مطالب مرتبط با کلیدواژه

تروریسم


۲۶۱.

تروریسم از دیدگاه اسلام

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره سوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۶ 25 - 47

کلیدواژه‌ها: تروریسم اسلام حادثه 11 سپتامبر جهاد اسلامی تمدن اسلامی رسانه های گروهی غرب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۴
همواره درحوزه ی علم سیاست و به ویژه در مناسبات و روابط بین الملل به « تروریسم » موضوع عنوان موضوع مهم و در خور توجه مطرح بوده است؛ تا اینکه بعد از حادثه ی تروریستی یازده سپتامبر توجه به پدیده ی تروریسم در اولویت قرار گرفت و این موضوع به اصلی ترین بحث کنفرانس های سیاسی و رسانه های گروهی جهان واقع شد. این حادثه ی تاریخی و فراموش نشدنی، به عنوان نقطه ی عطفی در نظام بین الملل، مفهومی جدید و نگرشی نو به موضوع تروریسم بخشید. و از آنجا که تروریست های 11 سپتامبر همگی مسلمان و از کشورهای عربی بودند؛ رسانه های گروهی غرب که بیشترتحت تأثیر بنگاه ها و محافل یهودی و صهیونیستی قرار دارند، تلاشهای خود را برای اثبات ماهیت تروریستی دین اسلام و دست داشتن مسلمان ها و از جمله اعراب در این حملات انتحاری مصروف داشته اند. در بیشتر تفاسیر و تحلیلهای خود نیز جهاد اسلامی را مترادف با تروریسم معرفی می کنند؛ به گونه ای که بسیاری از غربی ها ضمن مرتبط دانستن تمدن اسلامی با تروریسم، عقبه ی حوادث و رویدادهای تروریستی معاصر را تفکرات و اندیشه های اسلامی می دانند. لذا در این مقاله تلاش می شود ضمن ارائه ی تعریفی از تروریسم و اشاره ی مختصر به سابقه ی تاریخی آن، از منظر دینی و اسلام این موضوع مورد بحث و تدقیق قرار گیرد و ضمن تعریف و تحدید آن با توجه به ایات قرآن، احادیث، روایات و سنت و سیره ی نبوی، نهایتاً برائت اسلام از اندیشه های تروریستی، تفاوت و تمایز آن با مقاومت مشروع مشخص و معین گردد.
۲۶۲.

دفاع مشروع پیشدستانه مشروعیت کاربرد زور در روابط بین الملل یا نقض مکرر منشور ملل متحد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره چهارم پاییز ۱۳۹۱ شماره ۱۲ 41 - 82

کلیدواژه‌ها: دفاع مشروع پیشدستانه اصل 51 منشور تهاجم پیشگیرانه تروریسم تفسیر موسع اصل 51

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۷ تعداد دانلود : ۳۴۴
پس از خاتمه جنگ جهانی دوم و تدوین منشور ملل متحد، اصلی اساسی بنیان امنیت بین الملل را برای دوران پس از جنگ بنا نهاد و آن همانا ممنوعیت کاربرد زور در روابط بین الملل بود. بانیان منشور ملل متحد با در نظرداشت تجربه جامعه ملل که در آن دولت ها مشروط به شرایطی از اختیار کاربرد زور در روابط با سایر کشورها برخوردار بودند، این بار مطلقاً کاربرد زور را در روابط بین الملل نامشروع و غیرقانونی اعلام داشته و برای این قاعده سخت و نامنعطف، تنها دو استثنا متصور شدند. امنیت جمعی منبعث از فصل هفتم منشور، و استناد به دفاع از خود یا دفاع مشروع مبتنی بر اصل 51 منشور. غیر از این دو استثناء هرنوع تمسک به قوه قهریه درروابط بین الملل ممنوع و نامشروع تلقی می شود. در بحث ضوابط اعمال امنیت جمعی مجادلات حادی وجود نداشته است. اما پس از حادثه 11 سپتامبر بحث دفاع مشروع پیشدستانه از صندوقچه نظری سردمداران آمریکائی بیرون آورده شد و استراتژی مقابله با تروریسم بر اساس آن در ایالات متحده شکل گرفت. براساس این مفهوم که منشا در حقوق بین الملل عرفی داشته، و علیرغم تاکید منشور به وقوع یک تهاجم نظامی برای استناد به اصل دفاع مشروع، ضرورتی به وقوع تهاجم نظامی نبوده، وصرفا باوجود تهدید فوری و بلافصل که نشان از تهاجم قریب الوقوع دشمن داشته باشد، دولتها مختارند به مراکز تهدیدزا حمله نموده و نسبت به حذف تهدیدات اقدام نمایند. آنچه که این نوشتار در صدد آن است آن است که روشن نماید آیا استراتژی دفاع پیشدستانه ایالات متحده از مشروعیت قانونی مبتنی بر منشور برخوردار می باشد یا اقدامی است جهت توجیه و مشروعیت بخشی به کاربردزور در روابط بین الملل؟ فلذا درصدد است با بررسی وجود مختلف حقوقی و سیاسی این قاعده، مشروعیت یا فقدان مشروعیت آن را مورد بررسی و کنکاش قراردهد.
۲۶۳.

زمینه های افزایش حملات تروریستی در عراق پس از سقوط صدام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره پنجم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱۴ 163 - 184

کلیدواژه‌ها: تروریسم حزب بعث ساختار هویت قوم گرایی عراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۶ تعداد دانلود : ۱۶۴
یکی از مهم ترین پیامدهای حمله آمریکا به عراق و سرنگونی رژیم صدام حسین، افزایش ناامنی و خشونت در عراق بود. خشونتی که بارزترین جلوه آن، در حملات تروریستی – اغلب به صورت بمب گذاری انتحاری- جلوه گر شده است. در بازه زمانی2003 تا 2008 این خشونت ها و حملات تروریستی افزایش بی سابقه ای یافت به طوری که پس لرزه های آن هنوز هم کماکان ادامه دارد. هدف نوشتار حاضر، پاسخگویی به این سوال است که زمینه های دخیل در بروز و افزایش حملات تروریستی در عراقِ پس از سقوط صدام کدامند؟ در پاسخ به این پرسش، با فاکتور گرفتن از عاملان حملات تروریستی و اهداف آنان، این فرضیه مطرح می شود که عوامل مختلف تاریخی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در افزایش حملات تروریستی در عراق جدید نقش دارند. در چارچوب فرضیه فوق و با استفاده از مدل نظری سازه انگاری، سه عامل اصلی شامل تاریخ سیاسی عراق و حزب بعث، اختلافات قومی و مذهبی و حمله آمریکا به عراق مطرح و مورد بررسی و تحلیل قرار می-گیرند.
۲۶۴.

بررسی کارآمدی تئوری محدودیت نسبی تدگر در تحلیل پدیده ی تروریسم در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۲۳ 97 - 115

کلیدواژه‌ها: محرومیت نسبی اجتماعی تروریسم خاورمیانه عوامل فرا منطقه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۷۹
نظریه ی محرومیت نسبی تدگر (Ted Gurr) گویای شرایطی است که در آن برخی از شهروندان (گروه ها) از امکانات، امتیازات و بهره مندی بیشتری نسبت به برخی دیگر برخوردارند که نتیجه ی آن محرومیت گروه دوم است. پیدایش احساس محرومیت به طورکلی پدیده ای مدرن و ناشی از تغییرات و تحولات بنیادین اجتماعات بشری است که بیشتر در جوامع با ساختار و بافت سنتی وجود دارد که البته با مقایسه ی اجتماعی افراد از جایگاه خود در جامعه تشدید می شود. در این نظریه تدگر مدعی است که عمدتاً سرخوردگی افراد در دست یابی به اهدافشان در نهایت باعث ایجاد رفتارهای نامتعارف از سوی آنان می شود. به همین ترتیب این نارضایتی مستمر انگیزه هایی را برای خشونت جمعی فراهم می کند که پیدایش تروریسم نمود بارز آن است. در این میان منطقه ی خاورمیانه -که یکی از مناطق استراتژیک و درعین حال بحران ساز در جهان است- در دوره ی کنونی مهد رشد و پیدایش تروریسم بوده است. جستار حاضر با مبنا قرار دادن تئوری محرومیت نسبی تدگر تلاش دارد، میزان کارآمدی این نظریه را در تحلیل پدیده ی تروریسم در منطقه ی خاورمیانه بررسی کند. طبق یافته های این پژوهش، پیدایش و رشد تروریسم در این منطقه تنها ناشی از محرومیت نسبی نیست و درواقع این عامل یکی از زمینه ها، در کنار دیگر عوامل درون/برون منطقه ای، مؤثر بر رشد تروریسم بوده است.
۲۶۵.

تقابل خشونت هژمونیسم و تروریسم در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره هفتم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۵ 47 - 74

کلیدواژه‌ها: هژمونیسم تروریسم ثبات هژمونیک آمریکا عراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۴۷
تحولات اخیر در کشورهای خاورمیانه عربی و به ویژه عراق، موجب شده است تا این منطقه حساس و بحران زا بیش از گذشته موردتوجه نظریه پردازان روابط بین الملل قرار بگیرد؛ اما آنچه در بحرانی شدن اوضاع منطقه بیشتر مؤثر شده، گسترش اقدامات خشونت آمیز تروریستی گروه های رادیکال اسلام گرا و حضور نظامی و اقدامات خشونت بار هژمونی آمریکا برای تقابل با این پدیده است. بر این اساس، بررسی و تحلیل تروریسم و هژمونیسم و نقش این دو پدیده در هم افزایی یکدیگر، نیاز ضروری برای تبیین مسائل فراروی منطقه خاورمیانه است و سعی این پژوهش بر آن است تا چهره ژانوسی حاصل از تعاطی و تقابل این دو پدیده را ارزیابی کند. به تعبیر بهتر، آنچه این پژوهش به بررسی آن خواهد پرداخت، «روند پژوهی» علت رشد و گسترش تروریسم در خاورمیانه عربی با تمرکز بر نسبت سنجی هژمونیسم و تروریسم در کشور عراق است. مقاله حاضر، ضمن بهره گیری از روش های توصیفی، تاریخی، تحلیلی و با استناد به داده های آماری این فرضیه را بررسی خواهد کرد که: «به نظر می رسد رشد و گسترش تروریستم در منطقه خاورمیانه عربی، حاصل کاربست عنصر خشونت آشکار و پنهان در رویکرد ثبات هژمونیک آمریکا در این منطقه بوده است». بدین ترتیب، مقاله حاضر با استناد به آموزه های نظریه «ثبات هژمونیک» می کوشد تا به نسبت سنجی «منظری» هژمونیسم و تروریسم در خاورمیانه بپردازد.
۲۶۶.

تجزیه و تحلیل نقش بازی های رایانه ای در ارتقای قدرت نرم آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۵ 76 - 100

کلیدواژه‌ها: بازی های رایانه ای قدرت نرم تروریسم نبردهای آینده سرگرمی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۲۳
دنیای بازی های رایانه ای، جهانی بسیار زیبا و جذاب است که میلیون ها انسان را در سرتاسر جهان مجذوب خود کرده، هرروز نیز بر مخاطبان آن افزوده می شود. با وجود این، یک پرسش اساسی در ذهن برخی کاربران این بازی ها وجود داشته که هدف اصلی ساخت این بازی ها چیست؟ آیا تنها برای سرگرم کردن انسان ها تولید می شوند یا اهداف دیگری در پس آن وجود دارد؟ موقعیت مکانی، داستان و شخصیت پردازی برخی از بازی ها باعث شده که برخی از مخاطبان درباره هدف ساخت این بازی ها دچار تردید شوند. این مقاله برای پاسخ به همین سؤال نوشته شده و در دو بخش به بررسی این بازی ها می پردازد: بخش اول، نبرد در کشورهای اسلامی که مربوط به بازی هایی است که داستان آن در کشورهای اسلامی اتفاق می افتد. بخش دوم به نبردهای آینده می پردازد؛ یعنی بازی هایی که داستان آن درباره جنگ هایی است که در آینده نزدیک اتفاق می افتد. در این مقاله، از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و مهم ترین نتیجه آن، این است که این بازی ها به ارتقای قدرت نرم آمریکا کمک کرده و توانسته اند مخاطبان را تحت تأثیر قرار داده و باورهای آنان را تغییر دهند. همچنین، این بازی ها برای سیاست های غرب و به خصوص آمریکا زمینه سازی می کنند و آنها را مشروع جلوه می دهند.     
۲۶۷.

بررسی رابطه میان تروریسم و حق حیات در پرتو رویه قضایی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 51 - 75

کلیدواژه‌ها: تروریسم حق حیات اعدام کشتار هدفمند سلاح های مرگبار رویه بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۱۵۵
حق حیات، یکی از حقوق بنیادین و اساسی بشر است و به جرأت می توان گفت که هیچ یک از حقوق و آزادی های بنیادین بشر به اندازه این حق در اسناد بین المللی حقوق بشری مورد حمایت قرار نداشته است. در سال های اخیر، مبارزه با تروریسم نیز به یکی از اولویت های اساسی جامعه بین المللی مبدل شده است. می توان گفت هیچ عرصه ای از عرصه های حقوق بین الملل معاصر به اندازه مبارزه با تروریسم با چنین رشد و تحول سریعی مواجه نبوده است. مسأله مهمی که در این راستا قابل طرح است، این است که نسبت مبارزه با تروریسم و حق حیات چیست؟ در این راستا، پرسش های چندی به شرح ذیل قابل طرح هستند: آیا بر اساس موازین بین المللی حقوق بشر می توان از سلاح مرگبار علیه مظنونان به عملیات تروریستی استفاده کرد؟ آیا کشتار هدفمند رهبران تروریست ها با موازین بین المللی حقوق بشر مطابقت دارد؟ آیا مرگ تروریست ها در زندان، دولت ها را در معرض اتهام نقض حقوق بشر قرار می دهد؟ و در نهایت، آیا اعدام مرتکبان عملیات تروریستی خلاف موازین حقوق بشر است؟ این مقاله با بررسی رویه قضایی بین المللی به این نتیجه می رسد که اگرچه مبارزه با تروریسم، در برخی موارد می تواند به نقض مشروع و قانونی حق حیات منجر شود؛ اما مواردی که به طور قانونی می توان چنین امری را انجام داد، بسیار محدود و مضیق هستند و لذا باید برای مبارزه با تروریسم، حتی الامکان از مکانیزم هایی استفاده نمود که حق حیات را نقض نمی کنند. روش تحقیق در این مقاله، بررسی تحلیلی آرای محاکم بین المللی حقوق بشری است.
۲۶۸.

تأثیر پولشویی بر رشد تروریسم سازمان یافته در خاورمیانه (2001-2016)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۶ 126 - 150

کلیدواژه‌ها: پول‎شویی تروریسم تأمین مالی داد و ستد القاعده داعش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۵ تعداد دانلود : ۱۶۱
گسترش و فراگیری تروریسم؛ به ویژه از نوع سازمان یافته آن، سبب شده است تا امروزه محققان این عرصه برای شناخت، بررسی ریشه ها و همچنین، روش های جلوگیری از آن درصدد پاسخی مناسب برآیند. از آنجایی که منطقه خاورمیانه به عنوان یکی از کانون های رشد تروریسم در جهان مطرح است، در پژوهش حاضر به تحلیل اثر پولشویی به عنوان یکی از عوامل تقویت گروه های تروریستی در منطقه خاورمیانه پرداخته شده و به این پرسش پاسخ داده می شود که پولشویی چگونه به رشد گروه های تروریستی سازمان یافته (القاعده و داعش) در خاورمیانه از سال 2001 تا 2016 کمک کرده است؟ در پاسخ به این پرسش، فرضیه مقاله این است که پولشویی از طریق ایجاد پوشش امن برای تأمین بخش عمده منابع مالی و داد و ستدهای بیرونی گروه های سازمان یافته تروریستی با طرف های خارجی، زمینه رشد تروریسم سازمان یافته را از سال 2001 تا 2016 در خاورمیانه فراهم کرده است. مقاله گستردگی و پیچیدگی روش های مورد استفاده گروه های تروریستی سازمان یافته برای داد و ستد و نقل و انتقال پول با توسل به پولشویی را نشان می دهد که بیانگر لزوم جامعیت و تجمیع اراده سیاسی در سطح منطقه و فرامنطقه برای برخورد با این معضل است و این مهم زمانی تحقق می یابد که این ساز وکارها و تدابیر، وسیله بهره برداری سیاسی علیه دیگران در منطقه قرار نگیرد؛ وضعیتی که متأسفانه امروز در برخورد نظام و شبکه بانکی غرب علیه کشورمان به چشم می خورد. روش تحقیق مقاله توصیفی- تبیینی است.
۲۶۹.

بررسی تروریستی خواندن سپاه پاسداران از جانب آمریکا از منظر حقوق بین الملل

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل آذر ۱۴۰۰ شماره ۷۰ 51-68
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۲۹۵
این مقاله به بررسی تروریستی خواندن سپاه در قالب حقوق بین الملل پرداخته است. ایالات متحده آمریکا در تازه ترین اقدام خود علیه جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان های تروریستی خود قرار داد. این اولین بار است که یک نهاد رسمی از یک دولت مستقل از سوی کشوری دیگر با چنین تصمیمی مواجه می شود. مقامات این کشور با متهم نمودن این نهاد به حمایت از تروریسم در منطقه از این اقدام خود بعنوان اهرمی برای فشار بیشتر و کشاندن ایران به میز مذاکره نام برده اند. در مقاله پیش رو سعی بر آن شده تا با ارائه تعریفی از تروریسم و بررسی اسناد جهانی و قوانین داخلی آمریکا در این خصوص به بحث پرداخته و ضمن توصیفی از شرایط ایجاد شده به تحلیل حقوقی این اقدام بپردازیم. جمهوری اسلامی ایران در قبال این تصمیم، دست به اقدام متقابل زده و فرماندهی مرکزی آمریکا موسوم به سنتکام و تمامی نیروهای وابسته به آن را گروه تروریستی اعلام کرده است. یافته ها بر این اصل استوار است که این اقدام ایالات متحده خلاف اصول منشور ملل متحد، ناقض صلح و امنیت و نظم بین المللی قلمداد می شود و حضور پررنگ شورای امنیت را بعنوان رکن حافظ صلح سازمان ملل در این عرصه طلب می کند. همچنین وفق مواد 40 و 41 کمیسیون حقوق بین الملل درخصوص مسئولیت دولت ها، مسئولیت بین المللی ایالات متحده را در پی داشته، محکوم به عدم شناسایی است و اصولا باید به شورای امنیت گزارش شود.
۲۷۰.

بازنمایی سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در قبال تروریسم (مطالعه ای در حوزه ژئوپلیتیک عمومی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۵) 111 - 138
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
ژئوپلیتیک عمومی، عرصه خلق، جعل، بازتولید و در نهایت، بازنمایی هویت هاست. این بازنمایی ها، بسته به مقیاس انتشار، ادراکات ذهنی و بین الاذهانی آحاد و جوامع انسانی را متأثر ساخته و با توجه به تکثّر رسانه ها به مثابه اصلی ترین ابزار انتشار و هم چنین، اجتماعی شدن آنها، گونه های متفاوتی از ژئوپلیتیک عمومی را در قبال مسأله ای واحد، پدید می آورد. سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در قبال تروریسم نیز، موضوعی است واحد که هر یک از عوامل و کنشگران؛ اعم از منطقه ای و بین المللی، دولتی و غیردولتی، فردی و یا نهادی؛ با خوانش و زاویه دید خود سراغ آن رفته و لاجرم، به بازنمایی آن پرداخته اند. پژوهش پیشِ رو، با تحلیل نشانه شناختی منتخبی از آثار مصوّر منتشر شده در این موضوع، سه گونه اصلی: حامیانه، منتقدانه و خصمانه در این بازنمایی ها را شناسایی کرده و ضمن ارائه ی مستندات کمّی و کیفی از آثار مورد مطالعه، به تشریح نتایج این سه گونه از ژئوپلیتیک عمومی پرداخته و مهم ترین سویه های هویتی دنبال شده در آنها را آشکار می سازد.
۲۷۱.

نقش شورای امنیت سازمان ملل متحد در صدور قطعنامه ها علیه داعش

نویسنده:
منبع: سازمان های بین المللی سال پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱۴ 31-60

کلیدواژه‌ها: سازمان ملل متحد داعش قطعنامه تروریسم شورای امنیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۵ تعداد دانلود : ۳۴۵
امروز تروریسم از مهم ترین موضوعات مورد توجه ملت ها و دولت ها در سرتاسر جهان است و با آنکه این مسئله مناطق خاصی را بیشتر درگیر کرده، اما شیوع آن تقریباً به دغدغه امنیتی اغلب جوامع معاصر تبدیل شده است. سازمان ملل متحد برای مقابله با رشد و اقدامات گروه های تروریستی تلاش هایی را انجام داده است؛ به ویژه اینکه با ظهور داعش و اقدامات فراملی آن بحران تروریسم به عنوان تهدیدی علیه امنیت جهانی موردتوجه بیشتری قرار گرفت. این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت به دنبال پاسخ به این پرسش بوده است که «سازمان ملل چه قطعنامه هایی علیه گروه تروریستی داعش تصویب کرده است؟» این پژوهش در یک نوآوری برخلاف پژوهش های پیشین که به مسئله بحران عراق و سوریه و نقش سازمان ملل در خلال آن پرداخته اند قصد داشته است به صورت منسجم تنها به موضوع قطعنامه های سازمان ملل در قبال داعش بپردازد. بر اساس یافته های پژوهش، بین سال های 2014-2021 قطعنامه های 2169، 2170، 2178، 2199،2347،2249 و 2462 مهم ترین قطعنامه های سازمان ملل متحد علیه داعش بوده که در موضوعات زیر تصویب شده است: قطعنامه 2169 شورای امنیت نسبت به شناسایی داعش به عنوان گروه تروریستی؛ قطعنامه 2170 برای انح لال داعش؛ قطعنامه 2178 نسبت به جذب جنگجویان خارجی به داعش؛ قطعنامه 2199 درباره منع خرید و معامله نفت و گاز، اشیای عتیقه و تاریخی با تروریست ها؛ قطعنامه 2347 درباره حمایت از میراث مشترک بشریت و میراث فرهنگی؛ قطعنامه 2249 برای نابودسازی پناهگاه های داعش در عراق و سوریه و قطعنامه 2462 در مورد مبارزه با تروریسم و مقابله با تأمین بودجه تروریسم.
۲۷۲.

درآمدی بر جرم انگاری تأمین مالی تروریسم: ماهیت و شیوه های ارتکاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های حقوق کیفری دوره جدید بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۱ 247 - 274

کلیدواژه‌ها: تأمین مالی تروریسم جرم انگاری عنصر مادی قصد مجرمانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۱۹۱
مقابله با تروریسم و اَشکال گوناگون آن، نیازمند سیاست جنایی جامع و منسجمی است که بخشی از آن در حوزه مقابله با تأمین مالی تروریسم انجام می شود. این مقابله به دو شیوه کُنشی و واکنشی قابل انجام است. در شیوه کُنشی، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه، محور سیاست جنایی قرار می گیرد و در مقام واکنش، جرم انگاری و کیفرگذاریِ تأمین مالی تروریسم مدّنظر است. این مقاله با تمرکز بر ارکان قانونی، مادی و معنوی جرمِ تأمین مالی تروریسم، در صدد است تا ضمن موشکافی اجزاء و عناصر این سه رکن، نقیصه ها و خلأهای قانون گذار در قانون مبارزه با تأمین مالی تروریسم را در پرتو اسناد بین المللی و قوانین برخی کشورها تشریح کند. عدم پیش بینی مراودات مالی و تجاری با افراد یا گروه های تروریستی به عنوان رفتار فیزیکی، غفلت از بیان «امتیازات مالی»، «خدمات مالی» و ارزهای مجازی به عنوان موضوع این جرم، و عدم پیش بینی «بی احتیاطی» به عنوان رکن معنوی لازم برای تحقق این جرم، از جمله نقایصی است که در زمان بازنگری این قانون، ضروری است که مورد توجه قرار گیرد.  
۲۷۳.

