مدیریت نظامی

امروزه افزایش اثربخشی و به تبع آن بهره وری، وابسته به سطح روحیه کارکنان در هر سازمانی است. نیروهای نظامی و به ویژه کارکنان وظیفه که بخش اعظم نیروهای مسلح را تشکیل می دهند نیز از این قاعده مستثنی نبوده و ارتقای روحیه خدمتی آنان در مناطق عملیاتی به دلیل مأموریت مهم حراست از مرزها، با وجود شرایط سخت آب و هوایی و کمبود امکانات در این مناطق، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ازاین رو پژوهش حاضر در پی تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه یگان های عملیاتی نزاجا مبتنی بر روش اکتشافی و با رویکردی کاربردی بوده است. جامعه آماری شامل تعدادی از فرماندهان و مدیران، و رؤسای عقیدتی یگان های عمده با سابقه خدمت در مناطق عملیاتی، حداقل مدرک کارشناسی ارشد و سنوات خدمت بالای 20 سال است. نمونه آماری به روش هدفمند قضاوتی و بر مبنای معیارهای اشاره شده انتخاب و فرآیند مصاحبه با خبرگان (13 نفر) تا مرحله اشباع نظری داده ها ادامه پیدا کرد. گردآوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی (با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته) انجام شده است. روایی ابزار به روش محتوایی و پایایی آن به روش کدگذاری مجدد به میزان 94/73 درصد محاسبه شد. تجزیه وتحلیل داده ها به روش تحلیل مضمون (تماتیک) و مبتنی بر کدگذاری باز بر روی عبارت های بیانی مصاحبه شوندگان و متون احصاء شده از مطالعه اسناد و مدارک انجام شد. نتایج پژوهش منتج به تبیین عوامل مؤثر بر ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه یگان های عملیاتی نزاجا گردید که در سه حوزه کلی، "عوامل فردی"،"عوامل سازمانی" و "عوامل فرا سازمانی" دسته بندی گردید. در پایان نیز پیشنهاد گردید که به منظور ارتقای روحیه خدمتی کارکنان وظیفه، شاخص هایی که در این پژوهش شناسایی گردیدند، موردتوجه فرماندهان یگان های مستقر در مناطق عملیاتی قرار گیرند.

تمدن نوین اسلامی تمدنی است که ضمن پاسخگویی به نیازهای طبیعی و مادی انسانها بعد معنوی و روحی آنان را به سمت کمال و سعادت راهنمایی می کند و این ساختار مطلوب که ریشه در برنامه های انسان ساز اسلامی دارد نه تنها بُعد مادی و سخت افزاری تمدن را نفی نمی کند بلکه به آن جهت داده و آنرا از آفاتی که بشر دچار آن شده است نجات خواهد داد. هدف این تحقیق تبیین وضعیت مولفه های قدرت نظامی در سه بُعد نرم افزاری، سخت-افزاری و هوشمندی است. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی (پیمایشی) انجام شده و کاربردی است. روش جمع آوری اطلاعات، میدانی و کتابخانه ای بوده، و یافته ها با استفاده از رروش خبرگی تحلیل شده است. جامعه آماری بر اساس نظر خبرگان 110 نفر می باشد. نتایج تحقیق بیانگر این است که قدرت نظامی در بُعد سخت دارای 5 مولفه: زمینی، هوایی، دریایی، موشکی و پهپادی است، میانگین قدرت سخت خوب ارزیابی شده است، در بُعد نرم دارای 4 مولفه: شناختی، رسانه ای، روانی و اطلاعاتی است، که میانگین قدرت نرم ضعیف می باشد. در بُعد هوشمند دارای 3 مولفه: اقتصادی، هیبریدی و سایبری است، میانگین قدرت هوشمند متوسط ارزیابی شده است. برای نیل به تمدن نوین اسلامی مولفه نرم افزاری بیشترین تأثیر را دارد، اما متاسفانه وضعیت موجود این مولفه در نیروهای مسلح ضعیف ارزیابی شده است. بنابراین نیروهای مسلح ج.ا.ایران برای نیل به تمدن نوین اسلامی در مولفه قدرت سخت مشکلی ندارند، اما باید بیشترین تلاش را ابتدا در مولفه قدرت نرم و سپس در مولفه قدرت هوشمند به عمل آورند.

قرار گرفتن مراکز نظامی و پادگانها در داخل بافت شهری همزمان با گسترش افقی شهرها، مشکلات عدیدهای را در مأموریت های محوله پادگان و کاهش کارآیی آن به وجود آورده که این امر به خودی خود تهدیدی جدی در ایفای صحیح مأموریت ها محسوب می شود. هدف از این پژوهش شناسایی ابعاد و مولفه های مکان گزینی پادگان های نظامی با روش آمیخته می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل فرماندهان و استادان دانشگاه های نیروی مسلح (نزاجا و ناجا) می باشند و برای تجزیه و تحلیل داده ها از معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. در این پژوهش مولفه های مکان گزینی پادگان های نظامی را شناسایی نموده و متغیرهای تاثیرگذار در هرمولفه را مشخص، و با نظر خبرگان دسته بندی شده است، و در نهایت جهت بهبود آنها پیشنهاداتی ارائه شده است. نتایج حاکی از آن است که مولفه های تاثیر گذار بر مکان گزینی پادگان های نظامی عبارتند از: آمایش سرزمینی، جغرافیای منطقه، اصول ملاحظات پدافند غیر عامل، زیر ساخت های اساسی و شاخص های نظامی و نوع یگانها می باشد. به عبارتی توجه به شاخص های بررسی شده، تاثیر معناداری بر جانمایی پادگان های نظامی می تواند داشته باشد.

اساتید دانشگاهی و اعضای هیئت علمی به عنوان اسوه و نمونه برای دانشجویان علاوه بر انجام وظایف علمی و پژوهشی خود، نقش اخلاقی حساسی نیز در تربیت و آموزش دانشجویان ایفا می کنند. اساتید دانشگاه های نظامی با توجه به اهداف و رسالت خاصی که بر عهده دارند، وضعیت ویژه ای در زمینه رعایت و ترویج اصول اخلاقی خواهند داشت. هدف تحقیق حاضر، شناسایی ابعاد، مؤلفه ها و شاخصه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی و اساتید دانشگاه افسری امام علی(ع) بوده و در ادامه رتبه بندی ابعاد شناسایی شده از نگاه دانشجویان است. نوع پژوهش، کاربردی، اکتشافی و به لحاظ روش، کیفی-کمی و دارای رویکردی استقرایی است. جامعه آماری تحقیق برای رتبه بندی ابعاد به دست آمده دانشجویان دانشگاه افسری امام علی(ع) بوده و حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان ۱۷۵ نفر برآورده شده است. روش گردآوری داده ها به صورت فیش برداری و مصاحبه است. ابزار گردآوری نیز شامل پرسشنامه و مصاحبه با خبرگان است. نتایج نشان داد که اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه افسری امام علی(ع) شامل پنج بعد؛ آموزشی، پژوهشی، تربیتی، اخلاق فردی و سازمانی است و هر یک از ابعاد و مؤلفه های اخلاق حرفه ای در بین اعضای هیئت علمی و اساتید دانشگاه افسری امام علی(ع) بالاتر از حد متوسط است. بعد اخلاق فردی با مؤلفه های روحیه جهادی، رفتاری و شایستگی های عقیدتی و سیاسی از بالاترین رتبه و ابعاد پژوهشی و تربیتی کم اهمیت ترین ابعاد هستند. پیشنهاد می شود شاخص های شناسایی شده در این پژوهش در دانشگاه موردمطالعه و سایر دانشگاه های نظامی و مراکز آموزشی ارتش جمهوری اسلامی ایران، کاربردی شده و اساتید و اعضاء هیئت علمی بر این اساس، ارزیابی شوند.

پژوهش حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل جانشین پروری با رویکرد مدیریت استعداد در ارتش جمهوری اسلامی ایران در سال 1400 انجام شده است. این تحقیق یک تحقیق کیفی و داده بنیاد می باشد و از نظر هدف بنیادی محسوب می گردد. جامعه آماری پژوهش، فرماندهان و استادان و خبرگان جامعه علمی و دانشگاهی و همچنین متخصصان و مدیران ارتش جمهوری اسلامی ایران (درجه سرهنگ به بالا) با بالاترین تحصیلات، بالاترین تجربه، داشتن تألیف و ایده می باشند که به اصطلاح خبرگان آگاه نام دارند و در فرآیند مصاحبه شرکت کردند. در این پژوهش از مصاحبه های ساختارنیافته و عمیق برای گردآوری داده ها و اطلاعات استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات از طریق کدگذاری (کدگذاری باز، محوری و گزینشی) و نرم افزار MAXQDA انجام گردید. در پایان مدل کیفی ارائه گردیده است که متشکل از شرایط علّی (ساختار سازمانی، مدیریت درون سازمانی، خط مشی و اسناد بالادستی، شرایط زمینه ای (تربیت و آموزش، قابلیت های نیروی انسانی، قوانین و دستورالعمل ها)، مقوله محوری (ارزیابی منتخبین، پیشرفت منتخبین، انتخاب و جذب و بکارگیری استعداد)، شرایط تعدیلگر (افراد، محدودیت های سازمانی، جو حمایتی سازمان)، راهبردها (بهینه سازی برنامه جانشین پروری، نگهداری استعداد، ارتقا و توسعه استعداد، شناسایی مناصب کلیدی)، پیامدها (تقویت فرهنگ جانشین پروری، ارزیابی اثربخشی نظام جانشین پروری، توسعه مدیریت استعداد) می باشد.

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی پدافند سایبری در سازمان های داده محور در حوزه نگهداری داده انجام می-شود. این پژوهش، از نوع اکتشافی و کاربردی بوده و با رویکردی آمیخته با بهره گیری از دو روش دلفی و پیمایشی صورت می گیرد. در ابتدا، با مطالعه اسناد و منابع موجود مرتبط با سازمان های داده محور، حوزه نگهداری داده به لحاظ اهمیت سایبری آن در مقایسه با سایر سازمان ها و همچنین پنج بُعد شامل شناسایی، حفاظت، کشف، پاسخگویی و بازیابی، مولفه ها و شاخص های پدافند سایبری بر اساس چارچوب NIST شناسایی و احصاء می شوند. پرسشنامه ای مبتنی بر طیف لیکرت طراحی و با بهره گیری از تعداد 15 نفر خبره، طی اجرای دو مرحله دلفی، هر یک از ابعاد، مولفه ها و شاخص ها بر اساس ویژگی نگهداری داده سازمان های داده محور، پالایش و پرسشنامه نهایی سازی می شود. در نهایت، با استفاده از روش پیمایش تحلیلی، به منظور پاسخگویی به پرسش اصلی پژوهش، پرسشنامه در اختیار حجم نمونه 288 نفره که به صورت تصادفی ساده از جامعه مورد مطالعه انتخاب گردیده اند، قرار گرفته و با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تائیدی مورد بررسی، تحلیل و در نتیجه، الگوی پدافند سایبری ارائه خواهد شد. پنج بُعد همراه با 21 مولفه و 70 شاخص پدافند سایبری در حوزه نگهداری داده در سازمان های داده محور شناسایی و احصاء می شوند، ضمناً به استناد انجام تحلیل عاملی تائیدی بر روی الگوی احصاء شده، تأثیرگذاری هر یک از بُعد های پدافند سایبری بر سازمان داده محور تأیید و داده های تجربی، داده های نظری را پشتیبانی و در نهایت الگوی پدافند سایبری مربوطه در سازمان های داده محور ارائه می شود.