درخت حوزه‌های تخصصی

آگاهی از خوانش مخاطبان از برنامه های شبکه های ماهواره ای برون مرزی به عنوان محتوای رقیب برنامه های شبکه های داخلی اهمیت بسیاری در سیاست گذاری رسانه ای و برنامه ریزی برای حفظ و افزایش مخاطبان صداوسیما دارد. با این پیش فرض، مقالة حاضر به مصرف شبکه های ماهواره ای سیاسی فارسی زبان در ایران و به طور خاص برنامة پارازیت توسط دانشجویان دانشگاه های تهران پرداخته و ضمن تحقیق دربارة خوانش های آنها از برنامه، کارکردها و رضامندی های حاصل از آن را مورد پرسش قرار داده است. این نوشتار در قالب نظریة دریافت به روش کیفی و با تکنیک مصاحبة عمقی با 20 دانشجو صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهد که مصرف شبکه های سیاسی ماهواره ای دگراندیش، به معنای مخالفت با کلیة مواضع جمهوری اسلامی نیست و جوانان خوانش های تخالفی و مذاکره ای نسبت به برنامه های این شبکه ها دارند؛ همچنین رویکرد انتقادی برنامه نسبت به رفتارهای مدنی و اخلاق در جامعة ایرانی، مورد تأکید و محل توجه دانشجویان بوده است.

امروزه رسانه های جمعی به عنصری مهم تبدیل شده و بر همه عرصه های زندگی اعم از اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی نفوذی انکارناپذیر دارد. تلویزیون ایران که در سطحی کلان هدف خود را انسان سازی و ایفای نقش دانشگاهی بزرگ معرفی کرده باید در ایفای نقشی فرهنگ ساز به شکل جدی ورود پیدا کند. از این رو، در این مقاله ابتدا به چگونگی فرهنگ سازی رسانه ها در ابعاد گوناگون فرهنگ می پردازیم و در ادامه با توجه به اهمیت نهاد خانواده در جوامع امروزی، چگونگی بازنمایی آن را در متون تلویزیونی بررسی خواهیم کرد. به همین منظور ابتدا پس از بیان تقسیم بندی هایی از فرهنگ، آن را به سه حوزه اصلی باورهای بنیادین، ارزش ها و هنجارها و رفتارها تقسیم می کنیم و سپس نحوه ورود رسانه در هر کدام از این ابعاد را با توجه به اصول سند چشم انداز بررسی می کنیم. در نهایت اینکه رسانه ها به منظور فرهنگ سازی در جامعه و به خصوص نهاد خانواده باید در گام نخست تغییراتی را در سطح باورهای بنیادین و در ادامه در سطح ارزش ها و هنجارها به وجود آورند؛ همچنین برنامه ریزی بر روی باورهای بنیادین که در قاعده هرم قرار دارد، بسیار تأثیرگذارتر از انواع دیگر هرم خواهد بود، چراکه این بُعد از فرهنگ اگرچه ممکن است کم رنگ شود، هیچ گاه از بین نخواهد رفت.

برای شناخت پدیده ها، یکی از بهترین راهکارها استعاره سازی است که در آن فرایند، برای تبیین هر پدیده ای لازم است وجه شباهت آن را با پدیده دیگری که شناخته شده تر است، بررسی کرد. دانشمندان علم مدیریت برای شناسایی سازمان استعاره های زیادی را مطرح کرده اند؛ از جمله اینکه سازمان را به مثابه ماشین، موجود زنده، فرهنگ، بوم نقاشی و... تلقی کرده اند. در این مقاله، نویسنده سازمان را به مثابه رسانه دانسته است. اما مهم ترین وجه این تمثیل را در مسئولیتی می داند که برای رسانه و سازمان در قبال اجتماع متصور است. البته باید توجه داشت که آسیب جدی نگاه استعاری همانا آن است که بگوییم «این است و جز این نیست»؛ زیرا در شناخت یک پدیده هم دید جزئی نگر شایستگی دارد و هم دید کلی نگر بایستگی. لذا همیشه مجموعه ای از استعاره ها، ما را در شناخت یک پدیده از جمله سازمان تکافو خواهد کرد. این مقاله در پی آن است تا در نگاهی استعاری، سازمان را به مثابه رسانه تلقی کند. اما آن واسطی که این استعاره را سامان می دهد، همانا نظریه مسئولیت اجتماعی است.

این پژوهش تلاش می کند تصویری از محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی مجازی فیس نما، کلوب، فیس بوک و گوگل+ را ارائه دهد. ضمن آن که پرسش اصلی در این پژوهش آن است که چه متغیر یا متغیرهایی در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی با یکدیگر تفاوت دارند. در پژوهش حاضر از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحلیل محتوا یک شیوة تحقیقی است که برای تشریح عینی، منظم و کمی محتوای آشکار پیام های ارتباطی به کار می رود. درمجموع، این پژوهش نشان داد بیشتر از تصاویر واقعی، محتوای عکس خنثی، موضوع تفریح و سرگرمی، سبک مطلب یادداشت، محتوای مطلب خنثی، نثر، الگوی اغراق و بزرگ نمایی، تکنیک جلب توجه، صراحت در گفتار و بیان مصادیق، پایبندی به ارزش های انسانی و هدف تفریح و سرگرمی در محتوا و مضامین شبکه های اجتماعی مورد استفاده قرار گرفته است. در ضمن مشخص شد، سبک مطلب، محتوای مطلب، جهت گیری مطلب، و اصول و قواعد با شبکه های اجتماعی ایرانی و غیرایرانی رابطه معنی دار دارد

هر چند امروزه تکثر رسانه ها باعث پیدایش مخاطب متکثر و البته تخصصی شده است و به این ترتیب نمی توان از طریق یک رسانه تمام مخاطبان مورد نظر را در مورد موضوعی به اجماع رساند؛ اما با یک برنامه ریزی درست و همه جانبه می توان از تمام امکانات رسانه ای بهره برد و در انتقال درست و به موقع اطلاعات در زمینه های جمعیتی به مخاطبان تا حدود زیادی به اهداف تعیین شده در برنامه های راهبردی جمعیتی رسید. در حالی که انباشته شدن تسلیحات در خاورمیانه، انفجار جمعیت و جنبش اسلامی سه تهدید اصلی علیه کشورهای شمال و توسعه یافته مطرح می شود و کاهش جمعیت کشورهای اسلامی پروژه ای از قبل طراحی شده است که از طریق رسانه های جمعی این کشورها ترویج می شود در صورتی که کشورهای در حال توسعه مانند ایران، نرخ نزولی رشد جمعیت خود را کنترل ننمایند، طی چندین سال آینده با مشکل بزرگ پیری جمعیت و کاهش خطرناک جمعیت روبرو خواهند شد که هزینه زیادی را برای اقتصاد و امنیت کشور به دنبال خواهد داشت. از این رو این مقاله به بررسی نقش رسانه ها در مهار سیاست کاهش جمعیت ایران از سوی غرب می پردازد.

ژانر(گونه) فیلم، در مجموعه ای از قوانین و توافقات مشترک بین سه گروه مخاطب، فیلمساز و منتقد برای طبقه بندی انواع فیلم شکل می گیرد. این قوانین هرکدام به نحوی در شکل گیری فیلم تاثیرگذارند. با مروری بر تاریخچه انیمیشن های ژانر موزیکال به سادگی می توان دریافت، این نوع انیمیشن به دلیل پتانسیل های خاص خود مورد استقبال بینندگان واقع شده است. پژوهش حاضر با بررسی و تحلیل نظریه های مختلف، شاخصه های بارز ژانر انیمیشن موزیکال را شناسایی و در ادامه، دو اثر متفاوت از این ژانر را در چارچوب تدوین شده، تحلیل می کند تا از این طریق، بخشی از کمبودهای مباحث تئوریک این ژانر را در ایران جبران کند و به دنبال اثبات این فرضیه است که مشخصه های ژانر موزیکال بر اساس پنج سطح روایت، شخصیت و بازیگری، موسیقی، ترانه و آواز و تصویر قابل تبیین است.

سالهای متمادی است که تعامل میان ناشران و محققان از طریق انتشار نتایج تحقیقات در مجلات علمی نمود یافته است ؛ زیرا موثرترین شیوه ای که دانشمندان می توانند نتایج تحقیقات را اشاعه دهند مجله های علمی است . نویسندگان ، کتابخانه ها ، و مجله های علمی مولفه های اصلی ارتباطات علمی هستند . فن آوری های نوین اطلاعاتی تعامل میان مولفان و ناشران را دگرگون کرده است . ...

سلبریتی ها از جمله منابعی هستند که رسانه ها با هدف جذب مخاطب و سودآوری به آن ها متوسل می شوند و آن ها نیز با هدف بیشتر دیده شدن و کسب درآمد در رسانه ها حاضر می گردند. پس می توان یک ارتباط دوسویه را متصور شد که هرکدام از دو سوی این طیف درصدد دستیابی به اهدافی هستند. اما در این مواجهه، گاه مشکلات و مسائلی به وقوع می پیوندد که هزینه هایی را برای دو طرف ایجاد می کند. در این مقاله، ابتدا در بخش نظری، دو نظریه دریسنس و نایار مطرح شد و در مرحله بعد با روش نمونه گیری هدفمند 15 نفر از صاحب نظران حوزه ارتباطات، رسانه و فرهنگ مورد مصاحبه عمیق قرار گرفتند و مهم ترین مضامین مرتبط با وضعیت موجود و مطلوب تعامل رسانه ملی با سلبریتی ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA استخراج، طبقه بندی و تحلیل شد. نتایج حاصل از این تحقیق حکایت از آن داشت که با هدف بهبود و ارتقای تعامل سلبریتی ها و رسانه ملی می توان بر اساس مدل ارائه شده در این پژوهش، سیاست گذاری روشنی برای تربیت، استعدادیابی و معرفی چهره های جوان طراحی کرد؛ نظام جدید حقوق متقابل چهره ها و رسانه ملی را به لحاظ مالکیت مادی و معنوی در عرصه فعالیت های هنری مانند صحنه، تبلیغات محیطی و فضای مجازی تعیین و تدوین کرد؛ و به طراحی زمینه ای برای معرفی، رشد و ماندگاری چهره ها و در نهایت گونه شناسی و طبقه بندی سلبریتی ها برای هرگونه تعامل با آن ها پرداخت.  

جامعه ایران مانند هر جامعه بزرگ دیگری ترکیبی از نیروهای اجتماعی مختلف است که زیستن آن ها در یک جامعه منوط به حفظ حداقلی از فضای اشتراک است؛ ازاین رو، ایماژی که نیروهای اصلی اجتماعی جامعه از رقیب خود عرضه می کنند، دارای اهمیت است، زیرا این تصور از دیگری، چشم اندازها و چالش های تفاهم در کشور را مشخص می کند. این مقاله با بهره مندی از نظریه های باختین و باومن به فهمِ دیگری در سیاست ایران با محوریت فضای مجازی میان دو جریان اصول گرایی و اصلاح طلبی پرداخته است.این مقاله از روش تحلیل مضمون استفاده می کند و گزیده ای از وبگاه های دو جناح را برای تحلیل انتخاب می کند. این مقاله تصور از «خود» و «دیگری» نزد اصول گرایان و اصلاح طلبان را با توجه به آنچه آن ها در وبگاه هایشان از «خود» و «دیگری» بازنمایی کرده اند، بررسی می کند. سرانجام، براساس مضمون هایی که از وبگاه های دو جناح یادشده استخراج شد، تصور آن ها از هم نه برمبنای «فهم دیگری»، بلکه برمبنای «تحمل دیگری» بازنمایی شده است.

مردانگی امری برساختی و تاریخیاست که درفرهنگ های گوناگون، به شیوه های متفاوتی تجربه می شود. پژوهش حاضر به بررسی پرمخاطب ترین سریال های شبکه محلی مرکز ایلام در سال های اخیر پرداخته است.آنچه موجب عطف توجه به این موضوع شده، اهمیت آن در بافت به شدت در حال تغییر استان ایلام است. سؤال اصلی پژوهش این است که در شبکه محلی استان ایلام چه نوع تصویری از مردانارائه شده است. برای این منظور تلفیقی از چارچوب مفهومی ساختارنگر - به منظور بررسی بافت جامعه ایلام - وخردنگر-به منظور بررسی کنش بین افراد - استفاده شده است. روش تحقیق حاضر کیفی، ازنوع تحلیل محتوای کیفی است. برای کشف مفاهیم و مقولات آشکار و پنهان متن از تکنیک کدگذاری استفاده شده است. نمونه مورد مطالعه هدفمند است؛ یعنی سه سریال پرمخاطب در سیمای ایلام. نتایج پژوهش نشان می دهد کهاین سریال هابا بازنمایی شکل خاصی از مردانگی به عنوان مردانگی هژمونیک، بر پذیرش، تأیید و تقویت آن کمک کرده است. همچنین مردانگی دیگری که جدا از بافت پدرسالارانه و سنتی قرار دارند به عنوان مردان نابهنجار و حاشیه ای از اجتماع محلی طرد می شوند.

"موضوع مطالعه در نمایشگاه ساموئل بکت، خود را می‏نمایاند. در این نمایشگاه‏، اثر بکت به نام ”فیلم“ نمایش داده می‏شود. ”ویدئو“ و ”محاکمه“ در کنار ”فیلم“، زنجیره روایی این مقاله را شکل می‏دهند. ویژگی مشترک این ژانرها، ابهام در کیستی ابژه و چیستی ذهنیت است: موارد تاثیر گذار بر خودآگاهی به عاملیت سیاسی و احساس مسئولیت سیاسی. بکت در فیلم خود به دیدگاه تصاویر سه گانه دلوز نزدیک می‏شود؛ دلوز معتقد است که سه نوع تصویر مختلف به نام‏های تصویر درکی، تصویر احساسی (عاطفی) و تصویر عمل‏، در سینما وجود دارد که تماشاگر و کاراکتر با هم در تمام این تصاویر حضور دارند. تصویر احساسی‏، ابزار مفیدی برای توجیه فیلم ”ویدئو“ ساخته استان داگلاس است‏. این فیلم نوعی بازسازی فیلم ”محاکمه” اورسن ولز است که براساس اثری از فرانسیس کافکا، ساخته شده است. عناصر بسیاری ""ویدئو"" را به ""فیلم"" مربوط می‌کند، اثر داگلاس سلسله ارتباطاتی با اثر بکت بر قرار می کند و در نتیجه، قرار گرفتن این عناصر مشابه میان این دو فیلم، نوعی ""تاریخ غیر متعارف"" از دو فیلم، در دو زمان متفاوت را ارائه می‏کند. از سوی دیگر، ولز که با رسانه بصری کار می‏کند‏، قهرمان کافکا را بازسازی می‏کند و آن را تجسم می‏بخشد. در حالی که بکت از شخصیتش، شخصیت زدایی می‏کند، حمایت داگلاس از فیلم ولز، نشانگر علاقه او به کشف رابطه میان تجسم و شخصیت است. در عین حال، این هنرمندان، شکی سیاسی از هنر را ایجاد می‏کنند. این فیلم‏ها نمونه‏هایی از هنر سیاسی‏اند که نشان می‏دهد، چگونه یک هنر سیاسی می تواند به تله‏هایی که انتقاد از ایدئولوژی را می‏کشند، وابسته نباشد. هنر تاثیرگذار سیاسی، عاملیت را به بیننده وام می‏دهد. فیلم‏های مورد مطالعه در این مقاله‏، تقریبا صامت و بی‏واژه‏‏اند. البته گفتگوهای زیادی در فیلم رد و بدل می‏شوند. درواقع، با نمایش بصری واژه‏ها، نقش زبان تغییر می‏کند. زبان بصری فیلم به مثابه چیزی بیش از ابزاری صرف برای تک خطی بودن و انسجام روایت، کانون توجه و اعتبار قرار می‌گیرد. این مقاله می‏کوشد تا عاملیت، درک ایدئولوژیک و تعهد در فیلمساز و تماشاگر رسانه فیلم را بازپردازی کند. "

سال های 2011 و 2012 شاهد دگرگونی و حوادث بزرگی در جهان عرب بود. موج آزادی خواهی، ظلم ستیزی و انقلاب، جهان عرب را فراگرفت و این موج با استعفای عبدالله صالح، دیکتاتور یمن به اوج خود رسید. از زمان وقوع انقلاب در کشورهای فوق الذکر مطالب گوناگونی درباره نقش رسانه های جمعی مانند شبکه های تلویزیونی، خبری یا ماهواره ای، جراید و مطبوعات و ... همچنین رسانه های جدید یا دیجیتال مانند سایت های اینترنتی اعم از شبکه های ارتباطی مجازی مانند فیس بوک، توییتر و ... در پیشبرد روند این اعتراض ها و انقلاب ها نوشته شده است. رسانه ها با آگاهی دادن به مردم، انتشار اطلاعات و گسترش عقاید آزادی خواهی و ظلم ستیزی به منزلة یکی از عوامل تسریع کنندة این انقلاب ها به حساب می آیند. این مقاله به شیوه توصیفی ـ تحلیلی ضمن تبیین مختصر مشخصات انقلا ب های عربی، به این سؤال اصلی پاسخ می دهد: رسانه های جدید چه تأثیری بر انقلاب های عربی داشته است؟