مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
حجاب اسلامی
حوزه های تخصصی:
یکی از ارزش های مقدس دین مبین اسلام که در عصرهای مختلف به صورت های گوناگون مورد تهاجم قرار گرفته و سعی شده تا به صورت کمرنگ در آید،مبحث پوشش بانوان مسلمان است. پذیرش این نکته مهم است که محیط علمی،پوشش متناسبی را می طلبد.بر اساس پژوهشی اغلب دانشگاههای جهان دارای ضوابط خاص و ویژه پوشش متناسب با محیط آموزشی می باشند.علت و ضرورت ضوابط مندی این محیط نه تنها بر باورمندی بر اصول ارزشی که حاکی از جهان بینی آنهاست می باشد،بلکه اکثریت آنها بر اساس نوع ضرورت های محیطی و ایمنی و آرامش روحی روانی متناسب با پیشرفت کار پایبندی به ضوابط خاص پوشش را الزام می دارند و چگونگی وضعیت ظاهری را برخاسته از شان محیط علم و فرهنگ خاص محیط آموزشی می دانند.بر این اساس در این نوشتار سعی شد به راهکارهای ترویج پوشش اسلامی در بین دختران دانشجو پرداخته شود.در این مقاله هر چند از روش کتابخانه ای استفاده گردید، اما سعی شد از تحقیقات میدانی بعمل آمده در این خصوص و مستند قرار دادن آنها بهره جسته شود.در پژوهش حاضر در ابتدا پس از مفهوم شناسی،به بررسی وضعیت پوشش دختران در دانشگاه و آسیب شناسی وضعیت موجود پرداخته شد و برخی از مهمترین علل کم توجهی یا بی توجهی آنان به مقوله ی حجاب در چهار دسته سلسله عوامل فرهنگی و اعتقادی،بیولوژیکی و روانی،اجتماعی و سیاسی بیان گردید و در همین راستا به ارائه راهکارهایی در جهت ترویج پوشش اسلامی پرداخته شد. این راهکارها به دو قسمت بیرونی و درونی تقسیم شده و برای هر یک اقسامی ذکر گردیده است.
واژه شناسی عفاف و حجاب(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
عفاف به عنوان یک فرهنگ، روش و منش مسلمانان را تبین می کند و به آنها چگونه بودن و چگونه زیستن را آموزش می دهد.
هر جامعه دارای فرهنگ معین و با اهدافی از پیش تعریف شده می باشد. فرهنگی که قرآن به جوامع اسلامی عرضه می کند. فرهنگ عفاف است که هدف آن امنیت جنسی زن و مرد و رسیدن به کمال مطلوب می باشد، بخش عظیمی از این فرهنگ با شکوه را حجاب تشکیل می دهد.
به عبارت دیگر این دو، جدایی ناپذیرند و بدون یکدیگر معنای حقیقی و اصیل خود را از دست می دهند، حجاببدون عفاف خود نوعی برهنگی فرهنگی در جهت گسترش فساد می باشد.
در این نوشتار، نگارنده به تعریف مفاهیم مربوط به حجاب و عفاف، پرداخته و در پایان رابطه منطقی این دو را از منظر قرآن به بحث گرفته است .
الزامات فقهی حاکمیت و مردم در اعمال حجاب اسلامی
حوزه های تخصصی:
شکی نیست که سلامت و تعادل جامعه در رشد فکری، عملی، تکنیکی، سیاسی و اخلاقی آن تاثیر بسزایی دارد. جوانان با روان آرام و سالم می توانند بیندیشند، بخوانند و رشد کنند. اگر جامعه مبتلا به ناامنی و انحراف و اضطراب باشد و دغدغه های روحی به جای روان سالم بر جوانان حاکم گردد، دیگر از نسل جوان انتظار درست اندیشیدن و پیش برد علمی نباید داشت. بنابراین، هر عاملی که ثبات و امنیت بیاورد و به سلامت و تعادل جامعه کمک کند، می تواند در رشد فکری، عملی و اخلاقی جامعه سهیم باشد و بی شک حجاب اسلامی یکی از این عوامل تاثیرگذار در سلامت و سعادت و رشد فکری و علمی جامعه است. بر این اساس فقه اسلامی بر اعمال حجاب تاکید می ورزد و این نوشتار اثبات می کند که حجاب اسلامی یک مسئله شخصی، و از مسایل فرعی کم رنگ در زندگی اجتماعی نیست، بلکه از مسایل مهم فقهی، اساسی و بنیادی جامعه اسلامی است که در به کارگیری آن، دولت و ملت را به یاری می طلبد و اعمال آن را به پنج دلیل بر دولت و ملت واجب و لازم می شمرد.
