درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از انجام این پژوهش، گشودن راه های بدیل به سوی فهمی متفاوت از نسبت انسان با «مطالعه» است. این مقاله درصدد نشان دادنِ این نکته است که ورای نسبت کارافزایانه با مطالعه، که آن را به ابزاری برای ایجاد تغییر در جهان خارج تبدیل می کند، می توان نسبتی فضیلت محور با آن داشت. روش: در این مقاله، پدیده مطالعه به عنوان پدیده ای اطلاعاتی و ارتباطی در نظر گرفته شده و در بررسی آن، روش انجلتیک (پیام شناسی هرمنوتیکی- تاریخی) به کار رفته است. یافته ها: ابن عربی، مطالعه را ابزاری مقدماتی برای آماده کردنِ نفس ناطقه در پیرایش رذائل و پرورش فضائل می داند. مطالعه در نظر وی، در نسبت با فضیلت واجد ارزش می شود. این تلقی از مطالعه، که می توان آن را در سراسر عهد سنتیِ دینی ردگیری کرد، بر اساس تجربه بنیادینِ انسان سنتی- «بودن در جهان» به مثابه «بودن در معبد» و لزوم تزکیه نفس برای اقامت مؤمنانه در معبدِ جهان- معنی مییابد و با تلقی مدرن از مطالعه، که آن را امری عرفی و معطوف به نتایج می داند نه معطوف به فضائل، متفاوت است. اصالت/ارزش: اصالت و ارزش مقاله حاضر در این است که از طریق خوانشِ تاریخیِ متون، تاریخمندی پدیده مطالعه را نشان می دهد و تفاوت نگاه مدرن و سنتی در اینباره را نمایان می کند.

هدف : هدف پژوهش حاضر ارزیابی کیفی خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران است. مولفه­های جمعیت­شناختی، رفتار اطلاع­یابی و رضایت کاربران از خدمات مرجع مجازی، بررسی شده است. روش/ رویکرد پژوهش : پژوهش در دو مرحله انجام شده است. مرحله اول به تحلیل محتوای وب­فرم­های [1] مرجع مجازی پرداخته و مرحله دوم به روش پیمایشی میزان رضایت کاربران را از طریق پرسشنامه الکترونیکی مورد بررسی قرار داده است. جامعه پژوهش حاضر 1825 وب­فرم دریافت شده طی یک سال است که از میان آنها مطابق جدول مورگان 317 وب­فرم به روش نمونه­گیری تصادفی نظام­مند 6 تایی انتخاب شده است. یافته­ها: بیشتر جامعه استفاده­کننده از این خدمات را زنان (05/52 درصد) تشکیل می دهند. اکثر کاربران دارای تحصیلات دانشگاهی بوده و پرسش­های پژوهشی (14/42 درصد) بیشترین نوع پرسش­های مطرح شده را تشکیل ­داده است. میزان رضایت کاربران از پاسخ ارائه شده در حد زیاد بود و نزدیک به 70 درصد آنان بیش از یک بار از این خدمات استفاده کرده­اند. مهمترین عامل موثر بررضایت­مندی، جامعیت پاسخ با میانگین امتیاز 58/3 است. دریافت خدمات از طریق پست الکترونیکی (20/50 درصد) و گفت­وگوی پیوسته (34/38 درصد)، روش­های مورد انتظار کاربران برای دریافت خدمات مرجع مجازی است. بیش از 90 درصد کاربران، ضرورت ارائه این خدمات در کتابخانه ملی را در حد بسیار زیاد و زیاد ارزیابی کرده­اند. نتیجه­گیری: عامل موثر بر رضایت­مندی کاربران حجم اطلاعات ارائه شده وسرعت پاسخ­گویی است. از این رو برای افزایش کیفیت این خدمات، راه­اندازی خدمات مرجع مجازی مشارکتی در سطح ملی بر پایه پست الکترونیکی و گفت­وگوی پیوسته پیشنهاد شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل میزان و نوع بارشناختی ایجاد شده در کاربران به هنگام روبه روشدن و استفاده ازکلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی موتور کاوش گوگل به منظور بسط جستجوست. داده های مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مشاهده و پروتکل بلنداندیشی، به دست آمد. نمونه های پژوهش بر پایه نمونه گیری غیر احتمالی از نوع نمونه هدفمند برگزیده شد. بر این اساس، نمونه ای 60 نفری از دو گروه دانشجویان تحصیلات تکمیلی حوزه های علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در نظر گرفته و نشستهایی جداگانه با هر یک از آنها ترتیب داده شد. نتایج نشان داد کلیدواژه ها و عبارتهای پیشنهادی و نتایج بازیابی شده، بارشناختی منفی زیادی برای کاربران ایجاد نکرده بود. همچنین، تفاوت معناداری بین میزان بارشناختی دانشجویان در دو حوزه علوم انسانی/ اجتماعی و علوم پایه/ فنّی- مهندسی در بسط جستجو در موتور کاوش گوگل وجود ندارد. بیشتر کلیدواژه ها/ عبارتهای پیشنهادی و بازیافتها با نیازهای کاربران همخوانی و به نوعی با کلیدواژه اولیه آنها ارتباط داشت. به طورکلی،  چنین می توان برداشت نمود که رویکرد ارائه کلیدواژه ها/ عبارتهای پیشنهادی در موتورهای کاوش از رویکرد مناسبی  از نظر نوع و میزان بارشناختی که در کاربران ایجاد می کند، برخوردار است.  

پویایی و ماندگاری وب سایتهای کتابخانه ای، به میزان استفاده کاربر از آنها وابسته است. این امر نیز منوط به روزآمدسازی وب سایتها بر اساس نیاز مخاطبان است. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت خدمات وب سایتهای کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه های ایران به اعضای هیئت علمی، نگارش یافته است. وب سایتها بر اساس معیارهای مربوط به امکانات کتابخانه ای، آگاهی رسانی جاری، مجموعه سازی و خدمات کتابخانه، مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته اند. همچنین، صفحه وب اختصاصی اعضای هیئت علمی در وب سایت دانشگاه ها با توجه به سطح قرار گرفتن آن در صفحه وب مادر، نوع زبان به کار گرفته شده و فناوریهای موجود در آن، بررسی شده است. جامعه پژوهش32 وب سایت کتابخانه دانشگاهی است که از میان وب سایتهای دانشگاهی دو وزارتخانه علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت و درمان انتخاب شدند. پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد از میان 9 شاخص امکانات کتابخانه ای، بیش از 50% کتابخانه ها تنها به 2 شاخص آن یعنی «ساعات کار» و «آدرس سایت» پرداخته اند. از میان 8 شاخص خدمات آگهی رسانی، بیشترین مورد به شاخص «اطلاع رسانی در مورد کنفرانسها» با 8/93% اختصاص داشته و از میان 9 شاخص مجموعه سازی کتابخانه ها، 80% وب سایتهای کتابخانه ها، شاخصهای «مقدمه ای بر مجموعه»، «وجود منابع الکترونیکی» و «فهرست پایگاه ها» را رعایت کرده اند. معیار خدمات کتابخانه ای نیز در چهار دسته کلی امانت، فراهم آوری، حمایت از تحقیقات و حمایتهای آموزشی بررسی شد. به طور کلی، دانشگاه تهران با 26 شاخص، دانشگاه فردوسی با 24 شاخص و دانشگاه امیرکبیر با 22 شاخص جزء بهترین دانشگاه ها در ارائه خدمات از طریق وب سایت کتابخانه بودند.  

هدف: مدل سرآمدی (European foundation for quality management) EFQM به­عنوان چارچوبی اولیه برای ارزیابی و بهبود سازمان­ها، نشان­دهنده مزیت­های پایداری است که یک سازمان سرآمد باید به آنها دست یابد. سازمان اسناد وکتابخانه ملی ایران نیز با توجه به جایگاه و نوع وظایف و خدماتی که ارائه می­دهد، از این منظر نیازمند بررسی همه­جانبه علمی است. بدین لحاظ، هدف پژوهش حاضر سنجش سرآمدی عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی با استفاده از دو رویکرد تلفیقی مدل تعالی EFQM است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر پیمایشی، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری، تمامی مدیران رده میانی و رده بالای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران هستند. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه استاندارد 90 سوالی، متناسب­ با شرایط سازمان اسناد و کتابخانه ملی به همراه کارگاه (اجماع نظر) بوده است. داده­های جمع­آوری شده با توجه به اهداف، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته­ها: یافته­های حاصل از آمارهای توصیفی پژوهش نشان می­دهد که میانگین امتیاز خودارزیابی عملکرد سازمان اسناد و کتابخانه ملی در بُعد رهبری، 56 امتیاز از مجموع 100 امتیاز؛ در بُعد خط­مشی و استراتژی، 34 از مجموع80 امتیاز؛ در بُعد کارکنان، 52 از مجموع 90 امتیاز؛ در بُعد شراکت­ها و منابع، 62 از مجموع 90 امتیاز؛ در بُعد فرآیندها، 41 از مجموع 140 امتیاز؛ در بُعد نتایج کاربر/ مشتری، 80 از مجموع 200 امتیاز؛ در بُعد نتایج کارکنان، 40 از مجموع 90 امتیاز، در بُعد نتایج جامعه، 31 از مجموع 60 امتیاز؛ و در بُعد نتایج کلیدی عملکرد، 96 از مجموع 150 امتیاز بود. سرانجام باتوجه به سرجمع امتیازهای داده شده به 9 معیار اصلی مدل سرآمدی، امتیاز سازمان اسناد و کتابخانه ملی 492 از 1000 امتیاز به­دست آمد. نتیجه­گیری: برآیند یافته­های حاصل از دو رویکرد پرسشنامه و کارگاه (اجماع) در این پژوهش، مشخص می­کند که معیارهای خط­مشی و استراتژی، شراکت­ها و منابع، منابع انسانی و رهبری به ترتیب از نقاط قوت سازمان به­شمار می­آیند و معیارهای فرآیندها، نتایج مشتری/ کاربر، نتایج منابع انسانی، نتایج جامعه، و نتایج کلیدی عملکرد نیز به­ترتیب از حوزه­های نیازمند بهبود سازمان به­شمار می­روند. بر این اساس، همان­طور که نقاط قوت و حوزه­های نیازمند بهبود حاصل از یافته­های آمارهای توصیفی پرسشنامه و کارگاه (اجماع) نشان می­دهند، می­توان گفت یافته­های آماره­های توصیفی پرسشنامه، این نقاط را به­طور کلی و نتایج کارگاه را به­طور جزئی مشخص می­کنند. بنابراین، این پژوهش مناسب بودن به­کارگیری همزمان دو رویکرد پرسشنامه و کارگاه را برای سازمان­های ایرانی به­ویژه کتابخانه­ها تایید می­کند.

امروزه، معماری خدمت گرا (سرویس گرا) 1، فرصت هایی را در جهت بهبود چابکی و تسریع در تطبیق نیازمندی های کسب و کار با زیرساخت فنّاوری اطلاعات به وجود آورده است. از آنجا که سازمان ها در فرایند استفاده از این فنّاوری با چالش های زیادی مواجه می شوند و ممکن است باوجود صرف انرژی زیاد و سرمایه گذاری های کلان دچار شکست شوند ، نیازمند پیاده سازی یک مدل حاکمیت مبتنی بر معماری خدمت گرا هستند که براساس رویکرد تدریجی و بلوغ خدمت گرایی سازمان مشخص نماید که چه اقداماتی را در گذار به سمت معماری خدمت گرا انجام دهند. بنابراین، پژوهش حاضر به دنبال ارائه یک مدل برای بلوغ حاکمیت بر معماری خدمت گرا بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود. جامعه آماری شامل کل خبرگان و متخصصان حوزه معماری خدمت گرا در سراسر دانشگاه های ایران و نمونه آماری شامل 16 نفر از خبرگ ان دانشگاهی بود. به منظور تأیید یا ردّ شاخص ها از آزمون دوجمله ای استفاده شد که نتایج پژوهش دال بر تأیید مدل پیشنهادی پژوهش حاضر بود.

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جو سازمانی بر خلاقیت از دیدگاه کارکنان سطوح مختلف سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. به صورت چاپی میان Keys روش: پرسشنامه استاندارد سنجش جو سازمانی در زمینه باروری و پشتیبانی از خلاقیت موسوم به تمام مدیران، اعضاء هیئت علمی، و کارکنان بالاتر از فوق دیپلم در سازمان اسناد و کتابخانه ملی توزیع شد.در مجموع 183 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. SPSS پرسشنامه گردآوری شد و با استفاده از نر م افزار یافته ها: نتایج پیمایش نشان داد که کارکنان سازمان معتقدند جو کنونی سازمان آنگونه که باید مشوق و حامی خلاقیت آنان نیست. در میان عناصر مؤثر بر باروری خلاقیت در یک سازمان، مشو قهای مدیریتی، آزادی و مشوقهای سازمانی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی در حد مطلوب نیستند. همچنین موانعی در سازمان وجود دارد که مانع از رشد خلاقیت در کارکنان است. از سوی دیگر، کارکنان معتقد بودند که سازمان از بهر هوری در حد قابل قبولی برخوردار است. نگرش کارکنان مرد نسبت به کارکنان زن نسبت به جو سازمانی در رابطه با خلاقیت، مثب تتر بود. همچنین، هر چه سطح تحصیل کارکنان پایین تر باشد، جو سازمان را بیشتر حامی پرورش خلاقیت در خود می دانند. همچنین افرادی که دارای پستهای سازمانی بالاتر مثل مدیریت هستند نگاه مثبت تری نسبت به وجود حمای تهای مدیریتی در سازمان دارند در حالی کارکنان سطوح پایین معتقدند چنین حمایتهایی در سازمان به میزان مطلوب وجود ندارد. همچنین در مجموع، کارکنان معتقد بودند که بیشترین عوامل بازدارنده و نیز مشوق در سازمان مربوط به حوزه روی هها، ساختارها و نگرش های سازمانی است؛ لذا بهتر است مدیریت توجه خود را اصلاح روی هها، ساختارها و نگرش ها معطوف دارد.

نقش فنّاوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در تحول جوامع و پشتیبانی از سایر بخش ها غیرقابل انکار است و سیاستگذاران کشور سعی در تدوین خط مشی های پیشرو و اثرگذار برای آن دارند. با توجه به مشکلات ناشی از تعمیم راهکارهای دیگر کشورها، شناخت مشکلات و چالش های این حوزه می تواند در ترسیم افق برنامه ریزی و تعیین نیازها مفید باشد. این پژوهش، با نظرسنجی از خبرگان توسعه این حوزه شامل متخصصان دانشگاهی و مدیران باتجربه، به شناسایی نحوه خط مشی گذاری دولت برای توسعه این بخش، اولویت بندی حوزه های آن، و تبیین نقش آنها در توسعه این فنّاوری پرداخته است. مطابق نتایج، دولت به عنوان متولی اصلی توسعه، باید انواع متنوعی از خط مشی ها را تدوین و اجرا نماید. این خط مشی ها که برپایه توسعه متأخر شکل گرفته اند، باید اصلاح قوانین و مقررات را هدف قرار دهند.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی طرح «کتاب من» از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان طرح در کتابخانه های عمومی تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه پژوهش شامل 31 نفر کتابدار و 384 نفر از اعضای استفاده کننده از طرح «کتاب من» در 10 کتابخانه عمومی در شهر تهران است. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، نحوه اطلاعیابی بیش ترین درصد استفاده کنندگان طرح (6/67 درصد) از طریق کتابخانه و کتابداران بوده است و 9/77 درصد از کاربران ترجیح می دهند از کتابخانه و از طریق طرح «کتاب من» کتاب های مورد نیاز خود را تأمین کنند. استفاده کنندگان تأثیر طرح در صرفه جویی در هزینه تهیه کتاب، و رضایت خود از وجود این طرح در کتابخانه ها را در سطح نسبتاً زیاد اعلام کردند. از دیدگاه کتابداران، تأثیر طرح «کتاب من» در غنی سازی مجموعه کتابخانه، زیاد، و تأثیر طرح در ترویج مطالعه و کتاب خوانی و همچنین تاثیر آن در راستای عدالت فرهنگی در حد نسبتاً زیاد است. اصالت/ارزش: ازآن جایی که بررسی نحوه اجرا و میزان موفقیت طرح ها و برنامه های جدید، بخشی ضروری از فرایند اجرای این گونه طرح ها محسوب می شود، پژوهش حاضر طرح «کتاب من» را به صورت دوجانبه از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان ارزیابی کرده و نقاط ضعف و قوت و همچنین فرصت های بهبود را روشن می سازد.

مقدمه: پژوهش یکی از شاخص های مهم موفقیت جوامع در حوزه های مختلف علمی، تکنولوژی، اقتصادی و ... است. استادان و دانشگاهیان هم از جمله مهم ترین گروه های دارای رسالت علمی و اجرایی در این زمینه هستند. در این راستا در مقاله ی حاضر، تعیین نیازهای پژوهشی استادان هدف پژوهش بوده است. روش بررسی: پژوهش توصیفی تحلیلی، مقطعی و گذشته نگر است که بر روی 119 نفر از استادان هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با به کارگیری پرسش نامه ی محقق ساخته (95/0 = α) در سال 1386 انجام شده است. نمونه ها به نسبت جمعیت انتخاب شده به صورت انفرادی و حضوری دعوت به همکاری شدند. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 15 در سطح آمار توصیفی گزارش گردید. یافته ها: عمده ترین یافته های پژوهش عبارتند از: میانگین نمرات به دست آمده در زمینه ی نیازهای اجتماعی 91/3، نیازهای سازمانی 9/3، نیازهای آموزشی 81/3 و نیازهای حمایتی پشتیبانی 93/3 بوده است. بیشترین گزارش از نیاز استادان نیز مربوط به تعریف بودجه ی مناسب و آزاد کردن زمان کافی برای پژوهش بوده است. نتیجه گیری: استادان در حوزه ی پژوهش نیازهای مختلفی داشته اند ولی بیش از همه حمایت های اقتصادی را اذعان نمودند. در مجموع لازم است تا دانشگاه برنامه های منظم و هدفمندی برای حضور علمی و فعال استادان در حوزه ی پژوهش داشته باشد.

هدف: هدف این پژوهش بررسی دیدگاه کاربران درباره کاربردپذیری وب سایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) است. روش: پژوهش حاضر به روش پیمایشی به ارزشیابی کاربردپذیری وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف از دید دانشجویان پرداخت. جامعه مورد بررسی، دانشجویان 30 دانشگاه وابسته به عتف بود که دارای صفحه مستقل کتابخانه مرکزی در وبسایت دانشگاه بودند. با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای پنج دانشگاه و از هر دانشگاه 92 دانشجو انتخاب و دیدگاه آنها درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانههای مرکزی دانشگاه خود بررسی شد. یافته ها: نتایح نشان داد به طور کلی بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به 68 درصد) / 3 (معادل 4 / با میانگین نمره 42 « محتوا » . بیش از 60 تا 80 ) قرار داشت ) « خوبی » عتف از دید کاربران در وضعیت 70 درصد) بیشترین نمره را کسب کردند. بین میانگین / 3 (معادل 6 / با میانگین نمره 53 « طراحی رابط کاربر » کمترین و نمره های قضاوت کاربران درباره به کارگیری ابعاد کاربردپذیری با وضعیت مطلوب ( 80 درصد) تفاوت معناداری وجود کاربران با سابقه استفاده متفاوت از رایانه و » ،« کاربران مقاطع مختلف تحصیلی » داشت. تفاوت معناداری بین قضاوت درباره بهکارگیری ابعاد کاربردپذیری در ،« کاربران با دوره استفاده متفاوت از وب سایت کتابخانه مرکزی » و « اینترنت کاربران » و « کاربران زن و مرد » وبسایت کتابخانه های مرکزی دانشگا ههای وابسته به عتف مشاهده شد. اما، بین قضاوت تفاوتی معناداری وجود نداشت. « گروههای سنی مختلف

هدف: هدف این پژوهش تعیین پیش بین های مؤثر در پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه هشت با استفاده از نظریه اشاعه نوآوری های راجرز است. روش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و نمونه مورد مطالعه 351 عضو هیئت علمی بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شد. از نرم افزار اس.پی.اس.اس (نسخه 17) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح 01/0 بین درک اعضای هیئت علمی از گویه هایی ویژگی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وجود دارد. 70 درصد میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته متأثر از متغیرهای مفید بودن، سازگاری، پیچیدگی، آزمون پذیری، ومشاهده پذیری است. ویژگی مفید بودن و سازگاری در سطح معنی داری 001 /0 نسبت به دیگر ویژگی ها پیش بین های قوی تری در میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته هستند.

هدفهای پژوهش: زبان فارسی، به سبب ویژگیهای خاصّ آن و در عین حال نهادینه نشدن سبک نگارش استاندارد، در رویارویی با محیطهای الکترونیکی، با دشواریهایی روبه روست که تأثیری بسزا بر اثربخشی بازیابی اطلاعات می گذارد. پژوهش حاضر می کوشد تا با بررسی متون و پیشینه های موجود، چالشهای نگارش فارسی، تأثیر آنها بر اثربخشی بازیابی اطلاعات، و پیشنهاد های ارائه شده در جهت رفع این دشواریها را مورد بحث و بررسی قرار دهد. اهمیت پژوهش: با تحلیل و مرور جامع متونی که درباره چالشهای نگارش فارسی در محیطهای دیجیتال نگارش یافته است، می توان دانشی را که تاکنون در این باره گرد آمده است به تصویر کشید و کاستیها و پیشرفتهای به دست آمده در این زمینه را آشکار ساخت. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، متن پژوهی با رویکرد تحلیل محتواست که از روشهای پژوهش کیفی به شمار می آید. «پاراگراف»، «جمله» و «کلمه» به عنوان واحد تحلیل انتخاب شد، زیرا ممکن بود هر دشواری یا راهکار تنها در یک کلمه یا عبارت مورد اشاره قرار گرفته یا در جمله یا پاراگراف شرح داده شده باشد. یافته ها: آثار مورد بررسی، بیش از ۴۰ دشواری نگارشی را در رابطه با جستجو و بازیابی اطلاعات فارسی ذکر کرده اند. این گونه گونی نگارشی به نایکدستی و تطور بسیار در نگارش فارسی می انجامد که می تواند اثربخشی بازیابی را بویژه از منظر کاهش دقت یا ریزش کاذب و نیز کاهش جامعیت بازیابی، متأثر سازد. در نتیجه، ضروری است در طراحی الگوریتمهای سامانه های جستجو و بازیابی فارسی، به هنجارسازی تنوعات و چنددستیهای نگارشی و دستوری مد نظر قرار گیرد. تدوین استاندارد نگارش فارسی، استفاده از سیاهه های از پیش تعیین شده، تجهیز پایگاه اطلاعاتی به اصطلاحنامه و فرهنگهای املایی، و تدوین دستنامه یا راهنمای جستجو، از جمله راهکارهای ارائه شده است. این راهکارها با وجود جامع نبودن، کم و بیش اثربخش به نظر می رسند. نتیجه گیری: از آنجا که راهکارهای انسانی، نیازمند مشارکت فعّالانه و آموزش نویسندگان متون (تایپیستها و کاربران) است و از روندی بلندمدت و هزینه بر برخوردار است، حرکت به سوی راهکارهای خودکارسازی پردازش متن و نمایه سازی، ضروری است.

هدف: در این مقاله با بررسی خدمات و سرویس های پایگاه OCLC به عنوان یکی از مراکز مهم و مشهور در ارائه خدمات تعاونی و اشتراکی، و نیز بررسی تعدادی پورتال های کتابخانه ای و پرسش از کتابداران و متخصصان، خدماتِ با اولویت برای ارائه در پورتال کتابخانه ملی، شناسایی شود. روش/ رویکرد پژوهش: برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این پژوهش از نوع کمّی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش را 44 نفر از اعضای هیئت علمی، مدیران و کتابداران ارشد کتابخانه ملی که دارای مسئولیت های اجرایی و کارشناسی هستند، تشکیل داده اند. یافته ها: براساس پاسخ های گردآوری شده و از میان 25 سرویس مورد انتظار برای ارائه در پورتال کتابخانه ملی و باتوجه به نظر کارشناسان متخصص، 20 سرویس مورد تأیید قرار گرفته است که لازم است بعد از تهیه مشخصات آنها در پورتال جامع کتابخانه ملی، پیاده سازی شوند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، می توان نتیجه گرفت که سرویس های پایه ای در حوزه خدمات فهرستنویسی تعاونی و سازماندهی اطلاعات، خدمات مرجع و بازیابی اطلاعات در راستای راه اندازی شبکه اطلاع رسانی یکپارچه، دارای اولویت هستند.

هدف : هدف این پژوهش، بررسی روند فعالیتهای حرفه مامایی در سازمان بهداری دوره رضاشاه با تأکید بر اسناد و مدارک منتشر نشده موجود در آرشیو سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران است . روش / رویکرد پژوهش : این پژوهش، به روش توصیفی تحلیلی، با استفاده از اسناد و مدارک، کتابها، مجله ها، و روزنامه ها ( منابع کتابخانه ای ) و ارزیابی داده های تاریخی و تجزیه و تحلیل آنها، به سازماندهی و نتیجه گیری پرداخته است . یافته ها و نتایج : یافته ها حاکی از این است که دوره سلطنت رضاشاه در ایران، در شمار دوره های تاریخی خاصی است که حکومت، به عنوان حامی تغییر وضعیت زنان در جامعه، به فعالیتهای متعددی مبادرت ورزید . عرصه های اجتماعی، اقتصادی، و حتی حضور سیاسی زنان در جامعه، البته با رعایت سیاستهای حاکمیت پهلوی اول، از جمله میدانهای عملی بود که در ظاهر زنان میتوانستند در آن حوزه ها به فعالیت بپردازند . یکی از ابعاد اجرای سیاستهای حکومت، در ارکان مختلف کشور و از جمله امور مربوط به زنان، رسیدگی به وضعیت بهداشت و سلامت زنان بود که مورد توجه خاص حکومت وقت قرار گرفت . مسلماً این امر، زمانی میتوانست نتیجه بخش باشد که ابتدا متولیان امور بهداشت جامعه زنان، از آموزه های لازم برخوردار می شدند .

هدف: هدف از این پژوهش سنجش عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی تحت پوشش شهرداری، نهاد کتابخانه های عمومی و سازمان اوقاف و امور خیریه در شهر اصفهان براساس الگوی تعالی سازمانی به منظور مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف مدیریت کتابخانه های عمومی برای بهبود کیفیت مدیریت در این کتابخانه ها می باشد. روش: روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و جامعه پژوهش شامل کلیه مسئولان کتابخانه ها و کتابداران شاغل در بخش های مختلف کتابخانه های عمومی شهر اصفهان به تعداد 140 نفر است که از این تعداد 125 نفر به پرسشنامه ها پاسخ داده اند. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از این است که با در نظر گرفتن 1000 امتیاز الگوی تعالی سازمانی، کتابخانه های عمومی تحت پوشش شهرداری با کسب 05/574 امتیاز، کتابخانه های عمومی اداره کل اوقاف و امور خیریه با کسب 61/557 امتیاز و کتابخانه های عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی با کسب 86/546 امتیاز در سطح متوسط این الگو قرار دارند. آزمون فرضیه پژوهش مبنی بر وجود تفاوت معنی دار بین عملکرد کتابخانه های عمومی مورد بررسی به لحاظ رعایت معیارهای مطرح شده در الگوی تعالی سازمانی نشان داد که بین عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی مورد بررسی تفاوت معنی داری وجود ندارد. اصالت/ارزش: ازآن جایی که کتابخانه های عمومی نقش کلیدی در رسیدن به اهداف فرهنگی جوامع ایفا می کنند، مدیریت صحیح این کتابخانه ها نیز در جوامع پیشرفته امروز اهمیتی ویژه یافته است. پژوهش حاضر، با ترسیم تصویر روشنی از کیفیت عملکرد مدیریت کتابخانه های عمومی در شهر اصفهان، مبنای پژوهشی مستندی برای اقدامات لازم در جهت ارتقای نظام مدیریتی این کتابخانه ها فراهم می آورد.

رحیمی علیرضا، افشار مینا، زرمهر فاطمه. آشنایی با منابع مرجع پزشکی در اینترنت، اصفهان: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان- معاونت تحقیقات و فن آوری، 1389. 229 ص، شابک: 5-265-524-964-978. (در قالب CD-Rom)

هدف: هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان مطابقت نمایه های انتهای کتاب های مرجع فارسی و عربی در حوزه علوم اسلامی منتشره در ایران بین سال های 1370 – 1388 با استانداردهای نمایه سازی موجود (ISO) است. روش: نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعه پژوهش شامل 338 عنوان کتاب مرجع فارسی و عربی دارای نمایه انتهایی درحوزه علوم اسلامی اعم از تالیف و ترجمه، منتشره بین سا ل های 1370 – 1388 می باشد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که درصد کتاب های دارای نمایه 95/44% ازکل کتاب های مرجع فارسی و عربی منتشره بین سال های 1370 – 1388 است. میزان رعایت ملاک های ارزیابی ایزو 999 درنمایه های مورد بررسی28/58% است، که از میان این ملاک ها، بیشترین میزان رعایت استاندارد مربوط به شماره گذاری صفحه های نمایه با فراوانی 329 عنوان (34/97%) کتاب و بیشترین میزان عدم رعایت استاندارد مربوط به یادداشت مقدماتی با فراوانی 37 عنوان (95/10%) کتاب بوده است.

هدف: پژوهش حاضر، با هدف تحلیل محتوای چکیده پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات انجام گرفته است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش، تحلیل محتوا، و ابزار گردآوری اطلاعات، سیاهه وارسی است. جامعه مورد مطالعه، چکیده­های فارسی پایان­نامه­های کارشناسی ارشد کتابداری دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال و علوم و تحقیقات، از ابتدای سال 1380 تا پایان سال 1386 است که از میان پایان­نامه­های موجود، 156 عنوان به روش نمونه­گیری تصادفی انتخاب شده است. یافته­ها: یافته­های پژوهش نشان داد که بیشترین تعداد پایان­نامه­ها مربوط به سال 86 و دانشگاه علوم و تحقیقات است. از لحاظ روش­شناسی پژوهش، بیشتر پایان­نامه­ها از روش پیمایشی استفاده کرده­اند و ابزار گردآوری اطلاعات در بیشتر آنها پرسشنامه بوده است. نتیجه­گیری: نتایج پژوهش نشان داد که گرایش موضوعی غالب در چکیده پایان­نامه­های مورد بررسی، مربوط به موضوع فناوری اطلاعات و ارتباط اطلاعاتی، و ضعیف­ترین گرایش مربوط به مقوله موضوعی مدیریت است.