آموزش و پرورش

«تربیت جنسی» یکی از پیچیده ترین و مهم ترین ابعاد تعلیم و تربیت و از موضوعات مهم حوزه اجتماعی است که در چگونگی شکل گیری شخصیت انسان نقش بسزایی داشته و بر افکار، عواطف و رفتارهای وی تأثیرگذار است. نظر به اینکه تحلیل مباحث نظری و خط مشی های عملی حوزه تربیت جنسی می تواند زمینه ساز روشنگری و تنویر اذهان محققان و متولیان امر تربیت شود، در پژوهش حاضر که با هدف بررسی انتقادی خط مشی های نظام آموزش و پرورش ایران در تربیت جنسی نوجوانان با رویکرد اجتماعی انجام شد، پژوهشگر بر آن است ﺗﺎ ضمن بررسی تمامی اسناد و آئین نامه های بالادستی نظام آموزش و پرورش و با در نظرگرفتن نقاط مثبت، به نقد خط مشی ها و رویکردهای این سازمان در حوزه تربیت جنسی بپردازد. نتیجه اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن می دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺎس بررسی های انتقادی، خط مشی و رویکرد حاکم بر نگاه به تربیت جنسی در ﻧﻈﺎم آﻣﻮزش وﭘﺮورش اﻳﺮان «ﻣﻬﺎر میل جنسی» اﺳﺖ، که می توان از آن به «خط مشی ﻣﻬﺎر» تعبیر ﻛﺮد. از ویژگی ﻫﺎى اﻳﻦ خط مشی ﺗﻮﺟﻪ بیشتر ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎى سلبی و تحریمی تربیت جنسی است. جلوه گری اﻳﻦ خط مشی از واقعیت میل جنسی ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ اى اﺳﺖ ﻛﻪ بیش از آﻧﻜﻪ میل جنسی را فرصتی ﺑﺮاى زندگی فضیلت ﻣﻨﺪاﻧﻪ تلقی ﻧﻤﺎﻳﺪ، آن را ﺗﻬﺪﻳﺪى ﺑﺮاى زندگی ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪاﻧﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ می کند.

هدف این پژوهش کیفی، شناسایی مهم ترین چالش ها و فرصت های آموزش مجازی به کودکان 7 تا 11 ساله در مدارس، از منظر ارتباطات است. در این پژوهش، از روش مصاحبه عمیق استفاده شده است. داده ها با پرسشنامه نیمه ساختاریافته گردآوری و با تحلیل مضمون، تحلیل شدند. جامعه آماری، معلمان، متخصصان حوزه آموزش، کودک، روانشناسی و ارتباطات هستند که با روش نمونه گیری هدفمند، حداقل 12 عضو تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. پایایی و روایی تحقیق با کمک ضریب توافق کندال و کدگذاری مجدد، بررسی و تأیید شدند. براساس نتایج؛ بستر های ارتباط عاطفی، ارتباطات ادراکی، میزان ارسال و دریافت بازخورد بین معلم و دانش آموز، تعاملات دوسویه ارتباطی بین معلم و دانش آموز و همچنین بین دانش آموزان با یکدیگر، در آموزش مجازی نرم افزار شاد نسبت به آموزش حضوری کاهش پیدا کرده است. مهم ترین پیشنهادات لازم برای کاهش این چالش های ارتباطی در آموزش مجازی نرم افزار شاد در کشور، عبارت اند از: افزایش صمیمیت بین معلم و دانش آموز با بهره گیری از معلمین کارآمد، بهره گیری از روش های تخصصی و جدید آموزش مجازی، تلاش بیشتر معلمین برای گرفتن بازخوردهای کلامی و غیرکلامی لحظه ای از دانش آموزان در طول آموزش مجازی با نرم افزار شاد، استفاده از سبک ها و شیوه های نوین ارزشیابی و ارزیابی دانش آموزان و افزایش ارتباطات دوسویه بین معلم و دانش آموز به صورت حقیقی و مجازی. همچنین، ظرفیت کمک به برقراری عدالت آموزشی بیشتر در کشور با غلبه بر محدودیت های جغرافیایی و امکانات فیزیکی آموزشی در کشور و کمک به افزایش سواد رسانه ای و دیجیتالی دانش آموزان از مهم ترین نقاط مثبث آموزش مجازی در کشور است.

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ابعاد و مؤلفه های مدیریت مدرسه محور در مدارس متوسطه تهران است. روش پژوهش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر نوع داده آمیخته (کیفی-کمی) است، در بخش کیفی بر اساس نظریه داده بنیاد و در بخش کمی پیمایشی مقطعی بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل نخبگان دارای مدرک تحصیلی دکتری و عضو هیات علمی دانشگاه با سابقه حداقل 10 سال و دارای مدارک تحقیقاتی و شرکت در سمینارهای مورد نظر است. حجم نمونه 15 نفر خبره بود که با روش هدفمند و با توجه به اصل اشباع نظری انتخاب شده است. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه سازمان یافته است. جامعه آماری در بخش کمی شامل کلیه مدیران، معاونان و کارشناسان مناطق آموزش و پرورش شهر تهران می باشند که تعداد آن ها در سال تحصیلی 1400-1399 بنا بر آمار آموزش و پرورش 62218 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 382 نمونه معرف جامعه از مدیران، معاونان مناطق و معلمان آموزش و پرورش شهر تهران با استفاده از پرسشنامه اشتراوس و کوربین (2003) ارزیابی شدند. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری نظری (باز، محوری و انتخابی) استفاده شده است. یافته ها: نتایج بخش کیفی نشان داد پس از کدگذاری باز و محور مشخص شد که ابعاد و مقوله های مدرسه محوری شامل 1-بعد تصمیم گیری 2- بعد تمرکز زدایی 3- بعد کنترل و نظارت 4- ارزیابی عملکرد 5- بعد سلامت سازمانی 6- بعد درون سازمانی می باشند و با توجه به مبانی نظری و عملی، روابط بین مقوله های شناسایی ترسیم شده و مدل بومی مدرسه محوری نهایتاً در 6 محور اصلی و 26 مقوله فرعی ترسیم شده است؛ و نتایج بخش کمی بر اساس تحلیل های صورت گرفته و ارزیابی مشخص شد که این مدل از اعتبار لازم برخوردار است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که به کارگیری و عملیاتی کردن الگوی مذکور می تواند به ارتقای کیفی مدیریت آموزش و پرورش، کمک به سزایی کند.

زمینه و هدف: از میان کارکردهای مورد انتظار برای سیستم آموزشی، می توان اساسی ترین کارکرد آن را علاوه بر اجتماعی شدن فرد، انتقال دانش دانست که هدف اصلی آموزش و پرورش است؛ لکن نظام آموزشی کشور ایران، با نتایج ضعیف و غیرقابل قبولی در این حوزه روبروست (نتایج آزمون های بین المللی تیمز و پرلز). پژوهش حاضر با هدف ارائه الگویی برای چالش های نظام آموزش و پرورش در حوزه انتقال دانش انجام شد. روش پژوهش: این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا کیفی بود. جامعه آماری پژوهش معلمان، اولیاء دانش آموزان و کارشناسان و صاحب نظران حوزه آموزش و پرورش در سال 1400 بوده که به بررسی نظرات و ادراکات تجربه شده این عناصر انسانی کلیدی و مطلعین حوزه نظام آموزش و پرورش پرداخته شده است. نمونه طبق اصل اشباع نظری 23 نفر در نظر گرفته شد که با روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه های عمیق نیمه ساختارمند جمع آوری که روایی آن با کمک چهار فرد خبره و دو همکار پژوهشی تأیید و پایایی آن با روش ضریب کاپای کوهن 63/0 به دست آمد. داده ها با روش تحلیل مضمون شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی در نرم افزار MAXQDA20 تحلیل شدند. یافته ها: چالش های مربوط به درون فرآیند انتقال دانش (در درون سیستم آموزش و پرورش) حول محور سه رکن اصلی این فرآیند یعنی معلم، دانش آموز و بستر بودند، که مجموعاً تعداد 12 مؤلفه شناسایی و استخراج شده است؛ که عبارت بود از: مشکلات روحی و رفتاری معلم، ضعف مهارت معلم در آموزش به دانش آموزان، ضعف شناختی، مهارتی و عملکردی معلم، مسائل روحی و روانی دانش آموز، فضای نامناسب آموزشی، عدم وجود امکانات آزمایشگاهی و تجهیزات آموزشی، مشکلات محتوای آموزشی، مشکلات ریشه دار در مقطع ابتدایی (به عنوان بستر و پایه آموزش)، ضعف آموزش ضمن خدمت معلمان، عدم اهمیت سیستم آموزش به خلاقیت، ضعف آموزش پیش از خدمت معلمان، ضعف نظام ارزشیابی معلمان. عوامل مؤثر بر ناکارآمدی نیز در بستر ساختاری آموزش و پرورش پنج مؤلفه اخیر و در بستر محیطی خارج از سیستم با دو عامل مشکلات حقوقی و معیشتی معلمان و پایین بودن منزلت اجتماعی معلم شناسایی شد. نتیجه گیری: این پژوهش که با دیدگاهی جامعه شناسانه، مسئله ناکارآمدی را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است، به سلسله عواملی دست یافته که نهایتاً منجر به ناکارآمدی در حوزه انتقال دانش می شود که در این میان کلیه عوامل درون سیستمی متأثر از محیط بیرونی سیستم آموزش و پرورش بوده و ضرورت توجه به ساختارهای کلان جامعه و سایر خرده سیستم های مؤثر بر این نظام (سیاست و اقتصاد) را جهت رفع مسئله ناکارآمدی انتقال دانش، بیش از پیش نشان می دهد.

