درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۲۲۱ تا ۱۱٬۲۴۰ مورد از کل ۷۶٬۸۵۷ مورد.
۱۱۲۲۱.

آسیب شناسی عدم توجه به اسلوب بیانی امام (ع) در رفع اختلاف و تعارض روایات

نویسنده:
منبع: سیره پژوهی اهل بیت سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۰ 25 - 40

کلیدواژه‌ها: اختلاف روایات اسلوب بیانی اسلوب فتوایی تعارض روایات درایه الحدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۱۸۵
حدیث از منابع مهم شیعیان برای استخراج و استنباط احکام شرعی است. برخی از احادیث با یکدیگر از نظر ظاهر اختلاف و تعارض دارند. از این رو بی توجهی به این تعارضات ظاهری یکی از آسیب های حدیث پژوهی است. اغلب اختلافات و تعارضات ظاهری احادیث با توجه به محتوا، فضای صدور و راوی مرتفع می شود. توجه به اسلوب بیانی معصوم(ع) نیز می تواند پاره ای از اختلافات و تعارضات روایات را رفع کند. سؤال اصلی پژوهش این است که اسلوب بیانی معصوم(ع) چه تأثیری بر رفع اختلافات ظاهری روایات دارد؟ در این نوشتار نشان داده شد که توجه به دو اسلوب «فتوا» و «تعلیم» در بیان امام(ع) در قالب صدور حکم و نوع مخاطب در رفع اختلاف ظاهری روایات مؤثر خواهد بود. اسلوب تعلیم مختص فقهاء و مفتی های صحابه است. توجه به تدریجی بودن تبیین حکم، تغییر حکم به واسطه نسخ و مخیر بودن در گزینش هر کدام از احکام بیان شده در اسلوب تعلیم موجب رفع تعارض خواهد شد. در اسلوب فتوایی، مخاطب امام(ع) افرادی هستند که برای طرح سؤال جزیی و شخصی به امام مراجعه می کنند. توجه به شرایط، ویژگی، زبان و لهجه سؤال کننده می تواند در رفع تعارضات ظاهری از روایات مؤثر باشد.
۱۱۲۲۲.

نقش دعا در دفع و رفع عوارض مترتب بر بحران کرونا

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷ 9 - 31

کلیدواژه‌ها: دعا دفع رفع بحران کرونا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۵ تعداد دانلود : ۴۱۸
دعا در متون دینی به عنوان یکی از راه های ارتباط با خدا مورد تأکید قرار گرفته و در برخی آیات قرآن، به عنوان نوعی عبادت از آن یاد شده است. از طرفی انسان ها در هنگامه شدت گرفتن امواج بلا و قطع امید از اسباب عادی، فطرتاً و ناخودآگاه به استمداد از خدا متمایل گردیده و متضرّعانه او را می خوانند. در این میان، یکی از پیشامد هایی که به صورت ناگهانی و فزاینده، جهان پیرامون ما را مورد تهدید قرار داده و با به خطر انداختن سلامتی افراد، آرامش و امنیت روانی آنان را سلب نموده، بحران کرونا است. مقاله حاضر با روش تحلیلی- استنباطی بر آن است تا با بررسی متون دینی در موضوع دعا، ضمن تبیین آثار مختلف آن بر فرد و جامعه، از ظرفیت های دعا در دفع و رفع عوارض ناشی از بحران کرونا پرده برداشته و آن را به عنوان یکی از اقدامات اساسی در مدیریت این بحران پیشنهاد دهد. ایجاد سلامت جسمانی، آرامش روانی، افزایش روحیه امید، توجه انسان به ناتوانی و عجز خویش و زودن غبار تیرگی از روحیه توحیدی انسان ها از مهم ترین نتایج این بررسی شناخته شده است.   
۱۱۲۲۳.

الگوی تاب آوری (فعال) در ارتباطات همسایگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و نهم آبان ۱۳۹۹ شماره ۲۷۵ 89-99

کلیدواژه‌ها: آپارتمان نشینی اخلاق همسایگی ارتباطات همسایگی اسلامی تاب آوری (فعال) تعارضات همسایگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۳۶۵
آموزه های اسلامی، «تاب آوری» را ازجمله راه های مقابله با تعارضات، تضادها و مزاحمت های همسایگی، در نظر گرفته است. این مضمون توسط مفاهیمی همچون «تغافُل»، «تحمل آزار همسایه»، «مدارا» و «احسان در مقابل بدی» در متون اسلامی منعکس شده است. نوشتار حاضر با روش تحلیل محتوای کیفی به این نتیجه رسید که تاب آوری همسایگان در الگوی اسلامی، دارای مراتبی پلکانی است یعنی کیفیت تعامل با «همسایه بد» به شکل یک پیوستار (دارای مراتب)، به صورت خطی از نقطه «پایین ترین مرتبه» (تحمل بدی و آزار) شروع و تا «بالاترین مرتبه» (احسان) امتداد می یابد و مرتبه میانی این الگو نیز با «مدارا» تصویر می گردد که با مواردی همچون چشم پوشی عفیفانه از لغزش و گناه همسایه، گذشت در مقابل ستم همسایه، بردباری در برابر رفتار جاهلانه همسایه و خودداری از آزاررسانی به همسایه، محقق خواهد شد. با این توضیح، تاب آوری در ارتباطات همسایگی به شکلی فعال (به دور از انفعال)، با مقاومت در مقابل شرایط سخت و تلخ، آغاز شده و با سازگاری (کاهش اثرات حادثه) ادامه یافته و در نهایت با اثرگذاری بر همسایه و اصلاح وضعیت، به سرانجام خود خواهد رسید.
۱۱۲۲۴.

بررسی و تحلیل جایگاه سیاق در تفسیر "أضواء البیان فی ایضاح القرآن بالقرآن"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم قرآن و حدیث سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 171 - 196

کلیدواژه‌ها: تفسیر قرآن به قرآن سیاق تفسیر أضواء البیان الشنقیطی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۲۹۹
"سیاق" از مهم ترین قرائن عقلائی فهم کلام و دستیابی به مراد گوینده محسوب می شود. در روش تفسیر قرآن به قرآن نیز توجه به "سیاق" آیه/آیات در کنار "بهره گیری از سایر آیات مرتبط با آیه مورد بحث" به عنوان قرینه ای برای تعیین مراد وحی مورد استناد قرار می گیرد. در عصر حاضر، کتاب "أضواء البیان فی ایضاح القرآن بالقرآن" تألیف محمدالأمین الشنقیطی از جمله تفاسیر مهم اهل سنت است که با روش تفسیری قرآن به قرآن نگاشته شده است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی درصدد دستیابی به فهم جایگاه "سیاق" در این تفسیر و در نزد مؤلف آن برآمده است که در نتیجه مطالعه پنج جزء قرآن کریم مشخص شد هر چند "سیاق" نقش نسبتا مؤثری را در مواردی از جمله بیان معنا و مراد از مفردات آیه، تبیین معنای کلی آیه، ارزیابی اقوال مفسران، بیان تقدیر و محذوف و... در این تفسیر ایفا کرده است؛ اما در مواردی نیز "سیاق" به عنوان قرینه ای نزدیک و درونی در ترجیح معنا نادیده انگاشته شده است. در این موارد مفسر ابتداء معانی ای را که عمدتا برگرفته از آیات هم مضمون در سوره های دیگر است، مورد توجه قرار می دهد و گاهی نیز معنای سیاقی آیه را جزء یکی از وجوه معانی ذکر می کند. این مطلب می رساند که از میان دو قرینه مؤثر فوق الذکر در کشف معنای آیه در روش تفسیر قرآن به قرآن، "استناد به سایر آیات"، نسبت به قرینه "سیاق" در این تفسیر اولویت داشته و ارجح است
۱۱۲۲۵.

نسبت رأی و أثر در تفسیر البسیط واحدی و التبیان شیخ طوسی با تأکید بر مؤلفه های تفسیر به رأی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۸ «ویژه قرآن و حدیث» 79-99

کلیدواژه‌ها: تفسیر اثری تفسیر به رأی تفسیر اجتهادی تفسیر البسیط واحدی نیشابوری شیخ طوسی تفسیر التبیان رویکردهای تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۷ تعداد دانلود : ۴۱۴
در این مقاله رویکرد تفسیری واحدی نیشابوری (م.468 ق.) مفسّر شافعی در تفسیر البسیط و شیخ طوسی (م. 460 ق.) مفسّر شیعه در تفسیر التبیان به تفسیر به رأی بررسی می شود. این دو تن، از مفسّران قرن پنجم و تقریباً همزمان هستند. واحدی در این شیوه، آیات را بر اساس لغت، وجوه دلالت آن و علوم قرآنی تفسیر می کند. هم چنین در تفسیر اجتهادی خود به جمع بین تفسیر به رأی و تفسیر اثری می پردازد. وی در صورت تعارض، اولویت را به تفسیر اثری می دهد و یافته های تفسیر به رأی را بر اساس مستندات تفسیر اثری توجیه می کند. شیخ طوسی از روایات تفسیری چهار گونه استفاده می کند: استفاده تفسیری، تبیین معانی واژه ها، تبیین اِعراب آیات، استفاده کلامی. اجتهاد طوسی در این میان، جمع بین اقوال و روایات تفسیری به شیوه نقد برخی از آنها بر اساس روایات و تأیید یا تقویت بعضی دیگر است. شباهت ها و تفاوت این دو رویکرد در مقاله تبیین شده است.
۱۱۲۲۶.

The Essence and Origins of Action in Mulla Sadra’s Philosophy of Action(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تأملات اخلاقی دوره اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 109 - 127

کلیدواژه‌ها: free will Voluntary Actions Philosophy of Actions Sadrian Philosophy

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۶۶
According to Sadrian philosophers, human beings’ voluntary actions are movements born of the effect of recognizing their perceptive faculties concerning outside matters and this effect forms through the intention or will that rises in a person’s soul. The starting point of human action is the point of the formation of the immaterial aspect (the soul) in a human being. According to this perspective, the origins of human actions are cognizance, desire, and will. In a human being’s voluntary and involuntary actions, it is the soul that is in motion. This substantial motion of the soul is part of the great substantial motion design that is progressing in the whole of the natural world and that which belongs to it. The motion of the essence of the soul is also necessary and perpetual and its goal and ultimate beloved is God; however, a human being’s voluntary action is another substantial motion which forms within this necessary motion of the soul and can intensify the perpetual motion and revolution of the soul towards its real object of love so that it may attain the perfection worthy of it through this intensification or can throw a person into a whirlpool of decline. The ultimate goal of human beings’ voluntary actions is to arrive at the closest level of closeness to God that has two aspects: 1) possessing the most intense knowledge concerning all existents and the levels of the world and 2) abstraction of essence and action from matter. All motions in creation happen through God’s grace and, therefore, a human being’s voluntary actions are all performed through the help of God’s eternal grace without affecting man’s free will.
۱۱۲۲۷.

بررسی فقهی شرط احرام جهت ورود مجدد به مکه برای عمره گزاری که از مکه خارج شده(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۸ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 25 - 49

کلیدواژه‌ها: شرط احرام عمره گزار ورود به مکه گذشت یک ماه خروج از مکه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۳ تعداد دانلود : ۲۹۴
از آنجا که زائرین خانه خدا گاه برای انجام برخی امور پس از انجام اعمال عمره، ناچار به خروج از شهر مکه می شوند، این مسئله مطرح می شود که در صورت ورود مجدد به مکه، آیا لازم است محرم شوند یا اینکه بدون احرام نیز می توانند وارد مکه مشرفه شوند. آیا جواز ورود به مکه بدون احرام، فقط اختصاص به کسی دارد که ماه ورود مجدد او به مکه همان ماه اهلال (محرم شدن) او باشد یا ماه احلال (از احرام خارج شدن) و یا ماه خروج از مکه؟ آیا مقصود از ماه، ماه قمری است یا ماه عددی و 30 روز؟ آیا نوع احرام سابق (عمره تمتع یا مفرده و یا حج بودن)، تأثیری در حکم مذکور دارد؟ بر اساس پژوهش انجام شده، که به صورت توصیفی تحلیلی و بر مبنای اطلاعات کتابخانه ای است، باید گفت کسی که خارج از مکه مشرفه است، برای ورود به مکه مشرفه باید محرم شود، مگر در صورتی که یک ماه قمری از زمان اتمام عمره قبلی او نگذشته باشد؛ چراکه واژه «شهر»، در روایات انصراف به ماه قمری دارد و نه ماه عددی، و ملاک خروج از مکه در این مسئله، خروج از محدوده حرم است. همچنین فرقی نمی کند که احرام قبلی او برای عمره تمتع بوده یا عمره مفرده و یا حج. برای محاسبه ماه نیز، زمان خروج از احرام، ملاک است نه زمان اهلال (محرم شدن) و یا زمان خروج از مکه.
۱۱۲۲۸.

بررسی نقش حوزه علمیه در ساخت بعد معرفتی تمدن اسلامی با تأکید بر اندیشه های حضرت آیت الله خامنه ای

نویسنده:
منبع: تمدن اسلامی و دین پژوهی سال دوم زمستان ۳۹۹ شماره ۶ 91 – 109

کلیدواژه‌ها: تمدن نوین اسلامی حوزه علمیه آینده تمدن اسلامی روحانیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۴۵۲
اینکه تمدن نوین اسلامی از منظر حضرت آیت الله خامنه ای چگونه است و معرفت و علم و دانش چه جایگاهی در آن دارد، سؤالات مهمی است که این مقاله درصدد است به آن پاسخ دهد. حوزه های علمیه به عنوان منبع تولید نرم افزار یا همان بعد معرفتی تمدن اسلامی برای ایفای نقش خود باید دارای شاخصه ها و ویژگی هایی باشند که این مقاله به آن خواهد پرداخت. این پژوهش مفهوم دانش توأم با معنویت را هسته اصلی اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای توصیف کرده و مبتنی بر این مهم، حوزه علمیه را به عنوان خاستگاه تولید معرفت، برای نقش آفرینی تمدنی مستلزم تحول درونی خویش می داند. این پژوهش با شیوه کتابخانه ای و با تکیه بر آراء آیت الله خامنه ای تنظیم شده است. این مقاله به روش توصیفی و تبیینی به بررسی حوزه علمیه تمدن ساز خواهد پرداخت و اینکه حوزه علمیه برای ساخت بعد معرفتی تمدن اسلامی باید چه ویژگی هایی داشته باشد.
۱۱۲۲۹.

تحلیل مبانی فلسفی مولفه های برنامه درسی معنوی در دوره ابتدایی و متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵ 191 - 211

کلیدواژه‌ها: دوره ابتدایی و متوسطه مبانی فلسفی برنامه درسی معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۸ تعداد دانلود : ۳۵۵
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین مبانی فلسفی مؤلفه های برنامه درسی معنوی در دوره ابتدایی و متوسطه و تحلیل آن براساس نظرات اساتید حوزه برنامه درسی معنوی انجام شده است. روش این پژوهش کیفی، از نوع پدیدارشناسی است. شرکت کنندگان در پژوهش شامل ده نفر از اساتید حوزه برنامه درسی معنوی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شده اند. برای گردآوری اطلاعات از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد و داده های به دست آمده بااستفاده از روش مقوله بندی و کدگذاری موضوعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که برنامه درسی معنوی در دوره ابتدایی و متوسطه با تأکید بر زوایای معرفت شناسی، هستی شناسی و ارزش شناسی شامل هفت بعد اصلی اخلاق، اعتقاد به ماوراءالطبیعه، تعقل گرایی، زیباشناسی، انسان گرایی، طبیعت دوستی و کل نگری و 40 مؤلفه در زمینه برنامه درسی معنوی است. یافته ها نشان داد که گنجاندن معنویت در قالب برنامه های درسی مراکز آموزشی به همراه تعامل این مراکز با سایر نهادهای اجتماعی شرایط لازم را برای پرورش اخلاقی و عقلانی متربیان فراهم می سازد.
۱۱۲۳۰.

مکانه المرأه وحقوقها السیاسیّه فی الإسلام من وجهه نظر الإمام الخمینی

نویسنده:
منبع: المصطفی المجلد ۱ ربیع و صیف ۲۰۲۰ العدد التجریبی (ملف العدد: الإمام الخمینی رحمة الله فی سموّه الروحانی و فکره النورانی) 187 - 204

کلیدواژه‌ها: الإسلام الحقوق المرأه المسلمه المشارکه السیاسیه النظام السیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۲۰۳
إنّ جمهوریّه إیران الإسلامیّه هی ساحهٌ للعمل بالآراء الفقهیّه للإمام الخمینی  حول السیاسه، والتی أدّت إلى إنشاء نظامٍ ولائیٍّ فی إیران، ونقطه التحوّل فی هذا النظام وجود العلاقه بین الشرعیّه الإلهیّه والقبول الشعبیّ، لقد شارکت مختلف الفئات من الناس، لا سیّما الغالبیّه العظمى من النساء، فی جمیع مراحل هذه الثوره، کما أیّد الإمام الخمینی  هذا الحضور دائما، خاصّه تواجد المرأه فی المجالین السیاسیّ والاجتماعیّ، کما دعاها لمواصله حضورها السیاسیّ الفعّال ضمن إطار الشریعه الإسلامیّه، وتسبّب هذا الأمر إلى أن تکون التجربه السیاسیّه للمرأه فی جمهوریّه إیران الإسلامیّه بمثابه قفزه فریده فی تاریخ المرأه الإیرانیّه، وبحسب رأی الإمام الخمینی، فإنّ من حق المرأه التدخّل فی تقریر المصیر والمشارکه فی النشاطات السیاسیّه، بل هو واجبٌ علیها، وقد کُرَّست هذه الفکره فی دستور جمهوریّه إیران الإسلامیّه أیضا.
۱۱۲۳۱.

تفاوتهای اخلاقی در ازدواج؛ آثار و پیامدهای آن از منظر قرآن و حدیث(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال دهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳۷ (پیاپی ۵۹) 141 - 162

کلیدواژه‌ها: همسرگزینی کفویت زوجین تفاوت های اخلاقی ازدواج متفاوت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۱۹ تعداد دانلود : ۳۹۲
یکی از شروط همسرگزینی از دیدگاه قرآن و حدیث، کفویّت و تشابه حداکثری زوجین از جنبه های مختلف، از جمله از جنبه ویژگی های اخلاقی است. این پژوهش با هدف آگاهی بخشی به نسل جوان و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است؛ ابتدا آیات و روایات مربوط به موضوع استخراج شد و بعد، با رویکردی جدید، ضمن بیان اهمیّت کفویّت، آثار و پیامدهای ازدواج های متفاوت از نظر اخلاقی بررسی و تحلیل شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که عدم تشابه زوجین در مسائل اخلاقی و تفاوت آن ها در این مسائل، آثار و پیامدهای خطیر و جبران ناپذیری را در پی خواهد داشت. شماری از این پیامدها عبارتند از: اختلال شخصیتی فرزندان، گسست خویشاوندی خانواده، محرومیت از داشتن فرزندان شایسته، پیمان شکنی در نظام خانواده، انحرافات اخلاقی فرزندان، ایجاد بسترهای اخلاق گریزی از راه وراثت، انتقال صفات اخلاقی از راه شیردهی و سرپیچی فرزندان از فرمان والدین.
۱۱۲۳۲.

طراحی الگوی شایستگی های استادان و مربیان سازمانی باتأکیدبر بیانات حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 5-38

کلیدواژه‌ها: شایستگی ها استادان و مربیان بیانات امام خمینی (ره) بیانات مقام معظم رهبری (مدظله)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۵۲۴
احصای شایستگی های استادان و مربیان ازجمله مباحث مهم و حیاتی در نظام تعلیم وتربیت است. پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی و از نوع توسعه ای است که با هدف دستیابی به الگوی شایستگی های استادان و مربیان مبتنی بر بیانات امامین انقلاب اسلامی اجرا شده است. برای نیل به این هدف، مباحث نظری و پژوهش های انجام شده مرتبط مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و درادامه با استفاده از روش نظریه داده بنیاد طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مفاهیم و مقوله ها از درون داده ها احصا و بعد از انجام چند مرحله مفهوم سازی در سطوح مختلف انتزاع و تعریف ارتباط مقوله ها با پدیده محوری و ترکیب نظری آنها، الگوی نظری ارائه شده است. به منظور افزایش دقت و اعتباریابی نتایج به دست آمده، نقطه نظرات 12 نفر از مدیران سطوح راهبردی و اعضای هیئت علمی در نظام تعلیم وتربیت که در حوزه استادان و مربیان به صورت مستقیم مسئولیت دارند، ازطریق پرسشنامه محقق ساخته اخذ و نتایج مربوط ازطریق آزمون های کولموگروف اسمرنوف یا (K-S)، فریدمن، پارامتری و تی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است و درنهایت ابعاد، مؤلفه ها و رتبه بندی آنها درقالب جداول مربوط ارائه شده است.در این تحقیق با منطق نظریه داده بنیاد تعداد 351 سند تمام خوانی و براساس این اسناد تعداد 1131 گزاره نظری به دست آمده است، درادامه با مطالعات رفت و برگشتی تعداد 87 کد باز شناسایی و سپس این کدها براساس محور های مشترک درقالب 8 کد محوری دانش، توانایی، مهارت، نگرش، بینش، ویژگی های شخصیتی، ویژگی های اخلاقی و اعتبار دسته بندی و درنهایت کد های محوری حول کد انتخابی یا پدیده محوری شایستگی های استادان و مربیان الگوی مفهومی تحقیق را ساخته اند.
۱۱۲۳۳.

بررسی سندی و دلالی حدیث «علی ولی کل مؤمن بعدی» در منابع فریقین(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۵ 109 - 130

کلیدواژه‌ها: حدیث ولایت ولی امامت علی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۱ تعداد دانلود : ۲۰۱
یکی از روایات متواتر رسول خدا6 که بر امامت بلافصل علی بن ابیطالب7 دلالت دارد، حدیث «علیّ ولیّ کل مؤمن بعدی» است. این حدیث را که رسول خدا6 در جریان سپاهیان یمن بیان داشتهاند، بیش از ده نفر از صحابه از آن حضرت نقل کردهاند، و در منابع دست اول امت اسلامی ثبت شده است. قید «بعدی» یا «من بعدی» در این حدیث موجب شده تا دانشمندان اهلسنت نتوانند کلمه «ولیّ» را در این حدیث بر معنای محبت و نصرت حمل کنند. از آنجا که سایر معانی «ولیّ» نیز با این حدیث تناسب ندارد، تنها راه باقی مانده آن است که کلمه «ولیّ» را در این حدیث بر معنای سرپرستی، تصرف در امور، و امامت حمل کرده، و روایت را دلیل امامت بلافصل امام علی بن ابیطالب7 قرار دهیم، و این حقیقتی است که برخی از عالمان اهلسنت نیز به آن اذعان کردهاند
۱۱۲۳۴.

بررسی فقهی و حقوقی فرزندکشی با نگاهی به آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 241 - 266

کلیدواژه‌ها: قرآن فقه حقوق فرزندکشی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۳
حکم اصلی و اولی قتل عمد، قصاص است. یکی از استثنائات این اصل کلی، قتل فرزند توسط پدر است این اندیشه بعد از انقلاب اسلامی به قوانین جزایی راه یافت. از دیدگاه اکثر فقهای اسلامی، حکم مردی که فزرند خود را به قتل برساند، با یک درجه تخفیف، از قصاص نفس- که حکم کلی در قتل عمدی است در قرآن کریم نیز بر آن تأکید شده است- به پرداخت دیه و تعزیر تقلیل یافته است. برای این حکم در فقه اسلامی دلایل متعددی ذکر گردیده و به روایاتی نیز استناد شده است که از نظر اصولی از اعتبار زیادی برخوردارند. دیدگاه فقهای اسلامی در این مورد متفاوت است؛ عده ای از فقها که اکثریت فقهای امامه را شامل می شوند، با حکم معافیت پدر موافق بوده، و مبنای موافقت خود را دو حدیث امامان معصوم(ع) و البته بعضاً دلایل عقلی برای حکم بیان کرده اند. از سوی دیگر مخالفان نیز با استناد به حکم کلی قصاص در قتل عمد، پدر و جد پدری را مصداقی از حکم کلی می دانند و به قصاص ایشان حکم می دهند.
۱۱۲۳۵.

التغیّرات الدلالیّه للفظ الاسلام و مشتقاته فی نهج البلاغه مقارنه بالشعر الجاهلیّ و القرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات حدیثه فی نهج البلاغه السنه الرابعه خریف و شتاء ۱۳۹۹ (۱۴۴۲ق) العدد ۱ (المتوالی ۷) 70 - 59

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه الشعر جاهلی القرآن التغیر الدلالی الإمام علی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰ تعداد دانلود : ۱۳۹
یعدّ لفظ الاسلام ومشتقاته من أهم الکلمات التی وردت فی الشعر الجاهلی وفی القرآن الکریم وفی نهج البلاغه، حیث تناول کل من المصادر الثلاثه اللفظَ ومشتقاته بمعان قد تشترک استعمالها فی المصادر الثلاثه وقد تختلف. حاولت الباحثه خلال السطور التی بین أیدیکم أن تسلط الضوء على جذر "سلم" ومختلف مشتقّاته عبر المنهج الوصفی التحلیلیّ وأن توضّح دلاله الکلمه ومشتقاتها فی المصادر الثلاثه المذکوره مسجّله ما طرأ علیها من تغیّر دلالیّ. تفید نتائج الدراسه أنّ جذر سلم فی العصر الجاهلی کان له دلاله مادّیّه، بینما اتّصفت هذه الدلاله فی القرآن الکریم ونهج البلاغه – فضلا عن الدلاله المادیه- بدلالات دینیه سلّطت الباحثه علیها الضوء خلال المقاله، منها کلمه الإسلام بمعنى ذلک الدین الجامع الذی أتی به الأنبیاء کلهم منذ خلق آدم إلى دین الخاتم محمد المصطفى، ثم بمعنى التسلیم المطلق لأمر الله تبارک وتعالى، ذلک التسلیم الذی یسری فی کافه الکائنات الحیّه وغیر الحیّه، فهی لاتخطو عمّا خطّط لها الله تبارک وتعالى منذ أن خلقها وهی لاتتعدّى ما عیّنت لها قید أنمله وغیر ذلک من المعانی الأخرى التی بیّنتها الباحثه قدر استطاعتها.
۱۱۲۳۶.

ارتباط معنایی تقوا و ریب در آیه 2 سوره بقره(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 171 - 194

کلیدواژه‌ها: تلائم هدایتگری قرآن هدایت پذیری ریب تقوی هدایت شک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۰ تعداد دانلود : ۱۸۰
فحص و تدقیق در مباحث علم زبان شناسی به خصوص معنی شناسی، ابعاد گوناگون یک متن را گشوده و در معنایابی و مفهوم سازی ترکیبات قرآنی، نقش محوری و اساسی را ایفا می کند. در بیان مفسران از آیات ابتدایی سوره بقره چنین فهمیده می شود که قرآن در هدایت و یا در لاریب بودن، صاحب جایگاه والایی است، اما براساس این مقال درک همنشینی ریب و تقوی در ترکیب آیه توجه عمیقی می طلبد چه اینکه چرا خداوند هدایت را به شرط تقوا، متناظر راه نداشتن شک در قرآن بیان می کند؟ روش استفاده شده در این مقال توصیفی- تحلیلی است. حاصل آنکه اخلاق و تقوای الهی شرط لازم بهره مندی از هدایت قرآن است که این عقیده با الهام از تفسیر آیه شریفه (ذلِکَ الْکِتَابُ لاَ رَیْبَ فِیهِ هُدًى لِلْمُتَّقِینَ ) به دست آمده است. «ریب» شک ساده نیست تا از طریق آگاهی زدوده شود. انسان مریب از حقیقت امر آگاه است و راه هدایت الهی را کتمان و انکار می کند. پس آنان را باید به پرهیزگاری و ترس از خدا فراخواند. از این رو هدایت گری کتاب وحی تنها برای متقین است. وجه تازگی مقاله تفاوت نگاه آن به نسبت تفاسیر است؛ مفسران به لاریب بودن قرآن و هدایت گری آن تنها برای متقیان اشاره داشته اند، اما در نسبت تقوی و ریب سکوت کرده اند. نتیجه پژوهش این است که انسان متقی به جهت نداشتن «ریب» مشمول هدایت گری قرآن است. 
۱۱۲۳۷.

مبانی فقهی جرم انگاری حدی افساد فی الارض در ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392

نویسنده:
منبع: رسائل سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۹) 63 - 89

کلیدواژه‌ها: افساد فی الارض محاربه حد محارب ماده 286 ق.م.ا سوره مائده آیه 32 و 33

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۵۵
یکی از عناوین مجرمانه، مذکور در ماده 286 قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1392 «افساد فی الارض» است.در خصوص مفهوم و حکم این عنوان بین فقها اختلاف است. فساد در لغت ضد صلاح معنا شده است و می توان از منظر اصطلاحی نیز افساد فی الارض را خرابکاری شایع و گسترده در زمین معنا کرد. اما نسبت به حکم آن نیز علی رغم اینکه بسیاری از فقها این عنوان حدی را مستقلاً نپذیرفته اند اما می توان به استناد دلالت آیه 32 و 33 سوره مائده، برخی روایات و ارتکاز عقلائی، اطمینان یافت که افساد، یک عنوان حدی مستقل و مجازت آن اعدام است. بنابراین ماده 286 قانون مجازات اسلامی موجه به نظر می رسد.
۱۱۲۳۹.

آسیب شناسی عزاداری عاشورا در کلام حضرت امام خمینی(ره)، شهید مطهری(ره) و مقام معظم رهبری با تکنیک کیفی تحلیل مضمون

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف حسینی سال پنجم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 109 - 134

کلیدواژه‌ها: عزاداری آسیب شناسی عاشورا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۵۶۸
این پژوهش با مراجعه به آثار، نوشته ها و فرمایشات حضرت امام خمینی(ره)، شهید مرتضی مطهری(ره) و همچنین سخنرانی های مقام معظم رهبری در جهت آسیب شناسی عزاداری عاشورا انجام شد. با مشارکت 10 تن از علمای حوزه و دانشگاه و با روش گروه کانونی، تعداد 35 کد یا مضمون پایه استخراج و با روش مصاحبه ی عمیق در قالب 8 مقوله( ضعف آگاهی؛ عدم درک دقیق؛ بروز خرافات؛ دروغ پردازی و گزافه گویی؛ برخورد تک بعدی و ضعیف؛ برخورد احساسی؛ نقش ضعیف مردم و علما؛ نقش مداحان) دسته بندی شدند. مقولات نیز در دو بعد اصلی شناختی- معرفتی و اجرایی- عملکردی قرار داده شدند.
۱۱۲۴۰.

بررسی و تحلیل تطبیقی جاودانگی نفس دراندیشه سهروردی و ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 204 - 225

کلیدواژه‌ها: سهروردی ملاصدرا نفس ناطقه جاودانگی نفس تناسخ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶ تعداد دانلود : ۸۷
پرسش از چیستی نفس و مباحث نفس از دیرباز فلاسفه را به خود مشغول داشته است. از این روی هرکدام بر اساس مبانی فکری خویش و با توجه به یافته های علوم رایج زمان خود تلاش نموده اند تا پاسخی در خور و شایسته به آن پرسش ها بدهند. سهروردی و ملاصدرا نیز از این امر مستثنی نیستند از این جهت بخش قابل توجهی از آثار این دو فیلسوف به بررسی، تبیین و تحلیل نفس و مسائل آن اختصاص یافته است. این دوحکیم هرکدام به نحوی تلاش نموده اند تا بر اساس نظام فکری فلسفی خویش به پرسش های اساسی ای که پیرامون نفس مطرح بوده، پاسخ دهند و دیدگاه خویش را بیان نمایند. این مقاله تحت عنوان «بررسی و تحلیل تطبیقی جاودانگی نفس در اندیشه سهروردی و ملاصدرا» تلاشی است جهت بیان و تبیین و تحلیل تطبیقی دیدگاه های این دو حکیم درباره ادله اثبات جاودانگی نفس، سرنوشت نفوس بعداز خلع بدن، چگونگی استمرار حیات بعداز مرگ، تناسخ وذکر تفاوت ها وشباهت های دیدگاه های این دوفیلسوف می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان