مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
صنعت پتروشیمی
حوزه های تخصصی:
یکی از عوامل موثر در شناخت توانمندی های صادراتی یک کشور برای اتخاذ سیاست های مناسب در آن راستا، وجود مزیت نسبی در تولید و صادرات کالا است. به طور ساده عقیده بر این است که کشورها به دلیل وجود مزیت نسبی در تولید کالاها وارد صحنه تجارت خارجی شده است و در سطح بین المللی به مبادله کالا می پردازند. برای اندازه گیری مزیت نسبی، معیارهای متفاوتی از سوی اقتصاددانان ارایه شده است که از آن جمله می توان به معیارهای بالاسا و ولراث اشاره کرد.در این مقاله، با استفاده از شاخص های مذکور به بررسی مزیت نسبی آشکار شده (RCA) محصولات صنعت پتروشیمی ایران پرداخته می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که ایران در صادرات محصولات صنعت پتروشیمی از مزیت نسبی برخوردار بوده و سهم صادرات آن از صادرات کاللاهای صنعتی کشور در حال افزایش است.
مزیت نسبی در صنعت پتروشیمی ایران
حوزه های تخصصی:
یکی از شاخص های رشد و توسعه یافتگی هر کشوری درجه پیشرفت صنعتی آن کشور است. بنابراین بررسی و تحلیل مزیت های نسبی این بخش از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. به ویژه با توجه به فراوانی دو منبع ارزشمند نفت و گاز در ایران، صنایع مبتنی بر نفت و گاز مانند پتروشیمی حایز اهمیت بیشتری هستند، به همین دلیل محاسبه و اندازه گیری مزیت نسبی این نوع محصولات ضروری است. چرا که کشف مزیت های نسبی تولید و استفاده از آنها، نه تنها تنوع صادرات و ترکیب آن، بلکه شکل تخصیص منابع کشور و الگوی تولید و مصرف را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. در این مقاله مزیت نسبی محصولات منتخب صادراتی پتروشیمی برای سال های 1374-1384 با استفاده از معیار کاربردی مزیت نسبی آشکار شده اندازه گیری می شود.براساس نتایج حاصله صنعت پتروشیمی ایران در صورتی که در محاسبات، کل صادرات کالاها و خدمات جهان و ایران در نظر گرفته شود در تمام دوره مورد بررسی در تجارت بین المللی دارای مزیت نسبی نبوده، به عبارت دیگر صنعت پتروشیمی کشور جایگاه مناسبی نداشته، هر چند روند تغییرات مزیت نسبی در مورد این صنعت صعودی است. از طرفی، اگر در محاسبات فقط صادرات غیرنفتی ایران و جهان مورد استفاده قرار گیرد؛ ایران در تمام دوره مورد بررسی در تجارت بین المللی از مزیت نسبی برخوردار است و روند تغییرات مزیت نسبی در این صورت صعودی نیز است. محاسبات نشان می دهد 20 محصول اصلی صنعت پتروشیمی با در نظر گرفتن کل صادرات کالاها و خدمات ایران و جهان در برخی از سال ها دارای مزیت نسبی بوده و در برخی سال ها فاقد مزیت نسبی بوده است.
ارزیابی استراتژی ملی و منطقه ای توسعه صنعت پتروشیمی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از دهه 50 میلادی، تفکر توسعه اقتصادی سه دوره را پشت سر گذاشته است. تفکر استخدام (هدف گذاری) صنعتی و رقابت هزینه ای تا آغاز دهه 1990 در جهان حاکم بودند. در دهه 1990، با شتاب گرفتن جهانی شدن بازارها، مناطق مجبور شدند تا از صنایع کهنه خارج شده و از فرصت های بازاری جدید استفاده کنند. بنابراین، دوره فعلی مبتنی بر رقابت پذیری منطقه ای شکل گرفته است، که در آن ابداع و کارآفرینی، موتورهای اصلی توسعه به شمار می آیند. نگاهی به الگوی توسعه اقتصادی و صنعتی در ایران به ما نشان می دهد که توسعه صنعتی کشور هنوز هم بر مبنای الگوی استخدام و هدف گذاری صنعتی و در چارچوب استراتژی جایگزینی واردات انجام می گیرد. این الگو یک بازی با جمع صفر است، که نتیجه آن برد مناطق مرکزی و باخت مناطق مرزی کشور بوده است. آن چه یک منطقه را در این بازی به عنوان برنده و یا بازنده می شناساند، قدرت چانه زنی مدیران، نمایندگان و یا حتی مردم منطقه در جذب اعتبارات به سوی منطقه خویش است. این امر در نهایت منجر به شکاف شدید توسعه ای میان مناطق مختلف کشور شده است. صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از صنایع مورد توجه مدیران و برنامه ریزان ملی و منطقه ای نیز براساس الگوی استخدام صنعتی و با الگوی مکان یابی مبتنی بر فرآیند چانه زنی توسعه یافته است. در این مقاله، با استفاده از الگوهای تحلیلی متعدد نشان داده شده که استراتژی موجود، یک استراتژی ناکارآمد است که هیچ یک از آثار توسعه ای دلخواه برنامه ریزان اقتصادی را در پی ندارد. به نظر می رسد بهترین رهیافت در شرایط موجود، تغییر استراتژی توسعه صنعت پتروشیمی از توسعه صنایع پتروشیمی بالادستی به سوی توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی و با هدف تکمیل زنجیره تولید و ارزش در کشور باشد. این استراتژی در قالب رهیافت افزایش رقابت پذیری منطقه ای، ما را قادر می کند تا با توجه به مزیت های نسبی هر منطقه، قدرت تولید مناطق را برای حضور در بازارهای داخلی و یا خارجی بهبود بخشیم.
مزیت رقابتی در صنعت پتروشیمی ایران طی دوره زمانی 85-1381(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در حال حاضر، رقابتپذیری بینالمللی تولیدات از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این راستا، مقاله حاضر تلاش دارد تا با توجه به اهمیت و جایگاه صنعت پتروشیمی در تولید و صادرات ایران، مزیت گروه کالاهای این صنعت را طی دوره زمانی 1385-1381، مورد بررسی و اندازهگیری قرار دهد. برای این منظور، از شاخص مزیت نسبی آشکار شده (شاخص مرسوم) و شاخصهای سهم ثابت بازار و شاخص پلان تجاری (شاخصهای جدید)، استفاده شده است. بر اساس نتایج بهدست آمده، علی رغم وجود مزیت نسبی ایران در بیشتر کالاهای صادراتی پتروشیمی، نرخ رشد شاخص مزیت نسبی آشکار شده اکثر گروه کالاهای پتروشیمی دارای نوسان است. همچنین بر اساس شاخص سهم ثابت بازار، عملکرد رقابتی گروه کالاهای پتروشیمی ایران در بازارهای هدف، معمولاً منفی برآورد شده است. سرانجام بر اساس شاخص پلان تجاری، هیچکدام از گروه کالاهای پتروشیمی در کل دوره زمانی مورد بررسی قادر به کسب یا حفظ موقعیت رقابتی نشدهاند. بدینترتیب، مزیت رقابتی گروه محصولات پتروشیمی طی دوره مورد بررسی دارای روند مشخص و پایدار نیست. با توجه به عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی همچون تکنولوژی، کیفیت و نوآوری، توصیه میشود نوآوری، فعالیتهای تحقیق و توسعه، انتقال کارای تکنولوژی و سرمایهگذاری مستقیم خارجی مورد توجه جدی قرارگیرد
بررسی اقتصادی – زیست محیطی حذف SO2/SO3 از واحد اسید سولفوریک در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این تحقیق به منظور کنترل اکسیدهای گوگرد از دودکش های واحد اسید سولفوریک، فرایند گوگرد زدایی به وسیلة اسکرابر آمونیاک به عنوان روش پیشنهادی اول (Plant A) و همچنین ترکیب اسکرابر خشک با ماده جاذب هیدروکسید کلسیم به عنوان روش پیشنهادی دوم (B Plant) انتخاب شد. سپس بررسی اقتصادی – زیست محیطی دو اسکرابر مذکور با توجه به نتایج شبیه سازی سیستم ها صورت پذیرفت. با توجه به نتایج شبیه سازی سیستم ها به وسیلة نرم افزار HYSYS v3.1 به دلیل اینکه در هر دو واحد، حذف اکسیدهای گوگرد به یک میزان (در حدود 110 تن در روز) صورت میپذیرد، هزینه های خارجی ناشی از کاهش آلاینده SOX در هر دو واحد برابر و مشترک است، از این رو شاخص های اقتصادی این دو واحد، با دو فرض (با در نظر گرفتن هزینه های خارجی و بدون در نظر گرفتن هزینه های خارجی) برآورد و با نرم افزار اقتصادی ? COMFAR محاسبه شد. با توجه به نتایج فرض اول، نرخ بازده داخلی در Plant A در حدود 46 درصد و در B Plant در حدود 18 درصد و همچنین دورة بازگشت سرمایه در Plant A ، حدود 3 سال و برای B Plant حدود 5 سال است. از نظر ارزش فعلی خالص هزینه ها و درآمدها (NPV) که از جمله مهم ترین معیارها در مقایسة اقتصادی گزینه هاست، Plant A از ارزش فعلی خالص بالاتری برخوردار است که نشان دهندة گردش مناسب وجوه نقد در حالت استقرار Plant A است. همچنین با توجه به نتایج فرض دوم در صورت اجرای طرح ها، سالانه در هر دو واحد درآمدی در حدود 541،286 میلیون ریال ناشی از کاهش هزینه های خارجی به دست میآید. بر این اساس در هر دو فرض به منظور گوگرد زدایی از گازهای خروجی از دودکش های واحد اسید سولفوریک مجتمع پتروشیمی مورد مطالعه Plant A نسبت به B Plant از توجیه اقتصادی مناسب تری برخوردار است.
بررسی تأثیر پیاده سازی استراتژی های رقابتی پورتر در پاسخگویی به نیاز بازارمحوری مشتریان شرکت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه، با توجه به خصوصیسازی سازمانها و در شرایط رقابتی روزافزون در زمینة افزایش فروش و اندازة سهم بازار، آنچه بیش از همه در فرآیند برنامهریزی بازار و بازاریابی اهیمت دارد، بهکارگیری استراتژیهای رقابتی است. هدف این پژوهش بررسی تأثیر استراتژیهای رقابتی پورتر(رهبری هزینه، تمرکز و تمایز) در پاسخگویی به نیاز بازارمحوری مشتریان محصولات پلی اتیلن پتروشیمی است. این تحقیق از نوع کاربردی و توصیفی/ پیمایشی است. جامعة آماری تحقیق، کلیة مدیران فعال در بخش پتروشیمی است که در تولید محصولپلی اتیلنفعالیت دارند. تعداد کل این افراد 70 نفر است. برای دستیابی به اطلاعات و دادهها، از ابزار پرسشنامه و همچنین مصاحبه با گروهی از کارشناسان و متخصصان، استفاده شد. برای بررسی نرمال بودن توزیع دادهها از آزمون کولموگروف اسمیرنف استفاده شد و برای آزمون فرضیهها، آزمونهای تی استیودنت و فریدمن اجرا شد. نتایج حاکی از آن است که هر یک از استراتژیهای پورتردر پاسخگویی به نیاز بازارمحوری مشتریان محصولات پلی اتیلن تأثیر مثبت دارند و تأثیر استراتژی رهبری در هزینه از اولویت بالاتری برخوردار است.
ارزیابی روابط علی میان شاخص های مدل تعالی H3SE در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بهداشت، ایمنی و مدیریت زیست محیطی(HSE) ازجمله الزامات و ضرورت های صنایع پرخطر محسوب می شود. این پژوهش درصدد تبیین شاخص های دخیل در تعالی پایدار در صنایع پرخطر است. یکی از نکات مؤثر در مدل های تعالی، ارزیابی رابطه علی میان شاخص های توانمند ساز و نتایج است که پژوهش حاضر درصدد بررسی این روابط علی در سطح صنعت پتروشیمی است. بر پایه مدل اعتلای پایدار(تعالی H3SE) در صنایع پتروشیمی، نویسندگان به بررسی رابطه علی میان پنج توانمند ساز(رهبری، خط مشی ها و راهبرد ها، کارکنان، منابع و فرایند ها) و نتایج(بهداشتی-ارگونومیکی، کارکنان، پیمانکاران، مشتریان، ایمنی- امنیتی، اجتماعی-فرهنگی و نتایج کلیدی عملکرد) پرداختند. برای بررسی روابط علی در این پژوهش از دو تکنیک مدل معادلات ساختاریافته خطی(PLS) و DEMATEL بهره گیری شده است. بدین منظور پرسش نامه ای در میان متخصصین H3SE صنعت پتروشیمی کشور توزیع شد، و از این رهگذر رابطه میان شاخص ها به وسیله ابزار های پیش گفته مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین با تکنیک DEMATEL و PLS شاخص تأثیرگذاری و با استفاده از ضرایب تعیین درجه تأثیر پذیری کل شاخص ها مورد ارزیابی قرار گرفت. هرچند ارزیابی روابط علی میان شاخص ها تأثیر به سزایی در تبیین مدل های تعالی داراست، به نظر می رسد تسری این دیدگاه از رویکردی ایستا به پویا به درک هرچه بیشتر تعاملات رخ داده درگذر زمان کمک شایانی نماید.
• بررسی وضعیت انتقال آموزش و اولویت بندی عوامل مؤثر بر آن در صنعت پتروشیمی با تکنیک فرایند سلسله مراتبی گروهی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله به بررسی وضعیت موجود و مطلوب انتقال آموزش و اولویت بندی عوامل مؤثر بر آن در شرکت ملی صنایع پتروشیمی پرداخته است. روش این پژوهش با توجه به ماهیت، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان شرکت ملی صنایع پتروشیمی به تعداد 500 نفر بودند، از میان آنان طبق جدول مورگان 220 نفر به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل دو پرسشنامه مجزا شامل پرسشنامه سیستم انتقال یادگیری با 46 گویه و پرسشنامه مقایسه زوجی با 16 عامل می باشد. نتایج حاصل از اجرای آزمون آماری t تک نمونه نشان داد که عوامل سازمانی به همراه مؤلفه های آن شامل نتایج فردی مثبت، نتایج فردی منفی، تصدیق سرپرست و بازخورد سرپرستان/ مربی گری عملکرد در شرکت ملی صنایع پتروشیمی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. لکن مؤلفه های حمایت همکار و حمایت سرپرست/ مدیران در وضعیت مطلوبی می باشد. عوامل آموزشی به همراه مؤلفه استعداد فردی برای انتقال در وضعیت مطلوب قرار دارد ولی مؤلفه های اعتبار محتوا، طرح انتقال و فرصت کاربرد در یادگیری در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. عوامل فردی به همراه مؤلفه های آن شامل آمادگی یادگیرنده، خودکارآمدی عملکرد، انگیزش انتقال، انتظارات نتایج عملکرد و انتظارات تلاش عملکرد در شرکت پتروشیمی در وضعیت مطلوبی قرار دارد و در نهایت نتایج حاصل از بکارگیری تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی گروهی نشان داد عوامل سازمانی، عوامل آموزشی و عوامل فردی به ترتیب در اولویت اول، دوم و سوم بر روی انتقال یادگیری قرار دارند.