آموزش وپرورش یک نهاد اجتماعی است که نقش اساسی در اداره امور جامعه دارد. تداوم بالندگی و بقای آن را با ارتقاء سرمایه فکری و حرکت به سمت نوآوری می توان تضمین کرد. در این راستا هدف پژوهش حاضر، دستیابی به وضعیت موجود هر یک از دو متغیر سرمایه فکری و نوآوری سازمانی و همچنین ارتباط بین این دو متغیر در آموزش وپرورش بود. برای انجام تحقیق از رویکرد کمی در قالب استراتژی پیمایشی- تحلیلی استفاده شد. جامعه موردمطالعه را کلیه مدیران و کارشناسان اداری اداره کل آموزش وپرورش خراسان رضوی و نواحی هفتگانه شهر مشهد تشکیل داد و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 282 نفر تعیین شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه در قالب مقیاس پنج امتیازی طیف لیکرت استفاده شد و برای روایی از روش محتوا و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده به عمل آمد و مورد تأیید واقع شد. برای آزمون مدل نیز از مدل یابی معادلات ساختاری در قالب PLS استفاده شد. یافته ها نشان داد میانگین نمرات دو متغیر از متوسط به بالا بود و در ابعاد سرمایه فکری، سرمایه انسانی با میانگین رتبه ای 23/2 از بالاترین میانگین و در ابعاد نوآوری سازمانی، نوآوری فنی با میانگین رتبه ای 26/4 از بالاترین میانگین برخوردار بود. همچنین سرمایه فکری بر نوآوری سازمانی از تأثیر مثبت و معنادار برخوردار بود و در میان ابعاد سرمایه فکری سرمایه رابطه ای بیشترین اثر را بر نوآوری سازمانی دارد.

مقدمه و هدف : پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل کلیدی سیاست گذاری تربیتی در آموزش وپرورش با تأکید بر نهاد خانواده انجام شده است. روش شناسی پژوهش : پژوهش از نوع کیفی و به روش سنترپژوهی انجام شد. جامعه پژوهش، 90 مقاله و سند منتشر شده طی سال های 2000 تا 2020 در مورد سیاست گذاری تربیتی بود که از طریق جستجوی کلیدواژه های سیاست گذاری تربیتی و آموزشی، خانواده و تربیت، سیاست گذاری تربیتی و خانواده، تعامل خانواده و مدرسه در بانک های اطلاعاتی داخلی و خارجی معتبر نظیر پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، نورمگز، اریک، ساینس دایرکت به دست آمدند؛ پس از غربالگری منابع به صورت هدفمند 35 منبع به عنوان نمونه انتخاب شد. داده های پژوهش از تحلیل کیفی اسناد مورد مطالعه گرداوری شدند و با رویکرد کدگذاری اقدام به تحلیل آن ها شد. اعتبار داده ها به روش کثرت گرایی در پژوهشگر یا آزمون قابلیت اطمینان بین کدگذاران بدست آمد. یافته ها : یافته های پژوهش منجر به شناسایی 83 کد باز و 19 کد محوری شد که عبارتند از: عوامل علّی (بازآفرینی و بازمهندسی انجمن اولیا، بازتعریف نقش خانواده)، عوامل زمینه ای (ظرفیت سازی خانواده ها، تمرکززدایی، ساختار رسمی)، عوامل مداخله گر (عوامل سیاسی و فرهنگی و ضعف های نظام مدیریت کلان)، راهبردها (توجه به دیدگاه های متنوع، سازوکارهای ارتباطی، اقتداربخشی به خانواده) و پیامدها (بازگشت تربیت به متولی اصلی و افزایش اثربخشی سیاست های تربیتی). بحث و نتیجه گیری: با نگاهی کل نگر می توان گفت که بررسی و ملاحظه کلیه عوامل کلیدی و اثرگذار در سیاست گذاری تربیتی با تأکید بر خانواده، جهت جذب مشارکت حداکثری خانواده در فرایند تعلیم وتربیت ضروری است؛ لذا، مسوولان و تصمیم گیرندگان نظام آموزشی کشور باید سعی کنند برای عوامل شناسایی شده برنامه مدون و قابل اجرایی تدوین و با کمک کلیه ذی نفعان آموزش وپرورش خصوصاً خانواده، در راستای تحقق حداکثری آن گام بردارند.

فرهنگ یکی از مهمترین و تأثیرگزارترین بخش های زندگی بشر در طول تاریخ بوده است، به طوری که بدون فرهنگ حیات و هویت یک جامعه معنا ندارد. با اندکی تأمل در می یابیم که سبک زندگی، پیشرفت، قوانین و هنجارها، رفتار و تفکرات، عادات و... همگی ریشه در فرهنگ هر جامعه دارند. در واقع تمام ابعاد حیات یک جامعه اعم از سیاسی، اقتصادی، اجتماعی- ارتباطی، امنیتی، آموزش و خدمات تحت تأثیر فرهنگ آن جامعه قرار دارند. اما هر فرهنگ دارای ویژگیهای مثبت و یا منفی فراوانی است که در طول تاریخ در حوزه فرهنگ آن کشور رسوخ کرده و جزئی از آن شده اند. بدون شک در جامعه ای که اعضای آن با احساس مسئولیت، رفاه و پیشرفت جامعه را رفاه و پیشرفت خود می دانند و نسبت به همنوعان خود بی تفاوت نیستند و همواره در پی ارتقا و تعالی خود و جامعه متبوع خود هستند، می توان به پیشرفت مادی و معنوی آن جامعه امیدوار شد. اما بی توجهی و انفعال در برابر آسیب های موجود در پیکره فرهنگ، ضربات سنگینی بر پیشرفت، رفاه، انسجام و کیفیت زندگی شهروندان وارد می سازد. عدم تلاش برای شناخت و چاره اندیشی برای این آسیب ها موجب تداوم وضع نامطلوب و گسترش بی نظمی و عقب ماندگی یک جامعه خواهد شد.

امروزه نظام آموزش و پرورش بنا به ضرورت تغییرات اجتماعی یکی از سازمان های پیچیده و بزرگ اجتماعی در هر کشوری محسوب می شود. نیمه دوم قرن بیستم شاهد تغییراتی وسیع در مناسبات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطوح جهانی و بومی بوده است. این تغییرات، ابداع روش های نوآورانه و متنوع را در تمام بخش های آموزشی ایجاد کرده است. از طرفی، فناوری اطلاعات در آموزش، ابزاری است که بر پایه نظریه های مکتب روانشناسی شناختی تنظیم شده است. معلمان می توانند با استفاده از فناوری اطلاعات، فعالیت های آموزشی خود را بر اساس شیوه های یادگیری طراحی کنند و در جهت بهره گیری از شیوه های جدید آموزشی مانند آموزش مجازی، آموزش الکترونیکی، مدارس هوشمند و آموزش دیجیتالی گام بردارند. از اینرو در تحقیق حاضر، به لحاظ اهمیت نقش تحولات جهانی در آموزش و پرورش، به مباحث آموزش و پرورش در عصر جهانی شدن، تحولات جهانی در نظام تعلیم و تربیت، استفاده از روش ها و تکنولوژی های آموزشی پرداخته است. و در ادامه نقش فناوری اطلاعات و نوآوری را در آموزش مورد بررسی قرار می دهد.

آموزش هنر (تربیت هنری) به عنوان یکی از کارکردهای اساسی و مهم نظام آموزشی مطرح است. اهمیت این کارکرد از آنجا ناشی می شود که هنر و تربیت هنری در ایجاد و بارورسازی در زمینه هایی مانند نوآوری و خلاقیت، رشد مهارت های فکری و شناختی، پرورش و تعدیل عواطف و احساسات (تربیت عاطفی )، رشد اخلاقی و غیره تأثیر شگرف دارد. مولفه هایی چون: نبود کتاب درسی مخصوص هنر ، وقت کم درس هنر، شیوع کرونا و مجازی بودن دروس،همکاری نکردن والدین ، نداشتن تخصص و علاقه معلمان به درس هنر،عدم آشنایی معلمان با روش های مناسب تدریس، نبود معیار ارزشیابی مشخص، جایگاه ضعیف درس هنر در جامعه و واگذار شدن همه دروس به یک معلم سبب عدم تحقق اهداف برنامه درسی هنر شده است. پژوهش حاضر با هدف تحقق دادن اهداف برنامه درس هنر انجام شد. نمونه مورد پژوهش 30 نفر از دانش آموزان پسر پایه اول مدرسه جراحی زاده ساوه در سال تحصیلی 1401-1400 می باشد. پژوهشگران پس از جمع آوری اطلاعات با روش های مصاحبه و مشاهده و اطمینان از وجود مسئله، ضمن مطالعه منابع مختلف و همفکری و مشورت با اساتید سه راه حل را برای این موضوع در نظر گرفتند که شامل: آشنا کردن والدین با اهداف درس هنر، پیشنهاد مطالعه کتاب راهنمای معلم درس هنر در دوره ابتدایی به معلمان ، استفاده از یک روش تدریس جامع، متناسب با اهداف درس هنر همراه با ایجاد انگیزه بود. پس از تجزیه و تحلیل داده های بدست آمده مشخص شد راه حل های ارائه شده می تواند تا حدود زیادی در جهت تحقق اهداف برنامه درس هنر موثر باشد. .

به طور کلی جامعه شناسی آموزش و پرورش رشته جدیدی است که به بررسی رابطه میان آموزش و پرورش و جامعه می پردازد ومباحث این علم موجب گستردگی بینش و تعدیل رفتار میگردد. هدف نگارش مقاله حاضر بررسی دیدگاه های جامعه شناسان در خصوص موضوع جامعه شناسی و آموزش و پرورش است. مقاله حاضر از نوع توصیفی-کتابخانه ای است که به موضوعاتی همچون مفهوم جامعه شناسی و مفهوم آموزش و پرورش و رویکرد های مختلف جامعه شناسی آموزش و پرورش و قلمرو جامعه شناسی آموزش و پرورش پرداخته است. این مقاله که از نوع توصیفی -کتابخانه ای است به تبیین و تشریح جایگاه جامعه شناسی از دیدگاه جامعه شناسان کلاسیک پرداختیم.

هدف: پژوهش حاضر باهدف بررسی رابطه ی بین سواد اطلاعاتی و میزان خلاقیت دبیران دبیرستان های شهرستان خمینی شهر انجام شده است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی- همبستگی است. جامعه ی آماری مورد بررسی در این پژوهش شامل کلیه ی دبیران دبیرستان های دولتی و غیرانتفاعی شهرستان خمینی شهر بود که از میان آن ها 167 نفر از طریق روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب گردیدند. این پژوهش برای گردآوری داده ها از پرسش نامه ی محقق ساخته برای سنجش میزان سواد اطلاعاتی با 35 گویه و پرسش نامه ی خلاقیت رندسیپ با 50 گویه در مقیاس درجه بندی لیکرت استفاده نموده است. جهت تعیین پایایی پرسش نامه های این پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شد. اعتبار پرسش نامه سواد اطلاعاتی 85% و پرسش نامه خلاقیت 87% برآورد گردید. جهت تجزیه تحلیل های آماری داده های جمع آوری شده، از ضریب همبستگی، رگرسیون چندگانه و آزمون  t مستقل استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که بین سواد اطلاعاتی با میزان خلاقیت دبیران رابطه ی معنا دار(430/0:r)، هم چنین بین مؤلفه های سواد اطلاعاتی نیز با میزان خلاقیت رابطه ی معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش و وجود همبستگی مثبت بین سواد اطلاعاتی و میزان خلاقیت می توان نتیجه گرفت، هرچه دبیران سواد اطلاعاتی بالاتری داشته باشند، زمینه بروز خلاقیت در آن ها افزایش می یابد. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که میزان خلاقیت بیشترین رابطه را با توانایی دسترسی مؤثر به اطلاعات (402/0:r) و کمترین رابطه را با کاربرد هدفمند اطلاعات(237/0:r) داشته است.

هدف: این مقاله به تبیین ارتباط بین حوزه های مدیریت دانش و آموزش از طریق تشریح مؤلفه های بنیادین و ارکان مرتبط با حوزه های پیش گفته در بستر تبیین الگوهای مفهومی تأثیر گذار بین المللی اقدام می نماید. روش پژوهش: این مقاله توصیفی-تحلیلی با تکیه بر روش شناسی تحقیق سندی به بررسی پیشینه پژوهش در ارتباط بین تفکر مدیریت دانش و آموزش در کشور اقدام می نماید و در تشریح این ارتباط به تفسیر و تحلیل الگوهای  مفهومی بین المللی تاثیر گذار در تبیین این فرایند می پردازد. یافته ها: آگاهی به عنوان دو زیرساخت اصلی در مقوله یادگیری در امور آموزشی و ایجاد نظام های دانش بنیان در نظر گرفته می شوند. از دیدگاهی دیگر، دانش درونی و بیرونی و ارتباط بین آنها به عنوان مبنایی برای ریشه شناسی تاریخی کاربرد مدیریت دانش در حوزه آموزش تلقی می شود. ارتباط بین انواع دانش، منجر به شکل گیری دانش فردی، گروهی و سازمانی می شود. ارتباط نظام مند و درونی بین حوزه های آموزشی، خصوصا آموزش عالی و فرایند مدیریت دانش را می توان از طریق تبیین ارکان آموزش و چرخه مدیریت دانش، تحلیل کرد. در ریشه یابی این یافته ها، سه الگوی مفهومی معتبر بین المللی، شامل ماتریس تحلیل فرایند دانش و دانایی و تاثیر آن بر یادگیری، مدل مفهومی SECI  در فرایند شکل گیری انواع دانش و مدل تحلیلی چارچوب مدیریت دانش در موسسات آموزش عالی مورد تفسیر قرار گرفته اند. نتیجه گیری : فرایند مناسب سازی و تبادل دانش به عنوان ارکان اصلی مدیریت دانش با اهداف امور آموزشی در توانمند سازی دانش محور و دانش افزایی کلیه نقش آفرینان در عرصه آموزش در ارتباط کامل است. به این ترتیب، در هرگونه از برنامه های اشاعه دانش، می بایست محتوای آموزش یعنی دانش و شیوه انتقال آن را از طریق سازوکارهای مدیریت دانش به فراگیر به عنوان استفاده کننده نهایی در نظر گرفت.

در هر جامعه ای مجموعه ای از نهادها و سازکارها با موضوع نخبگی و نخبگان ارتباط و تعامل دارند، که در مجموع شکل دهنده یک نظام نخبگانی هستند. نظام نخبگانی در مجموع لازم است تا برخوردار از کارکردهای 1) شناسایی، 2) جذب، 3) هدایت، اعم بر آموزش و پرورش، 4) به کارگیری، 5) حمایت، 6) تکریم، 7) الگوسازی و 8) نگهداشت باشد. هر یک از کارکردها بر اساس فهم و ادراکی از مفهوم نخبگی و نخبه در سطح جامعه عملیاتی می شود. پس این درک عمومی از مفاهیم است که نهادها، ارتباطات میان آنها و ماموریت های آنان را شکل می دهد. اما رشد و توسعه فهم مبتنی بر مطالعات و تجربیات، بازنگری در این مفاهیم بنیادی را ضروری می سازد. در این مقاله بر پایه یک تحلیل سیستمی به بازاندیش در مفهوم نخبه و نخبگی اقدام شده است. نتایج مطالعه نشان می دهد که اصلی ترین مشکل در رویکردهای مربوط به نظام نخبگانی، ناشی از فهم متداول از واژه نخبه است، که عمدتا مبتنی بر تیزهوشی و نهایتا استعداد درخشان استوار شده است و به سایر جنبه های نخبگی یعنی خبرگی و کنشگری اجتماعی توجهی نشده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان تحقق اهداف اخلاقی و رابطه ی آن با رشد قضاوت اخلاقی در بین دانش آموزان پایه ی پنجم ابتدایی شهر بندرعباس انجام گرفته است. روش پژوهش این تحقیق توصیفی- پیمایشی و توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه ی آماری پژوهش شامل کلیه ی دانش آموزان پایه ی پنجم ابتدایی شهر بندرعباس است، که تعداد 394 نفر به روش تصادفی– طبقه ای انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه ی اول که مربوط به تعیین میزان تحقق اهداف اخلاقی آموزش و پرورش است، از نوع محقق ساخته است و پرسشنامه دوم پرسشنامه قضاوت اخلاقی (MJT) است که برای اندازه گیری قضاوت اخلاقی مورد استفاده قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی میانگین، انحراف استاندارد و ضریب همبستگی پیرسون و آمار استنباطی آزمون t و آزمون فریدمن استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اهداف اخلاقی آموزش و پرورش در پایه ی پنجم در شهر بندرعباس در سطح مطلوب تحقق یافته است. اگر چه همه ی اهداف در حد مطلوبی تحقق یافته است اما میزان تحقق آنها یکسان نیست و رتبه های متفاوتی دارند. بدین ترتیب، آن اهدافی بیشتر تحقق یافته که مدرسه و خانواده در زمینه ی آموزش آن بیشتر با یکدیگر توافق و همکاری داشته اند. همچنین یافته ها نشان داده است که بین میزان تحقق اهداف اخلاقی و قضاوت اخلاقی در سطح 05/0 رابطه معنی دار وجود دارد. اما تحلیل یافته ها به تفکیک اهداف نشان می دهد که از بین 21 هدف اخلاقی 7 هدف با قضاوت اخلاقی رابطه ندارد. بررسی محتوای این هفت هدف، نشان می دهد که این اهداف تحقق شان بیشتر تحت تأثیر الگوی فرزند پروری خانواده و روش کنترل و برقراری انضباط در مدارس است.

مقاله حاضر بررسی موانع اجرای استراتژی در سازمان آموزش و پرورش استان کردستان است. به منظور حصول به چنین هدفی، با انتخاب یک رویکرد کیفی بر مبنای روش توصیفی- پیمایشی و با استفاده از مصاحبه ی نیمه سازمان یافته با مدیران و کارشناسان سازمان آموزش و پرورش استان کردستان داده های پژوهشی، جمع آوری و از طریق روش تحلیل محتوا مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که موانع ادراکی، نگرشی و مهارتی (موانع فردی) و کمبود منابع سازمانی، ناکارآمدی ساختار سازمان، ناکارآمدی فرهنگ سازمان، عدم اثربخشی دوره های آموزشی، ناکارآمدی مدیریت عالی سازمان و مداوم نبودن نظارت و ارزشیابی (موانع زمینه ای سازمانی)، از جمله موانع و مشکلات عمده در اجرای استراتژی های سازمان آموزش و پرورش استان کردستان می باشند.

این پژوهش با هدف بررسی عملکرد مدارس هیأت امنایی انجام شده است. به جهت ویژگی ها و شرایط مسلط بر این مدارس برای دست یابی به هدف پژوهش از نظریه ی داده بنیاد استفاده شد. برای گردآوری داده های مورد نیاز با استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی 15 نفر از گروه های ذی نفع این مدارس انتخاب و با این افراد مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. از اطلاعات گردآوری شده در مصاحبه ها، بر اساس فرایند نظریه داده بنیاد، طی مراحل سه گانه کدگذاری داده بنیاد (باز، محوری و انتخابی) به ترتیب 254 کد باز، 68 مفهوم و 19 مقوله استخراج گردید. در مرحله نهایی نیز مقولات در ذیل مؤلفه های اساسی نظریه داده بنیاد (شرایط علّی، محیطی، واسطه ای، محوری، راهبردی و پی آمدی) قرار گرفتند و نهایتاً مدل نهایی پژوهش شکل گرفت. در جمع بندی کلی در رابطه با این مدارس باید گفت برای این که این مدارس بتوانند عملکرد مطلوبی داشته باشند، باید زیرساخت های لازم را فراهم کرد. در این باره باید به موانع درونی و بیرونی سازمان آموزش و پرورش اشاره کرد. از موانع درونی سازمان آموزش و پرورش می توان به ساختار متمرکز و محدودیت اختیار مدیران مدارس اشاره داشت. از موانع بیرونی سازمان نیز می توان به فقر فرهنگی و مشکلات معیشتی مردم اشاره کرد که از موانع تقویت و بهبود عملکرد این مدارس به شمار می آید.

هدف از پژوهش حاضر آن است تا ضمن بیان مفهوم آموزش چندفرهنگی، وضعیت آموزش چند فرهنگی در کتب درسی دوره ابتدایی مدارس شهر سنندج بررسی گردد که در این راستا میزان توجه محتوای کتاب های آموزشی مدارس ابتدایی به مفاهیم آموزش چند فرهنگی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- پیمایشی است. برای دست یابی به این منظور کتاب های فارسی و تعلیمات اجتماعی دوره دبستان بررسی گردید. روش تحلیل محتوی کیفی جهت دار با نظر به مؤلفه ها و مبانی نظری و رویکرد آموزش تفاوت فرهنگی برای این بررسی به کار گرفته شد و نتایج به دست آمده حکایت از آن داشت که در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی توجه چندانی به مفاهیم آموزش چندفرهنگی نشده است.

وجود اخلاق باعث رش د، تعالی و بالندگی در آموزش وپرورش و به تبع آن کل کشور می شود. پژوهش حاضر با هدف، ارائه الگوی توسعه اخلاق حرفه ای مدیران ستادی اداره کل آموزش وپرورش خوزستان با رویکرد آینده پژوهی و بهره گیری از مدل سه شاخگی است. روش تحقیق از نوع ترکیبیِ اکتشافی (ابتدا کیفی و سپس کمی) میباشد. در تحقیق کیفی، روش مطالعه کتابخانه ای، روش مصاحبه با 10 نفر خبره آموزش و پرورش و دانشگاهی انتخاب و نیز روش دلفی اجرا شده است. داده های حاصل از ادبیات تحقیق و مصاحبه با روش کدگذاری و داده های حاصل از اجرای راندهای دوگانه پنل دلفی با روش آزمون آماری توافق سنجی کندال، فن دیمتل و مدل سازی ساختاری تفسیری تحلیل شده است. در تحقیق کمی روش پیمایش و با هدف آزمون مدل تحقیق اجرا شده است. از 200 نفر جامعه آماری تعداد 119 نفر نمونه با روش هدف مند در الگوی معادلات ساختاری انتخاب شده است. داده ها با روش تحلیل عاملی تأییدی مبتنی بر الگوی معادلات ساختاری تحلیل شده است. نتیجه تحقیق ضمن تشریح چگونگی و نحوه توسعه اخلاق حرفه ای مدیران، مهم ترین عوامل و مؤلفه های زمینه-ساز الگوی آینده پژوهی توسعه اخلاق حرفه ای مدیران را که شامل شامل 15 عامل و 52 مؤلفه ی زمینه ای، ساختاری، محتوایی است.

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد شایستگی های کارآفرینی هنرستان های استان هرمزگان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی بوده و در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده است. به همین منظور تعداد 11 نفر از خبرگان دانشگاهی و افراد صاحب نظر مطلع نسبت به موضوع با راهبرد نمونه گیری هدفمند و بر مبنای اصل اشباع نظری انتخاب شدند و به صورت نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. از روش کدگذاری سه مرحله ای جهت تجزیه و تحلیل یافته های مصاحبه ها استفاده شد. به منظور حصول اطمینان از روایی پژوهش، از راهبرد چند سویه نگری منابع داده ها و بررسی توسط اعضاء (مصاحبه شوندگان) و جهت محاسبه پایایی، از روش پایایی بازآزمون و پایایی بین دو کدگذار استفاده شد. با پیاده سازی محتوای مصاحبه ها و تحلیل مقدماتی آن ها، کدهای اولیّه شناسایی گردید و سپس به منظور دستیابی به مقوله های اصلی کدهای مشابه در طبقه ای خاص جای گرفتند. در پایان برای هریک از طبقات عنوانی مناسب که دربرگیرنده کل کدهای آن طبقه باشد، انتخاب گردید. نتایج این پژوهش به استخراج چهار مقوله اصلی به عنوان ابعاد شایستگی های کارآفرینی هنرستان ها منجر شد که عبارتند از: شایستگی های شخصیتی (فردی)، شایستگی های مدیریتی و رهبری، شایستگی های فنی _ تخصصی و شایستگی های فرهنگی.

مقدمه و هدف پژوهش: این پژوهش، با هدف ،طراحی الگوی تحول فرهنگ سازمانی با رویکرد افزایش بهره وری برای نظام آموزش وپرورش ایران انجام شد. روش پژوهش: در این پژوهش، روش پژوهش کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای انجام شد.جامعه آماری پژوهش صاحب نظران آموزش وپرورش بودند که به صورت هدفمند برای مصاحبه انتخاب شدند. یافته ها: در مرحله اول کدگذاری باز،334 مفهوم به دست آمد.داده های مرحله دوم کدگذاری باز،در قالب 229 مفهوم و53 مقوله عمده طبقه بندی شد.در مرحله کدگذاری محوری، در قالب کدگذاری نظری،11 مقوله نظری تعیین شد. سپس، برحسب ویژگیهای شرایطی، تعاملی/فرایندی و پیامدی طبقه بندی شد.در مرحله کدگذاری انتخابی، مقوله فرهنگ تعالی بخش،به عنوان مقوله مرکزی انتخاب شد. نتیجه گیری: از نظر خبرگان آموزش و پرورش سازمان های بالنده وطلایه دار همواره در تلاش اند تا با ایجاد انگیزه،رفتارهای مطلوب، دستیابی به اهداف سازمانی،افزایش بهره وری و در نهایت نیل به تعالی از طریق ایجاد فرهنگ سازمانی مطلوب بهره جویند.الگوی طراحی شده در پژوهش حاضر،داری مفهومی پیچیده و چندبعدی است .این الگو در صورتی کارکرد مثبت خواهد داشت، که به صورت یک کلیت واحد به تمامی ابعاد آن به طور یکسان توجه شود.