رسول جعفریان

رسول جعفریان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۳۴۹ مورد.
۱.

نسخه خوانی (41)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۵
نویسنده در نوشتار حاضر از چهل و یکمین سلسله مقالات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را بررسی کرده است. برخی عناوین این متن ها عبارت اند از: قیمت یک کتاب در سال 1333ق نجات یک کتاب خطی از سیل 1238 کرمانشاه شعری در باره وزارت سلطان العلماء و اشعاری در تاریخ وفات او مهدویت و مسئله مبارزه با ستم دشمنی با علم در لایه های تمدنی ما عالمی که در سال 743 انتظار ظهور را در سال 745 تا 749 داشت شیخ خضر کرد و پیشگویی سلطنت الملک الظاهر فارسی دانی ابوهریره و محمد بن حنفیه دستورالعمل عمر به اهل کوفه درباره به کار بردن کلمه فارسی «مترس» کلمه «نردشیر» در حدیث رسول (ص) شعری علیه علی اکبر برقعی برای شرکت در کنفرانس صلح وین شعری در مناظره شیخ و مرد میخواره
۲.

ابوحفص عمرو بن علی بن بحر سقّاء بصری (م 249) و برگی از تاریخ نگاری اسلامی در نیمه نخست قرن سوم هجری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: علوم حدیث تاریخ نگاری اسلامی التاریخ ابن الفلاس علم رجال

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵ تعداد دانلود : ۴
قرن سوم، قرن رشد علومی است که در دوره های بعد به علوم اسلامی می شناسیم. علم حدیث مادر این علوم است و روی دیگر علوم اسلامی، مانند تفسیر، فقه، و آثار اخلاقی و زهد و ... تأثیر تمام داشته است. علم رجال، علمی میانه حدیث و تاریخ است و این علم هم در این قرن شکل گرفته و رشد کرده است. تاریخ به معنای تاریخ رجال، مانند تاریخ بخاری یا تاریخ یحیی بن معین از همین قرن است. یکی از آثار تازه یافت شده، کتاب التاریخ نوشته ابن الفلاس متوفای 249 است. این کتاب ترکیبی از تاریخ اسلامی و رجال است. در این مقاله سعی کرده ایم با مرور بر این کتاب، مدل خاصی از تاریخ نگاری این دوره را نشان دهیم.
۳.

نسخه خوانی (40)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸ تعداد دانلود : ۴
نویسنده در نوشتار حاضر از چهلمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را بررسی کرده است. برخی عناوین این متن ها عبارت اند از: یادداشت مرحوم باستانی راد روی نسخه دیوان کاشف اصفهانی؛ دعای اتصال دولت شاه سلطان حسین به حکومت صاحب الزمان (ع) از سوی یک عالم عصر صفوی؛ صفحه ای از نسخه ای درباره خلافت اسلامی، رد کتابی با عنوان مستقبل الاسلام؛ جمعیت ایران در سال 1316 ق، 24 کرور (12 میلیون نفر)؛ نامه ای به ذکاء الملک برای عرض عبودیت به شاه؛ القاب شاهان صفوی؛ سؤال از عصمت از ملاعلی نوری.
۴.

قیروانی (م 386) و روایت سیره نبوی بر اساس روایات مالک بن انس

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مالک ابن انس علم سیره کتاب الجامع فی السنن قیروانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۵
علم سیره، محصولی از مدینه است؛ هرچند صحابه ای که به شهرهای دیگر رفتند و نسل های بعدی آنها، معلوماتی بر آن افزودند. افراد مختلفی در مدینه، علم سیره را تدوین کردند که خاندان زبیری ها برجسته ترین آنان بودند. ابن اسحاق و سیره او و نیز سیره موسی بن عقبه، دو محصول مهم در این موضوع هستند. در حاشیه اینها، مالک بن انس بن مالک که رقیب ابن اسحاق بود، تلاش هایی در این باره داشت. روایات او چندان در مدینه مقبول نبود و بیشتر به شمال افریقا رفت؛ جایی که بعدها مذهب مالکی رسمیت یافت. قیروانی روایات مالک در زمینه سیره و سایر علوم اسلامی را در کتاب خود با عنوان الجامع فی السنن فراهم آورده است. در این نوشتار، نگاهی به این روایات و موضوعات آنها داریم.
۵.

گزارش یک زندگی بر اساس دیوان میرزا هدایت الله فراهانی (سروده شده در سال 1301 ق / 1884 م)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: میرزا هدایت الله شعر معاصر صوفیانه ذهبیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶ تعداد دانلود : ۴
میرزا هدایت الله، شاعر زاهد پیشه فراهانی است که حوالی سال 1301 قمری در حدود چهل سالگی سروده های خود را در قالب یک دفتر تدوین کرده است. او شرحی از زندگی نسبتاً پرماجرای خود بیان می کند و در این اشعار نشان می دهد که در یک خانواده ایرانی با تمایلات فرهنگی مذهبی مختلف چه اختلاف نظرهایی وجود داشته است و پدر و پسر چگونه به جدال با یکدیگر نه فقط در بیداری که در خواب هم برخاسته اند. در وسط این اختلاف نظرها، نیم نگاهی به اختلاف های خانوادگی و نقش زن پدر در ایجاد اختلاف میان فرزندان هم دارد. شاعر ما علایق صوفیانه دارد، با تجربه هایی از شاگردی میرزای شیرازی، دلدادگی به برخی از مشایخ ذهبیه و همراهی با شیخ الرئیس قاجار در مشهد. پشیمانی دهه پنجم زندگانی او این است که چرا از اول یک شغل به درد بخور انتخاب نکرده و این طور عمر را سپری کرده است. ما با یک گزارش زندگی واقعی روبرو هستیم که به زبان شعر آن هم از نوع متوسط آن بیان شده است.
۷.

کلام شاهانه/ ملوک الکلام، کتابی چنددانشی از عصر میانی قاجار به ضمیمه بیست وسه مورد خاطره و حکایت از سیف الدوله سلطان محمد قاجار

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴ تعداد دانلود : ۱۰۵
در این نوشتار افزون بر اشاره ای به زندگی سیف الدوله سلطان محمد قاجار، اشاره ای اجمالی به مجموعه رسائل وی به نام «ملوک الکلام» شده است و در نهایت 23 خاطره و حکایت از رساله پیش گفته آورده شده است.
۸.

برهان المسلمین: مناظره دینی فخر الاسلام با چند کشیش پروتستان در طهران (رمضان 1312ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فخر الاسلام برهان المسلمین کتاب مقدس مسیحیت یهودیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹ تعداد دانلود : ۱۰۹
هجوم مبشران و مبلغان مسیحی به ایران، در دوره جدید، از زمان شاه عباس صفوی (متوفای 1038) رو به فزونی گذاشت. از همان زمان، علمای شیعه، در مقابل آنان، به نگارش آثار انتقادی پرداختند. برخی از آنها به طور کلی در نقد مسیحیت و پاره ای در نقد آثار نوشته های آنان بود. این وضع، در دوره قاجار، با شتاب بیشتری ادامه یافت و در شهرهای مختلف، از جمله اصفهان، کاشان و تهران، کتابها و رسائلی در این باره توسط علما نوشته شد. تاکنون بسیاری از این آثار تصحیح و منتشر شده است. یکی از معروف ترین منتقدان، فخر الاسلام بود که از دوره ناصری تا چند سال پس از مشروطه، و بیش از همه در دوره مظفری، آثاری در نقد مسیحیت نوشت. پاره ای از اینها منتشر شده و برخی همچنان منتشرناشده مانده است. برهان المسلمین که در اینجا آوره ایم، شرح گفتگوی او با چند تن از کشیشان است که خود او به تحریر درآورده و همان وقت به صورت سنگی چاپ شده است. در این مقاله به جز اصل رساله، گزارشی نیز در آن بدست داده شده است
۱۰.

تجربه شهری در عصر صفوی؛ بازخوانی تجربه سیاحت و زیارت شهر در سفرنامه محیط کونینِ سالک قزوینی، شاعر عصر صفوی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عیش وعشرت زیارت تجربه شهری طرز تازه شهر صفوی سالک قزوینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۴۴
این پژوهش در بررسی جنبه عشرت شهری در عصر صفوی از خلال سفرنامه منظوم «محیط الکونین» سالک قزوینی است و نشان می دهد که چگونه شاعر با ترکیب سنت و نوآوری شعری، زندگی روزمره و تجارب شخصی خود را در شعر بازگو کرده است. این مقاله با تمرکز بر سفرنامه سالک، که شهر را مکان اصلی برای بیان تجارب و احساسات خود در نظر می گیرد، به دنبال نشان دادن «تجربه شهری» و پیچیدگی عواطف شاعر نسبت به مکان های شهری است. در این مطالعه دو مفهوم عشرت و زیارت از میان تجارب شهری سالک بررسی می شود و روایت شعری او حول این مفاهیم بازخوانی می شود. از طریق این بازخوانی، که متکی بر روش تحلیل تاریخیِ متون دست اول است، نشان می دهیم که شهر لزوماً تعریف واحدی ندارد و بخشی از آن تعریف در پیچیدگی احساسات و فردیت آدمی شکل می گیرد. سالک هم در مقام زائر و هم ناظر سفرش را روایت می کند. هم تجربه زیارت را بازگو می کند و هم تجربه لذت و عشرت و این دو را در تضاد نمی داند. همچنین این مطالعه بر اهمیت منابع شعری عصر صفوی یا همان «طرز تازه» بخصوص سفرنامه های منظوم برای خوانش تجارب و روایت های شهری تاکید دارد.
۱۱.

گیبون، محمد (ص) و اسلام: مروری بر فصل پنجاهم کتابِ تاریخ زوال و انحطاط امپراتوری روم از ادوارد گیبون (1737 – 1794م)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ادوارد گیبون تاریخ زوال و انحطاط امپراطوری روم تاریخ اسلام محمد (ص) سیره نبوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۰۶
زمانی که جنبش روشنگری اروپا در قرن هیجدهم بالا گرفت، شماری از مورخان و علاقه مندان مطالعات حوزه شرق، در مقابل تعصبات قرون وسطایی کلیسا بپاخواسته و موضع متعادل تری نسبت به اسلام در پیش گرفتند. آنان کوشیدند با مراجعه به منابع عربی و بکار گیری روش های علمی، خود را از بند تعصبات هزار ساله اروپا خلاصی بخشند. نتیجه این حرکت، نگارش آثاری در باره اسلام و حضرت محمد (ص) شد که نگاه واقع بینانه تری به تحولات دوره آن حضرت و بعد از آن داشت. و اما از سوی دیگر، نویسندگان عصر روشنگری، انتقاداتی به مسیحیت داشتند که پاره ای از آنها بر بخشی از مسائل ایمانی دین اسلام نیز بکار گرفته می شد. با این حال و در مجموع، این تحول، حاوی یافته های جدیدی بود که ارزش مرور کردن دارد. در مقاله، فصل پنجاهم کتاب تاریخ زوال و انحطاط امپراطوری روم را که در ترجمه فارسی این کتاب (تهران، 1349 نیامده، مرور خواهیم کرد.
۱۲.

نسخه خوانی (39)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۲
نویسنده در نوشتار حاضر سی و هشتمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را بررسی کرده است. برخی عناوین این متن ها عبارتند از: یادداشتی با ارزش از اسماعیل خاتون آبادی در نقد همزمان منتقدان صوفیه و فقیهان یادداشت یک کاتب امامی از میانه قرن هشتم در شیراز یادداشت جالب از پایان یک نسخه قواعد علامه از سال 1019 در اصفهان نامه محدث به بدیع الزمان فروزانفر و پاسخ فروزانفر اشعار عبدی بیگ شیرازی در باره صوفیان یادداشتی در اول یک نسخه خطی در باره جنگ شاه صفی با عثمانی ها چند عبارت فارسی در متون فقهی حنفی در حوزه عتق (آزادی بنده) اندر تعریف صحیفه پنجم از کتاب صحائف العالم خطای کلیدی سلطان محمد خوارزمشاه در شوراندن زنبورخانه مغولان ابوالقاسم زنجانی شیخ الحرم (م 471)  و یک ضرب المثل قدیمی ایرانی
۱۳.

فوائد الافضلیه، اثری در پزشکی بنام شاه عباس دوم

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۵
این نوشتار اختصاص به معرفی کتاب «فوائد الافضلیه» دارد؛ کتابی در بیش از هفتصد صفحه، اثری پزشکی که علی افضل طبیب بن محمدامین قاطع قزوینی آن را برای شاه عباس ثانی نوشته است.
۱۴.

سبک کار مورخان حرفه ای در تاریخ نگاری اسلامی پیش از عصر تألیف؛ مورد مطالعه: مجالد بن سعید همدانی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹ تعداد دانلود : ۹۹
سنخ شناسی روایات مورخان دوره میانی و کسانی که اساساً گزارش های تاریخ اسلام متکی به نقل آنهاست، می تواند به ما کمک کند تا بنیاد علم تاریخ را در منابع این دوره نشان دهیم. در این مقاله، یک مورد خاص را بررسی کرده ایم تا الگویی برای شناخت سبک این قبیل راویان و مورخان نسل اول بعد از کسانی که خود درگیر وقایع بوده اند باشد؛ یعنی روایات مجالد بن سعید همدانی.
۱۵.

نسخه خوانی (38)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۱
نویسنده در نوشتار حاضر سی و هشتمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را بررسی کرده است. برخی عناوین این متن ها عبارتند از:   سفر ناصرالدین شاه به عتبات به قلم آیت الله سید محمد حسین شهرستانی نامه احمد بن حنبل در دفاع از مردم اردبیل علیه بابک خرمدین یادداشتی نفیس در باره هدایای کتابی و ... شاه عباس اول به سلطان مراد در سال 998 گزارشی (از سال 1231 ق / 1816م) از ساختن دوربین در فرنگ شعری در نکوهش مشروطه نمایی رابطه فقهاء الدنیا و سلاطین الدنیا از دید یک عالم عصر صفوی
۱۶.

تحلیل و تفسیر متن «تاریخ ایران، دوره مقدّماتی (1329 ق/ 1911 م) تألیف آقا شیخ عبدالرزاق مسئله گوی قمی (م 1329 ش)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۳۲
در این نوشتار کتاب درسی «تاریخ ایران، دوره مقدماتی» تألیف آقاشیخ عبدالرزاق مسئله گوی قمی که به سال 1329 قمری نگارش شده است، تحلیل و بررسی شده و در پایان متن این کتاب آورده شده است.
۱۷.

برگی از ادبیات ضد صوفی در مسلمانان هند، رساله دافع الملحدین ابراهیم بن فضل الله (قرن یازده / دوازدهم هجری)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ادبیات صوفیانه متن پژوهی قرن دوازدهم تصوف هند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۸
ادبیات صوفیانه از قرن سوم به بعد در بسیاری از نقاط جهان اسلام حضور دارد و این ادبیات، همواره مخالفان و موافقانی داشته است. به علاوه، درجه نفوذ تصوف در دوره های مختلف متفاوت بوده، چنان که دشمنی و مخالفت با آن هم شدت و ضعف داشته است. این جدال، میان فلاسفه و صوفیه، فقیهان و صوفیان، و ... وجود داشت و تولید ادبیات نقد و رد نویسی در این زمینه بسیار بالا بوده است. نوشته های یاد شده که رساله ما هم یکی از آنها و به احتمال مربوط به قرن یازدهم یا دوازدهم شبه قاره است، اغلب حاوی اطلاعات تاریخی یا کتابشناسانه با ارزش است. این رساله که ظاهرا به چاپ نرسیده، می تواند ما را با برگی از این مجادله عمیق و ریشه دار آشنا کرده و در باره پاره ای از کتابها و آداب و رسوم صوفیانه و جدال بر سر آنها آشنا کند.
۱۸.

کرامات و احوالات غریبه جناب غفران مآب آخوند ملامحمد اسماعیل [عقدایی یزدی] (1188-1230ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ملااسماعیل عقدایی یزد کرامات آثار تاریخی یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۱۱
ملا اسماعیل عقدایی یکی از علمای برجسته یزد در اوائل قرن سیزدهم هجری است که مسجدی بزرگ به یادگار از او مانده است. نفوذ معنوی وی میان مردمان یزد، از دل اخبار و داستانهایی که از او برجای مانده، پایدار بوده است. متن حاضر، خاطراتی است از یکی از نوادگان وی به سبک محدثان قدیم با ذکر سند در باره کرامات او نقل کرده است. فارغ از هر چیز، این خاطرات روشنگر جنبه هایی از تاریخ مذهبی و اجتماعی این شهر و باورهای رایج میان مردمان است.  
۱۹.

متنی دیگر از سنیان دوازده امامی: لب لباب تواریخ/ از ریاضی (قرن نهم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: متن پژوهی لب لباب تواریخ تاریخ اسلام تسنن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۶۲
در طول قرون متمادی از از آغاز عصر نگارش تواریخ تا دوره معاصر، و در مناطق مختلف جهان اسلام تواریخ عمومی فراوانی نوشته شده است. در حوزه ایران، در قرن هشتم و نهم آثار بزرگ دایره العارفی نوشته شد که جامع التواریخ و بعدها روضه الصفا و کتب دیگر، نمونه های آن هستند. اساس این کتاب ها که گاه بسیار مفصل و گاه خلاصه بود، نگارش تاریخ ایران و اسلام و حوزه های ماوراءالنهر و حتی هند بود و ضمن آن از برآمدن اسلام و سیره نبوی و تاریخ خلفا یاد می شد. در شماری از این کتابها، علاوه بر شرح حال خلفا، شرح حال دوازده امام هم درج می شد، و این در حالی بود که نویسندگان آنها سنی مذهب بودند. یک نمونه از این تواریخ، همین لب لباب تواریخ است که یک دوره خلاصه از تاریخ اسلام است. در اینجا، بخش مربوط به امامان آن را آوردیم تا شاهدی بر این باشد که جریان تسنن دوازده امامی ریشه دار بوده است.
۲۰.

نفحات ریاحین در تعیین تاریخ ظهور در سال 1204 تألیف در سال 1179؛ محمد مرتضی الحسینی الیمنی

کلیدواژه‌ها: مهدویت ظهور تاریخ ظهور مهدیان دروغین نفحات الریاحین ابن عربی فتوحات مکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۶
بحث از ظهور، تاریخی به درازای تاریخ اسلام دارد، زیرا مهدویت از عقایدی است که از روز نخست با اسلام عجین شده است. انقلاب عباسی، برگی از تاریخ ظهور بود، و القاب سفاح و منصور و... از آن دست بودند. این وضع ادامه یافت، شرحی که در بسیاری از منابع تاریخی آمده و بنده هم در مهدیان دروغین، سیری از آنها ارائه کرده ام. این که کسانی بویژه از صوفیان و عارفان، که به متن های رمزگونه علاقه دارند، تلاش می کنند تاریخ ظهور را بدست آورند، بحث جذّابی است که نمونه هایی در تاریخ دارد. و اما نمونه پیش رو، بر محور متنی است با نام نفحات الریاحین که در سال 1179 ق در سرزمین عثمانی نوشته شده و نویسنده آن تلاش می کند از برخی از اشعار ابن عربی، عباراتی از فتوحات مکیه، به رمز گشایی از تاریخ ظهور بپردازد. در این مقاله ضمن گزارش آن رساله، متن آن نیز در حد امکان تصحیح و ارائه شده است.  

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان