مطالب مرتبط با کلیدواژه
۱.
۲.
۳.
۴.
۵.
۶.
۷.
۸.
۹.
۱۰.
۱۱.
۱۲.
۱۳.
۱۴.
۱۵.
۱۶.
۱۷.
۱۸.
۱۹.
۲۰.
نهاد کتابخانه های عمومی کشور
منبع:
تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۰
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف این نوشتار، بررسی نقش فرهنگ سازمانی کارآفرینانه به عنوان عاملی اساسی برای خلاقیت و نوآوری در کتابخانه های عمومی کشور است.
روش: این پژوهش از نظر روش گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع پیمایشی بوده و داده های اولیه از طریق پرسشنامه گردآوری شده است. برای سنجش ابعاد فرهنگ سازمانی کارآفرینانه از پرسشنامه مک گیور (2003) استفاده شد و سنجش خلاقیت و نوآوری به وسیله پرسشنامه استاندارد اسلان پاول (2006) انجام شده است. جامعه آماری تحقیق، تمام کارکنان صف و ستاد نهاد کتابخانه های عمومی کشور (4700 نفر) است. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شد و تعداد 150 پرسشنامه توزیع و در نهایت 116پرسشنامه جمع آوری شد.
یافته ها: بررسی داده های گردآوری شده (به کمک نرم افزار 5/8 LISREL و SPSS) با استفاده از آزمون علامت و تحلیل مسیر نشان داد که فرهنگ کارآفرینانه سازمانی بر خلاقیت و نوآوری تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین نتایج آزمون علامت نشان داد که از بین ابعاد مختلف فرهنگ کارآفرینانه، بُعد ارزشمندی کار و تفریح و سرگرمی در وضعیت مطلوبی می باشند و سایر ابعاد فرهنگ سازمانی شامل جسارت، تحمل انحراف خلاق، تهاجم بی ثمر، ریسک پذیری، ارتباط باز، همکاری و تشریک مساعی، نوآوری پیش فعال، کلام و همچنین فرهنگ سازمانی کارآفرینانه نیز در وضعیت نامطلوبی می باشد.
مطالعه تطبیقی شرایط ایمنی کتابخانه های عمومی وابسته به سازمان فرهنگی هنری شهرداری و نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال شانزدهم زمستان ۱۳۸۹ شماره ۶۳
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش، شناخت و مقایسه شرایط ایمنی کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در شهر تهران به منظور شناخت و مقایسه نقاط قوت و ضعف، و اشتراک و افتراق آنها در رابطه با شاخص های ایمنی می باشد.
روش پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی است. جامعه آماری شامل 37 باب کتابخانه عمومی وابسته به نهاد و 72 باب کتابخانه وابسته به شهرداری شهر تهران می باشد که روی هم شامل 109 کتابخانه است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش سیاهه وارسی محقق ساخته ای در قالب پرسشنامه است و شامل سؤالاتی در 8 شاخص ایمنی و حفاظت کتابخانه می باشد که توسط پاسخگویان تکمیل شد.
یافته ها: یافته ها نشان داد که در شاخص اول (کیفیت ساختمان کتابخانه) در دو معیار و در شاخص چهارم (ایمنی کتابخانه در برابر آتش سوزی) در یک معیار تفاوت معنی داری میان کتابخانه های نهاد و کتابخانه های شهرداری تهران وجود دارد به طوری که این معیارها در کتابخانه های نهاد بیشتر رعایت شده و کتابخانه های نهاد از نظر کیفیت ساختمان بهتر از کتابخانه های شهرداری ارزیابی شدند. در مورد ایمنی در برابر آتش سوزی، به استثنای یک مورد تفاوت معنی دار که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در شاخص دوم (ایمنی کتابخانه در برابر زلزله)، شاخص سوم (ایمنی کتابخانه در برابر طوفان و آب گرفتگی) و شاخص هشتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل بیولوژیکی) تفاوت معنی داری بین دو جامعه پژوهش ارزیابی نشد و دو گروه تا حدود زیادی نزدیک به هم بودند. در شاخص پنجم (ایمنی کتابخانه در برابر سرقت و آسیب رسانی منابع) در چهار معیار، شاخص ششم (ایمنی کارکنان) در دو معیار و در شاخص هفتم (حفاظت در برابر آسیب های ناشی از عوامل فیزیکی و شیمیایی) در هفت معیار تفاوت معنی داری وجود داشت؛ به طوری که از جهت ایمنی در برابر سرقت و آسیب رسانی، ایمنی کارکنان، و حفاظت منابع در برابر آسیب های ناشی از دما، رطوبت، نور و... کتابخانه های شهرداری در شرایط بهتری ارزیابی شدند. در شاخص هفتم نیز در یک معیار تفاوت معنی داری وجود داشت که در کتابخانه های نهاد رعایت شده بود. در کل، کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد و شهرداری از نظر رعایت شاخص های ایمنی در شرایط مناسبی قرار نداشتند.
اصالت/ارزش: ارزش این مقاله که رویکرد تطبیقی جدیدی در حوزه مسائل ایمنی کتابخانه های عمومی است، در بازنمون نقاط ضعف و قوت به منظور آگاهی برنامه ریزان و مسئولان و ارائه راهکارهایی برای بهبود شرایط ایمنی کتابخانه ها می باشد.
ساختار و محتوای خط مشی دسترسی و ارائه خدمات بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۸۷)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف شناسایی مولفه های موجود درخط مشی دسترسی بخش نسخه های خطی کتابخانه های کشور و تحلیل دیدگاه تهیه کنندگان اینگونه خط مشیها انجام شده است.
روش/رویکرد پژوهش: با استفاده روش تحلیل محتوا از نوع کیفی به تحلیل خط مشی مدون دسترسی و ارائه خدمات بخش خطی کتابخانه های کشور پرداخته است.
یافتهها: در خط مشی مدون کتابخانه های کشور 9 مولفه وجود دارد که هر یک دارای مقوله ها و زیر مقوله های متعدد است. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران با 4 مولفه کمترین و کتابخانه ملی ایران با 9 مولفه بیشترین معیارها را برای دسترسی به نسخه های خطی خود تعیین کرده است.
نتیجهگیری: اهمیت مولفه ها در خط مشی ها مختلف است. دو مولفه ارائه منابع و خدمات به مراجعان و شرایط و مشخصات استفاده کنندگان از مولفه های مهم و اساسی خط مشی ها هستند
سنجش میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از سبک مدیریت مشارکتی (مطالعه موردی: کتابخانه های استان تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از سبک مدیریت مشارکتی انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و جامعه پژوهش، کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور در اداره کل استان تهران و کتابخانه های عمومی استان تهران می باشند. بدین منظور گروه نمونه به تعداد 221 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته است. به منظور انجام تحلیل های آماری از آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون t یک نمونه ای، و آزمون کولموگروف – اسمیرنف استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از مشارکت های درون سازمانی در حد متوسط و مشارکت های برون سازمانی بالاتر از متوسط است. همچنین، یافته ها نشان داد که بین ویژگی های جمعیت شناختی (سابقه مدیریت و سابقه کار) با میزان مشارکت مدیران و کارکنان رابطه مثبت، و بین میزان تحصیلات و میزان مشارکت کارکنان رابطه منفی وجود دارد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر به سنجش میزان بهره مندی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و کتابخانه های تابعه از سبک مدیریت مشارکتی در دو بُعد مشارکت های درون سازمانی و برون سازمانی پرداخته و دو بُعد حاضر را از وجوه مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار داده و از این جهت، جزو اولین تحقیقاتی است که این مبحث مدیریتی را در میان کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد بررسی قرار داده است.
بررسی وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی ایران: مطالعه وب سنجی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف پژوهش، شناسایی وضعیت پیوندهای وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور از طریق تحلیل انواع پیوندهای وب می باشد. روش: روش پژوهش حاضر، تحلیل پیوند است که یکی از روش های وب سنجی است. گردآوری داده ها با استفاده از نرم افزار لکزی یو آر ال و موتور کاوش یاهو انجام گرفته است. حجم نمونه آماری مورد پژوهش، وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های کشور (شامل 30 وب گاه) است. اطلاعات گردآوری شده در یک پایگاه اطلاعاتی در نرم افزار آماری اِکسل وارد و پس از آن با توجه به پرسش های مطرح شده، داده ها شمارش و رتبه بندی تحلیل گردید. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی استان های خراسان رضوی، آذربایجان شرقی و قم دارای بیشترین تعداد پیوند دریافتی هستند و در نتیجه از بالاترین میزان رؤیت برخوردارند. به لحاظ تعداد صفحات و میزان حضور در وب، و همچنین تعداد خودپیوندها، وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی، مازندران و آذربایجان شرقی در وضعیت بهتری نسبت به دیگر وب گاه ها قرار دارند. از نظر نوع دامنه پیوندهای دریافتی، 21/61 درصد پیوندهای دریافتی متعلق به دامنه.ir است. به لحاظ ضریب تاثیرگذاری، وب گاه های ادارات کل کتابخانه های عمومی تهران، کردستان و قم به ترتیب با ضریب تأثیر422/0، 362/0 و 345/0 در رتبه های اول تا سوم قرار گرفتند. به لحاظ تبادل پیوند، تنها میان 8 مورد از این وب گاه ها (26 درصد) ارتباط و همکاری برقرار شده است. اصالت/ارزش: تاکنون پژوهش مجزایی درباره تحلیل پیوندهای موجود در وب گاه کتابخانه های عمومی یا وب گاه ادارات کل کتابخانه های عمومی ایران صورت نگرفته است. بررسی وب گاه کتابخانه ها مزایای مهمی برای کتابخانه ها دارد و منجر به شناسایی نقاط ضعف و قوت آنها شده و می تواند به حضور مؤثر در اینترنت و بهبود خدمات اینترنتی کمک شایانی نماید
تحلیل رابطه جو سازمانی با متغیرهای نگرشی و رفتارهای فرانقش در نیروی انسانی کتابخانه های عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین روابط میان متغیرهای جو سازمانی، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی و ارائه مدلی برای بهبود رفتار شهروندی سازمانی از طریق مدیریت جو سازمانی و متغیرهای نگرشی در کتابخانه های عمومی کشور است.
روش: پژوهش از نظر هدف،کاربردی و از نظر روش انجام آن پیمایشی است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است و نحوه گردآوری آن توصیفی و از نوع همبستگی و به طور مشخص مبتنی برمدل معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش تمام کارکنان صفی و ستادی نهاد کتابخانه های عمومی کشور می باشد.
یافته ها: طبق یافته ها، جو سازمانی کتابخانه های عمومی به شکل معنی داری با رضایت شغلی کتابداران شاغل در این نهاد ارتباط دارد. همچنین یافته های پژوهش از وجود رابطه قوی بین رضایت شغلی کتابداران کتابخانه های عمومی کشور با تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کتابداران حکایت دارد. در این پژوهش رابطه ای بین تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در بین کتابداران کتابخانه های عمومی کشور دیده نشد. همچنین بین جو سازمانی با تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کتابداران کتابخانه های عمومی رابطه معنی داری وجود نداشت. در مدل معادلات ساختاری برای نتیجه گیری درباره برازش کلی مدل می بایستی به مجموعه ای از شاخص ها توجه کرد. در این پژوهش مدل ارائه شده از لحاظ شاخص های RMSEA، AGFI و GFI در وضعیت مناسبی قرار دارد. ازاین رو، می توان نتیجه گیری کرد که مدل از لحاظ برازش مدل خوبی است.
اصالت/ارزش: در این پژوهش، برای اولین بار رابطه مدیریت جو سازمانی و همچنین متغیرهای نگرشی مانند تعهد سازمانی و رضایت شغلی بر رفتار شهروندی سازمانی کتابخانه های عمومی مورد بررسی قرار گرفته است و مدلی برای بهبود رفتار شهروندی سازمانی از طریق مدیریت جو سازمانی و متغیرهای نگرشی در کتابخانه های عمومی کشور ارائه شده است.
ارزیابی طرح «کتاب من» از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان مطالعه موردی: کتابخانه های عمومی شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی طرح «کتاب من» از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان طرح در کتابخانه های عمومی تهران انجام شده است. روش: روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. جامعه پژوهش شامل 31 نفر کتابدار و 384 نفر از اعضای استفاده کننده از طرح «کتاب من» در 10 کتابخانه عمومی در شهر تهران است. یافته ها: براساس یافته های پژوهش، نحوه اطلاعیابی بیش ترین درصد استفاده کنندگان طرح (6/67 درصد) از طریق کتابخانه و کتابداران بوده است و 9/77 درصد از کاربران ترجیح می دهند از کتابخانه و از طریق طرح «کتاب من» کتاب های مورد نیاز خود را تأمین کنند. استفاده کنندگان تأثیر طرح در صرفه جویی در هزینه تهیه کتاب، و رضایت خود از وجود این طرح در کتابخانه ها را در سطح نسبتاً زیاد اعلام کردند. از دیدگاه کتابداران، تأثیر طرح «کتاب من» در غنی سازی مجموعه کتابخانه، زیاد، و تأثیر طرح در ترویج مطالعه و کتاب خوانی و همچنین تاثیر آن در راستای عدالت فرهنگی در حد نسبتاً زیاد است. اصالت/ارزش: ازآن جایی که بررسی نحوه اجرا و میزان موفقیت طرح ها و برنامه های جدید، بخشی ضروری از فرایند اجرای این گونه طرح ها محسوب می شود، پژوهش حاضر طرح «کتاب من» را به صورت دوجانبه از دیدگاه کتابداران و استفاده کنندگان ارزیابی کرده و نقاط ضعف و قوت و همچنین فرصت های بهبود را روشن می سازد.
درآمدی به کنترل راهبردی؛ مورد مطالعه چشمانداز راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، ارائه مدل کنترل راهبردی برای اجرا و ارزیابی راهبردها و چشمانداز راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و با راهبرد مطالعه موردی و جهتگیری بنیادی است و اطلاعات با روش مطالعه کتابخانهای و مصاحبه عمیق گردآوری شده است. یافتهها: کنترل راهبردی به دنبال کنترل اجرای راهبردها و چشماندازهای سازمان مطرح شده است. مشکل بنیادی برنامه راهبردی سازمانها شکاف میان ایدهها و آرمانها با عمل و اقدامات سازمانی است. مدلهای کنترل راهبردی برای ارائه راهحلهای پرکردن شکاف ایده تا اقدامات راهبردی مطرح شدهاند. در حال حاضر مدل ارزیابی متوازن عملکرد بهعنوان یکی از مدلهای کنترل راهبردی در سازمانها عمومیت پیدا کرده است. چشمانداز راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور بهعنوان سند بالادستی یک نهاد عمومی غیردولتی با مسأله شکاف ایده تا عمل مواجه است. مقاله حاضر با توصیف قابلیتهای این مدل به همراه روش مطالعه موردی به دنبال تسهیل و حل این مسأله بوده و نتایج به کارگیری این مدل را در سازمانهای عمومی غیردولتی مورد تحلیل و بررسی قرار خواهد داد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر میتواند دستمایه مناسبی در خصوص عملیاتیسازی چشمانداز راهبردی نهاد کتابخانههای عمومی کشور به دست دهد.
بررسی وضعیت منابع انسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور از نقطهنظر مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی وضعیت نیروی انسانی واحد ستادی نهاد کتابخانه های عمومی کشور و نحوه عملکرد نهاد در فرایندهای تبدیل دانش در بین کارکنان و در سطح سازمان انجام شده است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی است . جامعه پژوهش را تمامی کارکنان شاغل در واحد ستادی (اعم از مدیران و کارمندان) نهاد کتابخانههای عمومی کشور تشکیل می دهند و نمونه گیری انجام نشد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته، مشتمل بر 8 شاخص و 46 پرسش بسته بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهند که شاخص دانش نهان فردی کارکنان، دارای بیشترین میانگین بوده است. شاخص های «دانش آشکار سازمانی» و «تبدیل دانش آشکار به دانش نهان (درونی سازی)» نیز از کمترین میانگین برخوردارند. اصالت/ ارزش: مطالعه متون حوزه مدیریت دانش نشان می دهد که پژوهش های اندکی در ارتباط با مدیریت دانش در کتابخانه های عمومی انجام شده است. در این پژوهش ضمن تهیه پرسشنامه ای برای انواع دانش و فرایندهای تولید و تبدیل دانش براساس مدل نوناکا، وضعیت نیروی انسانی نهاد کتابخانه-های عمومی کشور در واحد ستادی مورد بررسی قرار گرفت و در پایان براساس یافته های پژوهش، راهکارهای مناسبی برای توسعه دانش و عملکرد نیروی انسانی در ارتباط با فرایندهای تبدیل دانش، ارائه شد.
ارزیابی محیطی کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور از دیدگاه کتابداران بر اساس معیارهای نظام آراستگی 5S(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف مقاله حاضر، ارزیابی محیطی کتابخانه های عمومی استان کرمان وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور از دیدگاه کتابداران بر اساس معیارهای نظام آراستگی 5S است. روش: روش پژوهش، پیمایشی ارزیابانه و جامعه پژوهش، کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در استان کرمان است که شامل 154 زن و 53 نفر مرد می شود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است. بدین منظور پرسشنامه ای حاوی 77 مؤلفه برای کتابداران طراحی گردید. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از آن است که کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمان، محیط کتابخانه ها را از لحاظ سازماندهی مواد و وسایل خوب و مثبت ارزیابی کردند. متأسفانه در رابطه با معیار نظم و ترتیب در کتابخانه های عمومی مورد مطالعه، کتابداران عدم رضایت خود را از این معیار ابراز داشتند. 80 درصد کتابداران پاسخگو، رعایت معیار پاکیزگی را در کتابخانه های خود مثبت و قابل قبول دانستند. همچنین60 درصد اظهار کرده اند که معیار استانداردسازی در کتابخانه های استان رعایت شده و نظر مثبتی در این زمینه داشتند. در خصوص معیار پنجم یعنی مشارکت و انضباط کاری، 42 درصد کتابداران نظر قابل قبولی در این زمینه ابراز داشته و نحوه عمل و همکاری خود و سایر همکاران و کتابداران در محیط کتابخانه ها را قابل قبول ارزیابی کردند. اصالت/ارزش: تاکنون در ایران از معیارهای نظام آراستگی 5S برای ارزیابی محیطی کتابخانه های عمومی استفاده نشده است. کاربرد این معیارها در ارزیابی محیطی همه کتابخانه های عمومی، و تلاش برای نزدیک شدن به سطح بالایی از این معیارها، محیط های ارزشمندی چون کتابخانه های عمومی که محل مراجعه عموم مردم است را بهبود خواهد بخشید.
تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر بهبود رفتار اطلاعیابی مراجعان به کتابخانه های عمومی کشور: مطالعه موردی کتابخانه عمومی شهید توکلی فولادشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی میزان تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر بهبود رفتار اطلاعیابی و بهره مندی مناسب مراجعه کنندگان کتابخانه های عمومی از منابع کتابخانه ای است. روش: در این مطالعه تجربی، شیوه اجرای پژوهش مبتنی بر مداخله گروهی و مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون بین دو گروه منتخب آزمایش و کنترل است. جامعه آماری، مراجعه کنندگان عضو کتابخانه شهید توکلی فولادشهر اصفهان بودند که از آن میان 36 نفر با استفاده از روش نمونه گیری ساده انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند؛ سپس جلسات مشاوره اطلاعاتی (5 جلسه 90 دقیقه ای) برای اعضای گروه آزمایش برگزار شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که در نهایت داده ها با استفاده از آزمونt مستقل و به کمک نرم افزار اس پی اس اس تحلیل گردید. یافته ها: مقایسه یافته ها نشانگر تفاوتی معنی دار در نمره های کسب شده در پیش آزمون و پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل در سه حوزه تأثیرپذیر از مشاوره اطلاعاتی بود. به بیان دیگر، نتایج نشان داد برگزاری جلسات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی، در بهبود دسترسی مراجعه کنندگان به منابع کتابخانه ای، در بهبود رفتار اطلاعیابی مراجعه کنندگان و بر نگرش مثبت آنان در مورد اهمیت برگزاری این جلسات تأثیر به سزایی دارد. اصالت/ارزش: این پژوهش سعی در بیان اهمیت مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی دارد. مشاوره اطلاعاتی به عنوان یک کارکرد مفید در عصر اطلاعات می تواند شاخصی برای تشخیص پویایی کتابخانه های عمومی باشد و کتابخانه را از یک انبار کتاب به یک منبع اطلاع رسانی پویا تبدیل نماید
نیمرخ تولیدات علمی کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تحلیلی تولیدات علمی کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور و به منظور ارائه تصویری عینی از فعالیت های علمی - پژوهشی آنها انجام شده است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه تولیدات علمی ارائه شده در نخستین جشنواره ملی علمی- پژوهشی نهاد کتابخانه های عمومی کشور است. اطلاعات مورد نیاز برای این پژوهش از بانک اطلاعاتی جشنواره گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از نسخه 18 نرم افزار اس. پی. اس. اس. استفاده گردید.
یافته ها: نتایج نشان داد کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور از ابتدای تأسیس این نهاد تا پایان سال 1389، در مجموع 469 اثر علمی تولید کرده اند. میزان تولیدات علمی در قالب مقاله نسبت به سایر مدارک علمی، بیشتر بود. همچنین بیشترین میزان تولیدات علمی به سال 1389 و کمترین میزان تولیدات علمی به سال 1381 اختصاص داشت. تولیدات علمی کارکنان در تمام سال های مورد بررسی (به جز سال 1383) دارای ضریب رشد مثبت بود. سال 1382 با ضریب رشد 1.88 و سال 1383 با ضریب رشد 39/0- به ترتیب دارای بیشترین و کمترین ضریب رشد بودند. نتایج آزمون کای اسکور نشان داد بین متغیرهای جنسیت و رشته تحصیلی با نوع تولیدات علمی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین، بین متغیر میزان تحصیلات و نوع تولیدات علمی نیز تفاوت معناداری مشاهده نشد.
اصالت/ارزش: تا کنون درباره وضعیت تولیدات علمی کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور پژوهشی انجام نشده است. بنابراین، نتایج پژوهش حاضر می تواند ابزاری مفید و کارآمد برای مدیران، سیاستگذاران و برنامه ریزان نهاد کتابخانه های عمومی کشور باشد.
تأثیر مشاوره اطلاعاتی بر کاهش اضطراب کتابخانه ای و رفتارهای کتابخانه ای کاربران کتابخانه عمومی شهید توکلی فولادشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی میزان تأثیر مشاوره اطلاعاتی گروهی بر کاهش اضطراب کتابخانه ای و رفتارهای کتابخانه ای کاربران کتابخانه های عمومی است.
روش: روش اجرای پژوهش مبتنی بر مداخله گروهی و مقایسه نتایج پیش آزمون و پس آزمون بین دو گروه منتخب آزمایش و کنترل است. جامعه آماری، کاربران عضو کتابخانه شهید توکلی فولادشهر اصفهان بودند که از آن میان30 نفر از اعضاء داوطلبانه انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل نظم یافتند. سپس جلسات مشاوره اطلاعاتی (6 جلسه90 دقیقه ای) برای اعضاء گروه آزمایش برگزار شد. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و داده ها با آزمون کواریانس تحلیل گردید.
یافته ها: مقایسه یافته ها نشانگر تفاوتی معنادار در نمره های کسب شده در پیش آزمون و پس آزمون دو گروه آزمایش و کنترل در مولفه اضطراب کتابخانه ای بود. به بیان دیگر، نتایج نشان داد برگزاری جلسات مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی، در کاهش اضطراب کتابخانه ای کاربران تأثیر به سزایی دارد ( 05/0≥p). این تحقیق سعی در بیان اهمیت مشاوره اطلاعاتی در کتابخانه های عمومی دارد. مشاوره اطلاعاتی به عنوان یک کارکرد مفید در عصر اطلاعات می تواند شاخصی برای تشخیص پویایی کتابخانه های عمومی باشد و به عنوان عاملی مؤثر در کاهش اضطراب کاربران منجر به بهره مندی مناسب افراد جامعه از منابع و امکانات کتابخانه های عمومی گردد.
اصالت/ارزش: این پژوهش از آن رو حائز اهمیت است که تأثیر مشاوره اطلاعاتی گروهی را بر بهبود کارآیی کاربران کتابخانه های عمومی از جهات اضطراب و رفتارهای کتابخانه ای به شیوه ای نوین مورد بررسی قرار می دهد.
امکان سنجی ارائه خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی شهر تهران( وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این پایان نامه امکان سنجی راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی در کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران بررسی شده است. روش پژوهش پیمایشی- توصیفی است. جامعه پژوهش کارکنان کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق پنج گانه تهران است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که بین تمامی کارکنان (120 نفر) توزیع و تمامی پرسشنامه ها جمع آوری شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران شرایط و امکانات راه اندازی خدمات مرجع الکترونیکی را در حال حاضر ندارند. مهارت و دانش کتابداران و اطلاع رسانان برای به کارگیری خدمات مرجع الکترونیکی در حد متوسط است. فقدان زیرساخت ها و امکانات مناسب فناوری اطلاعات برای راه اندازی این خدمات مهمترین مانع برای راه اندازی این خدمات است. همچنین فقدان حمایت سازمان مادر (نهاد کتابخانه های عمومی کشور) و اختصاص ندادن بودجه برای اجرای خدمات مرجع الکترونیکی مهمترین مانع دیگر برای وجود خدمات مرجع الکترونیکی در این کتابخانه ها است. یافته های دیگر در خصوص مقایسه میزان آمادگی کتابخانه ها در مناطق پنج گانه تهران نشان داد که کتابخانه های واقع در مرکز تهران آمادگی بیشتری برای راه اندازی این خدمات دارند
مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: در این پژوهش، وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با شاخص های سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404 مقایسه شده است. روش: پژوهش حاضر با روش تطبیقی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی است که بر اساس آن، آمار کشورهای برتر جهان در شاخص های منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان استخراج و با آخرین آمار کتابخانه های عمومی استان همدان مقایسه شد. یافته ها: کتابخانه های عمومی استان همدان در پنج شاخص منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان با سند چشم انداز فاصله زیادی دارند. برای رسیدن به سند چشم انداز باید در شاخص منابع 5176927 کتاب، در شاخص فضا 73 کتابخانه، در شاخص عضو 429764 عضو، در شاخص امانت 7743877 امانت و در شاخص کارکنان 636 کارمند به کتابخانه های عمومی استان همدان اضافه شود. اصالت/ارزش: مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز، تصویر روشنی از وضعیتِ موجود این کتابخانه ها ارائه کرده است تا مسئولان و دست اندرکاران به رفع نواقص و کسری های احتمالی بپردازند.
مدل یابی تأثیر گرایش کارآفرینانه بر عملکرد سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر گرایش کارآفرینانه بر عملکرد سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور انجام شده است.
روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی؛ از نظر نحوه کنترل متغیرها، غیرآزمایشی؛ و از نظر شیوه جمع آوری داده ها پیمایشی و به طور مشخص مبتنی بر مدل یابی معادلات ساختاری است. ابزار اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه است که براساس متغیرهای مورد بررسی به ترتیب 15 سؤال برای گرایش کارآفرینانه و 12 سؤال برای عملکرد سازمانی در نظر گرفته شد. جامعه آماری تحقیق شامل تمام کارکنان نهاد کتابخانه های عمومی کشور است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، حجم نمونه 500 نفری که نمونه مناسبی برای پژوهش های مدل یابی است به عنوان حجم نمونه انتخاب و پرسشنامه پژوهش بین آنها توزیع گردید. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزارهای اس. پی. اس. اس و لیزرل در قالب آمار توصیفی و مدل یابی معادلات ساختاری انجام شده است.
یافته ها: نتایج مدل اندازه گیری گرایش کارآفرینانه نهاد نشان داد، پنج بُعد نوآوری، ریسک پذیری، رقابت تهاجمی، پیشگامی و استقلال طلبی سازه های اثرگذار بر ایجاد گرایش کارآفرینانه در نهاد کتابخانه های عمومی کشور هستند. طبق نتایج این بخش، همبستگی بُعد نوآوری با گرایش کارآفرینانه و تأثیری که بر آن دارد بیشتر از چهار بُعد ریسک پذیری، رقابت تهاجمی، پیشگامی و استقلال طلبی است. همچنین نتایج به دست آمده از مدل اندازه گیری عملکرد سازمانی نهاد نشان داد ابعادِ کارایی برنامه ها، اثربخشی فعالیت ها، رضایت ارباب رجوع و رضایت کارکنان تبیین کننده عملکرد سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور هستند. در نهایت، نتایج تحقیق در بخش مدل ساختاری نشان داد گرایش کارآفرینانه تأثیر مثبت و معنی داری بر عملکرد سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور دارد.
اصالت/ارزش: تحقیق حاضر یک تحقیق در سطح ملی است و با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری تأثیر گرایش کارآفرینانه را بر عملکرد سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور بررسی نموده است. بنابراین، مدیران، سیاستگذاران و برنامه ریزان نهاد می توانند با استفاده از نتایج این تحقیق اثربخشی خدمات کتابخانه های عمومی را افزایش دهند.
عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی کشور است.
روش:پژوهش حاضر با جهت گیری کاربردی، از نوع ترکیبی است و با روش پیمایش به دنبال اکتشاف و توصیف می باشد. جامعه آماری کلیه کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی کشور بودند. داده های پژوهش با روش های کیفی و کمّی به دست آمد. برای گردآوری اطلاعات کیفی با 20 کتابدار با سابقه کار حداقل 5 سال مصاحبه شد و بر مبنای اطلاعات استخراج شده، پرسشنامه ای طراحی گردید. سپس از طریق ادارات کل استان ها به روش «نمونه گیری خودساخته» در اختیار کتابداران قرار گرفت و 400 پرسشنامه برای تحلیل نهایی انتخاب شد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (93/0) محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی اکتشافی با روش مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد و عوامل مؤثر بر فرسودگی شغلی کتابداران استخراج گردید و مدل مفهومی ارائه شد. در نهایت عوامل استخراج شده اولویت بندی شدند.
یافته ها: یافته های حاصل از پژوهش نشان داد 6 عامل بر فرسودگی شغلی کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور مؤثر هستند که به ترتیب اهمیت عبارتند از: عامل اقتصادی، عامل دولتی، عامل سازمانی شغلی، عامل فردی، عامل فرهنگی اجتماعی خانوادگی و عامل مدیریتی و ارتباطی.
اصالت/ارزش: ارزش این اثر به عوامل استخرج شده مؤثر بر فرسودگی شغلی از طریق روش ترکیبی است که نهاد کتابخانه های عمومی کشور می تواند با توجه به این عوامل، اقداماتی را به ترتیب اهمیت هر عامل، برای کاهش بار هر عامل در فرسودگی کتابداران انجام دهد.
راه کارهای مؤثر بر جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی ایران: مطالعه ای دلفی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی کشور یکی از مهم ترین اهداف نهاد کتابخانه های عمومی کشور بوده است. در این راستا هدف پژوهش حاضر نیز شناسایی راهکارهای مؤثر بر جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی ایران است. روش: روش موردنظر در تحقیق حاضر روش دلفی بوده است. جامعه پژوهش شامل متخصصان رشته علم اطلاعات و دانش شناسی که ۲۱ نفر در دور اول و ۱۷ نفر در دور دوم در تحقیق مشارکت داشته اند. پایان دور اول ۳۴ مؤلفه و در پایان دور دوم ۷۳ مؤلفه نهایی به عنوان راهکارهای جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی ایران شناسایی شد. یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد، از بین مؤلفه های نهاد کتابخانه های عمومی کشور در جذب مخاطب، دیجیتال سازی، مکان کتابخانه، کارآفرینی سازمانی، تجهیزات کتابخانه و طراحی فضای داخلی کتابخانه و از بین مؤلفه های نقش کتابدار در جذب مخاطب نیازسنجی و مهارت کتابدار میانگین بالاتری نسبت به بقیه مؤلفه ها در جذب مخاطب کسب کرده اند.
ارزیابی وب پورتال های کتابخانه های عمومی مستقر در استان تهران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و تعیین تفاوت های پورتال های نهاد کتابخانه های عمومی کشور و سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران بر اساس معیارهای ارزیابی پورتال است.
روش: پژوهش توصیفی و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه پژوهش 646 نفر از کتابداران شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی استان تهران در 16 شهرستان و سازمان فرهنگی هنری شهرداری در مناطق 22 گانه تهران است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده و برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی و نرم افزار GAMS استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی– طبقه ای تعداد 242 پرسشنامه در بین کتابداران توزیع گردید که در نهایت 170 پرسشنامه دریافت و مورد بررسی قرار گرفت.
یافته ها: در وب پورتال نهاد کتابخانه های عمومی مؤلفه ناوبری بیشترین کارایی و مؤلفه اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا هستند. همچنین بعد از ناوبری، به ترتیب دسترس پذیری، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن، کیفیت و عینیت اطلاعات در رتبه های دوم تا هفتم قرار می گیرند. در وب پورتال سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، کیفیت اطلاعات بیشترین کارایی و اعتبار اطلاعات کمترین کارایی را دارا است. همچنین مؤلفه های ناوبری، عینیت، صحت، سطح پوشش و مخاطبان خاص، روز آمد بودن و دسترس پذیری اطلاعات رتبه های دوم تا هفتم را به خود اختصاص می دهند. در نهاد کتابخانه های عمومی، بالاترین میزان کارایی اختصاص به ناوبری اطلاعات دارد؛ در حالی که در سازمان فرهنگی هنری کیفیت اطلاعات بالاترین میزان کارایی را به خود اختصاص می دهد. میزان کارایی سطح پوشش و مخاطبان خاص، روزآمد بودن و اعتبار اطلاعات به ترتیب با رتبه چهارم، پنجم و هفتم در یک سطح قرار دارند.
اصالت/ارزش: مقاله حاضر به ارزیابی پورتال دو سازمان مسئول در حوزه کتابخانه های عمومی پرداخته و با توجه به نتایج، توجه بیشتر به مؤلفه اعتبار اطلاعات را پیشنهاد نموده است.
روش های جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی ایران (براساس تحلیل محتوای پایان نامه های حمایت شده در نهاد کتابخانه های عمومی کشور)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی پایان نامه های حمایت شده نهاد کتابخانه عمومی کشور برای استخراج و دسته بندی راهکارهای ارائه شده در موضوع جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی انجام شده است.
روش: پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوای استقرایی بهره گرفته است. جامعه مورد تحقیق در این پژوهش عبارت از 53 پایان نامه حمایت شده نهاد کتابخانه های عمومی کشور از سال 1389 تا آخر سال 1393 است. نمونه گیری در این پژوهش انجام نگرفته است و تمام 53 پایان نامه بررسی گردید.
یافته ها: راهکارهای ارائه شده برای جذب مخاطب در دو قالب اصلی سهم کتابدار و سهم سازمانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور در جذب مخاطب بررسی شد. سهم کتابدار در جذب مخاطب با 5 مؤلفه اصلی و 34 مؤلفه فرعی و سهم نهاد با 8 مؤلفه اصلی و 40 مؤلفه فرعی شناسایی شد. مؤلفه های اصلی در سهم کتابدار برای جذب مخاطب شامل خدمات، دسترس پذیری، مهارت کتابدار، بازاریابی و ترویج خدمات و نیازسنجی است. مؤلفه های اصلی در سهم نهاد برای جذب مخاطب شامل آموزش، کارآفرینی سازمانی، قوانین و مقررات سازمانی، مجموعه سازی، طراحی فضای داخلی کتابخانه، تجهیزات کتابخانه، مکان کتابخانه، دیجیتال سازی و ایجاد زیر ساخت فن آوری است.
اصالت/ارزش: ارزش مقاله حاضر در تجمیع و دسته بندی مؤلفه های اصلی و اثرگذار در جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی است و نشان دادن این موضوع که مسائل سازمانی در جذب مخاطب به کتابخانه های عمومی اولویت دارند.