درخت حوزه‌های تخصصی

باستانگرایی، مدرنیسم اجباری و دیگر سیاستهای فرهنگی عصر پهلوی سرانجام به بروز شکافها، تعارضات و تنشهای فرهنگی در جامعه ایران منجر شدند. هویت ایرانی در طول تاریخ علیرغم تاثیرپذیری از برخوردهای فرهنگی و تمدنی متعدد و نیز تحمل فرازونشیبها، به ویژه قرارگرفتن در معرض تهاجمات اقوام دور و نزدیک، همچنان توانسته بود بر یک محور و اساس واحد، تداوم خود را در بستر تاریخ تثبیت کند اما با ظهور تجددگرایی و مدرنیسم، به دلیل توجه و پرداختن بیش از حد ایرانیان به ظواهر تمدن جدید (تمدن غرب) سرانجام در میان عناصر این هویت (به ویژه در میان دو عنصر عمده دینی و ملیت) شکاف ایجاد شد و در این مدت، بیش ازهرچیز سیاستهای تجددگرایانه مبتنی بر ترویج الگوهای باستانی ایران و افراط در تقلید از ظواهر نوین غرب، در ایجاد این بحران موثر بودند؛ چنانکه می توان ادعا کرد انقلاب 1357 در ایران، درواقع واکنش به این بحران هویت بود. مقاله حاضر در راستای اثبات این مدعا می کوشد.

رعایت حقوق زن در ابعاد مادی و معنوی، از موضوعات مهمی می‌‌باشد که اصل 21 قانون اساسی تضمین و احیای آن را وظیفه دولت دانسته است. از جمله این حقوق، حق انتخاب شدن است. زنان واجد شرایط نیز حق دارند مانند مردان، برای تصدی مناصب سیاسی و اجتماعی، داوطلب شوند. از جمله این مناصب، منصب ریاست جمهوری می‌‌باشد

قلب و عقل، دو منع درک در انسانند. قلب خاستگاه ایمان است و عقل منشأ خردورزى. به تعبیرى، با قلب، مى‏یابند و با عقل، مى‏بافند. همین دوگانگى، باعث شده است که برخى گمان کنند ایمان و خردورزى، جمع شدنى نیستند. این گمان، نویسنده این نوشتار را بر آن داشت که به واکاوى این شبهه، از منظر الگوى خردورزى و مجسمه ایمان، حضرت امیرمؤمنان علیه السلام، بپردازد.

بشر در دوران معاصر دچار آسیب‎ها و چالش‎های فردی و اجتماعی فراوانی شده و در تکاپوی حل آنها، در دام نابهنجاری‎های دیگری گرفتار شده است. الکلیسم، یکی از نابهنجاری‎هایی است که تأثیرات منفی و مخرّبی را در عرصه‎های فردی، خانوادگی و اجتماعی به همراه دارد. بدین لحاظ نهاد خانواده، به عنوان مهمترین نقطه آسیب‎پذیر این انحراف و زنان، به عنوان اولین قربانیان این کجروی اجتماعی محسوب می‎شوند؛ به گونه‎ای که می‎توان میخوارگی مردان را جرمی علیه زنان تلقی کرد. در این نوشتار ضمن بررسی آماری میزان مشروبخواری، علل بیولوژیکی، روانی و اجتماعی آن و پیامدها و زیان‎های ناشی از میگساری با تأکید بر نهاد خانواده و زنان مورد بررسی قرار گرفته و در پایان نیز اصول پیشگیری از این معضل و راهکارهای آن ارائه شده است.

غزالی‌ یکی‌ از شخصیتهای‌ مؤ‌ثر در فکر و فرهنگ‌ جهان‌ اسلام‌ است. در بزرگداشت‌ شخصیت‌ و آثار او همیشه‌ تلاش‌ شده؛ چنانکه‌ نقد و رد‌ عقاید و آرأ او هم‌ مدام‌ مورد توجه‌ عده‌ای‌ بوده‌ است. این‌ مقاله‌ بر آن‌ است‌ که‌ شخصیت‌ غزالی‌ و عقاید و افکار او را، نه‌ بروش‌ پیشینیان‌ که‌ غالباً‌ براساس‌ تعصب‌ مذهبی‌ و مجادلات‌ کلامی‌ بود، و حتی‌ نه‌ در ردیف‌ کار ابن‌ رشد و فلاسفة‌ دیگر؛ بلکه‌ براساس‌ معیارهای‌ عقلانی‌ و حقوقی، مورد ارزیابی‌ و نقد قرار دهد؛ تا بتوان‌ به‌ میزان‌ تأثیر مثبت‌ و منفی‌ وی، در ارج‌ و اعتبار انسان، اندیشه، دانش‌ و عدالت‌ پی‌ برد. هدف‌ مقاله‌ تبیین‌ عوامل‌ و عناصر مؤ‌ثر در انحطاط‌ فکری‌ و فرهنگی‌ مسلمانان‌ است. در برابر نیاز انسان‌ امروز به‌ معنویت‌ از طرفی‌ و مشکلات‌ مسیحیت‌ از طرف‌ دیگر، باید در شناخت‌ این‌ عوامل، بیش‌ از گذشته‌ حساس‌ و دقیق‌ باشیم. تا بتوانیم‌ فکر و فرهنگ‌ اسلامی‌ را به‌ جایگاه‌ شایسته‌اش‌ برسانیم. و نیز هدف‌ مقاله‌ کاستن‌ از سیطرة‌ شخصیتهاست‌ که‌ یکی‌ از موانع‌ رشد و نوآوری‌ جامعه‌ است. غزالی‌ در دو قلمرو (خردورزی‌ و دینداری)، براساس‌ تکیه‌ به‌ خردورزی‌ و مدارک‌ و اسناد واقعی، با توجه‌ به‌ عوامل‌ پیرامونیِ‌ زندگی‌ وی، بدور از هرگونه‌ تعصب‌ و تبعیت‌ از جو‌ موافق‌ و مخالف، و بیشتر براساس‌ اظهارات‌ صریح‌ خودش، ارزیابی‌ و نقد می‌گردد.

امروز متخصصین علوم شهر و مدیریت شهری و حتی شهروندان بر این عقیده اند که حضور طبیعت در شهر گامی بزرگ در توسعه پایدار و بهبود کیفیت شهر و زندگی شهروندان به شمار می رود. اما اینکه این طبیعت با چه رویکرد و صورت و مقیاسی به شهر وارد شود تا حداکثر پیوند را با شهروندان و زندگی آنها برقرار سازد سؤالی است که پاسخ به آن به تعمق بیشتری در مفاهیم فلسفی و نظری در باب طبیعت نیاز دارد. برخی از پرسش های فلسفی درباره ارزشیابی زیبایی طبیعت همراه با تمرکزهای واگرا مطرح شده اند و با ارایه قالبی مناسب و متقاعدکننده قصد تثبیت مفهومیِ زیبایی شناسیِ منظر را دارند. سؤال اصلی مطرح در مقاله این است که مردم چه طبیعتی را زیبا می دانند؟ برای پاسخ به این سؤال به دانشی در باب زیبایی طبیعت نیازمندیم. پاسخ به این پرسش در تلفیق دو نگاه مفهومی ـ شناختی و غیر مفهومی ـ ذهنی نهفته است؛ «آلن کارلسون» و «آرنولد برلینت» دو تن از تأثیرگذارترین افرادی هستند که به این مباحث پرداخته و پرسش های زیبایی شناسی منظر و محیط را در موقعیت های دوگانه ذهن نظیر هنرـ دانش، عینی ـ ذهنی و احساس ـ منطق جستجو کرده اند. اگرچه کارلسون نقش غالبی را برای بخش های علمی، منطقی، شناختی و قضاوتی تجربه انسان مطرح می کند و برلینت بیشتر بر جنبه های حسی، تجربی و ذهنی تکیه کرده است اما هر دو به دنبال ایجاد یک رابطه منطقی بین ارزش طبیعت و ارزش هنر هستند.از آنجا که این دو جنبه با تمام تجربیات انسانی عجین شده اند و با علم به این موضوع که تجربه محصول تعامل انسان و محیط است کیفیت های طبیعت همواره عینی- ذهنی به نظر می رسند. ارزش طبیعت متضمن ویژگی های فیزیکی است که از نظر زیبایی شناسی به یکدیگر مرتبطند و انسان نقشی فعال در این تجربه ایفا می کند. ترکیب این دو جنبه با ارتقای جنبه های معنوی و اخلاقی ذهن بشر می تواند منجر به پایداری محیطی شود.