درخت حوزه‌های تخصصی

رشته های جغرافیای عمومی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۶۱ تا ۹۸۰ مورد از کل ۴٬۳۹۶ مورد.
۹۶۱.

ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی دشت مهران بر پارامترهای کیفی آب سطحی در دوره های ترسالی و خشک سالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۳۴ 127 - 144

کلیدواژه‌ها: تغییرات آب و هوا آب اراضی بایر رودخانه گاوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۳۳
در سال های اخیر با افزایش جمعیت، کمیت و کیفت منابع آب سطحی ناشی از فعالیت انسانی دچار تغییراتی شده است. با مطالعه و بررسی اثرات تغییرات کاربری اراضی بر منابع آب سطحی می توان به نتایج خوبی برای درک اثرات متقابل استفاده از زمین و کیفیت آب دست یافت. لذا هدف این مطالعه ارزیابی کیفیت آب سطحی در حوضه آبخیز دشت مهران متأثر از کاربری زمین می باشد. در این مطالعه پس از استخراج کاربری اراضی، درصد مساحت هر کدام از کاربری های موجود در منطقه برای چهار بازه زمانی 1380، 1387، 1395 و 1399 مشخص شد، سپس اثرات تغییرات کاربری اراضی در دو دوره تر و خشک بر پارامترهای کیفی آب شامل آنیون ها، کاتیون ها، SDR، TDS، EC موردبررسی قرار گرفت و در نهایت از نمودار شولر و ویلکوکس جهت تعیین پارامتر کیفی آب ازلحاظ شرب استفاده شد. نتایج نشان دهنده افزایش اراضی بایر و شهری نسبت به اراضی کشاورزی، مرتعی و جنگلی بوده است. به طوری که اراضی بایر و شهری به میزان 2/13 درصد افزایش طی 20 سال داشته و مقدار آنیون ها نسبت به میانگین درازمدت 10 ساله 82/14 درصد و کاتیون ها 23/21 درصد و املاح محلول SDR، TDS، EC به ترتیب 9/36، 35/18 و 30/18 درصد افزایش داشت. در بیشتر کاربری های موردبررسی روند تغییرات بر اساس آزمون من-کندال افزایش را نشان داد و بر اساس همبستگی پیرسون بین جریان رودخانه و پارامتر کیفی با تمام پارامترهای موردبررسی دارای ارتباط منفی و معکوس می باشد که با کاهش جریان رودخانه، روند پارامترهای کیفی افزایش یافته است. بر اساس نمودار شولر و ویلکوکس برای حوضه مورد مطالعه آب در محدوده شوری قرار دارد. نتایج کلی نشان داد که افزایش فعالیت های انسانی، نوسانات آب و هوایی از عوامل مؤثر بر کیفیت آب رودخانه گاوی می باشند بنابراین، نیاز به اجرای برنامه های صحیح مدیریتی برای کنترل تغییرات کاربری اراضی است.
۹۶۲.

بررسی میزان کاربست ابعاد و مؤلفه های نظام تفسیر ژئوتوریسم به منظور ارائه مدل مفهومی مناسب در ژئوپارک جهانی قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 105 - 118

کلیدواژه‌ها: مدل نظام تفسیر ژئوتوریسم مدیریت آموزش غیررسمی ژئوپارک جهانی جزیره قشم آموزش گردشگران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۸
پژوهش حاضر با هدف ارائه ی مدلی برای نظام تفسیر ژئوتوریسم در ژئوپارک جهانی قشم انجام شده است. دراین راه، برای تبیین وضعیت ابعاد و مؤلفه های نظام تفسیر ژئوتوریسم و ارائه ی الگوی آموزش گردشگران در ژئوپارک جهانی قشم به الگوی نظام تفسیر ژئوتویسم نکوئی صدری، قورچیان و محمدداودی براساس روش های معتبر جهانی (منطبق بر وضعیت آرمانی) توجه شده است. بنابراین، با بررسی ادبیات موضوعی مدیریت نظام تفسیر ژئوتوریسم، این ابعاد در قالب عبارات «مفسر»، «محتوا»، «مکان»، «اصول»، «شیوه»، «ابزار» و «مخاطب» در هفت بُعد و با سی مؤلفه ی مرتبط با هرکدام از ابعاد هفت گانه ی فوق الذکر مطرح شده است. در پژوهش حاضر، میزان کاربست ابعاد و مؤلفه های نظام تفسیر ژئوتوریسم در مدیریت ژئوپارک جهانی جزیره ی قشم در وضعیت موجود به شیوه ی توصیفی - پیمایشی مطالعه شده است. این تحقیق با هدف کاربردی و به روش کمّی انجام شد و جامعه ی آماری این پژوهش بازدیدکنندگان ژئوپارک جهانی قشم به روش نمونه گیری در دسترس در نوروز 1398 بوده است. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات در بخش آمار توصیفی (مانند میانگین و انحراف معیار) و در بخش استنباطی از روش تحلیل عاملی تأییدی (با نرم افزارSmart Pls  نسخه ی 3/3) و آزمون t تک نمونه ای (با نرم افزار SPSS نسخه ی 26) استفاده شد. برای تعیین درجه ی تناسب و اعتبار مدل با برآورد 99 از 100، از دیدگاه های 30 نفر از متخصصان ذی ربط بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که میزان کاربست کلیه ی ابعاد و مؤلفه ها در وضعیت موجود نظام تفسیر در مدیریت ژئوپارک جهانی قشم کمتر از سطح متوسط است و با وضعیت آرمانی فاصله ی زیادی دارد. همچنین، نتایج نشان داد که میزان کاربست مؤلفه های بُعد آموزشگر (مفسر)، در وضعیت موجود، از بقیه ی ابعاد بیشتر و میزان کاربست مؤلفه ها در بُعد ابزار پایین ترین است. درنهایت، به راهکارهای پیشنهادی برای ارتقای هفت بُعد مورد بررسی در این تحقیق و حرکت به سمت وضعیت مطلوب در ژئوپارک جهانی جزیره ی قشم اشاره شده است.
۹۶۳.