طراحی الگوی تدوین راهبرد صنعت: مورد مطالعه صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
بیشتر پژوهش های مرتبط با حوزه راهبرد صنعت به دو سطح کلان (ملی یا بخش صنعت) و یا بنگاه پرداخته اند. در این میان مطالعه سطح هر صنعت و بررسی ارتباط آنها با سطوح بالایی و پایینی به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است. به دنبال این، پرسش اصلی پژوهش عبارت است از اینکه مولفه های تشکیل دهنده راهبرد صنعت پتروشیمی و ارتباط میان این مولفه ها چیست؟ در پاسخ به این پرسش الگو های مرتبط با سطوح سه گانه تحلیل صنعت (فراصنعت، سطح صنعت و درون صنعت) بررسی شده اند که در نهایت به ترتیب سه مدل STEEPELD، نیروهای رقابتی پورتر و الماس پورتر جهت بررسی ارتباط مولفه های هر سطح و الگو سازی آن به کار گرفته شده اند. این الگو سازی با استفاده از الگو سازی ساختاری تفسیری (ISM) و با نظرهای خبرگان شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران صورت گرفته است. حاصل به کارگیری روش پژوهش، سه الگوی خرد و یک الگوی جامع تحت عنوان الگوی نهایی تدوین راهبرد صنعت پتروشیمی به همراه ضرایب نفوذ مولفه ها بر یکدیگر است.
تطبیق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی با مبانی فقهی مصرف انفال (مورد مطالعه: خوراک گاز صنعت پتروشیمی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکی از مهم ترین مسائل مطرح در خصوص انفال، کشف سیاست های شرعی مرتبط با مصرف آن و نوع مالکیت آن است. ساختار مالکیت در جهت دادن به کیفیت و شیوه تولید و مصرف بهینه از انفال، بسیار مهم است. در سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی نیز اصول و ضوابطی جهت استفاده درست و تخصیص بهینه از این منابع وجود دارد؛ ولی آیا این سیاست ها در خصوص نحوه تخصیص و مصرف، منطبق با مبانی برگرفته شده از فقه می باشد. اثبات این ادعا ضرورت توجه به این سیاست ها را در نیل به اهداف اقتصاد مقاومتی دوچندان می کند. دیگر اینکه وضعیت موجود صنعت پتروشیمی به عنوان یکی از مصارف انفال با این اهداف و مقاصد چقدر فاصله دارد. بر این اساس، این تحقیق با روش توصیفی استنباطی به دنبال پاسخ به این پرسش ها است که: بر اساس مبانی فقه امامیه، مالکیت انفال به ویژه گاز طبیعی چگونه است؟ ضوابط مصرف و تخصیص آن بر اساس فقه امامیه چیست؟ آیا این ضوابط منطبق بر سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی می باشد؟ نتایج نشان می دهد اصول و ضوابط مستخرج از مبانی فقه شیعه در خصوص مصرف انفال به نحوی قابل مقارنه با سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی بوده و اجرای این سیاست ها تضمین کننده رعایت سیاست های شرعی در این خصوص می باشد. در خصوص مورد مطالعه نیز، وضعیت موجود تخصیص گاز طبیعی به صنعت پتروشیمی با مقاصد سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی یعنی تکمیل زنجیره ارزش و صادرت محصولات با ارزش افزوده بالا، فاصله دارد.
شناسایی چالش ها و ارائه راهکارهای توسعه صنعت پتروشیمی از منظر عملکرد مالی شرکت های بورسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برای بررسی وضعیت صنعت پتروشیمی کشور از میان 30 مجتمع پتروشیمی فعال عضو بورس، 18مجتمعی که دارای سال مالی هماهنگ بوده و اطلاعات صورت های مالی حسابرسی شده 6 ماهه نخست سال های 1393 و 1394 در سامانه سازمان بورس و اوراق بهادار قرار داشت، به عنوان نمونه ای از صنعت در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تلفیق اطلاعات صورت های مالی حسابرسی شده نمونه منتخب حاکی از افزایش تولید، کاهش فروش و افزایش ناخواسته موجود انبار است. بخش عمده ای از سرمایه گذاری بلندمدت صورت گرفته در مجتمع ها در قالب سرمایه گذاری مالی و خرید سهام سایر مجتمع های پتروشیمی با هدف افزایش تملک صورت گرفته است. علاوه بر این، توزیع سود سهام مهم ترین کانال خروج نقدینگی از بنگاه های پتروشیمی بوده که به کاهش توان صنعت در بازپرداخت بدهی ها منجر شده است. با توجه به نتایج آزمون های آماری در خصوص رابطه بین عملکرد مالی و مقیاس، صادرات گرایی و نوع خوراک مجتمع های منتخب توصیه هایی مبنی بر اصلاح ماده 90 قانون تجارت در رابطه با با توزیع سود، اصلاح آیین نامه تسهیلات و تعهدات کلان وفق بند 4 ماده 34 قانون پولی و بانکی، ارائه مجوزهای تاسیس با تاکید بر مجتمع های گازی در مناطق مرزی، ارائه چارچوبی منعطف برای قیمت گذاری خوراک گاز، اصلاح بند «ب» ماده «1» قانون هدفمند کردن یارانه ها با تاکید بر حمایت از صادرات در مجتمع ها و تسریع در اجرایی شدن ماده (30) قانون «رفع موانع تولید رقابت پذیر و ارتقای نظام مالی کشور» پیشنهاد می گردد.
شکل گیری جامعه دوگانه در شهرهای نفتی ایران با تأکید بر شهرستان ماهشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نظام سرمایه داری اشاره دارد که امکانات فضایی، رفاهی و شهری را به صورت دوگانه و ناعادلانه در سطح شهر توزیع می کند. شهر دوگانه نوعی عارضه نظام سرمایه داری است و نشان دهنده نابرابری اجتماعی- فضایی تولیدشده در شهر است. یکی از روندهای اجتماعی در شهرهای نفتی جنوب ایران، ایجاد دوگانگی «فضایی اجتماعی» است که در شهرهایی چون «ماهشهر» تحت تأثیر صنعت پتروشیمی به وجود آمده است. در ماهشهر، دوگانگی در شکل های فضایی شهری، اقتصادی، دوگانگی در امکانات و خدمات بهداشتی و آموزشی و در نهایت، دوگانگی فرهنگی و اجتماعی و عدم انسجام و ادغام اجتماعی شهری بروز کرده است. عامل عمده دوگانگی اجتماعی در شهرهای نفتی و از جمله در ماهشهر، ضعف دیدگاه اجتماعی به صنعتی شدن مناطق نفتی، به ویژه سیاست شرکت- شهرسازی بوده است. سیاست شهری دولت و در اینجا سازمان نفت، به جای توسعه اجتماعی اجماعات بومی و محلی و ادغام کارکنان خود با جوامع محلی و شکل گیری شهرهای مدرن ادغام یافته، با سیاست شرکت شهرسازی، جداسازی کارکنان صنایع نفتی از جوامع بومی بوده که پیامد آن ایجاد جامعه دوگانه محلی شرکتی بوده است.
کاربرد نگاشت شناختی فازی به منظور طراحی ساختار علّی و تحلیل توانمندسازهای مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نگاشت شناختی فازی به عنوان یکی از روش های توسعه یافته در چارچوب مدل سازی نرم، این قابلیت را دارد که ماهیت پیچیده و مبهم مسائل را در قالب روابط علّی ساختاردهی کند و تحلیل کمّی از مسئله برای تصمیم گیران ارائه دهد. هدف از این تحقیق، تحلیل مولفه های موثر در دستیابی به مدیریت زنجیره تامین پایدار در صنعت پتروشیمی با استفاده از روش نگاشت شناختی فازی است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع و هدف، کاربردی و از جهت نحوه به دست آوردن داده ها، توصیفی است. جامعه آماری تحقیق، مدیران ارشد و میانی شرکت ملی صنایع پتروشیمی و شرکت های وابسته است. نمونه گیری مبتنی بر روش دلفی و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند صورت گرفته است. به منظور دستیابی به هدف تحقیق، مولفه های موثر در انطباق پایداری در زنجیره تامین با روش فراترکیب استخراج و با استفاده از روش شناسی نگاشت شناختی فازی، ساختار علّی توانمندسازهای مدیریت زنجیره تامین پایدار ایجاد شد. در نهایت هر یک از مولفه ها در چارچوب این ساختار مورد تحلیل قرار گرفت. بر این اساس، مولفه های اشتراک گذاری منابع، تعهد شرکا به پایداری، تعهد به توسعه پایدار و آگاهی اعضای زنجیره تامین به ترتیب بیشترین اثرگذاری را در انطباق پایداری در زنجیره تامین صنعت پتروشیمی دارند.
