آموزه هماهنگی با نظام کیهانی در فلسفه اشراق سهروردی
حوزه های تخصصی:
چکیده
یکى از مهمترین جریانهاى فکرى در ایران اسلامى، جریان «حکمت اشراق» است. بنیانگذار این مشرب فکرى، «شهاب الدین سهروردى» است که پیوندى بین اندیشه ایران باستان و اندیشه اسلامى ایجاد کرده است. سهروردى هماهنگى و سازگارى انسان و جامعه را با نظام کیهانى لازم مىداند، چرا که معتقد است در پرتو آموزه هماهنگى با نظام کیهانى، وجود آدمى مشرقى و نورانى مىشود. سهروردى همانند ایرانیان باستان، وجود را به عنوان «نور» تعبیر مىکند. مفهوم نور از یک سو، با مفهوم «خرّه» و از سوى دیگر، با آیات سوره نور در قرآن کریم پیوند پیدا مىکند. وى «خرّه» را نورى مىداند که نفس و بدن به آن روشن مىشوند. او در کتاب هیاکل النور، از آرمان رهایى نور اسیر شده در جسم سخن مىگوید. همچنین «عشق» را به مثابه اساس نظام کیهانى مىداند که در تمام پدیدههاى جهان هستى جارى و سارى است. «هانرى کربن»، حکمت اشراق را گذار از «حماسه پهلوانى» ایران باستان به «حماسه عرفانى» ایران در دوره اسلامى مىداند.