قابلیت استفاده

ین پژوهش قابلیت استفاده و جذابیت وب سایت شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران را از نظر مشتریان داخلی آن در فضای بازار صنعتی (B2B) مورد ارزیابی قرار می‌دهد. طرح مفهومی این پژوهش دربرگیرنده سه سطح جذابیت، مرورگری وسطح معاملاتی می‌باشد که با استفاده از ابزار پرسشنامه در یک تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی در بین نمونه آماری شامل 139 شرکت خریدار مواد شیمیایی و پلیمری تولیدی مجتمع‌های پتروشیمی ایران از شرکت بازرگانی پتروشیمی مورد آزمون قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که جذابیت از مطلوبیت کمتری نسبت به قابلیت استفاده از دیدگاه مشتریان برخوردار است. مقایسه دو سطح مرتبط با قابلیت استفاده درآزمون فریدمن نشان می‌دهد که کاوش و مرورگری از سطح مطلوبیت کمتری نسبت به سطح معاملاتی برخوردار است وارزیابی کلی از وب سایت در سطح مطلوب قرار دارد. رتبه‌بندی مفاهیم اصلی در سه سطح ارزیابی شده به ترتیب شامل خوانایی، ساختار، اعتماد، فن چاپ، صفحه‌آرایی، رنگ، مرورگری، یادگیری، محتوا، تعامل و انسجام و سبک راهنمای شرکت بازرگانی پتروشیمی در بهبود و توسعه کیفیت وب سایت آن در دستیابی به یک وب سایت فراگیر در برگیرنده مشتریان خارجی، تأمین‌کنندگان و سایر ذی نفعان خواهد بود.

ارزیابی قابلیت استفاده، گامی اولیه جهت بهبود وضعیت سیستم های آموزش الکترونیکی است. از آنجا که در ایران ابزار مناسبی که به طور کامل این مؤلفه را بسنجد موجود نیست، این تحقیق به دنبال اعتبار یابی و بررسی نمونه خارجی پرسش نامه یوزلرن و بررسی آن در دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی تهران است. روش پژوهش توصیفی، همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی در شهر تهران بود که از بین آنها نمونه ای به حجم 288 نفر با روش اختصاص متناسب انتخاب شد. ابزار مورد استفاده پرسش نامه یوزلرن بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های تحلیل عاملی تأییدی، ضریب آلفای کرونباخ، تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه و چندمتغیره استفاده شد. طبق نتایج تحقیق مدل 12 عاملی مورد سنجش در این تحقیق توسط شاخص های کلی برازش مدل تأیید شد و هم چنین، بارهای عاملی به دست آمده برای سؤالات (به جز سؤال 29) نشان از اعتبار مناسب پرسش نامه داشت. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که سیستم آموزش الکترونیکی دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی از لحاظ قابلیت استفاده در یادگیری در وضعیت مطلوبی نمی باشند. نتایج آزمون مانووا نشان داد که بین میانگین مؤلفه های پرسش نامه یوزلرن در دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی تفاوت معناداری وجود دارد. هم چنین یافته ها نشان داد، دانشگاه های مجری آموزش الکترونیکی در تهران بر اساس این مقیاس در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. با توجه به یافته های تحقیق، پرسش نامه یوزلرن می تواند، به عنوان ابزاری معتبر جهت ارزیابی میزان قابلیت استفاده سیستم های آموزش الکترونیکی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

استفاده نا پیوسته و غیر کار آمد از فناوری اطلاعات بعد از پذیرش اولیه منجر به تحمیل هزینه های نا خواسته و یا هدر رفتن تلاش ها برای توسعه فناوری اطلاعات می شود؛ اکثر مدل های مربوط به بررسی تداوم سیستم های اطلاعات در پی چگونگی پذیرش سیستم اطلاعات جدید و چگونگی استفاده از آن هستند، هدف مدل ها موجود در ادبیات موضوع که اصالتاً برای تحقیقات بازاریابی و مدلسازی رفتار خرید مجدد مصرف کننده طراحی شده اند؛ ارزیابی وفاداری کاربر و عوامل موثر بر تداوم در سطح فردی برای کاربرد سیستم می باشد و عوامل موثر بر تداوم استفاده سازمانی نادیده گرفته شده است و یا تنها از متغییرهای پذیرش سیستم برای بررسی تداوم استفاده از سیستم استفاده شده است بنابراین در تحقیق حاضر برای شناسایی عوامل موثر بر تداوم استفاده کاربر سازمانی از سیستم های اطلاعات عوامل اصلی از طریق بررسی ادبیات موضوع مشخص شده اند و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان متغییر های مستقل شامل حکمرانان، مدیران، سبک رهبری، تغییر تکنولوژی، استراتژی، کاربران، انتظار مشتریان، فرهنگ، قانون، شفافیت و نقش سیستم و متغییر های میانجی شامل هزینه های جابه جایی مثبت و منفی استخراج و بوسیله نرم افزار Atlas T/I در قالب مدل ارائه شده اند و در نهایت مدل نهایی تحقیق با استفاده از ابزار پرسشنامه در وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات بومی سازی شد.

قابلیت استفاده یکی از معیارهای مهم کیفیت نرم افزار است که می تواند در بهبود تجربیات کاربری نقش به سزایی داشته باشد. روشهای مختلفی برای ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار ارائه شده است. با توجه به تنوع روش ها و زمان و هزینه موردنیاز برای اجرای آنها، روش مناسب جمع آوری اطلاعات و ارزیابی قابلیت استفاده نرم افزار یکی از چالشهای موجود در این حوزه است. در این پژوهش سهولت استفاده، به عنوان زیرمجموعه ای از قابلیت استفاده که در آن تلاش مورد نیاز کاربر برای انجام یک کار در نرم افزار ارزیابی می شود، بر اساس دو روش نظرسنجی از طریق پرسشنامه و ارزیابی بر اساس عملکرد کاربران در یک آزمایش تجربی ارزیابی و نتایج این دو روش مقایسه شده است. بدین منظور، دو نسخه مختلف از یک نرم افزار فروشگاه اینترنتی با کارکرد های یکسان تولید شده است. از کاربران خواسته شده عملیات مشخصی را در نرم افزار انجام دهند و به سوالات یک پرسشنامه در ارتباط با سهولت استفاده از کارکرد های مختلف نرم افزار پاسخ دهند. حین انجام کارکرد های موردنظر، از طریق ثبت وقایع، عملکرد کاربران در استفاده از نرم افزار ثبت و معیار های انجام موفقیت آمیز عملیات، زمان انجام کار، تعداد گام ها در انجام کار، تعداد خطا و زمان صرف شده در برطرف کردن خطا اندازه گیری شده است. این معیارها بر اساس معیارهای قابل مشاهده و اندازه گیری سهولت استفاده در پژوهشهای مرتبط انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش، بر اساس داده های 48 کاربر بدست آمده و برای یک کارکرد به علت عدم کفایت داده برای سطح اطمینان مطلوب، تعداد شرکت کنندگان در آزمایش به 70 کاربر گسترش یافته است. این نتایج نشان می دهد ارزیابی حاصل از پرسشنامه با عملکرد کاربران در معیار های مورد سنجش همبستگی ندارد. در برخی کارکرد ها، عملکرد کاربران در دو نسخه اختلاف معناداری نداشته اما نظرات آن ها در پرسشنامه به صورت معناداری متفاوت بوده است. از سوی دیگر، در برخی دیگر از کارکرد ها، معیارعملکرد کاربران در دو نسخه دارای اختلاف معناداری است، در صورتی که نتایج نظرسنجی اختلاف قابل توجهی را بیان نمی کند. بررسی عملکرد هر کاربر با نتایج پرسشنامه نیز همبستگی میان این اطلاعات را نشان نمی دهد. همچنین، مطابق با بررسی های انجام شده در این آزمایش، صداقت کاربران در ارزیابی از طریق پرسشنامه می تواند مورد تردید باشد. زیرا کاربرانی که موفق به انجام کارکرد نشده اند، در بالاتر از 80 درصد مواقع سهولت استفاده را بالاتر از خوب ارزیابی کرده اند.

طراحی تعاملات، به عنوان رویکردی نوین و بین رشته ای به ارتباط بین مردم و محصولات اشاره دارد. این نوع طراحی به دلیل حیطه ی وسیعی که به خود اختصاص داده با بسیاری از علوم دیگر مرتبط شده است. با مروری بر مطالعات پیشین کاربرد این رویکرد در حوزه های مختلفی از جمله طراحی صنعتی، طراحی مهندسی، طراحی خدمات و همچنین علوم مرتبط با تعامل انسان و رایانه به خوبی مشاهده می شود. این رویکرد در طراحی، لزوما شامل طراحی صفحه نمایش های رایانه ای نیست، بلکه با تمرکز بر ارتباط متقابل انسان با محصول و خدمات، همراه با مباحث علمی به هنر کاربردی نیز می پردازد. نقش و چالش های فرآیند طراحی تعاملات در طراحی محصولات، به عنوان یکی از عوامل اصلی هویت دهنده به محیط زندگی، مورد توجه قرار گرفته است. در پژوهش حاضر نقش این رویکرد در راهبرد طراحی مبلمان شهری، به طور خاص در مورد تلفن همگانی مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. در این تحقیق ضمن بسط مفاهیم مرتبط با طراحی تعاملات و کاربرد اصول، مبانی و معیارهای مؤثر این رویکرد در طراحی تلفن همگانی، جمع آوری اطلاعات از نوع مطالعات کتابخانه ای، مشاهده، مصاحبه و همچنین استفاده از پرسش نامه بوده است. در راستای انتخاب روش مناسب و قابل اعتماد در بررسی عوامل تعاملات بین کاربر و محصول، از طریق پرسش نامه ی لیکرت نظرات و نیازهای کاربران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در جهت نیل به اهداف پژوهش حاضر مواردی از جمله: افزودن سرویس های اضافی به دستگاه تلفن، ایجاد و امکان استفاده از نور در زیر کلیدهای شماره گیر، افزودن صدای مناسب برای نشان دادن و اطمینان از انجام عملکرد، افزودن نمادها و نشانه های تصویری و نشانگر های مناسب از مهم ترین یافته های تحقیق حاضر می باشد. در خاتمه به استناد به نتایج حاصله، راه کارهای اصلاحی پیشنهاد و توصیه شده است.

مقدمه: سیستم اطلاعات آماری، داده های سازمان ها را در محل عملیات و تولید، ثبت و دسته بندی و برای پردازش و تحلیل به سطوح بالاتر منتقل می کند. بدین منظور سیستم فرابر در دانشگاه های علوم پزشکی کشور استفاده می شود. این پژوهش با هدف ارزیابی قابلیت استفاده سیستم اطلاعات آماری (فرابر) در دانشگاه های علوم پزشکی کشور انجام شد. روش کار: این پژوهش تحلیلی-کاربردی در سال 95-1394 انجام شد. 278 نفر از مدیران و کارشناسان ستادی 13 دانشگاه علوم پزشکی کشور به عنوان کاربر سیستم، به روش تصادفی انتخاب شدند. به منظور بررسی قابلیت استفاده این سیستم از پرسشنامه استاندارد ایزومتریک 10/9241 پس از ارزیابی روایی و تائید پایایی پرسشنامه استفاده گردید. در نهایت، داده ها به روش آمار توصیفی و استنباطی (آزمون های T مستقل و (ANOVA و با استفاده از نرم افزار SPSS 20 تحلیل شد. یافته ها: میانگین معیارهای مناسب بودن نرم افزار (از پنج نمره) برای انجام وظایف کاربران 94/2 (بیشترین امتیاز)، خود- توصیف کننده بودن 74/2، قابلیت کنترل 74/2، میزان سازگاری با نیازها، انتظارات و وظایف کاربران 86/2، پذیرش اشتباه و بدون خطا (خطاپذیری) سیستم 50/2، مناسب بودن برای آموزش کاربران 75/2 و مناسب بودن برای خصوصی سازی 46/2(کمترین امتیاز) به دست آمد. هم چنین، بین قابلیت استفاده از نرم افزار و متغیرهای سابقه کار، سن، میزان استفاده از نرم افزار، سابقه کار با نرم افزارهای آماری دیگر، میزان اهمیت و نوع استفاده از نرم افزار رابطه معناداری مشاهده شد. نتیجه گیری: نرم افزار فرابر در دانشگاه های علوم پزشکی کشور از نظر کاربردپذیری نسبتا موفق بوده است، اما محورهای مناسب بودن نرم افزار برای خصوصی سازی و خطاپذیری، نیازمند توجه بیشتر تیم توسعه نرم افزار است.

سامانه های یادگیری الکترونیکی، در شرایط قرنطینه، وظیفه مدیریت آموزش را بعهده دارند. لازم است سامانه های یادگیری الکترونیکی مطابق استانداردهای آموزش مجازی طراحی شده باشند تا دستیابی به اهداف آموزشی ممکن شود. نرم افزار شاد، سامانه ای است که توسط آموزش و پرورش جهت مدیریت آموزش بکار گرفته شده است. هدف تحقیق حاضر نیز تحلیل برنامه شاد از منظر مطابقت با استانداردهای یادگیری الکترونیکی است. برای انجام این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است. ابزار مورد استفاده چک لیست استاندارد آموزش مجازی عباسی و بادله است که برای تعیین اعتبار آن از روایی متخصصان استفاده شده است. نتایج پژوهش حکایت از آن دارد که برنامه شاد در 35 بند از مجموع 45 بند ابزار مورد استفاده، مطابق با استانداردهای آموزش مجازی طراحی شده است. پیشنهاد شده است برنامه شاد در جهت مطابقت با استانداردهای آموزش الکترونیکی تغییر یابد. نتایج این پژوهش می تواند در بازنگری برنامه شاد مورد استفاده قرار گیرد.