طراحی و تبیین مدل شایستگی های راهبردی مدیران ارشد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات مدیریت راهبردی سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۳
19 - 41
حوزه های تخصصی:
هدف این پژوهش طراحی و تبیین مدل شایستگی های راهبردی مدیران ارشد در صنعت پتروشیمی است، شایستگی های که در هر چه بهتر انجام دادن فرآیند مدیریت راهبردی به آنان کمک نموده و منجر به تحقق اهداف راهبردی و عملکرد بهتر سازمان می شوند. در این پژوهش پس از بررسی ادبیات نظری و تحقیقات پیشین، چارچوب اولیه شایستگی ها استخراج و در ادامه مصاحبه های عمیق با مدیران ارشد شرکت های برتر در این صنعت بودند، صورت پذیرفت و از تحلیل مضمون برای تحلیل مصاحبه ها استفاده گردید. شایستگی های شناسایی شده در پنج بعد دانش، مهارت، تجربه، نگرش ویژگی های فردی دسته بندی گردیدند و به منظور اعتباریابی یافته های حاصل خبرگان دانشگاه و صنعت پتروشیمی توزیع شد. در ادامه از نرم افزار smartPLS جهت سنجش مدل و از آزمون فریدمن جهت اولویت بندی مؤلفه های اصلی و فرعی در هر بعد استفاده گردید. نتایج حاصل از این تحقیق شناسایی 54 مؤلفه فرعی و 10 مؤلفه اصلی است که در 5 بعد دانش، مهارت، نگرش، تجربه و ویژگی های فردی طبقه بندی شده و اولویت بندی گردیده اند.
تحولات بازار ارز و ریسک سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مطالعه از داده های سری زمانی نرخ ارز و شاخص سهام صنعت پتروشیمی طی دوره ی زمانی فروردین 1388 الی فروردین 1398 و یک الگوی ترکیبی نوینِ حاصل از بکارگیری الگوی واریانس ناهمسان شرطی نمایی و الگوی راه گزینی مارکوف استفاده شده است. نتایج این تحقیق، ضمن تأیید ایده ی بکارگیری الگوی ترکیبی مزبور در قالب الگوی بهینه ی MS-EGARCH(1,1) مؤید آن بوده است که قالب الگوسازی این مطالعه، با تکیه بر نتایج مطالعه آلوی و جمازی (2009) بستری را فراهم می آورد که بر اساس آن می توان به تحلیل دقیق تر ریسک الگوسازی شده در یک سری، پرداخت. بدین صورت که، ریسک الگوسازی شده را به دو رژیم پرنوسان (پرریسک) و کم نوسان (کم ریسک) تفکیک نموده و بر این اساس می توان به بررسی دقیق تر اثرات عوامل اثرگذار بر ریسک پرداخت. بر مبنای این شیوه ی تحلیل، اثرات تحولات بازار ارز بر ریسک سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی، در دوره های پر ریسک، به مراتب بیشتر از دوره های کم نوسان بوده است.
بررسی اعتبار مدل هوشمندی بنگاه مادر تخصصی صنایع پتروشیمی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
حوزه های تخصصی:
هوشمندی بنگاه مادرتخصصی صنایع پتروشیمی به عنوان بزرگترین بخش خصوصی کشور در راستای ارزش آفرینی برای شرکت های تابعه و استفاده از یک مدل هوشمند از اهمیت بالایی برخودار است. هدف این پژوهش اعتبار سنجی مدل هوشمندی بنگاه مادر تخصصی صنایع پتروشیمی و ارایه راهکارهای مرتبط با آن می باشد. پژوهش از نوع آمیخته می باشد که از مدیران در صنعت پتروشیمی به روش نمونه گیری گلوله برفی مصاحبه شده است و تا رسیدن به اشباع نظری که 23 مصاحبه را شامل می شود ادامه یافت. گزاره ها به کمک روش داده بنیاد و نرم افزار MAXQDA مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری در بخش کمی 462 نفر از مدیران شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس را شامل می شود. در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته پژوهش بین 90 نفر از مدیران شرکت های زیرمجموعه در سطوح مختلف توزیع گردید که درنهایت 82 پرسشنامه برای تحلیل مناسب تشخیص داده شد. به منظور بررسی داده های بخش کمی از روش تحلیل عاملی به کمک نرم افزار SPSS و WarpPLS استفاده گردید. مدل هوشمندی بنگاه مادر تخصصی صنایع پتروشیمی شامل 550 کد باز می شود که در قالب 95 گزاره مشترک تقسیم بندی شده است. گزاره های این سطح در قالب 13 مقوله اصلی و 4 مفهوم تقسیم بندی شده است که شامل مفاهیم؛ تصمیمات راهبردی (با ضریب بتا 0.979)، وظایف، خدمات و منابع (0.987)، خالق/آفرینندگان سرمایه و ساختارها (0.974)، سیستم ها و فرایندها (0.980) می شود. ضرایب بتا حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کمی حاکی از اهمیت بالای هر یک از مفاهیم و مقادیر برازش و تحلیل عاملی نشان از تأیید مدل می باشد.
بررسی چالش های صنعت پتروشیمی ایران در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مجلس و راهبرد سال بیست و هفتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰۲
295-330
تکمیل زنجیره ارزش در صنایع پتروشیمی یکی از راهکارهای مؤثر تحقق بخشیدن به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و مقابله با ضربه پذیری درآمدهای حاصل از صادرات نفت و گاز خصوصاً در وضعیت تحریم است. ازاین رو بررسی چالش های صنعت پتروشیمی ایران در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی مد نظر این نوشتار است. یکی از راهکارهای مقابله با این چالش ها، طراحی دقیق و هوشمندانه نهاد تنظیم مقرراتِ بخشی، برای صنایع پتروشیمی، با توجه به مؤلفه های بومی آن است که می تواند عملکرد این بخش را بهبود بخشد. در این راستا روش تحقیق اسنادی و مطالعات تطبیقی توأم با اخذ نظرات خبرگان صنعت پتروشیمی کشور با تنظیم پرسشنامه به روش دلفی به منظور احصای معیارهای مطلوب تنظیم گری در صنعت پتروشیمی همراه با رتبه بندی آن معیارها، در دستور کار قرار گرفته است، چراکه با توجه به محدودیت های موجود، ممکن است برطرف کردن همه چالش ها امکان پذیر نباشد بنابراین اولویت بندی آنها می تواند برای سیاستگذاران حائز اهمیت باشد. همچنین شورای رقابت به عنوان متولی نهاد تنظیم گر در نظر گرفته شده که باید با تأسیس نهاد تنظیم گر بخشی، در بازار ذی ربط پتروشیمی مداخله کند. ازاین رو باید در ساختارهای مربوطه کشور برای انجام بهتر وظایف، اصلاحات صورت گیرد. همچنین توجه به «بخش» و «فرابخش» از نکات ظریف مرتبط است چرا که موفقیت نهاد های تنظیم گر عمدتاً در «بخش» به دست می آید و در بازارهای «فرابخش» با توجه به ویژگی های ساختاری آنها کمتر امکان تنظیم نهاد تنظیم گر وجود دارد. بنابراین به نظر می رسد بهتر است (حداقل به عنوان نقطه شروع) نهاد تنظیم مقررات صنعت پتروشیمی کشور که ماهیتی فرابخشی دارد، برای بازار بین مجتمع های پتروشیمی (بخش) طراحی شود.
مفهوم سازی گونه شناسی استراتژی پروژه بر اساس متغیر اقتضایی محیط در پروژه های صنعت پتروشیمی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مدیریت بهره وری سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۱
19 - 44
حوزه های تخصصی:
به منظور دستیابی به عملکرد بالاتر در سازمان ها، همسویی استراتژی با متغیرهای اقتضایی همانند ساختار، محیط و غیره ضروری است. پروژه های صنعت پتروشیمی در کشور ایران، با تغییرات محیطی بسیاری از جمله تغییرات قیمت نفت، تغییرات قیمت ارز، تغییر قیمت خوراک و تحریم ها مواجه هستند؛ بنابراین طبق نظریه اقتضایی حصول عملکرد بهتر در پروژه ها در گرو توجه به متغیر محیط در تدوین استراتزی پروژه به عنوان یک سازمان موقتی است. لذا هدف پژوهش حاضر ارائه گونه شناسی استراتژی پروژه براساس متغیر اقتضایی محیط در پروژه های صنعت پتروشیمی ایران می باشد. برای تحقق این هدف از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد، در مرحله اول پس از مرور ادبیات، الگوی اولیه پژوهش شکل گرفت. برای اصلاح این الگو و گنجاندن جزئیات استراتژی پروژه در آن، مطالعه موردی چندگانه استفاده شد. با نمونه گیری هدفمند 10 پروژه از پروژه های صنعت پتروشیمی انتخاب شدند. علاوه بر مصاحبه، گردآوری چند جانبه داده مشتمل بر بررسی اسناد نیز در دستور کار قرار گرفت. به منظور تحلیل داده، از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. با توجه به انتخاب استراتژی های کسب و کار مایلز و اسنو به عنوان مبنای استراتژی پروژه بنا به ماهیت آبشاری استراتژی، گونه های استراتژی پروژه در یک ماتریس دو بعدی با ابعاد تغییرات محیطی بنیادین/تدریجی و کانون توجه خارج/داخل تعریف شدند. این گونه ها با نتایج مصاحبه برای سطح پروژه بازتعریف شدند. یافته های ما بر این دلالت دارند که محیط پروژه ها متنوع است و لذا پروژه ها، استراتژی های متفاوتی می طلبند و برای مدیریت پروژه با استراتژی های مختلف، ویژگی های کارآفرینانه، مهندسی و اداری متفاوتی مورد نیاز است.
اعتبارسنجی مدل تدوین شده رصدخانه صنایع پتروشیمی در سطح کلان (مورد مطالعه: شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
چشم انداز مدیریت دولتی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲
177 - 204
حوزه های تخصصی:
هدف: مدیران همواره در جست وجوی این بوده اند که بتوانند آینده شرکت را پیش بینی کنند تا شاید از این مجرا گامی مؤثر در ساختن و یا تغییر آینده بردارند. این موضوع سبب شده است که اندیشمندان و صاحب نظران در حوزه های مختلف در جست وجوی راهکارهایی برای غلبه بر پدیده رو به رشد عدم اطمینان و توجه ویژه به آینده پژوهی، آینده نگاری و مطالعات آینده باشند. هدف پژوهش حاضر، افزایش توانمدی شرکت ها به منظور پیش بینی آینده صنعت پتروشیمی و اعتبارسنجی ابعاد مختلف مدل رصدخانه تدوین شده در سطح کلان است. روش شناسی: این پژوهش از نوع آمیخته است که در بخش کیفی با مدیران دارای تجربه بیش از 10 سال در صنعت پتروشیمی مصاحبه شد و مصلحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری که 20 مصاحبه را دربرگرفت، ادامه یافت. گزاره های پژوهش به کمک روش داده بنیاد با رویکرد چارمز استخراج و توسط نرم افزار MAXQDA تحلیل شد. جامعه آماری بخش کمّی، 462 نفر از مدیران شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس را شامل می شود که تعداد نمونه به کمک فرمول کوکران در سطح خطای 10 درصد 80 نفر مشخص شد. در بخش کمّی، پرسشنامه پژوهشگر ساخته در میان 90 نفر از مدیران شرکت های زیرمجموعه در سطوح مختلف توزیع و درنهایت 82 پرسشنامه برای تحلیل مناسب تشخیص داده شد. به منظور بررسی داده های بخش کمّی از روش تحلیل عاملی به کمک نرم افزار های SPSS و WarpPLS استفاده شد. یافته ها و نتایج پژوهش: مدل رصدخانه صنایع پتروشیمی پژوهش در قالب 7 مفهوم اصلی، 21 مفهوم محوری و 127 گزاره ارائه شد. اعتبار مدل تدوین شده مورد سنجش قرار گرفت که از این نظر ابعاد و مؤلفه های مدل رصدخانه مورد تأیید است. ابعاد استخراج شده و ضریب اهمیت هر یک از آن ها شامل مسائل سیاسی (791/0)، مسائل اقتصادی (952/0)، مسائل زیست محیطی (596/0)، مسائل اجتماعی (402/0)، مسائل فناوری (720/0)، مسائل قانونی(842/0) و مسائل بین المللی (682/0) مشخص شد. بر این اساس رصد ابعاد و مؤلفه های شناسایی شده مرتبط، به عنوان داده و اطلاعات ورودی، به کسب و انتشار دانش و خُرد بیشتر در این حوزه منجر می شود و مدیران شرکت را در تصمیم گیری بهتر و آینده نگری یاری می کند.
واکاوی تهدیدها و فرصت های جذب سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی از دیدگاه کارکنان شپترو
حوزه های تخصصی:
نظر به اینکه در عصر حاضر بر هیچ کس پوشیده نیست که کاهش فقر در گرو رشد شتابنده و متوازن اقتصادی است و این مهم جز به واسطه افزایش سرمایه گذاری میسر نخواهد بود؛ از این رو پژوهش حاضر با هدف واکاوی تهدیدها و فرصت های جذب سرمایه گذاری در صنعت پتروشیمی از دیدگاه شپترو به انجام رسید. جامعه آماری پژوهش حاضر کارکنان امور مالی شپترو در سال 1398 بوده و با عنایت به کیفی بودن رویکرد پژوهش، حجم نمونه تا حد اشباع در نظر گرفته شد و جمع آوری داده ها با مصاحبه نیمه ساختارمند انجام گردید. یافته ها نشان داد از دیدگاه کارکنان شپترو، صنعت پتروشیمی با تهدیدها و فرصت هایی مواجه است که در 7 دسته طبیعی، اقتصادی، فنی و پروژه ای، سیاسی، اهداف و استراتژی ها، مخاطرات و ارزش ها و نقاط قوت قرار می گیرند. از بین عوامل ذکر شده، به ترتیب عوامل اقتصادی، عوامل سیاسی و عوامل فنی و پروژه ای پررنگ ترین نقش را دارا بوده اند. در عوامل اقتصادی مولفه تورم، در عوامل سیاسی مولفه فساد و خط قرمز بوروکراسی و سایر عوامل سیاسی و در عوامل فنی و پروژه ای مولفه طرح های توسعه شرکت و شرکت های سرمایه پذیر و پروژه های موجود در فاز خرید و اجرا پررنگ ترین تهدیدها و فرصت های جذب سرمایه گذاری بوده اند.