راهبرد امنیت لویاتانی: بازتاب محیط ژئوپلیتیک در اندیشه حکمرانی روسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هجدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۶۷) 31 - 69

کلیدواژه‌ها: ژئوپلیتیک ژئوکالچر روسیه آمریکا امنیت ملی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۰ تعداد دانلود : ۱۹۰
دولت روسیه راهبرد امنیتی فعال و مخاطره آفرینی داشته و بویژه در سال های اخیر، وجه گسترندگی، تحریک آمیزی و تهاجمی آن پررنگ تر شده و این مساله در اقدامات نظامی در گرجستان، اوکراین و سوریه و بویژه در فحوای سند «راهبرد امنیت ملی» منتشره در تیرماه 1400 بیش از پیش نمایان شده است. از این رو، مساله اصلی در این مقاله، وضعیت تهاجمی بودن راهبرد امنیتی روسیه و چگونگی شکل گیری، تحول و بروز آن است و این پرسش مطرح می شود که «چرا و چگونه راهبرد امنیت ملی این کشور دچار چنین تحول مهم و دگردیسی افق گشایانه ای(تغییر پارادایمی) شده است؟» ایده ای که در پاسخ به این پرسش و در چارچوب نظریه برساخت گرا(سازه انگار) ارائه می شود آن است که «دگردیسی در راهبرد امنیتی روسیه مستلزم درک تعاملات سه متغیر محیط، گفتمان(یا نگرش) و رفتار است و بحرانی شدن محیط ژئوپلیتیک و ژئوکالچری این کشور به تقویت گفتمان دولت گرا و اقتدارگرا انجامیده و بر شکل گیری راهبرد امنیتی گسترده، تحریک آمیز و هجومی اثر گذاشته است». روش تحقیق در این مقاله از نوع کیفی با استفاده از ابزار تحلیل گفتمانی است و قلمرو زمانی تحقیق نیز عمدتاً سال های 2014 تا 2021، قلمرو مکانی فدراسیون روسیه و منطقه پساشوروی و قلمرو موضوعی نیز مقوله امنیت را در بر می گیرد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد که هر چه فشارهای محیطی بر روسیه افزایش یابد، نگرش های سیاسی تندتر و احتمال اقدامات تهاجمی افزایش می یابد و با توجه به برخورداری این کشور از موقعیت همپایگی راهبردی در حوزه هسته ای با آمریکا، امکان محدودسازی آن دشوارتر خواهد بود.
۹۶۴.

A New Approach to the Theory of Seapower in the 21st Century (In Times of War and Peace)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هجدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۶۸) 383 - 411

کلیدواژه‌ها: Seapower Peace War New Geopolitics of the Seas

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۰۸
The environment of seas has undergone geopolitical changes in recent decades, which has had a profound impact upon the nature of seapower. The aim of the current research is to expound on the new nature of seapower in the 21st century. It also takes an approach that is not limited to wartime and, given the postmodern era, encompasses peace and international rivalry, especially global trade. First, the concept of classic seapower is discussed in this paper and then using the meta-analysis method, the concept of seapower in the present century is discussed by adopting a new approach. Research findings indicate that the new nature of seapower is based on the military and non-military dimensions of seapower, the relative nature of seapower, the various roles of naval forces, the new naval threats, the diverse functions of the sea environment, the context of the international order, the strategic link between seapower and land power, air and space powers, and the humanitarian operations in the sea environment. In the early years of the 21st century, these considerations have persuaded states out of taking a purely national approach to seapower and sea policy-making, but to accept multilateral interactions and cooperation by taking a transnational approach.
۹۶۵.

کمیّت و کیفیت آب کشاورزی و تأثیر آن بر تولیدات کشاورزی و پایداری سکونت گاه های روستایی (مورد مطالعه: دشت فیروزآباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و پنجم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ 129 - 160

کلیدواژه‌ها: آب تجدیدپذیر آب کشاورزی جمعیت روستایی آسیب پذیری آب مدیریت مزرعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹ تعداد دانلود : ۲۲۰
آ آب عامل اصلی تضمین کننده پایداری نظام های اجتماعی-اکولوژیکی موجود در مناطق خشک و نیمه خشک است. با وجود این، تغییر اقلیم و مدیریت ناپایدار منابع آب موجب بروز کم آبی در این مناطق شده است. به منظور حفظ توازن میان نیاز بخش کشاورزی به آب و ظرفیت منابع هر منطقه، بررسی رابطه بین آب، تولید و جمعیت ضروری است. لذا این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر تغییرات کمی و کیفی آب بر تولیدات کشاورزی و جمعیت روستایی در دشت فیروزآباد فارس انجام شده است. داده های پژوهش از طریق بانک اطلاعاتی سازمان های جهاد کشاورزی و آب منطقه ای و نیز درگاه آمار ایران گردآوری شد. یافته ها نشانگر کاهش شدید ظرفیت منابع آب کشاورزی است؛ اما آسیب پذیری آب در منطقه یکسان نبوده و می توان کشاورزان را به سه گروه دارای دسترسی کم، متوسط و زیاد به آب تقسیم بندی نمود. با این حال، تحلیل سری زمانی نشان دهنده این است که ادامه روند کنونی مدیریت آب مزرعه به کاهش دسترسی هر سه گروه به آب خواهد انجامید. همچنین یافته های حاصل از تحلیل رگرسیون مؤید پیوند آب و تولید کشاورزی است. به نحوی که کاهش آب کشاورزی به همراه تنزل در میزان نزولات جوی، کاهش مصرف کود و سموم شیمیایی و همچنین ضریب مکانیزاسیون به افت میزان تولید محصولات زراعی انجامیده است. از سوی دیگر، میان آب و جمعیت روستایی نیز رابطه ای انکارناپذیر وجود دارد. به نحوی که تراکم جمعیت در روستاهای دارای دسترسی زیاد به آب در طول زمان افزایش یافته است. بر مبنای یافته ها، توصیه هایی برای ارتقای بهره وری آب، تولید و حفظ توازن آب و جمعیت ارائه شده است.
۹۶۶.

پویایی های نظم در سطح جهانی-منطقه ای و دگردیسی نقش کنشگران منطقه ای خلیج فارس (مطالعه موردی: امارات متحده عربی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هجدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۶) 57 - 87

کلیدواژه‌ها: نظم جهانی نظم منطقه ای خاورمیانه ایالات متحده آمریکا امارات متحده عربی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۳۹۰
امروزه نظم بین الملل تحولات مهمی را در سطح کلان و مناطق پشت سر می گذارد. ورود نظم بین الملل به دوران گذار پساآمریکایی و پویایی های محیطی در سطح مناطق عدم قطعیت های اساسی را با خود به همراه دارد که الهام بخش تغییر نقش بسیاری از کنشگران در سطح مناطق و به طور خاص منطقه خلیج فارس بوده است. ازجمله مهم ترین این کنشگران می توان به امارات متحده عربی اشاره کرد. براین اساس پژوهش حاضر با مبنا قرار دادن نظریه نقش و بکار گیری آن در دوران گذار نظم بین الملل به دنبال پاسخ گویی به این سؤال مهم است که: تحولات و پویایی های نظم در سطح جهانی و منطقه ای چه تأثیری بر نقش و کنش های رفتاری بازیگران در عرصه منطقه ای خلیج فارس به همراه داشته است؟ و فرضیه ای که در پاسخ به آن مورد آزمایش قرار خواهد گرفت بدین صورت قابل طرح می باشد: پویایی های نظم در سطح کلان و منطقه ای منجر به تغییر ساختار اجتماعی نظم شده و این امر به عنوان محرکه ای برای تغییر نقش برخی از کنشگران منطقه ای از جمله امارات متحده عربی عمل کرده است تا نقش خود را از یک کنشگر میانه رو و تابع در تحولات منطقه ای به یک کنشگر سیاسی، نظامی و امنیتی طی دهه گذشته تغییر دهد. هدف پژوهش نشان دادن تغییر در تصورات از نقش کنشگران منطقه ای(امارات متحده عربی) و پیامدهای آن برای نظم منطقه ای است. روش پژوهش نیز در قالب رویکردهای تبیینی-تحلیلی خواهد بود و شیوه گردآوری داده ها، کتابخانه ای و مبتنی بر آمار و اسناد بین المللی می باشد.
۹۶۷.

شناسایی چالش های توسعه گردشگری پایدار در استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 145 - 165

کلیدواژه‌ها: گردشکر گردشگری گردشگری پایدار توسعه استان کرمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۲۴۹
هدف از پژوهش پیش رو شناسایی چالش های توسعه گردشگری پایدار در استان کرمان است. در این پژوهش، با روش تحلیل مضمون، از طریق مصاحبه نیمه سازمان دهی شده با متخصصان دانشگاهی و فعالان بخش خصوصی و مصاحبه های منتشرشده مدیران اجرایی در رسانه ها، تلاش شده است تا چالش های توسعه این صنعت شناسایی شود. نتیجه مرحله کدگذاری باز شناسایی 85 چالش توسعه گردشگری پایدار استان کرمان است. در مرحله بعد، مفاهیم به دست آمده از مرحله کدگذاری بار در هشت مضمون دسته بندی شده است:1. چالش های سیاست گذاری و برنامه ریزی، 2. چالش های مدیریتی و اداری، 3. چالش های حمل ونقل و ارتباطات، 4. چالش های هتلداری و اقامت، 5. چالش های تبلیغات و اطلاع رسانی، 6. چالش های زیرساخت ها و امکانات رفاهی و تفریحی، 7. چالش های آموزش و راهنمای گردشگران، 8. چالش های زیست محیطی. هریک از مضامین دربرگیرنده چالش هایی است که با یکدیگر قرابت مفهومی دارند و بعد خاصی از گردشگری پایدار استان کرمان را تبیین می کنند.
۹۶۸.

