آهنگ پذیرش

منابع اطلاعاتی الکترونیکی نقش مهمی در فرایند آموزش و پژوهش اعضای هیأت علمی ایفا می کنند، هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت پذیرش این منابع توسط اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران براساس نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» بود. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی-همبستگی بوده است. براساس جدول نمونه گیری کوکران، از بین 170 نفر عضو هیأت علمی، 122 نفر به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. با استفاده از پرسش نامه ی الکترونیکی محقق ساخته که روایی آن به تأیید 7 نفر از استادان رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و علوم اجتماعی رسیده بود و با توزیع آزمایشی پرسش نامه بین 25 نفر از اعضای جامعه که در مطالعه نهائی شرکت نداشتند پایایی آن 82/0 محاسبه و سپس گردآوری داده ها صورت گرفت. داده ها به وسیله ی آمار توصیفی و تحلیلی با نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون t نشان داد بین میانگین آهنگ پذیرش اعضای هیأت علمی برحسب سن، سابقه کار، مدرک تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) و محل اخذ آن، تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف نیز نشان داد منحنی آهنگ پذیرش منابع اطﻼﻋﺎتی الکترونیکی در میان نمونه مورد مطالعه، نرمال بوده و برهمین اساس، آهنگ پذیرش این منابع در طول زمان، به صورت S شکل در آمده است. به طور کلی، یافته ها نشان داد نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) در زمینه دسته های پذیرندگان نوآوری و منحنی S شکل، در بین اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران، صادق است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوع آهنگ و عوامل مؤثر بر پذیرش نرم فزارهای فهرست نویسی اجتماعی توسط کتابداران کتابخانه های عمومی استان چهارمحال و بختیاری بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی و کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 97 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان چهارمحال و بختیاری تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی بود که به روشِ تصادفی-طبقه ای تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بر مبنای پژوهش حمدی پور (1392) بود. روایی آن توسط متخصصان رشته های علم اطلاعات و دانش شناسی و علوم تربیتی (گرایش تکنولوژی آموزشی) تأیید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 824/0 محاسبه شد. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزارهای Excel ، SPSS23 و Amos23 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش آهنگ پذیرش نوآوری فهرست اجتماعی نشان داد که اکثریت کتابداران جزء زودپذیران بوده اند. زنان، افراد رده سنی 31-40 سال، دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و دکتری و سابقه کار 6-10 سال و 11-15 سال غالباً عضو این گروه بودند. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که از میان ویژگی های ادراکی تنها «پیچیدگی» و «آزمون پذیری» بر آهنگ پذیرش تأثیری مثبت و معنادار دارند. آزمون تأثیر انواع تصمیمات نوآوری نیر نشان داد که فقط متغیر «تصمیمات اختیاری» بر آهنگ پذیرش دارای تأثیری معنادار اما منفی است. اصالت/ارزش: فهرست های اجتماعی مقوله ای است که بسیاری از کتابخانه های دنیا از آن استفاده می کنند و سنجش شرایط پذیرش آن در کتابداران ایران می تواند این مسیر پذیرش را هموارتر کند. به علاوه، نتایج این پژوهش برای برنامه نویسان نرم افزارهای کتابخانه ای و متولیان نهاد کتابخانه های عمومی کشور قابل توجه است.