پویایی محیطی

برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی استراتژیک موضوع مهمی برای پژوهشگران و مدیران به شمار می رود. یکی از پرسشهای بنیادی در این حوزه این است که موفقیت برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی استراتژیک از چه عواملی متأثر است. این پژوهش برای پاسخ گویی به این پرسش انجام شده است. پژوهش حاضر در بین سازمان های دولتی شهر بوشهر انجام شده و نقش دو متغیر عدم اطمینان محیطی و فرآیند برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی استراتژیک را بر روی موفقیت برنامه ریزی این سیستم ها مورد بررسی قرار داده است. مدل مفهومی پژوهش با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری آزمون شد. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از 66 سازمان دولتی نشان می دهد تأثیر فرآیند برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی استراتژیک بر روی موفقیت برنامه ریزی این سیستم ها به طور مستقیم مورد تأیید قرار گرفته است، اما تأثیر مستقیم عدم اطمینان محیطی بر روی موفقیت برنامه ریزی سیستم های اطلاعاتی استراتژیک رد شده و رابطه غیرمستقیم این دو متغیر از طریق تأثیرگذاری بر فرآیند برنامه ریزی مورد تأیید قرار گرفت.

طی سال های اخیر یافتن راهی برای مواجه با محیط های پر تغییر و حفظ بقای سازمان به چالش مهمی در میان محققان حوزه مدیریت بدل شده است. در این میان رویکرد قابلیت های پویا از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. بررسی متون موجود در این حوزه نشان می دهد یکی از الزامات پژوهشی، بررسی اثرات پویایی محیطی بر قابلیت های پویا است. لذا در این مقاله رابطه قابلیت های پویا و پویایی محیطی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بدین منظور الگویی متشکل از سازه قابلیت های پویا (شامل قابلیت درک، قابلیت استفاده از فرصت ها و قابلیت شکل دهی مجدد منابع) و پویایی محیطی (شامل پویایی فنی و پویایی بازار) طراحی شد. داده های پژوهش از طریق پرسشنامه و بر مبنای پاسخ های مدیران عالی شرکت های تولیدی فعال در بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شد. نتیجه بررسی های انجام شده با استفاده از روش کمترین مربعات جزیی و نرم افزار SmartPLS نشان داد رابطه بین پویایی محیطی و قابلیت های پویا به عنوان سازه های سطح بالاتر معنادار است. همچنین پویایی فنی بر قابلیت درک، قابلیت استفاده از فرصت ها و قابلیت شکل دهی مجدد منابع، همچنین پویایی بازار بر قابلیت درک و قابلیت استفاده از فرصت ها تأثیر مثبت دارد.

هدف تحقیق حاضر تحلیل تاثیر شبکه های کسب و کار بر مزیت رقابتی پایداربا توجه به متغیرهای میانجی و تعدیلگر در شرکت های مستقر در پارک های علم و فناوری کشور می باشد. برای این منظور از روش تحقیق توصیفی همبستگی و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. با توجه به استفاده از سازه های سازنده و انعکاسی در پرسشنامه تحقیق، برای بررسی پایایی و روایی در سطح معرف و سازه روش های مختلفی استفاده شده است. تعداد نمونه آماری بر اساس روش جامعه نامحدود کوکران 364 مورد مشخص و با روش نمونه گیری چند سطحی پرسشنامه ها توزیع گردید. نتایج نشان تاثیر گذاری بالای نواوری سازمانی و شبکه های کسب و کار بر مزیت رقابتی پایدار دارد. همچنین بررسی ارقام میانگین نشان از ضعف در شبکه های کسب و کار نسبت به دیگر متغیرهای تحقیق دارد. پیشنهاد اصلی تحقیق توجه و توسعه شبکه های مدیریتی و سازمانی این شرکت ها و همچنین برنامه ریزی در شاخصهای شکل دهنده ی بازارگرایی و نواوری سازمانی می باشد.

به منظور دستیابی به عملکرد بالاتر در سازمان ها، همسویی استراتژی با متغیرهای اقتضایی همانند ساختار، محیط و غیره ضروری است. پروژه های صنعت پتروشیمی در کشور ایران، با تغییرات محیطی بسیاری از جمله تغییرات قیمت نفت، تغییرات قیمت ارز، تغییر قیمت خوراک و تحریم ها مواجه هستند؛ بنابراین طبق نظریه اقتضایی حصول عملکرد بهتر در پروژه ها در گرو توجه به متغیر محیط در تدوین استراتزی پروژه به عنوان یک سازمان موقتی است. لذا هدف پژوهش حاضر ارائه گونه شناسی استراتژی پروژه براساس متغیر اقتضایی محیط در پروژه های صنعت پتروشیمی ایران می باشد. برای تحقق این هدف از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد، در مرحله اول پس از مرور ادبیات، الگوی اولیه پژوهش شکل گرفت. برای اصلاح این الگو و گنجاندن جزئیات استراتژی پروژه در آن، مطالعه موردی چندگانه استفاده شد. با نمونه گیری هدفمند 10 پروژه از پروژه های صنعت پتروشیمی انتخاب شدند. علاوه بر مصاحبه، گردآوری چند جانبه داده مشتمل بر بررسی اسناد نیز در دستور کار قرار گرفت. به منظور تحلیل داده، از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. با توجه به انتخاب استراتژی های کسب و کار مایلز و اسنو به عنوان مبنای استراتژی پروژه بنا به ماهیت آبشاری استراتژی، گونه های استراتژی پروژه در یک ماتریس دو بعدی با ابعاد تغییرات محیطی بنیادین/تدریجی و کانون توجه خارج/داخل تعریف شدند. این گونه ها با نتایج مصاحبه برای سطح پروژه بازتعریف شدند. یافته های ما بر این دلالت دارند که محیط پروژه ها متنوع است و لذا پروژه ها، استراتژی های متفاوتی می طلبند و برای مدیریت پروژه با استراتژی های مختلف، ویژگی های کارآفرینانه، مهندسی و اداری متفاوتی مورد نیاز است.  

اقدام های مدیریت منابع انسانی به عنوان یک گرایش استراتژیک برای سازمان ها به تقویت کارکنان و بهبود مزیت رقابتی منجر می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر اقدام های مدیریت منابع انسانی بر عملکرد از طریق نقش میانجی جهت گیری راهبردی و نقش تعدیل گری پویایی محیطی انجام می شود. با 183 پرسشنامه الکترونیکی به دست آمده از شرکت های کوچک و متوسط دانش محور و تجزیه وتحلیل داده ها با مدل معادله های ساختاری نتایج پژوهش نشان می دهد که اقدام های مدیریت منابع انسانی به صورت مستقیم رابطه معناداری با عملکرد ندارد. درحالی که با ورود متغیر جهت گیری راهبردی (جهت گیری کارآفرینی و جهت گیری بازار) نتایج بیان می کند که به صورت مثبت و معنادار می تواند نقش میانجی گری را در آن رابطه ایفا کند. همچنین تأثیر مثبت و معنادار جهت گیری کارآفرینی و جهت گیری بازار بر عملکرد از نظر آماری تأیید می شود، اما در شرایطی که محیط رقابتی پویا باشد، جهت گیری کارآفرینی اثر مثبت و معنادار ولی جهت گیری بازار اثر منفی و معنادار بر عملکرد می گذارد. نتایج این پژوهش نشان دهنده لزوم اجرای راهبردهای کارآفرینانه و بازارگرا برای بهره برداری از اقدام های مدیریت منابع انسانی و توجه به اجرای راهبردهای کارآفرینانه در محیط های پرنوسان است. پژوهش حاضر دارای پیشنهادهای اجرایی و پژوهشی است.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی تاثیر قابلیت های پویا بر عملکرد شرکت های دانش بنیان از طریق نقش میانجی گری نوآوری مدل کسب وکار و مزیت رقابتی پایدار و تعدیل گری پویایی محیطی درک شده می باشد. روش شناسی پژوهش: ﭘﮋوﻫﺶ حاضر از لحاظ هدف کاربردی و ماهیتی توصیفی-پیمایشی دارد. جامعه آماری پژوهش، مدیران شرکت های دانش بنیان مستقر در استان تهران بودند. حجم نمونه با نرم افزار G - Power 3 222 نفر تعیین شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد و روش نمونه گیری  غیر احتمالی در دسترس با یک پیمایش آنلاین استفاده شد و 218 پرسشنامه محقق گردید. مدل پژوهش نیز مبتنی بر رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار Smart PLS نسخه 3 تجزیه وتحلیل شد. یافته ها : یافته ها نشان داد قابلیت های پویا بر عملکرد شرکت های دانش بنیان تاثیر مثبت و معناداری دارد و نوآوری مدل کسب وکار این رابطه را میانجی نمود. پویایی محیطی درک شده نیز فقط روابط بین قابلیت های پویا با "نوآوری مدل کسب و کار، مزیت رقابتی پایدار و عملکرد شرکت" را تعدیل نمود. اصالت/ارزش افزوده علمی: نقش قابلیت های پویا ضرورتی استراتژیک جهت هدایت، پشتیبانی و مدیریت منابع در راستای خلق مزیت رقابتی پایدار و دستیابی به عملکرد برتر می باشد و بینشی کلیدی برای مدیران ایجاد می کند تا به واسطه آن با کنار گذاشتن رویکردهای سنتی، با تمرکز بر شایستگی های محوری، جایگاه خود را در بازار تقویت نمایند.

هدف : فرصت های کارآفرینانه به عنوان نقاط عطف در اقیانوس های آبی کسب وکار شناخته می شود که به دلیل عدم دانش کارآفرینانه و ناتوانی خودکارآمدی کارآفرینانه به سرعت تبدیل به اقیانوس قرمز می گردند. بدین جهت، این پژوهش با هدف بررسی تأثیر دانش کارآفرینانه و پویایی محیطی بر تشخیص فرصت های کارآفرینانه با نقش میانجی خودکارآمدی کارآفرینانه در مرکز مشاوره و اطلاع رسانی کارآفرین در شهر کرمان طی 15 ماه (1393-1395) انجام شد. طراحی/ روش شناسی/رویکرد: روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی، از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی همبستگی و همین طور از نظر نوع داده کمی بود. جامعه آماری شامل420 نفر از همه مراجعه کنندگان (دارای کسب وکار) به مرکز مشاوره و اطلاع رسانی کارآفرین در شهر کرمان بود که با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه گیری تصادفی ساده 201 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد که همگی صاحبان و یا مدیرعاملان کسب وکارهای کوچک بودند. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه های استاندارد بهره گرفته شد. پس از جمع آوری پرسش نامه ها، توصیف داده ها از طریق میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی و جدول از طریق نرم افزار SPSS و استنباط آماری داده ها از طریق مدلسازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار LISREL انجام پذیرفت. ویژگی های فنی پرسش نامه شامل پایایی، روایی همگرا و روایی واگرا بررسی گردید. یافته ها: یافته های پژوهش در دو دسته آمار توصیفی و آمار استنباطی مورد بررسی قرار گرفت. ضرایب مسیر و ضرایب معناداری نرم افزار برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. محدودیت ها و پیامدها: نتایج نشان داد درجه تناسب مدل ارائه شده با توجه به مؤلفه های پژوهش مناسب بود؛ همچنین دانش کارآفرینانه و پویایی محیطی بر تشخیص فرصت های کارآفرینانه با نقش میانجی خودکارآمدی کارآفرینانه تأثیر داشت. پیامدهای عملی: نتایج عملیاتی مبین این است که فرصت های محیطی از پویایی آشفتگی و دانش  محیطی استخراج می گردد، بنابراین کارآفرینان بایستی با ارتقای دانش کارآفرینانه و قرارگرفتن در محیط های پویا و متنوع، قدرت تشخیص فرصت های محیطی خود را افزایش داده و زمینه ساز ایجاد خلاقیت و خودکارآمدی شوند. ابتکار یا ارزش مقاله: با توجه به خلأ پژوهشی که در رابطه با مفهوم ویژگی های محیطی و اطلاعات درک شده از مفاهیم کارآفرینانه با کشف و شناسایی فرصت های کارآفرینانه وجود دارد، سعی به ارائه مدلی کارآمد در خصوص ارتباط و نحوه تأثیر این متغیرها بر یکدیگر شده است.

هدف: در دهه اخیر، نقش هتل ها در توسعه اقتصادی کشورها بیش از پیش نمود پیدا کرده است. با این حال، سادگی جایگزین کردن خدمات در این صنعت، آن را با رقابت فزاینده ای مواجه کرده است. با پویاتر شدن بخش خدمات، توجه ها به مفهوم قابلیت های نوآوری خدمات پویا مضاعف تر شده است. با علم به اینکه، این مفهوم از عوامل مهم کسب مزیت رقابتی است؛ اما در حال حاضر، اعتبارسنجی تجربی پیرامون تعمیم پذیری ابعاد قابلیت های نوآوری خدمات پویا و تأثیر این متغیر بر نوآوری خدمات، مزیت رقابتی و عملکرد شرکت محدود است. با توجه به آنچه بیان شد، این پژوهش به بررسی تأثیر قابلیت های نوآوری خدمات پویا بر عملکرد شرکت ها با تبیین نقش تعدیلگر پویایی محیطی درک شده و نقش میانجی نوآوری خدمات و مزیت رقابتی می پردازد.روش: پژوهش حاضر، کاربردی و ماهیت آن، توصیفی هم بستگی است. جامعه آماری پژوهش مدیران هتل ها بودند. حجم نمونه، به کمک نسخه ۳ نرم افزار جی پاور، ۲۲۲ نفر تعیین شد. ۲۱۸ داده با پرسش نامه استاندارد و روش نمونه گیری در دسترس، طی یک پیمایش آنلاین گردآوری و به کمک نسخه ۳ نرم افزار اسمارت پی ال اس تحلیل شد.یافته ها: نتایج نشان داد که قابلیت های نوآوری خدمات پویای هتل ها، بر عملکرد آن ها تأثیر معناداری دارد و نقش میانجی نوآوری خدمات و مزیت رقابتی در این رابطه تأیید شد. اثر تعدیلگری پویایی محیطی درک شده بر رابطه بین قابلیت های نوآوری خدمات پویا با نوآوری خدمات به تأیید رسید؛ اما اثر تعدیلگری پویایی محیطی درک شده بر رابطه بین قابلیت های نوآوری خدمات پویا با مزیت رقابتی و نیز با عملکرد شرکت رد شد. به علاوه، نقش تعدیلگری پویایی محیطی درک شده بر رابطه نوآوری خدمات با مزیت رقابتی و نیز با عملکرد شرکت تأیید شد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که قابلیت های نوآوری خدمات پویا می تواند مزیت رقابتی و عملکرد هتل ها را از طریق نوآوری خدمات افزایش دهد. بنابراین، ابتدا مدیران هتل ها باید تلاش کنند تا هم سویی استراتژیکی برای انطباق با نیازهای مشتری و تعامل با شرکای شبکه ارزش ایجاد کنند. پس از درک نیازها و خواسته های مشتریان، برای هتل مهم است که توانایی ایجاد و تقویت توانایی مفهوم سازی ایده ها یا ارزش های خدمات جدید را داشته باشد. با مدیریت مؤثر قابلیت های نوآوری خدمات پویا، شرکت ها می توانند مدیریت مؤثر منابع خود را با ارائه آنچه مشتریان می خواهند و در نتیجه دستیابی به مزیت رقابتی پایدار اجرا کنند. علاوه براین، اگر شرکت ها به طور ناهمگون در بازار رقابت کنند، قابلیت های نوآوری خدمات پویا نقش مهمی بر عملکرد سازمانی خواهد داشت. سیاست گذاران بخش هتلداری، باید با توجه به تغییرات ذائقه مسافران، بر ارتقای توانمندی ها تمرکز کنند و با انتقال تجربه مثبت به آن ها، از طریق ایجاد و بهبود مستمر خدمات نوآورانه، ارزش متقابل ایجاد کنند.

شرکت های کوچک تولیدی به عنوان یکی از بازیگران اصلی نظام نوآوری ملی و صنعتی، نیازمند تحقق نوآوری باز از طریق قابلیت های دیجیتالی شدن برای به دست آوردن مزیت رقابتی در اقتصاد دیجیتال هستند. با این حال، تحقیقات موجود، شامل مطالعات مروری و داده های گذشته نگر بوده که منجر به درک ناکافی در خصوص موضوع شده است. در این راستا تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر قابلیت های دیجیتالی شدن بر نوآوری باز در بین کسب وکارهای تولیدی کوچک صورت گرفت. همچنین نقش تعدیل گر پویایی محیطی و آگاهی دیجیتال مدیران نیز در مدل بررسی شد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران ارشد شرکت های کوچک تولیدی در تهران است. ابزار گردآوری داده های تحقیق پرسشنامه استاندارد بوده که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. تجزیه وتحلیل یافته های حاصل از مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار اسمارت پی ال اس حاکی از آن است که قابلیت های دیجیتالی شدن تاثیر مثبت و معنی داری بر نوآوری های باز در شرکت های کوچک تولیدی دارد. همچنین مشخص شد پویایی محیطی تاثیر قابلیت های دیجیتالی شدن بر نوآوری های باز را تعدیل می کند؛ اما نقش تعدیل گر آگاهی دیجیتال مدیران در این مسیر تایید نشد. این نتایج نقش قابلیت های دیجیتالی سازی را برای هدایت نوآوری باز در کسب وکارهای تولیدی کوچک روشن می کند و راه کارهایی برای تحول دیجیتال و نوآوری باز در این شرکت ها ارائه می کند.