نقش توسعه گردشگری در تحولات کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعه موردی: روستای زیارت، شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه ناحیه ای سال بیستم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۴۰) 256 - 227

کلیدواژه‌ها: گردشگری گردشگری روستایی سکونتگاه های روستایی شهرستان گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۶ تعداد دانلود : ۲۴۸
گردشگری در نواحی روستایی می تواند نقشی تأثیرگذار در همه ابعاد روستاها ایفا کند که شامل ایجاد اشتغال و درآمد برای روستاییان، تنوع بخشی به فعالیت های اقتصاد روستایی، کمک به فراهم شدن خدمات زیربنایی و تغییرات کالبدی-فضایی در روستاها می شود. یکی از اثرات گردشگری در روستاها، تحولات کالبدی است. هدف این پژوهش، بررسی نقش گردشگری بر تحولات کالبدی روستای موردمطالعه بود. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی-تحلیلی بود. سرپرست های خانوار ساکن در روستای زیارت جامعه آماری تحقیق را تشکیل دادند و ۲۵۳ سرپرست خانوار ساکن روستای زیارت به عنوان  حجم نمونه با فرمول کوکران تعیین شدند. از سه شاخص ساخت وساز، تغییر کاربری اراضی و رضایتمندی کالبدی در قالب طیف لیکرت استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با نرم افزار آماری SPSS انجام شد. نتایج نشان داد، تغییرات کالبدی صورت گرفته ناشی از توسعه گردشگری در روستای موردمطالعه باعث افزایش بی رویه ساخت وساز خانه های دوم و ویلا، گسترش تسهیلات و خدمات گردشگری، تغییر کاربری اراضی زراعی به مسکونی، افزایش قیمت زمین و تخریب زمین های کشاورزی به طور گسترده شده است. همچنین بی توجهی به بافت روستا و فضاهای موردنیاز یک خانواده روستایی شامل فضایی برای نگهداری دام و انبار محصولات کشاورزی و گرایش به چند طبقه سازی در ساخت وسازهای جدید نارضایتی ساکنان روستایی را به همراه داشته است. آزمون ها در سطح ۹۹ درصد معنادار بود. به منظور کاهش پیامدهای منفی توسعه گردشگری، توجه بیش از پیش مدیران و دستگاه های نظارتی و برنامه ریزی در حوزه گردشگری لازم و ضروری است.  
۹۶۹.

عوامل مؤثر بر آمادگی فردی در برابر وقوع سیل در روستاهای کوهستانی مستعد طغیان سیل شهرستان پلدختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی بهار ۱۴۰۱ شماره ۴۱ 117 - 139

کلیدواژه‌ها: مخاطره سیل آمادگی فردی کاهش خطر بلایا روستاهای کوهستانی شهرستان پلدختر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۹۱
مدیریت مخاطرات شامل کلیه اقداماتی است که از طریق آن ها بتوان از بروز حوادث ناگوار، پیشگیری نمود یا در صورت بروز آن حادثه، بتوان اثرات آن را کاهش داده و آمادگی لازم را برای امدادرسانی سریع و بهبود اوضاع فراهم نمود. از اقدامات مهم مدیریت مخاطرات، توجه به افزایش آمادگی فردی در مواجهه با مخاطرات است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر آمادگی فردی در برابر وقوع سیل پرداخته است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن ترکیبی (کیفی و کمّی) است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه و مصاحبه بوده است. جامعه آماری پژوهش 3861 خانوار ساکن در روستاهای کوهستانی در معرض طغیان سیل شهرستان پلدختر بوده است که با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونه گیری تصادفی ساده 360 خانوار از 30 روستای سیل گیر به عنوان نمونه انتخاب شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و مدل رگرسیون لجستیک باینری و تحلیل کیفی صورت گرفت. یافته های پژوهش در زمینه عوامل مؤثر بر آمادگی فردی در برابر وقوع سیل حاکی است که از بین چهار عامل مدنظر در این پژوهش به ترتیب عوامل: جامعه شناختی فردی، وضعیت اقتصادی- اجتماعی خانواده، تأثیر جامعه و سازگاری با خطر بیشترین نقش را در آمادگی فردی برابر سیل داشته اند. بررسی الزامات و اقدامات آمادگی در مواجهه با سیل نیز نشان داد که به ترتیب: توسعه اقتصاد محلی، توسعه زیرساخت های محلی، اعطای اعتبار خرد برای افزایش آمادگی، کمک های دولتی و افزایش استراتژی های تنوع معیشت خانوارها برجسته ترین الزامات و اقدامات مهم برای افزایش آمادگی در مواجهه با رخداد سیل می باشند.
۹۷۰.

تأثیر ریسک ادراک شده بیماری کوید-۱۹ در قصد رفتاری گردشگری بدون تماس در ایران

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 187 - 201

کلیدواژه‌ها: ویروس کرونا گردشگری بدون تماس ادارک ریسک مدل باور سلامت نظریه رفتار برنامه ریزی شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۹ تعداد دانلود : ۲۳۳
تأثیر منفی بحران هایی از قبیل بیماری های همه گیر در تقاضای گردشگری و رفتار گردشگران کانون مطالعات متعددی قرار گرفته و از ابعاد گوناگونی به آن نگریسته شده است. در پژوهش پیش رو، تأثیر ریسک ادراک شده از بیماری کوید-۱۹ در تمایل گردشگران برای روی آوردن به گردشگری بدون تماس شناسایی شده است. پژوهش کاربردی است و برای بررسی تأثیر ریسک درک شده از بیماری کوید-19 در قصد رفتاری گردشگران از مدل باورهای سلامت و نظریه رفتار برنامه ریزی شده استفاده شده است. به علت شرایط شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل های بهداشتی در بازه زمانی گردآوری داده های پژوهش، پرسش نامه برخط در شبکه های اجتم اعی اینستاگرام و توییتر توزیع شد و پس از ویرایش، ۸۳۱ پرسش نامه قابل تحلیل به دست آمد. روایی مدل و آزمون فرضیه ها با مدل سازی معادلات ساختاری بررسی شده است. نت ایج آزمون فرضیه ها حاکی از آن است ک ه ادراک شناختی از ریس ک ابتلا به کووید-19 در نگرش به گردشگری بدون تماس و هنجارهای ذهنی گردشگران تأثیری مثبت می گذارد. همچنین، نگرش به گردش گری ب دون تم اس، هنجاره ای ذهن ی و کنت رل رفتاری درک شده گردشگران در نیت رفتاری گردشگران درباره قصد رفتاری گردشگری بدون تماس نیز ت أثیری مثبت را نشان می دهد. اما یافته های این پژوهش از تأثیر ریسک ادراک شده در کنت رل رفت اری درک ش ده حمایت نمی کند.
۹۷۱.

جنبش های اجتماعی نوین: مطالعه موردی جنبش های زیست محیطی نوپدید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ ۱۲۶-۱۰۳

کلیدواژه‌ها: جنبش های اجتماعی نوین جنبش های زیست محیطی نوپدید نیروهای اجتماعی شیوه های اقدام ماهیت سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۲۸۷
اصطلاح جنبش های اجتماعی نوین برای توصیف جنبش هایی به کار برده می شود که در اواخر دهه 1960 به واسطه اقدام جمعی در عرصه اجتماعی فعال بودند. از مهمترین جنبش های نوین اجتماعی می توان به جنبش زنان، جنبش صلح و جنبش زیست محیطی اشاره نمود. رشد سریع و شتابان جوامع صنعتی بدون در نظر گرفتن تخریب محیط زیست، مسائل و معضلات فراوانی را به وجود آورده است. از مهمترین مشکلات موجود می توان به فرسایش خاک، و انواع آلودگی ها اشاره نمود. مجموعه این عوامل، زمینه را برای شکل گیری جنبش های زیست محیطی فراهم نموده اند. نوشتار حاضر تلاش می کند تا به این پرسش پاسخ دهد که جنبش های زیست محیطی نوپدید چگونه در قالب جنبش های اجتماعی نوین قابل تحلیل هستند؟ و چه افزوده هایی بر جنبش های اجتماعی نوین داشه اند؟ بنابراین، با روش کیفی تفسیری، شیوه مطالعات موردی چیستی و چرایی جنبش های زیست محیطی نوپدید را مورد بررسی قرار می دهد. یافته های تحقیق نشان می دهند که بحران های زیست محیطی زمینه را برای شکل گیری، فعالیت وتاثیرگذاری جنبش های زیست محیطی نوپدید فراهم نموده اند. از اینرو جنبش های زیست محیطی نوپدید به منظور رویارویی با بحران های موجود، در ابتدا به افزایش آگاهی های عمومی پرداخته و سپس سازمان ها و گروه های طرفدار محیط زیست را ایجاد نمودند و در نهایت با ورود به عرصه سیاست، با استفاده از ابزارها و شیوه های جدید به بیان خواسته ها و اعتراض های خود به شیوه های مسالمت آمیز پرداخته اند تا از این طریق، ضمن وادار کردن حکومت ها به پاسخگویی و در نهایت ورود مستقیم به عرصه سیاست به عنوان گروه های ذی نفوذ و احزاب سیاسی بتوانند در حوزه سیاست عمومی تأثیرگذار باشند. در نتیجه حجم وگستره قدرت اجتماعی و تاثیرگذاری سیاسی جنبش های زیست محیطی نوپدید باعث باز پروری و غنی سازی جنبش های نوین اجتماعی شده است. به گونه ای که امروزه می توان آنها را بعنوان نیروهای اجتماعی قدرتمند و بازیگرانی تاثیرگذار، در عرصه جامعه شناسی سیاسی مورد شناسایی و تحلیل قرار داد.
۹۷۲.

تحلیل محتوای نظریات گردشگران درباره رستوران های ایرانی در وبگاه تریپ ادوایزر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 249 - 262

کلیدواژه‌ها: گردشگری غذا تحلیل نظریات رستوران های ایرانی سایت تریپ ادوایزر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۳ تعداد دانلود : ۲۶۳
تریپ ادوایزر یکی از وبگاه های مشهور حوزه گردشگری است که گردشگران داوطلبانه نظریات خود را در آن با دیگران به اشتراک می گذارند. تحلیل و بررسی این نظریات، راهکاری نوین برای مدیران کسب وکارها و بازاریابان به منظور افزایش کیفیت و بهبود خدمات به گردشگران است. هدف از انجام این پژوهش، تحلیل نظریات گردشگران درباره رستوران های ایرانی با بررسی نظریات ثبت شده گردشگران در سایت تریپ ادوایزر است. این تحقیق برحسب نتیجه کاربردی، با توجه به هدف، از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع داده های استفاده شده کیفی است. برای جمع آوری نظریات گردشگران از این سایت، رستوران هایی که بیشترین امتیاز را از گردشگران کسب کرده اند از شهرهای اصفهان، شیراز، کرمان، تبریز و رشت انتخاب شدند. در تحقیق حاضر برای جمع آوری و بررسی داده ها از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج تحلیل محتوای 200 داده جمع آوری شده به شناسایی هفت مقوله (جاذبه های رستوران، جاذبه های غذایی، کیفیت ادراک شده، زمان انتظار ادراک شده، ادراکات ذهنی، هویت یابی با مقصد، و آوازه برند) از هجده مفهوم (جاذبه های محیطی، جاذبه های احساسی، جاذبه های قیمتی، خلق تجربه ای منحصربه فرد، تضمین سلامتی، طعم و کیفیت مطلوب، کیفیت روابط نیروی انسانی، کیفیت ارائه خدمات، کیفیت مشتری مداری، زمان انتظار در صف، زمان انتظار حین و قبل از دریافت غذا، نگرش گردشگران، تصویر غذایی مقصد، نمادگرایی فرهنگی، اعتبار اجتماعی کسب شده، شهرت رستوران، شهرت غذا، و مشاهیر) منجر شد.
۹۷۳.