چالش های فلسفی- مفهومی تروریسم در مواجهه با حقوق بشر

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹ 285 - 320

کلیدواژه‌ها: تروریسم حقوق بشر مبارزه با تروریسم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۴۸
یکی از چالش های امروز جهان در حوزه حقوق و سیاست پدیده ای است به نام تروریسم که می رود تا خود را به بزرگ ترین تهدید امنیتی در هزاره سوم تبدیل کند. ظهور اقدامات خشونت بار تروریستی باعث شکل گیری اجماعی جهانی در زمینه محکومیت ترویسم گردیده است اما همچنان مشکل اولیه و اساسی در راه این مبارزه لاینحل باقی مانده است و آن هم تعریف تروریسم و مواجهه با چالش ها و مشکلات فلسفی موجود در این راه است. مقاله حاضر در پی آن است تا با بررسی چالش های مفهومی تروریسم به این نتیجه برسد که مشکل امروز در زمینه تروریسم تشخیص مصادیق است و نه کلیت مذمومیت آن. گرچه محکومیت تروریسم را تقریباً در هر زبانی می شنویم، اما آن چه موضوع را در مبارزه با این پدیده دشوار می سازد این است که تعاریف ارائه شده از این مفهوم به اندازه ای متفاوت در مواقعی متضاد است که رسیدن به موضعی واحد را دشوار کرده است. این دشواری به گونه ای است که نه تنها در سطح جهانی بلکه در سطح داخلی نیز منجر به نوعی سیالیت در محکومیت این پدیده گردیده است. بررسی ارتباط میان دو متغیر مورد بررسی در مقاله حاضر نشان می دهد که گزاره های جهان شمول حقوق بشر با توجه به خواستگاه خود می توانند ظهور مقاومت های خشونت آمیز را منجر شوند و همزمان خود قربانی خشونت واقع شوند.
۲۷۴.

تحلیل ترور دانشمندان هسته ای ایران از منظر حقوق داخلی و بین الملل

نویسنده:
منبع: تمدن حقوقی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۹ 407 - 432

کلیدواژه‌ها: تروریسم ترور دانشمندان هسته ای جنایت علیه بشریت دیوان بین المللی کیفری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۲۸۱
طی سال های 1388 الی 1399 شش تن از دانشمندان مرتبط با فناوری هسته ای ایران توسط ناقضان حقوق بشر هدف حملات سازمان یافته تروریستی قرار گرفتند، حملاتی که علیرغم ممنوعیت و تقبیح آن به موجب بند یک ماده 6 میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب 1966 سازمان ملل متحد و توسط جوامع انسانی، به نظر «مئیر داگان» رئیس اسبق موساد امری بسیار اخلاقی تر و کارآمدتر است تا ایجاد یک جنگ گسترده. عمل نمودن به  باور داگان در قلمرو حاکمیتی ایران منجر به نقض فاحش حقوق بشر و سلب حیات از پنج شخص مورد نظر مرتکبان و آمران آن ها شد. با وجود این، نویسندگان شیوه ارتکابی ترورها را به طور جداگانه مورد مطالعه قرار داده اند و با استفاده از ظرفیت های حقوق داخلی و بین الملل به تحلیل آن ها پرداخته اند تا به این پرسش پاسخ داده شود که ترورها در حقوق داخلی و بین الملل واجد چه عنوان یا عناوین مجرمانه ای هستند همچنین رسیدگی به این جرایم در صلاحیت کدام مرجع است؟ و این که آیا ادعای دفاع بودن رفتار قابل پذیرش است یا خیر؟ نتایج پژوهش بیانگر این است که با توجه به گذشت دو دهه از تصویب قطعنامه 1373 شورای امنیت سازمان ملل متحد و عدم جرم انگاری تروریسم در نظام حقوقی ایران هر ترور دارای عنوان مجرمانه و مجازات متفاوتی است،  لذا صرف ارتکاب آن موجب ایجاد صلاحیت برای مرجع اختصاصی کیفری داخلی نمی شود. با توجه به شرایط وقوع جنایات علیه بشریت در اساسنامه رم مصوب 1998 رفتار مصداق این جرم بین المللی است که علیرغم نپیوستن ایران به دیوان بین المللی کیفری می توان این مرجع قضائی را صالح به رسیدگی دانست، همچنین با استناد به ماده 51 منشور ملل متحد و قطعنامه 3314 مجمع عمومی سازمان ملل متحد ادعای دفاع بودن رفتار و توجیه پذیر بودن آن در هر صورت مردود است.
۲۷۵.

تحلیل رویکرد دولت های موافق و مخالف سیاست های دولت چین نسبت به مسلمانان شین جیانگ(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و چهارم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۹۴ 147 - 168

کلیدواژه‌ها: تروریسم مسلمانان چین شین جیانگ ایغور اقلیت های دینیش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴ تعداد دانلود : ۲۰۹
از زمان تصرف منطقه شین جیانگ توسط امپراتوری منچو و الحاق رسمی در سال 1949 توسط مائوتسه تونگ ، رهبر انقلاب چین، چالش ها و تنش های بسیار زیادی بین دولت و مسلمانان این منطقه خودمختار ایجاد شد و متعاقباً درجهت اجرای طرح دولت چین در مبارزه با سه شیطان، یعنی مبارزه با تروریسم، افراط گرایی و جدایی طلبی، از سال 2014 بر حجم این تنش ها افزوده شده است. لذا دولت در چارچوب طرح مذکور، با اتخاذ سیاست محدودسازی حقوق اقلیت مسلمان این منطقه، اردوگاه های بازآموزی عقیدتی و سیاسی تأسیس نمود که با انعکاس جهانی موافقان و مخالفان مواجه گردید. هدف پژوهش حاضر، بررسی رویه دولت های موافق و مخالف طرح دولت چین بوده که با استفاده از روش توصیفی تحلیلی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که دولت چین در پوشش طرح جهانی مبارزه با تروریسم و با سوءاستفاده از آن، موجبات نقض حقوق اقلیّت مسلمانان شین جیانگ را فراهم آورده است؛ کشورهای موافق این طرح ضمن حمایت از این طرح، آن را درجهت صیانت از حقوق مسلمانان، افزایش امنیت و کاهش تروریسم می دانند. درمقابل، دولت های مخالف معتقدند که سیاست اتخاذی دولت چین، ضمن کاهش فعالیت های تروریستی، منجر به نقض آشکار حقوق بشر و حقوق اقلیّت های مسلمان به ویژه ایغورها گردیده است.
۲۷۶.

بررسی عوامل و زمینه های مؤثر بر امکان ظهور دوباره داعش در عراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بین المللی سال ۱۸ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۷۰) 101 - 119

کلیدواژه‌ها: داعش تروریسم نظم ثبات امنیت عراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۱۸۱
تروریسم یکی از تهدیدات بزرگ دنیا در قرن بیست و یکم است که با استفاده از روش های متنوع، همچون اقدامات مسلحانه، تبلیغات کاذب رسانه ای و نفوذ در عقاید و ارزش های جامعه می تواند؛ باعث اخلال در نظم و امنیت جامعه مورد نظر شود. جریان تروریستی داعش، یکی از مهمترین دغدغه های جهانی و تهدید بزرگ منطقه ای، به خصوص در کشور عراق است. علی رغم شکست این گروه در عراق، اما هیچگاه نمی توان از ظهور مجدد این گروه تروریستی غافل شد. باید در نظر داشت با وجود بحران هایِ مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در عراق، ممکن است به مانند گذشته زمینه و فرصت برای ظهور دوباره این گروه تروریستی فراهم شود. لذا سوال اصلی این مقاله این است که: «آیا علی رغم نابودی داعش، امکان ظهور مجدد آن در کشور عراق وجود دارد؟» هدف این پژوهش نیز «شناخت و بررسی مهمترین عواملِ زمینه ساز ظهور مجدد داعش، در بستر بحران های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی عراق است.» در این پژوهش از روش تحقیقِ توصیفی _تحلیلی استفاده شده است و نتیجه کلی پژوهش نشان می دهد؛ ادامه یِ بحران های مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی در عراق، می توانند زمینه یِ ظهور مجدد داعش را در این کشور فراهم آورند.
۲۷۷.

اثرات فضایی تروریسم بر حکمرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه های کاربردی اقتصاد سال هشتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 113 - 140

کلیدواژه‌ها: تروریسم حکمرانی خوب رگرسیون پانل فضایی پویا سرریز فضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۱۷۹
حکمرانی یک پدیده پیچیده است که دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی و نهادی است. این مطالعه به بررسی اثرات مستقیم تروریسم در داخل کشور و اثرات سرریز آن به کشورهای منطقه به همراه متغیرهای فضای کلان اقتصادی تولید ناخالص داخلی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تورم بر شاخص های عملکرد حکمرانی طبق تعریف بانک جهانی برای کشورهای خاورمیانه با استفاده از رگرسیون پویای فضایی طی سال های 2001 تا 2017 پرداخته است. نتایج حاصل از برآورد مدل پانل فضایی پویا به روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی (SYS-GMM) دو مرحله ای نشان می دهد حملات تروریسمی موجب کاهش ثبات سیاسی، اثر بخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون، کنترل فساد و شاخص ترکیبی حکمرانی دولت بر اساس روش تحلیل مولفه های اساسی (PCA) می گردد. همچنین اثرات سرریز وقوع حملات تروریسمی در هر کشور باعث کاهش معیارهای حکمرانی دولت در کشورهای مجاور می شود. بهبود وضعیت تولید و جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی سبب افزایش معیارهای حکمرانی همچون آزادی اقتصادی، اجتماعی و معیارهای کارایی دولت و شاخص کل حکمرانی دولت می شود. اثرات سرریز تولید ناخالص داخلی و سرمایه گذاری خارجی در کشور سبب بهبود عملکرد کشورهای مجاور از نظر ثبات سیاسی، اثر بخشی دولت، کیفیت مقررات، حاکمیت قانون، کنترل فساد و شاخص ترکیبی حکمرانی می گردد. 
۲۷۸.

تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی منطقه ای سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲-۱ (پیاپی ۳۷) 741 - 763

