نظریه اشاعه نوآوری راجرز

پژوهش حاضر به بررسی وضعیت و روند پذیرش موتورها و ابرموتورهای جستجو در بین کاربران دانشگاه اصفهان براساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز پرداخته است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، بررسی نرخ پذیرش و شناسایی قابلیت ها و ابزارهای مؤثر در پذیرش موتورها و ابرموتورهای جستجو در بین کاربران دانشگاه اصفهان بوده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه اصفهان بوده است که تعداد 351 نفر از آنها به عنوان نمونه و براساس روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شده اند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی نظیر میانگین،آزمون t، و آزمون ناپارامتری کروسکال- والیس (آزمون H) استفاده شده است. براساس نتایج پژوهش، آزمون های t وکروسکال- والیس نشان دادند که میانگین پذیرش موتورها و ابرموتورهای جستجو توسط کاربران دانشگاه اصفهان از نظر جنسیت و مقطع تحصیلی و دانشکده از لحاظ آماری معنی دار نبوده و فقط از نظر جنسیت در پذیرش موتورهای جستجوی تخصصی معنی دار بوده است. دیگر نتایج حاکی از آن بود که دوستان کاربران، در چگونگی پذیرش موتورهای جستجوی عمومی و راهنماهای موضوعی و استادان در چگونگی پذیرش موتورهای جستجوی تخصصی و ابرموتورها نقش مهمی داشته اند. بیشترین محل آشنایی کاربران با موتورها و ابرموتورهای جستجو در دانشگاه بوده است. اضافه بر این، نتایج پژوهش نشان داد که منحنی آهنگ پذیرش نوآوری در میان نمونه مورد پژوهش نرمال و S شکل نیست. همچنین، مقایسه بین استفاده از صفحات ساده و یا پیشرفته جستجو در گوگل نشان داد که در بین کاربران نسبت به صفحه جستجوی ساده، گرایش بیشتری وجود دارد و این امر نظریه راجرز را تأیید کرد. نتایج دیگر پژوهش نشان داد که انصراف از نوآوری فقط در مرحله تصمیم گیری نیست و این امر با نظریه راجرز در تضاد بود

هدف: هدف این پژوهش تعیین پیش بین های مؤثر در پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته توسط اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی منطقه هشت با استفاده از نظریه اشاعه نوآوری های راجرز است. روش: روش پژوهش پیمایشی تحلیلی، ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته و نمونه مورد مطالعه 351 عضو هیئت علمی بود که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شد. از نرم افزار اس.پی.اس.اس (نسخه 17) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که تفاوت معنی داری در سطح 01/0 بین درک اعضای هیئت علمی از گویه هایی ویژگی پایگاه های اطلاعاتی پیوسته وجود دارد. 70 درصد میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته متأثر از متغیرهای مفید بودن، سازگاری، پیچیدگی، آزمون پذیری، ومشاهده پذیری است. ویژگی مفید بودن و سازگاری در سطح معنی داری 001 /0 نسبت به دیگر ویژگی ها پیش بین های قوی تری در میزان پذیرش پایگاه های اطلاعاتی پیوسته هستند.

منابع اطلاعاتی الکترونیکی نقش مهمی در فرایند آموزش و پژوهش اعضای هیأت علمی ایفا می کنند، هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت پذیرش این منابع توسط اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران براساس نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» بود. روش پژوهش، پیمایشی از نوع توصیفی-همبستگی بوده است. براساس جدول نمونه گیری کوکران، از بین 170 نفر عضو هیأت علمی، 122 نفر به صورت تصادفی طبقه ای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. با استفاده از پرسش نامه ی الکترونیکی محقق ساخته که روایی آن به تأیید 7 نفر از استادان رشته ی علم اطلاعات و دانش شناسی و علوم اجتماعی رسیده بود و با توزیع آزمایشی پرسش نامه بین 25 نفر از اعضای جامعه که در مطالعه نهائی شرکت نداشتند پایایی آن 82/0 محاسبه و سپس گردآوری داده ها صورت گرفت. داده ها به وسیله ی آمار توصیفی و تحلیلی با نرم افزار SPSS 20 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج آزمون t نشان داد بین میانگین آهنگ پذیرش اعضای هیأت علمی برحسب سن، سابقه کار، مدرک تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) و محل اخذ آن، تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرونوف نیز نشان داد منحنی آهنگ پذیرش منابع اطﻼﻋﺎتی الکترونیکی در میان نمونه مورد مطالعه، نرمال بوده و برهمین اساس، آهنگ پذیرش این منابع در طول زمان، به صورت S شکل در آمده است. به طور کلی، یافته ها نشان داد نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) در زمینه دسته های پذیرندگان نوآوری و منحنی S شکل، در بین اعضای هیأت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران، صادق است.