ترغیب به سرگرمی در سبک زندگی از منظر اخلاق اسلامی

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱۳ 37 - 49

کلیدواژه‌ها: سرگرمی ترغیب به سرگرمی سبک زندگی اخلاق اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۸ تعداد دانلود : ۱۹۸
با توجه به رشد روزافزون اوقات فراغت و پدیدآمدن سرگرمی های نو و مدرن در سبک زندگی انسان امروزی، ترسیم جایگاه این سرگرمی ها در سبک زندگی یکی از چالش های اخلاقی عصر حاضر است. با توجه به مضرات و فواید سرگرمی های نو، باید روشن شود این سرگرمی ها با چه شرایطی می توانند مفید باشند. پژوهش پیش رو با روش توصیفی   تحلیلی در پی بررسی آموزه های اخلاق اسلامی و به طور خاص ادله ترغیب کننده به سرگرمی در این زمینه است. در این مقاله، به این نتایج رسیدیم که از سرگرمی ها نیز می توان برای رسیدن اهداف اسلامی استفاده کرد و اسلام با بیان بایدها و نبایدهای اخلاقی، معیارهایی برای این استفاده مطلوب مطرح می کند. براین اساس، سرگرمی مطلوب بیهوده نیست و در راستای مسئولیت های اساسی تعیین شده برای انسان است، حلال است، به کرامت انسان لطمه نمی زند، و در پرداختن به آن اعتدال رعایت می شود. همچنین براساس آموزه های ترغیب کننده به سرگرمی، برخی از خواص و کارکردهای سرگرمی های مطلوب عبارت اند از: یادگیری و آموزش، ایجاد تفریح و شادی، ایجاد آرمیدگی و تجدید قوا، شکوفاکردن استعدادها، ایجاد توسعه اقتصادی و تنوع در زندگی.
۹۷۴.

تحلیل ارزشمندی و چرخه زیست میراث گردشگری شهرستان شوش دانیال (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال یازدهم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۳۲) 61 - 81

کلیدواژه‌ها: میراث گردشگری پری یرا اصلاح شده چرخه زیست شاخص رنجش شوش دانیال (ع)

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۹ تعداد دانلود : ۲۹۴
گردشگری فعالیتی اقتصادی است که مجموعه وسیعی از اقدامات ذی نفعان در داخل و خارج از مقصد گردشگری را شامل می شود. هدف از گردشگری، حفظ منابع مقصد و توسعه اقتصادی است که با ایجاد رابطه ای پویا و خلاق بین طبیعت، فرهنگ و تاریخ جامعه میزبان با گردشگران، جریان های جدیدی را در آینده برای توریسم جهانی، صلح و توسعه پایدار رقم می زند. شهرستان شوش دانیال(ع) به منزله یکی از مناطق برخوردار از جاذبه های گردشگری متعدد، توان مطلوب برنامه ریزی و توسعه گردشگری را داراست. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ارزشمندی میراث گردشگری این منطقه با استفاده از روش اصلاح شده پری یرا و ارزیابی چرخه زیست آن ها از طریق مدل باتلر و شاخص رنجش داکسی است. برای تحلیل ارزشمندی پرسش نامه ای بر مبنای گویه های مدل اصلاح شده پری یرا تدوین و در سطح نخست معیار علمی در قالب توانمندی های ذاتی اکتسابی (حداکثر امتیاز 5/5) و تکمیلی (حداکثر امتیاز 5/4) و معیار مدیریت در قالب توانمندی های بهره وری (حداکثر امتیاز 7) و حفاظت (حداکثر امتیاز 3) ارزیابی شد. چرخه زیست محوطه های گردشگری از طریق مدل باتلر طی مراحل اکتشاف، مشارکت، رشد، بلوغ و رکود، و واکنش رفتاری جوامع انسانی براساس شاخص رنجش داکسی طی موارد علاقه مندی، بی تفاوتی، رنجش و خصومت بررسی شد. نتایج نشان داد محوطه های حرم دانیال نبی (ع) (35/63٪ درصد بلوغ و علاقه مندی)، منطقه حفاظت شده کرخه (7/60 درصد اکتشاف و علاقه مندی)، قلعه شوش (5/60 درصد رشد و علاقه مندی)، چغازنبیل (95/57 درصد رشد و علاقه مندی)، تپه های باستانی شوش (9/57 درصد رشد و بی تفاوتی) و آرامگاه دعبل خزاعی (56 درصد مشارکت و علاقه مندی) رتبه 1 تا 6 توسعه گردشگری را به خود اختصاص دادند. در مقابل، تپه های باستانی هفت تپه (65/45 درصد اکتشاف و بی تفاوتی) و منطقه جنگی فتح المبین (15/44 درصد بلوغ و بی تفاوتی) به دلیل این که امتیازشان زیر متوسط (50 درصد) بود به تقویت نقاط قوت و فرصت و رفع نقاط ضعف و تهدیدهای احتمالی نیاز دارد. این رتبه ها نشان دهنده اهمیت و بهره وری متناسب با توان این محوطه های گردشگری است.
۹۷۵.

تأثیر رفتار حمایت گرایانه بر رفتار خرید گردشگران نسبت به صنایع دستی روستایی (مورد مطالعه: صنایع دستی روستایی اورامانات تخت)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و پنجم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 171 - 192

کلیدواژه‌ها: میهن پرستی محلی شباهت ادراکی گردشگری روستایی نگرانی اجتماعی اورامانات کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۶۵
علی رغم اهمیت صنایع دستی در اقتصاد روستایی، این صنایع در بسیاری از مناطق کشور از جمله روستای اورامانات تخت جایگاه اولیه خود را از دست داده است. از جمله راهکارهای حل این مسأله بهبود بازار صنایع دستی است. با توجه به اینکه گردشگران در مناطق روستایی گردشگرپذیر، خریداران اصلی صنایع دستی هستند، بررسی رفتار خرید آن ها می تواند به بهبود بازار صنایع دستی کمک کند. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عوامل مرتبط با رفتار حمایت گرایانه بر رفتار خرید صنایع دستی از سوی گردشگران انجام شد. جامعه آماری پژوهش گردشگرانی بودند که در خرداد ماه 1399 به روستای اورامانات تخت در شهرستان سروآباد واقع در استان کردستان سفر کرده بودند (300 =N) . تعداد 173 گردشگر به عنوان نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که روایی آن به سه صورت روایی شکلی، سازه (توسط استادان دانشگاه) و تشخیصی و همچنین پایایی آن به دو صورت پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد عوامل مرتبط با رفتار حمایت گرایانه (نگرانی همدلانه، شباهت ادراکی، میهن پرستی محلی و نگرانی اجتماعی) اثر مثبت و معنی دار بر نگرش گردشگران نسبت به صنایع دستی روستایی دارند. همچنین نگرش، اثر مثبت و معنی داری بر قصد و رفتار خرید گردشگران نسبت به صنایع دستی روستایی داشت. ازاین رو پیشنهاد می شود بستر لازم برای برانگیختن رفتار حمایت گرایانه گردشگران در راستای حمایت از صنایع دستی روستایی از طریق رسانه های مختلف فراهم شود.
۹۷۶.

گامی به سوی الگوی نظری نظم پراکنشی- شاخه ای در سیاست بین الملل نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال هجدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 289 - 314

کلیدواژه‌ها: پیچیدگی نظم شاخه ای - پراکنشی موازنه قدرت شاخه ای سیستم بین الملل پیچیده نظم جهانی نوین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۳۹۱
سیستم بین الملل در فاز گذار از سیستم ساده و خطی به پیچیده و آشوبی، در چارچوب سیستم های چندپیکری است که این موضوع چالش های نوینی را برای تبیین نظم در آن ایجاد کرده است. ادبیات روابط بین الملل، نظم را از دیدگاه ساده و کلاسیک مورد مطالعه قرار داده اند و تصوری خطی از آن داشته اند، این در حالی است که این سیستم از گونه پیچیده و آشوبی است. الگوی نوینی از نظم در حال پدیدار شدن است که نظریه های موجود روابط بین الملل از تبیین آن ناتوان هستند. بر این اساس پرسمان اصلی پژوهش حاضر بر محوریت الگوی نظری تبیین کننده نظم پیچیده و آشوبی سیستم بین الملل پیچیده شکل می گیرد. هدف اصلی مفهوم سازی چنین نظمی است که نویسنده با بهره گیری از بنیان های هستی شناسانه و شناخت شناسانه نظریه پیچیدگی و گزاره های نظری آن و بهره گیری از رهیافت روشی ابداکتیو، الگوی نظم شاخه ای – پراکنشی را به عنوان الگوی نظری نوآورانه به جامعه علمی روابط بین الملل ارائه می کند.
۹۷۸.

بررسی رابطه تاب آوری مکانی و تاب آوری فردی نواحی مشمول طرح اسکان مجدد (مطالعه موردی: نواحی سیل زده شرق استان گلستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۴۲ 127 - 142

کلیدواژه‌ها: اسکان مجدد تاب آوری فردی تاب آوری مکانی کونور– دیویدسون استان گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۴۴
هدف این تحقیق، بررسی رابطه تاب آوری مکانی و تاب آوری فردی در نواحی مشمول طرح اسکان مجدد واقع در شرق استان گلستان است که از جنبه هدف، کاربردی است و از جنبه جمع آوری داده ها از نوع پژوهش های پیمایشی به شمار می آید. جامعه آماری نیز سرپرستان خانوارهای مشمول طرح اسکان مجدد به تعداد 1610 خانوار در شهر جدید فراغی و 730 خانوار سه روستای جابه جا شده در سال 1395 است. ازاین رو پنج محله پاشایی، قپان سفلی، خوجلر، آق تقه و چاتال از شهر جدید فراغی (الگوی تجمیع) و روستای قولاق کسن (الگوی جابه جایی محدود) جهت نمونه برداری انتخاب شدند. جهت تعیین تعداد پرسشنامه مورد نیاز (حجم نمونه) از فرمول کوکران استفاده گردید. با توجه به فرمول کوکران تعداد 360 خانوار برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردیدند. همچنین جهت بررسی تاب آوری فردی پاسخگویان از نسخه اسپانیایی پرسشنامه تاب آوری کونور– دیویدسون استفاده شد. بررسی وضعیت تاب آوری فردی در هر دو الگوی موردمطالعه نشان دهنده عدم تاب آوری فردی جوامع موردمطالعه در هر سه زیر مقیاس تصور از شایستگی فردی، زیر مقیاس اعتماد به غریزه های فردی و زیرمقیاس پذیرش مثبت تغییر و روابط ایمن است. نتایج آزمون t نمونه های مستقل نشان دهنده عدم وجود اختلاف معنی دار ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی- محیطی تاب آوری بین دو الگوی موردبررسی است. همچنین بین دو متغیر تاب آوری فردی و تاب آوری مکانی در هر دو الگوی موردمطالعه رابطه معنی دار وجود ندارد.
۹۷۹.

آشکارسازی واداشت های بازتاب سطحی پوشش اراضی استان لرستان با استفاده از محصولات سنجنده MODIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال نهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ ۱۴۰-۱۲۷

کلیدواژه‌ها: استان لرستان آلبیدوی سطحی پوشش اراضی کاربری اراضی سنجنده مادیس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۲۴۰
مداخلات انسان در عرصه های طبیعی به صورت تغییر در کاربری اراضی منجر به ایجاد دومینویی از ناهنجاری ها و سپس مخاطرات محیطی شده است. این تغییرات گسترده و انباشتی در پوشش و کاربری اراضی، خود را به شکل ناهنجاری هایی از قبیل شکل گیری رواناب های شدید، فرسایش خاک، گسترش بیابان زایی و شور شدن خاک نشان داده است. هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی واداشت های رادیانسی سطحی (آلبیدو) فصلی ساختار پوشش اراضی استان لرستان است. در این راستا از داده های طبقات پوشش اراضی محصول کامپوزیت MCD12Q2 سنجنده MODISاستفاده شد. داده های رادیانسی شامل داده باز تحلیل آلبیدو سطحی بود که از پایگاه کوپرنیکس نسخه ERA5، اخذ شد، به منظور آشکارسازی واداشت های رادیانسی هرکدام از پوشش های اراضی استان به تفکیک فصلی از تکنیک ماتریس تحلیل متقاطع (CTM) استفاده شد. نتایج نشان داد به طورکلی در سطح استان لرستان 5 کد پوشش اراضی شامل: اراضی جنگلی، مراتع، اراضی کشاورزی، اراضی مسکونی و اراضی بایر قابل آشکارسازی هستند. همچنین نتایج این تحقیق بیانگر آن بود که که پوشش اراضی در فصل های پاییز، بهار و تابستان، واداشت و تأثیر معنی داری در میزان آلبیدوی سطحی در سطح استان اعمال نکرده اند، میزان آلبیدوی دو فصل بهار و پاییز در حالت کمینه قرار داشت که به میانگین آلبیدوی جهانی تقریبا 2/0 بسیار نزدیک است. اما در فصل زمستان اولاً میزان آلبیدوی سطحی در همه پوشش های اراضی استان (به جز طبقه اراضی جنگلی) به صورت قابل توجهی نسبت به سایر فصول افزایش پیدا کرده اند و دوما تفاوت قابل توجهی نیز بین پوشش های مختلف اراضی از لحاظ واد اشت آلبدو، آشکار شد. در این خصوص بیشترین میزان تغییر در آلبیدو مربوط به دو پوشش مراتع و اراضی بایر بود که در فصل زمستان میزان آلبیدوی این دو پوشش به ترتیب مقدار عددی 36/0 تا 38/0 رسیده است در حالی که اراضی جنگلی استان در فصل زمستان کمترین میزان آلبیدوی سطحی را از خود نشان داده است.
۹۸۰.

اثر ریزگرد نمکی ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه بر سه گونه زراعی راهبردی آذربایجان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مخاطرات محیط طبیعی سال یازدهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۳۱ 65 - 84

کلیدواژه‌ها: گندم ذرت نخود ریزگرد دریاچه ارومیه رشد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۲۴
پدیده گردوغبار یا ریزگرد یکی از مخاطرات طبیعی مناطق خشک و نیمه خشک از جمله کشور ایران است. زمانیکه این معضل با خشک شدن بزرگترین دریاچه شور خاورمیانه (دریاچه ارومیه) مصادف شود، بروز طوفان گردوغبارنمکی امری اجتناب ناپذیر خواهد بود که این اتفاق اثرات عمیقی بر جوامع انسانی، جانوران و گیاهان محیط خواهد گذاشت. از سوی دیگر کشاورزی و رشد و عملکرد گیاهان زراعی نیز بشدت متاثر از رسوب ریزگرد بر سطح برگ است. از اینرو به منظور بررسی تاثیر ریزگرد بر رشد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک سه محصول زراعی مهم منطقه آذربایجان یعنی گندم تک لپه (Triticum aestivum L.) C3، ذرت تک لپه (Zea mays L.) C4 و نخود دولپه (Cicer arietinum L.) آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح ریزگرد (صفر و 10گرم ریزگرد بر مترمربع) بود. اعمال تیمار ریزگرد به مدت 3 روز تاثیر معنی داری بر رشد گندم نداشت. ذرت با افزایش رشد و نخود با کاهش رشد بخش هوایی به این آلودگی محیطی پاسخ داد. محتوای رنگدانه های فتوسنتزی در برگ های نخود کاهش، در گندم افزایش و در ذرت ثابت ماند. ریزگرد محتوی قند ذرت و نخود را افزایش داد. همچنین قرار گرفتن در معرص ریزگرد تاثیر چندانی بر محتوای پروتئین کل گندم و ذرت نداشت در حالی که محتوی پروتئین نخود کاهش معنی دار و واضحی را نشان داد. تغییرات پارامترهای مختلف گونه های گیاهی مورد مطالعه می تواند به عنوان یک سازگاری برای محافظت از گیاهان در برابر تنش ریزگرد محسوب شود. به نظر می رسد ذرت و گندم مقاومت بیشتری دارند ولی نخود با کاهش رشد مواجه می شود. انتخاب گونه زراعی مناسب برای کشت در مناطقی که سالانه مقدار زیادی ریزگرد نمکی را پذیراست، می تواند به عنوان یکی از راهکارهای مهم برای کاهش اثرات سوء ریزگرد بر اقتصاد کشاورزی باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان