مطالب مرتبط با کلیدواژه
۳۸۱.
۳۸۲.
۳۸۳.
۳۸۴.
۳۸۵.
۳۸۶.
۳۸۷.
۳۸۸.
۳۸۹.
۳۹۰.
۳۹۱.
۳۹۲.
۳۹۳.
۳۹۴.
۳۹۵.
۳۹۶.
۳۹۷.
۳۹۸.
۳۹۹.
۴۰۰.
آموزش و پرورش
منبع:
مدیریت دانش سازمانی سال ششم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱
243 - 269
حوزه های تخصصی:
درک اهمیت رفتار نوآورانه و خلاقانه معلمان در مدرسه، موضوع حیاتی و چالش برانگیزی برای مسئولان آموزش و پژوهشگران می باشد، زیرا مدارس به عنوان اجتماعات یادگیری حرفه ای وظیفه دارند حامی رفتارهای نوآورانه باشند. در واقع، از آنجایی که از مدارس و معلمان انتظار می رود دانش آموزانی را تربیت نمایند که در آینده، نیروی کاری خلاق و نوآور باشند، اهمیت رفتار نوآورانه معلمان به عنوان عاملان تغییر و الگوی دانش آموزان در این مسیر، امری مبرهن است. لذا هدف پژوهش، بررسی تاثیر جو نوآورانه بر رفتارهای نوآورانه معلمان با نقش واسطه ای تسهیم دانش بود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر اجرا، توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری، شامل معلمان شهر کاشان به تعداد 3252 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای 351 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه جو سازمانی نوآورانه سیگل و کایمر (1978)، تسهیم دانش واندن هوف و دریدر (2004) و رفتار نوآورانه کانتر (1988) استفاده شد. روایی پرسشنامه ها به صورت صوری و سازه (تحلیل عاملی تاییدی) انجام شد. از طریق ضریب آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه جو نوآورانه 88/0، رفتار نوآورانه 90/0 و تسهیم دانش 77/0 بدست آمد. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و اسمارت در دو سطح توصیفی و استنباطی انجام گردید. نتایج نشان داد میانگین جو نوآورانه (96/2) کمی پایین تر از حد متوسط (3)، میانگین رفتار نوآورانه (95/3) بالاتر از حد متوسط (3) و میانگین تسهیم دانش (11/4) بالاتر از حد متوسط (5/2) بود. ضرایب مسیر نشان داد جو نوآورانه با (425/0=Beta، 001/0=P) روی رفتار نوآورانه، تسهیم دانش با (15/0=Beta، 002/0=P) روی رفتار نوآورانه و جو نوآورانه با (40/0=Beta، 001/0=P) روی تسهیم دانش معلمان، تاثیر مثبت و معنادار دارد و نقش میانجی تسهیم دانش، در تاثیر جو نوآورانه روی رفتار نوآورانه معلمان تایید شد. در واقع، هنگامی که معلمان جو سازمان را جوی حمایتی و حامی نوآوری ادراک می کنند، تمایل بیشتری به تسهیم دانش و تبدیل دانش ضمنی به دانش آشکار خواهند داشت و در حقیقت، بستری مناسب برای توزیع دانش بین معلمان فراهم می شود، تبادل اطلاعات صورت می گیرد و همین مسئله، زمینه ساز و پتانسیل بالقوه ای است برای بروز رفتار نوآورانه.
شناسایی و رتبه بندی ابعاد برنامه درسی خلاقیت محور با رویکرد پسانوین گرایانه (مطالعه موردی: آموزش و پرورش استان مازندران)
منبع:
مطالعات روانشناختی نوجوان و جوان سال سوم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶ ویزه نامه تحصیلی)
۱۵۹-۱۵۰
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: تقویت خلاقیت در کلاس درس تأثیرات مثبت و ماندگار بی شماری دارد و باعث می شود یادگیرندگان در بزرگسالی متفکر، کنجکاو، منتقد و ریسک پذیر باشند؛ لذا هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی و رتبه بندی ابعاد برنامه درسی خلاقیت محور با رویکرد پسانوین گرایانه بود. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی است که با رویکرد آمیخته (کیفی و کمی) با طرح اکتشافی انجام شد. در بخش کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. جامعه آماری آن را در بخش کیفی، مدیران ارشد و خبرگان آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 20 نفر و در بخش کمی مدیران، معاونین و روسای گروه های ادارات آموزش و پرورش و مدیران و معاونین مدارس استان مازندران به تعداد 2653 نفر تشکیل می دادند که در بخش کیفی از روش نمونه گیری هدفمند و با در نظر گرفتن قانون اشباع تعداد 10 نفر و در بخش کمی بر اساس فرمول کوکران تعداد 338 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای- طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته با 61 سوال استفاده شد. روایی صوری و محتوایی ابزار به تایید متخصصان رسید و پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ آن ها نیز بالای 7/0 محاسبه شد که مورد تایید بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد برنامه درسی خلاقیت محور با رویکرد پسانوین گرایانه دارای چهار بعد «اهداف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی» است که هر بعد دارای سه مولفه «دانش، نگرش و مهارت» است. نتیجه گیری: تأثیر همه ابعاد و مؤلفه ها بر برنامه درسی خلاقیت محور با رویکرد پسانوین گرایانه تأیید شد و بعد روش تدریس با بار عاملی 856/0 دارای تأثیر بیش تر و بعد اهداف با بار عاملی 761/0 دارای تأثیر کم تر است.
طراحی مدل کیفی سرمایه فکری با رویکرد نوآوری سازمانی در آموزش و پرورش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقدمه و هدف : پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل کیفی سرمایه فکری با رویکرد نوآوری سازمانی در اداره کل آموزش و پرورش استان خراسان رضوی و نواحی هفتگانه آموزش و پرورش شهرستان مشهد انجام شد. تحقیق از منظر هدف، کاربردی و توسعه ای است.
روش شناسی پژوهش : پژوهش، از لحاظ روش، آمیخته(کمّی- کیفی)است و از لحاظ شیوه جمع آوری داده ها، توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، خبرگان دانشگاهی و متخصصان آموزش و پرورش بودند. نمونه گیری از جامعه آماری هدفمند انجام شد که در آن 20 نفر انتخاب شدند. پس از انجام مطالعات اکتشافی و کتابخانه ای، فهرستی از ابعاد و مؤلفه های متغیرهای تحقیق شناسایی شد. روایی محتوایی به تأیید خبرگان دانشگاهی و متخصصان اداری رسید و در قالب پرسشنامه محقق ساخته طی سه مرحله دلفی پس از تأیید پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ(.899)،(.842)و (947.) در اختیار اعضای دلفی قرار گرفت. داده های حاصل از تحقیق براساس روش های آماری مربوط و با استفاده از نرم افزار (Spss) بررسی و تحلیل شد و ابعاد و مؤلفه های تحقیق ازطریق ضریب توافق کندال به اجماع خبرگان رسید.
یافته ها : طبق یافته های پژوهش ابعاد سرمایه فکری دارای 3 بعد و مولفه های سرمایه فکری 25 مولفه و ابعاد نو آوری سازمانی 6 بعد و مولفه های نو آوری سازمانی 19 مولفه شناسایی شد.
بحث و نتیجه گیری: در پایان پژوهش مدل کیفی سرمایه فکری با رویکرد نوآوری سازمانی متناسب با نظر خبرگان تدوین شد.
ارائه و اعتبارسنجی الگوی شایستگی های مدیران درآموزش وپرورش گیلان با رویکرد ارزش آفرینی منابع انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ارزش آفرینی منابع انسانی شرط لازم برای موفقیت در دستیابی به اهداف آموزش و پرورش است و شایستگی های مدیران عنصر زیربنایی آن است. نظر به اهمیت موضوع در این مطالعه به ارائه و اعتبارسنجی الگوی شایستگی های مدیران در آموزش و پرورش با رویکرد ارزش آفرینی منابع انسانی پرداخته شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف یک مطالعه کاربردی-توسعه ای است و از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده ها، یک پژوهش پیمایشی مقطعی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بررسی شده است. همچنین برای اعتبارسنجی پرسشنامه از روایی محتوایی و روایی همگرا بهره گرفته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل جامعه آماری شامل مدیران و کارشناسان آموزش و پرورش گیلان بوده و با فرمول کوکران 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. در گام نخست با استفاده از مدلسازی ساختاری-تفسیری الگوی اولیه ای طراحی گردید. برای اعتبارسنجی و ارائه الگوی نهایی از روش مدل معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج نشان داده است متغیرهای ساختارسازمانی و شایستگیهای استراتژیک مدیران قدرت نفوذ بالایی داشته و تاثیرپذیری کمی دارند و متغیرهای مستقل می باشند. متغیرهای مدیریت دانش، فرهنگ سازی، سیاست گذاری و خط مشی و رهبری و مدیریت نیز قدرت نفوذ و میزان وابستگی بالایی دارد بنابراین متغیر پیوندی هستند. متغیرهای ارزش آفرینی منابع انسانی، مدیریت عملکرد و آموزش و توانمندسازی نیز از وابستگی بالا اما نفوذ اندکی برخوردار است بنابراین متغیرهای وابسته محسوب میشوند.
بررسی نقش رسانه ملی در فرهنگ سازی حجاب در میان دختران دانش آموز (مورد مطالعه، منطقه 3 آموزش و پرورش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال دوم بهار ۱۳۸۷ پیش شماره ۲
37 - 58
حوزه های تخصصی:
این مقاله در راستای تبیین نقش تلویزیون در فرهنگ سازی حجاب در میان دختران دانش آموز، نخست به تعریف حجاب، فلسفه و کارکردهای آن پرداخته، سپس نظام آموزش و پرورش و اهداف آن را تشریح می نماید. در ادامه، به جایگاه و ویژگی های نظام تربیتی در اسلام اشاره نموده و نهایتاً نقش و اهمیت رسان ههای جمعی و کارکرد آنها را توصیف م ینماید. با توجه به اینکه تلویزیون نقشی به سزا در فرآیند اجتماعی کردن افراد برعهده دارد، در این مقاله، ابتدا به بررسی ویژگی ها و تأثیرات ویژه تلویزیون در فرهن گسازی حجاب پرداخته، سپس ضمن معرفی پژوهش انجام گرفته به اهداف، سؤالات و چگونگی مراحل انجام آن و در خاتمه به تجزیه و تحلیل داده های حاصله اشاره می گردد
رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی معلمان مدارس شهرستان اهواز با بهر ه وری آنان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۴
75 - 88
حوزه های تخصصی:
باشد. « رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی معلمان بر بهره وری آنان » هدف اصلی این پژوهش بررسی جامعه مورد نظر این پژوهش را کلیه معلمان نواحی چهارگانه شهر اهواز که در سال تحصیلی 87 1386 مشغول خدمت می باشند، تشکیل می دهند. این پژوهش کاربردی و از دسته مطالعات تحلیلی مقطعی است. در ابتدا بر اساس جدول مورگان حجم نمونه مشخص شد که تعداد 266 فرم پرسشنامه کامل بدست آمد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع همبستگی است و برای دست یابی به اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش از دو پرسشنامه هوش هیجانی سیبریاشرینگ و پرسشنامه رضایت شغلی هرزبرگ استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین هوش هیجانی و رضایت شغلی معلمان رابطه معنا داری وجود دارد، همچنین بین رضایت شغلی و مؤلفه های خودآگاهی، خودکنترلی، هوشیاری اجتماعی یا همدلی و خودانگیز ی در کل نمونه و بدون در نظر گرفتن جنس پاسخگویان و مؤلفه مهارت های اجتماعی (ارتباطی) در کل نمونه و با در نظر گرفتن جنس معلمان رابطه معن ا داری وجود دارد. بین رضایت شغلی معلمان زن و مرد تفاوت معناداری وجود دارد ولی تفاوت بین هوش هیجانی معلمان زن و مرد معنادار نمی باشد.
رابطه ابعاد فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان (مورد مطالعه: اداره اموزش و پرورش شهرستان بجنورد)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال ۱۳ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵
85 - 98
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین ابعاد فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان اداره اموزش و پرورش بجنورد می باشد.جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان آموزش و پرورش شهرستان بجنورد بالغ بر 155 نفر می باشند که از این میان 110نفر با توجه به جدول کرجسی و مورگان(1970) براساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ شیوه اجرا توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی می باشد. ابزار پژوهش از دو پرسشنامه، فرهنگ سازمانی دنیسون(1983) و پرسشنامه استاندارد خلاقیت رندسیپ (1979)استفاده شده است. روایی محتوای پرسشنامه ها بوسیله اساتید دانشگاه تایید و پایایی انها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 81/0 و 90/0 می باشند.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون , آزمونt , f فیشر و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. نتایج نشان می دهد بین فرهنگ سازمانی و خلاقیت کارکنان رابطه معنادار و مستقیم مشاهده گردید(01/0≥ P) و از بین مولفه های فرهنگ سازمانی تنها رابطه مولفه های فرهنگ مشارکتی و فرهنگ بروکراتیک با خلاقیت کارکنان معنادار بوده (01/0≥ P) و رابطه مولفه های فرهنگ انعطاف پذیری و فرهنگ ماموریتی با خلاقیت کارکنان غیرمعنادار بوده است(01/0≤ P).
شناسایی و رتبه بندی عوامل اثرگذار و اثرپذیر بر توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۱
1 - 19
حوزه های تخصصی:
مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل اثرگذار و اثرپذیر بر توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش انجام شد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات جزء پژوهش های آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان دانشگاهی و آگاه در زمینه سرمایه فرهنگی و در بخش کمّی شامل تمام دانش آموزان دبیرستان در شهر تهران می باشد.
روش پژوهش: حجم نمونه در بخش کیفی با اشباع نظری (20 نفر) و در بخش کمّی براساس فرمول کوکران 300 نفر برآورد گردید. برای انتخاب نمونه در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند و در بخش کمّی از نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی، مصاحبه و در بخش کمّی، پرسشنامه محقق ساخته بر مبنای مقیاس 5 گزینه ای بود. روایی پرسشنامه از نظر صوری و محتوایی از طریق چند نفر از خبرگان، روایی ﻫﻤﮕﺮا از طریق محاسبه ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و روایی واﮔﺮا از طریق محاسبه جذر AVE به تایید رسید. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 968/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آلفای کرونباخ، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه (AVE)، ماتریس جذر AVE، کولموگروف اسمیرنف، تحلیل عاملی تاییدی و t تک نمونه ای استفاده شد.
یافته ها: نتایج به دست آمده به شناسایی 10 مولفه و 185 شاخص منجر شد که 5 مؤلفه اثرگذار شامل هویت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، تعاملات خانوادگی، مصرف رسانه و سبک زندگی و 5 بعد اثرپذیر پیشرفت تحصیلی، توانمندسازی دانش آموزان، مسئولیت پذیری اجتماعی، مقبولیت اجتماعی و شادی دانش آموزان تأثیر دارند.
نتیجه گیری: نتایج دیگر نشان داد که وضعیت موجود مؤلفه های شناسایی شده در توسعه سرمایه فرهنگی در نظام آموزش و پرورش مطلوب است.
ارائه مدل توسعه فرهنگ سازمانی اسلامی برای آموزش و پرورش (مطالعه موردی: شهرستان های استان تهران)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴
11 - 31
حوزه های تخصصی:
مقدمه و هدف: با توجه به اینکه در هزاره سوم، فرهنگ سازمانی به مقوله ای نوین و بحث برانگیز بین صاحب نظران جامعه شناسی و دیگر حوزه های وابسته مبدل شده، اندیشمندان مدل های متعددی از فرهنگ سازمانی برای جامعه شرقی بر مبنای فرهنگ های غربی ارائه داده اند، که این مدل ها با مبانی اسلامی جامعه ایران سازگاری چندانی ندارد. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل توسعه فرهنگ سازمانی مبتنی بر مبانی اسلامی و بر مبنای مطالعه توصیفی اکتشافی با رویکردی توسعه ای کاربردی انجام گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر تمام کارکنان ادارات آموزش و پرورش شهرستان های استان تهران بود.
روش پژوهش: نمونه آماری به روش نمونه گیری به صورت خوشه ایی و تصادفی طبقه ای به تعداد ۲۸۰ نفر انتخاب گردید، ابزار گردآوری داده ها شامل مطالعات عمیق کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته بود، این پژوهش، مبتنی بر روش دو مرحله ای انجام گردید.
یافته ها: در مرحله اول برای شناسایی مولفه ها و ابعاد از روش تحلیل عاملی اکتشافی و در مرحله دوم از تحلیل عاملی تاییدی (smartpls3) استفاده شد و در نهایت مدل مفهومی همراه با چهار روش از لحاظ اعتبار مورد ارزیابی قرار گرفت. روایی ابزار تحقیق از طریق روایی سازه ای به تایید رسید و پایایی ابزار تحقیق از طریق الفای کرونباخ 0.866 محاسبه شد..
نتیجه گیری: در پایان نتایج نشان داد، پنج بعد (ارزشی، تشکیلاتی، توسعه ای، انسانی و چشم انداز) از برازش مطلوبی برخوردارند و هم چنین مشخص گردید بعد انسانی و بعد ارزشی ازاهمیت بیشتری برخوردار هستند.
نقش اردو در غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان (مطالعه موردی: دانش آموزان دبیرستانی ناحیه 2 رشت)
اردو یک فعالیت مهم دانش آموزی است که به صورت گروهی و تحت نظارت مربیان، خارج از محیط مدرسه صورت می گیرد. اردو می تواند در غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان نقش مؤثری داشته باشد و میزان این تأثیر باید تبیین گردد که در این مقاله به بررسی این تأثیر پرداخته شده است. جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش ناحیه دو رشت می باشند که 400 نفر به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده است. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسش نامه ساخته می باشد که پس از گرد آوری اطلاعات با استفاده از آزمون رگرسیون و در سطح اطمینان 99 درصد مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج یافته ها نشان داد که تعداد کمی از دانش آموزان در اردوها شرکت داده می شوند و اردوها به میزان کمی از اوقات فراغت دانش آموزان را در بر می گیرد. دانش آموزان تمایل زیادی به برگزاری اردوهای بیشتر در ایام فراغت خود دارند و تمایل دختران در این خصوص بیشتر از پسران می باشد. معلمان و مربیان به عنوان نیروی انسانی متخصص به میزان کمی در یادگیری و بازدهی علمی دانش آموزان نقش داشتند.
ارائه مدلی برای ارتقاء اثربخشی مدارس متوسطه دوم استان هرمزگان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پژوهشنامه تربیتی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۷۲
23-62
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف ارائه مدلی برای ارتقاء اثربخشی مدارس متوسطه دوم استان هرمزگان انجام شد. جامعه آماری آن در بخش کیفی شامل افراد خبره در حوزه اثربخشی مدارس و در بخش کمّی شامل کلیه مدیران، دبیران و هنرآموزان مدارس در استان هرمزگان در سال تحصیلی 97-1396 (6800=N) بود. حجم نمونه در بخش کیفی با توجه به اصل اشباع داده ها، 10 نفر و در بخش کمّی بر اساس فرمول کوکران 364 نفر برآورد شد. برای انتخاب نمونه در بخش کیفی از نمونه گیری هدفمند و در بخش کمّی از نمونه گیری طبقه ای استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها، در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختمند و در بخش کمّی، پرسش نامه محقق ساخته بود. روایی مصاحبه با روش مثلث سازی و پایایی آن از طریق کاپای کوهن 792/0 به دست آمد و در بخش کمّی روایی ﻫﻤﮕﺮا از طریق محاسبه ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و روایی واﮔﺮا از طریق محاسبه جذر AVE به تأیید رسید. پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ برای کل پرسش نامه 86/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی از کدگذاری باز و محوری و در بخش کمّی از آزمون های تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و t تک نمونه ای استفاده شد. نتایج به دست آمده به شناسایی 6 بُعد و 16 مؤلفه و 65 شاخص منجر شد.
طراحی الگوی سیاست گذاری تربیتی در آموزش و پرورش با تأکید بر نهاد خانواده(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
پژوهشنامه تربیتی سال هفدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۷۳
211-246
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر درصدد طراحی الگوی سیاست گذاری های تربیتی در آموزش و پرورش کشور با تأکید بر نهاد خانواده، با استفاده از روش کیفی «داده بنیاد» مبتنی بر ابزار «مصاحبه» بوده است. جامعه هدف پژوهش، خبرگان و متخصصان در حوزه سیاست گذاری تربیتی و نیز خانواده (مشتمل بر مدیران حوزه آموزش وپرورش و نیز اساتید و مطلعین دانشگاهی در حوزه سیاست گذاری و خانواده) بوده اند که از میان آن ها 15 نفر با روش اشباع نظری و به شکل نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. یافته های این مطالعه مبیّن آن است که طراحی الگوی سیاستگذاری تربیتی با تأکید بر نهاد خانواده، مبتنی بر پدیده محوری «سیاستگذاری مشارکتی چند بعدی» در ابعاد علمی- فرایندی، فکری و مالی بوده که عواملی علّی چون «بازتعریف نقش ذینفعان در تعلیم و تربیت» و شرایطی زمینه ای چون، دگرگونی در وضعیت موجود مبتنی بر «تحولات ساختاری – تشکیلاتی نظام تربیتی»، «تصویب قوانین و مقررات مشارکت پذیری» و «هم راستایی خانواده و نظام تربیتی» بستر ساز بروز و ظهور آن می باشند که البته در این میان نباید از اثرگذاری عوامل مداخله گری چون موانع خانوادگی، فرهنگی، سیاسی و مدیریتی که عمدتاً محدود کننده مشارکت نهاد خانواده می باشند، غفلت نمود. با این وجود آنچه مسلم است آن است که اعمال «راهبردهایی مدیریتی» و نیز «پیش بینی سازوکارهای ارتباطی و تبادلی میان نهاد خانواده و نهاد آموزش و پرورش» می تواند سیاست گذاری تربیتی مشارکتی را رقم زند که پیامدهایی در سطوح سازمانی (بهبود کارکردهای نظام آموزشی) و فراسازمانی (توسعه فردی و اجتماعی) در پی خواهد داشت.
برنامه درسی تاریخ و نقش آن در شکل دهی باورها و افکار دانش آموزان نسبت به هویت و فرهنگ ملی کشورشان
حوزه های تخصصی:
تاریخ نشأت گرفته از تجربیات گذشتگان است و یکی از بهترین ابزار برای تربیت فرد به شمار می رود تربیتی که از مطالعه تاریخ به دست می آید بسیار مفید و مؤثر است و شاید بتوان گفت مهم ترین نتیجه ای که از مطالعه تاریخ و تفکر و آموزش صحیح آن به دست می آید، تربیت است. تاریخ می تواند موجب پیدایش و پیشرفت تفاهم درباره ی مواریث فرهنگی بشر و زمینه ای برای شناسایی فرهنگ و هنر و زندگانی گذشته ی دیگران باشد، یکی از وظایف اساسی آموزش تاریخ در مدارس آن است که موجب تقویت علاقه میهنی و شکل گیری هویت ملی شده و دانش آموزان را با سنن گذشته ی قومی و میهنی شان آشنا سازند. درس تاریخ دربردارنده ی سرگذشت یک ملت و تحولاتی است که بر سرزمین آن ها گذشته است همه ی انسان ها وطن خویش را دوست دارند و بدان عشق می ورزند. میراث های تاریخی و افتخارات فرهنگی، مشاهیر و عرصه های تلاش و فداکاری برای تمامی افراد یک کشور به عنوان ارزش به شمار می آیند تمام این ویژگی ها است که خاطره قومی و ملی و هویت یک ملت را می سازد. بنابراین درس تاریخ نقش بسیار مهمی در شکل دادن به هویت یک ملت و زنده نگه داشتن عشق و علاقه به میهن، آمادگی برای فداکاری در راه این کشور و قبول خدمت به هموطنان را ایفا می کند. از آنجا که برنامه ی درسی تاریخ نقش کلیدی در شکل گیری هویت و وحدت افراد یک ملت دارد، ضرورت آموزش آن جهت دستیابی به این امر مهم بر کسی پوشیده نیست. براین اساس ضروری است که آموزش برنامه درسی تاریخ از مناظر گوناگون مورد پژوهش قرار گیرد. این پژوهش نیز در همین راستا انجام می گیرد و هدف آن بررسی نقش برنامه درسی تاریخ در شکل دهی باورها و افکار دانش آموزان نسبت به هویت و فرهنگ ملی کشورشان به روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای می باشد
چگونگی آموزش تاریخ به کودکان با تأکید بر نقش تربیتی آن
حوزه های تخصصی:
یکی از جنبه هایی که توجه خاص علمای تعلیم و تربیت را به خود جلب کرده است، سال های اولیه زندگی کودک می باشد. در این سنین است که چارچوب اصلی شخصیت کودک پی ریزی شده و در مراحل بعدی رشد و تکامل می یابد. این مسئله باعث گردیده که به تعلیم و تربیت کودک با دیدی عمیق و علمی نگاه شود و کودک به عنوان رکن اساسی تعلیم و تربیت بیش از پیش مورد توجه متخصصان و مسئولان تربیتی قرار گیرد. بنابراین در آموزش دوران کودکی از آنجا که این دوره روی زندگی اجتماعی و تحصیلی کودکان تأثیر بسزایی می گذارد، باید تمام جوانبی که یک کودک در زندگی حال و آینده خود به طور حتم با آن روبه رو می شود را به او آموزش داد. تاریخ از جمله علومی است که آموزش آن اهمیت زیادی دارد. در جامعه ایران آموزش درس تاریخ و آشنایی با دوران گذشته، از دوران دبستان به دانش آموزان ارائه می شود. تاریخ به عنوان معلم عقل و احساس، نقش مهمی در حیات جامعه بازی می کند که مهم ترین هدف از آموزش تاریخ، تربیت نسل جوان می باشد. این تربیت ابتدا توسط خانواده و سپس معلمان در مدرسه انجام می شود که بازی بهترین روش برای آموزش تاریخ در راستای تربیت کودکان می باشد. از این رو پژوهش حاضر قصد بر آن دارد با روش توصیفی-تحلیلی و با اتکا به منابع کتابخانه ای به چگونگی آموزش تاریخ به کودکان با تأکید بر نقش تربیتی آن بپردازد
شناسایی و رتبه بندی روش های موثر تدریس در آموزش جغرافیا
حوزه های تخصصی:
تدریس معلمان به فعالیت های آموزشی که با حضور معلم در کلاس درس، اطلاق می شود. تدریس به منظور ایجاد شرایط مطلوب یادگیری در فراگیران توسط معلم صورت می گیرد. در آموزش جغرافیا روش های مفید و متنوعی برای انتقال مفاهیم برای مخاطبان وجود دارد. هدف این تحقیق شناسایی و اولویت بندی بهترین روش های تدریس موثر در آموزش جغرافیا است. این تحقیق در گام نخست به شیوه اکتشافی و بر اساس مصاحبه با اساتید و متخصصان به منظور شناسایی موثرترین روش های تدریس جغرافیا صورت گرفت و در گام دوم بر اساس معیارهای استخراجی (روش های تدریس موثر) و گزینه ها (متوسطه اول و دوم)، پرسشنامه مقایسه زوجی طراحی شد. سپس با مراجعه به دانشجو معلمان رشته آموزش جغرافیای پردیس امیرکبیر که در سال تحصیلی 1402-1401 مشغول به تحصیل هستند، به روش نمونه گیری سیستماتیک، داده ها گردآوری گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمارهای توصیفی انجام و برای مقایسات زوجی، هریک از معیارها (روش های تدریس موثر) و سپس گزینه ها (متوسطه اول و دوم) دوبه دو باهم مقایسه گردیدند. نتایج نهایی بر اساس تحلیل سلسله مراتبی اهمیت هر یک از روش های تدریس موثر در آموزش جغرافیا حاکی از اولویت تدریس گردشگری با 51 درصد، تدریس فناوری محور با 26 درصد، روش اکتشافی با 16 درصد و سخنرانی با 7 درصد بوده است. ترتیب اولویت روش های تدریس در آموزش جغرافیا بر اساس مقطع متوسطه اول و دوم تقریبا یکسان بوده است، بگونه ای که در متوسطه اول و دوم بازدید میدانی و گردشگری بهترین راهبرد برای یادگیری آموزش جغرافیا محسوب می شود.
تبیین آسیب های حوزه تربیت دینی مدارس و ارائه راهبردها و راهکارهای مناسب
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف شناخت و معرفی آسیب های حوزه تربیت دینی مدارس و ارائه راهبردها و راهکارهای مناسب از دیدگاه صاحب نظران حوزه علوم تربیتی انجام شده است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و با استفاده از مصاحبه انجام شده است. با توجه به روش پژوهش، جامعه پژوهش شامل ده نفر از صاحب نظران حوزه علوم دینی و علوم تربیتی بود و در مصاحبه با این ده نفر، اشباع نظری داده ها بدست آمد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مشخص نبودن ساحت های تربیت دینی، اشتباه گرفتن اطلاعات دینی به جای تربیت دینی، تضاد میان خانواده و مدرسه در امور دینی، مهم ترین آسیب ها در بحث تربیت دینی هستند. همچنین متناسب سازی آموزش های دینی با نیازهای روحی و روانی متربیان و قابل فهم و درک برای آنها، ترویج رویکرد عقل ورزی، توجه به تفاوت های فردی در برنامه ریزی تربیت دینی و...، می تواند زمینه برون رفت از آسیب ها را فراهم کند.
تربیت سیاسی در حوزه آموزش و پرورش از دیدگاه امامین انقلاب اسلامی
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی واژه تربیت سیاسی به عنوان کنش گفتاری- هرمنوتیکی در اندیشه امام خمینی و آیت الله خامنه ای در حوزه آموزش و پرورش با تأکید بر نقش معلم بود. بدون شک کنش گفتاری با هدف تغییر در عرصه عمل، ایراد می شود و زمینه ها و شرایط متفاوت در جهت گیری واژگان تأثیرگذار هستند. روش پژوهش، نظریه کنش گفتاری و به تبع آن هرمنوتیک اسکینر (1978) است که درپی نظریات جان سرل (1969)، ویتگنشتاین (1994) و جان آستین (1975) آمده است و بر کشف نیت مؤلف تأکید خاصی دارد. معنای متن در این پژوهش، مفهوم عام آن شامل کتاب، رساله، سخنرانی، نماد و... است. پژوهش حاضر از یک طرف می تواند ابعاد و جنبه های مختلف تربیت سیاسی را برای دانش آموزان و دانشجو- معلمان روشن سازد و از سوی دیگر به متولیان نظام آموزشی در برنامه ریزی های آموزشی- پرورشی کشور کمک نماید. یافته ها نشان داد که کنش گفتاری امام خمینی در مفهوم تربیت سیاسی، با توجه به شرایط روز و مبانی دینی اسلامی اتخاذ گردید و واژگان همراه با آن یعنی مبارزه، علم با معنویت، توحیدمحوری، مؤمن و متدین، انقلابی بودن، و استقلال ارائه شدند. در کلام مقام معظم رهبری نیز تربیت سیاسی با مقوله های کلان گام دوم انقلاب، تمدن نوین اسلامی، دولت اسلامی، نیروهای مؤمن و انقلابی، مدیریت جهادی، فرهنگ و سیاست، علم و اخلاق پیونده خورده است و به نوعی مسیر انقلاب را در این حوزه مشخص می کند.
واکاوی دلایل، فرصت ها و چالش های تمرکززدایی در برنامه درسی: مطالعه کیفی
حوزه های تخصصی:
در برخی از کشور ها از جمله ایران نظام آموزشی و برنامه درسی متمرکز است. طی سالیان اخیر تمرکززدایی در نظام آموزشی ایران نیز مانند سایر کشورها مورد توجه مسئولان و برنامه ریزان قرار گرفته است و تمایل زیادی به سمت عدم تمرکز ایجاد شده است. در پژوهش حاضر به واکاوی دلایل، فرصت ها و چالش های تمرکززدایی در برنامه درسی پرداخته شد.با توجه به ماهیت پژوهش از روش کیفی از نوع پدیدارشناسی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه کارشناسان برنامه ریزی درسی بود. نمونه گیری هدفمند از نوع معیار استفاده شد، که با مصاحبه عمیق 7 کارشناس صاحب نظر در حوزه برنامه ریزی درسی، داده های اخذشده به اشباع رسید. داده های حاصل از ادراک و تجارب زیسته کارشناسان به روش تحلیل کلایزی در سه سطح کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد بررسی قرار گرفتند و از نرم افزار مکس کیودا 11 به عنوان ابزار تحلیل داده ها استفاده شد.یافته های حاصل از پژوهش که حاصل ادراک و تجارب زیسته کارشناسان برنامه ریزی درسی در حوزه تمرکززدایی بود در 3 مضمون اصلی"دلایل و ضرورت های تمرکز زدایی"، "فرصت ها و پیامدهای تمرکززدایی"، "چالش ها و مشکلات تمرکززدایی" دسته بندی شد.تجارب کارشناسان نشان می دهد تمرکز زدایی در نظام آموزشی به دلیل نارکارآمدی سیستم متمرکز بسیار ضروری است اما در این میان اقدامات ستادی در راستای امر تمرکز زدایی بسیار سریع است و موجب آسیب بیشتر می شود و همچنین جهت تمرکز زدایی هنوز نیروی انسانی آموزش و پرورش صلاحیت کافی ندارند و می بایست زیرساخت های سیستمی و تغییر باور ها در این حوزه صورت گیرد.
مدل رهبری دین مدار برای مدارس متوسطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عوامل بسیاری بر ارتقای کیفیت نظام آموزشی و بهبود فرایند یاددهی و یادگیری تأثیر دارد، از جمله رهبری آموزشی که جریان تعلیم و تربیت را تسهیل و تسریع می نماید. در این میان، رویکرد دینی رهبران آموزشی و بهره گیری از معارف اسلامی در مدیریت مدرسه می تواند نقش ممتاز و برجسته آنان را دوچندان نماید. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدل رهبری دین مدار برای مدارس متوسطه ایران بوده است. این پژوهش از لحاظ هدف، توسعه ای بوده و رویکردی کیفی داشته است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه با 15 نفر از خبرگان، جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها و طراحی مدل با استفاده از روش داده بنیاد و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت. متغیرهای علّی پژوهش در سه بخش عوامل فردی، سازمانی و حاکمیتی مشخص شدند. همچنین عوامل سازمانی، شامل مهارت های رهبران اثربخش و ویژگی های رهبران اثربخش به عنوان متغیرهای زمینه ای شناسایی شدند و ماهیت تعلیم و تربیت، عوامل حقوقی قانونی، عوامل تکنولوژیکی، عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی، عوامل محیطی و عوامل اجتماعی فرهنگی نیز به عنوان متغیرهای مداخله گر تعیین گردید و راهبردهای رهبری دین مدار در دو بخش راهبردهای حاکمیتی و سازمانی تعریف شد. نتایج پژوهش نشان داد که رهبری دین مدار، پیامدهایی همچون افزایش اثربخشی در انجام مسؤولیت ها، به روزآوری مدارس، تکریم ذینفعان، کمک به پیشرفت همه جانبه افراد و مدیریت اثربخش روابط با افراد را به همراه خواهد داشت.
استراتژی های تمرکززدایی در نظام آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اندیشه های نوین تربیتی دوره ۱۹ تابستان ۱۴۰۲شماره ۲
165 - 184
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش، شناسایی و تدوین استراتژی های تسهیل کننده تمرکززدایی در نظام آموزش و پرورش ایران است. این پژوهش کیفی با رویکرد داده بنیاد اجرا شده است. داده های اولیه از طریق مصاحبه نیمه سازمان یافته گرد آوری و با ابزار “SWOT”، تجزیه و تحلیل شده است. جامعه پژوهش شامل صاحب نظران و مدیران عالی آموزش و پرورش بوده، که 25 نفر با روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند. در کدگذاری اولیه شانزده عامل داخلی و هجده عامل بیرونی تعیین شد. نتایج جهت تأیید اعتبار و ضریب دهی برای مشارکت کنندگان ارسال شد. ضرایب وزنی نهایی در هر دو حوزه داخلی و خارجی نشان داده که شرایط و استراتژی های کنونی آموزش و پرورش اثربخشی لازم برای بهبود و کاهش نقاط ضعف و تهدیدها و به ره برداری از قوت ها و فرصت ها را ندارد. با تشکیل ماتریس “SWOT”، استراتژی های؛ "هدایت اعتبارات پژوهشی برای طراحی نقشه جامع استانی و منطقه ای"، "توسعه انجمن های علمی"، "کاهش دغدغه های حاکمیت در حفظ وحدت"، "توسعه تدریجی اختیارات شوراها"، "توسعه و استمرار ارتباط با مجلس و مدیران سیاسی"، "شناسایی قابلیت ها، نیازها و محدودیت های مناطق"، "تقویت برنامه های درسی و آموزش های متناسب با بوم"، "توانمندسازی نیروی انسانی"، "تعدیل واحدهای ستادی"، "جلب حمایت قوای سه گانه"، "توسعه تدریجی اختیارات استانی"، "توسعه مدارس وابسته" و "شناسایی و جذب منابع بالقوه" ارائه شده است