کلیدواژه‌ها: تروریسم حقوق بین الملل داعش عراق سوریه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۹
بی شک حیات گروه های تروریستی در همه مناطق جهان در گروه حمایت های مالی پیدا و نهانی است که از سوی منابع دولتی و غیردولتی روانه آن ها می شود. سوای شناخت جزئیات و نحوه انجام این مسئله موضوعی که در حوزه مبارزه با تروریسم از اهمیت ویژه ای برخوردار است نگاه حقوق بین الملل به موضوع تأمین مالی تروریسم است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی جرم تأمین مالی تروریسم در حقوق بین الملل با تأکید بر گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه است. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که در حقوق بین الملل تأمین مالی گروه های تروریستی مانند مورد داعش در سوریه و عراق چگونه نگریسته شده است؟ فرضیه پژوهشگران تحقیق حاضر این است که در حقوق بین الملل ایجاد کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم(1999) و صدور قطعنامه های مختلف به ویژه قطعنامه 1373(2001) شورای امنیت سازمان ملل نشان می دهد که موضوع مورد بررسی این مقاله مورد توجه کشورها و نهادهای حقوقی بین المللی قرار داشته است. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که علی رغم وجود محدودیت های حقوقی بین المللی در زمینه ممانعت از تأمین مالی تروریسم اما فعالیت گروه تروریستی داعش گویای این حقیقت است که رصد، کنترل و مبارزه با پدیده تأمین مالی که بی شک نقش اساسی را در گسترش اقدامات گروه های تروریستی دارد بایستی به شکل دقیق تر و وسیع تری از سوی نهادهای بین المللی و با همکاری نزدیک با دولت های ملی انجام شود.
۲۷۹.

تدوین مدل عوامل موثر بر رفتار مدیران برای مقابله با حملات گروهای تروریستی در رویدادهای ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش دوره پنجم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۹) 21 - 32

کلیدواژه‌ها: رویداد ورزشی تروریسم مدیر اماکن ورزشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۸ تعداد دانلود : ۱۰۰
هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل عوامل مؤثر بر رفتار و آمادگی مدیران برای مقابله با حملات گروه های تروریستی در رویدادهای ورزشی بود. جامعه آماری پژوهش اعضای هیات علمی دانشکده های تربیت بدنی رشته مدیریت ورزشی، مدیران اماکن ورزشی بزرگ، متوسط و کوچک در سطح کشور و متخصصین نیروهای انتظامی و امنیتی کشور به تعداد نامحدود بود که بر مبنای فرمول کوکران 384 نفر برای نمونه تحقیق انتخاب شدند. برای دست یابی به اهداف پژوهش از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری و محتوایی آن به تایید 20 تن از متخصصین رسید و روایی سازه آن با تحلیل عاملی تاییدی مورد بررسی و تایید شد. پایایی پرسشنامه نیز در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و با آلفای کرونباخ 79/0 محاسبه شد. برای تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و استنباطی ازجمله کلموگروف اسمیرنف، بارتلت، KMO، تحلیل عاملی تاییدی و اکتشافی با چرخش واریمکس و با استفاده از دو نرم افزار SPSS و AMOS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد 8 عامل اطلاعاتی، امنیتی، آمادگی، هماهنگی، فناوری، مدیریتی، آموزشی و حقوق شهروندی در مدل عوامل مؤثر بر رفتار مدیران برای مقابله با حملات گروه های تروریستی در رویدادهای ورزشی ایران تأثیرگذار هستند. همچنین مدل به دست آمده از برازش مطلوب برخوردار است. 
۲۸۰.

جرایم علیه گردشگران در مقصدهای گردشگری مطالعه موردی کلانشهرتهران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: سرزمین سال ششم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۳ (پیاپی ۲۳) 73 - 88

کلیدواژه‌ها: امنیت امنیت گردشگری تروریسم جرایم علیه گردشگران حوادث امنیتی ناپایداریهای امنیتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۹ تعداد دانلود : ۸۸
گردشگری صنعتی است بسیار ظریف و حساس به ویژه در ارتباط با مسائل ایمنی و امنیتی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی است و هرگونهحادثه و بروز ناامنی مانند جرایم علیه گردشگران، جنگها،ناآرامی های سیاسی و حوادث تروریستی زیانهای جبران ناپذیری را براین صنعت وارد می سازد.کنترل وتامین امنیت گردشگران وپیشگیری از وقوع جرایم علاوه بر اینکه اطمینان خاطر آنها را تقویت می کند منجر به حداقل رساندن خطرات سفر در حفظ امنیت جانی و مالی گردشگران وتشدید وتداوم سفرهای بعدی می شود.شهر تهران با دربرگرفتن یک چهارم جمعیت شهرنشین کشور )قطب جمعیتی( و نقطه ورود وخروج بیشتر گردشگران به کشور می باشدونقش اصلی را در مدیریت مقصد گردشگری ایفا می کند لذابروز حوادث امنیتی و جرایم علیه گردشگران می تواند صنعت گردشگری ایران را در عرصه های گوناگون به مخاطره اندازد.هدف از این مقاله بررسی مسائل امنیتی گردشگران وجرایم علیه آنان است. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی است و هدف آن «کاربردی» است. نتیجه بررسی ومصاحبه ها از مسولین در این زمینه  نشان می دهد که شهر تهران از نظر امنیت اجتماعی و محیطی در سطح مطلوبی نیست ومانند خیلی از کلانشهرهای دیگر میزان وقوع جرایم بالااست.ودر حال حاضرشرایط امنیتی مطلوبی برای توسعه صنعت گردشگری پایدار ندارد.بر این اساس به نظر می رسد که می بایستی در راستای توسعه صنعت گردشگری در شهر مورد مطالعه اقدامات کارآمدی صورت گیرد.