بازتولید الگوهای حجاب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
موضوع اصلی این پژوهش معطوف به بررسی و تجزیه و تحلیل ابعاد و ویژگی های مرتبط با فرآیند جامعه پذیری حجاب و پوشش اسلامی بود. در این پژوهش، با استفاده از مدل نظری عناصر چهارگانه فرآیند جامعه پذیری میچنر و همکاران (1990) و سایر صاحب نظران معاصر تئوری جامعه پذیری (اونس و داویس، 2000؛ تایلور، 2003)، فرآیند جامعه پذیری حجاب از طریق سیستم آموزشی تجزیه و تحلیل شد. بر همین اساس، مهم ترین الگوها و ویژگی های مرتبط با چگونگی بازنمایی حجاب و پوشش زنان در متون آموزشی مدارس ایران بر پایه روش تحلیل محتوا بررسی شد. مطابق نتایج این پژوهش، اگرچه الگوهای کمابیش عمومی در زمینه چگونگی بازنمایی حجاب و پوشش زنان از طریق سیستم آموزشی وجود دارد، اما تجزیه و تحلیل های تفصیلی این پژوهش نشان می دهد که این الگوهای کلی به طور معناداری تابعی از دوره های تحصیلی و عنوان متون درسی است.
نقد ممنوعیت پوشش مذهبی به عنوان حقوق بشر در فرانسه
حوزه های تخصصی:
تصویب قانون منع استفاده از نشانه های مذهبی در اماکن عمومی در 15 مارس 2004م. در کشور فرانسه حرکتی است که زمینه تصویب قوانین مشابه خویش را در سایر کشورهای اروپایی فراهم نمود. سوال مطرح در این نوشتار آن است که آیا امکان جمع این تقنین با سایر قوانین و اصول حاکم بر نظام سیاسی فرانسه وجود دارد؟ به نظر می رسد پاسخ به این سوال از سه جهت منفی است که از تحلیل انتقادی گزاره های ذیل به دست می آید. جهت اول، بررسی نسبت این قانون با قوانین داخلی فرانسه همچون اعلامیه حقوق بشر و شهروند 26 اوت 1789 و قانون اساسی مصوب 1946 و 1958م. این کشور از یک سو و مقررات تعهدآور بین المللی فرانسه از سوی دیگر است که در برخی از آنها همچون اعلامیه حقوق بشر 1948م.، فرانسه جزء کشورهای موثر بوده است. جهت دوم، اصول بنیادین نظام سیاسی فرانسه یعنی دموکراسی و لائیسیته است که آموزه ها و عناصر اصلی آن مثل آزادی عقیده و عدم تاثیر آن در مواضع سیاسی و اجتماعی، به راحتی قابل جمع با این قانون نیست و منهیات مندرج در این قانون با اصول پیش گفته در تنافی می باشد. جهت سوم، حقوق بشر به معنای عام و فراتر از قوانین و مقررات است که با این قانون مورد محدودیت قرار گرفته است و در مجموع به نظر می رسد ریشه این قانون و رفتارهای مشابه آن چیزی جز پدیده موسوم به اسلام هراسی نیست.
نقش برنامه های تلویزیونی در نهادینه سازی پوشش و حجاب اسلامی دانشجویان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این تحقیق نقش برنامه های تلویزیونی در نهادینه سازی پوشش و حجاب اسلامی دانشجویان است. تحقیق از نوع کار بردی و روش آن پیمایشی یا توصیفی است این تحقیق نسبتاً سطح وسیعی را پوشش می دهد.جامعه آماری همه دانشجویان زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال است که باتوجه به تعداد وسیع نمونه آماری 385 نفر انتخاب شد. بر اساس مدل مفهومی متغیر مستقل (برنامه های تلویزیون) دارای مولفه های سریال ها، برنامه های آموزشی و متغیر وابسته (نهادینه سازی پوشش وحجاب اسلامی) دارای مولفه های نظام آموزش و پرورش، نظام تربیتی اسلام و عقاید مذهبی است. یافته های تحقیق پس از جمع آوری اطلاعات و آزمون فرضیه های فرعی با استفاده از آزمون کای اسکوئر با توجه به فراوانی مشاهده شده و مورد انتظار وسطح معنا داری، حاکی ازآن است که سریال های تلویزیونی و برنامه های آموزشی بر نهادینه سازی پوشش وحجاب اسلامی دانشجویان موثرهستند. فراوانی مورد مشاهده دیدگاه نمونه موردبررسی نشان می دهد ارتباط زیادی بین سریال های تلویزیون و نهادینه سازی پوشش و حجاب اسلامی دانشجویان و ارتباط نسبتاً ضعیفی بین برنامه های آموزشی تلویزیون و نهادینه سازی حجاب وپوشش اسلامی دانشجویان وجود دارد. در نهایت آزمون فرضیه اصلی نشان داد که برنامه های تلویزیونی بر نهادینه سازی پوشش وحجاب اسلامی دانشجویان موثرهستند و ارتباط نسبتاً ضعیفی بین نقش برنامه های تلویزیون و نهادینه سازی پوشش و حجاب اسلامی دانشجویان وجود دارد.
لزوم طرح شبهات رایج مستشرقان و منتقدان حجاب اسلامی در فضای مجازی و کیفیت پاسخگویی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
pure life, Volume ۶, Issue ۲۰, Winter ۲۰۲۰
109 - 133
حوزه های تخصصی:
مستشرقان که از آن ها به کاوش گران شرق نیز تعبیر می شود، امروزه به نوعی منتقد احکام اسلامی شده اند و حتی پا را فراتر نهاده و دین اسلام را ضد حقوق بشر دانسته و در صدد ارائه دلایل علمی در رد و نقد آن می باشند که از جمله این مسائل، مسئله حجاب است. نقد مستشرقان به مسئله حجاب، مضر بودن پوشش ظاهری برای زن و به خطر افتادن سلامت جسمی و روحی او و نیز ضایع شدن حق زن برای حضور در اجتماع است؛ مواردی که در این پژوهش- ناظر به فضای مجازی- تلاش شد به بررسی آن ها پرداخته شود؛ هم چنین تلاش شد بررسی محتویات پژوهش با استفاده از سایر پژوهش های علمی و نظریه های کارگاهی باشد و بر این اساس، به شبهاتی که مستشرقان برای از بین بردن جایگاه عفت و حجاب پرداخته اند، اشاره شده است.
بررسی عوامل مرتبط با گرایش دختران و زنان 45-9 ساله شهر همدان نسبت به حجاب در سال 1394
حوزه های تخصصی:
هدف اصلی این مطالعه استفاده از تئوری رفتار برنامه ریزی شده آجزن، جهت شناسایی عوامل مرتبط با گرایش دختران و زنان9-45ساله شهر همدان نسبت به حجاب می باشد. این مطالعه از نوع کاربردی با روش توصیفی - پیمایشی در سال 94 بر روی 900 نفر از دختران و زنان 45-9 ساله شهر همدان انجام گرفت. آزمودنی ها با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند و با تکمیل پرسشنامه محقق ساخته در این پژوهش شرکت کردند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و با کمک آزمون های آماری توصیفی و تحلیلی تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که میانگین نمره سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده شامل نگرش، هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده با میانگین نمره رفتار ارتباط آماری معنی دار داشت. نگرش نسبت به حجاب و قصد رفتاری دو پیش گویی کننده مهم رفتار حجاب بودند. سازه های نگرش و هنجارهای انتزاعی با تأثیر مثبت و کنترل رفتاری درک شده با تأثیر معکوس بر روی قصد رفتاری برای انجام رفتار حجاب بسیار حائز اهمیت می باشد.
جایگاه زنان در انقلاب اسلامی وتاثیر آن بر بیداری اسلامی با رویکر تمدن سازی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات بیداری اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷
257 - 280
حوزه های تخصصی:
از نظر تاریخ زن قبل از اسلام در محرومیت فراوان بوده و از جایگاه مناسب اجتماعى برخوردار نبوده است؛ چرا که نگاه به زن، نگاه ابزارى و کالائى بوده یعنى زن در ردیف یکى از کالاهایى بوده است که در اختیار مردان بوده، تا لذت بیشترى از زندگى ببرند ولی اسلام با نداى آسمانى خود تحول بزرگى در زن ایجاد نمود. سو ال ؛ جایگاه زنان درانقلاب اسلامی وتاثیر آن بر بیداری اسلامی با رویکرد تمدنی چگونه هست؟(سوال اصلی) درجواب باید گفت ؛ نسبت به زنان سه رویکرد وجود دارد. درعصر بیداری اسلامی ، ما شاهده آنیم که نگاه زن از حالت رویکرد منفعلانه ومدرن سازی غربی به رویکرد تمدن سازی براساس ارزشهای اسلامی تبدیل شده است.( فرضیه) وحاصل آن ،حرکت زن به سوی کمال را سرعت بخشید و زن مسلمان متحول وهمین امرباعث تاثیرات مهمی دربیداری اسلامی زنان مسلمان شده است .لذا، جهان دریافته که زن مسلمان خانه نشین و منفعل نیست وبا استقبال از حجاب اسلامى آنرا به نماد مخالفت با دولت ها، اعلام کرده وتلاش نمودنده اعلام کند که اولا؛ پوشش اسلامى به عنوان اظهار وجود فردى یا مذهبى به کار مى رود. ثانیا ؛ توجه به حجاب، پاسخى به جنبش فمینیسم است ودلیل تشرف به دین اسلام است .
بررسی رابطه باورهای دینی و استفاده از شبکه های اجتماعی بر التزام به حجاب اسلامی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه باورهای دینی و وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی با میزان رعایت و تعهد به حجاب اسلامی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی صورت پذیرفت. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان کارشناسی در رشته های مختلف دانشگاه محقق اردبیلی شهرستان اردبیل در سال تحصیل 1398 بودند. به این منظور 430 دانشجو (307 دختر و 123 پسر) در رشته های مختلف به صورت نمونه گیری خوشه ای طبقه ای و تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه باورهای دینی گلارک و استارک، پرسشنامه میزان رعایت حجاب اسلامی و پرسشنامه وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی محقق ساخته پاسخ دادند؛ در این تحقیق برای تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های تحقیق بیانگر این هستند که اثر مستقیم بُعد اعتقادی، بُعد عاطفی، بُعد پیامدی، بُعد مناسکی بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان معنی دار می باشد، همچنین اثر مستقیم وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان تاثیر دارد. شایان ذکر است که ابعاد دینداری دانشجویان و وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در تحلیل داده ها دارای همپوشانی هستند. به عبارت دیگر ابعاد دینداری و وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در صورت در کنار هم بودن می توانند تأثیر معنی داری بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان داشته باشند. البته تأثیر ابعاد دینداری بر وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی منفی و معکوس می باشند.
پیش بینی پذیری پایبندی به حجاب اسلامی براساس اعتقادات مذهبی و استفاده از فضای مجازی (مطالعه موردی: دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهر ماکو)(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و علوم اجتماعی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲۷
183 - 197
حوزه های تخصصی:
زمینه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش بینی پایبندی به حجاب اسلامی براساس اعتقادات مذهبی و استفاده از فضای مجازی دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهرستان ماکو صورت پذیرفت. روش شناسی : روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت، توصیفی−همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، دانش آموزان دختر مقطع دبیرستان شهرستان ماکو در سال تحصیلی 1399−1400 بودند. از میان آنها 150 دانش آموز به صورت نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه میزان رعایت حجاب اسلامی، پرسش نامه باورهای دینی گلارک و استارک و پرسش نامه وابستگی به استفاده از شبکه های اجتماعی استفاده شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد. یافته ها: نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که رعایت حجاب اسلامی با نمره کل اعتقادات مذهبی و مؤلفه های اعتقادی، عاطفی و مناسکی ارتباط مثبت و معنادار و با وابستگی به شبکه های اجتماعی ارتباط منفی و معنادار دارد (01/0> p). همچنین نتایج ضریب رگرسیون نیز نشان داد که 50/0 درصد از کل واریانس رعایت حجاب اسلامی به وسیله اعتقادات مذهبی و وابستگی به شبکه های اجتماعی تبیین می شود. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت که رابطه مستقیمی بین میزان دینداری و پایبندی به ارزش های اصیل اسلامی مانند حجاب وجود دارد و از طرف دیگر استفاده از فضای مجازی اگر بدون سواد رسانه ای باشد، می تواند آثار منفی از جمله کم رنگ شدن حجاب در دانش آموزان، داشته باشد.
نقش و جایگاه زنان در اسلام هراسی با رویکردی به دیدگاه امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادبیات تطبیقی سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۵۳
411 - 434
حوزه های تخصصی:
اسلام هراسی پدیده ای است که در زمینه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در جریان است و اکنون زنان به عنوان ابزاری در جهت گسترش امواج اسلام هراسی توسط قدرت های غربی به کار گرفته می شوند چراکه مسأله زن، از مسائل بسیار مهم و از اساسی ترین و راهبردی ترین مسائل فکری هر جامعه است. این مسأله از دیرباز، در جوامع، در بین متفکرین و در اخلاق و عادات گوناگون ملت ها وجود داشته است. موج گسترده و سنگین تبلیغات رسانه ای همواره بر این مبنا بوده که زنان مسلمان زیر شدیدترین فشارها قرار دارند و از هیچ یک از آزادی های قانونی و شرعی خود برخوردار نیستند و در مقابل زنان غیر مسلمان با برخورداری از عدالت جنسیتی و تمامی آزادی ها و حقوق برابر با مردان به سرعت در حال طی کردن مسیرهای پیشرفت و ترقی هستند. در این پژوهش سعی بر این است که ابتدا تعریفی جامع از اسلام هراسی ارائه شود و پس از آن به ترتیب حقوق زنان مسلمان، رفتارهای تبعیض آمیز علیه زنان و بازتاب زنان مسلمان در سینمای هالیوود بررسی و در انتها راهکارهای قرآنی جهت مقابله با این پدیده و تخفیف آثار آن بیان شود.
بررسی نقش رسانه ملی در فرهنگ سازی حجاب در میان دختران دانش آموز (مورد مطالعه، منطقه 3 آموزش و پرورش)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
مدیریت فرهنگی سال دوم بهار ۱۳۸۷ پیش شماره ۲
37 - 58
حوزه های تخصصی:
این مقاله در راستای تبیین نقش تلویزیون در فرهنگ سازی حجاب در میان دختران دانش آموز، نخست به تعریف حجاب، فلسفه و کارکردهای آن پرداخته، سپس نظام آموزش و پرورش و اهداف آن را تشریح می نماید. در ادامه، به جایگاه و ویژگی های نظام تربیتی در اسلام اشاره نموده و نهایتاً نقش و اهمیت رسان ههای جمعی و کارکرد آنها را توصیف م ینماید. با توجه به اینکه تلویزیون نقشی به سزا در فرآیند اجتماعی کردن افراد برعهده دارد، در این مقاله، ابتدا به بررسی ویژگی ها و تأثیرات ویژه تلویزیون در فرهن گسازی حجاب پرداخته، سپس ضمن معرفی پژوهش انجام گرفته به اهداف، سؤالات و چگونگی مراحل انجام آن و در خاتمه به تجزیه و تحلیل داده های حاصله اشاره می گردد
حجاب اسلامی در روابط بین الملل و نقش آن در تقویت قدرت نرم گفتمان اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
اسلام و علوم اجتماعی سال ۱۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۰
187 - 209
حوزه های تخصصی:
نظر به اهمیت مسئله حجاب اسلامی و نقش سیاسی−اجتماعی آن در جوامع و سطوح مختلف کنش اجتماعی در عرصه بین الملل، این موضوع یکی از اولویت های مطالعاتی حوزه سیاست بین الملل می باشد و هرگونه بحث درباره آن با مسائل سیاسی و بین المللی پیوند خورده است. ازسوی دیگر، شناخت نقش جهانی گفتمان اسلامی به طور عمیقی به بررسی ماهیت و کارکرد حجاب اسلامی به عنوان یکی از مؤلفه های قدرت ساز گفتمان اسلامی در حوزه قدرت نرم بستگی دارد. حجاب به عنوان عنصری فرهنگی و جلوه یافته از اصول و گفتمان اسلامی با ماهیت نرم توانسته است نقش ویژه ای در قالب چهره های قدرت ایفا نماید و تهدیدی برای گفتمان لیبرال غرب باشد. ازاین رو این سؤال مطرح است که حجاب اسلامی چگونه موجب تقویت قدرت نرم گفتمان اسلامی در سیاست بین الملل شده است؟ این پژوهش با نگرش سازه انگار انه و با بهره گیری از روش کیفی و به شیوه اسنادی به تبیین این ایده می پردازد که حجاب اسلامی به مثابه رسانه ارتباطی از طریق هویت سازی و بسط نظام گفتمانی در برابر گفتمان های رقیب، موجب تقویت قدرت نرم گفتمان اسلامی شده است. مهم ترین دستاورد این پژوهش تبیین نقش حجاب با توجه به ماهیت رسانه ای آن در پیشبرد اهداف قدرت نرم گفتمان اسلامی است.