فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۴٬۳۶۱ تا ۳۴٬۳۸۰ مورد از کل ۴۹۹٬۰۲۴ مورد.
منبع:
مطالعات مدیریت توسعه سبز سال ۲ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱
129 - 138
حوزههای تخصصی:
مدارس نمونه بارزی از محیط های یادگیری محسوب می شوند که طراحی و نوع معماری آنها می توان در یادگیری دانش آموران موثر باشد. در این راستا معماری مبتنی بر طبیعت یعنی معماری بیوفیلیک می تواند یک الگوی مناسب جهت بررسی باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر شاخص های معماری بیوفیلیک در یادگیری دانش آموزان به صورت مطالعه موردی در مدارس شهر ایذه است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. روایی پرسش نامه از طریق نخبگان انجام و پایایی نیز با آلفای کرونباخ بیشتر از 70/0 تایید شد. جامعه آماری تحقیق را دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر ایذه تشکیل داده است.با توجه به حجم جامعه آماری، حجم نمونه 194 نفر تعیین شد. پرسشگری تحلیل ها در نرم افزار spssانجام شد. نتیجه آزمون نشان داد که معماری بیوفیلیک در محیط مدارس از دیدگاه دانش آموزان، تاثیرگذاری قابل توجه ای می تواند در یادگیری داشته باشند. نتیجه تایید نمود که وجود فضای سبز در مدرسه با میانگین 685/4 ، دسترسی مدرسه به نور طبیعی خورشید با میانگین 639/4 و الهام از طبیعت در طراحی پنجره ها، درها و... با میانگین 572/4 به عنوان مهمترین شاخص های تاثیرگذار معماری بیوفیلیک در یادگیری دانش آموزان شناخته شده است. همچنین نتیجه تحلیل واریانس تایید نمود که در سطح کمتر از 05/0 میان دانش آموزان در زمینه تاثیرگذاری شاخص های معماری بیوفیلیک در یادگیری، تفاوت معناداری وجود دارد که بیشترین تفاوت نیز مربوط به دانش آموزان پایه تحصیلی سوم با میانگین 443/4 بوده است.
بررسی مقایسه ای جایگاه جامعه مدنی پس از انقلاب تونس و مصر
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶
78-102
حوزههای تخصصی:
خیزش های مردمی که در اواخر سال 2010 در تونس شروع شد و بزودی چندین کشور عربی را هم در برگرفت، سبب دگروگونی عظیمی در ساختار این کشورها شد. تونس و مصر که در کانون این اعترضات قرار داشتند، با حکومت های مادام العمری زین العابدین بن علی و حسنی مبارک خداحافظی کرده و مسیر جدیدی پیش روی جامعه و حکمرانی در این دو کشور ایجاد شد. این پژوهش درصدد بررسی نقش جامعه مدنی در دوران پس از انقلاب در تونس و مصر است و می کوشد به این پرسش پاسخ دهد که چگونه می توان کاکرد جامعه مدنی در این دو کشور را با هم مقایسه کرد؟ در این پژوهش از روش توصیفی-تحلیلی و نظریه جامعه مدنی هابرماس بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که از لحاظ تاریخی جامعه مدنی هم در تونس و هم در مصر دارای یک پویایی نسبی بوده است، با این حال، ریشه های جامعه مدنی در تونس عمیق تر از مصر است. در دوران بعد از انقلاب، جامعه مدنی تونس نقش میانجی و حل اختلاف میان گروه های سیاسی را ایفا کرد، به علاوه در بحران های ایجاد شده برای تونس، این جامعه مدنی از انسجام و استحکام لازم برای حل مشکلات برخوردار بود. اما جامعه مدنی در مصرِ پس از انقلاب، به یک طرف منازعه تبدیل شد و با تثبیت جنبش تمرد، فرصت مطلوبی برای کودتای نظامیان ایجاد کرد. به علاوه برخلاف تونس، جامعه مدنی چه قبل از کودتای سال 2013 و چه بعد از کودتا، دچار پراکندگی و عدم انسجام بود.
اثربخشی بسته آموزشی معنویت درمانی بر ذهن آگاهی کودکان آزار دیده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
انتظام اجتماعی سال ۱۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳
1 - 28
حوزههای تخصصی:
زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر ، بررسی اثربخشی بسته آموزشی معنویت درمانی بر ذهن آگاهی کودکان آزاردیده و مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد بود.روش: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون، گروه کنترل و دوره پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش، کلّیه کودکان آزاردیده و مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد را در برگرفت. در این پژوهش، تعداد 45 نفر که واجد ویژگی ها و شاخص های شرکت در پژوهش بودند، با استفاده از برنامه نرم افزاری جی پاور (15 نفر آزمودنی در هر گروه) برآورد شد و با روش نمونه گیری داوطلبانه در سه گروه پانزده نفره (گروه آزمایش 1 و گروه آزمایش 2 و گروه کنترل) جانمایی شدند. پس از اجرای پیش آزمون در هر سه گروه، دو گروه آزمایش، تحت مداخلات معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و درمان ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس قرار گرفتند. پس از پایان دوره های مداخله، هر سه گروه با استفاده از پرسش نامه های پژوهش، در پس آزمون و پیگیری شرکت کردند. نمونه ها طی هشت جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله قرار گرفتند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS) و پرسش نامه کیفیّت زندگی سازمان بهداشت جهانی (WHOQOL-BREF) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند.یافته ها: طبق یافته های پژوهش، اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در متغیرهای افسردگی، اضطراب و استرس در هر دو گروه یکسان بود. افزون بر این، اثربخشی معنویت درمانی و ذهن آگاهی در کاهش افسردگی، اضطراب و استرس بیشتر از گروه کنترل در کودکان آزاردیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد بود. همچنین اثربخشی معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری در ابعاد روابط اجتماعی و کیفیّت زندگی کلی بیشتر از ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس بود. همچنین، اثربخشی معنویت درمانی در متغیرهای روابط اجتماعی و کیفیّت زندگی کلی بیشتر از گروه کنترل بود.نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله معنویت درمانی مبتنی بر فرهنگ ایرانی با رویکرد شناختی رفتاری و مداخله ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس در کاهش نشانه های اختلالات هیجانی، افزایش کیفیّت زندگی کودکان آزاردیده مراجعه کننده به مرکز اورژانس اجتماعی دولت آباد اثربخش بود. افزون بر این، بسته های آموزشی معنویت درمانی و ذهن آگاهی در تغییر متغیرهای وابسته نقش اساسی داشتند.
تجربه زیسته زوجین متقاضی طلاق: (با تأکید بر سنخ شناسی معنای طلاق و نقش تحولات دوره زندگی در وقوع طلاق)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
خانواده پژوهی سال ۱۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۷۵
415 - 436
حوزههای تخصصی:
بروز تغییرات متعدد در روند زندگی و ظهور رخدادهای ناگهانی، تعاملات زوجین را با مشکلات اساسی مواجه می کند. پژوهش حاضر به منظور رسیدن به فهم عمیق تر از معنایی که به طلاق منتسب می کنند و نقش تحولات زندگی در طلاق بر اساس تجربه زیسته زوجین متقاضی طلاق، به صورت کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی انجام شده است. به منظور گردآوری داده ها با شانزده نفر از (زنان و مردان) متقاضی طلاق در محدوده سنی 27 تا 45 سال، مصاحبه نیمه ساختار یافته و عمیق انجام شده است. مصاحبه کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای سهولت تحلیل داده ها از نرم افزار maxqda استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، فهم افراد از معنای طلاق در سه مضمون اصلی راه رهایی، نقطه پایان و پذیرش واقع بینانه شناسایی شد. همچنین عوامل بروز تغییرات در روند زندگی مشترک مانند تغییرات در وضعیت (سلامت شخص، وضعیت شغلی، روابط شبکه ای، روابط جنسی، سبک زندگی، تغییرات در محیط، اتفاق های غیرمترقبه، تغییر ناگهانی در منزلت و استحاله ارزشی) به عنوان بسترهای اصلی طلاق شناسایی شدند که هرکدام را می توان با بررسی دقیق مسئله و مدیریت شایسته آن، حل و رفع یا از بحرانی شدن مسائل و متلاشی شدن خانواده جلوگیری کرد.
تدوین سفر قهرمانی زن بر اساس هسته عقده های روانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم روانشناختی دوره ۲۲ زمستان (اسفند) ۱۴۰۲ شماره ۱۳۲
۲۵۴۰-۲۵۲۵
حوزههای تخصصی:
زمینه: کهن الگوها مهم ترین نمود ضمیر ناخداگاه جمعی در بشر است، که به شکل عقده های روانی در فرد ظاهر می شود. عقده ها باعث مشکلات روانی در فرد می شود که سفر قهرمانی یکی از راه های درمان آن است که پژوهش های چندانی در این حوزه انجام نشده است. هدف: این پژوهش با هدف تدوین سفر قهرمانی زندگی زن براساس عقده های روانی در نظریه روان تحلیلی کارل یونگ انجام شده است. روش: روش پژوهش از نوع کتابخانه ای، کیفی و با روش تحلیل مضمون و تکنیک دیدگاه معانی بود. جامعه آماری آثار یونگ و پسایونگی ها و استفاده از نظرات متخصصان آشنا به روان تحلیلی انجام شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، مطالعه متون و استفاده از نظر متخصصان که به صورت نمونه گیری هدفمند به این صورت که تا وقتی که اطلاعات جدیدی به دست نیامد، نمونه گیری پایان پذیرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها و تحلیل مضامین و ترسیم شبکه از نرم افزار MaxQDA2020 با کدگذاری باز و محوری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. سپس به منظور تطبیق عقده ها با کهن الگوها، پرسشنامه روایی محتوایی در اختیار چهار نفر از متخصصان آشنا به مفاهیم روان تحلیلی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش نتایج نشان می دهد که 28 عقده شناسایی و 15 کهن الگو از هسته عقده ها استخراج شد، کهن الگوهای استخراج شده باعث تدوین سفر قهرمانی زن شدند که در سه مرحله سفر قهرمانی با تحلیل رویکرد معنایی پنهان دسته بندی شدند. سفر قهرمانی زن متشکل از 15 کهن الگوست که توانایی درمان 28 عقده روانی را دارد، تدوین شد. در نهایت مراحل سفر قهرمانی به سه بخش، تدارک سفر، سفر و بازگشت از سفر تقسیم بندی شد. نتایج در اکسل مورد تجزیه و تحلیل CVI قرار گرفت و نمره عقده مازوخیست بر اساس شاخص لاوشه کمتر از 0/7 بدست آمد که حذف شد. در نهایت تطبیق با 28 کهن الگو و 15 کهن الگو مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه گیری: هر کهن الگو به عنوان یک الگوی رفتاری و شخصیتی، شامل چندین عقده است که با هم تعامل دارند و شخصیت و رفتار فرد را شکل می دهند. با توجه به این نتایج، در درمان عقده ها، می توان از کهن الگوهای مرتبط با هر عقده استفاده کرد. با توجه به تقسیم بندی که ارائه شده است، در هر یک از سه مرحله تدارک سفر، سفر و بازگشت از سفر، کهن الگوهای مختلفی برای قهرمانی زن مورد استفاده قرار می گیرند.
حقوق و تکالیف حاکم در برابر مردم با در نظر گرفتن مؤلفه های حقوق شهروندی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دولت و حقوق سال ۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)
85 - 110
حوزههای تخصصی:
رابطه حکمرانان با مردم و بررسی چارچوب حقوق و تکالیف متقابل میان آن ها، موضوع نظریات متعدد در فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق بوده و امروزه ضوابط حقوقی مشخصی به عنوان وظایف حاکم به نفع شهروندان در نظام های حقوقی مختلف مورد شناسایی قرار گرفته است. همچنین تکالیف شهروندان نیز در کنار حقوق آن ها پیش بینی شده و با عنایت به سیر تحول نظریات مذکور، دیدگاه های مختلف پیرامون حقوق شهروندی هر یک تلاش می کنند تا مؤلفه های شفاف و مشخصی را در این زمینه مطرح نموده و در عین حال مطلق یا مقید بودن آن ها را بررسی نمایند. اگر حقوق شهروندی را مجموعه حقوق و امتیازاتی در نظر بگیریم که در یک نظام سیاسی و حقوقی معین به افراد به واسطه رابطه شهروندی اعطا می شود، بدون شک مقید و مشروط بودن حقوق شهروندی به انجام تکالیف در قبال حکومت از مهم ترین مسائلی است که در این زمینه باید مورد بررسی قرار بگیرد. در این مقاله با روش توصیفی_تحلیلی به این سوال پاسخ داده خواهد شد که از منظر حقوق شهروندی محدوده اصلی رابطه متقابل میان حاکم و مردم چگونه صورت بندی می شود و شاکله کلی حقوق شهروندان در مقایسه با تکالیف آن ها تابع چه میزان اطلاق و تقیید خواهد بود. در مقام جمع بندی باید گفت که بدون شک وجه ممیزه حقوق شهروندی از حقوق بشر، رابطه تابعیت است و همین امر چارچوب کلی حقوق شهروندی را از اطلاق و کلیت خارج نموده و استیفای این حقوق به انجام تکالیف شهروندی به ویژه در قبال حکومت و عموم شهروندان گره می خورد.
الگوهای روابط فضایی در رباط های مسیر تاریخی جرجان به نیشابور با بهره گیری از نحو فضا(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳
5 - 27
حوزههای تخصصی:
موقعیت ویژه ایران در منطقه همچون چهارراهی بین تمدن های مختلف شرق و غرب، این سرزمین را از راه های مهمی در دوره های مختلف تاریخی برخوردار کرده است. در مسیر شاهراه خراسان یا شرق، یک شاخه فرعی در شمال خراسان واقع است. راه تاریخی جرجان به نیشابور با نُه منزلگاه نقطه گذاری شده است و پیشینه تاریخی آن به قرن چهارم تا نهم هجری بازمی گردد. رشته کاروان سراهای پشت سرهم معدودی در ایران مربوط به پیش از دوره صفوی باقی مانده است. با توجه به اینکه کاروان سراهای زنجیره ای به دلیل کارکرد به هم پیوسته در پناه دادن به مسافران به احتمال زیاد هم زمان ساخته شده اند، تحلیل زنجیره ای از آن ها جایگاه ویژه ای در مطالعات الگوشناسی معماری ایران دارد. در این پژوهش، ابتدا با کمک روش تفسیری تاریخی، این مسیر و منزلگاه ها و رباط های آن از قرن چهارم هجری به بعد شناسایی شده اند. در گام بعدی، با تکیه بر نظریه نحو فضا و گراف های توجیهی حاصل از آن، روابط فضایی این رباط ها تحلیل شده و با کمک روش استدلال منطقی الگوهای حاکم بر این روابط تفسیر شده اند. یافته ها نشان می دهد که نقطه ورود به بناها یگانه و سردر ورودی است. هشتی به عنوان مفصل ارتباطی در فضای میانی قرار دارد. اسطبل از طریق هشتی و برج از طریق اسطبل راه دارد. هشتی به ایوان ورودی حیاط متصل است. اتاق ها اطراف حیاط چیده شده اند؛ اما ایوانچه مفصل میان اتاق و حیاط است. وجه افتراق بناها وجود بخش های اضافی همانند اسطبل و شیوه اتصال آن ها با هشتی است. بدین ترتیب طرح این بناها در حین دارا بودن الگوی واحد، با تمهیداتی ازجمله تعداد اتاق، هشتی و شکل اسطبل برای هر بنا یگانه است.
ضوابط تأثیر نیّت در ضمان(مقاله پژوهشی حوزه)
منبع:
فقه سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۶)
64 - 86
حوزههای تخصصی:
یکی از عناصر مهم که در عبادات و غیر آن بدان توجه می شود، عنصر قصد و نیّت است. بود یا نبود نیّت یا چگونگی یا تغییر منویّ می تواند در صحت و بطلان عبادت نقش آفرین باشد؛ چنان که در غیر عبادات نیز همین حالات می تواند آثاری وضعی در پی داشته باشد. ضمن اینکه در هر دو آثاری تکلیفی نیز در پی دارد. آنچه اکنون در نظر است، تأثیر نیّت در ثبوت ضمان است. هرچند این تأثیر ضابطه مند دانسته نشده است، با بررسی فروع فقهی و آرای فقیهان می توان ضوابطی را برای این تأثیر یافت. این ضواط گاه به مجرد نیّت ناظر است و گاه به نیّت توأم با عمل ناظر است. دسته اول از قبیل دخالت قصد در تحقق عنوانِ رافع ضمان است که صرف بود یا نبود یا تغییر آن موجب ضمان و عدم ضمان است و دسته دوم از قبیل فقدان نیّت یا تغییر آن در عناوین قصدیه است که در پی آن رفتار انجام شده چهره ضمان به خود می گیرد. تعیین سعه و ضیق قلمرو عناوین رافع ضمان یا ضمان ساز می تواند دلیل اصل تأثیر یا میزان این تأثیر قرار گیرد.
The Effectiveness of Yoga on Reducing Women's Anxiety
حوزههای تخصصی:
The purpose of this study was to investigate the effect of Yoga on women's anxiety. This research was quasi-experimental. The statistical population of the research included women who visited Yoga clubs in Rasht city in 2021. For this purpose, 30 women who had a high score according to the Beck Anxiety Questionnaire (BAI) were selected as a purposive sampling and divided into two experimental (15 people) and control (15 people) groups. Then, Yoga exercises were performed for 8 ninety-minute sessions for the participants of the experimental group, and the control group did not receive any exercises during this period. Then the said questionnaire was again implemented on both groups. The data were analyzed using covariance analysis and SPSS27 software. The results showed that Yoga exercise was effective in reducing women's anxiety (p < 0.05). Therefore, it can be concluded that counselors, psychologists and psychiatrists can use Yoga exercises to reduce women's anxiety.
تدوین مدل علّی آسیب پذیری نوجوانان به اعتیاد براساس حساسیت پردازش حسی و سیستم های مغزی رفتاری با میانجی گری سرکوب گری عاطفی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اعتیادپژوهی سال هفدهم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۶۹
۳۵۲-۳۲۳
حوزههای تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل علّی آسیب پذیری نوجوانان به اعتیاد بر اساس حساسیت پردازش حسی و سیستم های مغزی رفتاری با میانجی گری سرکوب گری عاطفی انجام شد. روش: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل دانش آموزان شهر مشهد در سال تحصیلی 1402-1401 بود. از این بین، 228 نفر به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسشنامه های شناسایی افراد در معرض خطر اعتیاد، حساسیت پردازش حسی، سیستم های مغزی رفتاری، و سازگاری بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد حساسیت پردازش حسی و سیستم بازداری رفتاری اثر مثبت و معنادار و سیستم فعال ساز رفتاری اثر منفی و معنادار بر آسیب پذیری به اعتیاد داشتند و سرکوب گری عاطفی در رابطه حساسیت پردازش حسی و سیستم های مغزی رفتاری نقش واسطه ای داشت. در مجموع نتایج نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر، در زمینه آسیب پذیری به اعتیاد، پیشنهاد می شود در کلینیک های درمان اعتیاد، برای کاهش سطح آسیب پذیری به اعتیاد نوجوانان به پیشایندهای حساسیت پردازشی و سیستم های مغزی و پیامدهای منفی احتمالی آن ها توجه بیشتری شود.
اعتباریابی فرآیند کانون ارزیابی مالک مدیران بنگاه های صنعتی کوچک و متوسط (SME)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: این پژوهش به دنبال توسعه و اعتباریابی ابزار کانون ارزیابی برای ارزیابی و انتخاب مالک مدیران بنگاه های صنعتی کوچک ومتوسط (SME)، با تمرکز بر شناسایی شایستگی هایی است که بر نتایج عملکرد آن ها در تولید و اشتغال تاثیر می گذارند. طرح پژوهش/ روش شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر از نظر هدف توسعه ای-کاربردی و از نظر روش پژوهش آمیخته است. در این پژوهش مدلی متشکل از شش ابزار حضوری (مصاحبه فردی، ارائه شفاهی، بحث گروهی، کشف حقیقت، شبیه سازی کارتابل، و ایفای نقش) طراحی و اعتبارسنجی شد که وظایف کلیدی یک مالک مدیر SME را شبیه سازی می نمود. برای ایجاد نتایج عملکرد مطلوب در مالک مدیران SMEها، چهار بُعد و ده شاخص شایستگی انتخاب شد. تجزیه وتحلیل نتایج عملکرد اجرا و اعتباریابی کانون ارزیابی از نمونه ای شامل 60 داوطلب متشکل از کارشناسان، صاحبان صنایع و مالک مدیران به دست آمد. یافته ها: نتایج شواهد مثبتی از روایی صوری و محتوایی، روایی سازه، روایی همزمانی و پایایی را میان ارزیابان نشان می دهد. علاوه بر آن، داده های به دست آمده از نمونه ای فرعی از مالک مدیران SMEها، با سه سال یا بیش تر تجربه در نقش خود، امکان ارتباط نمرات کانون ارزیابی را با نتایج ارزیابی شهرک های صنعتی فراهم می کند. ارزش/ اصالت پژوهش: این پژوهش با توسعه و اعتباریابی ابزار کانون ارزیابی، فرایندی را برای ارزیابی و توسعه مالک مدیران SMEها به منظور انتخاب مناسب ترین فرد برای شغل مورد نظر فراهم می کند.
سرریز شوک بازارهای موازی در نوسانات بازار بورس؛ شواهدی از کشورهای عضو اوپک(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این مطالعه بررسی سرریز شوک بازارهای موازی در نوسانات بازار بورس؛ شواهدی از کشورهای عضو اوپک است. برای این منظور اطلاعات دوره 2010-2020 و الگوی تصحیح خطای برداری مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج میان مدت مطالعه نشان می دهد که: تابع سرریز نوسان به ازای افزایش قیمت نفت ابتدا کاهش و سپس افزایش می یابد همچنین به ازای افزایش نرخ رشد اقتصادی، با عدم تغییر روبرو بوده و همچنین با شوک نرخ ارز، ابتدا با شیب متوسط سپس با شیب ملایم بهبود می یابد. براساس نتایج تجزیه واریانس، به ترتیب تغییرات خود سرریز نوسان و سپس قیمت نفت بیشترین تاثیر را نسبت به سایر متغیرها در تغییرات تابع سرریز نوسان داشته اند. براساس نتایج بلند مدت مطالعه: تابع سرریز نوسان نسبت به تغییرات قیمت نفت واکنش چندانی نداشته وهمچنین نسبت به تغییرات نرخ رشد اقتصادی ابتدا با شیب زیاد و سپس با شیب ملایم افزایش و همچنین با شوک نرخ ارز، با عدم تغییر روبرو بوده است. همچنین براساس نتایج تجزیه واریانس، سرریز نوسان نسبت به خود سرریز نوسان و رشداقتصادی حساسیت بسیار بالایی دارد تا نسبت به سایر متغیرهای توضیحی.
تاثیر نابرابری درآمد بر ردپای بوم شناختی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اقتصاد باثبات دوره ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۲)
82 - 105
حوزههای تخصصی:
نابرابری درآمد از کانال های مختلف از جمله تقاضای اجتماعی بر کیفیت محیط زیست اثر می گذارد. نابرابری درآمد با تغییر ترجیحات مصرف کنندگان می تواند بر رفتارهای اقتصادی و محیط زیستی اثرگذار باشد. تا کنون در پژوهش های مختلفی که در اقتصاد ایران صورت پذیرفته است از انتشار گازهای گلخانه ای همانند دی اکسید کربن به عنوان پراکسی از تخریب محیط زیست استفاده نموده اند. اما این شاخص نمی تواند نماینده جامعی برای نشان دادن وضعیت محیط زیست باشد. ردپای بوم شناختی بیانگر یک شاخص جامع از فشارهای انسانی در محیط زیست است. با توجه به اینکه اخیرا آمار و اطلاعات مربوط به ردپای بوم شناختی منتشر شده است لذا در این پژوهش به بررسی اثر نابرابری درآمد بر ردپای بوم شناختی کشور ایران طی بازه زمانی 1399-1369 پرداخته شده است. بر پایه بررسی های انجام شده، ردپای بوم شناختی تحت تأثیر مقادیر دوره قبل از خود است و برای بررسی آن، باید از مدل پویا استفاده شود. بر این اساس برای بررسی دقیق موضوع از روش GMM سری زمانی استفاده شده است. نتایج تخمین مدل نشان داد که نابرابری درآمد تاثیر مثبت و معنی داری بر ردپای بوم شناختی دارد. بنابراین افزایش ضریب جینی می تواند باعث افزایش استفاده غیرپایدار و بیش از حد از منابع طبیعی شود و در نتیجه باعث افزایش ردپای بوم شناختی شود. همچنین تولید ناخالص داخلی، درجه آزادی تجاری و شهرنشینی بر ردپای بوم شناختی نیز اثر مثبت و معنی داری دارند. سایر نتایج نشان داد که مصرف انرژی های تجدیدپذیر بر ردپای بوم شناختی اثر منفی و معنی داری دارد.
چالش ها و راهبردهای روابط تجاری ایران و افغانستان
منبع:
امنیت اقتصادی دوره ۱۱ مهر ۱۴۰۲ شماره ۷ (پیاپی ۱۱۴)
4 - 14
حوزههای تخصصی:
ایران و افغانستان دو کشور با اشتراکات فراوان، دغدغه های مشترک و زمینه های بسیار برای همکاری هستند که دست کم از یک قرن گذشته با یکدیگر روابط نزدیکی دارند. به رغم تشابهات زبانی و فرهنگی، به واسطه ژئوپلیتیک ناپایدار افغانستان، تاریخچه سیاسی نیم قرن گذشته این کشور با تلاطم های متعددی روبه رو بوده که نتیجه آن، تفاوت عظیم در سطح زندگی مردم در دو سوی مرز است. ناامنی، فقدان ثبات سیاسی و نرخ بالای بیکاری در افغانستان سبب مشکلات امنیتی و حتی تهدیدات جمعیتی برای همسایگان خود به ویژه ایران شده است. این در حالی است که با اتخاذ سیاست های هوشمندانه در سطح کلان تصمیم گیری می توان با توسعه هدفمند زیرساختی در جغرافیای افغانستان نه تنها وضعیت اقتصادی فقیرترین کشور دنیا را بهبود بخشید، بلکه از هزینه های امنیتی و سیاسی تداوم وضعیت کنونی برای کشور کاست. با این هدف در این نگارش تلاش شد تا با نگاهی جامع، مجموعه مسائل و دغدغه های دو کشور در زمینه های مختلف به خصوص تجارت دوجانبه شناسایی و احصا شود. ازجمله مهم ترین چالش های روابط دو کشور می توان به فقدان ثبات سیاسی و امنیت متزلزل افغانستان، لجستیک ضعیف و حجم بالای قاچاق مرزی اشاره کرد که مسیر تعاملات اقتصادی دو کشور را با مشکلاتی همراه کرده است. برای فائق آمدن بر این چالش ها، ضمن استفاده از دیپلماسی اقتصادی فعال منطقه ای و جهانی لازم است تا نسبت به ایجاد رویه های واحد گمرکی، تعمیق همکاری های مرزی، استفاده از مدل های جدید در تسویه تجاری و گره زدن منافع دو کشور برای پیشبرد اهداف اقتصادی اقدام شود. مشخص است که پنجره فرصت های طلایی در عرصه اقتصاد بین الملل برای همیشه باز نمی ماند و بی عملی در این زمین بازی چیزی جز حسرت فرصت های ازدست رفته در پی ندارد.
Presenting a Model of the Role of Entrepreneurial Leadership in the Performance of Active Small and Medium Businesses in the Field of Nanotechnology in Tehran(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
Purpose: Entrepreneurial leadership plays an effective role in improving the performance of various businesses including small and medium businesses. As a result, the current research was conducted with the aim of presenting a model of the role of entrepreneurial leadership in the performance of active small and medium businesses in the field of nanotechnology in Tehran. Methodology: The method of this research was of mixed exploratory type (qualitative and quantitative). The population of the present study in the qualitative section was the policy experts of the nanotechnology industry, which number of 17 of them were selected as a sample according to the principle of theoretical saturation and with the purposeful sampling method. Also, the population of present study in the quantitative section was the managers and experts of small and medium businesses of nanotechnology industry whit number 1434 people, which 303 people of them were selected as a sample according to Cochran's formula and with the available sampling method. The data of the qualitative and quantitative sections were collected with methods of semi-structured interview and researcher-made questionnaires, respectively which whose psychometric indicators were confirmed and analyzed with methods of thematic analysis in MAXQDA software and exploratory factor analysis and structural equation modeling in SPSS and LISREL software, respectively. Findings: The findings of the first part of current research showed that the model of the role of entrepreneurial leadership in the performance of active small and medium businesses in the field of nanotechnology had 13 sub-factors in the 5 main factors of guidance, support, coaching, facilitation and entrepreneurship. Also, the findings of the second part of the present study showed that the factor load, average variance extracted and reliability of all factors were appropriate. In addition, the model of the role of entrepreneurial leadership in the performance of small and medium-sized businesses active in the field of nanotechnology had a significant effect on all five main factors and each factor with its sub-factors (P<0.05). Also, the findings of the second part of the current research showed that the factor load, average variance extracted and reliability of all factors were appropriate. In addition, the model of the role of entrepreneurial leadership in the performance of active small and medium businesses in the field of nanotechnology had a significant effect on all five main factors and each main factor on its sub-factors (P<0.05). Conclusion: The model of the role of entrepreneurial leadership in the performance of active small and medium businesses in the field of nanotechnology has many practical implications for the activists in the field of nanotechnology industry, and they can according to the identified factors provide the basis for improving entrepreneurial leadership.
تحلیل تاب آوری سکونت گاه های روستایی در برابر مخاطرات خشک سالی، مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کوار، استان فارس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
برنامه ریزی منطقه ای سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۰
115 - 130
حوزههای تخصصی:
اثرات گسترده خشک سالی بر روی زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم به عنوان یکی از چالش های پیش روی جوامع بشری محسوب می شود. پژوهش حاضر، به دنبال تعیین و سنجش تاب آوری خانوارهای روستایی در شهرستان کوار استان فارس با رویکرد بررسی سرمایه ها است. در این مطالعه، تاب آوری جامعه مورد بررسی در مواجهه با خسارات اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، زیرساختی، کالبدی بررسی شد. داده های مورد نیاز (52 متغیر در بعدهای مورد نظر) بر مبنای اکتشافی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری از بین 198 نفر از نخبگان محلی شامل دهیاران، اعضای شورای اسلامی و معتمدان محلی انتخاب شد. نمونه ها در محدوده شهرستان کوار استان فارس زندگی می کردند که با استفاده از روش کوکران تعداد 131 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده های گردآوری شده با استفاده از آزمون های آماری t تک نمونه ای، روش رگرسیون چندمتغیره و ضریب همبستگی در نرم افزار SPSS 21 تجزیه و تحلیل شد. نتایج حاصل از اولویت بندی سرمایه ها از نظر میانگین امتیازات نشان داد که سرمایه های کالبدی، اجتماعی، زیست محیطی، اقتصادی و زیرساختی به ترتیب بیشترین تا کمترین اولویت را در تاب آوری منطقه در برابر بلای خشکسالی دارند. بین متغیرهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و تاب آوری روستاییان در برابر خشک سالی همبستگی وجود دارد. عامل اقتصادی، تاثیر بیشتری بر تاب آوری در برابر خشک سالی دارد. عوامل اجتماعی و کالبدی نیز تأثیر مثبتی بر توانایی جامعه برای مقابله با خشکسالی داشته و منجر به بهبود تاب آوری شده است. بنابراین هر چه منابع درآمد، دسترسی به زمین، دسترسی به آب و بهره مندی از اعتبارات بیشتر باشد، تاب آوری خانوارها در برابر خشکسالی کشاورزی و ظرفیت انطباق با آن بالاتر خواهد بود. همچنین توصیه می شود از طریق بهبود آموزش، آگاهی، هشدار اولیه مناسب، روابط اجتماعی قوی تر و تنوع منابع درآمدی، تاب آوری منطقه در برابر خشکسالی ارتقا یابد.
تبیین الگوی جاری مدیریت شهری و ارایه مدل بهینه حکمروایی شهری در جیرفت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ارزیابی الگوی مدیریت شهری یکی از عوامل موثر بر اثربخشی برنامه های مدیریت شهری، می باشد. شهر جیرفت، مشابه بسیاری دیگر از شهرهای ایران، سابقه ای مکتوب از برنامه ریزی بر مبنای ارزیابی های علمی ندارد. این امر خود باعث شده که کاستی هایی در شناخت، درک کامل نیازهای شهروندان و تأمین رضایت ایشان توسط مدیران شهری وجود داشته باشد. این پژوهش در پاسخ به این نیاز باهدف غایی ارائه مدل بهینه حکمروایی شهری در جیرفت، الگوی موجود مدیریت شهری این شهر را با رویکرد سیستمی و روش میدانی با ابزار پرسشنامه الکترونیک مطالعه و تبیین کرد. یافته های پژوهش نشان داد: الگوی مدیریت شهری در این شهر الگویی ناکارآمد و با اثربخشی پایین است، همچنین یافته های تحلیلی بیانگر این است که ارزیابی از الگوی مدیریت شهری، تحت تأثیر سه عامل: مشکلات مربوط به خدمات و تسهیلات در محله زندگی، ایمنی و امنیت در محلات شهری، مشارکت شهروندان در مدیریت شهری می باشد. همچنین ارزیابی شهروندان از الگوی مدیریت شهری بر: تمایل ایشان به مهاجرت از محله/ شهر، اثر معکوس، بر احساس تعلق مکانی و افتخار به محله زندگی و تمایل به سرمایه گذاری در محله/شهر، اثر مثبت داشته است. با توجه به یافته های توصیفی و تحلیلی پژوهش، در مدل بهینه حکمروایی شهری جیرفت باید: طرح ها و برنامه ها درصدد توزیع عادلانه خدمات و تسهیلات، همکاری با کارآفرینان، شفاف سازی مالی، طرح خلاقانه توسعه شهری، تعامل حسنه مدیران شهری، پاسخگویی به مشکلات و نیازهای مردم باشند
بررسی تاب آوری کالبدی مساکن خانوارهای روستایی در برابر سیل (مطالعه موردی: شهرستان درگز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۵)
111 - 135
حوزههای تخصصی:
مخاطره سیل در ایران سالیانه موجبات وارد آمدن خسارات فراوانی به روستائیان مناطق درگیر به ویژه در بخش مسکن می گردد. به همین دلیل توجه به تاب آوری کالبدی مساکن به دلیل آسیب پذیری بالا در مواجهه با سیل ضروری است. هدف پژوهش ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی مناطق روستایی در مواجهه با سیلاب و بررسی عوامل زمینه ای موثر بر آن است. پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی است. سازه تاب آوری کالبدی مسکن در 5 مولفه تاب آوری مکان، قانونی، سازه ای، کارکردی و تصویرذهنی، به کمک 36 شاخص در طیف لیکرت کمی شد. پس از مطالعات اکتشافی اولیه 9 روستا در سطح شهرستان با بیشترین آسیب پذیری در مواجهه با سیل شناسایی و به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفت. این روستاها در زمان انجام پژوهش در سال 1399 دارای 1514 واحد مسکونی بودند که با استفاده از فرمول کوکران 225 واحد به عنوان نمونه تعیین و به کمک سرپرستان خانوار ساکن در آنها، ابزار پژوهش تکمیل گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در سازه تاب آوری0.95 و مطلوب ارزیابی شد. نتایج نشان داد میانگین کلیه ابعاد تاب آوری کالبدی مسکن (بجز بُعد قانونی)، و سازه تاب آوری با 2.62 به طور معنی داری پایین تر از میانه نظری و در حد کم تا متوسط ارزیابی شده است. با افزایش سکونت در روستا و افزایش سن مالکین مسکن میزان تاب آوری مسکن با شدت ضعیف کاهش می یابد اما با افزایش سال های تحصیل و درآمد تاب آوری کالبدی مسکن با شدت ضعیف افزایش می یابد. نیز با افزایش قدمت بنا و تعداد طبقات ساختمان تاب آوری کالبدی مسکن به طور معنی داری کاهش می یابد. میانگین تاب آوری کالبدی در مساکن مهندسی ساز 2.99 و بناساز محلی 2.17 است.
بررسی ارتباط بین خشکسالی هیدرولوژیکی و پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر لندست در بخش شرقی منطقه سیستان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مخاطرات محیط طبیعی سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۸
75 - 96
حوزههای تخصصی:
هدف از این مطالعه بررسی رابطه تغییرات پوشش گیاهی با خشکسالی هیدرولوژیکی در بخش شرقی منطقه سیستان است. این منطقه با مساحت 875052 هکتار در شمال استان سیستان و بلوچستان، با ارتفاع متوسط 478 متر از سطح دریا قرار دارد. برای این منظور از تصاویر ماهواره ای لندست 8 به همراه پایش زمینی، از شاخص های تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی و خشکسالی جریان رودخانه، در سال های 2019 و 2021 استفاده شد. همچنین فهرست فلوریستیک منطقه موردمطالعه به روش پیمایشی و به طور تصادفی، در فصول رویشی گیاه در سال های 2019 و 2021 تهیه شد. شکل زیستی گیاهان نیز براساس رده بندی ران کیائر (1934) تعیین گردید. نتایج نشان داد میانگین شاخص شدت خشکسالی در سال های 2019 و 2021 به ترتیب 33/1 و 38/0- برآورد شد. سال 2019 در طبقه نرمال آبی و سال 2021 در طبقه خشکسالی ضعیف شناسایی شد. بررسی تغییرات شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی و شاخص خشکسالی جریان رودخانه در سال های موردنظر دارای رابطه همبستگی است. تغییرات پوشش گیاهی حاصل از خشکسالی هیدرولوژیکی، در سال 2021 رخ داده است که بیانگر متأثر بودن پوشش گیاهی از خشکسالی هیدرولوژیک است. بررسی فلور منطقه در سال 2019 نشان داد، گیاهان شامل 191 گونه گیاهی از 141 جنس و 42 تیره در منطقه پراکنش دارند که با حادث شدن شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی در سال 2021 تعداد گونه ها به 162 گونه، 123 جنس و 34 تیره کاهش یافته است. طیف زیستی گیاهان به روش ران کیائر نشان داد که در سال 2019، 40 درصد تروفیت ها، 4/18 درصد کریپتوفیت ها، 9/17 درصد همی کریپتوفیت ها، 3/15 درصد فانروفیت ها و 4/8 درصد کامفیت ها را شامل می شود. در سال 2021 تروفیت ها به 7/34 درصد، کریپتوفیت ها به 5/9 درصد، همی کریپتوفیت ها به 4/17 درصد و کامفیت ها به 9/7 درصد کاهش یافته است اما فانروفیت نسبت به سال 2019 بدون تغییر 3/15 درصد باقی مانده است. که بیانگر مقاومت گیاهان فانروفیت به خشکسالی و کمبود آب در منطقه موردمطالعه می باشد.
مدل سازی مناسب ترین شاخص های پوشش گیاهی تحت تأثیر عوامل اقلیمی با استفاده از تصاویر سنتینل 2، مطالعه موردی: جنگل فریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۲۷
55 - 76
حوزههای تخصصی:
تغییر اقلیم تأثیر قابل ملاحظه ای بر محیط زیست دارد و منجر به حساسیت متفاوت پوشش گیاهی به عوامل آب و هوایی در مقیاس های مکانی- زمانی مختلف می شود. آگاهی از وضعیت پوشش گیاهی به دلیل کاربرد در برنامه ریزی های خرد و کلان در حال حاضر از ارکان مهم در تولید اطلاعات است .با توجه به پرهزینه و زمان بر بودن استفاده از روش های مبتنی بر مشاهدات، امروزه فناوری سنجش از دور به عنوان راهکار جدید در بهبود این روش ها مطرح شده است. در پژوهش پیش رو هدف، بررسی اثر عوامل اقلیمی بر روند پوشش گیاهی جنگل فریم در استان مازندران با استفاده از تصاویر سنتینل 2 و تعیین مناسب ترین شاخص برای این منطقه است. به منظور مدل سازی از فاکتورهای اقلیمی (درجه حرارت و بارندگی) مربوط به منطقه به دست آمده از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی مربوط، استفاده شد. بعد از پیش پردازش و پردازش تصاویر سنتینل 2 ارزش های رقومی متناظر از باندهای طیفی استخراج و به عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد. رابطه درجه حرارت و بارندگی با شاخص های پوشش گیاهی با ضریب همبستگی 0.43 و 0.56 و میزان AIC و BIC به ترتیب (565 و 3209) و (739 و 3383) به دست آمد. همچنین نتایج نشان داد بیش ترین اثرگذاری در رابطه با هر دو فاکتور درجه حرارت و بارندگی مربوط به شاخص پوشش گیاهی تفاضلی (DVI) است، که کارائی بالای این شاخص در منطقه را نشان می دهد. با توجه به نتایج فوق، می توان بیان کرد که شاخص مذکور به منظور بررسی تأثیر متغیرهای اقلیمی بر جنگل مورد مطالعه، انطباق و همبستگی مناسبی دارد.