درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۹٬۶۴۱ تا ۱۹٬۶۶۰ مورد از کل ۷۹٬۹۹۱ مورد.
۱۹۶۴۱.

روایی ها و ناروایی های نقل به معنا؛ کاوشی در چند و چون نقل به معنا و نسبتش با تحریف و تغییر کلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم حدیث سال ۲۴ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) 131 - 157

کلیدواژه‌ها: نقل حدیث نقل به معنا آسیب شناسی حدیث تصحیف حدیث تحریف حدیث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۱۷
متون گذشته و کهن، از جمله حدیث، از آنجایی که شفاهی بوده و به صورت مکتوب صادر نشده، و راویان، ای بسا از استعداد و حافظه یکسانی نداشته اند، امکان نقل لفظی و کامل سخنان گویندگانشان، وجود نداشته و نقل به معنا صورت گرفته است. این اتفاق، هر چند بنا به دلایل عقلایی و مأذون بودن از سوی معصوم7، پذیرفته است، اما آسیب هایی به همراه دارد. این نوشته، کوشیده است، با روش توصیفی - تحلیلی و با استفاه از منابع کتابخانه ای، گونه های نقل به معنا را با تأکید بر تحریف زایی و تصحیف سازی، شناسایی و معرفی کرده و مواردی زا ارائه دهد و نقد کند. دستاورد این پژوهش، با بررسی چند و چون و چگونگی تغییر نقل حدیث، و با نشان دادن مواردی کلیدی نشان می دهد که در صورت دگرگونی بنیادین نقل به معنا، باید در پذیرش آن، جوانب احتیاط علمی را رعایت نمود.
۱۹۶۴۲.

تحلیل انتقادی، مقایسه ای مواجهه اهل سنت و ابن تیمیه با فضایل فاطمه زهرا (س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 71 - 96

کلیدواژه‌ها: ابن تیمیه اهل بیت (س) اهل سنت تنقیص حضرت زهراء (س)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۴۹
جایگاه اهل بیت پیامبر  به ویژه حضرت فاطمه زهرا { از مسائلی است که همه مسلمانان آن را پذیرفته اند، اما ابن تیمیه در آثارش نسبت به اهل بیت : دیدگاه متفاوتی با اهل سنت دارد؛ همین امر باعث شده برخی او را دوستدار اهل بیت : و بعضی نیز وی را ناصبی قلمداد کنند. با توجه به نفوذ اندیشه های ابن تیمیه در میان جوانان اهل سنت(به ویژه ایران) جهت آگاهی بخشی، ضروری است دیدگاه واقعی وی نسبت به اهل بیت : تبیین گردد. بنابراین در این نوشتار با کوششی توصیفی- تحلیلی به بررسی جایگاه و فضایل حضرت فاطمه { در سامانه فکری ابن تیمیه بر پایه منابع اصیل اهل سنت و مبانی علمی وی و اختلاف نظر وی با دانشمندان اهل سنت پرداخته شده است. پاسخ به این پرسش که آیا ابن تیمیه ناصبی است؟ نیازمند سطح بندی و رتبه بندی دیدگاه های وی درباره اهل بیت : و حضرت فاطمه { است، به این بیان که ابن تیمیه دارای سخنان متشابه و محکم است و اگر در جایی از فاطمه زهرا { به بزرگی و اجلال یاد می کند سخنان متشابه و دیدگاه فرعی اوست و اگر به تنقیص و انکار فضایل مسلّم ایشان { می پردازد از نظرات اصلی و محکمات عقیدتی خود پرده برمی دارد. در واقع، ابن تیمیه با سخنان متشابه اقدام به ایجاد یک جریان فکری نقابدارانه در دشمنی با اهل بیت : در آثارش نموده است.
۱۹۶۴۳.

طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی از منظر قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۹ 309 - 330

کلیدواژه‌ها: جهانی سازی نظام جهانی قرآن الگوی برنامه درسی نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۳ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف اصلی این پژوهش طراحی الگوی برنامه درسی با رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بوده است. این پژوهش بر اساس معیار هدف کاربردی است، روش گردآوری اطلاعات کیفی می باشد. شیوه انتخاب نمونه ها هدفمند از نوع گلوله برفی بوده است. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. در این پژوهش اشباع نظری در نفر یازدهم بود. روش تجزیه و تحلیل روش نظریه داده بنیاد می باشد. تحلیل ها به وسیله سه نوع کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی بوده است. در این پژوهش 13 مقوله اصلی، 27 مقوله فرعی و 129 خرده مقوله برنامه درسی برای جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی مشخص شد و پس از روایی سنجی کلیه گویه ها، 14 خرده مقوله در بخش ضرورت و نیاز، 12 خرده مقوله در بخش اهداف، 19 خرده مقوله در بخش محتوا، 16خرده مقوله در بخش روش های یاددهی- یادگیری، 8 خرده مقوله در بخش نقش معلم و ... شناسایی شد و مدل ترسیمی ارائه شده مدل پارادیمی برنامه درسی رویکرد جهانی شدن و حفظ هویت فرهنگی بر اساس نظریه داده بنیاد ارائه گردید.
۱۹۶۴۴.

خانواده گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با الهام از آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال دهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۰ 191 - 216

کلیدواژه‌ها: خانواده قانون اساسی قانون مدنی آموزه های قرآنی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
قانون اساسی به عنوان سندی بنیادین و بالادستی شناخته می شود که با الهام از آموزه های قرآنی ، حاوی حقوق و آزادی های مردم است که توجه به توسعه و تقویت نهاد خانواده نیز از نگاه قانونگذار دور نمانده است، و اصولی از جمله اصل 10 قانون اساسی دولت را ملزم به قانونگذاری و برنامه ریزی به منظور تسهیل، تشکیل و تحکیم مبانی خانواده و حفظ قداست آن نموده است؛ البته اگرچه خانواده حیطه خصوصی است، اما برخی تصمیم گیری ها درباره آن ابعاد اجتماعی دارد. در چنین مواردی حمایت قانونگذار ضروری می شود. بدیهی است این حمایت نباید هرگز به دخالت منجر شود.
۱۹۶۴۵.

نقش صبر در تربیت اسلامی فرزندان با الگوپذیری از آیه 132 طه

نویسنده:
منبع: تفسیرپژوهی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱ 131 - 117

کلیدواژه‌ها: اسلام تربیت روان صبر نوجوان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۳۴۲
خانواده سنگ بنای اجتماع است و اگر خانواده سالم و متعالی باشند می توان به داشتن جامعه ای مستحکم و استوار، امیدوار بود. والدین می توانند با تعمیق اندیشه های صحیح و الهی از روش و تکنیک متناسب با سن فرزندان استفاده و آنها را انسان، نمونه و وارسته تربیت نمایند. بدیهی است که نقش صبر بعنوان یک اصل در تمامی این شیوه ها و تعالیم تربیتی نقش برجسته و والا داشته، می توان آنرا کلید طلایی تربیت نامید. نتایج بررسی روان شناسانه با محور قرآنی (132 طه ) نشان می دهد مفهوم گسترده اصطبر به معنی صبر، با استمرارصفاتی چون شکیبایی، مراقبت آگاهانه، برنامه ریزی متناسب کلید تربیت فرزندان خواهد بود. این مقاله به روش استنادی و به شیوه کتابخانه صورت گرفته، تقریب مطالب روان شناسی با محوریت آیات قرآن تحلیل و روایی مطالب بانگرشی کلامی تنظیم شده است. نتایج نشان می دهد که صبر به عنوان کلید طلایی می تواند در امر تربیت فرزندان کارایی فراوانی داشته باشد.
۱۹۶۴۶.

تبیین آموزه های اخلاقی قرآن در خیالی نگاری های مذهبی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: اخلاق سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۵ (پیاپی ۵۷) 123 - 171

کلیدواژه‌ها: هنر دینی خیالی نگاری مذهبی انسان شناسی اسلامی اخلاق قرآنی علامه طباطبایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۳ تعداد دانلود : ۴۸۳
نسبت میان هنر و اخلاق همواره از مهم ترین و بنیادی ترین مباحث نظری هنر بوده است. خیالی نگاری یکی از سبک های نقاشی عامیانه ایرانی است که قدمت (آثار اسلامی- شیعی) آن به دوران آل بویه می رسد و پیوندی مستقیم با دین و اعتقادات مردم ایران دارد. هریک از روایت هایی که در نقاشی های خیالی نگاری تصویر شده، منظور و هدفی داشته و درپی بیان مضمونی بوده است، که با مطالعاتی رویکردمحور می توان به خوانش نظام مند این آثار پرداخت. در تحقیقاتی که تاکنون انجام پذیرفته، از منظر اخلاق قرآنی به چیستی این مضامین از منظر اخلاق قرآنی پرداخته نشده است. در این مقاله، برای تعریف اخلاق، مبانی انسان شناختی اخلاق و ارتباط آن با هنر از نظریات علامه طباطبایی بهره مند گردیده، تا با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و مبانی پارادایمی تفسیری-فلسفی به این پرسش اصلی پاسخ  دهد که خیالی نگاری های مذهبی بر اساس کدام مبانی اخلاقی شکل گرفته اند؟ همچنین هدف دست یابی به اصول اخلاقی ذکر شده در این نقاشی ها است. در همین راستا پس از بیان دسته ای از مبانی نظری به بیان مفاهیم و مبانی انسان شناسی اخلاقی علامه طباطبایی به بررسی عوالم سه گانه و عوامل سعادت انسان و نمود آن در نمونه هایی از خیالی نگاری های مذهبی پرداخته که در قالب جداولی ارائه شده است. بر اساس بررسی های انجام شده می توان نتیجه گرفت، با اقتباس از نگاه قرآنی علامه، یکی از بایسته های خیالی نگاری های مذهبی، به نمایش درآوردن آموزه های اخلاقی اسلامی و قرآن است و خالقان این آثار با آگاهی از آموزه های اخلاقی و مبانی اسلام به خلق این آثار پرداخته اند و این نقاشی ها کاربردی رسانه ای جهت آموزش این اصول اخلاقی در میان عوام جامعه داشته است.
۱۹۶۴۷.

تأملی در انتساب نظریه «حدوث دهری» به جلال الدین دوانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خردنامه صدرا دوره ۲۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۷)

کلیدواژه‌ها: حدوث دهری جلال الدین دوانی میرداماد خواجویی رساله بطال الزمان الموهوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۶۵۱
باور به حدوث عالم، گزاره یی است که پس از اعتقاد به مبدأ یکتا، پیشانی نشینِ هر باورنامه الهی است. نظر خاص میرداماد در اینباره، اثبات گونه یی آغازمندی واقعی و فرازمانی برای عالم هستی است. او با اشاره به ناکامی فلاسفه پیش از خود در تبیین برهانی مسئله پیدایش جهان، محتوا و اصطلاح نظریه «حدوث دهری» را نتیجه ابداع خویش و بزرگترین ثمره منظومه حکمت یمانی میداند. از سوی دیگر، ملا محمد اسماعیل خواجویی در رساله ابطال الزمان الموهوم، با انتساب این نظریه به جلال الدین دوانی و تطبیق دیدگاه او بر آموزه حدوث دهری، تلویحاً به اقتباس این نظریه از آثار دوانی حکم نموده است. پژوهش حاضر با بررسی تحلیلهای متافیزیکی، مدعای خواجویی را به داوری نشسته است.
۱۹۶۴۸.

تحلیل مفهومی روایات تأویلی در پرتو اندیشه های علامه طباطبائی و آیت الله معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هشتم اردیبهشت ۱۳۹۸ شماره ۲۵۷ «ویژه علوم قرآنی»

کلیدواژه‌ها: روایات تأویلی گونه شناسی روایات تحلیل روایات جری و تطبیق بطن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۹ تعداد دانلود : ۵۱۸
روایات تأویلی، حجم قابل توجهی از روایات تفسیری امامیه را به خود اختصاص داده است. این روایات به سبب دشواری های مفهومی و ارتباط پیچیده ای که با ظاهر آیات دارند، در گذشته کمتر مورد تحلیل فراگیر نظری قرار گرفته اند. اما در دوران معاصر شاهد تلاش هایی در این ارتباط از سوی علامه طباطبائی با طرح نظریه جری، و آیت الله معرفت با ارائه نظریه بطن هستیم. جواز توسعه مصداقی یا امکان تطبیق مفاهیم آیات بر مصادیق پوشیده و پسینی، خمیرمایة نظریة علامه است؛ و برابری بطن با مفاهیم کلی و مجرد از خصوصیاتِ غیردخیل در هدف و مقصود آیات، بن مایه نظریة آیت الله معرفت است. بااین همه، نمی توان برخی انواع روایات تأویلی را با این دیدگاه ها تحلیل و توجیه کرد، بلکه گره گشایی از آ نها، نیازمند ارائة نظریه های جدیدی در حوزة روش شناسی تفسیر اهل بیت علیهم السلام است.
۱۹۶۴۹.

تبیین اخبار طینت: توریه یا جبرگرایی؟(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 153 - 174

کلیدواژه‌ها: روایت های طینت امامان شیعه جبرگرایی تقیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۵۹۸
اعتقاد به جبر از مهم ترین چالش های کلامی است که در نیمه دوم سده اول هجری از سوی معاویه در اسلام پایه گذاری شد و خلفای اموی در جهت ترویج آن کوشیدند. در برابر، مکتب تشیع از مخالفان سرسخت جبرگرایی بوده و به رهبری امامان اهل بیت(ع) همواره با این اعتقاد باطل جنگیده است؛ اما در عین حال روایت هایی موسوم به «روایت های طینت» از آن بزرگواران رسیده است که موهم اعتقاد به جبر است. در توجیه و تبیین این روایت ها و نشان دادن سازگاری آنها با اعتقاد به اختیار انسان در رفتار، کردار و باورها بسیار سخن گفته اند که به ظاهر ناتمام می نماید؛ از این رو ما ضمن پذیرش صدور فی الجمله این روایت ها، به این نتیجه رسیده ایم که ائمه به دلیل آنکه در شرایط تقیه قرار گرفته بودند، به ناچار به شیوه توریه سخن گفته و از واژه «طین» به عنوان یک نماد بهره گرفته اند؛ بنابراین روایت های طینت مفهومی جز آنچه از ظاهر آنها برمی آید، دارند و لازم است با نگاه به روایت هایی خارج از این باب شناخته شوند.
۱۹۶۵۰.

آزمون ساختار عاملی و سنجش همسانی درونی پرسشنامه عوامل آموزشی مؤثر بر تربیت دینی دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۰) ۶۵-۸۶

کلیدواژه‌ها: عوامل آموزشی تربیت دینی ساختار عاملی همسانی درونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۷۶
این پژوهش با هدف آزمون ساختار عاملی و سنجش همسانی درونی پرسشنامه عوامل آموزشی مؤثر بر تربیت دینی دانش آموزان انجام شد. روش پژوهش از نظر هدف بنیادی، و به لحاظ جمع آوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه منطقه 4 شهر تهران بودندکه بر طبق جدول کریسی و مورگان (1970) شامل 381 نفر تعیین شد که شیوه ی نمونه گیری تصادفی- خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. به منظور بررسی روایی مربوط به پرسشنامه از تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از نرم افزار SPSS16، تایید روایی پرسشنامه از مدل تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار AMOS22 و جهت بررسی همسانی درونی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج نشان داد تحلیل عاملی اکتشافی به استخراج شش عامل منجر گردید که این عامل ها، مجموعاً 43/59% از واریانس کل پرسشنامه را تبیین می کنند . این عوامل عبارتند بودند از: فرهنگ سازمانی، کیفیت آموزشی، مقررات و قوانین آموزشی، کاربرد تکنولوژی آموزشی، توانایی های فردی معلمان و محتوای دروس آموزشی. شاخص های برازش مدل عاملی تأییدی پرسشنامه نشان داد مدل ارائه شده برازش مطلوبی با داده های تجربی دارد و وجود عوامل شش گانه مورد تأیید قرار گرفت. همچنین ضریب آلفای کرانباخ به میزان 76/0 نشان داد مقیاس از همسانی درونی قابل قبولی برخوردار است. با توجّه به برازش مدل و اعتبار بالای پرسشنامه، از آن می توان جهت مطالعه و سنجش عوامل آموزشی مؤثر بر تربیت دینی دانش آموزان استفاده کرد.
۱۹۶۵۱.

تأویلات عرفانی از مباحث کلامی در تمهیدات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 375 - 394

کلیدواژه‌ها: علم کلام تمهیدات عین القضات تأویلات عرفانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰ تعداد دانلود : ۲۱۲
بسیاری از متون عرفانی علاوه بر جنبه های عرفانی و صوفیانه از وجوهی از جمله علم کلام قابل بررسی اند؛ اماعرفای برجسته اسلامی گاهی دیدگاه های کلامی و حتی فلسفی خود را نیز با تأویلات و مشرب عرفانی در آثار خود بازگو کرده اند که دست یابی به آنها، ارزیابی دقیق آراء عرفانی را کامل تر خواهد کرد. از عرفای تأثیرگذاری که بسیاری از آراء کلامی و فلسفی را در آثار خویش بانگاهی عرفانی تعبیر کرده، عین القضات همدانی (525-492) بوده است. نگارنده درمقاله حاضر، در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی پس از مباحث مقدماتی، به بعضی از دیدگاه های کلامی عین القضات در کتاب تمهیدات در ضمن مقایسه متکلمان اسلامی، جایگاه اندیشه های کلامی او را در عرفان نشان دهد و حتی المقدور به این سوال پاسخ دهد که عین القضات برکدام مذهب کلامی بوده وکدام آراء و اندیشه های کلامی او با تأویلات عرفانی آمیخته است؟ و به این نتیجه دست یابد که در عرفان اسلامی در بسیاری از موارد کلام و عرفان نه تنها متمایز از هم قابل تفسیر نیستند بلکه تآویلات عرفانی چاشنی تازه ای به کلام داده است.
۱۹۶۵۲.

بررسی انتقادی دیدگاه فنایی درباره حجیّت ظنون عقلی (1)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیست و چهارم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۳) 28 - 54

کلیدواژه‌ها: اخلاق دین شناسی روش شناسی فقه حجیّت ظنون عقلی نقد روشن فکری دینی ابوالقاسم فنایی اجتهاد متداول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰۳ تعداد دانلود : ۴۵۲
ابوالقاسم فنایی در طرح اصلاح گرایانه خود، ظنون عقلی را حجّت می داند و مبتنی بر این نکته، به نقد اجتهاد متداول در حوزه های علمیه می پردازد. هدف مقاله حاضر، نقد دیدگاه او به روش تحلیلی است. ادعای ما این است که مقام معرفت متفاوت از مقام داوری است؛ مقام معرفت، بی شمار ارزشی، بی آستانه و قانون ناپذیر است؛ حال آنکه مقام داوری دوارزشی، آستانه مند و قانون پذیر است. در مقام داوری چه بسا جنبه های غیر معرفتی نیز ترجیح یابند. حجت های اصولی، حجت های مقام داوری فقهی هستند و قانون پذیری آنها، ما را به مراجعه به نقل و فحص از دخالت زائد قانون گذار ملزم می نماید. پس از این بررسی، درمی یابیم که در نصوص فراوانی، قانون گذار از عمل به ظنون عقلی در مقام افتاء نهی کرده است. چشم پوشیدن از این نصوص بدون ارائه دلایل قوی تر از آنها امکان پذیر نیست.
۱۹۶۵۳.

آیین دادرسی دعاوی خانوادگی در قانون جدید حمایت خانواده از منظر اصول خاص حاکم بر این دعاوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و حقوق خانواده سال ۲۴ بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۷۰ 141 - 169

کلیدواژه‌ها: دادگاه خانواده قانون حمایت خانواده دعاوی خانوادگی آیین دادرسی دعاوی خانواده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶۹ تعداد دانلود : ۱۱۳۱
امروزه دعاوی خانوادگی بخش عمده ای از پرونده های مطروحه در دادگستری را به خود اختصاص داده است. اهمیت نهاد خانواده و تاثیر عمیق آن در اجتماع و مقتضیات حاکم بر دعاوی خانوادگی، ضرورت وجود اصول خاص این دعاوی را روشن می سازد. بدیهی است که پذیرش اصول مختص دعاوی خانوادگی مستلزم پذیرش آیین دادرسی خاص این دعاوی نیز خواهد بود. زیرا مقررات پیچیده آیین دادرسی مدنی نمی تواند تامین کننده ضروریات دعاوی خانوادگی از جمله سرعت و سهولت و دقت باشد. قانون جدید حمایت خانواده که با هدف رفع مشکلات موجود و برطرف کردن خلاهای قانونی حاکم برحقوق خانواده تصویب گردیده، تا حدودی در مقررات آیین دادرسی این دعاوی تغییراتی ایجاد کرده و در برخی موارد جنبه های نوآورانه نیز دارد. با این وجود توجه به برخی موضوعات ماهوی تا حدی این قانون را از هدف اصلی خود دور کرده است. در این مقاله ضمن تبیین اصول حاکم بر دعاوی خانوادگی، با بررسی این قانون و تا حدودی قوانین سایر نظام های حقوقی از جمله انگلیس و فرانسه، آیین دادرسی دعاوی خانوادگی از منظر این اصول مورد مطالعه قرار گرفته است. این مطالعه می تواند روشنگر میزان موفقیت قانون جدید حمایت خانواده در این زمینه باشد
۱۹۶۵۴.

واکاوی مسأله «حق ازدواج مهاجر» در فقه اهلبیت(ع)، حقوق ایران و افغانستان

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال پنجم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۰ 76-104

کلیدواژه‌ها: حق ازدواج مهاجر ازدواج مهاجر در فقه قانون ازواج مهاجر محدودیت های ازدواج مهاجر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۳۱۸
یکی از حقوق مهاجر، ازدواج وی با غیرمهاجر است. این حق مورد پذیرش فقه اهلبیت(ع) است و کلیّت آن مورد تأیید حقوق ایران و افغانستان قرارگرفته است. برای تبیین بیشتر، این سؤال مطرح شده است که ازدواج زنان مهاجر در فقه اهلبیت(ع)، حقوق ایران و افغانستان چه جایگاهی دارد؟ آگاهی بخشی به مهاجرین، یافتن خلأهای قانونی و راه های اصلاح آن از اهداف این تحقیق است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و ابزار گردآوری آن کتابخانه ای است. مهم ترین یافته های پژوهش عبارتند از: ۱. از نظر فقه اهلبیت(ع)، ازدواج مهاجر مسلمان با غیر مهاجر مسلمان جایز است؛ ۲. قوانین موضوعه مربوط به ازدواج مهاجر، با فقه اهلبیت(ع) مطابقت کامل ندارد. ۳. قوانین محدود کننده برای ازدواج با غیرمهاجر، نه تنها باز دارنده نیست که بر مشکلات طرفین ازدواج افزوده است.
۱۹۶۵۵.

جریان شناسی تطبیقی مطبوعات دینی در دوره مشروطه و پهلوی اول (1286 1320ش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هشتم شهریور ۱۳۹۸ شماره ۲۶۱ «ویژه تاریخ»

کلیدواژه‌ها: مطبوعات دینی غرب گرایی مشروطیت پهلوی اول

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۵ تعداد دانلود : ۷۱۴
اوج گیری تأثیرپذیری ایرانیان از فرهنگ و تمدن غربی در زمانه تاریخی مشروطیت و عصر پهلوی اول، موجب شد جریان های اسلامی در مقام دفاع از معتقدات دینی با روش های گوناگون به مقابله با افکار غرب گرایان پرداختند. یکی از عرصه های فعالیت این جریان ها، مطبوعات بود. پژوهش حاضر درمقام پاسخ به این سؤال است که مطبوعات دینی و مذهبی این دوره کدام مسائل زمانه خود را به نحو انتقادی مورد توجه قرار دادند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد این مطبوعات که در درون خود تفاوت هایی داشتند مسائل و موضوعات متعددی را طرح و دیدگاه های غربی را نقد نمودند. برخی از مهم ترین مسائل مطروحه عبارتند از: نظام آموزشی و فرهنگی غرب، مسائل زنان (مانند حجاب، حضور اجتماعی و تحصیل و علم آموزی زنان)، عقب ماندگی مسلمانان و راه کار رفع آن، لزوم تفسیر های روزآمد صحیح از تعالیم اسلامی، و لزوم اجرای قوانین اسلامی. روش پژوهش کتابخانه ای است، یافته های کمّی و کیفی، مورد بررسی و تحلیل تاریخی قرار می گیرند.
۱۹۶۵۶.

تأملی جامع از مفهوم انتظار فرج و جایگاه آن در اندیشه اسلامی

نویسنده:
منبع: مطالعات مهدوی سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴۴ 45-60

کلیدواژه‌ها: اندیشه اسلامی شیعه اهل سنت انتظار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۴ تعداد دانلود : ۳۴۸
مفهوم انتظار در بسیاری از متون دینی و حتی مکاتب غیر دینی مورد توجه قرار گرفته است. انتظار با نهاد و فطرت انسان آمیخته شده و می بایست ساحت های گوناگون آن مورد بررسی قرار گیرد. مکاتب الهی و غیر الهی با توجه به ایدئولوژی های خود بدان نگریسته و عمل می کنند. در متون دینی اسلامی به ویژه امامیه ساحت های گوناگون مفهوم انتظار و جایگاهش مورد تأکید قرار گرفته و از آن به عمل یاد کرده اند. در عصر غیبت امام زمان4 وظیفه منتظران شناخت عمیق ساحت های گوناگون انتظار است که در این مقاله با توجه به نظرگاه انسانی ادیانی از طریق روش توصیفی تحلیلی ساحت های گوناگون آن در اندیشه اسلامی مورد توجه قرار گرفته است.
۱۹۶۵۷.

تکامل نفس انسانی: بررسی دو تفسیر از حرکت جوهری در اندیشه ملاصدرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۲ 107 - 125

کلیدواژه‌ها: حرکت جوهری ملاصدرا تجدد الامثال ابن عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۶ تعداد دانلود : ۶۲۳
در حکمت متعالیه غایت انسان در قوس صعود، نیل به مبدأ وجود است. نفس انسان مادامی که به بدن مادی تعلق دارد، بر اساس حرکت اشتدادی جوهری ( خروج تدریجی از قوه به فعل) به صورت لبس بعد از لبس تکامل می یابد. ملاصدرا معتقد است همین که انسان از جهان محسوس به معقول انتقال یافت حرکت در جوهره وجودی اش در عوالم غیرمادی از قوه و سایر لوازم حرکت جوهری مستغنی است. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی درصدد تبیین تفسیر جدیدی از حرکت جوهری و چگونگی تکامل انسان در نشئآت بعد از دنیا است تا این مسئله به اثبات برسد که حرکت مستغنی از خروج  از قوه به فعل نیز ممکن است. خاستگاه این قسم از حرکت، وجود و حیات است، به این معنا که موجودات از آن نظر که وجود دارند، دارای حیات، حرکت و عشق به معنای شوق به کمال نامتناهی هستند و بر این اساس، تکامل، تبدیل و تغییر شامل تمام عوالم می شود.
۱۹۶۵۹.

بازتأملی در دلالت آیه 30 سوره روم بر تغییرناپذیری فطرت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: قرآن شناخت سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۳) 5-20

کلیدواژه‌ها: فطرت سرشت تغییرناپذیری فطرت ثبات فطرت آیه فطرت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۲ تعداد دانلود : ۴۷۸
بسیاری از مفسران و برخی نویسندگان در آثار مرتبط با انسا ن شناسی، آیه 30 سوره روم را دلیل بر تغییرناپذیری فطرت انگاشته اند؛ اما مشاهده انکارناپذیر تغییر در فطرت از جهت «شدت و ضعف» و «فعلیت و قوه» و نیز دلالت آیاتی متعدد بر تغییر و حتی زوال فطرت، تفسیر یادشده را به چالش می کشد. پژوهش حاضر درصدد است به روش تفسیر موضوعی، دیدگاه یادشده در دلالت آیه بر تغییرناپذیری فطرت را نقد کند و تفسیر صحیح آیه را ارائه دهد. حاصل پژوهش این است که آیه یادشده، اساساً ناظر به مسئله «ثبات یا تغییرپذیری فطرت» نیست؛ بلکه مراد آیه، نفی هرگونه «تبدیل» در «آفرینشگری» خداست؛ بدین معنا که آفرینش خداوند، قانون هایی دارد که هیچ گاه دستخوش تبدیل نمی شود؛ معنایی که در آیات دیگر، با عنوان «تبدیل ناپذیری و تحول ناپذیری سنت خداوند» بیان شده است.
۱۹۶۶۰.

رویکردی به تولید علم دینی از منظر آیت الله جوادی آملی و دلالت های آن در برنامه درسی آموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۳ 59 - 80

کلیدواژه‌ها: علم اسلامی عالم عقل آیت الله جوادی آملی برنامه درسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۵ تعداد دانلود : ۳۶۲
هدف پژوهش حاضر، بررسی تفصیلی علم دینی از منظر ویژگی ها و هنجارهای عالِم یعنی یکی از جهات کلیدی مطرح شده در نظریه علم دینی آیت الله جوادی آملی است. برای این منظور ابتدا ضمن ارائه تقریری اجمالی از نظریه آیت الله جوادی آملی، باتوجه به جایگاه عقل در این نظریه و نیز نقش آن در ایجاد شایستگی هایی در عالِم، به تببین نقش هر دو نوع عقل نظری و عملی در تولید معرفت اسلامی با تأکید بر دیدگاه جوادی آملی پرداخته شده است. در ادامه ویژگی ها یا شایستگی های عالِم در دو طبقه «دانشی نگرشی» و «اخلاقی رفتاری» نیز تبیین شده است. سپس دلالت های این بحث برای تغییر برنامه های درسی دانشگاه ها به منظور تربیت عالمانی برخوردار از این ویژگی ها و به تبع آن، تولید علم و معرفت توسط این عالمان که متصف به صفت اسلامی باشد، پرداخته شده است. درپایان ضمن ارائه جمع بندی از مباحث مطرح شده، به دستاورد نظری این نوشتار در قابلیت جمع بین نظرات رقیب و پاسخ گویی به نظرات برخی منتقدان نظریه جوادی آملی نیز اشاره خواهد شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان