علی احمد پناهی

علی احمد پناهی

مدرک تحصیلی: استادیار و هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین

فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۸ مورد.
۱.

عناصر دینی و روان شناختی کارآمد در فرایند پیش گیری از بیماری کرونا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۴ 53 - 74

کلیدواژه‌ها: کرونا بهزیستی روانی سیستم ایمنی معنویت خداسو عوامل روان شناختی مراقبت پیشگیرانه فرایند درمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۰
بیماری کرونا، بیماری همه گیر، نگران کننده و خطرناکی است که تمامی جوامع را درگیر کرده است. پژوهش پیش رو، با هدف بررسی عناصر دینی و روان شناختی سودمند در فرایند پیش گیری از بیماری کرونا انجام شد. روش پژوهش حاضر، توصیفی - تحلیلی و اجتهادی بود. در این پژوهش، به بررسی و تبیین عناصر روان شناختی و معنوی مؤثر در پیش گیری و بهبود بیماری کرونا، پرداخته شده است. از تتبع و ژرف اندیشی در آموزه های روان شناختی و اسلامی می توان نتیجه گرفت که عوامل مختلفی می تواند در پیش گیری، بهبود و تسهیل فرایند درمان کرونا مؤثر باشد. مهم ترین عوامل روان شناختی و معنوی تأثیرگذار در پیش گیری و تسهیل فرایند درمان کرونا عبارت اند از:1. برنامه های ورزشی متناسب با شرایط زیستی؛ 2. حمایت اجتماعی؛ 3. افزایش صمیمیت و همدلی؛ ۴. ایجاد امیدواری و مثبت اندیشی؛ ۵. تقویت تاب آوری و افزایش آستانه تحمّل؛ ۶. تقویت باورهای معرفتی و شناختی؛ 7. افزایش ارتباط معنوی خداسو.
۲.

بررسی و تحلیل اثربخشیِ کاربستِ اصول و ضوابط اخلاقی در فرایند مشاوره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 1 - 22

کلیدواژه‌ها: تکنیک حیرت زدایی سوگ ناشی از فقدان معنا شادی تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۲ تعداد دانلود : ۳۴۵
آگاهی از اهمیت و فواید کاربستِ اصول و ضوابط اخلاقی در رابطه یاورانه، باعث افزایش کاربستِ این اصول و ضوابط در مشاوره می شود.در همین راستا،پژوهش پیش رو با هدف تبیین و تحلیل اثربخشی کاربستِ اصول و ضوابط اخلاقی در فرایند مشاوره و رابطه یاورانه است.سوال اساسی این است که رعایت و کاربستِ اصول و ضوابط اخلاقی در فرایند مشاوره چه فواید و آثاری دارد ؟در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی و اجتهادی بهره گرفته شده و آموزه های اسلامی و روان شناختی مرتبط با اهمیت و کارکردهای اصول و ضوابط اخلاقی در مشاوره، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.یافته های این تحقیق نشان داد که التزام و کاربستِ اصول و ضوابط اخلاقی در فرایند مشاوره،فواید و آثار اجتماعی،روان شناختی و حرفه ای زیادی در پی دارد. مصونیت بخشی به رابطه یاورانه،افزایش سلامت و امنیت روانی مشاور و مراجع،ارتقاء ارزش های انسانی ،ایجاد امنیت و مصونیت برای همکاران و کارشناسان مشاوره و افزایش تعهد، اعتماد،کارآمدی،تسهیل گری در فرایند مشاوره و ایجاد مقبولیت در روابط یاورانه، از مهم ترین پیامدهای مثبت التزام به اصول و ضوابط اخلاقی در مشاوره است.هر مقدار التزام و تعهد مشاوران به ضوابط اخلاقی افزایش پیدا کند،فرایند مشاوره از کارآمدی و مصونیت بیشتری برخوردار خواهد شد.
۳.

اهمیت آشنایی با فرایند فرزندپروری با تأکید بر توقعّات تربیتی روان شناختی حداقلّی اسلام از والدین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۷ 141 - 162

کلیدواژه‌ها: تحول شناختی فرزندپروری تعامل مسئولانه رعایت هم ترازی تغافل هوشمندانه توقعات حداقلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۲۹۲
یکی از توقعّات مهم از والدین در نظام خانواده، آموزش و پرورش فرزندان به گونه ای هم تراز با هنجارهای اخلاقی، اجتماعی، دینی و فرهنگی است. در آموزه های اسلامی توقعات حداقلّی و حداکثری در رابطه با آموزش و پرورش فرزندان وجود دارد.  پرسش اساسی این است که فواید آگاهی والدین از فرایند فرزندپروری چیست و توقعات (انتظارات) حداقلّی اسلام از والدین در فرایند فرزندپروری کدام است؟ در این پژوهش تلاش می شود تا افزون بر تبیین اهمیت آگاهی والدین از فرایند فرزندپروری از دیدگاه اسلام و دانش روان شناسی، به استخراج و استنباط توقعّات اسلام از والدین درباره فرزندپروری پرداخته شود. پژوهش حاضر از روش توصیفی−تحلیلی و اجتهادی بهره برده است که از تتبع و ژرف اندیشی و اجتهاد در آموزه های اسلامی و آموزه های تربیتی−روان شناختی می توان نتیجه گرفت که توقعات مختلفی از والدین در مورد فرزندپروری وجود دارد. توقعات حداقلّی (نه حداکثری) اسلام در فرایند فرزندپروری عبارت است از: 1. لزوم تعامل مسئولانه با فرزند؛ 2. رعایت اولویت ها در فرزندپروری؛ 3. بهره گیری از تشویق و تنبیه هوشمندانه؛ 4. تأکید بر تحوّل شناختی؛ 5. تقویت خودکنترلی در فرزندان؛ 6. تغافل بجا؛ 7. رفتار صمیمانه با فرزندان؛ 8. رعایت هم ترازی با تحولات زیستی و روان شناختی فرزندان؛ 9. مدارا و نرم کُنشی با فرزندان.
۴.

زیرساخت های تحوّل شخصیت فرزند از چشم انداز آموزه های اسلامی و روان شناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 42 - 62
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۷
عوامل زیستی و محیطی از مهم ترین عناصر شکل گیری و تحوّل شخصیت فرزند است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تبیین مهم ترین عناصر و عوامل تأثیرگذار در شکل گیری زیرساخت های تحوّل شخصیت از چشم انداز آموزه های اسلامی و روان شناسی است. در پژوهش حاضر از روش توصیفی - تحلیلی و اجتهادی بهره گرفته شد و آموزه های اسلامی و روان شناختی مرتبط با فرایند فرزندپروری با تأکید بر دوره قبل از تولد، بررسی شد. عناصر مرتبط با تحوّل شخصیت فرزندان که از آموزه های اسلامی و روان شناختی استخراج شد، عبارت اند از: 1. ویژگی های زیستی و شخصیتی همسر؛ 2. مراقبت های اخلاقی و روان شناختی والدین در دوره های قبل از بارداری؛ 3. رعایت بهداشت تغذیه در دوره بارداری؛ ۴. ورزش و فعالیت های جسمانی مادر در دوره بارداری؛ ۵. بهداشت روانی مادر در دوره بارداری و نوزادی؛ ۶. پرهیز از داروهای غیرمجاز و روان گردان در دوره بارداری و شیردهی؛ 7. رعایت سنت های اسلامی درباره نوزاد؛ 8. رعایت بهداشت تغذیه و بهداشت روانِ کودک و مادر
۵.

