مورد مداقه قرار گرفته و ابعاد و ویژگی های آن تبیین گردد. برای بازشناسی بهتر روندی که آمریکا برای تثبیت هژمونی خود بکار گرفته است، باید به یکی از مولفه های مهم در این میان که همانا موضوع قدرت نظامی است، پرداخته شود.مقاله حاضر با رویکرد ژئوپلیتیک، بحثی پیرامون مفاهیم هژمونی (تعاریف و ویژگی ها، قدرت هژمونیک و مکانیزم های متصور برای تثبیت هژمونی) ارایه نموده و در ادامه، ابعاد مختلف هژمونی آمریکا، فرصت ها و چالش های پیش روی و نیز جایگاه قدرت نظامی این کشور را برای تثبیت هژمونی خویش در جهان مورد توجه قرار داده و در انتها به نتیجه گیری پرداخته است
۲.

تحلیل امنیت در پارادایم های حاکم بر روابط بین الملل

کلیدواژه‌ها: هویت امنیت جنگ منافع ملی قدرت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱۹ تعداد دانلود : ۲۱۱۳
دیدگاههای نظری گوناگونی درباره جنگ ، قدرت نظامی و امنیت وجود دارند که از منظری خاص و متفاوت به این مقوله می پردارند. و هیچ یک به تنهایی پاسخ مناسبی به پرسش های مطروحه نمی دهند. در این نوشتار امنیت ، جنگ و قدرت نظامی از دیدگاه نظریات کلان روابط بین الملل یعنی رئالیسم ، لیبرالیسم و نظریه نظام جهانی بررسی شده و در کنار آنها دیدگاه سازه انگاران به عنوان نظریه پردازان مناظره چهارم در روابط بین الملل نیز شرح داده شده است. در این چارچوب رئالیست ها به قدرت سخت افزاری نظامی توجه می کنند و جنگ را نظم طبیعی امور می دانند.
۳.

دست آوردهای سه دهه تلاش(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: رشد اقتصادی جمهوری اسلامی ایران کارآمدی قدرت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴۲ تعداد دانلود : ۷۵۷
این گزارش به بررسی عملکرد سی ساله جمهوری اسلامی ایران می پردازد. هدف از تهیه این گزارش، ارائه چشم اندازی از تحولات پس از انقلاب و مقایسه وضع موجود با وضعیت قبل از انقلاب است. از آن جا که فاکتورهای انسانی و اقتصادی در این بررسی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشند، بنابراین، شاخص های توسعه انسانی و نیز شاخص های مهم اقتصادی، نظیر تولید ناخالص داخلی و تورم و روند آنها و نیز توان نظامی کشور مورد مداقه و توجه قرار گرفته است. این گزارش، پس از ارزیابی کارنامه ج.ا.ا تلاش دارد تا عوامل مؤثر بر قضاوت مردم در خصوص کارآمدی نظام را برشمرده و دلایل این قضاوت ها را تبیین نماید.
۴.

واکاوی نوآوری های انقلاب اسلامی در سپهر انقلاب ها(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: انقلاب فرانسه قدرت نظامی رهبری انقلاب انقلاب روسیه دکترین کیسینجر- نیکسون نیروهای مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۳۲
پس از گذشت سه دهه از حیات انقلاب اسلامی به ویژه برای نسل سوم این سوال شایسته طرح و تتبع دوباره است که وجوه شگفتی آفرین و نوآوری ها و ممیزات منحصر به فرد انقلاب اسلامی ایران چه بود و از کجا نشات می گیرد؟ این پژوهش با الهام از اندیشه امام خمینی (ره) و در در چارچوب یک رهیافت تمام عیار فرهنگی درصدد اثبات این فرضیه است که وجوه شگفتی ساز، نوآوری ها و ممیزات منحصر به فرد انقلاب اسلامی از خصلت و صبغه فرهنگی آن ناشی می شود. به منظور اثبات ادعا و فرضیه مذکور و ارایه دلایل و شواهد متقن و عینی و احتراز از هرگونه ادعای شعاری، ژورنالیستی و احساسی از طریق یک بررسی تطبیقی وجوه افتراق و برجسته انقلاب اسلامی با دو انقلاب فرانسه و روسیه از جوانب متعدد مورد کاوش قرار می گیرد.
۵.

ژئوپلیتیک و موازنه قدرت در دریای خزر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سیاست اقتصاد انرژی قدرت نظامی توازن قدرت منطقه خزر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۹ تعداد دانلود : ۵۷۳
منطقه دریای خزر به دلیل مجاورت دو قدرت دائمی روسیه و ایران و ظهور جمهوری های نواستقلال، یکی از پویا ترین نقاط جهان است. همچنین پیوستگی منافع سایر بازیگران از جمله ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا با این کشور های ساحلی بر این پیچیدگی و پویایی افزوده است. در این زمینه، وجود ذخایر انرژی منطقه و توجه به منطقه به عنوان راهروی تجارت و حمل و نقل، پیامد هایی را برای کشور های منطقه و بازیگران فرامنطقه ای در زمینه استقلال، ثبات و امنیت به دنبال داشته است. این نوشتار به پویایی های کنونی کشورهای ساحلی دریای خزر در مسائلی مانند انرژی، اختلاف های نظامی و کشف توازن ژئوپلیتیک قدرت در منطقه پرداخته است و فرصت ها و تهدیدهای شایان توجه این مؤلفه ها را با توجه به موقعیت راهبردی این منطقه، آرایش منابع و رقابت بازیگران ارزیابی می کند. بنابراین، پرسش نوشتار آن است که مؤلفه های پویای سیاسی، اقتصادی و نظامی بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای چه تأثیری بر موازنه قدرت در خزر داشته است؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه نوشتار آن است که رقابت بین کشور های حوزه خزر در مسائل راهبردی و انرژی سبب صف بندی سیاسی بین آن ها و موازنه قدرت در خزر شده است.
۶.

تبیین جایگاه قدرت هوشمند در سیاست خارجی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت هوشمند قدرت سخت قدرت اقتصادی قدرت نظامی قدرت نرم چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲۷ تعداد دانلود : ۶۴۵
به​دنبال تغییر و تحولات بین المللی، برخی از کشورها از جمله چین به این نتیجه رسیده اند که برای پیگیری اهداف و منافع خود ناگزیرند تا با شرایط جدید بین المللی هماهنگ شده و نوع جدیدی از قدرت را جستجو نمایند. در پاسخ به این سؤال که سیاست گذاران جدید چین چه نوعی از قدرت را در سیاست جهانی دنبال می نمایند تا به اهداف و منافع خود دست پیدا کنند، پژوهش حاضر درصدد است تا شکل جدید قدرت که همان قدرت هوشمند است با کمک روشی توصیفی -  تحلیلی در سیاست خارجی چین تبیین نماید. در واقع تحولات بین المللی و عدم کارایی قدرت سخت و نرم صرف، رهبران نسل جدید را به​سمت منابع متعدد قدرت و ترکیب هوشمندانه آنها در عرصه بین المللی هدایت کرده است. در شرایط کنونی، پیگیری هم زمان این دو بعد قدرت(سخت و نرم) زمینه ارتقای جایگاه این کشور و مقابله با تهدیدات متعدد بین المللی را فراهم آورده است.
۷.

تحلیل شاخص های قدرت نظامی واحدهای سیاسی- جغرافیایی در عرصه نظام بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت قدرت ملی قدرت نظامی توانایی رزمی توان دفاعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۱۰ تعداد دانلود : ۴۷۹
این مقاله به بحث در خصوص شاخص های قدرت نظامی و چگونگی انتخاب آن ها که بر نحوه ارزیابی ما از قدرت نظامی خود و دیگران اثر می گذارند، می پردازد. قدرت نظامی یکی از عناصر بنیادین در سیاست بین الملل است که موضوع و ابعاد آن همواره مورد توجه دولت مردان بوده است. سؤال الی مقاله این است که شاخص های اصلی سنجش قدرت نظامی کشورها کدامند و این که آیا استفاده از شاخص های متعدد برای سنجش قدرت نظامی کشورها، بر دقت برآوردها می افزاید؟ برای پاسخگویی به سؤال فوق فرضیه ای را که در صدد تحلیل و بررسی آن هستیم این است که مهم ترین شاخص های سنجش قدرت نظامی کشورها، اندازه نیروهای مسلح و تولید ناخالص داخلی آن ها است. استفاده از شاخص های متعدد برای سنجش قدرت نظامی کشورها، بر دقت برآوردها می افزاید. روش انجام این پژوهش بررسی اسناد و مدارک علمی با رویکرد زمینه ای، تحلیل محتوی با هر دو رویکرد ژرفانگر و پهنانگر و روش تحقیق نیمه تجربی کمپل است. برای انجام تحقیق، 84 نفر از دانشجویان دوره نوزدهم دافوس آجا به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شده و آزمایشات در طول ترم پائیزه سال تحصیلی 88- 1387 طی شش مرحله تکمیل گردید. در این آزمایش ها، نمونه آماری به عنوان پیش آزمون و پس آزمون عمل می کرد. نتایج مقاله نشان می دهد که مهم ترین شاخص های سنجش قدرت نظامی کشورها، نیروی انسانی و بودجه دفاعی آن ها است (پذیرش فرض اول تحقیق) لیکن برخلاف باور اغلب تحلیلگران، استفاده از شاخص های متعدد برای سنجش قدرت نظامی کشورها، بر دقت برآوردها نیافزوده و تنها اطمینان تحلیلگران نسبت به یافته های خود را افزایش می دهد (رد فرض دوم تحقیق).
۸.

بررسی روابط نظامی عربستان و آمریکا و نقش آن در کنشگری منطقه ای عربستان

کلیدواژه‌ها: روابط نظامی عربستان عناصر کیفی قدرت آمریکا عناصر کمّی قدرت قدرت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۳۲۸
عربستان سعودی و ایالات متّحده ی امریکا، دهه های طولانی است که روابط گسترده ی خود را در همه ی عرصه ها ازجمله نفت و اسلحه به شکلی تنگاتنگ و استراتژیک حفظ نموده اند. عربستان مهم ترین واردکننده ی تسلیحات و تجهیزات نظامی از امریکا می باشد و از این طریق سود بسیار زیادی به حساب شرکت های بزرگ تسلیحاتی این کشور وارد می شود. ازآنجاکه در طیّ سال های اخیر با افزایش بازیگری عربستان در مناقشات منطقه، این میزان از واردات تجهیزات نظامی چندین برابر افزایش یافته است، سؤال مهم آن است که افزایش حجم و تعداد تسلیحات از سوی عربستان چه تأثیری بر روی ساختار نظامی و قدرت مانور این کشور در عرصه ی تحوّلات منطقه ای داشته است؟ این مقاله در چارچوب نظریه ی واقعگرایی و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، درصدد اثبات این فرضیه است که افزایش کمّی در حوزه ی تجهیز ارتش به مدرن ترین انواع ادوات و تسلیحات نظامی، به تنهایی عامل تعیین کننده در افزایش قدرت نظامی یک کشور نمی باشد، بلکه باید فاکتورهای مهمّ دیگری همچون دسترسی به دانش روز نظامی، در اختیار داشتن منابع انسانی کافی، هوش نظامی و تولید تاکتیک ها و استراتژی های نوین جنگی، بومی سازی تسلیحات و عدم وابستگی نظامی را در این خصوص در نظر گرفت. عدم توجّه به موارد مذکور و تأکید عربستان سعودی بر روی افزایش کمّیِ صرف، در کنار وابستگی تسلیحاتی و نظامی به قدرت های بزرگ -به ویژه امریکا- ازجمله عواملی است که سبب شده تا شاهد افزایش مؤثّری در قدرت نظامی این کشور در عرصه ی تحوّلات منطقه ای نباشیم.
۹.

نقش آیین نامه ها در راهبرد اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلّح برای مقابله با تهدیدهای آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: آیین نامه طراحی عملیات راهبرد نظامی توان رزمی قدرت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۳۱۲
در راهبرد اِعمال قدرت نظامی علاوه بر تسلیحات، تجهیزات و فناوری، وجود آییننامههای مختلف بهویژه آییننامه عملیاتی و رزمی ضروری است. ازاینرو این پژوهش که با رویکرد تحلیلی-توصیفی نگاشته شده، تلاش دارد کاربرد آییننامههای عملیاتی و رزمی را در اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلّح جمهوری اسلامی ایران بهطور مشروح بیان نماید. جامعه آماری پژوهش شامل فرماندهان و جانشینان قرارگاه منطقهای و معاونین ستاد نیروهای آجا و سپاه پاسداران است. بهمنظور جمعآوری دادهها، از دو پرسشنامه تحت عناوین "کاربرد آییننامههای رزمی و عملیاتی" و "راهبرد اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلّح" و جهت بررسی رابطه میان متغیر مستقل و متغیر تابع از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. در سطح معنیداری پنج درصد (5%) صحت فرضیههای پژوهش مورد تأیید قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که مؤلفه طراحی عملیات نظامی، بیشترین تأثیر را بر اِعمال قدرت نظامی نیروهای مسلح دارد. در این میان تهیه برآوردهای ستادی، تصمیمگیری فرماندهان و تهیه دستور عملیاتی برای ورود به صحنه عملیات و ناحیه رزم بسیار مهم و تعیینکننده هستند.
۱۰.

نقش ایل افشار در دولت صفوی تا پایان قرن دهم هجری (از شاه اسماعیل اول تا اوائل شاه عباس اول)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ایل افشار دولت صفوی قدرت نظامی ایلات مناصب دولتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۰ تعداد دانلود : ۴۴۵
چکیده: ابتدای قرن دهم هجری مصادف با تأسیس دولت صفوی است. ایل افشار در تشکیل و استواری این دولت با تکیه بر ماهیت ایلی خود ایفاگر وظیفه ی مهمّی شد. این ایل در تثبیت دولت صفوی، منازعات خارجی و در سرکوب شورش های داخلی نقش چشمگیری داشت. در زمان شاه طهماسب اول و محمد خدابنده همان مناصب نظامی و حکمرانی ایالات را برای خود حفظ کردند. افشارها در زمان تغییرات در رأس هرم سلطنتی هم از دیگر طوایف عقب نماندند، به ویژه در دوره شاه عباس اول رضایت خاطر او را هم فراهم آوردند. گرچه در برخی کتاب ها و مقالات به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم، گاهی به اختصار و گاهی به منظور دیگری به مطالعاتی پرداخته اند و از بعضی متغیرهای موجود در این پژوهش استفاده شده است؛ اما اهمیت این پژوهش در آن است که می خواهد نقش ایل افشار را در تشکیل و تثبیت دولت صفوی به صورت مستقل، با استفاده از روش تحقیق تاریخی و شیوه ی جمع آوری داده ها از منابع دست اول، مورد مطالعه قرار دهد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که ایل افشار حول محور سلطنت به عملکرد نظامی خود ادامه دادند، در مقابل جایگاه آنان به عنوان حامی سلطنت، با گمارده شدن به مناصب اداری - سیاسی مورد عنایت قرار گرفت.
۱۱.

تحول رابطه قدرت نظامی و مدیریت تنش زدایی در عصر پساجنگ سرد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تنش زدایی قدرت نظامی نظام دوقطبی جنگ سرد قدرت نرم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۸ تعداد دانلود : ۴۰۶
سیاست تنش زدایی به دنبال کاهش تنش در روابط خارجی میان کشورها است. این سیاست از نیمه دوم قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. عوامل مختلفی می تواند در بروز تنش زدایی میان کشورها نقش داشته باشد. با این حال این پژوهش صرفا به واکاوی نقش و جایگاه قدرت نظامی در بروز تنش زدایی میان کشورها می پردازد. استدلال اصلی مقاله این است که در دوره جنگ سرد رابطه معناداری میان قدرت نظامی و تنش زدایی وجود داشت که این رابطه در عصر پساجنگ سرد متحول شده است. در این راستا مصادیقی از تنش زدایی مورد مطالعه و در هر کدام نقش و جایگاه قدرت نظامی در بروز تنش زدایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد با توجه به تحول نظام بین الملل بعد از پایان جنگ سرد از یک سو و تغییر نگرش دولت ها به ماهیت قدرت از سوی دیگر، نقش قدرت نظامی در تنش زدایی میان کشورها افول کرده است. به عبارت دیگر اگرچه ه قدرت نظامی در نظام دو قطبی از عوامل تاثیرگذار در سیاست تنش زدایی محسوب می شد، اما با پایان جنگ سرد این جایگاه را از دست داده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای صورت گرفته است.
۱۲.

احیای قدرت منطقه ای ایران (2005-2017)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت منطقه ای قدرت ملی راهبرد منطقه ای قدرت نظامی قدرت اقتصادی هویت شیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۷۰
افزایش کنش گری جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه از سال 2005 در قالب ایجاد ائتلاف موسوم به محور مقاومت همراه با نمایش قدرت در عراق، سوریه، لبنان و یمن موجب مطرح شدن ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای شده است. این نمایش قدرت مرهون موقعیت و ویژگی های منحصربه فرد داخلی در کنار تاثیر پذیری از رخدادهای منطقه ای و بین المللی بوده است. این نوشتار با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخ به این پرسش است که نقش مولفه های قدرت ملی در افزایش قدرت و نفوذ منطقه ای جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد چهار متغیر موقعیت جغرافیایی(ژئوپلیتیکی-ژئواکونومیکی)، مولفه های اقتصادی(نرخ رشد اقتصادی، درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی، سرانه تولید ناخالص داخلی، صادرات و واردات)، مولفه قدرت نظامی(استراتژی، هزینه ها، تجهیزات نظامی و نقش سپاه پاسداران در سیاست های منطقه ای) و اتخاذ هویت اسلام شیعی تاثیر مهمی در افزایش ضریب نفوذ و قدرت منطقه ای ایران داشته است.
۱۳.

سیستم های بین المللی پیچیده-آشوبی و نظریه نوین دیپلماسی دفاع شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قدرت دیپلماسی دفاع سیستم های بین المللی پیچیده و آشوبی قدرت نظامی دیپلماسی دفاع شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۲۴۱
دیپلماسی دفاع، دارای پیشینه تاریخی طولانی و همزاد با قدرت نظامی است که وظیفه کاربست آن را در قالب دیپلماسی در زمان جنگ و صلح به عهده داشته است. به دلیل پیچیدگی و آشوبی شدن سیستم بین الملل، در قالب الگوی غیرخطی، قدرت، به عنوان پیشران اصلی دیپلماسی دفاع، به الگوی شبکه ای تغییر یافته است که پیچیدگی ساختاری، فرایندی، سازه ای، و قاعده ای را به عنوان ویژگی های تعریف کننده آن مطرح کرده است. با توجه به نوپدیدی سیستم های بین المللی غیرخطی و جدال های نظری در این حوزه، ادبیات روابط بین الملل در تبیین دستگاه تحلیلی دیپلماسی دفاع دچار عقب ماندگی جدی هستند و برهمین اساس، این پرسش اساسی به عنوان دغدغه اصلی پژوهش حاضر مطرح است که «برپایه اصول و مبانی نظریه سیستم های پیچیده و آشوبی، دستگاه تحلیلی دیپلماسی دفاع، چگونه قابل بازسازی مفهومی است». در پاسخ به این پرسش و با بهره گیری از روش آبدکشن که بر واقعیت های نوپدید و شیوه یافتن بهترین تبیین برای آن ها تأکید دارد، مقاله حاضر، دیپلماسی دفاع شبکه ای چندلایه را به عنوان مفهومی نوآورانه به ادبیات روابط بین الملل ارائه می دهد. ویژگی اصلی این مفهوم، دلالت آن بر دیپلماسی دفاع به عنوان یک سیستم با هسته مرکزی سخت بر محوریت سیستم های کنترل واحد پایه ای است که سیستم های کنترل دیگر، به عنوان سیستم های حمایتی بر روی آن بنیان نهاده شده و در قالب سیستم یکپارچه با پیوندهای کارکردی میان لایه کنترلی، به صورت هیبریدی عمل می کند. 
۱۴.

بررسی و تحلیل جایگاه توانمندی نظامی در قدرت نرم کشورها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت نرم ماهیت کارکرد جذابیت قدرت نظامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۶ تعداد دانلود : ۲۰۹
حدود سه دهه است که از طرح اصطلاح قدرت نرم توسط جوزف نای می گذرد. وی در این مفهوم، فرهنگ، ارزش های سیاسی و سیاست خارجی را به عنوان منابع قدرت نرم و توان نظامی و مشوق های اقتصادی را در طیف قدرت سخت و نقطه مقابل قدرت نرم قرار می دهد. این در حالی است که شواهد و مستندات علمی حاکی از این دارند که برخلاف دیدگاه رایج، ظرفیت نظامی نیز می تواند به شرط تبعیت از هستی شناسی قدرت نرم، در این قدرت ایفای نقش نماید. به همین منظور این پژوهش با اتکا بر روش توصیفی- تحلیلی درصدد است به این مسئله پاسخ دهد که توانمندی نظامی یک کشور چگونه و بر اساس چه مولفه هایی می تواند بر قدرت نرم کشور موثر باشد. در همین راستا یافته های پژوهش حاکی از این دارد با توجه به اینکه ماهیت قدرت نرم بر بنیاد جذابیت استوار می باشد لذا منابع مختلفی از یک دولت-ملت، قادر به نقش آفرینی در این شیوه قدرت خواهند بود. از همین رو ظرفیت نظامی یک کشور نیز می تواند به کمک شیوه هایی چون: کمک به آموزش نیروهای نظامی کشورهای خارجی، مشارکت در اعزام نیروهای حافظ صلح در مناطق تحت درگیری و منازعه، کمک به حفظ امنیت بین الملل در چارچوب چند جانبه گرایی، برگزاری یا حضور موثر در آخرین نمایشگاه های تجهیزات نظامی، حفظ و ارتقا روابط نظامی صلح آمیز با کشورهای نظام بین الملل و.. در قدرت نرم نقش فعالی را ایفا نماید.
۱۵.

جایگاه قدرت نظامی در تحقق تمدن نوین اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قدرت نظامی قدرت سخت قدرت نرم قدرت هوشمند تمدن نوین اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
تمدن نوین اسلامی تمدنی است که ضمن پاسخگویی به نیازهای طبیعی و مادی انسانها بعد معنوی و روحی آنان را به سمت کمال و سعادت راهنمایی می کند و این ساختار مطلوب که ریشه در برنامه های انسان ساز اسلامی دارد نه تنها بُعد مادی و سخت افزاری تمدن را نفی نمی کند بلکه به آن جهت داده و آنرا از آفاتی که بشر دچار آن شده است نجات خواهد داد. هدف این تحقیق تبیین وضعیت مولفه های قدرت نظامی در سه بُعد نرم افزاری، سخت-افزاری و هوشمندی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی (پیمایشی) انجام شده و کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات، میدانی و کتابخانه ای بوده، و یافته ها با استفاده از رروش خبرگی تحلیل شده است. جامعه آماری بر اساس نظر خبرگان 110 نفر می باشد. نتایج تحقیق بیانگر این است که قدرت نظامی در بُعد سخت دارای 5 مولفه: زمینی، هوایی، دریایی، موشکی و پهپادی است، میانگین قدرت سخت خوب ارزیابی شده است، در بُعد نرم دارای 4 مولفه: شناختی، رسانه ای، روانی و اطلاعاتی است، که میانگین قدرت نرم ضعیف می باشد. در بُعد هوشمند دارای 3 مولفه: اقتصادی، هیبریدی و سایبری است، میانگین قدرت هوشمند متوسط ارزیابی شده است. برای نیل به تمدن نوین اسلامی مولفه نرم افزاری بیشترین تأثیر را دارد، اما متاسفانه وضعیت موجود این مولفه در نیروهای مسلح ضعیف ارزیابی شده است. بنابراین نیروهای مسلح ج.ا.ایران برای نیل به تمدن نوین اسلامی در مولفه قدرت سخت مشکلی ندارند، اما باید بیشترین تلاش را ابتدا در مولفه قدرت نرم و سپس در مولفه قدرت هوشمند به عمل آورند.
۱۶.

تجربه تاریخی جمهوری اسلامی ایران در طراحی های امنیت خارجی با تاکید بر مفاهیم مورد نظر مقام معظم رهبری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عمق راهبردی آیت الله خامنه ای جمهوری اسلامی ایران قدرت نظامی همکاری دفاعی جبهه مقاومت نیروی قدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴ تعداد دانلود : ۱۰۶
یکی از تجربه های تاریخی جمهوری اسلامی ایران در طراحی های امنیت خارجی، موضوع «عمق استراتژیک/راهبردی» است. عمق استراتژیک از مفاهیم اساسی برای تحلیل رخدادهای جهان نوین است که می تواند میزان نفوذ یک کشور را مشخص کرده و پشتوانه خوبی برای اعمال سیاست های منطقه ای و فرامنطقه ای کشورها باشد. امام خامنه ای (مدظله العالی) در راستای دفاع از انقلاب اسلامی و اهداف و آرمان های بلند آن، مانند دستیابی به تمدن نوین اسلامی، عمق راهبردی را مطرح کردند. با توجه به اهمیت گسترش عمق راهبردی از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی، پژوهش حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی، و با هدف تبیین راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در ارتقای عمق استراتژیک، به این پرسش اصلی پاسخ خواهد داد که از دیدگاه امام خامنه ای (مدظله العالی) ، با چه راهبردهایی می توان عمق استراتژیک جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء داد؟ نتیجه تحقیق نشان می دهد که ارتقای توانایی های دفاعی و هجومی، نشر فرهنگ اسلامی و ایرانی، ایجاد جایگاه اقتصادی قابل اتکاء در دیگر کشورها، ایجاد قدرت نظامی برون مرزی، پشتیبانی از جبهه مقاومت و افزایش توانایی های آن ها و همچنین ایجاد و گسترش همکاری های دفاعی- امنیتی با کشورهای اسلامی و هم پیمان از راهبردهای اساسی جهت ارتقای عمق استراتژیک است.
۱۷.

تحرک بخشی به دیپلماسی دفاعی در پرتو فرصت ها و تهدیدات برنامه اقدام سازمان ملل و تاثیر آن بر امنیت نظامی و دفاعی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۰۱ تعداد دانلود : ۱۳۲
امروزه سلاح های کوچک و سبک به صورت غیرمستقیم جایگزین سلاح های کشتارجمعی گردیده اند. حجم بالای تلفات انسانی، کمک به ایجاد و گسترش جرایم سازمان یافته، توقف توسعه اقتصادی، اجتماعی و اشاعه تروریسم توسط سلاح های کوچک و سبک، در نهایت منجر به اقداماتی برای محدودیت انتقال غیرقانونی این سلاح در سطح بین المللی گردید. برنامه اقدام به عنوان شاخص ترین روند بین المللی در این خصوص، مجموعه ای از تهدیدات و فرصت ها را برای حاکمیت و امنیت دفاعی کشور ها ایجاد نموده است. در این مقاله براساس روش توصیفی-تحلیلی تلاش خواهد گردید، در پرتو نقش فعال دیپلماسی دفاعی به بررسی تهدیدات و فرصت های برنامه اقدام و تاثیر آنها بر امنیت دفاعی ایران و در نهایت تطبیق آنها با راهبرد دفاعی کشور پرداخته شود. این تحقیق نشان خواهد داد که اهدافی که در ایجاد و روند برنامه اقدام مطرح شده است، ابهامات و تهدیداتی چون ایجاد شفافیت، صدور جواز برای فعالیت واسطه ها، ردیابی سلاح های کوچک و سبک وگسترش حوزه برنامه اقدام برای سیاست دفاعی ما به همراه دارد و در مقابل حمایت از حقوق بشردوستانه، مقابله با تروریسم، مبارزه با قاچاق مواد مخدر،  تمرکز بر مبارزه تقاضای سلاح های کوچک و سبک، اقدامات همکاری جویانه در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی فرصت هایی است که ایران می تواند با بهره گیری از دیپلماسی دفاعی و در مطابقت با راهبرد دفاعی خود، برای تثبیت امنیت ملی و ارتقای توان دفاعی  از آنها استفاده نماید.
۱۸.

بررسی استقرار دولت بیطرف در ایران باتوجه به وجود حاکمیت اسلامی، قدرت نظامی و جغرافیای استراتژیک جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۱
بررسی امکان پیدایش و شکل گیری دولت بیطرف در جمهوری اسلامی ایران و جهان سوم از موضوعات چالش برانگیز عرصه سیاست خارجه و روابط بین الملل به شمار می رور و همیشه این سوال درباره جمهوری اسلامی ایران مطرح بوده است که به وجود آمدن یک دولت بیطرف در فضای کنونی جامعه جهانی و به ویژه داخلی کشور آن هم با توجه به مولفه های اصلی یک دولت بیطرف در کشور قدرتمندی همچون جمهوری اسلامی ایران چگونه خواهد بود، ارزیابی این مسئله که استقرار این دولت ها چه اهدافی را در دنیا دنبال می کند و همچنین براساس سابقه تاریخی کشورمان در اعلام بیطرفی درمی یابیم که استقرار دولت بیطرف در جمهوری اسلامی ایران با اهداف انقلاب اسلامی در تضاد است زیرا دولت های بیطرف دولت هایی هستند که از موقعیت حساس و استراتژیک برخوردار نیستند و همگی از ضعف هایی عمیق در ابعاد مختلف برخوردارند و از سهم خواهی در مناقشات بین المللی و سیاست خارجه در برابر مصونیت نسبی چشم پوشی می کنند هرچند در جهان سوم اغلب دولت ها ضعیف هستند اما ایران به دلیل خودکفایی در عرصه نظامی، جغرافیایی سیاسی ویژه و رابطه حاکمیت با دولت نمی تواند اعلام بیطرفی کند چرا که اسلام خواهی و اسلام گرایی برخاسته از انقلاب اسلامی در تضاد آشکار با دولت بیطرف است از سویی دیگر جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک ابرقدرت منطقه ای و قدرت اقتصادی و نظامی مطرح است از این رو شکل گیری دولت بیطرف در جمهوری اسلامی ایران غیر ممکن می نماید
۱۹.

بررسی نقش قدرت فرهنگی- اجتماعی (به مثابه قدرت نرم) در تعیین دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۱۲۰
قدرت فرهنگی– اجتماعی یک کشور، از جمعیت، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی آن منبعث می شود. این عوامل بر قدرت دفاعی کشورها تأثیر گذارده، در تبیین سیاست ها، دکترین و راهبردهای دفاعی- امنیتی نقش اساسی دارند. یکی از مؤلفه های اصلی قدرت ملی، قدرت نظامی است که بکارگیری صحیح آن، مستلزم وجود قواعد بنیادین و هدایت کننده یا دکترینی است که این قدرت را در رسیدن به اهداف سیاسی یاری می کند. به عبارت دیگر، دکترین نظامی، مجموعه ای از نظرات و اندیشه های اصولی است که محیط ملی، منطقه ای و بین المللی را بنا بر اقتضائات محیطی، برای کاربرد نیروهای نظامی تجزیه وتحلیل می کند و با توجه به شرایط محیطی، روش های مناسبی را برای اتخاذ تدابیر کلی دفاعی در زمان صلح و جنگ توصیه می کند. هدف این پژوهش، بررسی نقش عوامل فرهنگی- اجتماعی در تدوین دکترین نظامی ج.ا.ایران است. تحقیق از نوع کاربردی و توسعه ای بوده، روش تحقیق موردی- زمینه ای است. جامعه آماری تحقیق 480 نفر و حجم نمونه 86 نفر از صاحب نظران شاغل و بازنشسته در امور سیاسی، نظامی، فرهنگی- اجتماعی، اقتصادی هستند که با روش تصادفی- طبقه ای انتخاب شده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد که شاخص های قدرت فرهنگی- اجتماعی، شامل جمعیت و قومیت ها، ایدئولوژی، روحیه ملی، فرهنگ و همبستگی ملی بر انتخاب ن وع و تدوین دکترین نظام ی مؤثر هستند و مناسب ترین نوع دکترین نظامی با توجه به عوامل و شاخص های فرهنگی- اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، دکترین بازدارندگی است. 4 فرضیه تحقیق که اثبات شده اند به ترتیب اولویت عبارتند از: عامل جمعیت وقومیت ها در ایران، عوامل اعتقادی مذهبی، عامل روحیه ملّی، عامل فرهنگی وهمبستگی ملّی.
۲۰.

تأثیر فناوری هوش مصنوعی بر آینده موازنه قوا در غرب آسیا

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی عربستان سعودی موازنه قوا نظام بین الملل غرب آسیا قدرت نظامی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۱۸۶
ابزارها و سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی دارای ویژگی های خاصی هستند که باعث می شود کشورهای مالک فناوری های مذکور با بهره مندی از آن ها توان رقابت نظامی و اقتصادی بیشتری پیدا کنند و بتوانند توازن قوا را در نظام بین الملل به نفع خود بر هم بزنند. برتری ژئوپلیتیکی، نظامی و اقتصادی آینده جهان، توسط قدرت هایی تعیین می شود که فناوری های نوینی هم چون هوش مصنوعی را به نفع خود مدیریت کنند. روسیه و چین با سرمایه گذاری و رقابت در زمینه فناوری های جدید در اقتصاد، نوسازی نظامی و ابزارهای کنترل اجتماعی نظم جهانی تحت رهبری ایالات متحده را به چالش کشیده اند. این روند در غرب آسیا نیز آغاز شده است. اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی از پیشگامان سرمایه گذاری در زمینه هوش مصنوعی در این منطقه هستند و طرح های مختلفی برای بهره برداری از هوش مصنوعی در زمینه های اقتصادی و نظامی دارند. سؤال اصلی که در این مقاله به دنبال پاسخ دادن به آن هستیم این است که فناوری های مبتنی بر هوش مصنوعی چگونه آینده موازنه قوا را در غرب آسیا تغییر خواهد داد؟ یافته های این پژوهش نشان می دهد هوش مصنوعی با افزایش قدرت اقتصادی و نظامی کشورها، موازنه قوا در منطقه غرب آسیا تغییر خواهد داد. به این ترتیب عربستان سعودی و اسرائیل با افزایش توان نظامی و اقتصادیِ ناشی از هوش مصنوعی، موازنه قوا را در این منطقه به نفع خود دگرگون می کنند. این تحقیق با استناد به روش تحقیق تبیینی و با استفاده از داده های آماری و کتابخانه ای تدوین شده است. واژگان کلیدی: هوش مصنوعی، عربستان سعودی، موازنه قوا، نظام بین الملل، غرب آسیا، اسرائیل، قدرت نظامی