مطالب مرتبط با کلیدواژه

نمایه سازی


۱.

پارامتر هسته و نمایه سازی مقایسه ای بین گروه اسمی انگلیسی و فارسی

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات ۱۳۷۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۴)

کلیدواژه‌ها: پارامتر هسته نمایه سازی گروه اسمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۳ تعداد دانلود : ۳۲۱۹
نمایه سازان عصر حاضر از جمله استفاده کنندگان دستاوردهای زبانشناسی هستند. (پارامتر هسته) (head parameter)  نخستین بار توسط نوام چامسکی معرفی شد و هم اکنون مورد قبول اکثر زبانشناسان است. پارامتر هسته یا به عبارت دیگر, تفاوت زبانها از نظر ترتیب قرار گرفتن عناصر, مدعی است که با کمی استثناء, زبانهای دنیا, هسته آغاز و هسته پایان هستند. اگر هسته گروه قبل از وابسته های آن قرار گیرد, زبان هسته آغاز است و اگر هسته بعد از وابسته های آن واقع شود, زبان هسته پایان است. از آنجا که کلیدواژه های انتخابی نمایه ساز, گروه اسمی هستند, در این مقاله تنها مفهوم هسته گروه اسمی مورد بحث قرار میگیرد و مقایسه ای بین زبان فارسی و انگلیسی, که در مواردی با یکدیگر تفاوت دارند, انجام میشود.
۲.

اصطلاحنامة شیمی

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار و تابستان ۱۳۸۰ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۳۶)

کلیدواژه‌ها: ساختار درختی اطلاع‌رسانی‌شیمی اصطلاحنامهء شیمی نمایه سازی ‌چکیده‌نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۷ تعداد دانلود : ۶۹۱
ویژگی‌های خاص واژگان شیمی لزوم نگاهی تخصصی به نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی را دو چندان می‌کند. از آنجا که هم نمایه‌ساز و چکیده‌نویس شیمی و هم کاربر جوینده اطلاعات شیمی نیازمند زبان و محیط خاص ذخیره و جستجوی‌اطلاعات شیمی می‌باشند، اصطلاحنامه شیمی در این میان نقشی کلیدی را داراست. در این مقاله ابتدا به قسمتی از ویژگی‌های واژگان شیمی و سپس به برخی از فعالیت‌های انجام یافته و در حال انجام برای ایجاد اصطلاحنامه شیمی اشاره می‌شود.
۳.

زنجیره داوری ربط در فرآیند انتقال اطلاعات

نویسنده:
منبع: اطلاع شناسی ۱۳۸۳ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: ارتباطات انتقال اطلاعات نمایه سازی داوری ربط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸۳ تعداد دانلود : ۱۰۸۸
ربط از جمله مفاهیم بنیانی در ذخیره و بازیابی اطلاعات است که درباره آن بحث‌های گوناگونی صورت گرفته و مدل‌ها و نظریه‌هایی نیز در این زمینه ارائه شده است . آنچه بیش از همه درباره پدیده ربط مورد اختلاف است چگونگی داوری ربط است . با توجه به مطالعاتی که تاکنون درباره این گونه داوری صورت گرفته ، در نوشته حاضر ، از زنجیره‌ای سخن رفته است که داوری در هر یک از حلقه‌های آن اجتناب ناپذیر است ؛ و به همین دلیل ، مسئله داوری ربط را با دشواری روبه‌رو می‌سازد . ...
۴.

بررسی وضعیت نمایه سازی مواد مکتوب غیر کتابی در پژوهشگاه های شهر تهران

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی پاییز ۱۳۸۳ شماره ۴۲

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی بررسی وضعیت پژوهشگاه ها موادمکتوب غیر کتابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰۸ تعداد دانلود : ۶۹۱
پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نماپهـ سازی مواد مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه های شهر تهران پرداخته است. روش پژوهش پیمایشیاست و اطلاعات مورد نظر از طریق پرسشنامه ه مشاهده و مصاحبه گردآوری شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که از مجموع 11 پژوهشگاه مورد بررسی، 5 پژوهشگاه برای سازماندهی منابع مکتوب غیرکتابی خود از روش نمایه سازی، یک پژوهشگاه از طریق فهرست نویسی (با استفاده از ورود اطلاعات کتابشناختی مدرک به رایانه یک پژوهشگاه از طریق ورود اطلاعات تمام متن مدرک در قالب PDF و یک پژوهشگاه نیز از طریق نمایه های موجود در پایگاه های اطلاع رسانی استفاده میکنند. سایر کتابخانه ها هیچگونه اقدامی برای سازماندهی منابع خود انجام نداده اند. در حال حاضر تنها 10 درصد مدارک مکتوب غیرکتابی در پژوهشگاه ها نمایه سازی شده اند و برای 90 درصد بقیه اقدامی صورت- نگرفته است. نارسایی های موجود بیشتر زاییدهء کمبود نیروی انسانی متخصص، کمبود اصطلاحنامه های تخصصی، نداشت سیاست و خط مش مدون منطبق با نیازهای فعلی و قابل گسترش همگام با نیازهای آتی، و نیز عدم توجه مسؤلان به مر نمایه سازی است.
۵.

نمایه سازی ویدئو

نویسنده:
منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی بهار و تابستان ۱۳۸۵ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی ویدئو نمایه سازی مبتنی بر ویژگی نمایه سازی مبتنی بر حوزه تخصصی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها مجموعه های کتابخانه ای و منابع کتابخانه ای و اطلاعاتی حوزه سمعی - بصری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
تعداد بازدید : ۲۳۶۲ تعداد دانلود : ۱۰۳۸
هدف پژوهش حاضر بررسی شیوه های نمایه سازی ویدئو جهت ذخیره و بازیابی آن در مخازن اطلاعاتی است. روش پژوهش سندی است. یافته ها نشان میدهد که شیوه های نمایه سازی ویدئو هنوز از استاندارد مشخصی پیروی نمیکنند؛ اما سه روش عمده در نمایه سازی ویدئو عبارتند از: نمایه-سازی مبتنی بر ویژگی، نمایه سازی مبتنی بر گزارمان و نمایه سازی براساس حوزه تخصصی هر یک از این شیوه ها معایب و مزایای خاص خود را دارد که بسته به ماهیت و کاربرد ویدئو مورد استفاده قرار میگیرد.
۶.

بررسی تاثیر استفاده از ابربرچسب در بهبود بازیابی اطلاعات از وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلیدواژه‌ها: بازیابی اطلاعات موتورهای کاوش نمایه سازی ابربرچسب ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی شبکه های اطلاعاتی و کامپیوتری وب
تعداد بازدید : ۱۶۲۵ تعداد دانلود : ۸۹۷
این مقاله با مرور و بررسی مقالات پژوهشی، تاثیر استفاده از ابربرچسب را در بهبود بازیابی اطلاعات از وب جهان گستر مورد مطالعه قرار داده است. نتایج نشان داد که بیشتر پژوهش های انجام شده، بر تاثیر کاربرد ابربرچسب در بازیابی اطلاعات تاکید می کند. اما، از آنجا که در نتایج یکی از پژوهش های اخیر، اختلاف معناداری در استفاده و عدم استفاده از ابربرچسب یافت نشد، نیاز به پژوهش های بیشتر را در این زمینه الزامی کرد. آنچه مسلم است این ابزار به نویسنده و طراح وب سایت کمک می کند تا مقداری کنترل روی نحوه نمایه-سازی وب سایت خود توسط موتوهای کاوش داشته باشند و این امتیازی نیست که بتوان به راحتی از آن گذاشت .
۷.

مقایسه واژه های عنوان و چکیده پایان نامه ها با توصیف گرهای تعیین شده درنمایه سازمان اسناد و کتابخانه ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۶)

کلیدواژه‌ها: پایان نامه ها نمایه سازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸۹ تعداد دانلود : ۶۹۱
هدف: واژه­های عنوان و چکیده­پایان­نامه­ها با توصیفگرهای تعیین شده در نمایه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با یکدیگر مقایسه شده است. روش گردآوری و تحلیل داده ­ ها : ابزار گردآوری داده­ها سیاهه وارسی است. جامعه پژوهش ۱۸۹۵۱ پایان­نامه از سال ۱۳۸۰ تا پایان سال ۱۳۸۷ است. از این تعداد به روش نمونه­گیری و با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد ۳۸۰ مورد از بین ۴ گروه علمی فنی- مهندسی و علوم پایه، علوم پزشکی، علوم انسانی و هنر انتخاب شدند. یافته ­ها: میزان مطابقت واژه­های عنوان با توصیفگرهای موجود در نمایه سازمان، ۴۷ درصد و میزان مطابقت واژه­های چکیده با توصیفگرها ۵/۵۳ درصد بوده است. میزان مترادف بودن واژه­های عنوان با توصیفگرهای موجود در نمایه سازمان، ۶/۲۴ درصد و میزان مطابقت واژه­های چکیده با توصیفگرها حدود ۷/۲۴ درصد ارزیابی شد. دو فرضیه مذکور در پژوهش نیز تایید شد. حدود ۷۵ درصد توصیفگرها واژه­های عنوان و چکیده یا مترادف آنها هستند.
۸.

مقاله مروری: نمایه سازی مجله های ایرانی توسط پایگاه های اطلاعاتی خارجی: راه کارهایی برای بهبود آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت دوره ۸ مهر و آبان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: نشریات ادواری نمایه سازی پایگاه های اطلاعاتی، ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۳ تعداد دانلود : ۷۰۳
هدف از این مقاله شناسایی مشکلات مجله های ایرانی و دلایل عدم نمایه سازی و چکیده نویسی آن ها توسط پایگاه های اطلاعاتی خارجی و موتورهای جستجو و در نهایت ارایه ی راه کارهایی برای بهبود وضعیت موجود به منظور حضور بهتر مجله های علمی ایرانی در عرصه ی جهانی بود. این مطالعه از نوع توصیفی و مرور وضعیت موجود است. یکی از دلایلی که مجله های ایرانی زیاد به آن ها استناد نمی شود، این است که این مجله ها امکان پخش در سطح جهان را ندارند و چکیده ی مقاله های منتشر شده در مجله های ایرانی در پایگاه های اطلاعاتی که اغلب توسط آمریکا و انگلیس هدایت می شوند، نمایه سازی نمی شوند. بنابراین، باید هر مجله یک وبگاه ویژه ی خود داشته باشد و فهرست مندرجات آخرین مقاله های منتشر شده در شماره ی تازه را برای گروه های بحث تخصصی منطقه ای و جهانی ارسال کند و روی وب نوشت ها و وبگاه های دیگر خبر رسانی کند، تا تعداد خوانندگان مجله زیاد شود و جلب توجه نمایند. این مقاله نشان می دهد که انتشار یک مجله بدون رعایت استانداردهای انتشار مجله های علمی موجب خواهد شد تا آن مجله در پایگاه های اطلاعاتی خارجی نمایه سازی نشود. قابل ذکر است که نمایه سازی یک مجله در پایگاه های اطلاعاتی خارجی نشان دهنده اعتبار علمی و جهانی بودن دامنه ی موضوعی آن مجله است.
۹.

بررسی وضعیت نمایه سازی اسناد آرشیوی مکتوب در مراکز آرشیوی شهر تهران از دیدگاه نمایه سازان با تاکید بر شیوه و کیفیت نمایه سازی اسناد آرشیوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد زمستان ۱۳۹۰ شماره ۸۴

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی مرکز آرشیوی تهران نمایه سازان نمایه سازی الکترونیکی اسناد آرشیوی مکتوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۷۲۲
Purpose: documents in Tehran’s archival centers. e present research aimed to evaluate the status of indexing the written archival Methodology: was used as the tool for gathering information. e study community contained 100 indexers working in Tehran’s archival centers who answered the questionnaire. e research applied the method of descriptive survey and a questionnaire Findings: and natural languages for indexing and 65 percent of the indexers in archival centers have their own indexing policy. It also shows that 80 percent of the indexers use indexing tools for documentation of the archival records. 46.25 percent of these indexers have evaluated the compatibility of indexing aids with the subject content of records and their terminology as average. 38.75 percent of them have evaluated that the indexing tools meet the users’ needs to a high degree. e -ndings also show that the Persian Cultural esaurus (ASFA) is the most frequently used (68.8%). Among indexing systems, electronic work sheets are used most frequently and Rasa so ware is the most popular tool for indexing the records (82.46%). e -ndings of this research show that 42 percent of the indexers apply both controlled Conclusion: and concepts in indexing tools, and also poor communication between the indexers of archival centers. e existing inadequacies are mostly related to lack of updating the terminologies
۱۰.

بررسی وضعیت نمایه سازی منابع دیداری شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و کارایی آن از دیدگاه کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گنجینه اسناد بهار ۱۳۹۱ شماره ۸۵

کلیدواژه‌ها: کاربران آرشیو نمایه سازی منابع دیداری شنیداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳۶ تعداد دانلود : ۹۷۵
اهداف پژوهش : هدف اصلی پژوهش حاضر، آگاهی از وضعیت نمایه­سازی منابع دیداری-شنیداری در مراکز آرشیوی شهر تهران و بررسی کارآیی آن از دیدگاه کاربران است. روش/رویکرد پژوهش : پژوهش حاضر، به روش پیمایشی تحلیلی انجام شده و جامعه مورد مطالعه شامل دو گروه است:1)­نمایه­سازان مراکز آرشیوی دیداری-شنیداری شهر تهران که به روش سرشماری انتخاب شده و جمعاً 55 نفر هستند، و2) کاربران مراجعه­کننده به این مراکز در مدت یک ماه که 71 نفر هستند. برای گردآوری اطلاعات از دو پرسشنامه مجزا برای نمایه­سازان و کاربران استفاده شد و نتایج به­دست آمده به کمک آمار توصیفی واستنباطی و نرم­افزار اس. پی. اس. اس. تجزیه و تحلیل شد. یافته­های پژوهش : آشنایی بیش از نیمی از نمایه­سازان با اصول نمایه­سازی در (حد مطلوب)است. اما آشنایی آنها با واژگان و زبان تخصصی کاربرانشان کمتر از (حد مطلوب)است. همچنین، ابزارهای استانداردسازی، به­طور کامل، پاسخگوی نیازهای نمایه­سازان نیست. کاربران خواستار ارتقای قابلیت­های جست­وجو در نرم­افزار و همخوانی نمایه­ها با واژگان تخصصی خود هستند. بین استفاده از نمایه­ها در مراکز مختلف از دید نمایه­سازان و کاربران تفاوت معنا­داری وجود ندارد. نتیجه­گیری :فرضیه پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت معنا­دار بین میانگین میزان استفاده از نمایه­ها در مراکز مورد بررسی تایید نشد .فرضیه پژوهش، مبنی بر وجود تفاوت میان نظر کاربران و نمایه­سازان درباره کارآیی نمایه­ها تایید ­شد.طبق فرضیه پژوهش، بین وضعیت نمایه­سازی منابع دیداری­-شنیداری در مراکز آرشیوی و کارآیی این خدمات از دید کاربران رابطه معنا­داری وجود دارد و هر چه این وضعیت مطلوب­تر باشد کارآیی نمایه­ها نیز از دید کاربران بیشتر می­شود . مشکلاتی اعم از نبود ابزار مناسب نمایه­سازی ، نبود خط مشی مدون، و عدم تناسب حجم کار با تعداد نیروی انسانی در روند نمایه­سازی منابع دیداری­-شنیداری وجود دارد که موجب بروز کاستی­هایی در کیفیت نمایه­ها می­شود.
۱۱.

میزان همخوانی کلیدواژه های مستخرج از چکیده با توصیفگرهای نمایه سازان در پایگاه «چکیده پایان نامه های ایران»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۶۶

کلیدواژه‌ها: پایان نامه ها توصیفگرها نمایه سازی کلیدواژه ها پایگاه چکیده پایان نامه های ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۱۸۲۹
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان هم خوانی کلیدواژه های مستخرج از چکیده پایان-نامه ها توسط متخصصان موضوعی با توصیفگرهای نمایه سازان در پایگاه «چکیده پایان نامه های ایران» می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش استفاده شده تحلیل محتوا است. یک سیاهه وارسی متشکل از 32 معیار برای بررسی ابعاد پژوهش مورد استفاده قرار گرفته است. افزون بر این، از متخصصان موضوعی حوزه های مورد بررسی نیز برای انجام پژوهش بهره گرفته شده است. جامعه آماری پژوهش رکوردهای موجود در پایگاه اطلاعاتی چکیده پایان نامه های ایران (74500 رکورد) از سال 1385- 1368 است. با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه از هر حوزه علوم انسانی، علوم پایه، فنی و مهندسی و کشاورزی 100 رکورد به روش تصادفی طبقه ای انتخاب شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که بین تعداد گروه های کلیدواژه ای چکیده پایان نامه ها و هم خوانی آن ها با توصیفگرها و همچنین بین تعداد کلیدواژه های مستخرج و تعداد توصیفگرها نیز رابطه معنی داری وجود دارد. در حوزه های موضوعی مختلف و همچنین دوره های زمانی مختلف بین هم-خوانی کلیدواژه های مستخرج با توصیفگرها تفاوت معنی داری وجود دارد. بازیابی بیش تر از طریق توصیفگرها در مقایسه با کلیدواژه های مستخرج از چکیده، اثربخشی طرح هایی را نشان داد که به منظور افزایش ارتباط بین توصیفگرهای هم موضوع در این پایگاه صورت گرفته است. از نظر نظام دستوری، 26/50 درصد توصیفگرها به صورت ترکیب واژه، 74/49 درصد تک واژه، 2/93 درصد مفرد و 8/6 درصد به صورت جمع تهیه شده اند. اصالت/ارزش: یافته های این پژوهش می تواند به نمایه سازان و مدیران پایگاه چکیده پایان نامه های ایران در شناسایی نکات قوت و ضعف در نمایه سازی پایان نامه ها و همچنین همکاری با متخصصان موضوعی نمایه سازی مدارک کمک کند.
۱۲.

نمایه ساز ماشینی منابع فارسی: مدلی یک پارچه برای پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۲۹ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۶)

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی نمایه سازی ماشینی «یو .ام.ال » مدل مفهومی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی کتابخانه ها(به طور عام) انواع کتابخانه ها تخصصی
تعداد بازدید : ۱۷۹۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۲
نمایه سازی ماشینی به گونه ای از نمایه سازی گفته می شود که در آن با استفاده از الگوریتم رایانه ای، واژه های کلیدی یک مدرک از عنوان یا متن، استخراج و سپس به شکل مدخل های نمایه مرتب و سازمان دهی می شوند . با وجود نیاز روزافزون به کاربرد رایانه در نمایه سازی، تاکنون برای زبان فارسی، نمایه ساز ماشینی ساخته نشده است . از این رو در این مقاله نتیجه بررسی و شناخت جنبههای علمی و عملیاتی این سیستم نمایهسازی در پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران ارائه می شود که بر پایه مأموریت و دانش سازمانی خود یکی از آماده ترین بسترها را برای ساخت اینگونه نمایه ساز دارد. به این منظور، ابتدا به پیوند میان نمایه سازی و بازیابی اطلاعات، مباحث نظری و سیر تحول نمایه سازی ماشینی، نمایه سازی ماشینی از دیدگاه های عملیاتی و فرایندی، پروژه های موفق نمایه سازی به زبان های گوناگون در دنیا پرداخته شده و نیازمندیهای نمایه ساز ماشینی برای زبان فارسی توصیف شده است . سپس اجزای یک نمایه ساز برای زبان فارسی تشریح و مدل مفهومی نمایه ساز ماشینی و همچنین روابط میان اجزا، جزئیات زیرسیستم ها، و مدل مفهومی سیستم طراحی شده اند. در پایان، نیازمندی های ساخت نمایه ساز ماشینی برای این پژوهشگاه به بحث گذاشته شده است و وضعیت پروژه های انجام شده و تجربه های موجود در این زمینه نیز تبیین شده اند.
۱۳.

معرفی الگوی مراتب نمایه ای سیلورستاین و تحلیل مکالمه هایی از زبان لری و لکی بر اساس آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال ششم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی مفاهیم فرهنگی بافت خرد نوع شخص متنی سازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۹ تعداد دانلود : ۱۳۹۷
مقاله حاضر ضمن معرفی الگوی نشانه شناختی فرهنگی سیلورستاین تحت عنوان جامعه شناسی مراتب نمایه ای، با استفاده از الگوی مذکور به تحلیل نمونه هایی از تعامل زبانمندان لری و لکی می پرازد. در چارچوب سیلورستاین از طریق اشارتگری نشانه شناختی می توان مفاهیم فرهنگی موجود در واژه ها، حرکات بدنی و رفتار مشارکین ارتباطی را کشف کرد. این مفاهیم که در مکالمات روزمره نمایه شده اند، دارای مراتب نمایه ای خاصی هستند که از طریق بوطیقای آئینی می توان به آنها دست یافت. در این تحلیل، لازم است ""طبقه اجتماعی""، سوابق شرکت کنندگان و طبقه بندیهای فرهنگی را آشکار کرد. با استفاده از ابزار نشانه شناختی، مفاهیم فرهنگی موجود در این مکالمات را استخراج می کنیم. نظم خاص موجود برای پیشبرد این مکالمات مرهون توازن بوطیقایی است. در نهایت نشان می دهیم که رابطه بین بافت کلان و بافت خرد از اهمیت خاصی برخوردار است و از قطع روابط این دو – متنی سازی – برای کنار گذاشتن شرکت کنندگان ناخوانده از مکالمات استفاده می شود.
۱۴.

تعیین میزان آشنایی و استفاده ی اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان از نمایه های پایانی کتاب بر اساس نظریه ی اشاعه و نشر نوآوری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: مدیریت اطلاعات سلامت دوره یازدهم مرداد و شهریور ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۷)

کلیدواژه‌ها: اعضای هیأت علمی دانشگاه ها اشاعه اطلاعات نمایه سازی نمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۲ تعداد دانلود : ۷۸۹
نمایه سازی از شیوه های نوین سازماندهی اطلاعات می باشد که با گسترش روزافزون مجراهای تولید اطلاعات و نیز لزوم افزایش سرعت و دقت دسترسی به اطلاعات تولید شده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان آشنایی و استفاده از نمایه های پایانی کتاب در میان اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر اساس نظریه ی اشاعه و نشر نوآوری انجام شد. روش بررسی: روش این پژوهش توصیفی-پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه ی محقق ساخته بود. جامعه ی آماری شامل 1727 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان در سال تحصیلی 92-1391 خورشیدی بودند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای، حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 176 نفر تعیین شد. با توجه به احتمال ریزش به دلیل عدم بازگشت، پرسشنامه برای 300 نفر ارسال شد که در مجموع 191 مورد برگشت داده شد و مورد بررسی قرار گرفتند. روایی پرسشنامه توسط 10 نفر از متخصصان و صاحبنظران علم اطلاعات و دانش شناسی، علوم اطلاعات و ارتباطات، و علوم اجتماعی مورد تأیید قرار گرفت و ضریب پایایی آن با استفاده از فرمول Cronbach's alpha 6/97 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از شاخص های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، و میانگین) و استنباطی(ضریب همبستگی اسپیرمن) و با کمک نرم افزار SPSS-20 انجام شد. یافته ها: میزان آشنایی و استفاده ی اعضای هیأت علمی اصفهان از نمایه های پایانی کتاب، پایین تر از حد متوسط بود (37/2). بیشترین آشنایی از طریق دانشگاه و استفاده از نمایه در کتاب های فارسی و لاتین دارای اولویت دوم بود. بین میزان استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در بازیابی اطلاعات درون کتاب با متغیرهای جمعیت شناختی رابطه ای وجود ندارد؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه در تالیف و ترجمه ی کتاب (شیوه ی چاپ) با سن، رابطه ی معکوس وجود دارد (019/0 P-value=و 308/0- r=)؛ بین استفاده ی اعضای هیأت علمی مورد بررسی از انواع نمایه به طورکلی با سنوات تدریس، رابطه ی معکوس وجود دارد (023/0 P-value= و 296/0- r=). نتیجه گیری: با توجه به اینکه رسالت اصلی اعضای هیأت علمی انجام فعالیت های آموزشی و پ ژوهشی می باشد و انجام این مهم نیازمند شناخت ابزارهای تحقیق است که نمایه از اساسی ترین آنهاست به نظر می رسد، شناخت اندک و استفاده ی محدود اعضای هیأت علمی دانشگاه های دولتی شهر اصفهان از نمایه ممکن است فرصت انجام کارهای علمی عمیق را از آن ها بگیرید. لذا در جامعه ی علمی ما نیاز به متخصصان حرفه ای در این زمینه می باشند و این خلل می تواند توسط کتابداران، جبران شود.
۱۵.

بررسی کاربرد روش ""جزیره داده ها"" در تولید پیشینه های فراداده ای با قابلیت نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر در محیط موتورهای کاوش وب: بهبود دسترسی به اشیای محتوایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: موتورهای کاوش نمایه سازی پیدا نمایی روش جزیره داده ها طرح های فراداده ای نام های برچسب عناصر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی اینترنت و موتورهای کاوش
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات سازماندهی اطلاعات
تعداد بازدید : ۱۰۸۸ تعداد دانلود : ۶۷۵
هدف:پژوهش حاضر با هدف تبیین کاربرد روش جزیره داده ها در تولید پیشینه های فراداده ای مبتنی بر طرح های فراداده ای هسته دوبلین، مارک 21، و طرح فراداده ای توصیف شیء در قالب زبان نشانه گذاری گسترش پذیر با قابلیت نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر در محیط موتورهای کاوش انجام شد. روش:پژوهش با روش تجربی انجام شد.جامعه پژوهش را 600پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه گواه و آزمون تشکیل می دادند.گروه گواه دارای 300 پیشینه، کاملاً مبتنی بر فرانماهای استاندارد طرح های فراداد ه ای مورد مطالعه، و گروه آزمون، مبتنی بر فرانماهای یاد شده اما با ویژگی های خاص، دارای 300 پیشینه جاسازی شده در برچسب زبان نشانه گذاری فرا متن بر اساس شیوه ""جزیره داده ها""بودند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که نام های برچسب تمامی عناصر فراداده ای مربوط به پیشینه های عضو گروه آزمون که بر اساس روش جزیره داده ها تولیدشده بودند، توسط موتورهای کاوش گوگل و یاهو نمایه شده، و در نتایج جست وجو پدیدار می شوند .اما گروه گواه فاقد این ویژگی بود.بر خلاف گروه گواه، امکان بازیابی پیشینه های فراداده ای گروه از طریق نام های برچسب آن ها در موتورهای کاوش وجود دارد.
۱۶.

مصورسازی حوزه سازماندهی اطلاعات: بررسی ساختار گرایش های موضوعی مقالات فارسی حوزه سازماندهی اطلاعات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۸)

کلیدواژه‌ها: رده بندی اطلاعات فهرستنویسی نمایه سازی سازماندهی اطلاعات ابرداده مصورسازی نقشه معنایی وزن دهی به اصطلاحات تحلیل هم رخدادی اصطلاحات ارتباط بین اصطلاحات ساختار گرایش های موضوعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۷ تعداد دانلود : ۶۰۵
هدف: بررسی ساختار گرایش های موضوعی مقالات حوزه سازماندهی اطلاعات در نشریات علوم کتابداری و اطلاع رسانی ایران در سال های 1384 تا 1388 و ترسیم نقشه معنایی آن. روش: ساختار گرایش های موضوعی در دو بخش بررسی شده است: تعیین میزان استفاده از هر اصطلاح در مقالات و تعیین میزان ارتباط بین این اصطلاحات. برای بخش نخست از تحلیل محتوا و وزن دهی و برای بخش دوم از تحلیل هم رخدادی اصطلاحات استفاده گردید. سپس ماتریس رخداد اصطلاح/مدرک این اصطلاحات ایجاد و جهت تعیین ارتباط های معنی دار بین اصطلاحات به ماتریس همبستگی پیرسون تبدیل شد. با ورود اطلاعات ماتریس همبستگی و وزن اصطلاحات به نرم افزار یوسینت، تصویری از ساختار اصطلاحات ایجاد شد. یافته ها: یافته ها نشان می دهد مقوله های دارای گرایش بالا به ترتیب عبارت اند از: «فایل های مستند»، «نمایه سازی»، «ابرداده» و «رده بندی». همچنین مشخص شد توجه به مبحث «رده بندی» با رویکردی نظری، توجه به مفهوم ابرداده و مفاهیم اخص آن با رویکرد وب محور و از منظر بازیابی اطلاعات و توجه به اصطلاح «نمایه سازی» با رویکرد خودکار و وب محور است. با توجه به یافته ها، اصطلاح «نمایه سازی» در جایگاه مرکزی این حوزه قرار دارد. نقشه معنایی ایجادشده سه ناحیه: 1.ابرداده، وب و بازیابی اطلاعات. 2. اصطلاح نامه ها و 3. فهرست نویسی و نمایه سازی را نمایان می سازد.
۱۷.

ساختارهای داده نمایه سازی و توالی های ژنوم و پروتئینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)

کلیدواژه‌ها: نمایه سازی ساختار داده ژنوم درخت پسوندی آرایه پسوندی نمودار مارپیچ مستقیم کلمه فایل مقلوب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
تعداد بازدید : ۹۷۵ تعداد دانلود : ۶۸۹
ساختار داده ابزاری برای ذخیره و بازیابی بوده و به طور کلی، روش منطقی و ریاضی یک سازماندهی خاص از داده ها نامیده می شود. کشف توالی های مختلف ژنوم و پروتئین در جانداران مختلف نیاز به نمایه سازی آن و نوع ساختار داده متناسب، در جهت بازیابی سریعتر را افزایش داده است. ساختارهای داده رشته ای در طول سال های اخیر پرکاربردترین ساختارهای داده نمایه سازی ژنوم بوده است. به لحاظ روش پژوهش این مقاله حاضر مروری بوده و با بررسی مقالات مختلف مرتبط، سه نوع ساختار داده نمایه سازی پایگاههای ژنوم از جمله رشته ای، درخت پسوندی، آرایه پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه را معرفی می نماید. نتایج پژوهش نشان می دهد که درخت پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه ساختارهایی با حجم بالا و آرایه پسوندی حجم کمتری را در حافظه اشغال می کنند. درخت پسوندی و نمودار مارپیچ مستقیم کلمه، نسبتا پویا بوده اما آرایه پسوندی ساختاری مرتب شده بوده و تغیر داده ها در این ساختار به سختی صورت می گیرد. آرایه پسوندی می تواند بر روی حافظه های جانبی ذخیره پیاده سازی شود با وجود اینکه بازیابی داده ها در آن به کندی صورت می گیرد. اما در مورد نمودار مارپیچ مستقیم کلمه امکان ذخیره سازی در حافظه جانبی امکان نداشته و درخت های پسوندی نیز ناکارآمد می باشد.
۱۸.

نمایه کتاب در ایران از دیدگاه ناشران و خوانندگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۰۴

کلیدواژه‌ها: ایران نمایه سازی نشر ناشر نمایه کتاب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی صنعت و تجارت کتاب انتشارات و وضعیت نشر
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی
تعداد بازدید : ۲۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۳۳۸
هدف: بررسی وضعیت نمایه کتاب در ایران از سه جنبه وجود نمایه در کتاب های منتشرشده، میزان آشنایی خوانندگان، و دیدگاه ناشران درباره نمایه کتاب است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی در سه بخش انجام شده است: 1) بررسی وجود نمایه در 382 عنوان کتاب؛ 2) مصاحبه ای کوتاه با 150 نفر از اعضای کتابخانه ملی ایران؛ و 3) نظرسنجی از 365 ناشر درباره نمایه کتاب از طریق پرسشنامه و سیاهه وارسی. یافته ها: فقط 12% کتاب های منتشرشده نمایه دارند؛ میزان آشنایی خوانندگان با نمایه انتهای کتاب 40% است؛ 57% ناشران برای کتاب های خود نمایه تهیه می کنند؛ نیمی از ناشران دارای نمایه ساز متخصص؛ و 55% آنها دارای شیوه نامه برای نمایه سازی هستند. از نظر بیشتر ناشران همه کتاب ها نیاز به نمایه ندارد. ناشران، دلایل نداشتن نمایه را هزینه، کمبود متخصص، و عدم آشنایی خوانندگان با نمایه اشاره کرده اند. نتیجه گیری: نمایه کتاب در ایران وضعیت مطلوبی ندارد. البته مقایسه پژوهش حاضر با پژوهش های مشابه خارج از کشور نشان داد که این وضعیت محدود به ایران نیست. پیشنهاد می شود برای بهبودی این وضعیت کارگاه های آموزشی برای ناشران برگزار شود؛ دستنامه و شیوه نامه نمایه کتاب تدوین گردد؛ و درج نمایه در کتاب از سوی مسئولان نشر الزامی شود.
۱۹.

امکان سنجی طرح تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده براساس استاندارد BS ISO 25964-1(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۸۷)

کلیدواژه‌ها: خانواده مطالعات زنان اصطلاح نامه نمایه سازی استاندارد بین المللی 1-25964

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۲ تعداد دانلود : ۴۶۰
هدف بررسی امکانات تدوین اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده می باشد. با توجه به گسترش اطلاعات در حوزه زن و خانواده، و گستردگی واژه ها و تدوین فهرست ها و کتابشناسی ها؛ اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده ابزاری حرفه ای برای نمایه سازی و بازیابی اطلاعات زنان در پایگاه های داده، در مجموعه های کتابخانه ها، بایگانی ها و مراکز مستندسازی و اینترنت است. با استفاده از این اصطلاح نامه یک سامانه نمایه سازی مدون تهیه خواهد شد که بتوان با آن پایگاه های داده در موضوع جایگاه زنان و خانواده را نمایه سازی، ذخیره و بازیابی کرد. روش تحقیق در این پژوهش سندی است. و ابزار گردآوری اطلاعات یادداشت برداری بوده است.از طریق جستجو در منابع چاپی و الکترونیکی شامل کتاب ها، پایان نامه ها، مقالات و همچنین گفتگو با برخی از صاحب نظران رشته مطالعات زنان و خانواده اطلاعات اولیه مربوط به واژگان حوزه زنان و خانواده به دست آمد، و سپس واژه ها وارد نرم افزار اکسل شد و بعد از نمونه گیری از واژه ها، 243 واژه در نرم افزار تزاروس بیلدر[1] وارد شده است. در این پژوهش از طریق ایجاد شبکه مفهومی بین اصطلاحات براساس استاندارد BS ISO 25964-1، ابتدا با استفاده از روش قیاسی ساختار کلی اصطلاح نامه را تعیین و سپس ساختار جزئی آن طراحی شده است. با استفاده از این شبکه مفهومی، اصطلاحات این حوزه در نظامی خاص مشخص و روابط مفهومی میان آنها منعکس شده است. پس از بررسی های به عمل آمده در حدود 6000 واژه شناسایی شدند که نشان می دهد پشتوانه واژگانی غنی در این حوزه وجود دارد. در ضمن، در حیطه مطالعات زنان و خانواده شاخه های اصلی اصطلاح نامه مطالعات زنان و خانواده در حوزه های زیر شناسایی شد:
۲۰.

بررسی تأثیر حذف خط اعلان زبان نشانه گذاری گسترش پذیر (XML) و تغییر پسوند فایل بر افزایش نمایه پذیری و پیدانمایی پیشینه های فراداده ای در محیط موتورهای کاوش وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: موتورهای کاوش نمایه سازی قالب فراداده ای مارک 21 طرح فراداده ای هسته دوبلین طرح فراداده ای توصیف شیء نام های برچسب عناصر پسوند فایل پیدانمایی خط اعلان ایکس ام ال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۶ تعداد دانلود : ۵۳۸
هدف: هدف از این پژوهش تبیین تأثیر حذف خط اعلان زبان نشانه گذاری گسترش پذیر و تغییر پسوند فایل بر افزایش نمایه پذیری و پیدانمایی نام های برچسب عناصر فراداده ای هسته دوبلین، مارک ۲۱، و طرح فراداده ای توصیف شیء در محیط موتورهای کاوش وب بود. روش: پژوهش با روش تجربی انجام شد. جامعه پژوهش را شش صد پیشینه فراداده ای در قالب دو گروه آزمون و گواه تشکیل می دادند. گروه گواه دارای سیصد پیشینه، تولیدشده بر مبنای فرانمای استاندارد طرح های فراداده ای موردمطالعه، و گروه آزمون نیز دارای سیصد پیشینه، ایجادشده بر مبنای فرانماهای یادشده اما دارای ویژگی های خاص، بدون سطر اعلان ایکس ام ال و با پسوند فایل همخوان با نام طرح فراداده ای مرتبط بودند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که موتورهای کاوش گوگل و یاهو نام های برچسب تمامی عناصر فراداده ای مربوط به پیشینه های عضو گروه آزمون را نمایه سازی نموده، و در نتایج جستجوی خود پدیدار ساختند. اما چنین واکنشی را به نام های برچسب عناصر پیشینه های فراداده ای گروه گواه نشان ندادند. نمایه سازی نام های برچسب عناصر پیشینه های فراداده ای گروه آزمون، و پدیدار شدن آنها در نتایج جستجوی موتورهای کاوش، امکان بازیابی پیشینه های فراداده ای یادشده از طریق نام های برچسب آنها را فراهم نموده است. چنین امکانی برای پیشینه های گروه گواه میسر نیست. در پایان مقاله، الگوهایی ارائه شده است.