بایدهای اخلاقی سه گانه در فرایند مشاوره از چشم انداز آموزه های اسلامی و دانش روان شناسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱ 101 - 116

کلیدواژه‌ها: بایدهای اخلاقی پرهیزکاری صداقت عفاف مصونیت اعتماد امنیت روانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷ تعداد دانلود : ۱۵
رعایت هنجارهای اخلاقی از مهم ترین عوامل مصونیت بخش فرایند مشاوره است. برخی از بایدها و اصول اخلاقی به دلیل نقش سازنده و اساسی که در فرایند مشاوره دارند در اولویت بوده و رعایت آن ها باعث ایجاد اعتماد در مراجع و باعث افزایش موفقیت در فرایند مشاوره می شود. پژوهش پیش رو با هدف تبیین مهم ترین بایدهای اخلاقی در فرایند مشاوره انجام شده است. سؤال اساسی این است که مهم ترین بایدهای اخلاقی در فرایند مشاوره چیست و چه فوایدی دارد؟ در پژوهش حاضر از روش توصیفی تحلیلی و اجتهادی بهره گرفته شده و آموزه های اخلاقی سه گانه که می تواند نقش سازنده و مهمی در فرایند مشاوره داشته باشد، بررسی شده است. با بررسی اصول اخلاقی قابل استنباط از آموزه های اسلامی در فرایند مشاوره، می توان ادعا کرد که برخی از اصول اخلاقی نقش بنیادین و محوری در فرایند مشاوره دارند؛ به گونه ای که بدون التزام به این اصول اخلاقی، فرایند مشاوره با چالش ها و آسیب های جدی روبرو خواهد شد. پرواپیشگی، عفاف و صداقت، ازجمله اصول مهم در فرایند مشاوره است. رعایت این اصول و بایدهای اخلاقی سه گانه، می تواند مشاور را از غلتیدن در بسیاری از چالش ها مصونیت بخشد و می تواند زمینه ساز ایجاد اعتماد و امنیت روانی در مراجع باشد.
۶.

راهبردهای اخلاقی روان شناختی اساسی در بهینه سازی امنیت شغلی بانوان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال یازدهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴۲ 7-24

کلیدواژه‌ها: اشتغال زنان هنجارهای اخلاقی هم ترازی منزلت زنان امنیت اخلاقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۳۳۵
رعایت هنجارهای اخلاقی و بستر سازی مناسب برای اشتغال ایمن برای زنان و ملاحظه ظرفیت های زنان در رابطه با اشتغال یکی از عناصر مهم در کاهش آسیب های این حوزه است. تحقق امنیت اخلاقی و روان شناختی در رابطه با اشتغال زنان نیازمند برنامه ریزی عالمانه و هوشمندانه است. هدف پژوهش حاضر، معرفی مهم ترین راهبردهای اساسی در بهینه سازی اشتغال بانوان است. در این نوشتار با توجه به بهره وری از منابع مختلف کتابخانه ای و با روش توصیفی تحلیلی، این نتیجه حاصل شد که عدم ملاحظه هنجارهای اخلاقی، غفلت از ظرفیت های روان شناختی زنان، کم ارزش انگاری نسبت به نقش های اولیه و اصلی زنان و اغماض به بهداشت روانی زنان در محیط اشتغال و تولید، می تواند مهم ترین آسیب ها را برای زنان و به دنبال آن برای خانواده و جامعه ایجاد نماید.
۷.

اقتضائات اخلاقی کاربرد تشویق و تنبیه در پرورش فرزند از دیدگاه اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ (پیاپی ۵۲) 31 - 54

کلیدواژه‌ها: تشویق تنبیه فرزند پروری الزامات اخلاقی همترازی تفاوت های فردی انتظارات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۱۷ تعداد دانلود : ۷۳۱
یکی از رویکردهای اساسی در فرزند پروری التزام به بایسته ها و الزامات اخلاقی کاربرد تشویق و تنبیه در این ساحت تربیتی است.سوال اساسی این است که باید ها و نبایدهای اخلاقی بهرگیری از تنبیه و تشویق در فرزند پروری از چشم انداز گزاره های اسلامی چیست؟ هدف پژوهش حاضر بررسی و تبیین بایسته های اخلاقی کاربرد تشویق و تنبیه در فرزند پروری است.در پژوهش حاضر از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده و منابع پژوهش گزاره های اسلامی و گزارهای تربیتی-روان شناختی است.از تتبع و ژرف اندیشی در گزاره های اسلامی(قرآن و روایات)،آموزهای روان شناختی(کتاب ها و مقالات) و نتایج پژوهش های مربوطه بدست می آید که بهر گیری از تشویق و تنبیه نقش سازنده و تسهیل کننده ای در تربیت فرزند دارد. نتایج مطالعات و بررسی های کتابخانه ای و میدانی نشان می دهد که بهره گیری از تشویق و تنبیه در عرصه تربیت فرزند اقتضائات و ضرورت هایی را ایجاب می کند.برخی از این ضرورت ها و بایسته ها عبارتند از:1.توجه جدی به تفاوت های فردی فرزندان و متربیان؛2.تعلّق تشویق و تنبیه به رفتار فرزندان و نه به شخصیت آنان؛3.رعایت هم ترازی بین تشویق و تنبیه و نوع رفتار؛4.لزوم قاطعیت در اجرای تنبیه ؛4.ملاحظه شرایط و نوع خطا؛5.آگاهی بخشی به فرزندان در رابطه با علل تنبیه و تشویق ؛6.فوریت در تشویق و تنبیه؛7.تبیین انتظارات خود از فرزندان و روشن سازی رفتار مطلوب.
۸.

بررسی نقش سازنده فضایل اخلاقی در سلامت روانی با رویکرد دینی-روان شناختی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال هفتم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۲۷ (پیاپی ۴۹) 53 - 73

کلیدواژه‌ها: اخلاق سلامت روان رضایتمندی روابط کلامی مثبت اندیشی صداقت اعتماد متقابل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۴۸۹
یکی از عوامل مهم در سلامت روانی التزام به موازین اخلاقی است. هدف پژوهش حاضر معرفی مهم ترین مصادیق اخلاقی است که در بهبود سلامت روانی نقشی سازنده و مهم دارند. سؤال اساسی این است که شاخص ترین مصادیق اخلاق که در بهبود سلامت روانی نقش دارند، کدامند و فرآیند تأثیرگذاری آن ها چگونه است؟ پژوهش حاضر از تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی-تحلیلی و استنباطی ضمن اشاره به مهم ترین فضایل اخلاقی، به نقش مؤثر آن ها در بهبود و تقویت سلامت روان افراد می پردازد. نتایج به دست آمده نشان می دهد تقویت هنجارهای اخلاقی در روابط افراد، فضای روان شناختی و ذهنی آنان را بهبود می بخشد، مشکلات روانی را کاهش می دهد و زمینه را برای سلامت و آرامش روانی افراد فراهم می کند. پایبندی به فضایل اخلاقی مانند روابط کلامی نیکو، خوش بینی، صداقت، فداکاری، نیکوکاری، پرهیز از حسادت و... موجب  دوستی و محبت و  رضایت خاطر در میان افراد می شود؛ درنتیجه، تنش های روانی کاهش می یابد و آرامش و سلامت روانی به وجود می آید. التزام به هنجارهای اخلاقی  علاوه بر بهبود سلامت روان، فضای کسب وکار را نیز بهبود می بخشد و از این طریق نیز در تحقق و بهبود سلامت روان افراد مؤثر است.
۹.

نگاهی به فواید و آثار فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه های دینی با رویکردی اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق دوره جدید سال ششم بهار ۱۳۹۵ شماره ۲۱ (پیاپی ۴۳) 33 - 65

کلیدواژه‌ها: فرزندآوری فرزندپروری آثار تربیتی استحکام خانواده پاداش معنوی و رضایت مندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۸۱ تعداد دانلود : ۱۷۳۰
هدف پژوهش حاضر بررسی دلایل نظری و معرفتی فرزندآوری و فرزندپروری در آموزه های دینی است. این پژوهش کیفی است و با روش توصیفی تحلیلی ضمن تبیین نگاه اسلام درباره فرزندآوری و فرزندپروری، به تبیین آثار اجتماعی، اخلاقی، خانوادگی و معنوی آن نیز می پردازد و مباحث معرفتی را با رویکردی روان شناختی تحلیل می کند. نتیجه های این پژوهش نشان می دهد که فرزندآوری و فرزندپروری در نگاه دینی جایگاه والایی دارد و در آموزه های دینی نگرش مثبتی به آن ها وجود دارد و یکی از هدف های اساسی تشکیل خانواده، فرزندآوری و افزایش نسل صالح است. در بسیاری از آیات و روایات از فرزند با تعابیری زیبا یاد شده است؛ مانند مایه امید و خوشبختی، نور چشم، نعمت الهی، هدیه الهی، میوه دل، یاری کننده، علت ثواب و پاداش اخروی و رحمت و غفران الهی، باعث خیر و برکت، باعث قوّت قلب و شکفتگی. همچنین، محروم بودن و دوربودن از فرزند، باعث غم، اندوه، ناامیدی و اضطراب معرفی شده است. فرزندآوری و فرزندپروری باعث استحکام خانواده، رضایتمندی از زندگی، تأمین بهداشت روان، توسعه رزق، رشد اجتماعی، افزایش مهارت، شکوفایی استعدادها، کسب معنویت، رضایت الهی، تقویت روابط اجتماعی و ... می شود.
۱۰.

سبک اهل بیت(ع) در همسرداری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی رضایت مندی نیازها اهل بیت (ع) نشاط همسرداری تفاوت های روان شناختی رشد مادی و معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۲ تعداد دانلود : ۸۴۰
ارکان اصلی شکل دهی به هویت اجتماعی و تمایزات یک جامعه عبارتند از: باورها (جهان بینی)، ارزش ها (ایدئولوژی) و سبک زندگی (نظام ترجیحات رفتاری) آنان. الگوی همسرداری از دیدگاه اهل بیت(ع)، به عنوان یکی از مهم ترین مصادیق سبک زندگی، هدف پژوهش حاضر بوده است. این پژوهش از تحقیقات کیفی بوده و با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که در سبک همسرداری اهل بیت(ع) نکات زیر مورد توجه بوده است: 1) هماهنگی با اهداف خلقت انسان؛ 2) رشد معنوی و مادی؛ 3) جامعیت ابعاد زندگی؛ 4) رفتار متناسب با توانمندی های افراد؛ 5) تفاوت های روان شناختی زن و مرد؛ 6) نیازهای مادی و معنوی افراد؛ 7) التزام به اخلاق و حقوق در خانواده؛ 8) نیازهای جنسی و عاطفی؛ 9) تفریح و شادی و لذت های حلال؛ 10) توصیه های مؤکد به مدارا، گذشت، احسان، خوش زبانی، صرفه جویی، رازداری، ادب و... .
۱۱.

بررسی ظرفیت های مادران در تربیت اجتماعی فرزندان با تکیه بر یافته های دینی و علمی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: نقش جامعه پذیری همسرداری ظرفیت زیستی - اجتماعی ایمنی بخشی و بسترسازی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کودک
تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۷۵۲
زن و مرد به عنوان ارکان اصلی خانواده، متناسب با ظرفیت های جسمی و روان شناختی نقش های ویژه ای در خانواده به عهده دارند. زنان و مادران به دلیل برخورداری از توانمندی های خاصی که دارند در بُعد تربیت اجتماعی فرزندان از جایگاه انحصاری برخوردارند. پژوهش حاضر با هدف تبیین و بررسی ظرفیت های مادران در تربیت اجتماعی و جامعه پذیر کردن رفتارهای فرزندان با تکیه بر یافته های دینی و علمی انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی−تحلیلی و استنباطی است، به این منظور پس از شناسایی و استخراج ظرفیت های زنان و مادران و نقش آنان در نظام خانواده از نگاه متون دینی، به تحلیل محتوای آنها پرداخته و ظرفیت های مادران در تربیت اجتماعی فرزندان بررسی شد. مادران و زنان به دلیل برخورداری از ظرفیت های زیستی−اجتماعی منحصر به فرد، برخورداری از جایگاه عاطفی خاص، مجهز بودن به ظرفیت های کلامی و غیرکلامی، ایمنی بخشی به واسطه شوهرداری نیکو و بهره مندی از ظرفیت های یادگیری مشاهده ای، نقش تعیین کننده ای در تربیت اجتماعی و اخلاقی فرزندان دارند.
۱۲.

جنسیت، اشتغال، باید و نبایدها (با تاکید بر آثار تربیتی – روان شناختی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: جنسیت اشتغال رضایتمندی فرزند پروری آثار تربیتی استحکام خانواده فرزند آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵۱ تعداد دانلود : ۶۱۵
هدف پژوهش حاضر بررسی شرایط اشتغال زنان، آثار تربیتی- روان شناختی و نیز تاثیرات آن بر نظام خانواده و به ویژه در فرزند پروری است. این پژوهش از نوع تحقیقات کیفی است و با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که اسلام مخالفتی با اشتغال زنان ندارد، چنانکه تشویقی نیز نسبت به آن ندارد؛ البته، برای اشتغال زنان، ضوابط و شرایطی را در نظر گرفته است. نتایج این پژوهش همچنین نشان می دهد که اشتغال زنان اگر متناسب با توانمندی های جسمی و روان شناختی آنان نباشد، آسیب های تربیتی، معنوی و روان شناختی متعددی در خانواده و به ویژه در نقش فرزند پروری ایجاد می شود.
۱۳.

تفکیک نقش ها و مرزهای جنسیتی در جامعه با تأکید بر آثار تربیتی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و علوم اجتماعی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: جنسیت خانواده اخلاق تربیت اجتماعی معنویت نقش زن و مرد

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی مطالعات زنان زن، تفریحات و سلامت روانشناسی زنان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی جنسیت
تعداد بازدید : ۱۶۱۶ تعداد دانلود : ۵۹۸
هر فردی اعم از زن و مرد، به عنوان عنصری از جامعه انسانی، دارای جایگاه ویژه و مرزهای تعریف شده است. قرار گرفتن هریک از زن و مرد در نقش متناسب خود و رعایت مرزها، آثار اجتماعی و تربیتی بسیاری در نظام خانواده و در جامعه خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف تبیین و بررسی آثار تربیتی، اجتماعی و اخلاقی تفکیک نقش های جنسیتی و مرزهای آن در جامعه، انجام یافته است. روش پژوهش، توصیفی−تحلیلی است، و بدین منظور پس از شناسایی و استخراج مفاهیم و مستندات، از متون دینی، تربیتی، علوم اجتماعی و پژوهش های انجام شده، به تحلیل محتوای آنها پرداخته و به آثار اجتماعی و تربیتی آن اشاره می شود. همچنین در این تحقیق به نمودها و مصداق های عرصه هایی که زن و مرد در آن حضور پر رنگ دارند و تفکیک نکردن نقش جنسیتی، ممکن است آسیب هایی را پدید آورد، اشاره شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند شاخص ترین آثار تفکیک نقش های جنسیتی و توجه به مرزها عبارت اند از: زمینه سازی برای رشد تربیتی و اخلاقی، استحکام بنیان های اجتماعی، تأمین بهداشت روانی، استحکام خانواده، بهبود آموزش، رشد معنویت و مصون بودن از معصیت.
۱۴.

اصول و تکنیک های اخلاقی روانشناختی در بهبود روابط دانشگاهیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هفتم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: تحول اخلاقی تربیت ارتباط اجتماعی ظرفیت های روانی روابط کلامی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق حرفه ای
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۹۳۰ تعداد دانلود : ۴۷۵
هدف پژوهش حاضر، بررسی راهبردهای اخلاقی و روان شناختی در تعاملات دانشگاهیان با تأکید بر ارسال پیام دینی و تأثیرگذاری اخلاقی و تربیتی است. این پرسش اساسی مطرح است که «راهبردهای تربیتی و روان شناختی در حوزه تعاملات اجتماعی به خصوص روابط دانشگاهیان چیست؟». روش پژوهش، توصیف ی تحلیل ی است، ب ه ای ن منظور پس از شن اسایی و استخ راج مف اهیم و مستندات، از متون دینی و روان شناسی، به تحلیل محتوای آنها پرداخته و راهبردهای تربیتی و روان شناختی مستفاد بیان گردید. نتایج نشان داد که شاخص ترین راهبردهای تربیتی و روان شناختی که می تواند در تعاملات اجتماعی و فرهنگی علمی حائز اهمیت بوده در ارسال موفقیت آمیز پیام نیز نقش داشته، در تحول اخلاقی و تربیتی نیز تأثیرگذار باشد عبارتند از: شناخت پیام و روش پیام رسانی، خودباوری و عزت نفس، آشنایی با نیازها، برقراری رابطه کلامی و غیرکلامی سنجیده، بهره گیری از یادگیری مشاهده ای و الگویی، توجه به تفاوت های فردی و ظرفیت های شناختی، ملاحظه ویژگی های جنسیتی، سعه صدر و انتقادپذیری، آراستگی، خوشبویی و نظافت، پرهیز از سخنِ بدون بصیرت وآشنایی با تکنیک ها و قوانین ایجاد ارتباط و انتقال پیام.
۱۵.

فرزندان ونقش آموزشی - تربیتی والدین

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه حکمت اهل البیت (ع) سال اول زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: والدین آموزش نقش تربیت آموزه های دینی روان شناختی و مهارت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
تعداد بازدید : ۱۰۶۹ تعداد دانلود : ۶۱۸
در آموزه های دینی در رابطه با نقش تربیتی والدین نسبت به فرزندان،توصیه های ارزشمندی بیان شده است.آموزش و تربیت فرزندان و بستر سازی برای رشد معنوی و دینی و اجتماعی آنان،مورد تاکید جدی قرار گرفته است.در پژوهش حاضر که با هدف تبیین وظایف آموزشی و تربیتی والدین در رابطه با فرزندان انجام شده،از روش توصیفی، تحلیلی و استنباطی بهره گیری شده است زیرا در این پژوهش در صدد هستیم به بررسی، توصیف و تحلیل کیفی آموزه های اسلامی در رابطه با نقش تربیتی و آموزشی والدین بپردازیم.پرسش اصلی در این تحقیق این است که در آموزه های دینی چه توصیه هایی در رابطه با نقش تربیتی و آموزشی والدین در رابطه با فرزندانشان وجود دارد. با تتبع و دقتی که در آموزه های دینی صورت گرفت مشخص گردید که توصیه های ارزشمندی همچون ؛انتخاب نام نیک،ادب آموزی،آموزش آداب غذا خوردن،آموزش نماز،آموزش اخلاق اجتماعی ،آموزش مهارت های زندگی ،آماده کردن در مقابل شبهات اعتقادی و .....گردیده است.
۱۷.

دو اصل اخلاقی شاخص در روابط همسران (حسن معاشرت و پاکدامنی همسران)(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت اخلاقی سال سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: شاخص وظایف اخلاقی حسن معاشرت همسران آموزه های دینی استحکام پاکدامنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق خانواده
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
تعداد بازدید : ۱۸۷۶
نظام خانواده، جامعه کوچکی است که هریک از اعضای آن باید به وظایفی پایبند باشند. زن و شوهر(همسران) که ارکان اصلی خانواده شمرده می شوند، وظایف مهم تری داشته و پایبندی به آن وظایف، نقش ارزنده ای در روابط خودشان و در روابط سایر اعضای خانواده دارد. حسن معاشرت و رعایت پاک دامنی از وظایفی است که در مقایسه با وظایف اخلاقی دیگر شاخص تر و پراهمیت تر است. در آموزه های دینی و تربیتی به این دو وظیفه، عنایت ویژه ای شده و به نقش آن در سلامتی خانواده، توجه خاصی شده است. در این مقاله با نگاهی تحلیلی ـ توصیفی به وظایف اخلاقی همسران، به ویژه حسن معاشرت و پاکدامنی همسران پرداخته شده است. هدف از پژوهش حاضر این است که این دو نقش و وظیفه اساسی از نگاه دینی و تربیتی و روان شناختی بررسی شود.
۱۸.

نگاهی به عوامل موفقیت در زندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم تیر ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۱۶۳) ویژه ی روانشناسی

کلیدواژه‌ها: عزت نفس اعتماد به نفس موفقیت خداباوری پشتکار کامیابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۳۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۴
تبیین عوامل تأثیرگذار در موفقیت و بالندگی افراد در زندگی، از جمله موضوعاتی است که جای تحقیق دارد. هدف این پژوهش تعیین عوامل موفقیت در زندگی از منظر آموزه های دینی با نگاهی روان شناختی است که با روش تحلیلی ـ توصیفی انجام میگیرد. یکی از سؤال های اساسی که برای هر فردی مطرح است این است که موفقیت چیست و چگونه میتوان به آن رسید. این سؤال همگانی بوده و برای نوع انسان های خردمند مطرح است. برای موفقیت، در کتاب ها و مقالاتی که در این باره به نگارش درآمده اند، راه های متعدی بیان گردیده است که برخی از آنها با مبانی دینی و اعتقادی ما سازگاری ندارد. این نوشتار میکوشد با بهره گیری از آموزه های دینی و البته با نگاهی روان شناختی، ضمن اشاره به عوامل موفقیت و نیز معنا و مفهوم موفقیت از نگاه آموزه های دینی، به تبیین آنها بپردازد.
۱۹.

نقش های جنسیتی زن و مرد در نظام خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیستم فروردین ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۶۰) ویژه ی علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: جنسیت نقش همسران آموزه های دینی استحکام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳۴ تعداد دانلود : ۱۲۹۳
هدف این پژوهش، تعیین جایگاه همسران در نظام خانواده از منظر آموزه های دینی، با نگاهی روان شناختی است که با روش تحلیلی ـ توصیفی انجام میگیرد. نظام خانواده و نقش های جنسیتی همسران، همانند سایر نظام های انسانی و اجتماعی دارای یک سازمان است. در هر سازمان، هر فرد برای خود جایگاه ویژه ای دارد که نشانه قدرت و تأثیر او بر دیگران است. در نظام خانواده نیز هر فرد با توجه به نقش ویژه ای که دارد، باید تکالیف و وظایف خاصی را انجام دهد. همچنین جایگاه و سلسله مراتب افراد در آن خانواده مشخص است. بسیاری از صاحب نظران خانواده، مانند مینوچین، جِی هِی لی و گلدنبرگ، وجود سلسله مراتب شفاف و صریح درون خانوادگی و ایفای نقش های متناسب را پیش فرض کارایی و بالندگی خانواده میدانند. ملاک سلامت و بهنجاری خانواده در نگاه آنها، قرار گرفتن اعضای خانواده، به ویژه همسران، در نقش ها و سلسله مراتب متناسب است. در آموزه های دینی توجه ویژه ای به نقش های جنسیتی همسران شده است که این پژوهش به بررسی آنها میپردازد.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان