درخت حوزه‌های تخصصی

هنر و معماری

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
تاریخ هنر جنبش ها/سبک ها/مکاتب گروه های ویژه منابع و کلیات نقد و بررسی کتاب هنرهای زیبا هنرهای کاربردی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۳۶۱ تا ۵٬۳۸۰ مورد از کل ۲۹٬۴۰۸ مورد.
۵۳۶۱.

نقش شاخص های مرکزیت شبکه های اجتماعی در سازمان دهی فضایی مبتنی بر سوابق طراحی (مطالعه موردی: بخش اورژانس بیمارستان ها)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۲ 43 - 54

کلیدواژه‌ها: نحوفضا نظریه گراف شبکه اجتماعی شاخص مرکزیت سوابق طراحی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۲۱۹
سازمان دهی فضایی، مرحله ای بسیار حائز اهمیت به خصوص در طراحی پلان های کارکردی است. جهت سازمان دهی کارکردی نیاز است فضاها به درستی جانمایی شوند. معماران در مراحل مختلف طراحی از سوابق طراحی بهره می برند. فرض اصلی این پژوهش مبتنی بر این موضوع است که می توان از سوابق طراحی، شاخص های لازم برای ارزیابی روابط فضایی پلان را در مرحله برنامه ریزی معماری استخراج نمود. هدف اصلی پژوهش به کارگیری دانش موجود در سوابق طراحی جهت ارزیابی سازمان دهی فضایی پیش از اجرا و پس از بهره برداری است. جهت انجام پژوهش 60 پلان اورژانس بیمارستان به عنوان جامعه آماری (سوابق طراحی) انتخاب شدند. شاخص های مرکزیت بینیت و نزدیکی برای تمامی حوزه های موجود در سوابق طراحی توسط نرم افزار سایتواسکیپ محاسبه شدند. تمرکز اصلی پژوهش بر سازمان دهی عملکردی اصلی ترین حوزه درمانی اورژانس (حوزه فوریت) قرارگرفته است. با محاسبه این شاخص ها مشخص شد که حوزه فوریت باید به نحوی سازمان دهی شود که بالاترین مرکزیت بینیت و نزدیکی را داشته باشد.
۵۳۶۲.

تحلیل تعادل منطقه ای بر مبنای شاخص های ترکیبی نظریه مرکز-پیرامون و گردشگری پایدار(مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هویت شهر سال ۱۴ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 89 - 102

کلیدواژه‌ها: تعادل بخشی منطقه ای گردشگری پایدار تحلیل عاملی تحلیل خوشه ای استان خراسان رضوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۱۹۲
یکی از مسائل مهم منطقه ای، عدم توجه به توان های درونی منطقه و درنتیجه وابستگی آن ها به مناطق هم جوار است، درحالی که خود دارای توان و ظرفیت های محیطی برای فعالیت هایی مانند گردشگری می باشند. گردشگری پایدار ابزاری قوی برای توسعه مناطق و تعادل بخشی آن ها محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از پتانسیل های گردشگری پایدار منطقه در ترکیب با نظریه برنامه ریزی مرکز-پیرامون برای سنجش و ایجاد تعادل منطقه ای است. بدین منظور با استفاده از روش فرا تحلیل، مدل مفهومی پژوهش و شاخص ها تدوین گردیده و در ادامه با استفاده از دو روش تحلیل عاملی و تحلیل نمایی شهرستان های خراسان رضوی سطح بندی شده و تعادل منطقه ای بر مبنای توان گردشگری پایدار سنجیده شده است و با استفاده از نرم افزار GIS بر روی نقشه استان نمایش داده شده است. نتایج تحقیق شامل ارائه مدل مفهومی در سنجش تعادل منطقه یا توجه به توان گردشگری پایدار است. یافته های پژوهش در نمونه مطالعه نشان می دهد که استان خراسان رضوی از تعادل منطقه ای در استفاده از پتانسیل های پایدار گردشگری برخوردار نیست.
۵۳۶۳.

واکاوی تأثیرات کلان روندها بر آینده شهر ایرانی-اسلامی با رویکرد تحلیل ساختاری و سناریونگاری؛ نمونه موردی بافت تاریخی تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 195-207

کلیدواژه‌ها: کلان روندها آیندهِ شهرایرانی - اسلامی تحلیل ساختاری سناریونگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۹ تعداد دانلود : ۳۰۲
جهان امروزه شاهد افزایش روزافزون رویدادهایی هست که در سرتاسر کشورها جریان می یابند. به تبع این موضوع، نیازها و مسائل جدیدی در شهرها در حال پیدایش است که شهرها را از اصالت و خصوصیات زمینه ای خود دور می کند. شهرهای کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده اند و تحت تأثیر این کلان روندها و روندها قرارگرفته اند. ازاین روی، هدف اصلی مقاله حاضر "فهم تأثیرات کلان روندها و روندهای جاری بر آینده شهر ایرانی-اسلامی با رویکرد تحلیل ساختاری و سناریونگاری" است. روش پژوهش، ترکیبی پیچیده، با بهره گیری از مطالعه کتابخانه ای و اسنادی، تکنیک دلفی (پرسش نامه، مصاحبه عمیق)، تکنیک تحلیل ساختاری و سناریونگاری است. با توجه به مطالعات و بررسی های انجام شده، بیست و یک روند در شهرهای معاصر ایرانی شناسایی شد. سپس روندهای دوازده گانه شهر تبریز تبیین شدند و با بهره گیری از تکنیک تحلیل ساختاری و سناریونگاری، آینده شهر ایرانی-اسلامی در مواجهه با روندهای شهر تبریز در قالب سناریوهای سه گانه شهری، واکاوی شد. جهت گیری سناریوی وضع موجود در بافت تاریخی تبریز، به سمت سناریوی بدبینانه، از نکات مهم در سناریونگاری محسوب می شود که لزوم بازنگری جدّی در سیاست های شهری را نشان می دهد. بی توجهی به روندها و تأثیرات آن ها بر شهر و ویژگی های آن و پافشاری بر فرآیندهای فعلی در ساختار شهر، زیان های جبران ناپذیری را بر شهرها و اصالت آن ها وارد می کند. ازاین روی، شناسایی دقیق و توجه ویژه به کلان روندها، خاصّه روندهای شهرهای معاصر، منجر به تحول در نوع نگرش سیستم مدیریت شهری می¬شود و این نگاه آگاهانه بستری مطلوب در جهت تعالی شهر فراهم می آورد.
۵۳۶۴.

ساحت تخیل در تصویرسازی کتاب کودک گروه سنی (الف و ب) مبتنی بر نظریه «ساموئل تیلور کالریج (مطالعه موردی آثار گلندا اسبورلین، ناتالی پودالف و نیکولتا سیسولی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هفدهم آذر ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 111 - 126

کلیدواژه‌ها: تخیل تصویرسازی کتاب کودک ساموئل تیلور کالریج تعلیق ناباوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳ تعداد دانلود : ۴۹۰
بیان مسئله: تخیل از عوامل سازنده تصویرسازی است و در عرصه ادبیات و هنر در ساحت اندیشه قرار می گیرد. پرداختن به عنصر تخیل در ادبیات کودکان از قرن 18 میلادی در انگلستان شکل گرفت و نخستین کتاب های مصور با بهره گیری از خیال پردازی در همین دوره مصور شدند. مبحث تخیل در همین زمان به صورت مبسوط در ادبیات انگلستان توسط «ساموئل تیلور کالریج» مورد تأمل قرار گرفت. هدف پژوهش: این پژوهش با نگاهی به رویکرد کالریج، فرایند ذهن خلاق در آفرینش هنر توسط هنرمند را مورد مطالعه قرار می دهد. با توجه به اهمیت تخیل در تصویرسازی، این مقاله سعی دارد بنیان اندیشه های کالریج را که مبتنی بر تداعی تخیل آفریننده و تعلیق ناباوری است، در خلق آثار تصویرسازی کتاب کودک بازشناخته و بحث تخیل در آرای کالریج را مورد مداقه قرار دهد. این پژوهش به این پرسش پاسخ می دهد که آیا تخیل نمایش داده شده در تصویرسازی ادبیات کتاب کودک می تواند دربرگیرنده آرای کالریج باشد؟روش پژوهش: بنابر آنچه بیان شد هدف تحقیق، فهم تخیل در تصویرسازی و ارتباط آن با قوه ذوق و نحوه ادراک هنر توسط هنرمند و ذهن مخاطب با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و براساس منابع مکتوب است. ازاین رو با ذکر نمونه های تصویری از تصویرگران معروف خارجی، مبحث تخیل مورد تحلیل قرار می گیرد.نتیجه گیری: تصویرسازی کودک به عنوان مقوله ای مستقل، پدیده ای نسبتاً نو در ایران است که کمتر از سایر مقولات تجسمی بدان پرداخته شده است. این عرصه با کمبودها و نقصان های بسیاری روبه رو است که شاید بخش عمده آن را تازگی وکم سالی آن توجیه می کند. از این رو اولین و مهم ترین عامل روی آوری نگارندگان به این عرصه و ضرورت پژوهش، رفع گوشه کوچکی از این کمبودها بوده است. به نظر می رسد برخی شیوه های تصویر سازی در کتاب کودک، جزئی از عناصر تخیل در دیدگاه کالریج را شامل می شود.کودک با رؤیت تخیل در تصویرسازی به امکان کشف معنا و دریافت باطن پدیده ها، به جای ادراک حسی صرف نائل می شود.
۵۳۶۵.

تطبیق تقاضا از ممدوح در سبک خراسانی (منوچهری دامغانی و فرخی سیستانی) با نگارگری سده هشتم هجری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۸ 361 - 376

کلیدواژه‌ها: تقاضا فرخی منوچهری ممدوح نگارگری سده هشتم هجری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۱۱۲۰
فنّ بیان حوزه های مختلفی دارد و یکی از جامع ترین و در عین حال، جالب ترین اقسام فنّ بیان در هنر است که به کارگیری آن بدون شک تأثیر قابل ملاحظه ای در تولید اثر هنری با کیفیت و فاخر دارد زیرا همان طور که هنر نوعی از بیان است، بیان نیز نوعی از هنر است. در این میان، در بررسی شعر نیز به عنوان یک پدیده هنری، نخستین چیزی که نظر ما را به خود جلب می کند، طرز بیان هنرمندانه شاعر است. آثار هنری و از جمله شعر، حکم منشوری را دارند که از هر زاویه، چشم انداز متفاوتی را عرضه می کنند و مجموعه این چشم اندازها، تصویری کلّی و جامع از منشور را به دست می دهند. یکی از ابعاد مهم شعرا ارتباط با بزرگان و درباریان  به عنوان مشوق و حامی است، بنابراین در اشعار برخی از شاعران به شکل آشکاری ارتباط میان شاعر و ممدوح دیده می شود. در این میان شاعرانی چون فرّخی و منوچهری از شاعرانی هستند که در شعر خود، ممدوح را مخاطب قرار داده اند. این نوشتار بر آن است تا به بررسی و تطبیق بیان هنری شاعرانی چون فرخی و منوچهری در طرح تقاضا از ممدوح بپردازد. از سوی دیگر این تقاضاهای مطرح شده در شعر آن ها را با نگارگری سده هشتم هجری مطابقت دهد. مقوله تقاضا و درخواست، که از زیر شاخه های ادبیات غنایی محسوب می شود، در شعر این شاعران، به صورت های گوناگون جلوه کرده است که آنها با بیانی هنرمندانه و به شیوه های متفاوت نسبت به طرح آن اقدام کرده اند. در این زمینه، سعی شده است تا اشعار این شاعران مورد مطالعه قرار گیرد و انواع درخواست ها و تقاضاهای مادی و غیر مادی آنها از ممدوح، استخراج، بررسی و تحلیل گردد.  اهداف تحقیق بررسی تقاضاها و درخواست های مطرح شده از ممدوح در شعر فرخی و منوچهری بررسی بازتاب جایگاه ممدوح در نگارگری سده هشتم هجری(با محوریت مطالعه اشعار فرخی و منوچهری) سؤالات تحقیق تقاضای شاعرانی چون فرخی و منوچهری از ممدوح چه شباهت و تفاوت هایی داشته است؟ آیا می توان در نگارگری سده هشتم هجری نمونه هایی از تقاضا و درخواست شاعران از ممدوح پیدا کرد؟
۵۳۶۶.

تصویرسازی حماسی و ملی گرایانه در اشعار اخوان ثالث با رویکرد نشانه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 471 - 489

کلیدواژه‌ها: تصویرسازی حماسی و ملی گرایانه فرمالیست رویکرد نشانه شناسی اخوان ثالث

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۴ تعداد دانلود : ۵۱۴
یکی از تحولات فکری و فلسفی در قرون اخیر جنبش ساختارگرایی است. جنبش ساختارگرایی از دهه 1960م. به طور کامل بر حیات روشن فکری فرانسه مسلط گردید. ساختارگرایی یا فرمالیسم بیشتر به مطالعه ساختار بیرونی روایت ها سوای از معنا و زیبایی شناسی می پردازد و عناصر و لایه های پنهان متن چون تخیل، نشانه و ... را مورد بررسی قرار نمی دهد. یکی از جنبش های مطرح فرمالیسم، فرمالیست زبانی است که به مطالعه ساختار زبانی متون می پردازد. شعر به عنوان نمونه ای از ساختار زبانی نیز تحت تأثیر جنبش فرمالیست قرار گرفته است. بررسی اشعار شاعران معاصر می تواند میزان تأثیرپذیری از فرمالیست را آشکار سازد. مهدی اخوان ثالث از شاعران معاصر است که دارای مجموعه آثاری است. مسئله ای که می توان مطرح نمود بررسی ساختار زبانی اشعار اخوان از نظر رویکرد نشانه شناسی است. این پژوهش بر آن است تا با روش توصیفی و تحلیلی به بررسی ویژگی های شعر اخوان ثالث بپردازد. یافته های پژوهش نشان می دهد اخوان ثالث دارای شعری فرم مدار و با ساختار زبانی منحصر به فرد است. تصویرسازی های حماسی و ملی گرایانه در اشعار اخوان ثالث در آثار او به وفور دیده می شود و ویژگی های فرمالیستی مانند آرکائیسم، هنجارگریزی، روایت مداری و باستان گرایی در اشعار اخوان ثالث وجود دارد. اهداف پژوهش 1.بررسی ویژگی های شعری و ساختار زبانی در آثار اخوان ثالث 2. بررسی تصویرسازی حماسی و ملی گرایانه در آثار اخوان ثالث با تکیه بر رویکرد نشانه شناسی سؤالات پژوهش 1.آثار اخوان ثالث دارای چه ویژگی هایی برجسته است؟ 2. تصویرسازی حماسی و ملی گرایانه در آثار اخوان ثالث چگونه است؟
۵۳۶۷.

ریزمؤلفه های کیفیت تجربی- زیبایی شناختی در فضاهای تجاری با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مرمت و معماری ایران سال دهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ ۷۰-۴۹

کلیدواژه‌ها: بازار مجتمع تجاری تعاملات اجتماعی کیفیت تجربی- زیبایی شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۲ تعداد دانلود : ۱۹۷
کیفیت محیطی و جنبه های متفاوت معماری داخلی مراکز خرید به عنوان عامل اثرگذار بر رفتار خرید مشتریان، اهمیت قابل توجهی در برقراری تعاملات اجتماعی دارند. در این پژوهش، با توجه به جامعیت مدل مکان پایدار در ارائه کیفیت های محیطی (عملکردی، تجربی- زیبایی شناختی و زیست محیطی) و در نظر داشتن موضوع پژوهش، به بررسی کیفیت تجربی- زیبایی شناختی در مراکز تجاری پرداخته می شود. امروزه با ورود تجدد و تحولات عظیم نظام زندگی مردم، در مراکز تجاری ایران بر خلاف بازارهای گذشته، به کارگیری عناصر بصری و زیباشناختی برای دریافت های احساسی و ادراکی از محیط، مورد بی توجهی واقع شده است. الگوبرداری از مفاهیم اصیل بازارهای سنتی در شناخت و درک محیط و استفاده از شیوه های نوین طراحی داخلی مراکز تجاری موفق در زمان حال در نقاط مختلف دنیا، از دغدغه های اصلی پژوهش برای برقراری تعاملات اجتماعی است. سؤال اصلی پژوهش این است که راهکارهای طراحی داخلی فضاهای تجاری با توجه به کیفیت تجربی- زیبایی شناختی در بازارهای سنتی و مراکز تجاری موفق، جهت برقراری روابط اجتماعی سازنده، کدام هستند؟ هدف پژوهش، معرفی معیارها و ریزمؤلفه های کیفیت تجربی- زیبایی شناختی (فرم و کالبد، ادراک ذهنی، کیفیت بصری مکان، عرصه همگانی، کیفیت های احساس برانگیز و چیدمان فضایی) در جهت افزایش تعاملات اجتماعی و نیز تبیین راهکارهای طراحی داخلی در مجتمع های تجاری است. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی- تحلیلی است که با تحلیل محتوایی و کدگذاری داده های گردآوری شده توسط نرم افزارMAXQDA12 ، مفاهیم استخراج شدند. سپس از بین راهکارهای طراحی شده بر اساس ریزمؤلفه های کیفیت تجربی- زیبایی شناختی، نظرسنجی از خبرگان طراحی در قالب پرسش نامه طراحی شده انجام شد و نتایج با نرم افزار تحلیل آماری SPSS مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت از میان راهکارهای طراحی ارزیابی شده، جذابیت بصری از طریق رنگ و انعکاس نور مربوط به کیفیت بصری مکان و همچنین طراحی فضا به نحوی که برای کلیه افراد قابل استفاده باشد مربوط به کیفیت عرصه همگانی که بیشترین اولویت را در نظرسنجی داشته است، استخراج شدند.
۵۳۶۸.

ارزیابی و سنجش میزان آمادگی شهر تهران در مقابله با زلزله با تأکید بر تئوری تاب آوری (مطالعه موردی: منطقه 4 کلان شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۳۹ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۷۱ ۱۴۴-۱۲۹

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شهری آمادگی در برابر زلزله مدیریت بحران کلان شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۶۲
آسیب پذیری ناشی از زلزله یکی از مهم ترین چالش های پیش روی شهرهای بزرگ خصوصاً در ایران است. لذا با توجه به اینکه در میان مخاطرات و حوادث مختلف طبیعی و غیرطبیعی زلزله به عنوان غافلگیرکننده ترین سانحه شناخته می شود و قاعدتاً تدابیر خاصی در جهت پیشگیری خاصی در زمینه جلوگیری از وقوع آن نمی توان اندیشید و تاکنون هیچ ابزار و فنّاوری توانایی پیش بینی وقوع زلزله نداشته است، ازاین رو آنچه ذکر شد بیشترین آسیب پذیری ها در زمان وقوع بحران خصوصاً زلزله ناشی از عدم آمادگی لازم در سطوح مختلف جامعه است و افزایش خسارات جانی و مالی در زمان وقوع بحران ناشی از همین عدم آمادگی است، حفظ این آمادگی ها در شهر زلزله خیز تهران بسیار حائز اهمیت است. تهران به عنوان بزرگ ترین کلان شهر و پایتخت کشور، در معرض خطر شدید زلزله قرار دارد. بنابراین هدف از انجام این پژوهش سنجش و ارزیابی شاخص های میزان آمادگی شهر تهران در مقابله با زلزله است. ابعاد موردبررسی در این تحقیق با رویکرد تئوری تاب آوری در برابر حوادث طبیعی، شامل ابعاد کالبدی - محیطی، اجتماعی - فرهنگی، نهادی - مدیریتی و اقتصادی موردبررسی قرار گرفته است. در این تحقیق از روش توصیفی - تحلیلی با رویکرد پیمایشی و برای بررسی و پاسخگویی به سؤالات تحقیق تأکید شده است. جامعه آماری موردبررسی در این تحقیق شامل: مدیران، خبرگان و کارشناسان مدیریت بحران شاغل در منطقه 4 شهرداری تهران است. پس از بررسی و تجربه و تحلیل استنباطی اسناد و با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف و نظرات مدیران و خبرگان حاصل از جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای یافته های این تحقیق نشان داد که شاخص های آمادگی اجتماعی و شاخص های آمادگی نهادی - مدیریتی منطقه 4 شهر تهران در مقابله با زلزله در وضعیت متوسطی از آمادگی در برابر وقوع زلزله قرار دارند؛ اما آمادگی کالبدی - محیطی و آمادگی اقتصادی منطقه 4 شهر تهران در برابر حادثه زلزله در وضعیت مناسبی قرار ندارد.
۵۳۶۹.

شناخت، تحلیل و بررسی کاربرد هوش جمعی الگوریتم بهینه سازی فیزاروم در معماری و شهرسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۵ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 83 - 91

کلیدواژه‌ها: بهینه سازی شبکه راه آهن شهری فرم یابی الگوریتم های هوش جمعی الگوریتم بهینه سازی فیزاروم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۲۰۴
در سال های گذشته، الگوریتم های بسیاری معرفی شدند تا به طور خاص مسائل بهینه سازی مختلفی در زمینه رشته های معماری و شهرسازی را حل کنند که ردپای طبیعت در اکثر این الگوریتم ها به چشم می خورد. انگیزه چنین الگوریتم هایی حل مسائل پیچیده ی مطرح مانند بهینه سازی انرژی، سازه، قطعات نما، حل چالش های موجود در طراحی گره های شهری، مسیریابی بهینه راه آهن و شریان های شهری، مدیریت ترافیک و دیگر بحث های مرتبط در مقیاس های خرد و کلان می باشد. هدف این پژوهش در گام نخست بررسی الگوریتم های هوش جمعی و در گام بعدی، سنجش رفتاری الگوریتم بهینه سازی فیزاروم در فرم یابی شبکه راه آهن شهری تهران با تعریف چهار پارامتر شامل گسل ها، بناهای تاریخی، زیرگذرها و پل ها-تقاطع ها، به عنوان موانعی برای رشد و مسیریابی در فضای مسئله می باشد. روش پژوهش حاضر، استدلالی و گردآوری مطالب مبتنی بر روش کتابخانه ای جهت آشنایی با اصول و قوانین حاکم بر الگوریتم های هوش جمعی است. در ادامه نیز به کمک مدل سازی ها و شبیه سازی های نرم افزاری، به بررسی و سنجش رفتاری الگوریتم بهینه سازی فیزاروم در برخورد با موانع تعریف شده در فرم یابی شبکه راه آهن شهری تهران خواهد پرداخت. یافته ها و نقشه های خروجی حاصل از مسیریابی فیزاروم در فضای مسئله حاکی از شناسایی درست موانع تعریفی و فرم یابی دقیق و البته بدیعی از شبکه راه آهن شهری تهران است. الگوریتم بهینه سازی فیزاروم توانسته با دقت و بدون خطا، فرم یابی شبکه را بدون تقاطع با موانع تعریف شده انجام دهد.
۵۳۷۰.

نظام شکل دهنده در معماری مزارع تاریخی با نگاه به مزارع طرازآباد، گَوَرت و نهچیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری اقلیم گرم و خشک سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۱ 49 - 76

کلیدواژه‌ها: نظام شکل دهنده مزارع تاریخی طرازآباد گَوَرت نهچیر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۲۴۳
مزارع مختلفی از حوزه فلات مرکزی ایران در سه قالب نگرش سنجی، سندپژوهی و مطالعات میدانی مورد مطالعه قرارگرفتند. آن ها دارای دوصورتِ؛ قلاع کشتخوانی و مجموعه های کشتخوانی و روایت هایی از چگونگی شکل گیری تا اضمحلال بوده اند. مزارع یادشده در دوره های متأخر به ویژه دوره قاجار و پیش از آن در فلات مرکزی ایران وجود داشتند و توسط مالکان و حاکمان مورد بهره برداری قرار می گرفتند.  این تحقیق مزارع طرازآباد میبد، نهچیر مبارکه و گَوَرت اصفهان را به دلیل دارابودن ویژگی های مزارع اربابی برای بسط دامنه پژوهش انتخاب کرده است. پژوهش و غور در آن ها نشان می دهد که به سان یک پایگاه اجتماعی و بنگاه اقتصادی نیرومند در شئون مختلف جوامع محلی فعالیت داشتند. آن ها دارای قابلیت های کالبدی و کارکردی بودند و نظام های کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ویژه ای اساس آن ها را شکل داده بود. به این دلیل این نظام ها، با عنوان «شکل دهنده» معرفی شده اند. مسئله اصلی تحقیق، نبود آگاهی جوامع درباره ارزش ها و ظرفیت های ذاتی مزارع است. این آثار در برهه ای از زمان به دلایل محیطی، اقلیمی، انسانی و عوامل متعدد دیگر به کام ویرانی رفتند و به تدریج نام و نشان آن ها نیز در حال فراموشی است. پرسش های تحقیق به نظام شکل دهنده و نقش آن ها در حیات مزارع تاریخی می پردازد و هدف از این پژوهش معرفی نظام های شکل دهنده در مزارع با واکاوی در گذشته و حال آن ها است. در پاسخ به هدف و سئوالات مطرح شده، از رهیافت تفسیری تاریخی برای خوانش اسناد مکتوب و پیمایش آثار مادی استفاده می شود. استفاده از اسناد شفاهی و مصاحبه با مزرعه نشینان کنونی و بازمانده های پیشین در کنار بررسی های علمی و فنی در حضور بناها، ابزارهای اصلی روش تحقیق را تشکیل می دهد. این تحقیق قابلیت های کالبدی و کارکردی و نظام های زیرمجموعه آن ها را تشریح می کند و با دسترسی به مطالعات موردی در فلات مرکزی ایران به طورملموس به آن می پردازد. معرفی نظام شکل دهنده با توجه به قابلیت ها و نظام های یادشده و ارائه چرخه ثبات، بخشی از نتایج است؛ که به آن ها اشاره می شود. نظام شکل دهنده به دلیل ایجاد پیوند بین قابلیت های کالبدی و کارکردی موجب خودکفایی مزارع در برهه ای از زمان می شد و با ایجاد ثبات در شئون مختلف جوامع محلی، ضامن حفظ حیات در مزارع مسکون تاریخی می گردید.
۵۳۷۱.

ویژگی های منظر چندعملکردی در باغ ایرانی (مطالعه موردی: میراث جهانی باغ اکبریه)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر دوره ۱۲ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵۲ 6 - 17

کلیدواژه‌ها: باغ ایرانی میراث جهانی باغ اکبریه منظر چندعملکردی بیرجند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۹ تعداد دانلود : ۸۳۴
باغ ایرانی عملکردهای متنوعی داشته و علاوه بر عملکرد اصلی، عملکردهای ثانویه و کارکردهای چندجانبه منظر مورد توجه سازندگان و صاحبان باغ بوده است. به رغم موقعیت راهبردی بیرجند در شرق ایران و حضور سفرا و نمایندگان دول روس و انگلیس و محدودیت امکانات تفرجی شهری، حکمرانان منطقه در دوره قاجار و پهلوی را بر آن داشت تا علاوه بر ایجاد و ساخت باغ های ایرانی برای برگزاری مراسم و مناسبات سیاسی و نمایش قدرت، به نیازهای تفرجی، تولیدی، اقتصادی و فرهنگی محلی نیز پاسخ دهند. فائق آمدن بر کمبود منابع آبی، راهی جز خلق فضاهای سبز چندعملکردی و زون بندی باغ ایرانی به جای نگذاشت. لذا، باغ اکبریه به عنوان شاخص ترین باغ ایرانی شرق ایران برای مطالعه چگونگی و ویژ گی های منظر چندعملکردی (کشاورزی، تفرجی، سکونتی، حکومتی و اقتصادی) انتخاب شد. براین اساس، پرسش اصلی تحقیق عبارت است از اینکه آیا باغ اکبریه به عنوان نمونه باغ ایرانی شاخص در شرق ایران، دارای منظر چندعملکردی است؟ ویژگی های منظر چندعملکردی در باغ اکبریه چیست و در کدام دسته از انواع منظر چندعملکردی طبقه بندی می شود؟ مقاله حاضر در پی آن است که ضمن بررسی و کنکاش در برنامه ریزی فضایی و طراحی منظر باغ اکبریه، علاوه بر کشف عملکردهای متعدد این باغ، چندعملکردی بودن آن را بررسی کرده و نوع منظر چندعملکردی آن را شناسایی نماید.این پژوهش از نظر هدف، در زمره تحقیقات بنیادی و از نظر ماهیت و روش، در زمره تحقیقات تاریخی و توصیفی به شمار می آید. پژوهش پیش رو با بهره گیری از روش های موردپژوهی، کتابخانه ای، مطالعات میدانی، مستندنگاری تاریخی و انجام مصاحبه با کارشناسان و همچنین برگزاری جلسه همفکری و گفتگوی تخصصی در زمستان 1398 انجام شد. نتایج نشان می دهد در بستر تاریخی و براساس تحلیل های علمی موجود، باغ اکبریه واجد ویژگی های منظر چندعملکردی است. همچنین، از میان سه الگوی اصلی منظر چندعملکردی (موزاییکی، وزن دار و بنیادین) باغ اکبریه دارای الگوی منظر چندعملکردی وزن دار (تلفیق چند عملکرد متجانس در یک فضای واحد) است.
۵۳۷۲.

تأثیرات متقابل جهانی شدن فرهنگی و گردشگری فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری فرهنگ دوره اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ 23 - 36

کلیدواژه‌ها: فرهنگ جهانی شد ن فرهنگی گردشگری فرهنگی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۱۰
د ر چند سال اخیر جهانی شد ن فرهنگ، به عنوان یک پد ید ه مهم مطرح و از جنبه های مختلف و متفاوتی به آن نگریسته شد ه است. از طرفی گرد شگری نیز بیش از آنکه ماهیتی اقتصاد ی د اشته باشد ، فرهنگی است. این امر به خصوص د ر گرد شگری فرهنگی که فرهنگ به عنوان مهم ترین رکن حضور د ارد ، جلوه بیشتری د ارد . د ر این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی ارائه شد ه و ابزار جمع آوری اطلاعات آن بهره گیری از مطالعه اسناد ی بود ه، به بررسی آثار متقابل گرد شگری فرهنگی و جهانی شد ن فرهنگی پرد اخته شد ه است. بد ین منظور پس از بررسی فرهنگ، جهانی شد ن فرهنگی و گرد شگری فرهنگی، به جنبه های مشترک و تأثیرگذار د و مفهوم جهانی شد ن فرهنگی و گرد شگری فرهنگی پرد اخته شد ه است. د ر این بررسی مشخص شد ه است که د ر برخی موارد ، علاوه بر اشتراک های موجود ، این د و مفهوم می توانند علاوه بر تقویت، تسریع و تعد یل یکد یگر، اثرات منفی همد یگر را خنثی کنند .
۵۳۷۳.

بررسی و شناخت مواد آلی لایه چینی و طلاچسبان دوره صفویه در کاخ چهل ستون قزوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهه باستان سنجی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: لایه چینی طلاچسبان کاخ چهل ستون قزوین SEM-EDS FT-IR GC-MS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۵۱۳
آرایه لایه چینی و طلاکاری یکی از پیچیده ترین و خاص ترین شیوه های تزئین سطح، در معماری اسلامی ایران است که شکوفایی آن را باید در دوره صفوی جست و جو کرد؛ این آرایه معماری که ترکیبی از مواد آلی و همچنین مواد معدنی فلزی و غیرفلزی در کنار یکدیگر است، طی فرایند خاصی عمل آوری و اجرا می شده است. جهت حفاظت صحیح اثر و همچنین بازیابی اطلاعات فنی نهفته در آن و همچنین دستیابی به اطلاعات فنی این گونه آرایه معماری در ایران دوره صفویه، بازشناخت هنری و فنی آن در کاخ چهل ستون قزوین به عنوان یکی از مهم ترین بناهای پایتخت بخشی از دوره صفویه، اهمیت و ضرورت پیدا می کند. از اولین پایتخت دوره صفویه(در تبریز) آرایه لایه چینی و طلاکاری باقی نمانده است و قزوین قبل از اصفهان مورد توجه بوده و اقدامات شایسته ای در خلق آرایه های معماری انجام پذیرفته است. پژوهش حاضر، به مطالعه ساختار آرایه های لایه چینی و طلاکاری در دو دوره صفویه(دوره شاه تهماسب و دوره شاه عباس) در کاخ چهل ستون قزوین پرداخته است. این پژوهش، با رویکرد آزمایشگاهی با هدف واکاوی و شناخت ساختار بخش های مختلف این آرایه ها از جمله ساختار آلی و معدنی لایه چینی و همچنین لایه طلایی استفاده شده بر روی لایه چینی، موسوم به طلاکاری، انجام پذیرفته است. در این راستا، از بخش لایه چینی و طلاکاری لایه مربوط به دوره شاه تهماسب و همچنین لایه مربوط به دوره شاه عباس صفوی نمونه برداری انجام پذیرفت که با استفاده از آنالیزهای(SEM-EDS, FT-IR, GC-MS) به ارزیابی و مقایسه این نمونه ها پرداخته شد. نتیجه آنالیز EDS از سطح لایه فلزی نشان دهنده طلا با خلوص بالا است، همچنین بخش معدنی لایه چینی، از ترکیب گچ و نوعی خاک با درصد آهن بالا(گل هرمز یا گل ارمنی) تشکیل شده است. بررسی تصاویر SEM بر روی نمونه های مورد بررسی، نشان دهنده وجود بقایایی از مواد آلی مورد استفاده در آرایه های لایه چینی و طلاچسبانی است. بررسی نمونه ها با GC-MS نشان دهنده استفاده از روغن های گیاهی است که باتوجه به مقدار قابل توجه ترکیبات هیجده کربنی و اکسیدهای آن، می توان آن را منسوب به روغن بزرک دانست که به عنوان چسباننده ورق طلا در آرایه های لایه چینی و طلاکاری مورد استفاده بوده است.
۵۳۷۴.

ارتباط ساختاری موسیقی کردستان و موسیقی دستگاهی ایران (مطالعه موردی آواز بیات کرد و خرده بندِ بهاره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال ۲۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 15 - 24

کلیدواژه‌ها: بیات کرد بهاره موسیقی دستگاهی موسیقی ایرانی موسیقی کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۸۳
یکی از موضوعات موسیقی شناسی ایرانی، نسبت میان موسیقی قومی و موسیقی دستگاهی است. اعتقاد بر این است که میان این دو موسیقی، ارتباط وجود دارد. یکی از نمودهای این ارتباط، نسبت میان آواز بیات کرد موسیقی دستگاهی ایران و موسیقی قوم کرد است. موسیقی شناسان حوزه موسیقی دستگاهی بر ارتباط این دو تأکید دارند، در حالی که درون فرهنگ موسیقی کردی زمزمه های نفی چنین ارتباطی وجود دارد. با این وجود، هیچکدام از اینان نتوانسته اند شواهد قانع کننده ای بر مدعای خود بیاورند. در این پژوهش به چرایی ارتباط بیات کرد و موسیقی کردستان پرداخته می شود و با تکیه بر مطالعه تطبیقی بیات کرد و یکی از گونه های موسیقی کردستان به نام خرده بندِ «بهاره»، وجود نسبت خانوادگی و شباهت های ساختاری مُدال در بیات کرد و موسیقی کردستان تبیین می شود. این پژوهش با تأثیرگیری از شیوه تحلیل مُدال معرفی شده توسط استاد داریوش طلایی، ویژگی های مُدال بهاره را تحلیل کرده، و سپس به مقایسه بهاره و بیات کرد، بر اساس سه محور اشل صوتی، نقش و فونکسیون درجات، و الگوهای رفتاری گردش نغمات و سیر ملودی، با استفاده از سنجه های مربوطه می پردازد. مطالعه تطبیقی نشان می دهد که این دو در واحدهای ساختاری فواصل و اشل صوتی، دانگ بندی، درجات دارای نقش و جاذبه، و الگوهای گردش نغمات مرتبط با پرورش جاذبه مدال، شباهت بنیادین و کلان دارند.  
۵۳۷۵.

بررسی چالش های آموزش طراحی معماری در روش تکه انگاری (با استفاده از روش پژوهش ترکیبی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: هنرهای زیبا - معماری و شهرسازی دوره ۲۵ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 31 - 42

کلیدواژه‌ها: فرآیند طراحی راهکارها تکه نگاری چالش ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۷۰
پژوهش به دنبال دریافت چالش های روش تکه انگاری با هدف ارتقاء آموزش دانشجویان معماری در هر گام آن می باشد. نخست نظریات پژوهشگران در ارتباط با فرایند طراحی با کمک مطالعات اسنادی و کتابخانه ایی به روش توصیفی –تحلیلی و در سه نسل خردگرا ، فرایندگرا و هنجاری مطالعه شد . چالش ها از دیدگاه فراگیرندگان، در سه مقوله ابهامات، تاکیدات و نکات مثبت و منفی ، و با دریافت از 24 گویه، ارزیابی شد. روش تحقیق پژوهش از نوع ترکیبی و تحلیل داده ها از نوع بهم تنیده است . ابزار گرد آوری داده ها ، پرسشنامه های بسته ، مشاهده و مصاحبه های عمیق و بحث های گروهی و مطالعه دستنوشته های دانشجویان در سال های متمادی است . ابزار تحلیل داده ها نرم افزار SMART – PLS می باشد . یافته ها نشان می دهد که روش تکه انگاری جزیی از الگوهای فرایندگرا و در مسیر خلق ایده با الگوهای قیاسی و بهره مندی از استعاره عمل می کند . نتایج نشان می دهد، پر چالش ترین گام ، ورود به وادی تکه انگاری ، رسیدن به اسکیس های اولیه و تهیه گزارش نهایی است. این روش در مسیر خلق ایده بسیار تاثیر گذار تر است.
۵۳۷۶.

تبیین چارچوب مفهومی منظر مدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هفدهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۸۸ 51 - 60

کلیدواژه‌ها: منظر مدنی جامعه مدنی گفتمان سیاسی - اجتماعی فضای عمومی سیاست های دموکراتیک سبز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۲۹۰
بیان مسئله: پژوهش حاضر برای پاسخ به چگونگی تحقق مفهوم منظر مدنی صورت گرفته است. منظر مدنی نگرش های دموکراتیک را به عرصه طراحی و برنامه ریزی منظر شهری وارد کرده است. مدنیت، به مثابه گفتمان سیاسی-اجتماعی، شیوه ایجاد فضای مشترک میان افراد به منظور برقراری ارتباط بر بنیان تفاوت ها و اختلاف هاست. منظر نیز به عنوان یک ماهیت میان رشته ای، به طور ذاتی وسعت و محدودیت های عدالت اجتماعی در فضا را نشان می دهد. لذا تبیین مفهوم منظر مدنی نه به معنای ارائه یک تعریف قطعی و تعیین کننده، بلکه جستجوی عواملی است که بر چگونگی امکان تحقق مفهوم مدنیت در فضا به طور عام و منظر به طور خاص دلالت می کنند. هدف پژوهش: تبیین چارچوبی مفهومی از منظر مدنی براساس ایده ها و مفاهیم بروز مدنیت در معماری منظر، هدف این پژوهش است. ازاین رو ابتدا چیستی نسبت فضا و ابعاد جامعه مدنی، و سپس فرصت ها و محدودیت هایی که در فرایند برنامه ریزی فضا امکان تقویت یا تضعیف گفتمان سیاسی-اجتماعی را موجب می شود؛ تحلیل شده است. در مرحله بعد، با این پرسش که چگونه فعالیت های دموکراتیک و مردمی در کنار دانش تخصصی برای برنامه ریزی های زیست محیطی ضرورت دارد؛ جایگاه جامعه در فرایند طراحی منظر مورد پرسش قرار گرفته است. در نهایت با الهام از سه رکن جامعه مدنی، ابعاد منظر مدنی تبیین شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر، از نوع توصیفی-تحلیلی است و در جمع آوری اطلاعات از شیوه کتابخانه ای بهره گرفته شده است. با استفاده از روش تحلیل محتوا، مفاهیم اصلی پژوهش دسته بندی شده و با مفاهیم منظر تطبیق یافته است.نتیجه گیری: با الهام از سه بعد جامعه مدنی (افکار عمومی، نهاد، جنبش) منظر مدنی به سه ویژگی قابل تطبیق با اصول مدنیت به ترتیب هدف، ساختار و مفهوم تقسیم شده است. با این دیدگاه هدف از منظر مدنی، فعل مدنیت، ساختار، ساخت اجتماعی و معنا، دغدغه ها و ایده آل های مفهومی جامعه مدنی است.
۵۳۷۷.

مطالعه معماری ایلخانی با تکیه بر آثار معماری شهر اوجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هفدهم آذر ۱۳۹۹ شماره ۹۰ 67 - 80

کلیدواژه‌ها: معماری ایلخانی پایتخت های ایلخانی آذربایجان سلجوقیان اوجان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
مهمترین بناهای معماری دوره مغول ( قرن های7 و8 هجری /14و15 م ) در سرزمین آذربایجان که به عنوان مرکز سیاسی دولت مغول شناخته می شد، ساخته شده است. از جمله ی این بنا ها می توان به رصد خانه مراغه، آثار متعدد در تبریز از قبیل مسجد، کاروانسرا وحمام و بازار و ساخت دو شهرک غازانیه وربع رشیدی اشاره کرد . یکی از شهرهای مهم این دوره سلطانیه می باشد که ساخت و توسعه آن در این دوره به دلیل عبور راه های بزرگ تجاری از کنار این شهر بود. از طرفی دیگر شهر اوجان نیز به عنوان پایتخت تابستانی ایلخانان به دلیل دارا بودن مرغزارهای بزرگ و همچنین قرار گیری در چهار راه ارتباطی آسیای مرکزی به بین النهرین و شمال غرب به فلات مرکزی انتخاب و ساخته شده است. این مقاله با رویکرد باستان شناختی در صدد ارائه گزارشی از چهار فصل کاوش قلعه وارگ حکومتی شهر تاریخی اوجان می باشدکه برروی ویرانه های دوره سلجوقی بنا شده است. معماران سازنده شهر اوجان ضمن اینکه تحت تاثیر شیوه والگوی معماری سلجوقی قرار گرفته بلکه با الگوبرداری از شیوه معماری دوره های پیشین ایران الگو وروش نوینی در ساخت وتزیین آثار معماری ارائه نموده اند.
۵۳۷۸.

معیار های طراحی فضاهای باز دانشگاهی براساس ایجاد تعاملات اجتماعی بین دانشجویان

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: فضای باز دانشگاهی تعاملات اجتماعی معیار های طراحی منظر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۶ تعداد دانلود : ۵۸۲
دانشگاه ها محیطی برای یادگیری، آموزش، تحقیق و پژوهش هستند که در کنار آن تعاملات اجتماعی متعددی بین افراد دراین محیط ها شکل می گیرد. هدف از این پژوهش بررسی و ارائه ی معیار هایی برای طراحی فضاهای باز دانشگاهی بر اساس ایجاد تعاملات میان دانشجویان می باشد. در پی تغییر و تحولات ایجاد شده در زمینه های علمی و آموزشی، لزوم توجه به طراحی محوطهدهای باز دانشگاهی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. با توجه به تأثیری که فضاهای باز دانشگاهی می توانند برمیزان تعاملات اجتماعی مخاطبان وکاربران خود داشته باشند، پرداختن به این موضوع حائز اهمیت می باشد. شیوه پژوهش: با استفاده از مطالعات کتابخانه ای با رویکرد مروری- تحلیلی انجام شده است که در آن به جمع آوری داده ها ازطریق بررسی منابع و متون موجود و دستاوردهای پژوهش های پیشین در این زمینه صورت گرفته است تا بتوانیم به این سؤال در طول پژوهش به جواب مشخصی برسیم : معیارها و شاخص های مختلف فضاهای باز دانشگاهی مؤثر بر تعاملات اجتماعی شامل چه مواردی است؟ یافته ها نشان داد: با توجه به اینکه فضای باز دانشگاه، بخش اعظم تعامل دانشجویان در ساعات خارج از آموزش رسمی را بر عهده دارد، می بایست از طریق طراحی متناسب با این نیاز، پاسخگویی اجتماعی را ارتقاء داده و فضای باز دانشگاه را برای حضور دانشجویان در گروه های دوستی، کار جمعی و تعامل با یکدیگر فراهم کرد. تعاملات اجتماعی، برخوردها و ارتباطی که در فضاهای عمومی دانشگاه اتفاق می افتد، بر هر دو زمینه پیشرفت تحصیلی و توسعه فرهنگ اجتماعی مؤثر است. تکیه بر عناصر طراحی نظیر مقیاس و تناسبات، کیفیت بصری، تنوع فضایی، آسایش حرارتی، آسایش روانی و احساس تعلق می تواند کیفیت و سطح روابط اجتماعی در محیط های دانشگاهی را ارتقاء دهد.
۵۳۷۹.

بررسی تطبیقی حکمت اشراق در معماری مساجد دوره صفویه و معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر اسلامی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳۹ 28 - 56

کلیدواژه‌ها: مسجد امام اصفهان مسجد الغدیر تهران حکمت اشراق معماری صفویه معماری معاصر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۲ تعداد دانلود : ۶۹۴
معماری اسلامی مانند دیگر انواع معماری، با معرفت شناسی و هستی شناسی در فرهنگ جامعه مرتبط است.برای درک معماری سنتی اسلامی، یا هر صورت دیگری از معماری سنتی، شناخت شیوه نگرش های سنتی به کلیت معماری و اجزایش ضروری است. مهم ترین این اجزا فضا است. دوره صفویه(1135-907ق) یکی از دوره های درخشان معماری در ایران است. این دوره تاریخی یکی از حساس ترین مقاطع تاریخی از نظر رونق فرهنگ و تفکر اسلامی نیز بوده است. در دوره معاصر با گسترش ارتباط با غرب معماری اسلامی نیز تا حدی تحت تأثیر نوآوری های جدید قرار گرفت. مسئله ای که می توان اینجا مطرح کرد میزان تأثیرپذیری معماری عصر صفویه و معماری دوره معاصر از نظر وجود نشانه های حکمت اشراق در آنهاست. این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی انجام شده است. معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران به عنوان نمونه های بارز معماری دوره صفویه و دوره معاصر به عنوان دو اثر معماری مورد واکاوی قرار گرفته است و یافته های پژوهش حاکی از این است  که عالم مثال در ذهن معمار دوره صفوی براساس آیات و روایات است، لذا در معماری مسجد امام اصفهان، حکمت اشراق به گونه ای آشکار بازتاب یافته است. در مسجد الغدیر خلوص احجام به کار رفته، به کارگیری مصالح و تزیینات آجری و کاشی کاری در نما، استفاده از عناصر و مفاهیم معماری گذشته و بیان جدیدی از آن ها، بیانگر تأثیر نهضت های پست مدرنیسم در معماری دوره معاصر است. اهداف پژوهش 1.بازشناسی نشانه های حکمت اشراق در  مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران 2. بررسی تطبیقی معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران سؤالات پژوهش 1.حکمت اشراق چه تأثیری بر معماری مسجد جامع اصفهان و مسجد الغدیر تهران دارد؟ 2. معماری مسجد امام اصفهان با مسجد الغدیر تهران چه شباهت ها و تفاوت هایی با یکدیگر دارند؟
۵۳۸۰.

واکاوی نقش فرهنگ وقف در تکوین ارسن های شهری بر اساس نظریه ساخت یابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ معماری و شهرسازی اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۸) 17-36

کلیدواژه‌ها: نهاد وقف بازتولید فضا تکوین شهر اسلامی نظریه ساخت یابی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۴۰۷
نهاد وقف در فقدان سازوکارهای رسمی برای مدیریت، برنامه ریزی و توسعه فضایی شهرها در نظام های سیاسی حاکم در جوامع خاورمیانه و ایران، دارای کارکردهای مدنی- اجتماعی بوده و نقش مهمی نیز در تکوین، معنا دادن و استمرار فرهنگ اسلامی در این شهرها داشته است. مجموعه¬های شهری نقش جهان اصفهان، گنجعلی¬خان کرمان و شیخ صفی الدین اردبیلی در دوره صفویه، از آن جمله هستند که با فرهنگ وقف شکل گرفته و تداوم حیات یافته اند و اکنون نیز ساختار اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند. در مقاله حاضر نقش فرهنگ وقف در تکوین این مجموعه های شهری بر اساس نظریه ساخت یابی گیدنز و روش تفسیری-تاریخی تبیین شده است. یافته ها نشان می دهند که نهاد وقف ژرف لایه ترین اعمال و خواص تشکیل دهنده و تولیدکننده نظام های شهری فوق است. در خصوص استمرار تاریخی آن ها هم این شرایط و مناسبات دینی، اجتماعی و سیاسی حاکم بوده است که با تداوم و یا تغییر قواعد و منابع وقف، سبب بازتولید فضاهای شهری در دوره های مختلف شده است. در این میان، علما و مجتهدان به عنوان تأییدکنندگان و مشروعیت دهندگان وقف نامه ها، با نظارت، کنترل و بازاندیشی به طور غیرمستقیم فرهنگ اسلامی را در شهر تداوم بخشیده اند. آنچه از این مطالعات قابل استخراج و ارجاع به نظر می رسد، این است که در ساختار نظام اجتماعی، رسیدن به سعادت واقعی و همه جانبه، جز در پرتو همکاری اجتماعی میسر نیست که نهاد وقف به عنوان یکی از مصادیق مشارکت های اجتماعی، در کیفیت ساختاری و برنامه ریزی جامعه، نقش مهم و تأثیرگذاری ایفا می¬کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان