درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۱۲۱ تا ۱۱٬۱۴۰ مورد از کل ۷۶٬۸۵۷ مورد.
۱۱۱۲۲.

کارکردهای زیباشناختی ایجازِ حذف در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کاوشی نو در معارف قرآنی سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۳)

کلیدواژه‌ها: زیباشناسی قرآن کریم ایجاز حذف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۵۶
ایجاز و گزیده گویی در سخن، از فنون بلاغیِ مهم در رساندن پیام و معنای مورد هدف گوینده است. این اسلوب بیانی از شیوایی و بلاغت سخن به شمار می آید. یکی از انواع این اسلوب، ایجازِ حذف است که در آن بخشی از روساخت آیه حذف می شود . این حذف ممکن است شامل حذف حرف، واژه یا در بخشی بزرگ تر، جمله یا جملاتی از آیات باشد . این اسلوب اغراض بلاغی گوناگونی را دنبال نموده و در آفرینش زیبایی های لفظی و ظرافت های معنایی نقشی شگرف ایفا می نماید. در این مقاله ضمن بیان معنا و مفهوم ایجاز و اقسام آن، کارکردهای زیباشناختی این قسم از ایجاز در شماری از آیات قرآن کریم، معرفی و تحلیل شده است.
۱۱۱۳۰.

بررسی ابعاد فطرت انسان از منظر معارف وحیانی به ویژه نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال پانزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: فطرت انسان ابعاد فطرت فطرت اولیه فطرت اختصاصی نهج البلاغه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۲ تعداد دانلود : ۶۸۵
فطرت، یکی از مباحث دیرین و مهم انسان شناختی است که معانی گوناگونی در علوم منطق، فلسفه، کلام، عرفان و هم چنین معارف وحیانی دارد و از منظر هر یک از این علوم، ابعاد متفاوتی را شامل می گردد. مقاله پیش رو، مسأله ابعاد فطرت را از منظر معارف وحیانی به ویژه نهج البلاغه برمی رسد. بر همین اساس، فطرت به ابعاد هشت گانه تقسیم می شود: فطرت اولیه، ثانویه، بالفعل، بالقوه، ادراکی، گرایشی، مشترک و اختصاصی. از این منظر، فطرت اولیه انسان، بلافاصله بعد از تکوین جوهره او شکل می گیرد. فطرت ثانویه هم در مرحله تکوین ساحت های ترکیبی انسان تکوُّن می یابد. فطرت بالفعل و بالقوه هم دو نوع دیگر از ابعاد فطرت انسان است که معارف وحیانی به ویژه نهج البلاغه به آن تأکید کرده اند. هم چنین معارف وحیانی، به دو نوع فطرت ادراکی و گرایشی اشاره دارند که به طور متعارف مورد بحث متکلمان بوده است. اما دو بعد دیگر فطرت، از منظر پیش گفته، فطرت مشترک و اختصاصی است. فطرت اختصاصی در برابر فطرت مشترک، به ویژگی های پیشینی فرد فرد انسان ها اشاره دارد که به طور اختصاصی از آن ها برخوردارند؛ مانند طینت های مختلف.
۱۱۱۳۱.

جهان های ممکن در اندیشه پلنتینگا و نسبت آن با مفهوم نفسالامر در فلسفه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متافیزیک دوره جدید سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: نفس الامر وضعیت امور جهان ممکن بالفعل انگاری نام گرایی تقلیلی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه تطبیقی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مفهوم شناسی
تعداد بازدید : ۲۲۷۱ تعداد دانلود : ۱۲۰۶
اگرچه به نظر میرسد مفاهیم ضرورت و امکان (مفاهیم وجهی) مفاهیم جداییناپذیر مابعدالطبیعه هستند، فلاسفه تجربهگرا به طور سنتی این مفاهیم را مورد نقد قرار دادهاند. در قرن بیستم نیز چنین انتقاداتی توسط کوآین(Quine) در قالبی جدید صورت گرفته است. با وجود این، طرح مفهوم تکثر جهانهای ممکن در معناشناسی منطق موجهات، زمینهساز این باور شد که میتوان بر چالش تجربهگرایی غلبه کرد. در تبیین سرشت جهانهای ممکن، دو رویکرد متفاوت وجود دارد. گروهی از فلاسفه از رویکرد نام گرایی تقلیلی در بیان مفاهیم وجهی استفاده میکنند و سایر مفاهیم وجهی را به مفهوم جهانهای ممکن تقلیل میدهند و در مقابل، برخی از فلاسفه معتقدند مفاهیم جهانهای ممکن، ضرورت، امکان، ذاتی و عرضی اجزای یک شبکه هستند. در این مقاله ،پس از اشاره ای به رویکرد اول، انتقادی که پلنتینگا به عنوان نماینده شاخص جریان دوم به رویکرد نام گرایی تقلیلی وارد کرده است و همچنین تبیین او از ماهیت جهان ممکن شرح داده میشود و نشان داده خواهد شد که مفهوم کلیدی در اندیشه پلانتینگا وضعیت امور است و وی یک جهان ممکن را وضعیت اموری بیشینه میداند. این مسئله تبیین خواهد شد، که درک پلنتینگا از مفهوم جهانهای ممکن، با مفهوم نفسالامر در نظر حکمای مسلمان قابل تطبیق است اگرچه تمایزات مشهودی نیز با آن دارد.
۱۱۱۳۲.

اصلاح گرایى در نهضت عاشورا

نویسنده:
منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۱ شماره ۱۵
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۲
در سالهاى اخیر، مساله اصلاحات و راهکارهاى آن یکى از بحث‏انگیزترین موضوعات در کشور بوده‏است . ابهام این واژه از نظر محتوا و مفهوم، موجب بروز مشکلات عملى و نظرى در عرصه مسائل سیاسى و فرهنگى گردید . در مقاله حاضر، با توجه به این مشکلات تئوریک، به مساله اصلاحات از منظر حسین بن على (ع) پرداخته شده‏است تا در ماه خون و قیام، ره‏توشه عاشقان آن امام همام باشد . براى تحقق این هدف، مباحثى همچون مفهوم‏شناسى اصلاحات، مؤلفه‏هاى اصلاح‏گرایى، علل حدوثى و غایى اصلاحات در نهضت عاشورا و آسیب‏شناسى اصلاحات مورد بررسى قرار گرفته‏است .
۱۱۱۳۵.

نقدى بر مقاله «تابو و عقلانیت مدرن»

نویسنده:
منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۲شماره ۲۴
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۱
عدم درک صحیح نسبت به خاستگاه، عوامل و مؤلفه‏هاى عقلانیت مدرن ـ که هر پدیده متافیزیکى را اعم از دین، خرافه و اسطوره، تنها به این دلیل که در مقوله آن نمى‏گنجد، نامعتبر اعلام مى‏کند ـ موجب خلطها و تشبیهات مع الفارق گردیده است. مقاله مورد نقدِ این نوشتار علاوه بر یک کاسه کردن اسلام با مسیحیت انحرافى، تجویز و توصیه مى‏کند که احکام و آموزه‏هاى اسلام به دست عقلانیت مدرن تابوزدایى گردد. نوشتار حاضر ضمن پرداختن به نقاط ضعف آن مقاله، با تشریح ویژگیهاى عقل مدرن این الگوى پیشنهادى را مورد خدشه قرار داده و به جاى آن، بر عقلانیت اسلامى تأکید ورزیده است.
۱۱۱۳۶.

منبع و منشا الهام فلسفه اسلامی

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۲ شماره ۱۸

کلیدواژه‌ها: قرآن فلسفه اسلامی حدیث فلسفه یونانی فلسفه نبوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷۰ تعداد دانلود : ۹۳۸
تردیدی نیست که مسلمانان، ارتباطی تاریخی و فرهنگی با حکمت یونانی و فلسفه‏های دیگر داشته و از میراث فلسفی و غنی دوران باستان، بهره‏های زیادی برده‏اند؛ ولیکن، مطالعه عمیق تاریخ طولانی فلسفه اسلامی نشان می‏دهد که خاستگاه فلسفه اسلامی را باید در بطن و متن اسلام و در منابع اصیل آن یعنی قرآن و حدیث، جستجو کرد؛ چرا که این فلسفه، اصول، مبانی، موضوعات و مسائل متعدد خود را از وحی اسلامی گرفته است. همه فیلسوفان اسلامی در فضای وحیانی اسلام و با الهام از این متون، فلسفه خود را پدید آورده‏اند و اساساً فلسفه اسلامی، تأویلی فلسفی از متن مقدس است که عمیقاً ریشه در قرآن و حدیث دارد و به همین جهت در طول قرون و تا به امروز، به عنوان یکی از جریانات فکری بسیار تأثیرگذار در تمدن اسلامی به حیات خود ادامه داده است.
۱۱۱۳۷.

نسبت سنجى عرفان و سیاست(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسى ۱۳۸۴ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: عرفان سیاست عرفان سیاسى سیاست عرفانى

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام مسائل عام اندیشه سیاسی اسلام
تعداد بازدید : ۲۲۷۰
در بحث نسبت سنجى عرفان و سیاست، دیدگاه‏هاى مختلفى مطرح است. گروهى به نفى ارتباط عرفان و سیاست پرداخته و هرگونه تأثیر عرفان بر حوزه سیاست را منفى دانسته و معتقدند که اندیشه و عمل عرفانى قادر به ایجاد و بسط اندیشه سیاسى نیست. اما گروهى دیگر معتقدند که نه تنها عرفان و سیاست مى‏توانند در ارتباط و تعامل با یک دیگر قرار گیرند، بلکه وجود عرفان، براى اندیشه و عمل سیاسى، مطلوب و ضرورى است. در این نوشتار با بررسى آرا و نظریات متفکران، نسبت میان عرفان و سیاست را از زوایاى مختلف مورد بحث قرار مى‏دهیم.
۱۱۱۳۸.

ماه و انسان کامل در اندیشه ابن عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات عرفانی پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۱۶

کلیدواژه‌ها: انسان کامل ابن عربی ماه اسماء الهی صور فلکی عدد 28 مراتب الوجود

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات فلسفه‌ تصوف و عرفان
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تصوف و عرفان اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
تعداد بازدید : ۲۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۷۰۳
در ذهن و زبان ابن عربی، عدد رمزی 28 متأثر از 28 منزل ماه(قمر) بازتاب گسترده ای داشته، به گونه ای که بسیاری از اجزای تفکر وی در تبیین مراتب وجود و درجات آن را تحت شعاع قرار داده است. ابن عربی در پاره ای از آثار خود به رموز این عدد و جلوه های ظهور آن در مراتب انسانی، فلکی و الوهی پرداخته است. مهم ترین بازتاب آن در فصوص الحکم است که در 28 فص مطابق با مراتب الوجود ترتیب یافته است. از آنجا که مراتب وجود بر محور انسان الهی خاص هر مرتبه که مظهر یکی از اسماء الهی است می گردد، توجه به رابطه آن انسان کامل با مرتبه ای که در آن واقع شده، حائز اهمیت است. در این میان، معلومات کیهان شناسی خاص ابن عربی و مناسبات محاسبه شده مربوط به جهان حروف و اعداد، وضعیت ویژه ای پدید آورده است. این نوشته یکی از جهات محاسباتی عددی و حروفی ابن عربی را ذیل بحث مقابله ماه و انسان کامل پیگیری کرده است.
۱۱۱۴۰.

شیوه ها و سبک های تفسیری علامه طباطبایی در تفسیر المیزان

نویسنده:
منبع: کتاب ماه دین مهر و آبان ۱۳۸۱ شماره ۶۰ و ۶۱
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات انواع تفسیر وتأویل
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران شیعی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات موارد دیگر کتاب شناسی تفسیر
تعداد بازدید : ۲۲۷۰ تعداد دانلود : ۱۰۳۳

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان