فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۶۴۱ تا ۸٬۶۶۰ مورد از کل ۷۳٬۹۷۵ مورد.
منبع:
پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم دی ۱۳۹۹ شماره ۱۸
61 - 44
حوزه های تخصصی:
روند دنیا به سمت رقابت و پیشرفت روزافزون تکنولوژی و ارتباط شرکت ها با یکدیگر و تعامل پیدا کردن یک شرکت با نیاز مشتری به عنوان عاملی برای بهبود کسب و کار تلقی شده است. رضایتمندی مشتری عاملی شده که هر شرکت برای به دست آوردن اهداف خود و رسیدن به قله سعود فاکتورهایی را درنظر می گیرد که اهمیت آن در رضایت مندی مشتری و مشتری مداری بازتاب می کند. در تحقیق حاضر که به صورت کتابخانه ای تشریح شده است، مفهوم مسئولیت اجتماعی و تعهدات حقوق بشری شرکت های چند ملیتی در قبال داراشدن ناعادلانه در پاسخ به نگرانی های متداول جامعه بین المللی در خصوص مخاطرات و تهدیداتی شکل گرفته است که شرکت های فراملی در جامعه جهانی ایجاد می کنند. مسئولیت اجتماعی شرکت های فراملی و یا ضرورت تحقق محدودیت های حقوق بشری به این معنا است که شرکت های فراملی از آن جهت که در جامعه بین المللی زیست اجتماعی دارند و از حقوق و آزادی های جامعه بین المللی مسئولیت دارند و بایستی نسبت به رعایت، احترام و ارتقا حقوق بشر همت گمارند این در حالی است که حقوق بین المللی موضوعه فاقد رژیم جامع؛کامل؛منسجم و مستقل مسئولیت پذیریشرکت های فراملی است با این وجود؛با تمسک به «حقوق نرم و یا اقوام نیافته»می توان ارکان وجودی مسئولیت اجتماعی شرکت های چند ملیتی را استنتاج کرد و نظام حقوق بین الملل را به سمت و سوی آرمان عدالت نزدیک ساخت. بنابراین شرکت های چندملیتی کنش گرانی مهم و تاثیرگذار در جهان کنونی به شمار می آیند. گسترش دامنه تاثیرگذاری های منفی و مثبت این شرکت ها در ورای مرزهای ملی در حیات بیش از پنج دهه ای آنها موجب گسترش مسئولیت آنها نیز گردیده است. سوال اصلی مقاله پیرامون چگونگی تحول این مسئولیت است که ضمن بررسی تحول در دو سطح عمودی و افقی، جدیدترین تحولات حقوقی را در مورد تعهدات حقوق بشری مورد تاکید قرار می گیرد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که با گسترش حوزه های فعالیت شرکت های چندملیتی، مسئولیت آنها در بعد عمودی از اقتصاد تا اخلاق و در بعد افقی از نیروی کار تا کل بشریت را در بر گرفته است.
Narration and Partial Dictation Tasks: EFL Learners’ Listening Comprehension Ability
منبع:
پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال دوم بهمن ۱۳۹۹ شماره ۱۹
28 - 18
حوزه های تخصصی:
Although listening ability is one of the important skills in foreign language learning, there has been relatively little research in this specific area. The present study attempted to investigate the effects of narration and partial dictation tasks on Iranian intermediate EFL learners’ listening comprehension. In order to have participant of relatively the same level of language proficiency, an Oxford Placement Test (OPT) was used at the beginning of the research and sixty participants were chosen from the 85 students who took the test. The study consisted of three groups, two experimental groups and one control group (twenty participants in each group) with a pre-test and post-test measurement within a seven-week period of time. All the groups were exposed to the same listening test as the pre and post-test, however, only the experimental groups received the special treatment regarding tasks, narration and partial dictation. Meanwhile, the control group listened to the audio materials and was given the listening exercises in their textbook. ANOVA and paired-samples t-test were utilized to analyze the listening performance of the participants. At the end of the study, the results revealed that experimental groups outperformed the control group in post-test. And the difference between the pre-test and post-test scores for the experimental groups was found to be statistically significant, although for the control group it was not so. Moreover, the results didn’t show any significant difference between performance of narration and partial dictation groups. The results of this study could help teachers, learners, and textbook writers and for those who are interested in this field.
انقلاب اسلامی ایران از منظر منافع منطقه ای آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دهه هاست که ایالات متحده در منطقه غرب آسیا و خاورمیانه به عنوان یک بازیگر عمده غیرمنطقه ای ایفای نقش می کند و به واسطه این حضور مستمر و مداوم برای خود منافعی را مترتب است. از منافع اقتصادی حاصل از فروش تسلیحات نظامی گرفته، تا امنیت در تامین انرژی و حمایت از متحدان منطقه ای. وقوع انقلاب اسلامی منجر به دگرگون شدن محیط منطقه گردید که در نهایت آثار مستقیم بر منافع ایالات متحده در منطقه گذارد و این کشور را با چالش هایی مواجه ساخت.پژوهش حاضر که با روش توصیفی تحلیلی نگاشته شده است، به دنبال پاسخ به این سوال می باشد که: چالشهای ایجاد شده بر منافع منطقه ای ایالات متحده به موجب انقلاب اسلامی ایران چیست؟ و در پاسخ آورده ایم: انقلاب اسلامی ایران بعد از چهار دهه از وقوع آن، ضمن از دست رفتن مهمترین شریک استراتژیک آمریکا و بازار تسلیحاتی آن (ایران) امروزه ایران را در جایگاه یکی از تاثیرگذارترین بازیگران منطقه ای، با ظرفیت نفوذ سیاسی در تعیین معادلات داخلی کشورهای منطقه (عراق، لبنان، یمن) و حضور میدانی در تداوم دولت های منطقه(سوریه) بوده که منجر به آسیب پذیری منافع آمریکا گشته است.جهت اثبات فرضیه فوق، در طول پژوهش با ذکر زمینه های تاریخی جهت فهم دقیق تر موضوع، از نظریه «احاله مسئولیت» و «موازنه قوا» جان مرشایمر استفاده گردیده است.
تفریح مجازی و احکام آن در فقه اسلامی
منبع:
مطالعات فقه و اصول سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
121 - 96
حوزه های تخصصی:
تفریح مجازی از مقول ه های است که در جهان امروزی قشری عظیمی از مردمان را به سوی خود جلب کرده است، لذا با توجه به مبتلی به بودن آن مقتضی است که از جنبه شرعی موردبررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر با روش تحلیلی - توصیفی و با استناد به منابع کتابخانه ای انجام شده است. تفریح مجازی عبارت است از فعالیتی غیر جدی به قصد سرگرمی، وقت گذرانی یا رفع خستگی که در فضای غیرواقعی که همان فضای رایانه ای می باشد، انجام می شود. تفریح مجازی شامل بازی های رایانه ای و اینترنت و گفتگوهای اینترنتی (چت کردن) می باشد. در پژوهش حاضر به این نتیجه رسیدیم که بازی های رایانه ای به طور کلی مباح است مگر اینکه به نحوی باشد که در فقه از آنها نهی گردیده است، مانند قمار و یا باعث ضرر و زیان و مفسده در فرد گردد. در اینترنت و گفتگوهای اینترنتی (چت کردن) نیز اصل اولی اباحه می باشد مگر اینکه استفاده ناصواب از آن گردد. بنابراین استفاده تفریحی از اینترنت و ارتباط برقرار کردن با دیگران از طریق اینترنت (چت کردن) تابع نحوه استفاده این ابزار است، لذا اگر به نحوی از اینترنت استفاده گردد که در آن مفسده و ضرر باشد و یا به نحوی از طریق اینترنت (چت کردن) با دیگران ارتباط برقرار کند و گفتگو کند که در فقه از آن نهی گردیده است، مانند ارتباط برقرار کردن با جنس مخالف حکم حرمت بر آن جاری می گردد.
بررسی تطبیقی چهره منصور حلاج در تذکره الأولیاء و کشف المحجوب از منظر عرفانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۳
101 - 116
حوزه های تخصصی:
حسین بین منصور حلاج - عارف دلسوخته قرن سوم هجری- در ادبیات تصوف جایگاه والایی دارد. در بیشتر رساله ها و کتاب های عرفانی، سخنان، حالات و آرای وی ذکر شده و عمدتاً به دلیل بیان شطح گونه اش- اناالحق- مورد انتقاد قرار گرفته است. هجویری در کشف المحجوب و عطار نیشابوری در تذکره الاولیا فصلی از کتاب هایشان را به ذکر او اختصاص داده اند. این مقاله سعی دارد با شیوه توصیفی- تحلیلی و با نگرش تطبیقی چهره حلاج را در این دو کتاب بررسی کند. پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافته است که هجویری با توجه به اعتقاد به صحو چهره ای از حلاج ترسیم می کند که با تأیید کلّی همراه نیست. او تنها دیندار بودن و کرامات حلاج را تأیید می کند و می پذیرد که او حلولی نبوده و سخنانش قابل تأویل است. در مقابل، عطار به دلیل تمایل قوی خود به تصوف و عرفان، چهره مقدسی از وی ترسیم می کند و تلویحاً تنها ایراد وی را فاش کردن اسرار الهی می داند.
ولایت و شئونات آن در قرآن و عرفان
حوزه های تخصصی:
ولایت و رهبری ، از مهم ترین مسائل در معارف دینی و نیز مباحث عرفانی است.این مقام گاه در مقام ظاهر و تشریع و قانون گذاری و حکومت داری و گاه در مقام باطن و تکوین است. از این رو واژه «ولی»و مشتقات آن ، یکی از پرکاربردترین واژه های قرآن کریم است که به صورتهای گوناگون نازل شده است. این واژه 236 بار در قران کریم آمده که 112 مورد آن به صورت فعل و 124 مورد دیگر به صورت اسم به کار رفته است. واژه ولایت فقط دو بار در قرآن آمده است،که در هر دو مورد به صورت وّلایت استفاده شده است . بنابراین ولایت، یکی از مهمترین و اساسی ترین محورهای بحث های قرآنی و عرفانی است تا جایی که در روایت های بسیاری آمده، و به تمامی مراتب و مفاهیم آن پرداخته شده است. سوال اصلی این مقاله مقام ولایت و خاتمیت و شئون آن در قرآن و عرفان اسلامی می باشد زیرا ولایت کلید دیگر فرائض است و این والی امر است که ما را به سوی دیگر واجبات آنگونه که خداوند می خواهد، رهنمون می سازد، بنابراین کسی که ولایت ندارد یا شناختی نسبت به مقام ولایت ندارد در گمراهی به سر می برد، چرا که او نمی تواند اعمالش را آن گونه که مورد خواست خداست، انجام دهد. در این مقاله، به بیان مبانی نظری تحقیق که شامل تعریف جامعی از مقام ولایت و خاتمیت و شئون و مراتب آن در قرآن و عرفان اسلامی می باشد پرداخته شده و سپس به دیدگاه های مختلف از میان مهم ترین کتب موجود پرداخته شده است.
مواجهه فرهنگی انبیاء^ با قوم گرایی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات تفسیری سال یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳
۱۹۵-۲۱۴
حوزه های تخصصی:
وابستگی افراطی به فرهنگ نیاکان که در جامعه شناسی به قوم گرایی تعبیر می شود، یک واقعیت اجتماعی فرازمانی است و مختص عصر انبیاء^ نبوده و اکنون نیز در قالب گرایش های افراطی اسلامی: طالبان، داعش، بوکوحرام، جبهه النصره و گروه صحابه پدیدار شده است. با توجه به این که انبیاء در خط مقدم مبارزه با این تفکر قرار داشته اند، بازخوانی روش های آنها در جهت کنترل و اصلاح این پدیده از متن قرآن کریم، برای رهبران و فرهنگیان امروز جوامع اسلامی، ضرورت پیدا خواهد کرد. از جمله نتایج مقاله حاضر آن است که انبیاء^ در تقابل با این تفکر ناسالم اجتماعی، روش های فرهنگی زیر را به کاربرده اند: تلاش در تغییر نگرش قوم گرایان، رشد عقلانیت و بارورسازی اندیشه و خرد و ارائه تحلیل جامع از حالات روحی و روانی اکثریت مردم و نقد آنها.
اوصاف شیعیان واقعی در وصایای امام محمدباقر علیه السلام (7)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این مقاله شرحی است بر کلام امام محمدباقر علیه السلام پیرامون اوصاف شیعیان واقعی در باب شکر نعمت. گذشت که راهکار ایجاد انگیزه شکر در انسان، توجه به نعمت های الهی است. اساساً به یک معنا، هدف از اعطای نعمت، شکرگزاری انسان است؛ هرچند صرف شکرگزاری زبانی در این زمینه کافی نیست، بلکه انسان باید درصدد شناخت نعمت های الهی و کم نشماردن نعمت های زیاد خدا و نیز ناچیز شمردن عبادت های زیاد خود باشد. خداوند متعال وعده داده است که شکر نعمت، موجب افزون شدن نعمت و ناسپاسی و کفران نعمت، موجب سلب نعمت ها می شود. ازاین رو، شناخت نعمت ها، عمل به علم و نیز اخلاص در عمل، انسان را به اوج قله بندگی می رساند. بدین منظور، برای حفظ و تقویت یادگیری شناخت، اخلاص، بیداری و جلوگیری از غفلت و آثار سو آن، باید احساس خوف از خداوند تقویت شود. گام نخست در این زمینه، خوف صادق است که راه نیل به آن، اندیشه در باب پیامدهای سوء گناهان و ناهنجاری های اخلاقی است.
مبانی معرفت شناختی استکبارستیزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال بیست و نهم دی ۱۳۹۹ شماره ۲۷۷
11-18
حوزه های تخصصی:
استکبارستیزی ازجمله موضوعات مبتلابه اجتماعی است، و تحلیل و بررسی آن موجب عمق بخشی بیشتر آن می گردد. ازجمله مسائلی که در رابطه با استکبارستیزی مطرح می شود، پشتوانه عقلانی و به طور خاص مبانی معرفتی این موضوع است. آیا استکبارستیزی از مبانی معرفتی پیروی می کند؟ پذیرش کدام مبانی معرفتی منجر به استکبارستیزی می گردد؟ در این مقاله با روش عقلی به بررسی مبانی معرفت شناختی این موضوع پرداخته شده، و در نهایت چگونگی تأثیر این مبانی در استکبارپذیری یا استکبارستیزی نشان داده شده است. برای نمونه امکان شناخت ازجمله این مبانی است که عدم پذیرش آن موجب شک گرایی یا نسبی گرایی شده و در آن صورت مبارزه با استکبار ناموجه خواهد بود. همچنین واقع نمایی گزاره های ارزشی و ارزش معرفت شناختی گزاره های استکباری نیز از دیگر مبانی معرفت شناختی استکبارستیزی هستند که پذیرش آنها تأثیر بسزایی در این موضوع خواهد داشت.
بررسی ادله جواز یا حرمت تولید و انباشت سلاح های کشتارجمعی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
فقه و اصول سال پنجاه و دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۲۳
107 - 87
حوزه های تخصصی:
در آموزه های فقهی بر آمادگی دفاعی در برابر دشمنان تأکید فراوانی شده است. یک جنبه از این آمادگی، مجهزشدن به انواع ابزارآلات جنگی و دفاعی است و برخی از این ابزارآلات، سلاح های نامتعارفی چون هسته ای و شیمیائی اند که به دلیل غیرقابل مهاربودن آثار و قدرت تخریبی بسیار بالای آن ها، سلاح های کشتارجمعی نامیده شده اند. سؤال اساسی این است که صرف نظر از جواز یا عدم جواز به کارگیری، آیا از نظر شرعی تولید و انباشت این نوع سلاح ها جایز است؟ و دولت اسلامی می تواند به منظور آمادگی دفاعی در برابر دشمنان اقدام به این کار اقدام کند؟ اگر چه ظاهر برخی از آیات و روایات دلالت بر جواز، بلکه لزوم تولید و نگهداری این نوع سلاح ها به منظور حفظ آمادگی دفاعی در برابر دشمن می کند، لکن باتوجه به هدف نهایی این آمادگی که تقویت زمینه صلح و امنیت است، می توان گفت مجهزشدن به این سلاح ها با این هدف منافات داشته و مشمول این ادله نیست. نیز به دلایلی دیگر از جمله اینکه تولید، انباشت و افزایش توان تخریبی این گونه سلاح، خود عامل خوف و هراس در جامعه بشری و برهم زدن امنیت و آرامش روحی است و اینکه مستلزم واردشدن ضرر و آسیب جدی به محیط زیست و انسان است و نیز اینکه داشتن این سلاح ها، قدرت آفرین نبوده و امنیت حاصل از آن دروغین است و از این رو ضامن تحکیم و حفظ قدرت دارنده آن نیست؛ تولید و انباشت این سلاح ها کاری بیهوده، پرهزینه و پردردسر و مصداق اسراف و تضییع اموال بیت المال است و شرعاً جایز نیست.
بررسی چگونگی بهره گیری تفسیر مجمع البیان از تضمین نحوی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های قرآن و حدیث سال ۵۳ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲
389 - 377
حوزه های تخصصی:
گاهی یک لفظ در لفظ دیگری درآمیخته می گردد و دو معنا را با خود همراه می سازد که نحویان و مفسرین به آن تضمین نحوی گفته اند. این پدیده نحوی به لحاظ نقشی که در ترجمه و تفسیر قرآن دارد، همواره در ذیل تفسیر آیات شریفه، مورد توجه مفسران و پژوهشگران قرآنی قرارگرفته است. در این مقاله پدیده تضمین نحوی بنابر جایگاه، کارکرد و نقش آن در تفسیر مجمع البیان در سه نوع فعلی، اسمی و حرفی مورد بررسی قرارگرفته است. رهاورد این پژوهش، معطوف به این حقیقت است که طبرسی همچون نحویان، تضمین را پذیرفته و از آن به عنوان تعلیل نحوی در لازم و متعدی بودن افعال و همین طور بالعکس، نوع اعراب توابع مشتقات و مبنی بودن اسماء فعل و ادات شرط در تفسیر خود استفاده کرده است؛ ولی اصطلاح تضمین نحوی را اصلاً به کار نمی گیرد، بلکه از اصطلاحات جایگزین یعنی «أی، معنا»، برای این پدیده نحوی استعمال کرده است. ناگفته نماند که این مفسر بزرگ تنها به تضمین نحوی برخی آیات اشاره کرده و برخی از مصادیق تضمین نحوی در تفسیر از دید تفسیری او پنهان مانده است که این خود خطای تفسیری را به همراه دارد.
القراءات الخاطئه للدین؛ التیارات التکفیریه ودورها فی تباعد العالم الاسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
pure life, Volume ۷, Issue ۲۴, Autumn ۲۰۲۰
79 - 93
حوزه های تخصصی:
من التحدیات التی تقف أمام تقدم الأمه الإسلامیه، والنهوض بحضارتها وفی مقدمه هذه التحدیات التی تمولها الدول الکبرى، لدفعها من الداخل کی تکون شوکه فی طریق التقدم، وهذه التیارات هی الحرکات التکفیریه، والفتن التی تثیرها سواء کانت هذه الفتن تبث النعرات الطائفیه أو اثاره العنف والارهاب بطریقه التکفیر، نحت ستار الدین نسال الله البصیره فی الدین، والتامل فی التصرفات من کافه الجوانب، وفق ما جاءت به الشریعه الاسلامیه، وهذا البحث نتعرض فیه الى تعریف التکفیر، والعنف ونشر الارهاب، والتعصب والتطرف، وإستخدام السب والشتم واللعن، والإکراه، وزرع الاحقاد بدافع الغرور والتعصب، والإنفعال واستغلال النصوص الدینیه والأحادیث، وتوظیفها لنشر التشدد والإستدلال ببعض الآیات التی یحرفونها لأغراضهم، ویفسروهات للتشدد والتعصب، وزرع الفتن، ونتطرق الى اسلوب التعامل، وقد تکون بسبب القراءات الخاطئه للدین- ان أحسنا الظن- وکیفیه معالجه هذه الأمور کی لا تقف مانعا فی وجه الحضاره وان لا تکون عاملا للتباعد فی القیم الإسلامیه والدین.
تحلیل و بررسی سازگاری رمزپردازی با دو مبنای اصالت وجود و اصالت ماهیت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رمزپردازی در عرصه متافیزیک شیوه ای است که همواره در ادیان و مکاتب متعدد حِکمی و عرفانی و همچنین هنرهای سنتی نظیر هنر اسلامی ایرانی مورد توجه بوده و به صورت گسترده ای به کار رفته است. کاربست این شیوه مستلزم فراهم نمودن مبانی وجودی و معرفتی خاص خود است. با توجه به اینکه رمزپردازی متافیزیکی مربوط به عرصه وجود و هستی است و در حکمت اسلامی اصالت وجود و اصالت ماهیت دو مبنایی هستند که در حوزه مباحث هستی شناختی مطرح اند و طرفداران هر یک از این مبانی استدلال های خاص خود را ارائه نموده اند؛ لذا مسأله این پژوهش بررسی سازگاری این دو مبنا با رمزپردازی است؟ کدام مبنا بر دیگری ارجحیت دارد و دلایل این رجحان چیست؟ دستاورد این پژوهش با توجه به رویکرد عمیق و وسیع مبنای اصالت وجود به هستی و همچنین ابتنای رمزپردازی متافیزیکی بر اساس نگاه تشکیکی و ساختار ذومراتبی هستی، این است که رمزپردازی با مبنای اصالت وجود سازگار است و این مبنا بر اصالت ماهیت رجحان دارد زیرا اصالت ماهیت قادر نیست بنیان نظری رمزپردازی را تأمین نماید. این مدعا در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و استدلال عقلی تبیین و تحلیل می شود.
حرمت حرم الهی در آیینه اخلاق جهادی از منظر قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات قرآنی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴
305 - 325
حوزه های تخصصی:
غایت نهایی در مقاله حاضر تشریح و آشکار ساختن اخلاق جهاد و کارزار راه خدا، در نگاه قرآن کریم است. بنابراین همه آنچه در طی تحقیق بر آن ادعا شده، در پرتو کلام الهی و با بهره مندی از روایات مربوطه با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و فن کتابخانه ای مورد تحلیل قرار گرفته است. با تتبع در آیات نورانی قرآن کریم و بررسی فریضه مقدس جهاد و واژگان مرتبط با آن، مشخص گردید که این فریضه به مانند همه اوامر الهی برای محقق شدن نیازمند اجرای احکامی اخلاقی است که حفظ حریم الهی نیز در آن لحاظ گردیده و جهاد واقعی را در تقابل با انواع مخاصماتی قرار داده که رعایت هیچ ضوابط و احکامی را سرلوحه ستیز خویش قرار نمی دهند. حرمت احکامی که خداوند در جهاد با معاندینی قرار داده شامل بی طرفان و پناهندگان و ایمان آورندگان پس از شرک می گردد که حریم خدا و معابد نیز بر آن شمولیت می یابد.
تفسیر المیزان و چگونگی تناسب لفظی و معنوی آیات قرآن در سور جزء ۲۸
منبع:
تفسیرپژوهی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۳
61 - 35
حوزه های تخصصی:
تناسب آیات از موضوعات پراهمیت و عین حال چالش برانگیز میان قرآن پژوهان و مفسران است. در این تحقیق پس از بیان شرح مفاهیم و نیز تبیین مبانی نظری و رویکرد علامه طباطبایی(ره) در رابطه با دانش تناسب آیات، با محوریت جزء 28 قرآن کریم به تبیین نمونه هایی از موارد توجه مفسر المیزان به اشکال مختلف تناسب آیات پرداخته شده است. بررسی این موضوع با محوریت المیزان، از طرفی به لحاظ درک میزان اهتمام مفسر در این اثر ارزشمند به دانش تناسب آیات و در نتیجه تقویت نظری مبانی علم تناسب، و از طرفی دیگر، از حیث ملاحظه مصادیقی از تناسب میان آیات و آشنایی با روش و رهیافت مؤلف در این رابطه، واجد اهمیت می باشد. روش انجام تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی با تأکید بر تحلیل نمونه ای است. یافته ها نشان می دهد که به رغم عدم اعتقاد علامه به توقیفی بودن مطلق ترتیب و نظم آیات قرآن کریم، توجه و دقت نظر ایشان به ارتباط و پیوستگی و حکمت توالی آیات به ویژه در نظر گرفتن تناسب غرضی آیات یک سوره، نشانگر پذیرش تناسب میان آیات قرآن کریم و اهمیت بالای آن در نزد مفسر است. در این میان، تفسیر المیزان، نمونه های متعددی از اشکال مختلف تناسب اعم از تناسب ظاهری و تناسب موضوعی و مفهومی را در آیات سوره های جزء 28 قرآن کریم به تصویر می کشد که به ویژه از مجرای توجه مفسر به سیاق و اتصال آیات قبل و بعد و کشف رابطه میان آنها در کنار اهتمام به تبیین غرض و هدف کل آیات یک سوره یا دسته ای از آیات آن، حاصل شده اند.
واکاوی عوامل ابهام و تکثر معنایی «شبه جمله» در قرآن کریم و تاثیر آن در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ابهام یا «چندمعنایی» در قرآن کریم زمینه را برای آفرینش معانی متعدد و گسترش سطوح معنایی مختلف فراهم ساخته است. چندلایگی معنا و تأویل پذیری ناشی از آن را در قرآن کریم می توان در سطوح مختلف واژگانی و نحوی به وضوح مشاهده کرد. «شبه جمله» از جمله ساخت های زبانی است که در متن قرآن کریم، گستره ای از احتمالات معنایی را در هر دو سطح واژگانی و نحوی پدید آورده است، به همین دلیل در این پژوهش سعی بر آن است با روش توصیفی تحلیلی به بررسی آیاتی پرداخته شود که در آن شبه جمله تحت تأثیر دو عامل تعدد متعلَّق شبه جمله و یا تعدد معنایی حروف جر زمینه برداشت های متفاوت را فراهم کرده است. بررسی چنین عواملی از نظر مفسران که به تشکیل لایه های معنایی چندگانه می انجامد و تبیین دشواری های ترجمه آن هدف اصلی این مقاله به شمار می رود. بررسی تفاسیر و ترجمه های قرآن کریم نشان می دهد که چندلایگی معنایی شبه جمله ها تأثیر بسزایی در فهم آیات قرآن کریم دارد و گاهی با تکیه بر بافت و سیاق کلام وحی می توان به وحدت معنایی رهنمون شد، ولی در مواردی، تعیین معنی قاطع و یگانه بسیار دشوار است و در این راستا مترجم با تکیه بر ابزار تفسیر می تواند در بیشتر موارد از تنگنای ابهام بگریزد.
بررسی اشکالات ابن سینا بر بی کران گروی درباره ساختار توجیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از بحث های مهم معرفت شناسی بحث از ساختار توجیه است. در این مسئله رهیافت های گوناگونی وجود دارد که بی کران گروی یکی از آنها است. این رهیافت از زمان ارسطو شناخته شده و همواره از طرف فیلسوفان مردود اعلام شده است. ابن سینا نیز به گونه ای متفاوت با ارسطو، با این رهیافت به مقابله بر خاسته است. این اشکالات ابن سینا بر بی کران گروی، با رویکردی تحلیلی انتقادی تبیین و نقد شده است. ابن سینا سه اشکال عمده بر این رهیافت وارد می کند: اول، بی کران گروی مستلزم این است که معرفتی حاصل نشود؛ دوم، لازمه بی کران گروی این است که بعضِ محصور مثل کل حاصر باشد که محال است؛ سوم، لازمه بی کران گروی این است که بعضی از مبادی برهان غیرمعلوم باشد. اما استدلال های ابن سینا بر سه پیش فرض استوار است که خود محل نزاع اند: اول، توجیه از مفاهیم دارای مراتب نیست و متواطی است؛ دوم، استدلال منتقل کننده توجیه است، نه ایجادکننده آن؛ سوم، تسلسل استدلال های ما در صورتی به معرفت می انجامد که اجزای آن مترتّب بر یکدیگر باشند، اجتماع در وجود داشته، و دارای فعلیت باشند. افزون بر این، استدلال دوم وی جدای از این پیش فرض ها همچنان مخدوش است.
بازخوانی عناصر عرفانی در طومارهای بحرالمیت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
معرفت سال بیست و نهم اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۲۶۹
71-82
حوزه های تخصصی:
کشف طومارهای بحرالمیت به قدری در شناخت قوم یهود و متون مقدس آن مهم و اساسی بود که فروغ نوینی را برای شناخت و ساختن یک مفهوم دیگر از کتاب مقدس ارائه می دهند. عرفان در طومارها به نوعی رفتار مذهبی اطلاق می شود که فرد با روش هایی که اختصاصاً برای دستیابی به قلمرو و عرش الهی همراه با جذبه طراحی شده، انجام می دهد. افزون بر این، پیوستگی خاصی بین رؤیاهای مکاشفه ای ملکوت خدا و برخی طومارها مانند سپاس، نیایش فرشتگان، جنگ و قانون مسیحایی وجود دارد. اگرچه هنوز به روشنی آشکار نیست که این سنت عرفانی از بازمانده عرفان مکاشفه ای یهودیت معبد دوم ریشه ستانده یا از یک رشته عرفان کاهنانه فرقه گرایی قمران یا هردوان به وجود آمده باشد. اما این روشن است که سنت عرفانی به جامانده از قمران توسط یهودیان و مسیحیان در قرون بعد، بسط و توسعه یافته است. این پژوهش می کوشد تا با روش توصیف و تحلیل در بازخوانی مفاهیم و عناصر عرفانی طومارها به هدف بیان نوع و زبان مفاهیم عرفانی دست یابد.
مؤلفه ها و شواهد تقریب در تفسیر الکاشف مغنیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
رویکرد « تقریب » و اعتدال گرایی در تفسیر، تلاشی است برای نزدیک کردن پیروان مذاهب اسلامی برپایه ی اصول مشترک و مسلّم اسلامی که هدف نهاییِ آن تحقّق « امّت واحده » و ایجاد اتّحادی معنی دار میان مذاهب است. محمد جواد مغنیه از جمله مفسران شیعی است که در عین حفظ اصول و مبانی اعتقادی خویش در تفسیر الکاشف چنین رویکردی را اتّخاذ کرده و تلاش نموده تا در سراسر تفسیر خود از برجسته سازی موضوعات اختلافی میان مذاهب و نیز از تکیه بر عقایدی که مختص مذهب و گروهی خاص است، بپرهیزد. این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و از طریق جمع آوری داده ها به صورت اسنادی و کتابخانه ای به واکاوی چگونگی رویکرد مغنیه به تقریب در تفسیرش پرداخته و نمود این رویکرد را در مؤلفه هایی نظیر مؤاخات، دوری از تعصّب، حفظ سیاق آیات، پرهیز از تفسیرهای باطنی، رعایت اصل احترام، بیداری در برابر دشمن مشترک و نقل اقوال از منابع اهل سنّت و گاها ترجیح آنها تبیین نموده است. بی شک، با عنایت به اوضاع کنونی کشورهای مسلمان، چنین پژوهشی می تواند گامی در راستای تقویت اتحاد کشورهای مسلمان به معنای راستین کلمه باشد.
وحی از دیدگاه صدرالمتالهین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
صدرالمتألهین معتقد است چون وظیفه نبی ابلاغ وحی به مردم و هدایت آنهاست، وحی باید با جزئیات و در قالب گزاره های زبانی بیان شود تا برای مردم قابل درک و استفاده باشد. الفاظ وحی نیز همانند معانی آن، باید از عالم عقلی نازل گردد. همانگونه که وحی نازل میشود، نبی برای دریافت آن باید به عوالم بالایی عروج کرده، وحی را دریافته و همراه وحی به عالم طبیعت بازگردد. گاهی نزول وحی همراه با روِیت حسی مَلَک حامل وحی است؛ در اینصورت مشاهده فرشته وحی در عالم مثال رخ داده و تنزل فرشته وحی بمعنای جدایی از مقام قرب الهی نیست، بلکه رقیقه یی از وجود او در قوای ادراکی نبی متمثل میشود.