درخت حوزه‌های تخصصی

ﻣﻘﺪﻣﻪ: سیستم های توصیه گر در حوزه پژوهش های علمی، یکی از ابزارهای هوشمندی هستند که مقالات علمی مناسب را براساس نیاز پژوهش گران پیشنهاد می دهند. پژوهش های پیشین نشان داده است که عوامل زمینه ای شامل کاربران، محیط و سیستم، در کیفیت طراحی و پیاده سازی سیستم های توصیه گر اثرگذار است؛ بنابراین، هدف این پژوهش شناسائی عوامل زمینه ای کاربرمدارنه تأثیرگذار بر فرآیند پیشنهاد دهی مقاله های علمی به پژوهش گران حوزه علوم پزشکی و در نهایت ارائه معماری برای طراحی و ساخت این سیستم هاست. روش ها: عوامل زمینه ای تاثیرگذار بر پیشنهاددهی سیستم های توصیه گر، از 50 مصاحبه نیمه ساختاریافته با دانشجویان مقطع دکتری و اساتید حوزه علوم پزشکی شناسایی شدند و در سه مرحله با روش های کدگذاری باز، محوری و انتخابی، با استفاده از رویکرد موسوم به نظریه زمینه ای تحلیل شده اند. سپس عوامل زمینه ای شناسایی شده بر طبق معماری چند لایه ای برای طراحی سیستم توصیه گر پژوهشی به کار گرفته شدند. یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: نتایج نشان می دهد که هدف، سواد و مهارت های پیشین، وضعیت روحی روانی، انتظارات و تصورات، شبکه شغلی و اجتماعی از عوامل تأثیرگذار در طراحی سیستم های توصیه گر مقالات علمی در حوزه علوم پزشکی هستند. ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: دراین مطالعه معماری طراحی و ساخت سیستم های توصیه گر مقالات پژوهشی با به کارگیری عوامل یاد شده ارائه شد و انتظار می رود نتایج این پژوهش بتواند برای سایر سیستم های اطلاعاتی در این حوزه نیز سودمند باشد.

مقدمه: ساختار، ملزومات و پیش نیازهای اخلاق حرفه ای در بخش بهداشت و درمان مورد بحث قرار نگرفته است؛ بنابر این ،مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی اخلاق حرفه ای در ایران به منظور بهسازی منابع انسانی انجام شده است. روش ها: پژوهش حاضر در دو مرحله در سال 1396 انجام گرفت. در مرحله اول، مطالعه تطبیقی شناسایی ابعاد و الزامات اصول اخلاق حرفه ای در بخش سلامت در کشور های منتخب انجام گرفت. پنج کشور انگلیس، مالزی، ژاپن، ترکیه و آمریکا شرایط ورود به مطالعه را کسب کردند. برای گردآوردی داده های مربوط به کشورهای منتخب از فرم استخراج داده استفاده شد. در مرحله دوم، دیدگاه 20 نفر از صاحب نظران به عنوان نمونه پژوهش با استفاده از روش دلفی در سه مرحله تا تایید گویه ها اخذ شد. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون آماری تی مستقل تک نمونه ای از طریق نرم افزار SPSS ویرایش 22 انجام گرفت. یافته ها: در بخش تطبیقی، بر اساس ابعاد مشترک در کشورهای مورد بررسی، چهار بعد ساختار، آموزش، نهادینه سازی و ارزشیابی استخراج گردید. یافته های بخش دلفی نیز نشان داد که از 20 گویه استخراج شده بر اساس مطالعه تطبیقی و در چهار حیطه ساختار، آموزش، نهادینه سازی و ارزشیابی، در مرحله اول دلفی 17 گویه تایید شد. در مرحله دوم دو گویه مورد توافق قرار نگرفت و 15 گویه تایید شد و در نهایت الگوی مفهومی به همراه 15 گویه نهایی (05/0 >P) مورد توافق قرار گرفت. الگوی نهایی پژوهش با در نظر گرفتن افراد مشمول، در چهار حیطه ساختار، آموزش، نهادینه سازی و ارزشیابی اعتبارسنجی گردید. بحث و نتیجه گیری: یافته ها نشان داد به کارگیری اخلاق حرفه ای در بخش بهداشت و درمان، نیازمند فراهم نمودن ساختار و فرآیند نظام مند بوده و عواملی نظیر آموزش، ایجاد ساختارهای سازمانی و تشکیلات و نهادینه سازی آن باید مورد بحث های بیشتر قرار گرفته و بر اساس شرایط کشورها بومی سازی گردد.

مقدمه: مدیریت نظام سلامت در ایران، برای جمعیتی که به سوی سالخوردگی پیش می رود و با تغییر الگوی بیماری ها روبروست، نیازمند تغییراتی در سیستم خدمات بهداشتی و درمانی است. یکی از این تغییرات اساسی توزیع تخت های بستری مطابق با نیازهای جامعه در آینده نزدیک است؛ بنابراین، این مطالعه با هدف آینده نگاری توزیع تخت های بستری بیمارستان های ایران طی 20 سال آینده انجام گرفته است. روش ها: این مطالعه از انواع مطالعات بنیادی –کاربردی که در سال 1395 انجام شده است. در ابتدا، به بررسی و پیش بینی ساختار سنی و جنسی جمعیت ایران با استفاده از اطلاعات سرشماری و با استفاده از روش ریاضی پرداخته شده است. سپس میزان های گروه های کلی علل مرگ طی سال های مطالعه، محاسبه و با استفاده از مدل لی کارتر روند 20 ساله آنها پیش بینی شدند. همچنین بر اساس داده های تخت های بیمارستانی، تعداد تخت ها با استفاده از رگرسیون خطی محاسبه گردیدند. برای تحلیل داده ها از بسته جمعیت شناسی 1/18 در نرم افزارR نسخه 1/3/3 استفاده شد. یافته ها: روند رشد جمعیت سالمندی در ایران تا سال 1414 رو به افزایش خواهد بود؛ به طوری که در سال 1385، جمعیت بالای 60 سال 3/7 درصد کل جمعیت بوده است و برآورد می شود، در سال 1414 به 6/17 درصد از جمعیت برسد. بیماری های غدد، تغذیه و سوخت و ساز بیشترین افزایش میزان علل مرگ را در کل جمعیت از سال 1385 تا 1414 با افزایش 52/1878 در هزار نفر جمعیت خواهند داشت. با ادامه روند کنونی تعداد تخت های بیمارستانی در بیشترین فرض باروری جمعیت، 160687 تخت و کمترین فرض باروری جمعیت 157208 تخت خواهد بود. نتیجه گیری: طی 20 سال آینده بر جمعیت سالمند ایران افزوده خواهد شد و بیماری های غیرواگیر درصد زیادی از بیماری ها و علل مرگ در کشور را به خود اختصاص می دهند؛ از این رو، برنامه ریزی و سیاست گذاری های صحیح و دقیق برای پاسخگویی به نیازهای جامعه، به ویژه در بخش درمان و نیز تخصیص تخت های بستری ضروری است.

مقدمه: سواد اطلاعاتی در دستیابی به اطلاعات به هنگام، صحیح و در دسترس نقش بسزایی ایفا می کند. هدف از این مطالعه ارزیابی میزان سواد اطلاعاتی پزشکان خانواده شهری در استان مازندران است. روش کار: این پژوهش پیمایشی توصیفی –تحلیلی است.جامعه پژوهش 323 تن از پزشکان خانواده شاغل در استان مازندران است که به روش نمونه گیری چند خوشه ای و فرمول کوکران، 176 تن به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. آلفای کرونباخ پرسشنامه 86/0 است. روایی محتوایی پرسشنامه از طریق نظرخواهی از پژوهش گران و متخصصان فن آوری اطلاعات در سلامت و استادان صاحب نظر به دست آمد. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی سلسله مراتبی و نرم افزار لیزرل استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان دهنده برازش مدل تحقیق است. مقدار ریشه میانگین مجذور خطای برآورد 078/0 ، برازندگی تعدیل یافته 91/0، نیکویی برازش 93/0 و نیکویی برازش تطبیقی 94/0 است. مقدار ضریب معنی داری ابعاد سواد اطلاعاتی به ترتیب، دانش اطلاعاتی (07/7 t= )، مهارت اطلاعاتی (96/7 t=)، نگرش اطلاعاتی (36/6 -t=) است. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که سواد اطلاعاتی شامل سه بعد دانش( دارای سه شاخص رایانه و شبکه، مسائل اخلاقی و امنیت، اشکال دیگر اطلاعات)، مهارت (دارای سه شاخص به کارگیری فن آوری، به کارگیری نرم افزار شغلی، برقراری ارتباطات الکترونیک) و نگرش (دارای سه شاخص شناخت فن آوری اطلاعات، یادگیری فن آوری، کاربرد فن آوری اطلاعات) است.

مقدمه: پوکی استخوان بیماری رایجی در زنان است. شکستگی ها آسیب های جبران ناپذیری ایجاد می کنند. بنابراین، تشخیص زودهنگام این بیماری و شروع درمان قبل از رخ دادن شکستگی مسئله مهمی است. هدف مطالعه حاضر، ایجاد یک سیستم تصمیم یار بالینی مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی با قابلیت تشخیص ابتلا به پوکی استخوان بود. روش کار: مطالعه حاضر از نوع توسعه ای بود که بصورت مقطعی در نیمه دوم سال ۱۳۹۶ انجام شد. در پژوهش حاضر، ابتدا با شناسایی متغیرهای تاثیرگذار، پرسش نامه نظرسنجی برای انتخاب مهم ترین عوامل بالینی تهیه شد. اطلاعات ۲۵۶ نفر از زنان و تراکم استخوان پنج سال بعد از ثبت اولیه مربوط به زنان مراجعه کننده به واحد سنجش تراکم استخوان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر برای آموزش شبکه استفاده شد. برای یافتن بهترین شبکه از روش آزمون و خطا استفاده شد. همچنین، شبکه با الگوریتم های گرادیان مزدوج و لونبرگ-مارکوارت آموزش داده شد. ارزیابی بر اساس ماتریس آشفتگی و معیار های حساسیت، ویژگی و صحت انجام گرفت. یافته ها: در مرحله اول از ۱۵ ویژگی ضروری از نظر پزشکان، مصرف الکل، انحنای پشت و برداشتن رحم، حذف و ۱۲ متغیر انتخاب شدند. سپس، شبکه عصبی پرسپترون چند لایه طراحی شد. نتایج نشان داد که الگوریتم گرادیان مزدوج با ۱۰ نرون و الگوریتم لونبرگ-مارکوارت با ۱۲ نرون در لایه مخفی بهترین ساختار شبکه را دارند. علاوه بر آن ، مقایسه صحت نشان داد که در مجموع الگوریتم لونبرگ-مارکوارت نتایج بهتری داشت. بهترین نتیجه به دست آمده حساسیت، ویژگی و صحت به ترتیب ۱/۸۳، ۴/۸۹ و ۳/۸۶ بود. نتیجه گیری: در مطالعه حاضر، با تمرکز بر داده های بومی ابزاری توسعه داده شد که می تواند در زمینه پیگیری بیماری پوکی استخوان بسیار موثر باشد. استفاده از این ابزار برای ارجاع به موقع افراد بیمار و شروع درمان می تواند از رخ دادن شکستگی عوارض جبران ناپذیر پوکی استخوان جلوگیری کند.

مقدمه: افزایش بهره وری هزینه های سلامت برای تمامی کشورها مهم است. در راستای افزایش بهره وری دربخش بهداشت و سلامت داده های ورودی و خروجی می توانند مقادیر فازی اختیار کنند. هدف این پژوهش ارائه یک مدل جدید از تحلیل پوششی نادقیق، بهره وری استان های کشور در بخش بهداشت و درمان بود تا ضمن شناسایی استان های بهره ور، شاخص های حساس هر استان نیز شناسایی شد تا امکان افزایش بهره وری هر استان نیزفراهم گردد. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی و جامعه پژوهش شامل بخش بهداشت و درمان نظام سلامت کشور ایران است. اطلاعات لازم از طریق مستندات کتابخانه ای، سایت های اینترنتی، مدیریت آمار و فناوری اطلاعات دانشگاه های علوم پزشکی استان های کشور در سال 1395گردآوری شد. داده ها با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی نادقیق با داده های فازی محاسبه شد. تحلیل یافته ها به کمک نرم افزار GAMS انجام شد. یافته ها: باتوجه به مدل جدید بهره وری پیشنهادی به ازای و استان های سمنان، کردستان و مازندران براساس شاخص های" رضایت مندی بیماران"،"نسبت تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی به جمعیت استان" کارا و سایر استان ها براساس دو شاخص فوق الذکر ناکارا می باشند. که می توانند به ترتیب واحدهای مرجع برای سایر استان ها در بخش بهداشت و درمان قرارگیرند. شاخص نسبت تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه علوم پزشکی به جمعیت استان نیز به عنوان حساس ترین شاخص معرفی شد. شاخص"نسبت تعداد پرستاران به جمعیت استان "نسبت به دیگرشاخص ها دارای حساسیت کمتری بود. نتیجه گیری: استان کردستان براساس حساس ترین شاخص توانسته است بالاترین تکرار را برای مرجع بودن کسب کند. سایر استان ها از طریق بهبود کمی و کیفی خدمات، افزایش رضایتمندی بیماران، ارزیابی مستمر عملکرد و افزایش تعداد پزشکان شاغل در دانشگاه می توانند به سمت بیشترین اندازه مقیاس بهره وری و نیز صرفه جویی در منابع هدایت شوند.

مقدمه: بیمارستان سبز بیمارستانی است که سلامت مردم را با کاهش مداوم پیامدهای زیست محیطی و برطرف کردن اثرات مخرب آن ارتقا دهد. هدف کلی این پژوهش تدوین مدل بیمارستان سبز برای کشور ایران بر اساس معیارها و استانداردهای مختلف موجود در دنیا در راستای رسیدن به استانداردهای بیمارستان سبز در کشور است. روش ها: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تطبیقی است که در دو مرحله یعنی استخراج مدل های مختلف بیمارستان سبز بر اساس روش مرور جامع و طراحی و تعیین اعتبار مدل بیمارستان سبز برای کشور ایران با بهره گیری از روش دلفی و آمار توصیفی با استفاده از نرم افزار SPSS16 انجام شده است. یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از پژوهش در مرحله مرور جامع، هفت مدل اصلی برای بیمارستان سبز وجود دارد که شامل: بهترین عملکردهای زیست محیطی در بخش سلامت (11 بُعد)، راهنمای سبز برای مراقبت های بهداشتی (شش بُعد)، شورای رهبری ساختمان سبز ایالات متحده در طراحی محیط زیست و انرژی (هفت بُعد)، سازمان بین المللی استاندارد (11 بعد)، ابزار بیمارستان هوشمند (نه بُعد)، سازمان بهداشت پان امریکن (10 بُعد) و جهانی سبز در بیمارستان های سالم (10 بُعد ) می شود. در مرحله دلفی نیز مدل بیمارستان سبز برای کشور ایران با 17 بعد اصلی طی دو مرحله معتبر گردید. نتیجه گیری: در الگوی تعیین اعتبار شده برای کشور ایران، همانند سایر الگوهای معتبر در زمینه بیمارستان سبز، کارایی آب، انرژی و مدیریت پسماند تایید شد. به طور کلی دلایل انتخاب ابعاد تایید شده را می توان ناشی از مواردی نظیر تاکید مدل های مختلف بر این ابعاد، مرتبط بودن ابعاد فوق با چالش هایی که بیمارستان ها معمولا با آن درگیر هستند و اهمیت برخی از ابعاد در اعتبار بخشی و حاکمیت بالینی بیمارستان ها دانست.

مقدمه: ناهنجاری های مادرزادی از علل شناخته شده مرگ و میر در دوره نوزادی و پس از آن می باشد. ناهنجاری های مادرزادی به عنوان یک مشکل اساسی و پرهزینه در حوزه سلامت مطرح می باشد. ثبت ملی ناهنجاری های مادرزادی به عنوان یک منبع اطلاعاتی قوی جهت محاسبه شاخص های سلامت الزامی است. لذا جمع آوری و گزارش دهی ناهنجاری های هنگام تولد امکان ارزیابی و برنامه ریزی را فراهم می کند که در گرو جمع آوری داده های ضروری می باشد. بنابراین، هدف مطالعه حاضر تعیین مجموعه حداقل داده نقایص تولد در سطح ملی به منظورسیاست گزاری و برنامه ریزی برای کنترل ناهنجاری ها بوده است. روش ها: پژوهش حاضر از نوع توصیفی تطبیقی با رویکرد کیفی بوده که در سال 1395 انجام شده است. مطالعه در سه مرحله تعیین حداقل داده ها در نظام های ثبت نقایص و ناهنجاری های مادرزادی در کشورهای سرآمد، تدوین مجموعه حداقل داده های اولیه پیشنهادی و اعتباریابی مجموعه حداقل داده های اولیه با استفاده از تکنیک دلفی و نظر خواهی از صاحب نظران صورت گرفت. یافته ها: پس از بررسی مجموعه حداقل داده ها در نظام های ثبت منتخب، 35 عنصر داده به نظرسنجی گذاشته شد که بر اساس نتایج دو راند دلفی در نهایت 25 عنصر داده در مجموعه حداقل داده نهایی در چهار زیر مجموعه اطلاعات مربوط به نوزاد، مادر، وضعیت اجتماعی اقتصادی مادر و سابقه ناهنجاری مورد اجماع صاحبنظران قرار گرفت. نتیجه گیری: مجموعه حداقل داده های ملی، ابزار مهمی در برنامه های نظارتی و نظام ثبت می باشند که امکان جمع آوری و انتقال داده ها در سطح کشور را فراهم خواهند نمود. وجود این مجموعه حداقل داده ها در سطح ملی با عث افزایش پتانسیل استفاده از داده ها و پاسخگویی به سؤال ها و مسایل بحرانی در بهداشت عمومی را فراهم می نماید. در همین راستا پیشنهاد می گردد که این مجموعه حداقل داده ها ملی در سامانه کشوری مادر و نوزاد(ایمان) گنجانده شود تا اطلاعات مربوط به ناهنجاری های مادرزادی به شکل کاربردی وجامع تری در سطح ملی جمع آوری گردد.

مقدمه: توجه به عملکرد در بیمارستان ها نیز به عنوان یکی از نهادهای اصلی هر جامعه که مسئولیتی خطیر و مستقیم در حفظ بهداشت و سلامت افراد جامعه دارند، نیازی اساسی به حساب می آید. پژوهش حاضر دو متغیر سرمایه اجتماعی و کارآفرینی سازمانی را به عنوان متغیرهای اثرگذار بر عملکرد بیمارستان شهدای کارگر یزد مطالعه کرد. عملکرد سازمانی نیز بر مبنای کارت امتیازی متوازن (BSC) در چهار بعد رشد و یادگیری، فرایندهای داخلی، مشتری و مالی ارزیابی شد. روش ها: این پژوهش از نوع پیمایشی است. داده های مورد نیاز این پژوهش از طریق توزیع پرسشنامه استاندارد بین 248 نفر از مدیران و کارکنان بیمارستان شهدای کارگر یزد گردآوری شد. همچنین، تحلیل داده ها با استفاده از رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) و با بهره گیری از نرم افزارهای Spss22.0 و Amos22.0 انجام گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی سازمانی و کارآفرینی سازمانی بر عملکرد سازمانی تأثیر مستقیم دارد و شدت این تأثیر به ترتیب 46/0 و 63/0 بوده است. همچنین، سرمایه اجتماعی بر عملکرد سازمانی تأثیر مستقیم برابر با 18/0 دارد، این تأثیر به صورت غیرمستقیم و به واسطه متغیر میانجی کارآفرینی سازمانی، شدت بیشتری می یابد و به 29/0 می رسد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های این پژوهش و تأیید تأثیر مثبت سرمایه اجتماعی بر کارآفرینی و عملکرد سازمانی می توان نتیجه گرفت که با تقویت سرمایه اجتماعی در سازمان می توان بر افزایش روحیه کارآفرینی و بهبود عملکرد سازمانی تأثیر گذاشت. همچنین، با تأیید تأثیر کارآفرینی سازمانی بر عملکرد و نقش میانجی گری این متغیر در رابطه بین سرمایه اجتماعی بر عملکرد، می توان با تقویت روحیه کارآفرینی بین کارکنان، سبب بهبود عملکرد سازمان شد.

مقدمه: آموزش های کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی در سطوح مختلف، تعلیم نیروی انسانی را برای کار در کتابخانه های مختلف پزشکی دنبال می کنند. هدف این پژوهش، بررسی صلاحیت های موردنیاز کتابداران دانشگاه های علوم پزشکی کشور و میزان تطابق آن با سرفصل های رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به شیوه پیمایشی در سال 1395 انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، اعضای هیأت علمی گروه کتابداری پزشکی، مدیران کتابخانه ها و کتابداران شاغل در دانشگاه های علوم پزشکی کشور بودند که 240 نفر به شیوه ی نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته انجام گرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 22 تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، از دیدگاه اعضای هیأت علمی صلاحیت های جستجوی اطلاعات، از دیدگاه مدیران کتابخانه ها صلاحیت های مدیریتی و از دیدگاه کتابداران صلاحیت های فردی و اخلاقی به عنوان صلاحیت های اصلی شناسایی شدند، از دیدگاه هر سه جامعه مورد بررسی، صلاحیت های پژوهش، به عنوان کم اهمیت ترین صلاحیت ها بیان شدند. هم چنین میزان انطباق صلاحیت های موردنیاز کتابداران با سرفصل های رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، در مقطع کارشناسی 60 درصد و در مقطع کارشناسی ارشد 66 درصد ارزیابی شد. نتیجه گیری: کتابداران پزشکی به منظور ارتقاء دانش و مهارت های حرفه ای خود لازم است از توانایی های حرفه ای برخوردار باشند و مجموعه صلاحیت های ارائه شده در این پژوهش می تواند برای حرفه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی مفید و موثر واقع شود.

مقدمه: سیستم های اطلاعات بیمارستانی در بهبود هماهنگی بین بخش های مختلف و افزایش کارایی فرآیندها، نقش بسزایی دارند. اما علیرغم مزایای فراوان، بسیاری از بیمارستان ها در فرآیند پیاده سازی این دستگاه ها با رخدادها و موانع فراوانی روبه رو می شوند که می توان آن ها را در قالب ریسک های مدیریتی، فنی، سازمانی و فردی دسته بندی کرد هدف مطالعه حاضر ارائه مدلی برای شناسایی و اولویت بندی ریسک ها در طراحی و پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستانی می باشد. روش کار: این پژوهش ابتدا با مطالعه ادبیات علمی موضوع، ریسک های حوزه تحقیق شناسایی، استخراج و دسته بندی گردیدند. سپس با نظرسنجی از افراد مطلع، پیامدهای وقوع آن ها استخراج گردید. ریسک ها بر اساس میزان تأثیرشان در شکست پروژه، بر اساس نظر متخصصین حوزه فناوری اطلاعات سلامت و انفورماتیک پزشکی در بیمارستان میلاد و با بهره گیری از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی، رتبه بندی شدند. روایی پرسشنامه از طریق سنجش اعتبار محتوا و اعتبار وابسته به ملاک و پایایی آن از طریق نرخ سازگاری ماتریس ها تأیید گردید. یافته ها: بیشترین امتیاز کسب شده در عوامل چهارگانه ریسک های شناسایی شده، مربوط به عوامل مدیریتی با وزن 84 درصد و کمترین امتیاز کسب شده مربوط به عوامل سازمانی با وزن نسبی 01/0 می باشد. پس از ضرب پیامدهای ریسک در احتمال وقوع آن ها، اولویت ها در بیمارستان میلاد تغییر یافت. نتیجه گیری: به کارگیری افراد باتجربه و متخصص درزمینه فناوری اطلاعات سلامت، ارائه آموزش های لازم و بسترسازی فنی جهت پیاده سازی سیستم همراه با اختصاص منابع موردنیاز بیمارستان، توجه ویژه به عوامل مبتنی بر روابط میان فردی در کاهش عوامل شکست پروژه پیاده سازی سیستم اطلاعات بیمارستان بسیار مؤثر می باشد.

مقدمه: بیمارستان ها از جمله مراکز بسیار مهم در زمان وقوع بلایا به شمار می روند. به منظور موفقیت در مواجهه با بلایا، آگاهی از عوامل تأثیرگذار مدیریت بلایا بسیار ضروری است. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر مدیریت بلایا در بیمارستان های استان هرمزگان بوده است. روش کار: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاریردی و از نوع توصیفی پیمایشی است که در سه مرحله و در سال 1395 انجام شد. شناسایی مولفه های اصلی مدیریت بلایا در بیمارستان ها با استفاده از روش مطالعات کتابخانه ای، شناسایی عوامل موثر با استفاده از روش دلفی و اولویت بندی عوامل موثر با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام گردید. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته و بر اساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت نمره دهی صورت پذیرفت. به منظور سنجش روایی پرسشنامه از روش قضاوت خبرگان استفاده و پایایی پرسشنامه با روش همبستگی پیرسون اندازه گیری شد (89/0). یافته ها: مهمترین عوامل موثر در مرحله پیشگیری و کاهش اثرات، مرحله آمادگی، مرحله پاسخ و مرحله بازیابی به ترتیب استانداردسازی تسهیلات درمانی (وزن 02975/0)، تدوین برنامه راهبردی پاسخ در حوزه درمان استان (وزن 02895/0)، ایجاد منطقه درمان پیشرفته در محل حادثه (وزن 02834/0) و پیگیری بازسازی و نوسازی تسهیلات درمانی و ستادی نظام سلامت (وزن 02865/0) است. نتیجه گیری: به منظور آمادگی بیشتر در برابر بلایا، بهتر است بیمارستان های استان هرمزگان تدوین برنامه راهبردی پاسخ را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. عوامل موثر شناسایی شده می تواند به عنوان راهنمایی مناسب در راستای آمادگی بهتر در برابر بلایا به کار گرفته شود.

مقدمه: یکی از انواع مقالات دارای اهمیت در حوزه علوم پزشکی، مقالات مروری نظام مند هستند. این مطالعات از طریق یکپارچه سازی شواهد موجود، اطلاعات لازم برای تصمیم گیری را فراهم می سازند. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت مقالات مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران، میزان استناد به آن ها و شناسایی عوامل موثر بر استنادها در این مقالات است. روش کار: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است که با استفاده از روش علم سنجی و آزمون های آماری به بررسی وضعیت 382 مقاله مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران در پایگاه وب آو ساینس پرداخته است. یافته ها: نتایج این پژوهش نشان دادکه حدود 60 درصد مقالات مروری نظام مند حوزه پزشکی ایران، طی سال های 2013 تا 2015 منتشرشده اند. گروه موضوعی پزشکی عمومی وداخلی بیش از 15 درصد مقالات مروری را منتشر کرده است. گروه موضوعی گوارش و کبد با متوسط 18 استناد به هر مقاله، در رده اول قرار دارد. بیشترین استناد دریافتی به یک مقاله 274 بار بوده است. از میان هفت عامل موثر بر استناد (طول مقاله، طول عنوان، طول چکیده، تعداد کلیدواژه، تعداد نویسندگان، تعداد منابع و ماخذ و میزان همکاری های بین المللی) تنها بین دو متغیرکشورهای مشارکت کننده و تعداد منابع و مآخذ مقاله با تعداد استنادهای آنها در مقالات مروری پزشکی ایران رابطه معنی داری وجود داشت و رابطه ای میان سایر عوامل بر استناد در این نوع مقالات وجود نداشت. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد، مقالاتی که به صورت بین المللی نوشته شده اند، استناد بیشتری دریافت کرده اند. بنابراین نگارش مقاله با نویسندگان بین المللی یکی از راهکارهای افزایش استناد به مقاله و رویت پذیری بیشتر آن است.

مقدمه : بی عدالتی در دسترسی به تسهیلات مراقبت سلامت در منطقه می تواند ناشی از تخصیص نامتوازن این منابع باشد. هدف این مطالعه سنجش میزان برابری در توزیع منابع فیزیکی و انسانی بخش سلامت در بین شهرستان های استان لرستان است. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی- تحلیلی است. سنجش برابری در توزیع منابع بخش سلامت با توجه به مولفه هایی مانند تعداد پزشک (عمومی، متخصص)، دندانپزشک، داروخانه، تخت بیمارستانی، آزمایشگاه، پرتوپزشکی، پیراپزشکی و خانه های بهداشت صورت گرفت. داده ها از سالنامه های آماری استان جمع آوری و برای سنجش وضعیت توزیع منابع سلامت از شاخص های جینی، گس ورث و عدم تشابه استفاده گردید. آنالیز داده ها با استفاده از افزونه DASP و نرم افزار12Stata انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین مقدار ضریب جینی و شاخص گس ورث در دوره مورد بررسی، به ترتیب مربوط به تخت بیمارستانی (51/0-02/3) و خانه های بهداشت بوده (17/0-49/0) است. همچنین بیشترین مقدار شاخص عدم تشابه مربوط به پزشکان متخصص (سال 85 و 86) و تخت بیمارستانی (سایر سالهای مورد بررسی) بود، در حالی که کمترین مقدار این شاخص مربوط به پیراپزشکان بود. همچنین بررسی روند توزیع منابع طی دوره مذکور نشان می دهد که پزشکان متخصص، آزمایشگاه و خانه های بهداشت روند کاهشی و سایر منابع روند افزایشی داشته اند. نتیجه گیری: نتایج پژوهش، توزیع ناعادلانه و نامتناسب منابع سلامت این استان را نشان می دهند؛ بنابراین، پیشنهاد می گردد این وضعیت با سیاست های باز توزیعی مناسب اصلاح گردد و در تخصیص منابع، اولویت اول به مناطق کمتر توسعه یافته داده شود.

مقدمه: این پژوهش با هدف تعیین و مقایسه دیدگاه پرستاران در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد انجام شد. روش کار: این مطالعه به شکل توصیفی مقطعی در س ال 1394 و با استفاه از پرسشنامه «پیمایش بیمارستان در مورد فرهنگ ایمن ی بیمار» انجام گرفت. جامع ه پ ژوهش شامل کلی ه پرستاران ش اغل در بیمارستان های تابعه دانشگاه شاهد بود. تحلیل داده های پژوهش در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی انجام شد. یافته ها: تعداد 94 نفر از 120 پرستار در پژوهش مشارکت داشتند. نمرات ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار به ترتیب مربوط به بعد ایمنی بخش محل خدمت پرستاران (61/2)، ایمنی بیمار (39/2)، ایمنی بیمارستان (26/2)، ارتباطات (21/2)، تناوب گزارش دهی حوادث ناخواسته (14/2)، و کمترین میانگین مربوط به بعد سوپروایز واحد (85/1) بود. در کل میانگین نمرات ابعاد در سطح پایین (میانگین کمتر از 5/2) گزارش شده است. قوی ترین همبستگی بین بعد بخش محل کار و سوپروایزر وجود داشت (00/0, p=44/0r=). نتیجه گیری: حمایت مدیریت ارشد از ایمنی بیمار، رویکرد کارگروهی، سنجش اثربخشی تغییرات ایمنی بیمار و برخورد محترمانه کارکنان با یکدیگر، از جمله نقاط قوت بیمارستان در زمینه فرهنگ ایمنی بیمار بودند. همچنین وجود فرهنگ سرزنش، کمبود تعداد کارکنان، ساعت کار طولانی، عدم تشویق فرهنگ ایمنی بیمار، عدم توجه به پیشنهادهای کارکنان، نبود فرهنگ پیشگیری، هماهنگی ناکافی بخش ها و واحدهای بیمارستانی، از جمله نقاط ضعف تاثیرگذار بر کاهش ابعاد فرهنگ ایمنی بیمار بودند. انجام چنین مطالعاتی می تواند راهگشایی برای بهبود فرهنگ ایمنی بیمار و در پی آن ارتقای کیفیت خدمات سلامت باشد.

مقدمه امروزه اطلاعات سلامت نه تنها اطلاعات پرونده های پزشکی، بلکه اطلاعاتی که جنبه پیشگیری، تشخیصی، درمانی و توانبخشی دارد، مانند کتاب ها، جزوها، مقالات و غیره را نیز شامل می شود(اطلاعات سلامت سبز). این اطلاعات به افراد کمک می کند که کمتر به بیماری مبتلا شوند و در صورت بیماری نیز سریع تر درمان گردند؛ مانند اطلاعات مرتبط با تغذیه و غیره. این اطلاعات با مشارکت متخصصان سلامت و متخصصان اطلاعات سلامت(کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی و متخصصان فناوری اطلاعات سلامت) تهیه و ارائه می شود. این مشارکت در قالب حق دسترسی و استفاده بیماران از اطلاعات سلامت در ادامه بیان خواهد شد: اطلاعات سلامت معتبر، حق بیماران و خانواده های آنها از اولین حقوقی که می توان برای همگان قائل شد، حق دسترسی و استفاده از اطلاعات سلامت معتبر است و بیماران نیز از این امر مستثنی نیستند؛ به عبارتی نیازهای اطلاعاتی انسان به ویژه در حوزه سلامت ایجاب می کند که این حق برای همگان مسلم شمرده شود و بستر آن برای همه و از جمله بیماران فراهم گردد. حق دسترسی سریع بیماران به اطلاعات سلامت بین ایجاد یک نیاز اطلاعاتی و پاسخگویی به آن باید زمانی کوتاه باشد؛ زیرا طولانی شدن پاسخگویی می تواند مشکلات متعددی برای بیماران ایجاد نماید. براین اساس، بهره گیری از فناوری های نوین می تواند این امر را تسهیل و تسریع نماید. تولید برنامه های کاربردی، راه اندازی وب سایت ها و غیره از جمله این فناوری های نوین اطلاعاتی هستند. حق دستر سی به مواد خواندنی سلامت به زبان ساده زبان متون علمی زبانی خاص و قابل استفاده برای متخصصان سلامت است. اما بیماران و خانواده هایشان نیز باید از دانش سلامت کافی برخوردار باشند. بر این اساس، تهیه و ارائه مواد خواندنی سلامت به زبان ساده و قابل فهم در قالب جزوه، وب سایت، کتاب، برنامه ای کاربردی به بهبود فرایند پیشگیری، درمان و توانبخشی بیماران کمک می کند. حق داشتن سواد اطلاعات سلامت افزایش کیفیت زندگی، منوط به داشتن دانش سلامت کافی است. برای داشتن دانش سلامت کافی نیز داشتن و به کارگیری سواد اطلاعات ضروری است. برای کسب این قابلیت، لازم است بیماران و خانواده آنها آموزش های لازم را زیر نظر کتابداران پزشکی ببینند. حق بهره گیری از خدمات و منابع اطلاعات سلامت برای تحقق این هدف، بیماران باید در ابتدا آگاهی لازم را کسب نمایند و در ادامه، نگرش و رفتار آنها نسبت به سلامت تغییر یابد. بازاریابی اجتماعی می تواند به این امر کمک بسیار نماید که معرفی و ارائه خدمات اطلاعات سلامت در بین مردم می تواند بخشی از این اقدام اساسی باشد. حق دریافت مشاوره اطلاعاتی مشاوره اطلاعاتی توسط متخصصان سلامت و در حوزه هایی توسط کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی و نیز کتابداران کتابخانه های عمومی متبحر در حوزه سلامت، از طریق آموزش، تهیه منابع معتبر و گفتگوهای دو طرفه حاصل می شود. نتیجه گیری با توجه به تأکید سازمان بهداشت جهانی مبنی بر دسترسی همگان به اطلاعات سلامت[1] و نیز پیش بینی این موارد توسط دولت ها در سیاست های ملی اطلاعات، لازم است در ایران بستر مناسب در تحقق این رسالت نیز فراهم گردد؛ بنابراین، تهیه، سازماندهی و دسترس پذیر ساختن اطلاعات سلامت معتبر در زمان و مکان مناسب برای همگان به کاهش هزینه های درمانی[3، 2] پیشگیری از بیماری ها[4] و ارتقای سطح سلامت جامعه کمک می کند. در این فرایند، مشارکت و همگرایی متخصصان سلامت و متخصصان اطلاعات سلامت می تواند بسیار موثر باشد. شاید بتوان نقش متخصصان سلامت را تایید محتواهای فراهم شده و نقش کتابداران و اطلاع رسانان پزشکی را گزینش و تهیه منابع اطلاعاتی، مشاوره اطلاعاتی، سازماندهی و دسترس پذیر ساختن اطلاعات سلامت دانست. همچنین متخصصان فناوری اطلاعات سلامت به فراهم آوری زیرساخت های فناوری اطلاعات و نیز تولید فناوری های اطلاعاتی نوین مانند برنامه های کاربردی به منظور تحقق این حقوق می پردازند. در پایان باید گفت، لازم است وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این حقوق را در سیاست های ملی اطلاعات سلامت پیش بینی نماید و بستر لازم را برای اجرای آن فراهم آورد.

مقدمه: در اقتصاد دانشی برخلاف اقتصاد صنعتی، دانش یا سرمایه فکری به عنوان عامل تولید ثروت در مقایسه با سایر دارایی ها، بر کسب مزیت رقابتی و پیشبرد اهداف سازمانی نقش بسزایی ایفا می کند. هدف این تحقیق بررسی تاثیر سرمایه فکری برفرایند های مدیریت دانش در دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران است. روش کار: جامعه آماری پژوهش 230 نفر شامل کلیه پرسنل این دانشگاه بودکه پس از توزیع، 183 پرسشنامه جمع آوری شد. پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی است که برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سرمایه فکری بنتیس (42 سوال) و پرسشنامه مدیریت دانش لاوسون (24سوال) استفاده شد. روایی و پایایی پرسشنامه ها حاکی از آن بودند که ابزارهای اندازه گیری از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار هستند . یافته ها: نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها بر اساس نرم افزار SMART PLS 3.2.4 و با استفاده از آماره آزمون (t) و ضرایب مسیر(ß) نشان داد که سرمایه فکری بر فرایندهای مدیریت دانش (دانش آفرینی، جذب دانش، سازماندهی دانش، ذخیره دانش، انتشار دانش و بکارگیری دانش) تاثیرنسبتا قوی و معناداری داشته است. نتیجه گیری: سازمان ها به خوبی متوجه این امر شده اند که باید بیشتر به سرمایه های فکری و دانشی خود توجه کنند تا بتوانند بقا و اثربخشی عملکرد خود را تضمین نمایند، به بیان دیگر، شناسایی، بهبود و تقویت سرمایه فکری و ابعاد آن به عنوان یکی از قابلیت های مهم سازمان در خلق، تسهیم و کاربرد دانش سازمانی، می تواند باعث توسعه فعالیتهای دانش محور و استراتژی مدیریت دانش شود.

مقدمه: اشتراک گذاری داده های پژوهشی باعث تسریع فعالیت های پژوهشی و پیشرفت علمی می شود و برای ذینفعان خود مزایای متعددی دارد. با وجود این مزایا، بیشتر پژوهشگران به دلایل متعددی از انجام آن خودداری می کنند. پژوهش حاضر به بررسی چالش هایی می پردازد که مانع از اشتراک گذاری داده های پژوهشی پژوهشگران حوزه پزشکی ایران می شود. روش کار: پژوهش حاضر به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه، به شناسایی چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی از دیدگاه پژوهشگران حوزه پزشکی کشور پرداخت. نمونه آماری این پژوهش 400 نفر از پژوهشگران حوزه های پزشکی بودند که در پایگاه وب آو ساینس (Web of Science) در سال 2016 دارای مقاله بوده اند. از آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های تی مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و فریدمن) در این پژوهش استفاده شد. یافته ها: بر اساس میانگین رتبه، نگرانی از سوء استفاده و سوء تفسیر از داده ها ( 02/9 )، امکان انتشار زود هنگام داده های اشتراکی توسط دیگران قبل از انتشار آنها توسط پژوهشگر اصلی (71/8) و نبود ساز و کارهای انگیزشی مناسب (60/8)، مهم ترین چالش های اشترا ک گذاری داده های پژوهشی از نظر پژوهشگران حوزه پزشکی بودند. در بین دو گروه مردان و زنان (003/.= P) و محققان بالینی و غیربالینی حوزه پزشکی ایران (014/. = P) از نظر میزان اشتراک گذاری، تفاوت معنا دار بود. نتیجه گیری: چالش های اشتراک گذاری داده های پژوهشی لزوم توجه بیشتر به آموزش پژوهشگران به منظور آشنایی بیشتر آنها با قابلیت های داده ها و تغییر نگرش آنها به داده های پژوهشی را ایجاب می کند. شناخت قابلیت ها و مزایای اشتراک گذاری داده ها توسط پژوهشگران حرکت به سمت پژوهش های داده محور را تسهیل می کند.

مقدمه: یکی از سیستم ها ی اطلاعات بهداشتی مورد استفاده در مراکز مراقبت بهداشتی، سیستم اطلاعات رادیولوژی است. این سیستم باعث افزایش کیفیت و دقت فرایندهای کاری در بخش رادیولوژی می شود و حجم نیروی انسانی مورد نیاز برای بایگانی تصاویر، هزینه های بیمارستانی و زمان مورد نیاز برای بازیابی تصاویر از بایگانی را کاهش می دهد. عدم کاربردپذیری این سیستم می تواند باعث کاهش سرعت و دقت امور ذکر شده گردد. این مطالعه با هدف بررسی میزان مطابقت سیستم اطلاعات رادیولوژی با اصول کاربردپذیری انجام شد. روش کار: مطالعه حاضر مطالعه ای توصیفی – مقطعی است که در سال 1394 بر روی سیستم اطلاعات رادیولوژی بیمارستان شفا کرمان انجام گرفت. به منظور بررسی میزان مطابقت این سیستم با اصول کاربردپذیری از اصول ده گانه نیلسن استفاده شد. یافته ها: در این ارزیابی 53 مشکل شناسایی گردید که بیشترین مشکلات مربوط به دو اصل تطابق سیستم با دنیای واقعی (n=14 ) و جنبه های زیبایی شناسی n=14)) و کمترین مشکلات مربوط به اصل راهنمایی و مستند سازی(n=1) بود. نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که اگر چه سیستم های اطلاعاتی مانند سیستم اطلاعات رادیولوژی، اغلب جدید هستند و انتظار می رود که بر اساس استانداردها و نیاز کاربرانشان طراحی شده باشند، اما در بسیاری از موارد مشکلاتی دارند. بسیاری از این مشکلات مربوط به مشکلات کاربردپذیری این سیستم هاست که در ﺻﻮرت ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻧﺸﺪن می تواند به اﻓﺰایﺶ ﺧﻄﺎ و اشتباه، کاهش کیفیت مراقبت، بروز اشکال در فرایند درمان و در نهایت به خطر انداختن جان بیماران منجر گردد.

مقدمه: یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی یکی از راهکارهای تحقق برنامه یکپارچه سازی فرآیندهای کاری در نقشه جامع علمی نظام سلامت است که بسیار مورد تأکید وزارت بهداشت می باشد. هدف این پژوهش شناسایی عوامل راهبردی مؤثر بر یکپارچه سازی کتابخانه های دیجیتالی و تعیین میزان تأثیرگذاری آنها می باشد. روش کار: این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی پیمایشی است. نخست، با مرور پیشینه پژوهش عوامل راهبردی شناسایی و با نظرسنجی از 15 نفر از متخصصان کتابخانه های دیجیتالی که با روش گلوله برفی تعیین شدند، عوامل ارزیابی، تکمیل و با روش تاپسیس فازی رتبه بندی شدند. در نهایت، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته میزان تأثیرگذاری عوامل با نظر مدیران کتابخانه های علوم پزشکی تعیین شدند. مدل اندازه گیری عوامل راهبردی با روش تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزار آموس ترسیم شد. یافته ها: تعیین ضریب تأثیرگذاری عوامل راهبردی بر یکپارچه سازی، توسط مسئولان کتابخانه ها با رتبه های اعلام شده به وسیله خبرگان پانل دلفی یکسان نمی باشند، اما همبستگی مثبت، با ضریب 6/0، بین آنها مشاهده می شود. از دید خبرگان شاخص تمرکز بر برنامه ریزی با وزن نرمالایز شده 150/0 بالاترین رتبه و از دیدگاه مسئولان کتابخانه ها شاخص سیاست های سازمان مادر با بار عاملی 97/0 تأثیرگذارترین شاخص می باشد. نتیجه گیری: عوامل راهبردی بر فرآیند یکپارچه سازی کتابخانه های دیحیتالی تأثیرگذارند. این عوامل عبارتند از: سیاست ها، راهبردها، الزامات، برنامه ریزی، اهداف و چشم اندازهای وزارت بهداشت و دانشگاه های علوم پزشکی کشور.