مطالب مرتبط با کلیدواژه

خانواده


۴۱.

سرپرستی خانواده با نگاه به آیه 34 سوره نساءمحمّدعلی مروی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۶ شماره ۱۲۲

کلیدواژه‌ها: حقوق زنان خانواده مردان سرپرستی قوامیت سلطه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن انسان و جامعه در قرآن جامعه در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه فقه زن و خانواده فقه خانواده حقوق متقابل در خانواده
تعداد بازدید : ۹۰۵۶۸
مسئله «سرپرستی خانواده» از جمله مباحث مهمی است که در همه نظام‌های حقوقی، از جمله نظام حقوقی اسلام مورد توجه قرار گرفته و آیاتی از قرآن درباره آن نازل شده است. از دیدگاه صاحب‌نظران مسلمان در حقوق خانواده، ریاست مرد بر خانواده پذیرفته شده است، اما در محدوده این ریاست و نیز در شرایط آن و در علل انتخاب مرد به عنوان رئیس خانواده اتفاق‌نظر وجود ندارد. این مقاله با نگاهی به آیات قرآن، درصدد تبیین معنا و مفهوم این ریاست و نیز بیان محدوده آن است. به نظر نگارنده، مراد از «قوّامیت مردان بر زنان» در آیه 34 سوره نساء، مسئول بودن و سرپرستی ایشان نسبت به زنان در چارچوب مسائل خانواده است.
۴۲.

فمینیسم و کارکردهای خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۷ شماره ۱۳۱

کلیدواژه‌ها: فمینیسم خانواده کارکرد مراقبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹۸۱
خانواده را می‏توان یکی از مهم‏ترین حوزه‏های حیات اجتماعی دانست که در زندگی انسان‏ها، بخصوص زنان، تأثیر زیادی دارد. از این‏رو، اندیشمندان با وجود تفاوت فرهنگ‏ها، نهاد خانواده را مورد توجه و نظریه‏پردازی قرار داده‏اند. جریان فمینیسم نیز، که با داعیه دفاع از حقوق زنان وارد عرصه‏های مختلف علمی شده است، حوزه خانواده و کارکردهای آن را نیز با همین دید مورد نقد و بررسی قرار داده است. این مقاله از دیدگاه جامعه‏شناسی پنج کارکرد مهم برای خانواده از منظر فمینیسم برشمرده است. رویکرد و روش اسنادی و نظری به مسئله و نیز تبیین منظر فمینیسم‏ها به خانواده از جمله اهداف نویسنده در این مقاله می‏باشد.
۴۳.

خانواده از منظر دین و روان‏شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۷ شماره ۱۳۵

کلیدواژه‌ها: خانواده جسمانی روان‏شناختی ارکان خانواده مدیریت خانواده تفاوت‏های عاطفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۲۳۷
این مقاله با هدف تبیین جایگاه خانواده در آموزه‏های دینی و روان‏شناختی و بررسی تفاوت‏های زن و مرد تدوین یافته است. از این رو، تاکنون در رابطه با جایگاه خانواده از دو منظر مزبور و همچنین تفاوت‏های زن و مرد و اشتراکات آنان، تحقیق و پژوهش جدی صورت نگرفته است. در این مقال، سعی شده این مسئله در منابع دینی و روان‏شناختی به صورت جدی و با روش تحلیلی و توصیفی مورد بررسی قرار گیرد. یافته‏های این پژوهش بسیار ارزشمند و قابل استفاده برای خانواده‏ها، مربیان و برنامه‏ریزان خواهد بود. در این پژوهش به تفاوت‏های عاطفی، روان‏شناختی و گرایش‏های ذاتی هر یک از زن و مرد توجه، و به اشتراکات زن و مرد در حوزه‏های گوناگون پرداخته شده است.
۴۴.

رویکرد اسلام به چهار کارکرد مهم خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۸ شماره ۱۳۹

کلیدواژه‌ها: اسلام خانواده کارکرد جامعه‌پذیرى تنظیم روابط جنسى عاطفه و همراهى حمایت و مراقبت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰۱۱
نهاد خانواده و کارکردهاى آن از دیرباز از سوى ادیان، مکاتب و فرهنگ‌هاى مختلف، مورد توجه قرار گرفته است. این نهاد تأثیرگذار در اسلام نیز از جایگاه والایى برخوردار بوده و به آن توجه ویژه‌اى شده است. هدف این نوشتار، که رویکرد اسلام به خانواده و چهار کارکرد مهم آن را مورد بررسى قرار مى‌دهد، دست‌یابى به نگرش اسلام به خانواده و کارکردهاى آن است. از این‌رو، این مقاله با رویکرد نظرى و تحلیلى، نگاهى گذرا به جایگاه نهاد خانواده در اسلام دارد و پس از آن، ضمن برشمردن کارکردهاى مهم خانواده، به تبیین رویکرد اسلام در این خصوص پرداخته است. نویسنده با روش اسنادى و با مراجعه به متون اصلى آموزه‌هاى اسلام، مسئله را تبیین نموده است.
۴۵.

کارکرد خانواده از دیدگاه روان‏شناسى با نگرش به منابع اسلامى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت ۱۳۸۸ شماره ۱۴۷

کلیدواژه‌ها: خانواده کنترل کارکرد ارتباط ایفاى نقش دخالت عاطفى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲۱
امروزه به تبع تغییر و تحولات گسترده در عرصه‏هاى اجتماعى و تأثیرپذیرى جوامع از فرهنگ‏هاى بیگانه و نیز هجمه گسترده برخى فرهنگ‏ها به ارزش‏ها و هنجارهاى ملى و سنتى، کارکرد خانواده دچار تغییرات بسیارى شده است. اما به رغم این تحولات، خانواده توانسته است نقش خود را در تعلیم و تربیت، انتقال افکار و ارزش‏ها، تأمین نیازهاى مادى و معنوى و انتقال مفاهیم عمیق اخلاقى و اجتماعى ایفا نماید. بررسى کارکردهاى خانواده از موضوعاتى است که مورد توجه صاحب‏نظران رشته‏هاى مختلف مانند روان‏شناسى، جامعه‏شناسى و روان‏درمانگرى قرار گرفته، به گونه‏اى که برخى کارکردهاى خانواده را مى‏توان از مباحث بین‏رشته‏اى برشمرد. اگر خانواده به دلایلى همچون فقر، بى‏سوادى، ناآگاهى اجتماعى و اقتصادى، و نداشتن تکیه‏گاه براى تأمین نیازهاى مادى و معنوى، قادر به انجام کارکردهاى خود نباشد، به‏ناچار اعضاى آن براى تأمین نیازهاى خود به خارج خانواده روى مى‏آورند و در نتیجه، دچار مشکلات رفتارى، ارزشى، اخلاقى و هنجارى مى‏شوند. این مقاله با بهره‏گیرى از روش توصیفى ـ تحلیلى و جمع‏آورى اطلاعات به روش کتابخانه‏اى، به بررسى این موضوع پرداخته است.
۴۶.

"بررسی رابطه بین عملکرد خانواده و سرسختی روان شناختی در دانش آموزان "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشور رفتار سال ۱۳۸۴ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: خانواده عملکرد خانواده دانش آموز سرسختی روان شناختی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴۵
"نقش و اهمیت سرسختی روان شناختی به عنوان یک ویژگی شخصیتی محافظت کننده در برابر فشارهای زندگی در پژوهش های متعدد نشان داده شده است. در خصوص چگونگی شکل گیری این ویژگی با اهمیت نیز فرض ها و تصوراتی صورتبندی شده، اما این زمینه چندان مورد مطالعه قرار نگرفته است. این پژوهش به منظور بررسی رابطه بین عملکرد خانواده با سرسختی روان شناختی در یک نمونه 230 نفری (110 پسر و 120 دختر) از دانش آموزان دوره سه ساله متوسطه انجام شد. مقیاس عملکرد خانواده بلوم (FFS) که دارای یک نمره کل و پانزده زیر مقیاس است برای سنجش عملکرد خانواده، و مقیاس سرسختی نوجوانان (AHS) که بر اساس مقیاس پیمایش دیدگاه های شخصی (PVS) ساخته شد و دارای سه خرده مقیاس و یک نمره کل است، برای سنجش سرسختی روان شناختی به کار رفت. داده ها با استفاده از شاخص های ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و آزمون «تی» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها، حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین عملکرد خانواده و سرسختی در کل نمونه و گروه های پسران و دختران است. همچنین ابعادی از عملکرد خانواده در تحلیل رگرسیون به عنوان پیش بینی کننده نمرات سرسختی، تعهد، کنترل و مبارزه جویی ظاهر شدند. اما تفاوت دو جنس در میزان سرسختی معنادار نبود. بدین ترتیب از هشت فرضیه این پژوهش، هفت فرضیه اول تایید، و فرضیه هشتم رد شد. نتایج این پژوهش با تصورات و فرض های صاحبنظران و نتیجه گیری های منطقی به عمل آمده از آن ها هم سو بوده، موید آن ها است. "
۴۷.

بررسی مقایسه ای دیدگاه های هگل ، مارکس و کرامشی در باره دولت و جامعه مدنی

نویسنده:
منبع: پژوهش علوم سیاسی ۱۳۸۶ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: خانواده دولت جامعه مدنی جامعه سیاسی جامعه بورژوازی دولت شهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۸۳ تعداد دانلود : ۴۸۶۶
هدف این مقاله بررسی مقایسه ای آرای سه تن از نظریه پردازان تضادگرا، یعنی هگل، مارکس و گرامشی در باره دولت و جامعه مدنی و مناسبات بین آن دو است. هگل جامعه مدنی را به منزله ترکیبی از سه نظام اقتصادی، حقوقی و انسجامی (پلیس و اصناف) قلمداد می کرد که بین خانواده و دولت قرار می گیرد و در نهایت، جانشین دولت می شود و مارکس از جامعه مدنی به عنوان حوزه کار و زندگی روزمره که حوزه ای صرفاً اقتصادی و غیرسیاسی است، نام می برد. بر خلاف هگل و مارکس، گرامشی جامعه مدنی را به مثابه فضایی فرهنگی قلمداد می کند.نتیجه این تحلیل نظری ـ تطبیقی نشان می دهد هر چند هر سه نظریه پرداز تضادی اصول فلسفه هر چند اجتماعی مشترکی را پایه های تحلیل خود قرار داده اند، نتیجه گیری آنها از الگوسازی جامعه با یکدیگر فرق دارد. هگل طرح سه وجهی خانواده ـ جامعه مدنی ـ دولت را جانشین طرح کلاسیک دو وجهی خانواده ـ دولت شهر ارسطو نمود. همچنین الگوی مارکسیستی زیربنا (جامعه مدنی) و روبنا (دولت)، در نزد گرامشی به الگوی زیربنا (اقتصاد) و روبنا (جامعه مدنی ـ نهادهای غیردولتی + دولت) تغییر پیدا کرد. دولت گرامشی یک دولت ترکیبی است که از رضایت (سلطه) + زور (قدرت) تشکیل شده است و از این رو، هم زیربنایی است و هم روبنایی.
۴۸.

"قرائتی نقادانه از رمان کودک در زمان ایان مک اوان "(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: زنانگی خانواده کلان شهر هجو ناخودآگاه اجتماعی تربیت فرزند تاچریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷۵
"مقاله حاصر قرائتی از رمان کودک در زمان 1987 ارائه میدهد که سومین رمان نویسنده معاصر انگلیسی ایان مکیوئین است. با این استدلال که داستهای مکیوئین حکم کالبد شکافی و نقد فرهنگ معاصر را دارند. در این مقاله، رمان کودک درزمان به منزله مداخله ای ادبی درمباحثهای فرهنگی قرائت میشود. در این قرائت، متن رمان نوعی رویا درباره شخصیتها و رودادهایی تلقی گردیده است که بازنمایی های استعاری یک ساختار روانی هستند. ساختار مذکور بیش از آن که به روان نویسنده به منزله یک فرد مربوط باشد، به جامعه معاصر و فرهنگ غالب در آن مربوط است. به همین سبب، هدف نگارنده از قرائت رمان مکیوئین معلوم کردن امیال سرکوب شده یا خیال پردازیهای شخصی مکیویین نیست. بلکه نگارنده میکوشد که از راه تحلیل این روایت به منزله برساختاری ادبی، ناخودآگاه اجتماعی را مورد بررسی قرار دهد. به بیان دیگر، در این مقاله دنیای کابوس گونهای، که مکیوئین در داستانهایش ترسیم میکند زمینه ای اجتماعی محسوب گردیده است که نفس فرد در بطن آن شکل می گیرد. "
۴۹.

زنان ایران مطالبات و انتظارات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۸۰ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: زنان خانواده آموزش دوگانگی فرهنگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده
تعداد بازدید : ۱۲۰۳
"در چهار دهه گذشته، زنان ایرانی شاهد تغییرات اجتماعی شگرفی بوده اند. پیش از انقلاب اسلامی، در چارچوب نظریه نوسازی و در سایه استراتژی رشد و تصمیم گیری های سطوح بالای مدیریت کشور برای مردم (رهیافت از بالا به پائین)، تغییراتی ایجاد شد. نتیجه این دسته از دگرگونی ها، پیدایش قشر کوچکی از زنان تحصیلکرده در جامعه ای بود که ویژگی بارز آن را می توان در نابرابریهای اجتماعی- اقتصادی خلاصه کرد. در بیست سال گذشته، شاخص های حساس به جنسیت، پیشرفت ها و عقب ماندگیهایی را نشان می‌دهد. تغییرات در وضعیت زنان را می توان در دو طبقه اجتماعی جستجو کرد: 1) نخبگان؛ زنان با تحصیلات دانشگاهی، غالباً شاغل و روابط اجتماعی گسترده تر و 2) توده زنان سنتی؛ اغلب خانه دار، مذهبی تر و با سطح آموزشی پایین تر. در تغییرات پیش آمده هم نیروی بیرونی موثر بوده اند و هم نیروهای درون زا؛ که آموزش دختران جوان و نقش رسانه ها، در مجموعه نیروهای درونی، اهمیت بیشتری دارد. پیامد این تغییرات برای طبقه اوّل تعادلهای شناختی و در طبقه دوم الگوهای متفاوتی از هنجارها و شبکه گسترده تری از روابط اجتماعی بوده است. به طوری که هم اکنون جامعه زنان خواستار پایگاه اجتماعی بالاتر و مشارکت در تصمیم گیریهای جامعه است. این فرآیندی است که تازه آغاز شده و در دهه های آینده جامعه با انتظارات ارتقا یافته زنان ایرانی رو به رو خواهد شد. "
۵۰.

حیطة حضور حاکمان در عرصة خصوصی خانواده«قسمت دوم»

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: خانواده زن استقلال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۵۴
همانگونه که قبلاً بیان شد در شرع مقدس اسلام کانون خانواده از قداست، حرمت و استقلال خاصی برخوردار است. به طوری که غیر از اعضای خانواده، دیگران اجازة ورود و دخالت در امور آن را ندارند، لذا هر یک از زوجین به عنوان رکن خانواده موظفند فارغ از سایر قوانین عمومی، تمام تلاش خود را در ساماندهی این کانون خصوصی بکار گیرند. اما ممکن است در بعضی محافل خانوادگی به لحاظ برخی مطامع و سودجوئیها، رعایت قانونگرایی و انقیاد در برابر احکام حاصل نگردد و همین موضوع زمینه را برای برخی معضلات و مشکلات در خانواده به وجود آورد که عمدتاً در اینگونه موارد افرادی که از نظر جسمی ضعیف‏تر و روحیات حساس‏تری دارند، بیشتر مورد آسیب قرار می‏گیرند. این معضل در قوانین اسلامی به بهترین صورت پاسخ داده شده و در موارد خاص عرصه ای برای ورود حاکمان الهی به حریم خانواده بازگردیده است که به مواردی از قبیل: حضور حاکمان دولتی در عرصة خانواده، تأسیس اصل و دیدگاه بنیادین شریعت در استقلال خانواده، اهرم های اصولی (مانند: مشاوره،‌ تقسیم کار به تناسب توانمندیها) در گردانندگی کانون خانواده، عوامل بازدارندة اعمال حاکمیت دولتمردان در قوانین خانواده (ولایت ولی، قیمومت، حضانت، صلح) حکمیت در شقاق، حدود و دخالت حاکم در عرصه خصوصی، عرصة حضور حاکم درمنازعات حقوقی خانواده، طلاق قضائی، قرآن و مصادیق حضور حاکم در عرصة خانواده، اشاره شد.
۵۲.

مشارکت پذیری اعضای خانواده

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: خانواده زن اجتماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵۳۹
خانواده به عنوان نهادی اجتماعی، هسته نخستین پیوند اجتماعی انسان را بنیان می‏نهد و با تأمین مجموعه‏ای از نیازهای انسانی، عهده دار نقش‏‏ها و کارکردهای ویژه‏ای است. مشارکت پذیری اعضای خانواده به عنوان نیاز اجتناب ناپذیر عصر ما، همة ابعاد انسانی را در سطوح مختلف فکری، عاطفی و رفتاری تحت پوشش قرار می‏دهد و در به ثمر رساندن اهداف خانواده حائز اهمیت است. فرآیند مشارکت پذیری از رویکردهای متفاوتی قابل تبیین است، اما نظام مند بودن کنش اجتماعی موجب می‏شود تا با بهره گیری از نظریه پارسونز، شرایط و موانع فرهنگی مشارکت پذیری اعضای خانواده بررسی شود.
۵۳.

نقدی بر کنوانسیون حقوق کودک ـ نقد تربیتی

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: خانواده زن حقوق کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۶۳۶
مجمع عمومی سازمان ملل متحد، در اجلاس بیستم نوامبر1959 اعلامیه جهانی حقوق کودک را در یک مقدمه و ده ماده به تصویب رساند، در قسمتی از مقدمه این اعلامیه چنین آمده: «این اعلامیه حقوق کودک را با این هدف که ایام کودک توأم با خوشبختی بوده و کودک از حقوق و آزادیهایی که در پی خواهد آمد، به خاطر خود و جامعه اش بهره‏مند شود رسماً به آگاهی عموم می رساند…» و در پی آن پس از گذشت سی سال (سال 1989) جهت تکمیل و در نظر گرفتن حقوق و امتیازات بیشتر برای کودکان، این مجمع، «کنوانسیون حقوق کودک» را تصویب کرد. ملحق شدن جمهوری اسلامی به این کنواسیون مشروط به یک سری موارد بود که در این مقاله به بررسی آن موارد می پردازیم.
۵۴.

توانمندی خـانـواده در پیشگیری انحـرافـــات اجتمـاعـی

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: خانواده پیشگیری انحرافات اجتماعی شیوه‏ها‏ی پیشگیری مبانی تربیتی اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۷۸۲
امروزه نقش مؤثر خانواده در پیشگیری از انحرافات اجتماعی بر کسی پوشیده نیست، اما اینکه خانواده از چه نوع ساختاری برخوردار باشد و روابط بین اعضای خانواده چگونه باشد تا بتواند نقش خود را در پیشگیری از انحرافات اجتماعی به خوبی ایفا کند، دیدگاه‏ها‏ی متفاوتی مطرح شده است که در این نوشتار چهار دیدگاه اصلی و عمده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. این دیدگاه‏ها‏ عبارتند از:1- آموزش مدار؛ 2- کنترل مدار؛ 3- عاطفی مدار؛ 4- قدرت مدار.در پایان، با استفاده از مبانی تربیت دینی نتیجه ‏گیری شده است که به جهت برخورداری انسان از ابعاد مختلف وجودی و داشتن نیازهای چندگانه، ضروری است تا هر یک از این ابزارها در حد منطقی و اعتدال در جایگاه خاص خود قرار گیرد و به وسیله ارضای منطقی نیازها، انسان از یک شخصیت موزون و بسامان برخوردار شود و در چارچوب هنجارهای پذیرفته شده حرکت کند و از انجام رفتارهای انحرافی خودداری نماید.
۵۵.

خلأهای قانونی و انحرافات اجتماعی

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: خانواده عفت و اخلاق عمومی اقدامات تأمینی رابطه نامشروع جرائم جنسی مجازات‏ها‏‏ی بدنی فعل حرام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۵۴
در این مقاله، بخشی از قانون مجازات اسلامی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است که تعداد قابل ملاحظه‏ای از مرتکبین و قربانیان آن جرائم را زنان و جوانان تشکیل می‏دهند. در این راستا ضمن تحلیل حقوقی مواد قانونی، موضوع در رویه محاکم نیز مورد مطالعه قرار گرفته است، لذا از برآیند مداقه در نظر و عمل، خلأها و کاستی‏‏ها‏ی این مبحث کشف و راه‏کارهای حل آن ارائه گردیده است. شایان ذکر است که اگر نواقص مربوط به جرائم علیه عفت و اخلاق عمومی و علیه مصالح خانواده به خوبی شناخته و مرتفع گردد، مقابله با جرائمی مانند: قاچاق زنان، اشاعه روسپی‏گری، توزیع و توسعه اشیایی که موجب ابتذال اخلاقی و فرهنگی جامعه است، سازمان یافته و از نظم خوبی برخوردار می‏گردد
۵۶.

تحلیل و تبیین مسائل و مشکلات روانی – اجتماعی کودکان و نوجوانان بی سرپرست شده در زلزله شهر رودبار

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۷۶ شماره ۹ و ۱۰

کلیدواژه‌ها: خانواده زلزله بلایای طبیعی انحرافات اجتماعی مشکلات روانی – اجتماعی کودکان بی سرپرست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۱
در این بررسی 14 نفر کودک و نوجوان رودباری که در جریان زلزله پدر و مادر خود را از دست داده بودند مورد مطالعه قرار گرفتند. 6 فرضیه مورد نظر در این مطالعه‘ همگی ناظر بر تأثیر فقدان پدر و مادر در زمینه افزایش احتمال فرزندان به اختلالات روانی ناشی از آن بود. از این رو پیش بینی می شد که افسردگی‘ اضطراب‘ پرخاشگری و تندخویی‘ افت تحصیلی‘ ناامیدی و انزوای اجتماعی در میان کودکان پی سرپرست شده در مقایسه با کودکان دارای پدر و مادر شیوع بیشتری داشته باشد. بر طبق نتایج بدست آمده این فرضیه ها رد شدند. اما رد فرضیه ها به معنی عوارض روانی در میان افراد مورد نظر نبود. بلکه در واقع بدین معنا بود که کودکان رودباری دارای پدر و مادر نیز به آنها مبتلا هستند. در واقع پدید آمدن چنین وضعیتی بازگوی تأثیرپذیری عمومی از شرایط نامطلوب وقوع زلزله است که جایی برای اثر بخشی محسوس و قابل اندازه گیری متغیرهای مهمی از قبیل فقدان والدین‘ دست کم در کوتاه مدت‘ باقی نگذاشته است.
۵۷.

زندانیان و مسأله مشارکت نتایج یک تحقیق

نویسنده:
منبع: نامه علوم اجتماعی ۱۳۷۶ شماره ۹ و ۱۰

کلیدواژه‌ها: خانواده جرم زندانی زندان آسیب اجتماعی مشارکت اجتماعی روابط اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۰
تلاش ما در این مقاله که قسمتی از کار میدانی طرح را منعکس می کند‘ بررسی ویژگیهای زندان و زندانیان و بررسی رابطه مشارکت و جرم در مورد آنان بوده است. جامعه آماری شامل زندانیان (غیر سیاسی) در زندانهای قصر‘ اوین و زندان زنان شهربانی بوده است. ابتدا پرونده های موجود در دسترس که به حدود 1251 می رسید به لحاظ مشخصات عمومی زندانیان بررسی و طبقه بندی شد که 1042 مورد مرد و 209 مورد زن بودند. نمونه گیری تصادفی سیستماتیک بر حسب شماره صورت گرفت و با 20 درصد (197 تن مردان و 49 تن زنان) مصاحبه حضوری به عمل آمد. در نتایج این تحقیقات علاوه بر برخی ویژگیها و مشخصات زندانیان در ایران که عمدتاً مرد‘ مجرد‘ جوان و مهاجر هستند‘ میزان روابط اجتماعی آنها در خانواده‘ مدرسه‘ سوابق تحصیلی و درجه مشارکت آنان در امور زندان بر حسب سابقه زندانی و نوع جرم مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت.
۵۸.

زنان و آینده خانواده (قسمت سوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۱ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: خانواده زن اجتماع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۵۸
فرانسیس فوکویاما[1]، انقلاب فاجعه آمیز جنسی و اقتصادی را «فروپاشی بزرگ» نام داده؛ فروپاشی‏ایی که بدون تردید هم اکنون به وقوع پیوسته است. اگرچه بسیاری از ادعاها و نتیجه گیری‏های فوکویاما به بحث و بررسی دقیق نیاز دارند تا یک جنبة استدلال وی به طور جدی مورد توجه قرار گیرد (و آن اینکه): نیروها و سیستم‏های جدید اقتصادی که بر جهان حکومت می‏کنند، به طور خودکار زندگی نهادینه شده خانواده را تباه می‏نمایند. بی تردید، منافع اقتصادی (شرکت‏های) جدید چند ملیتی[2]، (وجود) خانواده‏های باثبات را برنمی‏تابد. خانواده‏هایی که در کنترل کارگران و فروش محصولات برای آنها، به عنوان مانع محسوب می‏شوند. در چنین شرایطی، نمی‏توان از دنیای تولید انتظار داشت که نسبت به تأیید و تثبیت زندگی اجتماعی، مبتنی بر رضایت و ثبات اقدامی نموده و یا گامی بردارد. اگرچه ممکن است در شرایط بحرانی، نیروهای سیاسی یا اجتماعی برای تحمیل نظم از بالا به صورت مؤثری ظاهر شوند؛ اما تنها مذهب سازمان یافته[3] - آن هم در مفهوم جهانی آن- توان لازم برای بهبود و حمایت از «بازسازی پایدار اصول اخلاقی» را دارا می‏باشد. متأسفانه تا این لحظه، روند کلی عملکرد کلیساهای مسیحی حکایت از آن دارد که تمایل چندانی برای محکومیت نیروهای متلاشی کننده «خانواده‏های باثبات
۵۹.

الحاق به کنوانسیون، از منظر موافقان و مخالفان

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۲ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: خانواده زن تبعیض حقوق بشر قواعد عرفی تعارض الحاق حق شرط کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان تساوی تعهدات بین‎المللی قواعد آمره اعتبار حقوقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۴۰۲
کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان تنها سند بین‎المللی است که در ارتباط با حقوق زنان توسط مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده؛ البته دولت‎ها با اعمال شرط‎های متعدد در ارتباط با این سند، واکنش‎های متفاوتی از خود نشان داده‌اند. پاسخ به این سؤال که آیا الحاق به کنوانسیون به مصلحت جمهوری اسلامی ایران است؟ در پرتو بررسی پیامدهای حقوقی الحاق می‏باشد که این پیامدها دارای ابعاد داخلی و بین‌المللی می‌باشد. هرچند پرداختن به این موضوع از دیدگاه حقوقی کافی نیست؛ اما آنچه در این نوشتار تعقیب می‎شود، بررسی پیامدهای حقوقی بین‎المللی الحاق یا عدم الحاق به کنوانسیون است و با نگاهی نسبتاً جامع، ادله موافقان و مخالفان الحاق به کنوانسیون مورد بررسی قرار گرفته در نتیجه معلوم می شود الحاق به کنوانسیون به هیچ وجه مصلحت نیست، زیرا نه تنها مشکلی از زنان ما را حل نمی کند، بلکه از جهاتی مشکل زا هم است.
۶۰.

مشروبخواری مردان،‌ جرمی علیه زن و خانواده

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان ۱۳۸۲ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: خانواده جرم انحرافات اجتماعی میخـوارگی اعتیـاد به الکـل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱۱۲
بشر در دوران معاصر دچار آسیب‎ها و چالش‎های فردی و اجتماعی فراوانی شده و در تکاپوی حل آنها، در دام نابهنجاری‎های دیگری گرفتار شده است. الکلیسم، یکی از نابهنجاری‎هایی است که تأثیرات منفی و مخرّبی را در عرصه‎های فردی، خانوادگی و اجتماعی به همراه دارد. بدین لحاظ نهاد خانواده، به عنوان مهمترین نقطه آسیب‎پذیر این انحراف و زنان، به عنوان اولین قربانیان این کجروی اجتماعی محسوب می‎شوند؛ به گونه‎ای که می‎توان میخوارگی مردان را جرمی علیه زنان تلقی کرد. در این نوشتار ضمن بررسی آماری میزان مشروبخواری، علل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی آن و پیامدها و زیان‎های ناشی از میگساری با تأکید بر نهاد خانواده و زنان مورد بررسی قرار گرفته و در پایان نیز اصول پیشگیری از این معضل و راهکارهای آن ارائه شده است.