درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: این پژوهش کیفی به دنبال یافتن قابلیت های برندسازی کتابخانه ملی ج.ا.ا بر اساس مدل 4p است. روش: پ ژوهش در قالب رهیافت نظام مند و با بهره گیری از نظریه داده بنیاد انجام شده است. به این منظور مصاحبه های عمیقی با 13 نفر از «اعضای هیأت علمی و کارمندان ارشد» کتابخانه ملی ج.ا.ا صورت گرفت. یافته ها: «هویت و واقعیت منحصر به فرد» و «جایگاه برتر کشوری» مؤلفه های محوری پژوهش هستند. بهره مندی مطلوب از مؤلفه های آمیخته بازاریابی، شرایط علّی پژوهش به منظور رسیدن به برند برتر کشوری محسوب می شود. همچنین بهره مندی از فرصت های قانونی بی بدیل به عنوان عامل مداخله گر و پویایی بازار اطلاعات و سیاست ها و قانون های دولتی به عنوان عوامل زمینه ای در این پژوهش مطرح شده اند. اصالت/ ارزش: این پژوهش سبب روشن شدن ارزش اطلاعاتی و خدماتی مراکز خدمات اطلاعاتی و به طور خاص، کتابخانه ملی می شود. همچنین مرور مجدد فلسفه وجودی این سازمان ملی و شفاف شدن نقش متمایز آن در بافت و ساختار پژوهشی، از نتایج این پژوهش است.

هدف: بررسی موانع همکاریهای علمی بین المللی تألیف مدارک علمی مشترک از دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران. روش پژوهش: نوع پژوهش کاربردی و روش آن پیمایشی است. ابزار پژوهش، پرسشنامه ای محقق ساخته است. جامعه پژوهش 270 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران بوده است. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای هر متغیر به طور جداگانه محاسبه گردیده است که نتایج از سطح بالای پایایی آن حکایت دارد. یافته ها: نتایج نشان می دهد متغیر سیاسی با میانگین 53/3 ، تأثیرگذارترین مانع همکاریهای علمی بین المللی از دیدگاه جامعه پژوهش ذکر شده است. متغیر فرهنگی نیز در مقایسه با سایر عوامل، کمترین میزان میانگین (21/2) و اثرگذاری را داشته است. همچنین، یافته ها نشان داد همبستگی منفی و معناداری میان تولیدات علمی مشترک بین المللی افراد و 3 متغیر سیاسی، سازمانی و انگیزشی وجود داشته است؛ بدین معنا که هرچه میزان تولیدات علمی مشترک افراد کمتر باشد، میزان موانع و مشکلات پژوهشگران پاسخ دهنده به پرسشنامه در رابطه با این سه متغیر بیشتر بوده است و برعکس.

هدف: شناسایی عوامل آسیب رسان به منابع آرشیوی و کتابخانه ایِ موجود در مخازن دستگا ه های دولتی برای تدوین معیار های حفاظت هماهنگ با استانداردهای بین المللی، کاهش هزینه های آتی در ضدعفونی و مرمت و به ویژه آسیب های انسانی بوده است. روش پژوهش: داده های حاصل از بازرسی و نمونه برداری از مخازن برون سازمانی 17 نهاد دولتی و شرایط محیطی 63 مخزن آنها پایش، جمع بندی و پردازش شد؛ آلودگی های بیولوژیکی موجود در آنها شناسایی و با CFU مقایسه و پیشنهادهایی برای بهبود وضعیت به سازمان مربوطه ارائه شد. در این پایش ها، علاوه بر اندازه گیری دما، رطوبت، و نور، تعداد ریزاندامگان های[1] موجود در هوای مخازن بررسی و با مقادیر استاندارد تطبیق داده شد.آنگاه، داده های مربوط به تأثیرنور، دما، و رطوبت بر رشد ریزاندامگان ها ، استخراج و شناسه گذاری و با نرم افزار اس.پی.اس.اس. تجزیه و تحلیل شد.به سبب پیروی نکردن داده ها از توزیع نرمال در سنجش همبستگی عواملی مانند نور و دما با قارچ، از فرمول همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتیجه گیری: استانداردهای نور، رطوبت، و دما در اغلب مخازن رعایت نمی شود. معنا دار نبودن ارتباط رطوبت و وجود قارچ، نشان آن است که در 87% مخازن رطوبت کمتر از میزان استاندارد است.

منابع اطلاعاتی الکترونیکی نقش مهمی در فرایند آموزش و پژوهش اعضای هیأت علمی ایفا می کنند، هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت پذیرش این منابع توسط اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران براساس نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» بود. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی-همبستگی بوده است. براساس جدول نمونه گیری کوکران، از بین 170 نفر عضو هیأت علمی، 122 نفر به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. با استفاده از پرسش نامه ی الکترونیکی محقق ساخته که روایی آن به تأیید 7 نفر از استادان رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و علوم اجتماعی رسیده بود و با توزیع آزمایشی پرسش نامه بین 25 نفر از اعضای جامعه که در مطالعه نهائی شرکت نداشتند پایایی آن 82/0 محاسبه و سپس گردآوری داده ها صورت گرفت. داده ها به وسیله ی آمار توصیفی و تحلیلی با نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون t نشان داد بین میانگین آهنگ پذیرش اعضای هیأت علمی برحسب سن، سابقه کار، مدرک تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) و محل اخذ آن، تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف نیز نشان داد منحنی آهنگ پذیرش منابع اطﻼﻋﺎتی الکترونیکی در میان نمونه مورد مطالعه، نرمال بوده و برهمین اساس، آهنگ پذیرش این منابع در طول زمان، به صورت S شکل در آمده است. به طور کلی، یافته ها نشان داد نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) در زمینه دسته های پذیرندگان نوآوری و منحنی S شکل، در بین اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران، صادق است.

هدف: تعیین میزان ارتباط بین سبک های مدیریت تعارض و استرس شغلی کتابداران کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران است. روش / رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری شامل تمامی کتابدارانی است که در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های دولتی شهر تهران مشغول ارائه خدمات کتابداری هستند ) 366 نفر ( و حجم نمونه برابر با 186 نفر است. یافته ها: از میان آزمودنی های پژوهش، 08/1 درصد دارای بیشترین میزان استرس شغلی و 87/83 درصد دارای کمترین میزان استرس شغلی بودند؛ سبک غالب مدیران دراین کتابخانه ها از دیدگاه کتابداران سبک تسلط است؛ بین سبک های مدیریت تعارض (تسلط، تشریک مساعی، مصالحه، اجتناب، و مدارا) با استرس شغلی کتابداران رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری : کتابداران، منبع مهم سازمان محسوب می شوند و باید عواملی را که باعث کم شدن کارآیی آنها می شود کاهش داد. لذا یافته های پژوهش حاضر می تواند زمینه مناسبی را برای شناسایی سبک های مدیریت مدیران کتابخانه ها هنگام بروز تعارض و تعیین میزان استرس شغلی کتابداران فراهم کند.

هدف:روند شکل گیری حروف فارسی چاپی و نحوه طراحی آن در رساله جهادیه، نخستین کتاب چاپ شده در ایران. روش/ رویکرد پژوهش: با روش سندپژوهی و از طریق تصویربرداری از متن و ساختار کتاب، ویژگی های حروف و نوع خط آن شناسایی شد. یافته ها: خط نسخ عربی پایه اصلی طراحی حروفچاپی اینکتاب بوده است، و در مواردی برای آن معادل فارسی ساخته شده است. چاپچی رساله جهادیه کوشیده است اثری جدید پدید آورد؛ گرچه گاه کمبود امکانات و دانش فنی مانع این بوده اما از نکات بارز و درخشان این اثر نکاسته است. نتیجه گیری: چاپ این کتاب با معیارهای کتاب آرایی سنتی و بی سابقه بودن استفاده از حروف متحرک برای چاپ کتاب فارسی، کم و بیش موفق بوده است.

یانگ سوک چی ، رئیس نشر الزوایر ، برای تکامل و رشد صنعت نشر با چشم انداز امروز دیجیتال چهار رویکرد الکترونیکی ارائه داده است : 1. تحکیم و تقویت نقش سنتی ناشران؛ 2. توسعة نقش ناشران برای استقبال از نوآوری و شبکه های اطلاعاتی؛ 3. تجربه با استفاده از محتوای تعاملی بیشتر و الگوهای جدید تجاری؛ 4. متعهد شدن به مردم برای به نمایش گذاشتن ارزش نشر.

هدف: این پژوهش باهدف بررسی وضعیت مؤلفه های گردآوری، سازمان دهی و اشاعه اطلاعات نسخ خطی، در بخش های نسخ خطی کتابخانه های ایران بر اساس مؤلفه های مدیریت دانش انجام شده است. روش تحقیق: در این پژوهش از روش ترکیبی (کمی و کیفی) همزمان استفاده شده است. جامعه پژوهش را کلیه بخش های نسخ خطی در کتابخانه های سطح کشور که دارای بخش نسخ خطی و کارمند بوده اند، شامل 44 کتابخانه در سطح ایران، تشکیل داده است که با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، موردبررسی قرارگرفته و پس از جمع آوری اطلاعات با استفاده از نرم افزار آماری spss تحلیل شده است. یافته ها: نشان می دهد که میانگین به دست آمده از مؤلفه های گردآوری نسخ خطی 92/37 از 45، سازمان دهی نسخ خطی 90/28 از 33، اشاعه اطلاعات نسخ خطی 11/36 از 57، از میانگین مقایسه شده در سطح کم تر و پایین تری قرار دارند. نتایج: نشان دهنده رعایت کم مدیریت دانش در بخش های نسخ خطی در کتابخانه های ایران در مؤلفه های موردبررسی است. پاسخ دهندگان به پرسشنامه و شرکت کنندگان در مصاحبه جملگی بر تهیه دستورالعمل یکسان و وحدت رویه در مؤلفه های گردآوری، سازمان دهی اطلاعات نسخ خطی و اشاعه اطلاعات تأکید داشتند و اجرای مدیریت دانش و استفاده از مدل های آن را ضروری دانستند.

هدف : پژوهش حاضر با هدف شناسایی وضعیت جریان اطلاعات در فعالیت های پژوهشی پژوهشگران سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و موانع پیش روی آن صورت گرفته است. روش شناسی : روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی و از نوع توصیفی تحلیلی استکه جریان اطلاعات را از استفاده منابع اطلاعاتی تا تولید و انتشار، بررسی می کند. جامعه آماری پژوهش را 25 نفر از پژوهشگران این سازمان تشکیل می دهند که سه سال متوالی حایز رتبه های برتر پژوهشی شده اند. یافته ها : نتایج پژوهش نشان داد در مرحله گردآوری و استفاده از اطلاعات، پژوهشگران به استفاده از منابع چاپی تمایل بیشتری دارند تا منابع الکترونیکی. آنها از میان منابع چاپی، کتاب های چاپی فارسی و از میان منابع الکترونیکی، بیشتر از پایگاه های اطلاعاتی فارسی استفاده می کنند. در مرحله تولید و ذخیره اطلاعات، بیشتر تمایل دارند تولیدات علمی خود را به صورت چاپی منتشر کنند تا الکترونیکی و در این بین سهم تولید مقاله فارسی در هر دو شکل، بیشتر است. در مرحله اشاعه اطلاعات نیز بر انتشار تولیدات علمی در قالب های چاپی تأکید دارند تا الکترونیکی و در این بین نیز سهم مقاله فارسی بیشتر است. افزون بر این، موانع پیش روی جریان اطلاعات از دو بُعد فردی و سازمانی، بررسی شده است.    

دامنه فعالیت حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش و به ویژه سهم علم اطلاعات در این حوزه ها به دلیل تعدد تعاریف و همپوشانی موجود میان این دو حوزه ، همواره مورد بحث بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تولیدات علمی در حوزه های مدیریت اطلاعات و مدیریت دانش در پایگاه وب او ساینس و تعیین سهم علم اطلاعات و دانش شناسی در هر یک از این حوزه ها انجام گرفته است. این پژوهش با استفاده از روش علم سنجی انجام شده و جامعه پژوهش دربرگیرنده 1457 مدرک حوزه مدیریت اطلاعات، 5993 مدرک حوزه مدیریت دانش و 183 مدرک است که در هر دو حوزه مدیریت اطلاعات و دانش در پایگاه وب آو ساینس ثبت شده اند. تحلیل داده ها نشان داد با این که از لحاظ تاریخی مدیریت دانش از مدیریت اطلاعات پیشینه کوتاه تری دارد، تعداد تولیدات علمی آن بیش از مدیریت اطلاعات است. بر اساس طبقه بندی پایگاه وب آو ساینس در حوزه مدیریت اطلاعات، علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه اول و در حوزه مدیریت دانش، مدیریت رتبه اول و علم اطلاعات و دانش شناسی رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. تحلیل موضوعی مدارک ایران و نیز وابستگی سازمانی نویسندگان پرتولید ایران در این حوزه نشان می دهد که این نسبت کمابیش با وضعیت جهانی هم خوانی دارد.

مقدمه: امروزه پیشرفت تکنولوژی در عرصه پزشکی ایجاب می کند که کتابخانه های بیمارستانی با رعایت استانداردهای کتابخانه ای بتوانند در جهت بهبود وضعیت و ارتقای خدماتشان گام بردارند، لذا هدف از این پژوهش ارزیابی وضعیت کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل براساس استاندارد کتابخانه های بیمارستانی بوده است. روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و نوع مطالعه کاربردی بوده است. جامعه مورد پژوهش شامل11 کتابخانه مراکز آموزشی درمانی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی مازندران و بابل است که در سال 1391خورشیدی به روش سرشماری انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تایید و برای سنجش پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد (74/0r=). اطلاعات حاصل از پرسش نامه با استفاده از نرم افزار Excel نسخه 2007 و روش آمار توصیفی (توزیع درصد فراوانی) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: 60 درصد از کتابخانه ها توسط کتابدار مسؤول با تحصیلات کارشناسی ارشد یا کارشناسی کتابداری مدیریت می شد، هیچ یک از کتابخانه ها از نظر تعداد منابع در حد استاندارد (حداقل 40000منبع) نبودند. تنها دو مرکز درمانی بوعلی ساری و کودکان امیرکلا به ارایه خدمت به بیماران و همراهان آنها می پرداختند و همه کتابخانه ها برای دسترس پذیر کردن منابع تنها 6 روز هفته فعال بودند. بیمارستان آیت الله روحانی بابل به مساحت 565 مترمربع بیشترین فضا و با 63/91 درصد از بیشترین امکانات برخوردار بود. نتیجه گیری:وضعیت نامطلوب کتابخانه های مراکز آموزشی درمانی مورد بررسی بیانگر عدم رعایت استاندارد کتابخانه ای و کم توجهی مسؤولین بویژه مدیران ارشد بیمارستان ها به کتابخانه بوده است.

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر زبان نمایه سازی بر رتبه بندی تصاویر در موتور کاوش گوگل است. به منظور نیل به این هدف، چگونگی رتبه بندی نتایج جست وجو در نمایه سازی تصاویر با استفاده از زبان آزاد و زبان کنترل شده در موتور کاوش گوگل بررسی شده است. روش: پژوهش به روش تجربی انجام شده است. جامعه پژوهش، 30 تصویر از تمبرهای قدیمی ایران مربوط به سال های 1331 تا 1357 بود. برای اجرای این پژوهش، دو سایت با استفاده از دو حساب کاربری در محیط گوگل ایجاد شد و این تصاویر در هر دو سایت بارگذاری شدند، با این تفاوت که عناوین تمبرها در سایت 1 بر اساس زبان کنترل شده و در سایت دو بر اساس زبان آزاد درج شدند. نمایه سازی بر اساس زبان کنترل شده در این پژوهش، با همکاری و مشورت ویراستاران اصطلاح نامه مواد گرافیکی کتابخانه کنگره آمریکا انجام شد. پس از گذشت یک بازه زمانی 40 روزه، تصاویر در بخش جست وجوی تصاویر موتور کاوش گوگل جست وجو شدند و رتبه تصاویر بازیابی شده در هر دو گروه بررسی شد. یافته ها: درتجزیه و تحلیل توصیفی، امتیاز رتبه های تصاویر بازیابی شده در دو گروه محاسبه و در تجزیه و تحلیل استنباطی برای مقایسه رتبه بندی نتایج جست وجوی تصاویر از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که استفاده از زبان نمایه سازی آزاد در مقایسه با زبان کنترل شده در بارگذاری تصاویر در اینترنت، تأثیر مثبتی در رتبه بندی نتایج جست وجوی این تصاویر به وسیله موتور کاوش گوگل دارد.

نظریه های متفاوتی همچون نظریه اطلاعات یا ارتباطات شانون، نظریه معناشناختی اطلاعات، نظریه سیبرنتیکی، نظریه کوانتومی اطلاعات و نظریه اطلاعات کوانتومی در زمینه اطلاعات مطرح هستند و هر کدام از دیدگاهی به بررسی اطلاعات می پردازند. پژوهشگران درصدد هستند تا دیدگاهی که اصطلاحاً نظریه کوانتومی اطلاعات گفته می شود را در این نوشته با استفاده از مبانی و مفاهیم فیزیک کوانتومی، ماهیت اطلاعات و نقش آن را در جریانهای اطلاعاتی مورد بررسی قرار دهند که از جمله این مفاهیم بنیادین در فیزیک کوانتومی می توان به دوگانگی موجی/ ذره ای، عدم قطعیت هایزنبرگ، تداخل، اثر تونل، اصل مکمیلت بور، گربه شرودینگر و امثال آن اشاره کرد. در این مقاله، به برخی از این مفاهیم اشاره شده و پس از توضیح مختصری در مورد آنها، به تطبیق این مفاهیم با دنیای اطلاعات پرداخته شده است.

هدف: شناسایی و ارزیابی عناصر و ویژگی های مهم در طراحی بخش های مجموعه سازی درنرم افزارهای رسا و سافام. روش/ رویکرد پژوهش: ابزار گردآوری داده هاسیاهه تهیه شده براساس نرم افزارهای معرفی شده در خارج و منابع موجود بود. سیاهه وارسی براساس نظر متخصصان و صاحبنظران تهیه و تکمیل شد. معیارها در هشت عنصر اصلی و 203 ویژگی فرعی قرار گرفتند. اعتبار هر معیار با مشورت با متخصصان و صاحبنظران کنترل شد. یافته ها: نرم افزار سافام 76 درصد و نرم افزار رسا 62 درصد با عناصر و ویژگی های پیشنهادشده همخوانی داشتند. در نرم افزار سافام 8 عنصر سیاهه و نرم افزار رسا 6 عنصر آن را شامل می شد و فاقد دو عنصر بودجه و پیگیری منابع بود. هر دو نرم افزار به تمامی این عناصر اهمیت بسیار داده اند. ویژگی ها در عناصر امور مالی و ثبت صورتحساب، بودجه و پیگیری منابع با امتیاز 6 از اهمیت بسیار برخوردار بودند. ویژگی های عناصر جست وجو و کارگزار با امتیاز 7/5 ، ویژگی های عنصر سفارش با امتیاز 1/5 ، و ویژگی های عناصر قابلیت عمومی و ثبت منابع با کسب 9/4 در رتبه های دوم تا چهارم قرار گرفتند. نتیجه گیری: عناصر و ویژگی های مهم برای ارائه الگو در بخش مجموعه سازی نرم افزار کتابخانه ای مشخص شد ویژگی هایی کم اهمیت تر حذف شدند ، الگوی نرم افزار مجموعه سازی با مرکزیت عنصر سفارش منابع طراحی شد.

هدف: بررسی مدارک حوزه پاتولوژی تولیدشده توسط کشورهای خاورمیانه در محدوده زمانی 2000- 2009 در نمایه استنادی علوم است. روش/ رویکرد پژوهش: با استفاده از فنون تحلیل استنادی، نویسندگان و نشریات برتر این حوزه مشخص و نقشه تاریخ نگاشتی علم پاتولوژی ترسیم شد . یافته ها : محاسبه مقدار متوسط نرخ رشد سالانه انتشارات برای این سال ها، عدد 25/15 درصد را نشان داد. بررسی نوع مدارک نشان داد که مجموع 2488 رکورد، در8 نوع قالب مختلف ارائه شده اند. خوشه های شکل گرفته در نقشه تاریخ نگاشتی براساس LCS شامل 6 خوشه و براساس GCS شامل 4 خوشه بود. نتیجه گیری: نتایج نشان داد کشورهای خاورمیانه تنها دو درصد از تولیدات علمی حوزه پاتولوژی را به خود اختصاص داده اند که این میزان، وضعیت مطلوبی را نشان نمی دهد.

هدف: باورهای معرفتی نشانگر تلقی افراد از دانش و دانستن هستند. هدف این پژوهش بررسی رابطه باورهای معرفتی با رفتار اطلاعاتی دانشجویان بود. روش: در این مطالعه کاربردی- پیمایشی، از بین 19965 دانشجوی شاغل به تحصیل در دانشگاه فردوسی مشهد در سال تحصیلی 90-1389، تعداد 364 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده و ""فهرست باورهای معرفتی"" را برای اندازه گیری باورهای معرفتی آنان و ""پرسشنامه رفتار اطلاعاتی"" را برای اندازه گیری رفتار اطلاعاتی آنان تکمیل کردند. یافته ها: باورهای معرفتی آزمودنی ها بر حسب جنسیت و مقطع تحصیلی تفاوتی معنادار داشتند و این باورها با رفتار اطلاعاتی آنان نیز رابطه معناداری داشتند. دارندگان باورهای معرفتی سطح بالا در محیط اطلاعاتی کارآمدتر از دارندگان باورهای معرفتی سطح پایین بودند. نتایج حاصل در پیوند با نتایج بررسی های پیشین، نشانگر لزوم توجه کتابداران آموزشی و مرجع، و طراحان نظام های اطلاعاتی به این باورها برای بهینه سازی رفتار اطلاعاتی است.

در این پایان نامه امکان سنجی راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران بررسی شده است. روش پژوهش پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش کارکنان کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق پنج گانه تهران است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که بین تمامی کارکنان (120 نفر) توزیع و تمامی پرسشنامه ها جمع آوری شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران شرایط و امکانات راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی را در حال حاضر ندارند. مهارت و دانش کتابداران و اطلاع رسانان برای به کارگیری خدمات مرجع الکترونیکی در حد متوسط است. فقدان زیرساخت ها و امکانات مناسب فناوری اطلاعات برای راه اندازی این خدمات مهمترین مانع برای راه اندازی این خدمات است. همچنین فقدان حمایت سازمان مادر (نهاد کتابخانه های عمومی کشور) و اختصاص ندادن بودجه برای اجرای خدمات مرجع الکترونیکی مهمترین مانع دیگر برای وجود خدمات مرجع الکترونیکی در این کتابخانه ها است. یافته های دیگر در خصوص مقایسه میزان آمادگی کتابخانه ها در مناطق پنج گانه تهران نشان داد که کتابخانه های واقع در مرکز تهران آمادگی بیشتری برای راه اندازی این خدمات دارند

نمایه سازی از شیوه های نوین سازماندهی اطلاعات می باشد که با گسترش روزافزون مجراهای تولید اطلاعات و نیز لزوم افزایش سرعت و دقت دسترسی به اطلاعات تولید شده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده از نمایه های پایانی کتاب در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر اساس نظریه ی اشاعه و نشر نوآوری انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی محقق ساخته بود. جامعه ی آماری شامل 1727 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 176 نفر تعیین شد. با توجه به احتمال ریزش به دلیل عدم بازگشت، پرسشنامه برای 300 نفر ارسال شد که در مجموع 191 مورد برگشت داده شد و مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان و صاحبنظران علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم اطلاعات و ارتباطات، و علوم اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول Cronbach's alpha 6/97 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، و میانگین) و استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) و با کمک نرم افزار SPSS-20 انجام شد. یافته ها: میزان آشنایی و استفاده ی اعضای هیأت علمی اصفهان از نمایه های پایانی کتاب، پایین تر از حد متوسط بود (37/2). بیشترین آشنایی از طریق دانشگاه و استفاده از نمایه در کتاب های فارسی و لاتین دارای اولویت دوم بود. بین میزان استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در بازیابی اطلاعات درون کتاب با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه ای وجود ندارد؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در تالیف و ترجمه ی کتاب (شیوه ی چاپ) با سن، رابطه ی معکوس وجود دارد (019/0 P-value=و 308/0- r=)؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه به طورکلی با سنوات تدریس، رابطه ی معکوس وجود دارد (023/0 P-value= و 296/0- r=). نتیجه گیری: با توجه به اینکه رسالت اصلی اعضای هیأت علمی انجام فعالیت های آموزشی و پ ژوهشی می باشد و انجام این مهم نیازمند شناخت ابزارهای تحقیق است که نمایه از اساسی ترین آنهاست به نظر می رسد، شناخت اندک و استفاده ی محدود اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان از نمایه ممکن است فرصت انجام کارهای علمی عمیق را از آن ها بگیرید. لذا در جامعه ی علمی ما نیاز به متخصصان حرفه ای در این زمینه می باشند و این خلل می تواند توسط کتابداران، جبران شود.