هدف : در پژوهش حاضر هدف بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش منابع اطلاعاتی الکترونیکی توسط اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران است که بر اساس نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» انجام شده است. روش : روش پژوهش حاضراز نوع توصیفی- پیمایشی و از طریق پرسشنامه الکترونیکی محقق ساخته بود. یافته ها : تحلیل عامل اکتشافی مهم ترین ویژگیهای منابع اطلاعاتی الکترونیکی «مزیّت نسبی»، «آزمون پذیری»، «سازگاری»، «پیچیدگی»، «مشاهده پذیری» و «فرصت آزمون» را مشخص ساخت. یافته ها نشان داد ویژگیهای فوق رابطه ای معنادار با آهنگ پذیرش منابع اطلاعاتی الکترونیکی دارند و می توانند در پذیرش آنها مؤثر باشند. نتایج رگرسیون چند متغیّره نیز نشان داد ویژگیهای مشاهده پذیری، فرصت آزمون و سن، پیش بین های معناداری در پذیرش منابع اطلاعاتی الکترونیکی هستندکه در مجموع 27% از واریانس متغیّر وابسته را تبیین می کنند. نتیجه گیری : به طور کلی، یافته ها نظریه اشاعه نوآوری «راجرز» (2003) را در زمینه درک ویژگیهای منابع اطلاعاتی الکترونیکی توسط اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی ایران تائید کرد.  

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نوع آهنگ و عوامل مؤثر بر پذیرش نرم فزارهای فهرست نویسی اجتماعی توسط کتابداران کتابخانه های عمومی استان چهارمحال و بختیاری بر اساس نظریه اشاعه نوآوری راجرز انجام شد. روش: این پژوهش از نوع توصیفی و کاربردی است. نمونه آماری پژوهش شامل 97 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان چهارمحال و بختیاری تحت پوشش نهاد کتابخانه های عمومی بود که به روشِ تصادفی-طبقه ای تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه ای محقق ساخته بر مبنای پژوهش حمدی پور (1392) بود. روایی آن توسط متخصصان رشته های علم اطلاعات و دانش شناسی و علوم تربیتی (گرایش تکنولوژی آموزشی) تأیید و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ 824/0 محاسبه شد. داده های جمع آوری شده توسط نرم افزارهای Excel ، SPSS23 و Amos23 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش آهنگ پذیرش نوآوری فهرست اجتماعی نشان داد که اکثریت کتابداران جزء زودپذیران بوده اند. زنان، افراد رده سنی 31-40 سال، دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و دکتری و سابقه کار 6-10 سال و 11-15 سال غالباً عضو این گروه بودند. نتایج تحلیل عامل تأییدی نشان داد که از میان ویژگی های ادراکی تنها «پیچیدگی» و «آزمون پذیری» بر آهنگ پذیرش تأثیری مثبت و معنادار دارند. آزمون تأثیر انواع تصمیمات نوآوری نیر نشان داد که فقط متغیر «تصمیمات اختیاری» بر آهنگ پذیرش دارای تأثیری معنادار اما منفی است. اصالت/ارزش: فهرست های اجتماعی مقوله ای است که بسیاری از کتابخانه های دنیا از آن استفاده می کنند و سنجش شرایط پذیرش آن در کتابداران ایران می تواند این مسیر پذیرش را هموارتر کند. به علاوه، نتایج این پژوهش برای برنامه نویسان نرم افزارهای کتابخانه ای و متولیان نهاد کتابخانه های عمومی کشور قابل توجه است.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی تأثیر ویژگی های پنجگانه اشاعه نوآوری بر پذیرش نرم افزار نمایه نشریات توسط کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در مناطق 22 گانه شهر تهران انجام شد. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی و از نوع تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش را مدیران و کتابداران کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران تشکیل می دهند که تعداد آنها 131 نفر بوده است.  ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه است و برای  تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS 16 در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده شد. در سطح آمار توصیفی از جداول، نمودار فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار، و در سطح آمار استنباطی از آزمون تک نمونه ای t و ضریب همبستگی پیرسون بهره گرفته شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد، کلیه ویژگی های اشاعه نوآوری (مزیت نسبی، آسانی استفاده، سازگاری، آزمون پذیری و قابل رویت بودن) با پذیرش نرم افزار نمایه نشریات توسط کتابداران کتابخانه های عمومی شهر تهران رابطه ای معنی دار، مثبت و مستقیم داشته اند. در بین این ویژگی ها، سازگاری به عنوان قوی ترین ویژگی و سادگی استفاده به عنوان ضعیف ترین ویژگی مؤثر در پذیرش این فناوری شناسایی گردیدند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد همه ویژگی های اشاعه نوآوری بر پذیرش نرم افزار نمایه نشریات در کتابخانه های عمومی مؤثر بوده اند. بنابراین پیشنهاد می شود در بدو ورود و به کارگیری فناوری های اطلاعاتی به کتابخانه ها، آموزش های لازم و کافی به کتابداران داده شود، و مدیران کتابخانه ها و خریداران نرم افزارهای کتابخانه ای نیز در هنگام خرید و به کارگیری چنین فناوری هایی، ویژگی های مزیت نسبی، پیچیدگی (آسانی استفاده)، سازگاری، آزمون پذیری و قابل رؤیت بودن فناوری ها را مد نظر داشته باشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل موثر بر پذیرش رایانش ابری توسط کتابداران کتابخانه های دانشگاه تبریز و علوم پزشکی بر اساس نظریه اشاعه نو آوری راجرز انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش به روش پیمایش توصیفی انجام شده است. جامعه ی آماری کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاه تبریز و علوم پزشکی تبریز به تعداد 55 نفر بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. برای تعیین روایی پرسشنامه از نظرات اساتید و برای تعیین پایایی از آلفای کرونباخ با ضریب 2/92/0 استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (رگرسیون چندگانه، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عامل اکتشافی) استفاده شد. یافته ها: مزیت نسبی، آزمون پذیری، پیچیدگی، سازگاری، و قابلیت رویت نتایج، مهمترین ویژگی های رایانش ابری هستند که به وسیله تحلیل عامل اکتشافی مشخص شدند، علاوه بر پنج ویژگی فوق، دو عامل دیگر در این پژوهش شناسایی و با عنوان های "فرصت آزمون" و "عدم احساس نیاز به رایانش ابری" نام گذاری شدند. یافته های رگرسیون چند متغیّره نشان داد از بین متغیّرهای مستقل، متغیّرهای آزمون پذیری، سازگاری و عدم احساس نیاز به رایانش، پیچیدگی، مزیت نسبی و فرصت آزمون پیش بین های معنی داری در پذیرش رایانش ابری هستند که در مجموع 31 درصد از واریانس متغیّر وابسته را تبیین می کنند. یافته های پژوهش حاضر نظریه اشاعه نوآوری نظریه راجرز (2003) را در زمینه درک ویژگی رایانش ابری توسط کتابداران دانشگاه های تبریز و علوم پزشکی تایید کرد. اصالت/ ارزش: با توجه به جدید بودن موضوع رایانش ابری و مزایای آن برای کتابخانه ها، پژوهش حاضر می تواند افق های جدیدی را برای کتابخانه ها و کتابداران بگشاید.